장음표시 사용
111쪽
κquomodo persectioro adit persectionis Ad 4. nequit
test totus et totaliter produci, nisi a supremo simpliciter. Ad probationem majoris dico, quod non
Secundum totam potentiam suam producit; non enim oportet agens secundum totam Virtutem suam producere, quantum posset See Undum illam producere, quando Stagens libere, non necessitate naturae. Et cum ulterius dicitur, tunc persectior effectus non manifestaret majorem persectionem caUSae, concedo quod quicumque effectus productus totus e totaliter, manifestat aequalem potentiam au Sm; Sed effectus perseetior eminentius manifestat. Exemplum, si ab eodem principio descondant multas conclusiones ordinatae, tota Veritas principii causa est veritatis conclusionis cujuslibet et tamen una illarum est altera verior et
Θ minentius manifestat Veritatem principit. Ad aliud de annihilure, dico quod
solius Dei est annihilare, quia Π- nihilare non est agere positiVe, Sed non agere, id e St, non OBSerVRre; solius autem Dei est conservare totam creaturam et totaliter et breviter, sicut quaelibet creatura requirit causam concausantem infleri, scilicet principium potentiale ita super illud non potest destruendo, Sicut nec producendo, et Per consequens necessario aliquid relinquit, sicut neueSSario prae SVp-Ρonit. Sicut autem creatio proprie dicta est productio de nihilo, id est, non de aliquo, quod sit pars primi producti, et receptivum sormae inductas, ita annihilatio est destructio in nihil, utroque modo. . M. probationem primam de sorma naturali patet dist. l. l. lib. quia licet nulla pars formae maneat, manet tamen aliquid formas receptiVum quod fuit aliquid compositi Ad illam probationem de Virtutibus, respondeo, quod nulla Virtus infusa potest corrumpi in
nobis per aliquem autum nostrum, quasi per naturam repugnantiae, sed solum per causam demeritOriam anima enim peccans demeretur, quod gratia non conse PVetur in ea, et si in secundo instanti naturae, propter tale demeritum quasi praecedens Deus non UODSeP-vat gratiam, et sic annihilatur. Ad probationes illas de amicitia et inimicitia dico, quod per peccatum non est aliquis formaliter inimicus, Sed tantummodo demeritorio. Similiter ad illas probationes deinde et spe dico, quod des et spes infusae non corrumpuntur per actum inlidelitatis et desperationis, nisi domeritorie. Et si velis habere aliquid quod corrumpatur per istos actus tanquam repugnansformaliter, dico, quod illud non est nisi ides et spes aequisitae, et bene possibile est per actus Ostros induci aliquid repugnansformalitur illis habitibus acquisiti S. Ad ultimum, cum dicitur in virtute, etc. Ad intellectum hujus verbi et illorum quas dicta sunt de instrumento, intelligendum est, quod nihil potest agere in quo eumque ordine agendi, nisi propria Vim tute Sicut enim dictum S supra, quod nisi habeat sorinam activam et intrinsecam, non potest omnino agere, ita etiam nisi habeat propriam virtutem intrinsecam, quia
puntur a nobis. Ρer peccatum non emcitur inimicussormaliter. 34.
