Io. Gottl. Heineccii fundamenta stili cultioris : nunc demum omnibus Io. Matthiae Gesneri animaduersionibus, emendationibus, additamentis, et praefatione locupletata : accurauit, digessit, suas quoque obseruationes adiecit Nicolaus Niclas

발행: 1761년

분량: 633페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

171쪽

fratres, pro iisdem. Ita XII filii, quorum quisque habet XXX flias, dimidia parte nigraS, Ltera candidas, pro XII mensibus et XXX diebus

cum totidem nocesibus. G. Est enim et hic, ut in omni vita, apprime hoc utile, ne quid ni mis Castior Ciceronis aeuo erat LatinitaS, quum ea metaphoris, tamquam gemmis quibusdam, distingueretur Ast saeculo quarto castitas illa

parum placuit ΑΜΜIANO ARCELLINO, SIDONI APOLLINARI , ΕΝNODI , aliisque huius

commatis scriptoribus, qui nihil stitis Latinum

putabant atque elegans, nisi quod esset allegori-Cum. Qua de re AvsSIN. de elogis sacra et

profana, IL, 9, 9a Elaruit Eunodius illo tempore, quo illa in ania metaphorarum vel potius allegoriarum dulcedo cuncta peruaserat, et iam FERRUM CICERONI Tulliana dictio vulgo dicebatur, contra aurea putabantur frigida quaeque acumina et allegoriae, quibus illi scriptores sua refer ferunt. y Tales querelae iam apud Quinctii ianum sunt et auctorem de caussis corruptae eloquentiae. G. UteXemplo reSsat Clarior, Considera mihi, quaeso, illa ENNOD11 diu saltim quaeris, verbis in statione com ositis, et incertaliquentis elementi placida oratione describis, dum sermonum cymbam inter loquelae scopulos rector diligens fraeuas et ciιim in arti cem fabricatus trutinator expendis pelagus oculi meis, qu0daquarum simulabas, eloquii demonstrast. Bone

Deus, quam frigida haec sunt, et aenigmate quouis obscuriora sed talia serrea illa aetas se-febat ingenia. Parum comtum videbatur, quod non erat allegoricum hinc non ut ficiebat oratis, sed dicendum orationis vel sermonis cymba, eCplacebat loquela, nisi adderent ii scopuli. Quae Omnia aeque absurda sunt, ac si quis in vernacula diceret: an molle mi dem Schst einer Rede duro die limen der Asthne in die relye Lus segessi. Adeo etiam illa, quae parce Bdhi-

172쪽

FUNDAMENTA STILI

bita plurimum elegantiae conciliant orationi, eamden frigi Iam et ridiculam reddunt, si nimis ste Pententur, maXim ubi non necessarium est, has ampullas proiici. Qiiod si veremur, ut probari possit meta hora paullo audacior, licet ad dere particulas Kcusandi vim habentes, tam- quanti velut qua li, et 'mileS, quae μαλιγματα, iden, mollitione vocat LONGINUS 32, 2, ubi de tota re pulchre agit OLLIVS p. IT 3. In niversi 1 notandum, sum etiam hic tyrannum, et delicias quasdam regnare, ut quae modestio ra sunt et minus di similia, minus inhonpsta da

I 8. Ut in moribus quoque, Dat euiam comis, vexat censura columbaS. v. g. Inue;li in aliquem ita frequens est Latinis, et paullo alio sensu Ge inanis , ut vix metaphoram esse sentiamus. δε- equi re volunt ΜACROB1US et ARNOBIUS i portuni putantur et intolerabiles. Si euro O lare licet, agere licet mare, equitare Ff Nndas Siculas non licet, ne per HORATIV qui

XXXI. An et- - Reliqui tropi, inprimis M ET ON W

ad elegantiam orationi conciliandam, quam ad aptitas eXplicanda veterum auctΟ- rham loca Comparati videntur ' Nec tamen laude sua defraudandae loquutione qUaedam metonymicae '' et synecdochicae ), iam dudum veluti ciuitate donatae. Verum et hic adhibenda est Caiatio, ne, dum elegante esse C UpimUS, vel profani, Vel obscuri, vel κακοθωta ap

