장음표시 사용
91쪽
3 q. tota machina claudi in graeco codice legitur sed melius esset legere totam machinam claudere. helonaria his intelligenda suntparva chelonia,quae: quidem
cuiusmodi in in praecedent capite declarauimus. sodiolus,qui graece χοινικικ dicitur, est rotie pars axim cim cumambiens, cui a pix sunt radij. E Ea igna, quae superius in nono, ac praecedenti capite peritomidas Autor vocavit,nunc per fomidas non immeris,nuncupat: quandoquidem circa stomium, hoc es buculam ipsorum modiolorum ponenda seunt verum peritomidae quoque dicuntur μοτοῦ ψεριτε ανε ν hoc est circumincidere , quoniam circumincisa, insis res circumquaque iam dicta ligna sunt, quemadmodum in duobus superioribus locis declarauimus. non si quaedam specie arcus, exi, qui cum chordam non habet, contrario retrorsum conuertitur cuiusmodi arcus ij sunt, quibus nunc gr.eci, urcaei agittar, tuntur. sonangonis quoddam iaculatorium instrumen um ballistae simile cuius exquis tam sinstructionem Athenaeus quetriis tradii Auior eHo breuiter insequenti capite mentionem iacturus es hoc autem instrumentum quidam ut ait Autor antiquorum Mechanicorum fundam etiam appellarunt licet funda propries instrumentum ex lino factum , quo longe lapides acyanIur.
Deqtiibtisdam iaculatorijs instrumentis breuis enarratio. Cap. XVIII. Psa vero monangonis constructio ad catapul- scam etiam contemplationem volentes insti
lon Ditis iaculandum 'na recte extensi tu ira res Yis: siue tum la- pides iacientibus, tum sagittas celeriter iaculantibus instrumentis multum confert nam ipsa podiolorum appositio parte altera oblongius per chordam instrumentum:& circa Vehementiam, fortiorem emissionem em - a cit.
92쪽
cit. quantima enim chorda hiria longitii clinem adlatagetur, tantum figittae quoque emisJo des tendi innata est chorda ipsius arcu omnia peragente ipsiusque emissionis violentiam sustinente quamobrem huius conteXionem CX robustioribus, inuam plin imum exercitat1 nerui animalis fieri dicunt verbi gratia Cerui quidem, e ijs, qui in cruribus, pedibus ius Tauri vero cxcijs , qui in humero sunt. atque ipsas quidem erecte extensorum chordas rotundas quoad conte Xione milli, ut inter 'agittarum forficu is incidant ipsis vero reflexorum, Eua Zonarum instar, ansas CX earum extremis habentes , ad qua angones ipsi ingrediuntur . v lapis a medietate chord ae secundum latitudine
percussus, bene emittatur, non cXcidens Versus X trema.
Ipsam autem, quae in angonibus est chordam ex commis etiam muliebribus texi dicunt subtilcs enim existentes, atque longae, multo ue oleo educatae Cilna conteXta fuerint nihil tum roborem suscipiunt ita ut ab ipsa, quae ineruis fit fortitudine non discrepent Verumtamen de his nuce satis. nain iaculorum e flectrice tractatione subtiliter curiosioribus ad constructionem non solum haec Verum etiam
foraminum in instrumentis dimetientes, nec non j, qui ita triplicata ratione dimetientium in basibus X ilientium similes , ad inuicem ostenduntur cylindri, ac demum diuulgata cubi duphui, quibus acubarum magnitudines iuxta magnitudines contingentium instrumentorum duplae, vel etiam triphae cum fiant, ad easdem longitudines emittuntur Mathematice ibi , ac instrumentaliter cuncta ab Ale- xandrino Heron per de monti rationem narrata sunt.
