Joannis Duns Scoti doctoris subtilis, ordinis minorum opera omnia, Volume 22

발행: 연대 미상

분량: 740페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

131쪽

DIST. I. QUAESTI II.

Fundamen tum

sensentim diluitur. 15ωReliquM particulae definitionis. Duplex

controve sis

tum ea et

ctitatem tD. Thom. Sententia

tritio, characteres Eucharistis sint sacramentum, quamvis non Sint sensibilia : ergo Respondetur diVersa SSe ex Sensu Theologorum, sacramentum tantum, rem tantum, rem et sacramentum simul; hic vero definitur sacramentum tantuin,

quod spectat ad usum et ministerium Ecclesiae. Quae adducta sunt sunt tertii generi , ex qua distinctione antecedentis, negatur consequentia loquendo de Sacramento, juxta praesens institutum. Tertia particula definitionis praemissa est gratiam Dei, aut fectum ejus gratuitum eae institutione divina efficaciter significam, etc. Circa hanc est duplex controversia : Prima, an institutio Sacramenti sit solius Dei, ut non possit committi creaturae. Hanc infra commodiori loco cum Doctore explicabimus. Iam ero supponimus ita de facto contigisse, omnia instituta esse a Deo, saltem in lege scripta an vero uerit aliquod Sacramentum legis naturae, et an institutum a Deo, fra quaestione sequenti, di 8Seretur. Circa reliquum, an de ratione Sacramenti

sit causare eram Ranctitatem, non conveniunt Doctores. Negat D. Thomas . p. q. 60. art. 1 et 2 qui statuit de ratione Aacramenti esse ut significet sanctitatem veram saltem suturam ideoque desinit esse signum rei sacro hominem sanctiβ- mutis, ut comprehendat Sacramenta Veteris legis, sub ratione univoca sacramenti sive illa sanctitas causetur per ipsum SBcramentum, sive Significetur ut causan da per aliud, quem sequuntur Hu expositores praedicto loco et Sotu d. l. 4.ar 2 Vasque disp. 128. c. 5. Canus Veroici relectione de Sacramenti pari. 1. negat de ratione Sacramenti esse ut significet, aut conserat sanctitatem simpliciter,

sed sub disjunctione vel hanc vel legalem, quem sequitur Bellarminus lib. 1. de Sa

cramentis in genere c. I 2 prop08. 2.

Suare autem dicit ecl. 2. disp. 1. conci . . requiri ut conserat aliquam Sanctitatem, saltem legalρm et significet

veram.

Contrarium tenet Doctor, nempe requiri ut causet sanctitatem veram; Stque

sententia Magistri et Hugonis, quibus accedit definitio etiam tradita Catechismi Pii V. et alia quae habetur cap. Multi, quae est Isidori loco citato, et Raban lib. .

de Institui. olor. cap. 24. Probatur 0mnia quae in lege veteri fiebant, Significabani gratiam per Christum conserendam, . ad Corinthios 2 quia omnia ipsis in sigura contingebant. Ad ColoSS. 2. ait Paulus essem fuisse umbram futurorum, illa autem omnia non fuerunt Sacramenta ergo significare sanctitatem per aliud conserendam, non est ratio constitutiva Sacramenti. Confirmatur, Agnus Paschalis et Marina significabant Euchari-Stiam, transitus maris Rubri erat figura gratiae bapti'malis, Serpens aeneu pas

sionis Christi et redemptionis humanae Omnes, inquit Apostolus in Moyse bapti

zati sunt in nube et in mari Omne eamdem escam spiritualem manducaverunt. Item, omnia sacrificia, oblationes, expiatione lesis significabant gratiam sacramentalem per Christum conserendam, ut docent Florent in decreto unionis, Trident sess. I. de Sacramentis in genere, non fuerunt tamen sacramenta : Sic acrificium bel, Abraham, Melchisedech, conjugium primorum parentum, mi SSio columbae super Christo baptigato significabat Spiritum sanctum, sicut et ignis descen lens super Apostolos. Idem patet de cruce, et multis aliis caeremoniis in lege

nova institutis, quae tamen non sunt Sacramenta ut omnes admittunt.

Respondent requiri ad Sacramentum ut instituatur ad cultum religionis, et significet veram sanctitatem Contra primo

16. Amrmativa sententia est Doctoris. Μsgist.

Hugo. Isidorus. Rabanus. Ρrobatur.