173쪽

t Uerius dixi et Auctor, non tantum ad

elegantian sed etiam etc. Sunt enim multa lumina orationis, quae his tropis constant. Ostendunt enim auditori vel ledrori Cain partem, faciemue rei, qua magi placere, vel mouere, vel certe perspici potest y Ut puellae, ut mercatores, ea parte merces suas Ostendunt, qua ma-γime piacere possunt. G.) Duriuscule etiam Veteres nonnumquam loquuti sunt, inprimis poetae, quod ut explicarent rhetoreS, tropos inuenerunt. Quis umquam

a vitii atque κυρολογta absoluerit illa HORATIIcarm. IIII . .

eem sis hanc et horam, et HoRAΤ1v fecisse more fiso, i persequendis Graecoxum sigiis τοτυ λεξεως καινον τε καὶ ξενικου quaereret, seque quam longissime a trita et plebeia loquendi con- suetudine abduceret. Inspice, lector, totum lo- Cum, et obseruabis, verbum equitauit primario ad dirum Afrum, Annibalem, pertinere; s ut Od. I, 2. I. Neu nas Medos equitare inultos,

Te duce, Caesar

verbum autem conueniens flammae et euro esse generali notione motus tu verbo equitauit repetendum. Quae est figura Zeugmati ai minis, ubi unum verbum nominibus pluribus iungitur, quod proprie non nisi uni illorum conuenit vid. VOS A. de o Iruch c. I9. p. 393. Supersederi poterat bona parte, quae hoc de loco saepe disputata sunt. Taceo, quod iudicium de talibus saepe gustu quodam constat, qui eta ipsis poeta rum

174쪽

1set FUNDAMENTA STILI

rum bonorum exemplis sorinandus est. Vid. quae ad me S praeced. obseruata sunt. G. Nec melior est translatio ATvLLI: Argon.

s. 63,9. de Pallade Argus auctore. G. Ipse oui fecit solitantem lumine CURRUM,

quamui eam apud AESCHYLV et EURIPIDEM repsereri idem, RET. Lib. I. v. II. Quis non rumuscule loquutum CICERONE dixe t ro Marcello fi dum ait gladium vagina vacuum urbe non vidimus. Id est sine sag

na. Neque enim acui S semper ad cauum quod-dar inane refertur; led ablentiam tantum eius rei qua quid vacuum ei licitur, indicat. Vid. I ENAL. 8. O. STAT Theb. I. 93. 7 Pertinet hoc sempium id Hypallagen irgilio sollemn0m sigmaas ibant obscuri sesa sub nom per umbras.

cons. VOSS. iussit. Oras. IV, 3. . G. v Sic non ineleganter dicitur varis Marrite pugna P. QUINCTI L. Iussit. Orat. X, si a Sera iuuenum Venus, ACIT. de moribu Germ. ΣΟ. Hoc cum gratia quadam ac venere dicitetir, QUINCT. l. c. Nempe Venus non tantum pro συνουσια, sed etiam pro iucunditate et venustat

ponitur G. Silant diutius musae Varrois, CI acad. quas L I. Comedere quem pro eiushou cous mere, LAVΤ. Et quid elegantius, quaeso, illis LIN. 's. I, 6. Experieris, usu Dianani magis montibus, quam Mineruam inerrare. Eodem pertinent et notissima illa toga pro pace, purpura pro regno, a ces pro magis stratu, laurea vel lauru pro Victoria scelu pro scelesto seruitia pro seruis. Recseptissimae sunt loquutiones synec' dochicae, te tum pro domo mucro pro gladio, mortales pro hominibus, probrum pro stupro vel adulterio, miles pro militibus, sexcenta pro plurimis. y Haec tamen omni non simpliciter et ubique, seu certis loci cum cautione sunt pomnenda

175쪽

nenda. G. Inprimis notari meretur, vetereS,

ubi de se ins in Iurasi loquuntur, si hoc iactantiae, sed modestiae caulsa facere, qua si omnia

cum aliis communicare vellent. Hinc quum canit VIRGILIUS Aeneid. H. . D. - et uos aliquod nomenque decusque