mus e nunc cro sic eudum est luod catapult. est quaedam mach na bellica, qua tela , aut aes et excuti o M . Me autem mackna ut docet Athenaeus varijs modis construitur,
eiusa muliae sunt siccic , de quibus pertractans soleo iis risi
93쪽
patura vocatur.Verum animaduersendum est γ Ἀἡλο τοιῖχη , dest iaculatoria, seu βελοποιια, hoc est iaculorum es cir scientia disseria catapustica tamquam genus a decie . nam i i quidem iaculatoria docet cuncta ea instrumenta conficere,qu. agittas, tela saxa, cui cumque generI Iacula longius excutIunte catafustica vero ea tanto iaculatoria con ruit in frumenta qu.e proprio nomine catapultae dicuntur . . soniam autem Monario quoad eims con fructionem catapultae silmilis est, idcirco dixit Auror, quod Monarionis con rucIio ad catapultica etiam
contemplationem volentes instituet cuius equi em rei rationem
reddens ait f quandoquidem ad longius iaculandum tum recIeextensis, tum reflexis sine tom lapides iacientibus, tum sagittas celeriter iaculantious In frumentis multum conseri. hoc es Monarionis construcD ad catapulticam θntemplationem volcntes in tuet, hac FItice ratione, quoniam multum ipsa Monangonis constructio nobis conferi ad longius iaculandu Instrumentis tum recie extensis, tum reflexis si ne tum lapides iacientibus, tum sagittas celeriter iaculantibus ut verope picuumstat quaenam int,sia in ramenta recje extensa, O reflexa flue lapides iaciantia, agittas celeriter mittentia, de quibus Autor in praesentia loquitur sciendum est quod multa , varia ibitin instrumenta jaculatoria, de quibus ipsa βελοποιια, des iaculorum effectrix
scientia periraciat ut Ariones, Monariones, catapultae, B sit sie, orasta id genus quorum in rumenIorum alia sunt,et Ie emtensa iuxta eorum chordas, quae: quidem a graecis Euthitona, hoc es recIe extensa, uerecte extensa eorum chordas habentiae alia De o iuxta eorum chordas reflexa, quae ab es dem Palintoni, hoc est resexa, si reseras eornm chordas habentia nominantur horum autem res a quidem lapides longius iacIandi, reci extensa vero sagittas, tela is cuiuschmque generis iacula celeriter iaculandi vim hahent apropter paulo inferius in prisenti
capite ait Autor quod recte extensorum instrumentorum chorda rotundae cons exendae sunt, ut inter s. strarus ficticas incidant: ipsa vero repexorum chordae latae onarum hoc est a clarum,uel cingulorum instar esse debent, vi lapis a medietate chordae secundum latitudinem percussus bene emittatur, non excidens versu sextrema ait praeterea quo ansas etiam ex earum extremis,
94쪽
scilicet res is consectas habere debent, I ad eas ingrediantur Angonesi i videlicet arcus, quos superius deciarauimus, quippe qui in fronte Ormn reflexorum in rumentorum coaptantur.
multo oleo educarae J commas muliebres multo oleo nuIratas esse at , quoniam graecis mulieribus mos es commas suas oleo cotidie peruricre, rem ut crescant, tu ut robustiores conseruentur.
in iaculorum essecfrice racfatione haec est βελοποιικη, i βελοποιια thenaeo , es Bitone, se lexandrino Herone, at si antiquioribus Mechanicis traditae In qua quidem non solum haec , quae ad iaculatorioru in rumentorum constructionem sed fani de quibus Autor etiam inpraesenti capite sermonem histbuii subriliter curiosioribus demo frantur et verum eIiam foraminum in in frumentis Vsis exissentium dimezientes, ac reliqua omnia, quae in re huius capitis breuiter Autor Iergi mathematice,ac in romenialiter ab lexandrino Herone per demonstrarionem enarrata snt . .eterum ut ea, quae in fine praesentis capitis utor rece ei di ucidiora nobis reddant1rar ignorandum non e qu quemadmodum thenaeus in primo , G oecun libro de machinis bellicis docet Mechanici maxima cumproportione tum in rumenta iaculatoria, tum etiam tela , ac iacula ipsa construebant nam secundum locorum asian Ias , ad quas iacula mittenda erant , instrumenta I r modo maiora modo mi mra proportionaliter faciebant asterum quIdem eoruω alterius iuxta omnes suas partes duplum, aut rylu/ubet et quotvlum libueri confruentes,ad mittenda longius usto, et tripo,vel quouis also satio iacula ipsa non solum aulem instrumenta iam dicia secundum proportionem, quam habent adinvicem augebant, a mInvehant verum etIam iacula Ima, tela, ac Nasuio rumentis proportione quoad corum longitudinem, cra IIIem, ac ponderositatem corre ondentia sonebant. Vnde etiam ipsa Iaci δε eandem ter se rationem, quam eorum Instrumenta siernabant tum quoad eorum magnitu liacm, ac pondus tam etiam quoad longitudines sartorum, quas ab Uimnentis emi a percurrere debeban . Has autem cum in ruraveraorum,oreorum 8 rtium Vmiactitorum proportioUc d GίΠ soty iarum geoo I. I pro ostionibus senses in cnicbant quaram altera quidem est Theorema duodecimum libri duodecimi Lomentorum Lucii Is in quo