Significatio

speculativa

constituit

ciersmoniae significa-hant gratiam

conseren- clama

132쪽

sacrificia legis naturae totum hoc habebant, non fuerunt tamen Sacramenta, ut ipsi concedunt. Antecedens patet de sa

crificio Abel, qui sicut gessit figuram Christi ita etiam sacrificium ipsius UB. IV. ΕΝΤΕΝTIARUM

tum ea ratione qua est usus rei materialis et externae ad effectum cultus, quem ignificat hic autem est triplex in genere Primus est quando offertur Deo immediate inattestationem excellentiae suae et subje-

udius rei

materialis ad cultum.

quod sui placitum Deo figura sui sacri ctionis creaturae ad ipsum ut sunt oblatificii Christi. Idem patet de oblatione Isaac ones, sacrificia, templa, altaria, decimae, et et vervecis, quem Deus substituit, in qui hujusmodi Secundus est, ut quando assubus passio Christi figurabatur.

Item Secundo crux, et multae caeremoniae legis novae, ut exorcimus, insusssationes significant gratiam per Christum collatam et victoriam contra daemonem, sunt etiam instituta in cultum ergo in his duobus etiam conjunctim sumptis non consistit ratio specialis Sacramenti. Constema Confirmatur, nam S. Augustinus lib. 2. Auguὰin de peeeatorum meritis et remiss.

cap. 26 explicans illud 1 ad Corinth. I. Alioquin filii vestri immundi essent,

nunc autem sancti sunt respondet: Non uniusmodi est sanctincatio, nam et catechumenos secundum quemdam modum utaum per signum crucis et orationem, manus

impositionem, ut sanetisicari et quod accipiunt, quamvis non sit corpiι Christi sanctum est tamen, et sanetius quam cibi, quibus alimur, quoniam sacramentum est, etc. Augustinus lib. 19. contra Fau- Lib. 19 stum, can. 14. in Psalm 141. ita appellat

Faustum

Psal 'ul cap. l. exorcismos etc. quae fiunt ante hs,ibbio' Baptismum, sacramenta vocat. Vide Ra- D tibi banum lib. 1. de Instit Clericor cap. 29.

Alexandor

de unctione quae fit in Vertice baptizati et saliva mystica, et D. Thomam quaeει. l. art. 30 Alexander I in epistola 1. Vocat aquam benedictam Sacramentum Ambrosius lib. 3. de Sacramentis, cap. l. Cyprianus in serm deuotione pedum, Ber- nardus in serm de coena Domini, dicunt pedum quam secit Dominus lotionem

Dan. 13. Sacramentum.

Secundo, sacramentum spectat ad cul-mitur aliquid divinum in nostrum Sum, in quo subjicit se homo Deo et hoc dupliciter contingit ut in juramento quando assumitur Dei nomen ad confirmandam veritatem, et sic subjicitur homo Deo tanquam primae regulae veritatis, ex cujus reverentix operatur. Secundus modus contingit, quando assumitur aliquid divinum ad nostram sanctificationem, ut homo magis dispositus et idoneus redditur ut ei

serviat, et hic usus est sacramentorum: ergo sacramenta eatenus iaciunt ad usum religionis, quatenus sanctificant hominem, sed non sanctificarent hominem, nisi causarent sanctitatem in ipso ergo hanc causare spectat ad Ssentiam Sacramenti, quatenus ex sua institutione facit ad cultum religionis, et secundum hanc rationem tantum est diversu usus eorum, et particularis, ut distinguuntur a sacrificio, et aliis quae instituta sunt in cultum religionis. Si autem loquantur praelati auctores de cultu religionis cim genere, non facit ad propositum, quia multa Sunt, quae Sunt instituta in cultum hoc modo, et significant sanctitatem veram inhaerentem, ut subsistentem. Unde sacrificium utrumque continet, quia sacrificium altaris utrumque habet et significare sacrificium cruentum, et offerri in attestationem divinae excellentiae qua vero sacramentum, est ordinatum ad sanctificandum, ut est in cultum qua, inquam, Sacramentum, ideoque bene

Doctor in definitione illa addit illa verba ordinatum ad sanetisicationem hominis

Secundus

Spectant ad cultum qua sanctitatΘm

couierunt.