Ges ἰuS.sERVIVS ad eum locum addit nos, inquit, Axit, ad euitandam iacirantiam. Nam 'ingulari dixisset, EGO GESSI; exclusi se ceteros videretur. Con BUCHNER. de commutat rat dicendi , I, I p. 8S. y IC. de Orat. III, Is f. 6. mue illi Lycurgi, hinc Pittaci, hinc Solones, atque ab hae similitudine Coruncanii nostri, Fabraicii, Catones, Scipiones fuerunt. a. e. ipsi et eorum similes, eodemque nomine digni Sic ΤΑΥ SD. V 2, 33-Aliis Decii reducesque Camilii Urentur, tu lyce patrem.

Galliae, pulmones, ceruices etc. ad plura respi

Cauendum ergo I. ne profani videamur, dum promiscue consectamur tropos. Frigidissimum est, ubique inculcare ulcanum, Iovem, Iunonem, Mercurium, et huius generis alia. Ab his enim noxiis Ruris, ut vocat V GVSΤINVS, merito abstinet Christianus, nil constanti usu veluti in nomina adpellativa transierint. Sic nemo, nisi nimium superstitiosus, damnabit

phrases suo Marte aliquid facere, aequo orse iudicare, ς HORAT. D. II, , . sub Iove fri- gi . . et similes alias huius generis. Quantum ad deorum nomina, et veteres quidam et

recentiores idololatriae speciem putarunt. Et sano illud ethnicismum saperet, si quis de S. eucharistia Cererem et Lyaeum seu Bacchum diceret, aut baptismum Acheloia pocula, aut Orgia sacramenta. Sed Iunonem dicere pro muliere

176쪽

1 FUNDAMENTA STILI

imperio a Mercurialem, item Iovialem, Vens reuin, Martium, pro moribus, non videtur e th UiCuIn neque proprie huc pertinet. G. Uo rum nemo sanus probabit illas iurandi formulas, mecasor, mehercle, aede oI, a quibus non absti

Vendum porro II. ne tropos adfectantes vel ob scuri Γρ κοικι λοι ramus vero iis maxime contingit, ut poetas sequuti longius a vulgari signissiatibne deflectunt Sic obscurius est illud CLAVDIAN de rvtu Projgrp. II, 6 sudata mamrito foula, pro fibula a marito elaborara ASD

dare pro elaborare frequen poetiS. Vid. BUCHN.

c. p. 7O , Elugilatabula cogitationibus confliciplius ICERONIS sunt. G. Obscuriora erium sunt vulnus pro sagitta apud VIRGIL Aen. ff. . 529 et VII . v. III. Primo loco Persequitur Pyrrhus Priamum infesto valuere: posterior me sit sub gutture vulnuS: Recte verumque Uerum Enim est luris Priamo intentabat Pyrrhus hi telum haeret, ibi etiam vulnus Sed si ita sumas

vulnus pro gladio, ut dicas aliquem vulnere lapides cecidesse vel veronem, Ut puerum iubeas mucronem tibi afferre, sultitiae notam metonymiae et synecdoche S Xcusatione non effugeri S.

G. spes ardet, pro hospitis domus ardet, apud HORAΤ. Satyr. I, 5. y Coll. VIRG Aen. II, si1. G. Talibus qui in prosa utitur, obscul usfiet Diluciicantur haec consuetudine. Non obscurus est Germanis, qui dicit Sempronium de Ia- grasse, e sena viebranni, i. e. domum illius G.

XXXII.

murae et Haec de tropis magis ' orationem ornant figurae, sed electiores Plures enim sunt, quae ViX quidquam venustatis

ram orationem ornant

177쪽

PARTI SI CAPUT II issabent. Aliae ad dignitatem potiUS,NUam

legantiam orationi conciliandam aliaed affectus tantum eXcitando Compara-3e sunt. Nos ea tantum, quae ad Ornaum pertinent ), recensebimus.' Corte non minus. Magis nolim dicerct, uium metaphora nihil sit ornatius. Deinde Rectuum concitationem non recte opponit Aucrorulchritudini. Pulchrum eli, quod placet. iacet autem oratio, quae affectus recte Xprinit. G. Elogantissima e g. est I ANTANACLASI , uiam vox eiusdem adpellationis nou vero tigni-icationiS, repetitur. CIC ad Attio. U. XIIII

