장음표시 사용
371쪽
dem numero effectum , ergo etiam plurestauis efficientis Ani est nostra doctrina. Cons probatur, quia sicut natura nihil habet superflui, ita naturς nihil deest neces . sarit, necessarium autem est ad bene esse
singulis medii singulos fines adipisci ne
dicamus naturam laborare panpertate fabri delphici, qui uno gladio utebatur ad Omianes usu si quam paupertatem remouet a
natura Philosophus cuius est hoc dictum:
natura non laborat paupertate fabri del-pbici.
Resp. cone ant neg. cons pluralitas finium per idem numero me diuis: hi ponit absurdi nihil enim demit necessari , nihil ponit supeflui. Melius enim est uno medio plutes assequi fines . quam unicum caeteris paribus Argumentum petitum ex pauperistate fabri delphici non facit adtem. Proisbat ut autem eadem plane ratiocination centum discipulis rectius adlubet centum magistros, quam unum . Non erat pauper faber det plaicus eo quod uno gladio utere. Iur ad plutes, sed eo quod uteretur ad Omnes usus, intero tune autem aliqui non erantis Opril. Qui panem, calaum,&pipionem eodem gladio diuidit, non proin pterea est pauper. Quia isti plures sus, suntvsus propri gladii. Qui autem eodem gla.dio uteretur, ut serra ad secandum lignum
ex paupertate hoc faceret quia alius astvsus gladii , alius serrae in hoc erat paupertas fabri delphici , quod eo densis gladio panem liuideret, secaret lignum a
372쪽
sculperet, uigaret &caetera id genus , in quo Mat ars morabilior, cum arte mirabiliori , mirabilior paupertas . Obij c. 3. Causa necessaria agit quantum potest sergo du causa eicientes possutit naturaliter influere mo naturaliter influuisingulae totaliter in effectum . Antec est primum principium in tractatu de causis:
agere enim non secundum totum sum posse, sed plus vel minus, vel etiam nihil , est praerogatiua potentiae Iiberae. Probatur iam conseq. quia quaesibet causa seorsim accepta, est adaequata in actu primo , crg Potest esse adaequata in actu secundo , ergo de facto ex facit enim quaelibet quantum potest. Exemplum habes in duobus ignibus eidem stuppae applicatis. Quilibet seor sim acceptus potest urere stuppam , ergo in utrisque simu est duplex actus primus
adaequatus ad eundem gnem sed utriusque actus secundus tantus est,quentus actus primus ergo actus secundus utrius libet est adaequatus, consequenter tertius ille ignisi tacit adaequale ab utroque, ut fit adaequa te ab utrolibet. Resp. dist. ant .causa necessaria agit quatum potest in his circumstant ijs, in quibus est conc ant quantum potest in quibusti-bet circumstant ijs; ego ant. In casu posito neutra est actus primus adaequatus, sed utra. que simul, ut habes ex dictis,adooq;etiam
in his circumstantiis tantus in actus secun dus, quatenus primus: quamuis enim in qua .
libet habeas lassicientiam adaequatam mon
373쪽
tamen habeas illa pro quacumq. circumsta ala respectu colus libet effectus. puta duo illi ignes simul accepti sunt sum cientia ad octo gradus caloris, intra unum minimum temporis inducendos in stuppam, uter libet allistem esset solum ad quatuor intra eaden amensuram temporis: quamuis uter libet ean cdemcaloris mensuram duplo temporis spatio induceret Citius igitur habes effectum a duobus, quam ab uno mconsequenter ratio causae totalis, sicut in actu secundo est in utroq. simul, ita etiam in actu primo in circumstanti j spolis. Ita etiam aliae circu.
stantia aliter determinat etiam causas ne cessarias, puta maior, vel minor approximatio agentis ad dassum, mai*t, vel micior contrarietas, aut dissimilitudo , sic d caeteris Vbi obiter nota hanc sententiam Ionge facilius defendi in sententia nostra-,, quete ponit accidentia pro virtute immediate productiva substanti ,quam in opposita rada enim ipsam me substantiam ignis immediate producere alium ignem : explica a quomodo dua substantie producant tertiam quae&in instanti producitur tota, est in-eepax intensionis iuxta illud: Snbstantia non suscipit magis, C minas. Nos autem
qui accidentibus damur hoc, quod natura cedit, videlicet ut sint virtus immediat a productiva substant sae,esserimus eadem in . tra eadem mensuram citius in idem subiectum iu duci a pluribus, quam a paucioribus efficietibus, sic ςtera sint paria: quia vltra determinatam mesuram, ex consensu
374쪽
omnium non augentur naturaliter qualitates ideo quantumlibet multiplices agentia, ubi haec eo peruenit ut sitito ductiva forma illam producit,nee vitta determinatam sibi a natura intepsionem intenditur, iuxta Phita. - de Gen.Anim .c. .