112쪽
96 LIB. IV. SENTENTIARUM illa forma est virtus. Quod si prius non habuit formam vel Virtutem, et nunc agit in aliquo ordine, oportet quod nunc de novo habeat formam et virtutem in illo ordine eadem enim natur mR-nens absque omni mutatione, nullo modo est nunc actiVa, nunc
d. 4.h. 0 actiVa Sed tamen agens du-.j ἡ. z 00dens ab alio, dicitur agere in . iari . Virtute alterius, quia Virtus aguntis dependentis non sufficit sine illa virtute a qua dependet. R-gis tamen dicitur instrumentum agere in virtute alterius quam
causa Secunda, quia plus depen
det ab agente superiori illud quod
non habet formam activam in esse quieto, sed tantum recipit in actuali motione, quam illud quod habet sormam activam in esse quieto. causam etiam secundam, id est, quas habet formam activam in esse quieto, agere in virtute alterius, non est recipere tunc aliquid ab illo altero, sed tantum habere Ordinem inferiorem ad illud alterum agens, in suo ordine simul: Sed instrumentum, id est, recipiens sormam activam in motione, agere in virtute alterius est tune actualem accipere formam ab eo per quam agit
Ex hoc patet quod causae primae, o HS in Secundam proprie divi et ''Iratam quando similiter agunt,
quam non est influentia nova mus sit
e ioit 4 d. creatIO alIcudus haerentis causae q. 3. st . Secundae Sed influentia est dolor-
minatus ordo istarum causarum in agendo effectum communem. Instrumentum autem quando agit,
recipit influentiam proprie ab eo cujus est instrumentum, quia O-
tionem actualem, et in motione formam per quam agit in suo Ordino. Ex istis patet intellectus majoris. Bene enim Vorum est, quod causa secunda et instrumentum plus potest in Virtute alterius quam propria supple sola praescindendo Virtutem alterius, qui secuta
Virtus ejus propria est diminuta P '' ' et subordinata alterius Virtuti, ita ...'a' hi quod sine illa altera virtute agen tate, Virtus ejus non potest in esse . ζ .utum tamen non potest in Virtute alterius plus quam in propria virtute, id isto aliquid ad quod
virtus ejus nullo modo se extendit in suo ordine causandi muneautem minor si accipiat virtutem propriam, praescindendo virtutem cauSae Superioris, salsa est, in nihil enim potest crea ara sine Vir
tute Dei principalis agentis, rideo
b Dio etium quod nec instrumentaliter, etc. Hic respondet ad alteram partem quaesiti principalis, assereri quod neque instrumentaliter potest creatura creare, ut inStrumentum proprie acti-Vum, quae est communior opinio. amque probatiocior unica ratione, quia non ut praevi disponens, cum ad creationem nihil supponatur, neque est attingenSterminum principalem, quia nequit agere, nisi ut habet aliquam virtutem activam aqua ut causa procedit essectus terminus autem principalis non solum procedit a causa principali essective, sed etiam a causa instrumentali, quae effectiva est. Sed nulla virtus talis potest communicari creaturae, ut supra ostenSum St, et probatur, quia vel esset innata; sed haec
113쪽
nequit attingere terminum creationis ex rationibus allatis, de voluntate Angeli, de potentia obedientiali de forma substantiali, vel esset assistens extrinsece; sed hoc non, quia assistentia illa vel se habet per modum applicantis et dirigentis, vel per modum concurrentis, aliter enim intelligi
nequit mera essentia. Sed uterque OduSSupponit virtutem activam in instrumento, quia applicatio et directio con notat virtutem activam, sicut et concursus vel denique illa virtus esset recepta in ipso instrumento et sic habet modum accidentis et dependentis a subjecto, ac proinde Supponit subjectum in agendo.
Senientia Haec conclusi non est adeo certa apud
c. - . Theologo saltem quoad creationem formae ' accidentalis Unde Magister infra dist. 5.α. mp. ιι dicit quod non repugnet commuae rident--ni riministro virtutem ministerialem et
D. Thom instrumentalem respectu gratiae creandae,
quem sequitur ibidem D. Thom quinSt. 1.art. 3. quoest. 3. ad 4 et aliqui ejus discipuli, ut defendant efficaciam physicam Sacramentorum, contra quos infra melius disseretur interim ratione quibus adducuntur nihil emiciunt, ut patet eas Solven
10s. Primo objiciunt incarnatio est persecti-'' or quam creatio sed aliquod instrumen' ium attingere potest incarnationemri ergo et creationem. Respondetur distinguendo
Re ponsio majorem incarnatio est persectior ratione termini, concedo; ratione modi agendi, nego, quia creatio est propria actio Dei, uni autem hypostatica educitur de potentia obedientiali subjecti qui m0dus
agendi non est solius mei ex se, licet quandoque in specie ipsi conveniat soli, ex peculiari ratione termini, et negatur etiam minor loquendo instrumento physico.