Alia

instituta alcultum significant

licet nori sint

133쪽

s. Respondet Suare esse de ratione sa- ια' cramenti, ut saltem causet sanctitatem τε d.hi legalem contra, haec est evasi diffficul- Flore i tatis, neque habet undamentum ex Patribus, vel Conciliis, aut etiam ratione, quia sanctitas in ordine, ad quam definiunt Sacramentum est Sanctitas simpliciter ; et novissime Tridentinum, et Florentinum non sumunt analogiam inter Sacramenta vetera et nova, in hoc quod est causare Sanctitatem secundum quid ut illa causabant, sed in eo quod est significare sanctitatem simpliciter, quis non conserebant illa ; haec autem sic. Legalia autem dabant tantum sanctitatem exteriorem corporis, quo possint sanctificati

ingredi templum, admitti ad sacrificia Unde Paulus ad Hebraeos . Sanguis hircorum et taurorum, et cinis ituloe aspersus inquinatos sanet cant, ad inquinationem camis, non animae, etc. nam qui mortuum tangebat, immundus erat, etc. ergo in ordine ad talem Sanctitatem, non Sumitur ratio Sacramenti, aut ejus definitio. Nam immunditia legalis non habuit alium effectum, quam illum quem habet excommunicatio, et inlis irregularitates, quibus quis excluditur Sacramentorum perceptione, ingressu Ecclesiae, etc. Ab his

autem absolutio non est Sacramentum, neque ipsa addit sanctitatem significatam Per Sacramentum. Item, aqua benedicta consert aliquam sanctitatem expellendo infestationes daemonum ab anima, et Sic de aliis sacramentalibus, quibus remittuntur venialia, ut suo loco dicetur, quamvis longe absint a btione Sacramenti; unde sequitur hoc non posse esse rationem specificam Sacramenti, etiam ut pars integralis quod aliis a sacramento competat. Per quod excluditur alia responsio, qua dicit utrumque eorum constituere rationem Sacramenti, nempe causare legalem et significare sanctitatem simpliciter Con-

firmatur, quia haec seorsim sumpta non

Alta

Ratio constituunt essentiam Sacramenti, Ut con incedit; ergo etiam neque Simul Sumpta. ori mProbatur consequentia, quia 'ti Specisi' oporitur. ca nequit etiam seorsim sumpta in aliis reperiri diversis a suo constituto, meque ex diversis speciebus non subordinatis potest fieri una, nisi per aggrega

tum.

Addo ulterius ex regulis definitionis, senus

praedicatum genericum nulli poSSe conVe differentia

ut ad alia.

ni re tanquam ratio ultima Specifica, neque s hahonidisserentiam ultimam specificam aliis a sua specie. Singula autem dictorum, nempe augare sanctitatem seramdum quid, vel significare speculative sanctitatem simpliciter, conveniunt alii seorsim tanquam ratio Specifica ergo non possunt esse ratio ultima et specifica Sacramenti. Accedit ultimo, quod neutra illarum rationum dicat ordinem ad alteram, e quo coalescere possint in unum significatum

Illae duae

rationes non faciunt unum

quasi integrale minus vero in unum per oliam ordis ex quasi actu et potentia, quia Sanctificatio legalis sui expressum significatum et practicum, quasi dispositio per se requisita ad usum legis Mosaicae, inqu3ntum erat cultus peculiaris Dei. Significare vero sanctitatem simpliciter conveniebat mysticae, Vel ex natura actionis, vel potius ex intentione instituentis ut populus sensim ex praesentibus materialibus erudiretur et erigeretur ad spem suturorum et spiritualium haec ergo duo, et in ipsa sormali significatione, et in re significata, et in usu signi diversa erant. Ex his primo manet consutata sententia Cani. Nam, ut in initio dictum est, usus significationis sacramenti est in ordine ad sanctitatem simpliciter uterque tamen Auctor in eo nostrae Sententiae favet, quod

significare practice, Seu causare Sanctitatem astruat esse de ratione sacramenti.

Sequitur secundo quid dicendum sit ad

134쪽

Sacramenta novae et veteris legis non convenire univoco in

esse Sacramenti.