Quid ergo is culpa Brutorum minimo

Iorum quidem: ed aliorum brutorum. Ita eo, lem Xemplo dixeris: Malis me queras, haud talis Elegan quoque et vehemens II ANA, HORA: quae eamdem Ocem in principio repe- it. e G cic Catil. J I. Nihil te nocturnum prae Hidium salatii, nihil urbis vigiliae, nihil consensus bonorum muttim, nihil hic muniti limus habendi senatus locus, nihil horum ora vultuSque moti runt. Acriter et in ante de lim. QUINCTI L. 3, 3O. Vid. CIC. de hari se re p. C. 6, 13. IT,I8. Pertinet tamen etinm ad elegantium. Aen. III, 49O. Sic oculos, s ille manus, i Ora ferebat. G. Commendanda III. EPANODOS,

quum ententia acute conuertitur. CIC pro Plaucio S. Gratiam qui refert, habet, et qui habet, res Vt VELLEI PATERC. V Quam prouincia, a pati per diuitem ingressus, eam diu S pauperem re liquit. y vid. 1 C. Brut 39. s. 14s. O. s. 48.

Epanodos etiam in illo Lucilii apud GΕLL. XVI, 9. Verum hic ludus, ibi jusque omnia et deque

fuerimi. Qque et deque fuere, inquam, Omnia iudus iocusque. G. IIII PAR ΟΝΟΜASIA, qUaΠ- do voces eiusdem paene aut non admodum dil1imilis

178쪽

116 FUNDAMENTA STILI

milis soni coniunguntur. TERENT Ans L . Inceptio haec est amentium, non amantium. Et eodem modo dixeris tibi parata erunt verba, huic homini et bera. t eam liberis magis, quam libris refertum. Non aduerras hostem, Jedauersupprocessit. NE P. Attic. c. 7. Philoybphorum ita percepta habuit praecepta. y VELL. LI, T. Aditis, quae vix audita erant. G. Eodem pertinet . 1 MAGO , de qua iam DEMETR. PHALER. obseruauit, nullam esse figuram, quae plus elegantiae adierat orationi. Est vero imago adsimilatio, protas aeque ac apodosi destituta, fasta per particulas velati, tamquam, iustar, et huius generis alias. NEP. Hannio. c. I. Hic autem veluti hereditate religium odium paternum erga Romanos e consi mauit, ut prius animam, quam id, δεμον, erit. FLOR. Praef. Aiae lare Augusto in jaeculum nostrum haud multo titiuSanni ducenti, quibus inertia ae larum qua se consenuit atque decoxit, is quod jub Traiano principe mouet lacertos, et praeter pem omnium 1enectus imperii qua si reddita iuuentute Meuireycit. V1. PARADIAS TOLE, quum distinguuntur, quae confundi vulgo solent. ΕΝΕC. ys. L. Non qui parum habet, ed, qui plus cupit, pauper d. IC pro Ligar. . f. 26. Quae fuit umquam iuvit homine tanta consantia constantiam dico; nescio, an melius patientiam pos=em dicere. G.

VI ANTIΘETON, quum contraria contrariis opponuntur. CIC. Cati a I. Ex hac enim parte Pudor pugnat illinc petula ilia hinc pudicitia i linc stuprum hinc des iliinc fraudatio hine pietas; illinoscelus; hinc conflantia; illinc furor: hinc honesas illincatirpitudo hinc continentia; illini libido. vid. 1DΕΜ pro Mure 9. G. VIII.

ANTI ETΑΘΕΣΙΣ , quando propositio ita inuertitur, ut Contrarius inde emergat sensus. PLIN. PGnfg c . 17. Non ideo vitisse videris, ut triumphares, sed triumphare, quia incereS SENEC.