eonda Secunda ratio est, quia Sacerd0s per verba consecrationis attingit transubstan-
tiationem lan scin corpus Christi sub speciebuS, quae productio sequi valet creationi. Respondetur negando consequentiam. Antecedens autem salsum est loquendo de Re ponsio. attingentia physica, Verum est de morali intellectum. Tertia ratio ignis Inserni comburit dae Tertia mones sensibiliter et physice, ut inStru Rasponsio. mentum Dei, producendo in ipsis qualitatem quamdam ReSpondetur negando S- Sumptum, ut infra suo loco latius videbitur. Et dato antecedente, non licet inde inferre talem qualitatem OSSe creare, quia supponit ipsos spiritus tanquam subjectum. Quarta ratio, nulla apparet repugnantia uufi,
detur esse eamdem repugnantiam, quae invenitur in eo, quod creatura ut eSt cau- Sa principalis attingat terminum creationis, ut patet ex argumento pro concluSione. Bationes in oppositum plures adductae SVnt, quae, auctoritate Patrum adjuncta qua ejusmodi repugnantia astruitur, redduntur efficaces, nam reddunt rationem talem, quae solvi nequit, nisi negando principia quod non est disciplinati. c Litelligendum tamen est pro Opini M0. One Magistri, etc. Hic Doctor modeste in 'x' 'in terpretatur opinionem MagiStri Supra prae M.k ἡ '
gruum ASSerit ergo, quod si forma accidentalis creatur, ut ponitur de gratia et charitate, praesupponi posse aliquod subjectum disponens, non dispOSitione neceS- Sitante ex natura rei, sed ex voluntate di-Vina et Secundum quid, seu ex hypothesi
Exemplo declarat in naturalibus, sicut Anima
ad creationem animae rationali Supponitur infunditur
corpus organiZatum actione agentis creati, e spogizons ad quod consequitur creatio animae e di,dio',si. paeto, quo Deus auctor naturae assistit causis naturalibus, non solum adjuvando,
114쪽
arguinisnta principalia respondet. Persectio duobus modis ex effectu colligitur. PrimuS modus est persectio ollacius. Secundus modus est ex modo producendi.
sed etiam supplendo desectus ipsorum, quoad eos effectus qui spectant ad persectionem naturae, neque haberi possunt virtute causarum inseriorum. Sic etiam in ordine gratiae, ex pacto assistit Ministris et Sacramentis, ut iis positis, producat effectum quem significant, non quod sacramentum aut Minister physice attingat aliquid in anima, vel producat, sed disponat solum moraliter et ex pacto, cui assistit Deus. Nec oportet, inquit, imponere Massistro, quod dicat, quod Minister attingat gratiam e Veiendo, cujus duas rationes Subjungit, quas Solvit ut parum effficaces, et patet solutio ex littera. d) Ad argument principalia, etc. Respondet deinceps argumentis ad Oppositum quaestionis in limine propositis Littera est
plana in responsione ad primum et secundum, cum sua confirmatione. In responsione ad tertium, ad probationem majoris notanda sunt illa verba Concedo quod quicumque fectus productus totus et totaliter manifestat inqualiter potentiam causae, sed fectus perfectior eminentius manifestat. Ratio hujus est, quia persecti causae aliquando ex persectione essectus, aliquando ex modo causandi, et independentia colligitur. Si primo modo, effectus quo persectior est in sua entitate, eo magis participat causam, et e magis accedit ad causam, et Sic homo magis manifestat persectionem Dei quam alia viventia: viventia autem magis manifestant quam non viventia. Si secundo modo, tunc perinde quilibet effectus procedens Secundum eumdem modum causandi, aeque manifestat persectionem causae, et Sic non attenditur res producta, sed modus producendi. Unde materia prima, qui procedit a Deo secundum aereationem, aequo manifestat ejus potentiam superiorem omni genere causae creave ac caelum vel anima tutellectiva vel Angelus, qui eodem modo procedunt, licet excedant in entitate materiam.
Subjicit locior exemplum hujus it pluribus conclusionibus subordinatis, quae in
procedunt ab eodem principIO, ubi tota e nibus
gulis, clamen una altera est verior et eminentius manifestat Veritatem irincipit. Hoc exemplum dupliciter intelligi po- selaratur
test, ita ut conclusIone Suit Subordinatae suboedia
in ratione edictus, ut una prius altera nata sit in serri, non tamen una in virtute alterius, ut quando plures pasSione emanant ab eodem subjecto, quarum quaelibet per definitionem subjecti demonstratur, ita tamen ut una prius altera insit passio, ut esse volitivum mediante intellectivo, non tanquam causa, sed essectu immediatiore. Et hoc modo etiam servari potest pr0p0rtio, quia utraque conclusio perinde reducitur ad eamdem veritatem principii, tanquam in totam et adsequatam causam sed altera, quae immediatius se habet ad principium in esse, etiam propius attingit ejus veritatem, et sic eminentius. Idem . .
exemplum potest proponi in conclusioni ordinatio. bus subordinatis, quarum propinquior principi esset causa proxima remotioris, ut patet in scientia subalternante et U- balternata, nam conclusi illius est principium in hac, et sic etiam accommodari potest exemplum, quia veritas remotioris etiam in virtute principii concluditur, ex quo conclusio proxima sortitur omnem evidentiam sui. Haec tamen eminentius includit veritatem principii, quia immediatius et minus dependenter ab aliis extra principium ipsum. In responsione ad quartum docet, sicut 113.
anni hilare et sicut creati est producti α - .