De rations speciali

Sacramenti est ca ars

significa.

illam quaestionem quam movent modernici Utrum, Scilicet, sacramenta OUin et veteris legis conueniant uniusce in nomine et desinitione Sacramenti. Respondetur negative ex dictis, excludendo Circumcisionem et remedium legis naturae, de quibus erit peculiaris quaestio ita Doctor infra art. 4. Ratio vero est, quia Sacramentum, Ut

distinguitur ab omni alio signo quod significat aut significabat sanctitatem, cum non distinguatur significato debet distingui in modo significandi, reliqua Signa,

de quibus hactenus, significabant peculative sanctitatem collatam aut conserendam per Christum certo et insallibiliter cum ergo alius non sit modus distinctu eamdem significandi, nisi practicus, eam Scilicet causando, sequitur hanc esse de ratione Sacramenti ut ab aliis signis distinguitur. Sacramenta autem veteris legis praeter jam dicta non ita cauSabant, et licet significarint causandam per Christum, non dicit ad rationem Sacramenti, quia Baptismus etiam significat mortem Christi, apertionem anuae non in hoc tamen eS Sacramentum, Sed qua cauSat SanctitatemhA Rom. 6. seu suturam gloriam Ouicumque baptizati sumus in Chri- Sis, etc. 3 complantati sumus similitudini mortis ejus, simul et resurrectionis eri-

mu' etc.

objicies, Patres vocare sine ulla limitatione sacramenta ea, quae erant Veteri S digis ergo definitio sacramenti ipsis competit. Respondetur, Patres plerumque uti nomine sacramenti late, quatenus dicitur mysterium, Vel rei Sacrae Signum, non Vero ut constituit diversam speciem signi

sacri.

obiactio. Dices, Florentinum et Tridentinum loquuntur de Sacramentis veteris legis inordine ad sacramenta novae legis sine li-

22. obiectio. Responsio.

initatione, aut distractione nominis ergo Supponunt SSe uni voca in ratione Sacramenti. Respondetur terminum sequi vocum ex natura Sua veri sicari primo pro omnibus Responsio.

ex natura termini ponere quodlibet suum significatum in oratione, nec recipere per se ullam limitationem aut distractionem, ut bene probat octor in primo libro Elenchorum. Et ratio est, quia limitatio termini est secundum aliquam rationem uni vocam et communem pluribus ad aliquod determinatum ex illis, hinc nequit terminus aequivocus modificari per limitationem. Eadem ratione Doctor in s. d. 25. dicit terminum aequivocum non numerari in suis aequivocatis, quia sidus et animal terrestre non dicuntur duo caneS, distractio etiam fit respectu unius et ejusdem significationis simpliciter illam in parte auferendo, ut homo Secundum quid ; unde terminus sequi vocus non est subjectum ejus, quia multiplex, et quantumlibet distraheretur Secundum unam significationem, non diStrahitur Secundum alteram. Respondetur secundo, dicta Concilia eo ipso quod declarant Sacramenta veteris legi non causare gratiam, in re ipsa declarare non SSe Sacramenta simpliciter, sed secundum quid et sequi Voce. objicies dari aliqua signa practica gra ostiae, quae non Sunt S3cramenta, Lucae I Remittuntur tibi peccata, etc. quae Sunt Verba Christi, et denotant sanctitatem internam Magdalense. Item Ioan . 20. Aecipite Spiritum sanctum quorum remiseritis peccata, remittuntur eis, etc. ubi denotatur sanctificatio Apostolorum. Item visibilis missio Spiritus sancti in Apostolos significabat eodem modo gratiam ς ergo, etc. Respondent quidam ut Suarea, per illa verba datam fuisse gratiam negat tamen suiSSe Sacramentum, quia hoc est signum

135쪽

ζαφη gratiae stabili lege sermanens; et haec re- debet eas sponsio est D. Tholmae in t dist. 17. 2. D.