179쪽

epi'. II Quum legere non pis, quantum habu ris sat es, habere, quantum legaS. y QUINCT. X, I, 2. Qui sultis videri eruditi volunt, sustieruditis videntur. ID IV, 2, I 2T. IV, 3, 4. et 2I X, T, 29. VELL. II, IIT 2 de Varo Syriam pauper diuitem ingres uS diues pauperem reliquit. adde ivvENAL Xli, O. PLIN. D. I, 8, I S. et C. G. VIUI. ATMΩPON, quum contraria de eodem dicuntur. SEN. Ps. II. GSqrιam es,

qui ubique s. FLOR Bis II 6. Reuiuificentis imp rii spes Ab bius fuit, qui nouam de Annibale

victoriam commentu est, NOLLE PUGNARE. Talia collegerunt infinita paene, RITTERS-Hus IV ad OPPI Cyn. I, 26O. et BERN ΜARΤΙ- Nus var lay III, 9. G. X. PERIPHRASIS, quarem nam multis ambimu Verbis. NEP Th mis, cap. I. prudentiam Themistoclis laudaturus plurimis titur Verbis celeriter, quae Opu erant, reperiebat; neque minus in rebus gerendis promtus, quam excogitandis, erat quod et de inflantibus, ut ait Thucydides, veri sim iudicabat, et de futuris callidi lime coniiciebat. si α vel nominis homo ludiosus sapientiae, pro philosopho ciuitatis regendae peritus, pro politico.' vel rei qui mensas alienas sectatur i. e. parasitus; qui uno digito caput scalpit, pro homine molli et delicato, etc. Cochleae et testudinis descriptiones habet Cic. de diuinat. II, 64. s. I 33.

et Ciconiae PETRON. s. Pudoris inprimis causta inuenta periphrasis, ut in rebus parum honestis verecundi parcatur auribus. Xempla vid apud RVCΗΝ. de commut rat dicendi I, Is 3 p. 23 I.

G. XI. EnANOΡΘΩΣΙΣ, quae tollit, quod di

ecum est, et pro eo, quod magis idoneum est, reponit. SENEC. Onyolat ad Marc. I. Patrem

non minus, quam liberos dilexisti excepto eo, quod non optabas Iupersitem nec 1cio, an et hoc optaueris. PLIN. Fis I a. Quod me longae de-

180쪽

naniae antiquae

as x FUNDAMENTA STILI

sdiae indormientem excitauit, simodo is sum ego, qui excitari posse m.

XXXIII

quas ' aliis rebus sine adfectatione applicat ).

- Praeclarum opus deformalis et sollemnisebus populi Romani verbis exstat, conscriptum a

CONRADI prodiit Halae nostrae IOIDCCXXXI. in fol. Et nos quoque complures eiusmodi loquutiones antiquas et sollemnes explicauimus in j,ntagmate antiquitatum Romanarum, iuris prLaeneram illuserantium Argent. CIDI DCCXXXIIII S. mai. B. BALBINVS itaesti orator Q. IT. X-cerplit e Bri oni opere, quae inprimis ad dicendi usum facere videbantur. G. exemplis nonnullis rem declaremus, antiqua sormula in uneribus adhibita est 1L1CΕΥACTU EST. Eam eleganter ad herum accommodat Parmeno seruus apud TER u. I. U. 9.actum es, ilicet periisti, eludet, ubi te victum senserit. ymo etiam sit in eiusdem Phorm. U.8.37. ubi alia funeris indicendi formula, Chremex ut mortuo insultat ita Phormio: Exequias Chremeti, quibus es commodum ire, hem tempus

es. G. Qv ISQVIS ERIS, NOSTER ERIS, Imperatorum erant verba, tranSfugam recipientium in fidem. Ea vero eleganter ad receptionem hospitis traducit V1RG. Aen. I L. N. I S. Quisquis es, amissos hinc iam obliubcere Graios, Noser eris. ConL SERU schol ad h. I. Tales etiam sunt sormulae digna res, propter quam vadimonium deseraS PLΙΝ. Bis. Mat. praef. Aurem cui vellere, VIRG. Eclog. VI. v.f. Omne punitam ferre, Ho-RAT. de arte poet. . I I Nec tu aram tibi, nec depro

SEARCH

MENU NAVIGATION