115쪽
DlST. I. QUAESTIO II. 99 totius et totalis, nihil supponens quod ne ipso in limine desultori videre opus
spectet ad entitatem producti, sic e con hoc aggredi. tra anni hilatio est distractio totius et totalis, nihil post se relinquens, quod tuerit de entitate annihilati hoc autem non potest sacere in materialibus, nisi causa in
cujus potestate est materia prima quantum ad esse et no/ rage.
In secunda probatione docet quod neque gratia, neque Virtutes infusae physices destruantur sed demeritorie, quod visiui Varii in loci docet. Item supponit dari ..ώ22; habitus acquisito dictarum Virtutum, qui β γ per actus contrarios destrui possunt. Ni de ipsum in 3. d. 24. et sequentibu3. In responsione ad ultimum optime de- Quomodo clarat quid sit agere in Virtute alterius
secunda et quomodo causa secunda agat in virtute
primae, non quod recipiat influxum no-
Utrum hinc sit ratio desinitiva Sacramenti a), quam poni Massister Sa
cramentum est invisibilis gratias visibilis forma
Quod non Videtur, vitaia defini i.
per Sin unum. I. uetoph. Sacra-Te i. e. 16.vum a prima quando agit, sed quia ser mentUm non e Stie Prae unilm, quia Met. t. o. 15. Vac determinatum ordinem ad primam, Secundum Augit Stinum super Jo- et recipit ab ea esse et virtutem. Unde non recte quidam citant octorem no-Strum pro ea sententia, quae Statuit necessario praemitti in causa secunda adactionem influxum aliquem per modum praedeterminationis praeviae. Videatur etiam in . dist. 9. quoest 2 3 Ad argu menta secundae quaestionis, responsione ad objectionem, vers. Et cum addis quod unum assit in virtute alterius, etc. ubi hoc bene explicat, et in . dist. 43. quoest. 3. 3 Tertia opinio St, etc. contra responsionem argum. 2. et in 1. dist. 3.annem homilia 1 et ponitur 1. quae St. 1. Detrahe : Accedit verbum ad elementum, et sit Sacramentum sed verbum et elementum non faciunt aliquid per se unum, quia unum est permanens, aliud Succes
Secundo si est forma, aut ergo egum. 2.forma, quae est altera pars, aut forma exemplaris Sed non primo modo, patet, quia Sacramentum non est pars gratiae nec Secundo modo qui exemplatum quoest. 9. Quid autem contra hoc faciant imitatur exemplar et participat
quaedam ejus loca disserendo contra Philosophos de libertate primae cau8ae, et rerum contingentia, non permittit prolixitas hujus quaestionis disserere et declarare, alias id praestabimus cum Ocea- si seret longiorem tractatum. Interim hic finitur quaestio haec locuplex et Varia, quam, ut Verum latear, praeterire Volui, nisi aliorum me moveret auctoritas, etlpSUm, O Sic autem gratia Sacramentum.
Tortio sic, qui in quibusd8m Abgum 3. Sacramenti iston est nisi verbum tantum, quod non est signum visibilo sed audibile tantum, ut pro-b Atur in serius in sacramento Poenitentis et atrimonii ergo ma
116쪽
Argum. 4. Quarto Sic, unius rei tantum
os una desinitio propria Sacramenti autem assignantur aliae desinitiones patet per Magistrum in littera et Hugonem et per illud Augiistini 10 de civit. α 5. Sacramentum es sacro rei signum.