quoest o Mart. 3. ad 3. quantum ad illam distinctionem sacramenti ab alio signo sensibili quod pro tempore tantum durat; potuit ergo Christus potestate excellentiae illis verbis conferre gratiam Magdalenae; post multos hos dies, etc. quod magis est secundum Patres et Octores. Caeterum haec objectio non habet peculiarem difficultatem contra nostram Sel lentiam, quia de fide est, sacramenta nOVae legi causare gratiam quam significant illa vero alia signa, ut de Secundo et ter- potuit etiam aliter, ita ut verba non 8Sent ii magis liquet, licet causarent gratiam, signa practica, sed demonstrati V gratiae uerunt signa practica transitorie non per-

per poenitentiam et amorem persectum causatae, ita ut necesSarium non fuerit uti alio medio extraordinario quam fidei et poenitentiae quo iudicant illa dimissa sunt ei peccaια multa, υoniam dilexit multum, etc. unde Gregorius homil. 25. in Evangelia, ait Amando veritatem lavit lacrymis maculas criminis, et Oae eri- manenter, quorum usus sit per determinatum ministrum in ipsa communitate, quod non conveniebat illis signis. Ultima particula est ordinatum ad salutem hominis viatoris, patet et resertur ad terminum, seu significatum Eucharistiae, et comprehendere potest characterem. Ex iis patent omnes partes multa, quia dileaei multum, etc. Negat ergo Canus per illa verba suisse aliquid causatum Sotus vero dicit quod fuerint signa gratiae, non ex instituto, sed ex

natura.

Αὐ secundum, admittimus etiam cum

iatis impletur dimissa sim is peccat definitionis assignatae a Doctore, quae explicite comprehendit, quidquid ad rationem Sacramenti explicitam requiritur, ut quod sit signum sensibile eae institutione divina spicaciter significans, etc. quibus verbis exprimitur quidquid ad sacramentum in recto pertinet, ut convenit, et distinguitur ab aliis; excluduntur ergo signa hiati in Ioannem, datum tuisse Spiritum an naturalia, instituta etiam ab homine, spe- αα tum Apostolis eo temp0re, Sicut etiam in culativa, aequivoca incerta Per alias par- ei,- die Pentecostes, ut omnes Patre docent; ticulas, ut gratiam seu Hectum Dei gra- Namnaen Chrysostomus hom. 24. in Act Cyrillus tuitum, etc. ponitur terminus et res si-

FruStra autem contra hanc nititur Solo objiciendo primo, quod non comprehendat vetera Sacramenta, ad quod jam responSum St. Secundo, quod sit superflua et longa. Responsum habet ex diciis Tertio, quia adhuc disputatur utrum Sacramenta conserant gratiam, ac proinde non debuit hoc comprehendi indefinitione ; quae ratio Si aleret, sequeretur in omni controversia, non licere quidpiam affirmare aut definire de causa alicujus rei, nisi quod communiter supponitur; et respondeat, vel ipse qui definit Sacramentum, excludendo illam parum n. Hierosolymitanus Cateches. I. Nagiangenus loco citato Augustinus serm. 185. de tempore, Hieronymus epistola ad Hibdi-hiana, Cyrilhis Alexandrinus lib. . in Ioan et alii. Quoniam autem missi visibilis Spiritus sancti in signo sensibili, quandoque Significat gratiam in fieri ut contigit in Apostolis, aliquando in sacto, ut quando descendit super Christum in Iordane incertum est utrum haec signa fuerint practica, an Vero indicantia tantum, quod interius per gratiam habitantem est operatum. Verius sentio fuisse etiam practica, juxta proprietatem Verborum : Vos autem baptizabimini Spiritu sancto, non

25 Objectio Soti

solvitur.

136쪽

120 LIB. IV. SENTENTlΑRUM

Definitio Masistri

explicatur. Sacramentum

dicitur forma significati. Visibilis. Philosophus 1. Metaphi Invisibilis gratia. Supplenda indefinitiono Magistri. objectio. Responsio