OMne agens in agendo repati est vetuisti axioma . Ad illius intelligentiam aliquid de resistentia dicendum est. Resistere igitur secundum acceptionem notissimam est impedire ne vel aliquid fiat, vel tam calleritet aut tam perfecte fiat Corpus opacum resistit propagationi luci , dum impeditne lux diffundatur. Homo contra nitens validioti se resistit impellenti se , non modo cum impedit omnino, ne a Ileripsum dimoueat, sed etiam cum impeditne tam cito ditam procul amoueat.
Resistentia de qua hic est resistentia qua tale resistit tali puta calidem frigido , nam ut ille frigida pugnabunt calidis bomentia
siccis Potest autem resistentia huiusmodi, qaae propria est qualitatum aberativarum considerata tum in actu primo, tum tu actu secundo . In actu primo est ipsam et qualitas, exigens vel non ponj, vel non tam perfecte poni actionem suae contrarietes, in actu seaundo est ipla metio positi qualitatis ad exigentiam alterius. Vt autem hocnt eligas Di-
375쪽
Diuiditu res stentia in activam, fot malem Peractivam intelligunt salis com mimiter actionem ipsam mi una qualitas imminuit sibi contrarium, adeoque vi hostilem debilitat, redeitciue ad victoriam supras minus idoneam. Hoc modo frigidii oppositum calido resistit calido minuendo videlicet in ipso calorem, adeoque vim ad inuet sus se activam. Resistentia formalis accipitur saepe pro eadem forma in subiecto ut exigente vel non produci, vel non tam fascitu produci contrariam. Hoc modo frigus ligno in existens est larmalis resistentia calori Aliquando etiam resistentia fotm lis pro eodem est, ac non productio qualiatatis oppositae ad exigentiam alterius in Dromantis subiectum.
Virumque hoc relastentiae genus conueis nire qualitatibus alterativis probatur. Et primo de resistentia activa. Constat enita calidum agere inirigidum iuxta se postum
adeoq imminuere vini activam sibi inimicam probatur etiam de formaci,quia cum qualitas alterativa non destruatur instant nee, sed successive, non plus inducatur
de ipsa,quam destruatur de opposita, eo p.
si petit oppositam noni successue intendi. Consismatur, quia etiam agens , in quo nihi imminuitur de qualitate activi, non. nisi successsiue subiectum alterat, in quod agit,&eo minus intra eandem temporis me-suram atterat,quo plus eidem est deritia state opposta
Hος positi praedictum a illam mul. H
376쪽
indiget imitationbus. Primo enim nequit intestigi de omni age .ue simpIiciter Ceristum est enim primum agens nihil eoat .
Secundo ut agens a passo repatiatur, Opor tet ut agens isticiam sint mutuo mira sphaeram activitatis Sol enim agens it terram , ncm repatitur ab eadem. Sensus igitur praefati axiomaris si, quos inscumque duo corpora secundum quat Hates alterati-uas contraria ponuntur intra sphaeram mutuo suae activitatis, toties datii actio , reactio, pute calidum oppositum frigido ita agit in ipsum ut repatiatur ab ipso. In hoc sensu acceptum axioma probatur primo aut nocitate Philosophi multas in locis, Praecipue - de Gener Animal cap. ubiali, quod amne agens patitur etram a patiente , ut quod secat Dabetatur ab eo nodsecatur: quod colet facit restigeratu i calescente. Denique quodcumque mouet, X-cςpto primo, mouet si aliquo motu . Odiae
omnia Philosopho ibi adducta per experientiam habes mam festa, Constat enitrus quod si altera manus sit frigida, altera calida: ςcita calefac italiam, ut refrigereae tur ab ipsa. Et hoc quidem secundum eandem partem eq. enim ita intelligenda est conclusio , vocalidum secundum unam partem agat,secundum alteram palla ur Probatur a eadem conclusio; quia χαlidum est intra sphaeram activitatis frigidi &frigidum intra sp rana activitatis Ca I di Mis utroq, datur ratio agendi, contrarietas videlicta tergivuumq. agit,si autem
377쪽
utrum agit, utrumque patitur,cum actio unius sit alterius pals . Probatur quia mixta de elementis fiunt, ut vidubi Hai disputatione sequenti ad hoc autem ut fiat alis nixtio, debent ita attemperare suas qualitates , debitum mixto temperamentii a consurga sed hoc fieri nequit, nisi per minuam actionem vinnius in altorum' ergo&c Minor probaturciti iasiit cunnaa agat, ut nihil pariatur, J-sius qualitas non attemperatur per mixtio nem oppositae, sed integra manet, puta si de ignis calore nihil imminuatur a frigido non attemperatur calor cum frigore in le-pera mentum debitum mixto. Denique patet conclusio experientia , argumentum solutione.