Contra Magister in littora ut de Consecratione dist. 2. Sacr/
Ponit quin quo conditionos, ut aliquid sit vore donnibile. Prima quod sit ens. Secunda quod unum Tertia, quod reale. Quarta, quod non simpliciter simplex. Quinta, quod uni
Hic primo videndum byost, cujus possit esse desinitio, et cujus
non Secundo ex hoc, Si Sacramenti possit esse aliqua definitio. Tertio si haec de qua quaeritu P. Qitantum ad primum, notandum est, quod cujuScumque sive entissiVe non entis, quod potest concipi et significari potest esse aliqua ratio nominis, quae scilicet explicet explicite et distincte illud, quod nomen importa implicite et confuse. Et quaslibet ratio talis potest diei usinitio, extendendo nomendo finitionis; sed desinitio proprie
dicta non est nisi oratio erum esse
signisicans, secundum Philosophum 1 Topic et ideo non eSi quaecumque ratio nomini S, Sed ratio, per quam distinete indicatur Verum quid rei. Non est ergo proprie non
atur proprie pro impossibili quod includit contradictionem, SiVe pro pura negatione Vel privatione, quia non ens non habet quid est.
Νec est ratio ejus, quod non est per Se unum, ut patet ex T. Metaph. c. 3 ut argit tum est ante oppositum Intelligo autem per Se unum, scilicet quod est simplex, Vel compositum, quod est e per Se actu,
et per se potentia. ec ista unitas impedit, quod estnitum includat aliquid tanquam terminum per se dependentiae, ut accidens includit subjectum, vel sicut aliquid quod simul os secum natura, ut relativum includit correlati-Vum, Sed prohibe quod nihil includatur tanquam per Se parSin ipso, quod non se habeat ad aliud in eodem, sicut per se actu Sad per se potentiam Vel par HuS-dem actus, Vel ejusdem potentiae, ad aliam partem. Νec est tertio entis rationis, quod est tantum ens diminutum, quia proprie quid, sicut et ens non competit nisi enti reali patet 5 et . Met. ec intelligo hic mi rationis, quod est in intellectu objective quia sic omne universale
est in anima), nec illud quod est tantum in intellectu subjective, quia sic intellectio et scientia
sunt in anima, quae tamen Sunt formae reales, et in genere qualitatis); sed intelligo ens in anima, tanquam Secundo OB Sideratum, non tanquam primo consideratum ad quod considerandum mo- Vetur primo anima a re extra, Sed tanquam ens in primo considerato,
inquantum consideratum; et talo ut in summa sit dicere, non est nisi relatio rationis, quia nihil habet praecise esse in considerato, ut considerato, nisi comparatio qua consideratum comparatur ad
Text. 16. et inde ut inquit Arist. I. Met. t. 15. Quid per heuuum
rei, Equora. d. 3. q. l. et G.
117쪽
DIST. I. QUAESTl II. aliud por actum considerantis en ergo diminutum, ut hic accipitur universaliter est ens rationi S. Quarto, non est quid expressibilo per definitionem, de quo non potest haberi nisi conceptus Sim- Text s pliciter simplex, quia secundum Philosophum . et e Rp. 2. De-βnitio est ratio longa ; et oportet terminum esse rationem longam
exprimentem quid et quale distincte enim explicat, quod definitum importat implicite ergo oportet quod de definito possint plures Conceptus sormari quidditativus scilicet, et qualitatiVus, per HOS
explicatur. Quinto, non est singularis, quia non potest esse ratio omnino ex
primens quidditatem ejus quin illa explicet aliud, quod non pertinet
' ωὰ' ad quod quid erat esse, ut patet . lib. dist. 3. q. de Individuatione. Ex his Sequitur, quod definitio propria dicta est entis positivi, per Se UniUS, realis, compositi realiter Vel quantum ad conceptus, uniVersalis et solius talis.
et C. si adversus venditionem, Auth Sa Hieron. cramenta tiberum Hieron epist. l. ad τη bi .' Heliodoriιm, Tertullianus lib. ad Marty- 'dii ia' res cap. I. Tertio significat arcaniana, ignisi xi0. Tob. 12. Sacramentum Regis abscondere bonum est, etc. Scriptura frequenter reser ad rem divinam et occultam, quae
Graeci i ιυρα ριου Latini mutuat Vocabulo, mysterium dicitur a Verbo μου is, quodeSt claudo, et στόμια, quod St 8 Vel, Ut alii placet, a 1 στεῖ9, et τηρεῖv, id St, abscondere e serarare, Vel a i ιυέω, quod est sacris initiare, unde νιυστης Sacrorum an
sistes, ad phesios notum faceret Sacramentum voluntatis suae, Sapient. . Nescierunt aeramenti Dei, etc. Da Sapient. . niel. 2. Mihi Sacramentum hoc revela Cyprian. tum est, Cyprianus epist. 63. dicit Omnia Sacramenta, et testimonia Scripturarum Christum proediaeisse. Ex usu Ecclesiae haec significatio antonomastice restricta est ad res sacras et caeremonias significandas, quibus causatur sanctitas in homine, quam in se
a Advertendum circa titulum et materiam hujus quaestionis quantum ad usum et significationem et etymologiam vocis
V '' aeramentum, apud Latinos a Sacro di-
clum significabat enim pignus quod li- ipsis continent virtute et practice. Ita Ter Rr . .