95쪽
36 demonstratur quod similes com es cybndri in triplicata sunt ad-
inuicem ratione dimetientium in sui bassibus exissentium . altera vero propos ii est istud diuulgatis imum adcubique duplationem necessariam problema, quod inter duas datas rectas lineas alias duas medias proportionaos inuenire docet quippe quod ab antiquis no scientisce, sed cum instrumentis demo ratum fuit. is enim duabus propossitionibus foraminum per quae tum chordae umiacula in in rumentis pertranseunt necnon agittarum, a Iaculorum, rosundarums chordarum cylindricam formam habentium dimetientes in quanis rationeperit imi Mechanici, periebant. His itaque declaratis ea quae in praesentia breuiter Autor enucleat persicua nobis erunt ali enim quod in ipsa iaculorum 1ectrice tractarione non solum haec sciocet quae ipse de iacula onorum instrumentorum constructione in praesenti capite breuiser narrauit obiInter js, qui ad construcrionem curio ores sunt , per demonstrationem enarrata fuere verum etiam oraminum in i is inserumentis ex entium dimetientes necnon jsimiles cylindri qui in triplicata adinvicem dime tenIium in 'isbasibus exsentium in ratione esse sen untur ac demum diuulgata cubi duplatio e quibus scilicet duabus propositionibus imci orum udines, iuxta magnitudines contingentium , hoc es quorumcumque instrumentorum, dupli , vel etiam triste, vi delicet adinvicem, cum fiant, ad ea rim, nempe duplas veloripias, longitudines ides locorum distantias emis tunsur e cun Iain quam hie mathematice ac instrumentaliter, nempe tum ma thematicis scientisicis propo tionibus, qualis es iam ilicsa duod rima duodecimi Lucilius Elementorum , tum instrumentatibus, realis es diuulgata cubi duplatio , quam instrumentorum a Lnicuo prisci geometrae faciebant ab lexandrino Herone per
Praeterea hJc adnotandum es quod Heron qui scripsit hunc de
machinis bellicis librum , quem nunc praemanthus habemus, nones Heroni lexandrinos , qui scripsit librum ερ βξλο ιιας, idest de iaculorum es ectrice tractatione, tibros quatuor de aquaticis horologa s libros duo, de iritalibus , librum πιρι cerac τοματικων ποίiτιπων hoc est de js, quaepe se fieri, querit innata sunt, librum de Mechanicis librum de re rusica libros de
96쪽
Geometria quandoquidem, lexandrinus Heron longe anterio fuit hoc Herone, qui praesentem librum composuit. Sare non solum hoc in loco, crum etiam inferius praesens Heron istius antiquiorIs Heronis, lexandrini mentionem facit. Hoc auIem adnotandum esse daximus , ne qui 'iam in eundem cum Conrado Gessero in sua Azbliotheca is cum Conrado L cshene in eiusdem Bibliothecae epitome , incidat errorem sui de unico tantum lexandrino scilicet Herone mentionem fecerunt , afferentes eundem Heron m Alexandrinum , qui iam dicta severius opera scripsit , praesintem etiam de machinis bellicis librum siri Fe. quem doctin Bononii, in Libliotheca Sancti Saluatoris r.ecum natum figuris eleganter descriptum extare quod quam sit a
Veritate alienum, pr.sens locus aeclarat. Hsc autem ad praeseniis etiam capitis dilucidationem breuiter is nobis di Pasint. De socia rotis star repente pontem ille ferente. Cap. XIX. R est etiam alia ita X ta sormam scala rotis stir re
pens, ex lignis cum sortibus, tum leuibus ipsa quoque constructa. ad quam alia pontis instar iusta medium sursum interposita, perdime-u lentem cylindric polyta e torno facta