ticulam, quam nos et omnes antiqui contendunt esse definitivam Sacramenti tanquam disserentiam HUS. Ο his patet solutio quaestionis, etcHic tandem respondet octo ad quaestionem principalem, nempe definitionem praescriptam Magistri esse bonam, Si recte intelligatur, et suppleatur per ea quae in definitione praemissa Octori expreS- Sa Sunt, eamque exponit octor dicitur Sacramentum forma modo quo imago Herculis dicitur forma Herculis, sic signum suo modo est forma significati, quia ipsi Substituitur, perinde ergo est dicere formam Seu signum; desciitar visibilis, pro sensibilis in genere, vel per Synecdochen, ut Sit pars pro toto, Vel ut magis juxta expositionem Onat, per Antonomasiam, quia visus est persectissimus sensu inter externos, et plurium disse rentiarum cognitivus, ex Philosopho 1. Metaph. in prooemio. Item visibile, comprehendit tam unumquam plura sensibilia ad eumdem et plures senSu Spectantia, prout concurrunt ad Sacramentum, verbi gratia, novae legis, ut res visibiles et Ormam verborum, quae spectat ad auditum; visibilis gratio' etc. pro effectu gratuito ordinato ad salutem hominis viatoriS. Supplenda autem est per illas particulas eae institutione, contra Signum naturaliter significans item per et deaciter, Ontra signum aequivocum, et Signum Se quens naturaliter suum significatum. Dices secundum exemplum superflue poni, quia per particulam eae instiιutione, jam excluditur tale signum, quia omne Signum naturaliter Sequens suum significatum, Videtur signum naturale.

Respondetur dupliciter, primo, si intelligatur de signo naturali exemplum, licet prior particula institutione excludatur sub ratione generica, sic excludi sub ratione significata, in eo quod non efficiat suum

Signatum, neque consequenter ipsi Supponatur ut causa, eo modo quo Sacramentum supponitur suo effectui, sed efficiatur a signato Responsio

Respondeo secundo naturaliter interpretari posse, ut etiam competit signis ab instituto, quae non sunt essectiva, sed demonstrativa significati praesuppositi. sic columba descendens in Christum, significabat gratiam in facio esse, non in fieri; sic effectus miraculosus Veritatem mysterii. in cujus confirmationem latratur, verbi gratia, existentiae realis Christi in Eucharistia, signa, quae circa ipSum appa Alimrent et sunt. Eodem modo poSSun eXpli hihi ita,'

cari definitiones superius allatae, ui reipsa et I

aequivaleant tam illa Doctoris quam reli inis egun- ause licet haec Doctoris sit magi explici pyaeter

t et minus ambigua. Excluditur inanis ratio Sacramenti, quam haeretici assignant dicentes Sacra 27. menta esse signa divinae benevolentiae relicorum. vel praedestinationis, vel certe esse Signa et testimonium justitiae acceptae seu fidei, quam excitant per modum signi externi rememorativi, prout quisque ipsorum de Sacramenti erione dogmatigat.

Sacramenta indisserenter pro bonis et malis instituta sunt ergo non sunt Signa praedestinationis aut benevolentiae spe nevolenti .cialis divinae, alias saepe essent salsa in iis qui sacrilege accedunt, et quando reprobi sunt Alterum vero quod dicant esse Iigil N. .isolum et aestimonium justitiae acceptae per igillum,

fidem, plures inVolvit errore : primu nium est, solam fidem justificare secundus quod Sacramenta novae legis nihil habent efficaciae nec gratiae, Sed tantum excitationis fidei, contra illud ad Ephes. 5.

Mundans eam lavacro aquae, etc. unde Sequeretur in parvulis, in quibus fides actu-

In pugnatura non sunt signudiuinae --

Varii

137쪽

objectio

solvitur. signa lum.

alis non sit, Baptismum esse inefficacem, ε Ontra antiqua et moderna decreta fidei. Tertius error est, teneri utente Sacramentis, credere debere se uStos SSe, quod, nequit fieri sine divina revelatione nemo enim scit an odio vel amore diagnus sit. objicies, ad Romanos . Circumcisionem dici signaculum justitio quo fuit in Abraham. Respondetur, Sermonem S- se de fide viva, quae per dilectionem petur de qua ipse postolus epistola ad Galatas c. 5. et Iacobus in sua Catholica, clam etsi cap. 2. Dicitur autem Circumcisio signum

his seu signaculum respectu Abraham, qui obsidem et obedientiam consignatu eSt, ut fieret pater multorum viventium; et sic dicitur signaculum, in quo tam ipse quam posteritas discernebantur ab aliis in carne, omne enim sigillum signum eSt. Hinc Basilius de Spiritu sanct cast. 12. vocat Baptismum regenerationis lavacrum et sigillum, Nagiangenu orat. 40. dicit lavacrum esse, quia abluit, et sigillum, quia significat dominationem. Unde quando orat. 11. in laudem sororis Gor- Quomodo sonioe dicit Baptismum non tam fuisse illi