iullianus lib. de pro scriptionibus adver materia.
sus inreticos, cap. 16. ait: Ipsa res Sacramentorum divinorum diabolum inmulari in ipsis idolorum mysteriis, O quod et ipso aptismo quosdam tergat et signe in frontibus milites suos, etc. Bes Sacramentorum hic appellat sacrum Baptisma et Confirmationem. Vide Pamelium cap. 40. num. 239. Cyprianus lib. 3 epist. 3. alias 43 ad Coecilium, ubi sanguinem Christi vocat Sa- , πο tigantes apud Pontificem deponebant in cramentum Calicis, et lib. 2 estist 1 ad Cypriai 's
deret. Ita Varro de linqua Latina, et innuit Cicero epistola 110. Significat secundo juramentum, Sicut Sacramentum militiae frequenter apud Historicos, et requens est usus hujus significationis injure, cap. 3 Sacramenta, 22 quoest. 4. Stephanum lib. . epist. 9. ad Magnum, Hilarius.
alias 96. Lactantius lib. . tnSt tui. cap. 19 Hilarius in Psal. 101. Et abundati diligentibus te, etc. Hieronymus in Ezechielem cap. 44 et in primum ea '. Malachi in et in dialogo contra Luciferanos Augustinus epist. 118. e lib. 2. de
118쪽
Augustinus Victor Papa. Rituales.
Florent. Trident. Nicen. Basilius. origones.
Doctrina Christiana cap. 3. et saepius in lib. contra Donatistas et PelagianO8. Victor Papa in epist. . naStasius II. in estist ad Anastasium, cap. . Adde antiquos rituales et Liturgias, ubi requens est usus hujus significationis, Lateran sub la nocenti III. ConstantienSe. Florent. Trident quorum auctoritη Sunficit ut omnis offensio tollatur, etiamSi haec significatio ex usu Scripturarum non habeatur fundamentum enim accommodationis vocabuli ad hunc sensum ex Scriptura est, et ea apud Ecclesiam auctoritas, ut rebus novis propria etiam Omina accommodet, quod permittit Cicero lib. 1. Academicarum idque necessarium est, nisi lingue eSSe Vellemus, cum ut res fert, et Philosophus lenchorum,
rebus quas coram asserre non licet, Verba Substituam VS, quae et conceptu nostros inducant, et exterius communicent hinc plures voces adinventae sunt declarandae veritati ut Theotocos, homoOuSion,
et similia. Graeci eadem significatione utuntur
Verbo λυστηριο, quo Latini Verbo Sacramenti Nicen can. 14. BaSilius cap. 23.
Origenes homil. 5. in lib. Num Epiphanius hoer. 40. Hieretici Vero nunc neg3nt, nunc pro arbitrio admittunt hunc Sensum dictionis, contra quo noster a Castro Bellarminus tom. . lib. 1. cap. 8 AlanuS lib. de Sacramentis in genere. Os ius in confessione cap. 39 Lyndanus lib. 4. Panoplim Ruardus in articulis omni n-Sib. art. 1. Sacramentum ergo hac ubi inia acceptione facit ad scopum quaestionis praesentis et sequentium. Hic autem Supponendo quid nominis, quaeritur quid rei, et primum ran definitio assignata myistro in littera sit bona, ita ut suppleri in aliquo non debeat, aut minui. b in primo videndum est, etc. Udesii ,nem dividit in tres articulos. Primus Cujus possit esse desinitio, et cujus non. Secundus Utrum Sacramenti possit esse definitio Tertio : An illa quam tradit Magister si vera definitio. In primo docet definitionem sumi dupliciter, proprie
Definitio late sumpta est ratio nominis. id est, oratio significans explicite illud, quod nomen significat confuse et implicite. Definitio hoc modo potest esse cujuscumque habenti unum conceptum, et nomen significans Sub ratione unius, sive
illud sit ens verum, sive negatio. Et dicitur definitio quid nominis, quia est ratio significans quid per nomen importetur.