ca, quae cruribus copulantur CX trema possidentem connectitur. 'tibi ubiliter versus alteram deorsum lata reclinetur, rursusque ad ipsam sursum crecte feratur, dum a funibus retrorsum retinetur, ac torcularibus ijs quae multum contorta dicuntur, siue trochleis volubilibus violentam vim in remissione, intensione ille funium ipsi rotula tam adhorenti uni appositione innasci facientibus commensurabili ter praebetur, at JUC attrahitur impedimenta vero sursum in ea, quaestate recta, fiant Vel prominentiae quaedam recipientescam, quae Crigitur sca in dum C trorsum conuertitur ne raptim supcr alterius Verticem elevara . casum in-opcrantibus potius ij minatura . At si quid diu simplicibus lignis constans fuerit , quae deorsum iecta lare de bet gradus habeat singulos singuli Salternatim praetermissisi S
97쪽
3 s.cxcedentes crura, sin excessu soratos, ut per foramina funis robustus extensii pertransiens in frangibilem ipsam seruet: si vero composita fuerit, iam dictarum scalarum constructionem suscipiat. Ipsa autem quaestir sum elevanda est,
iuxta totam eius longitudinem tabulis prosternatur, &mnibus circundata confirmetur, indubitataque super murum traiectio fiat, cum enim ipsa super alteram eleuata,crecteque portata fuerit ambariaturo simul asseruntur atque ea quidem, quae deorsum crecta stat, gradusque ad ascensum habet, a muro distet quantum a musis quadam, ac mensura funibus relaxatis ipsius prostratae cxtremum descendens muro applicetur, volentibusque sit aditus Latitudo autem tum scalae, tum pontis sufficiens fiat, ita ut ordinatim quinque, seu quatuor, vel ad minus tres viri seriatini ascendant super ponte pertranseuntes ad hoc ut unanimiter super murum propugnantibus ex aduerso repugnent. Circumseptiones vero cecorijs ad utrasque partes tum scalae, tum pontis fiant, pio pter sagittas , uuae a lateribus esse. runtur . Operae pretium est autem scalam deorsirm stantem palis infixis stabiliri, funibusque extensis confirrirari, ne non altiorem muro reperiri tribus ad minus pedibus 1 ut ea, quae a muro desupter veniunt, ad altum peruenire, caedemque in ascendentibus agere nequeant. Verum ponte decliui supra murum existente, promptiores, audacioresque milites ad descensum crunt si vero depressio muro scala fuerit, hisce contrariae uenient . figuraeque ipsae subicidiae sunt.
99쪽
3sDe aggere testudine pontem serente. Cap. XX. I et autem utilis pons bla quoque iam dicta
traiectio, quando scilicet btias latas, aut profundas, aquarum lue plenas aggerare notos sumus: si longitudine commensurabilis adsoL
sarum latitudines fiat, atque ut iam didicimus solubiliter connexa fuerit ante aggerem testudinem erecte stans, a funibus retrorsum attracta, ac tradita, vel a iam dictis superius mulitim contortis torcularibus inuando videlicet magnitudo, acinus ponderis ipsius traiectionis tantae molis fuerit cuni enim a testudine gestata fuerit, anteriorique fossce labro superuenerit: funes retrorsum relaxantur, extremum ciue descendens, super Opposito labro ponitur, viaque tuta fit volentibus prompte cum parmis creta, aut cinere sanguini admisto circa contexiones illitis, corijLque boumn recens occisorum cooperis pertransire tum
propter tormeta ignem iaculantia, tum etiam propter eos,
qui infunduntur servidos liquores. quemadmodum in fossorijs testudinibus iam ostensum est, ita etiam parma- 'rum abinuicem distantiam viginti pedibus minorem fieri: . nec non a tribus pedibus supra terram incipiendo eam quae ad murum fit fodinam agere oportet. figura subie cta est.
100쪽
s. si ongitudine commenserasin ad fossuram latitudines fa Jcommensiurabilitas in praesentia non eodem modo, quo docet Eu-esides in definitionibus decimi hiri Elemensorum accipienda est: quod scilice pontis longi uae est strum latitud es .im amrectae lineae si copiae longitudine commen urabiles fant, hoc est communi mensura quoad earum longitu inem mensurenIur.nam feri potes,vi iam dictae rectae seneae tuae a doctrinam Euclidis omsitudine commensurabile net, ingus tamentonii longitudo quacumque Harum latiIudine minor exi, Jat ac propterea cum i epons in sudine gestatus anteriori se elabro si eruenerit, mnibus retrorsum relaxatis, extremasi pontis pari desiendente super opposito si ilabro minime ponatur, sed intra fossam incia dat quod utiquepr.eter Autoris intentionem erit . . amobrem merba hae s longitudine commensiurabilis ad fossanion a iiudines fiat sic intelligenda sun , quo scince pons ipse iuxta sui longitudinem a qua simque fossarum latitudine pluribus icibus, aut saltem semet commenseretur. Cum enim fossarum latitudines