..i In gratiam quam ut Igulum per exagge- 'u--ti rationem dictum St, qua significaretur magna ejus sanctitas, antequam 3ptigaretur. Hieronymus super ad Ephes. 1. Signati signo promissionis sancto, dicit Oui inresseneratione Spiritum promissionis acceperit, ab eo signatur, et signum conditoris aecipit ita Origenes lib. . in epistolam ad Romanos, dicit: Sam amenta esse igna, quatenus mysteria indicant: signacula vero quatenus mysteria conti- Augi tinus nent. AuguStinus lib. 19. contra Faustum, ea vocat Signa et signacula, addens eorum virιuιem inenarrabiliter alere pluri

mum.

Ex quibus patet, etsi Sacramenta sint signa et signacula, non ita dici tanquam

activa. Similitudo. Forma. Figura.

solum essent rememorativa justitiae acceptae, aut excitantia, nihil aliud virtutis continentia. Videantur auctores Supra citati in eaepositione tituli, qui hoc argu mentum sus contra haereticos tractant.

d Ad primum argumentum, etc. micrespondet octor ad argumenta in OppOSi argumenta. tum, cujus expositio est clara, neque in An rslatio

diget alia declaratione. solum iubitari ..d. in

possit circa illud quod dicit in responsi one ad primum, quod sortes dubium 'ix Σά ,

an plura entia realia possint concurrere ad undamentum unius relationis realis, ut sorte contingit in pluribus trahentibus unam navem, quamVis ipse aliter respondeat, etiamsi hoc negaretur in realibus, tamen sustineri in relatione rationis. Dicendum tamen in realibus, quando z'ltati. illa plura conveniunt in una ratione, pOSSelandare unam relationem realem, ut patet de relatione spirationis activae in divinis idem etiam in creatis, dato quod una numero albedo esset in diversis subjectis,sundarent eamdem relationem similitudinis sic etiam forma et figura sunt Simplex relatio sundata in multis materialibus. Nec major est difficultas de relatione quam de aliis accidentibus, utpote dependentibus a subjecto. Numeru autem juxta sententiam eorum, qui dicunt esse realem, subjectatur in pluribus, ut ternarius in pluribus unitatibus. Item, aequalitas duarum quantitatum ad alias duas quia hi quantitates videtur una relatio item, ubi binarium. quali plurium corporum in eodem loco biqv lio. totali videtur integrare unam relationem ubiquationis passivae, sicut materialia unam quantitatem per modum locati unius et aequalis loco Exemplum vero, quod adducit Doctor, 'vel' habet dissicultatem, quia in aliis causis ReβPon3io. partialibus sunt diversae relationes orahentem autem mavem Videntur causae partiales. Respondetur tamen, quando di-

Numerus.

138쪽

Quando

diversa Et relatio in causis . partialibus. Quandoquo

perficit aliam in actu

secundo.

Versae sunt causae partiales, quarum quaelibet ex ratione sua particulari exigitur ad effectum, ita ut quantumlibet una in propria specie intendatur, non possit Supplere alteram, tunc esse diVersas rationes suntlandi, et diversa landament3, OnSequenter diversae relatione ; quando vero non ita se habent, sed una accedit in eodem genere tanquam persectio intensi- a alteri u S, constituunt unum principium et undamentum, ut patet in proposito exemplo, quia virtus unius trahentis constituit cum altera aliquid intensius in eodem genere, cui ut causae totali correspondet essectus, non secus ac si applicaretur aliquid quod per modum uniu contineret utramque virtutem cilla ergo tractio. quando talis est, ut per alterum

Bonav. hi a. 1. q. 1.Richard art. 1. q. 2. Oabr. q. 2. Sotus q. l. arι 1. M Or. . . alud. q. 4. Suar. om. 3 p. 3. . . a. 3. eid. 4. 3. 4. Vasq. 3. p. d. 130.

Habito de Sacramenti quidditate

quaero de ejus institutione. Utrum Mag C. D. pr tempore cujuscumque logis Ariam, Deo datas debuerit institui aliquod Sacramentum Quod non, quia non legimus de aliquo Sacramento instituto a Deo pro tempore legis natura'; Sacramentum autem non potest institui nisi a Deo, secundum ejus est nitionem ; ergo, etc.