Obsic. I. calidum non agit in frigidum nisi vincat resistentiam frigidi nec frigi dum in calidum, si vincat resistenti an ea lidi, sed implicat simul fra idum vincia calido, calidum a frigido Gergu implicat haec duo in se mutuo agere , a se inuicem pati Maior probatur quia lactio tali di in frigidum inuenit resistentiam in frigido,
Resp. non esse nouum , quod idem &vincatur,4 vincat pro eadem indifferentia temporis; non simpliciter,in absolute, sed secundum quid duo exercitus h mc inc dum pugnant, ambo secundum quid miscunt, e secundum quid vincunt V.Calidia,&friginum habeant ambo septem gradus quali j iq;ia Pugnast Vincitur calidum
378쪽
lido dum idem detrimentum patitur; atque
illa tam laetura, quam victoria consurgit terti m quoddam residua virtusque quali. tate gaudens. In tam distingue niatorent
nisi vincat secundum qui di concede simpsi si actione, ready one sequi. tur idem moueri naturaliter duobus motbus contratiis consequens repugnatrii tuaiis ergo S antee sequela Itotis proa tiar.Ponantur duo contraria puta calidu. diligidum virumque bibat mare Iohac
satur secundo palmo eiusdem is vicissimprimus palmua frigidici sed eo ipM P I.
cunco, primus palmus frigidi stipesceis
be moueri duobus motibus contrari in iis nor subsumpta probatur quia eo pisquod secundus palmus est in qualitate id aer P mo,potest,adeo 1 debet agere in
379쪽
Adprobationem dilimgue secundus patamus intensior primo debet agere in ipsum in quibuslibet circumstanti js nego; indebitis circumstantis, concedo. In laypothes admissa agens contrarium est validius adeoque potior est ratio cur ipsum agat . quam secundus palmus in primum. Quamuis enim ptimus habeat aliquam dissimilitudinem cum secundo, longe tamen maio-tem dissimilitudinem mo con ratae latem a
habet cum agente opposit , cum igitur alterutrum solum debeat agere, ne eadem qitalitas in codem instanti oriatur, occiacat in eodem subiector manifestum estio. tiorem esse rationem de uno, quam de asin
Dices, ita disponantur duo illa contra tia, ut inter utrumque intermediet aer. Ita tali casu aer in tet medius mouebitur duo .hus motibus contrari j ergo idem quod ptius. Probatur antec quia Ic per aerem a
corpus frigidum transmittet actionem sua in calidum, calidum actionem suam in frigidum laevi enim in se mutuo agent: et-go aer& motu ligefactionis frigido , de motu calefactionis a calido simul mouebiatur. Hoc idem apparet in phiala uianui calidae superposita, in quam aqua frigidi infundatur. Nam in tali casu, aqua tefrigerat manum; manus calefacit a quam actio autem is quae in manum mmanus in aquam pur mcdium vitum trammittitui
380쪽
De reactione. insti stans Ad hoc videtur adhi , rea inctio sufficit quod agens totale agat ,
pariatur: non autem requiritur, ut per singulas sui partes agens , etiam in singulis suis partibus patiatur Hinc saepe audies haec voc bula: Pars passa: para repasta σύ. hoc est pars in quo recipitur actio agentis
conrrarrj pars a quo procedit actio in conistrarium .simul in qua recipitur actio con trari j. non enim repugnat agens, quod secundum se totum agit, secundum aliquam dumtaxat sui partem pati. In quo casu datur pars passis , repassa Passa quia a conistrario patitur repasta quia a contrario ab ipsa patiente patitur si enim omnes agun nulla est quae non agat; si nulla est quae nos agat, quaecumque patitur, simul agendo patitur; vi patet ex terminis
Obiic. vlumo. Si calidum ut septemta agens in gidum ab eodem in eodem instanti repatitur: sequitur quod non agit secundum totam suam virtutem activan consequens est absurdum ergo antecedens Sequela maiora probatur , quia lata
illo instanti in quo agit in frigidum repa titura frigido repat autem a frigido est deperdete aliquid suae citensionis, adeo quelae activitatis secundum autem illam activitatis particulam, quam mutit , non agit; ergo numquam agit secundum totam suam activitatem . Manifestum est autem exterminis , quod pars illa quae perit , non