Ideoque eam vocat Doctor rationem nOminis, cui non Supponitur necessario aliquid in re ipsa, sed tantum in conceptuS, ideoque, ut quidam Volunt, non sumitur personaliter, Sed materialiter; sumitur enim non pro aliquo quod in re ipsa Supponat, sed praecis inquantum concipitur et Significatur uno nomine et conceptu et de
hac definitione nominis Philosophus agit
i a Metaph. eaet. 16. Definitio proprie dicta est oratio verum esse significans, eae s. 'picorum cap. 4. Exigit quinque conditiones, ut patet ex textu, ut Sit entis positivi, per Se unius, realis, compositi realiter Vel quantum ad conceptus, Supple objectivo uni-Versalis. Haec omnia cistra sunt in textu, probantur ex Philosopho. Dominicus Sol in . . . art. 2.DOctorem praestringit, quasi Metaphysice hanc tractet quae parum reserunt ad
Theologum sed edisserat ipse, cur Theologi definitionem Sacramenti inquirunt, vel inde leges bonae definitionis mutuare possunt, nisi ex Metaphysica et Logica, vel ipse unde sulcia definitionem Sacramenti, quam assignat, nisi ex Philosopho, applicando regulas generales bonae de-
articula, et materia subiecta. Primus articulus.
staph. Desinitio proprie dicta requirit quinque conditi
119쪽
finitionis, quas recte clamen contemnit, quia non cohaerent, ut videbitur suae doctrinae et definitioni, quam assignat Sacramenti. 4. Caeterum Dinnitio disp. 29. ιιι 3. p. c. . dicen nunquam
innitiis ante ipSum alio exposuisse Philosophum Sincere, aut attigisse veritatem illius pro-Mliquos QSitioniS eu per accidens desiniri non
contra Aristotelem, cum dixit accidentia et Sacramentum non minus definiri simpliciter posse, quam substantiam . reliquos Scholasticos, quos ibidem citat, ut Nominale et Richardum non intellexisse Aristotelem quod, et de caeteris expositoribus perinde dicendum est, si in ullus eorum attingit sincere mentem ejus, et omne uno consensu affirment entis per accidens non dari definitionem. Assum tantum resolutionem ejuS, quae in hoc solo versatur, ut Philosophus asseruerit definitionem esse prim et per se SubStantiae, secundari accidentium Illud autem manifestum est, inquit Philosophus, quod primo et simpliciter definitio. et quod quid erat esse substantiarum rat, accinterorum similiter est, non tamen primo, etc. Unde perSeVeran in eadem sententia subdit Non enim est necesse si hoc ponamus hujus laesinitionem esse quoiacumque oratione, idem significat, sed quo aliqua oratione hoc autem si uni ssit, On continuationem, sicut Ilias, aut gumcumque conjunctione, sed si quoties dicitur unum, etc. Quod cita interpretatur FasqueZ, quamvis definiaturi non solum substantia, sed caetera ut accidentiis, quamVi non quaecumque oratio idem Significans. quod nomen, si definitio, med aliqua seculiaris, quae significat uniam non continuatione temporis, ut Bestiari , saviatam Ilias, meque quod unum est sola con-
,nario junctione quare, inquit, non negat ri-
stoteles, quae alio genere sunt unum desi eoliquanir 40sse, qualia sunt subjectum et' tuis ' accidenS, ut homo albus, inti artificia 'Ilia, etiam quae sunt unum moraliter, Oristentali- longius processit NasqueZ ut Concilium Ecclesia, etc. quamvis non 'x
primario, sed secundario, et sic intelli ascundario
gendus est 2. Poster. cap. 2. quando
negat definiri posse aliquid, nisi unum
Respondeo in eo solo Vasque 3SSecutum esse mentem Philosophi, in quantum dicit substantiae esse definitionem primo et per se, aliorum Vero Secundario, non ita reliqua et assertum Philosophi male applicat, et contra Philosophum. Advertendum ergo Philosophum,teae eom. 12. inquirere, an aliis a Substantia convenit definities respondet duo 'ν irpliciter : Primo negative, asserens, quod Phu , sicut soli substantiae convenit esse quid, rejicitur aliis autem non quid, sed quale dest Vasquerἰ niti vero, quae est rati explicans quid sit, erit solius substantiae. Ad eamdem quaestionem respondet Secundo eaet. 14.
aut definitio seu quod quid est, multipliciter dicitur, etc. ubi dicit quod quid multipliciter dicitur, uno modo de substantia, alio modo de quocumque aliorum Praedicamentorum, sicut ens supple quod dividitur in decem Genera dicitur primo de substantia, secundario de aliis, et resolvi definitionem esse primo Substantiae, secundario aliarum Categoriarum. Ad propositum ergo Philosophus dicit, quod sicut se habet ens, et quod quid seu iιι iduas ad aliquid ita et definitio aut et desinitio, inquit,sicut et quod quid est, multipliciter dicitur, etc. et mox dividit quod quid, sicut et enS, quae Odem modo dicuntur de substantia primario de aliis Praedicamentis secundario. Ergo de quocumque, de quo non diciturens et quid, de quibus hic agit Phil Sophus, de eodem non est definitio, sed
120쪽
ens, de quo hic lailosophus, est ensquod dividitur in decem Genera, ut patet Dividi ex textu. Hoc autem lib. 5. Metaph.
in est tantum ens per Se non en per ac-
tiam. 13. Ubi primo dividit ens δε ens per Se et en per accidens, mox dividit ensper se in decem Categorias. Ergo Philosophus intendit hic inveniri desinitionem in aliis novem Generibus, quae quidem
sunt accidentia inquantum Sunt en per se, non autem desiniri compositum per
6. Hoc etiam manifestum est ex verbis quae adducit VasqueZ, sed truncat Non enim est necesse, etc. ubi dicit, quod non omnis iratio explicans nomen, aut ipsi correspondens sit desinitio, sed quod aliqua, Supple determinata ratio, et quid requiritur, nempe ut sit unius non con-
inuali0ne, aut colligatione, sed unius permano Q se scilicet, unde subjungit Sed si quoties dieitur unum, etc. hic termina VasqueZ discursum Philosophi, nam subsumit Philosophus unum vero dicitur sicutem, in autem hoc aliquid, id est, Sub-Vorus. Stantiam, aliud vero quantitatem, aliud
Philosophi qualitatem significat, etc. quod est dice- ς' p ' re desiniti non est nisi unius per e, ' L.' num per se toties dicitur, sicut λὶ per se. en autem per se licitur de Substantia, de Quantitate et de ualitate, etc. Et sic correspondet textus ei, quod in principi praemittit de divisione quid et entis per se in decem genera, ut probet desinitionem non esse solius substantiae, Sed etiam aliorum generum . sicut de ipsis dicitur quid et ens per se, et concludit: Quapropter eri albi hominis ratio et desinitio, alio vero modo, et alti et substantioe etc. id est aliter erit definitio albi hominis, aliter albi et substantiae albi hominis, Si sumatur pro composito, sicut est ens et unum Secundum quid ; et per accidens, ita ejus erit definitio secundum quid, et per accidens; albi vero simpliciter et per se, sed non primo : substantiae Vero primo, et per Se . Ideoque in sequentibus ubi definit accidens copulatum non definit compositum accidentale, sed formam in ordine ad subjectum, tanquam additum, quia sic dicit conceptum unum perrae; ex quo patet male interpretari Vasque illud 2. Posteriorum, quod definitio sit unius per e, sicut resolutio illa ejus opponitur Philo- Sopho, ut patet ex dictis Falsum etiam imponit octori, qui nihil tale dixit, ut patet ex articulo primo et secundo. Illud autem quod dicit Sacramentum habere conceptum unum et per se, non inserteSSe quoque primo definibile, sicut substantia, ut patet ex conditionibus, quas articulo primo requirit ad laesinitionem. SCHOLIUM
Explicat quomodo quinquo praediciae conditiones rei destnibilis conveniant v m do Sacramenio, licet in rigore Videantur iantum convonir onti eati ex . et text. 14. et 6. Met text. 8.
dum est per ordinem, an aliquod istorum quinque excludat a Sacramento habere desinitionem proprie dictam. Et secundum hoc iste secundus articulus habet quinque Primum non impedit, quod ostendo per conclusione ordinatas Prima est ista Possibile est Deum aliquem effectum inVisibilem creare pertinentem ad salutem hominis viatoris. Hanc non oportet probare, quia Theologo est manifesta ex potentia divina.