Confirmatur per Gregorium, Μο-ral. 4. libro et ponitur de Consee. distinet. . quod apud nos vate aqim Baptismi, hoe egit apud veteres, vel pro parvulis sola des, me pro majoribus nequea ieri, nequi reserri Sub una a uirtus saermeli ergo non fuit apud

tione ad unum, neque ad alterum, sed simul ad utrumque sicut ergo ut terminant relationem essectus Sunt unum, ita etiam ut sundant relationem cauSae, neutra enim in genere principii est persecta, neque altera accedens, licet sit in diverso supposito, addit aliquid diversum in genere principii activi, sed ex utraque Simul coalescit principium intensive suffiiciens ad actionem, quod argumento St, quia concurrentibus pluribus remissius quilibet agit, quam si solus ageret, licet

actio sit eadem, seu motus, Sed de exemplis non est adeo curandum. Quidquid dicatur non Si contra Doctorem, qui Occasionative et incidenter loquitur, insinuans dissicultatem et solvens argumentum in utraque parte.

QUAESTIO III.

Utrum pro tempore cujusquae legis a Deo datoe, debuerit institui aliquod Sacramentum

Alens 4. p. q. l. m. 1. a. 2. Hug. Viet de Socr. p. s. o. i. D. Thom . . p. q. 61. a. 1 et 2. D.

Argum . .

eos Sacramentum. Sed major videtur ess necessitas pro aliqua legeratio Sacramenti contra morbum,

quam aliquid aliud.

Item, Deus non est causa, nec

dat directe occasionem errandi homini sed in son sibilibus esse salutem est directe occasio errandi,

quia scilicet credendi aliquid numinis osse in talibus sensibilibus. et per consequens idololatrandi: ergo Deus non instituit aliquid sensibile ut in eo vel per illud esset

salus quaerenda. Item, Deus non immediate, Sed Argum . .

per ministrum aliquam legem dedit . a te de lege Mosaica per totum ergo similiter de lege vangelica Videtur, quod institui potuit vo ordinari illud Sacramentum

per alium ministrum, et non neceS-sario immediate a Deo. Item, cum plures leges fuerint

eo datas, si cujuslibet tempore fuerit Sacramentum a Deo institu-

Argum. 4.

139쪽

DIST. I. QUAESTlo III. 123 tum ergo aliud et aliud quia si Sacramentum legis prioris remansisset tempore legis posteriori S, non fuisset aliud institutum pro lege posteriori; sed consequeIis StinconVeniens, quia Vox Semel impo sita ad significandum, semper manet significativa ejusdem ergo multo magis signum semel a Deo impositum semper manet significatum ejuSdem. itatio Contra, Augustinus contra Fau-

4 προυν stia 111 19 In nullum nomen relissionis coa gulari possunt homines, nisi aliquorum signorum velut Saeramentorum visibilium consorti collissentur. scHOLIUM.

Necessitas Sacramenti probari non potest; congruitas et utilitas ejus per rationem constat illud institutum esse, ps auctoritatem tantum habetur.

Hic quatuor a sunt Videnda.

et Primo quod Sacramentum aliquid fuit instituendum Secundo, a quo, quia immediate a Deo. Tertio, unpro tempore cujuscumque status Viae post lapsum. Quarto, an aliud et aliud pro statu alterius et alterius legis

De primo dico, quod Sacramentum debere institui, non potest probari necessario neque a priori, quia Deus extra se nihil agit neceSSario neque a posteriori sicut asine, quia absolute possibile esset esseo tum

invisibilem haberi sine tali signo

Sed quod congruum suerit Sacramentum institui, probatur rati sine simili illi. quae posita est in princeden-

ω quoestione, in primo articulo, probaute possibilitatem Sacramenti Cougruum enim est essectum invisibi lem causandum a Deo, ordinantem hominem ad salutem, significari per aliquod signum sensibile ut Viator inquirens cognitionem ex sensibilibus essectum illum invisibilem certius cogno Scat. ec Olum congruit esse signum hujus essectus quasi speculatiVum, per

quod scilicet possit haberi conceptus in intollectu de illo signato, ut

homo signat naturam humanam, sed signum quas practicum, Scilicet quod signat signatum es Sevel steri. e adhuc Signum practicum dubium seu aequiVocum, vel incertum, quia etsi per tale signum duceretur homo in cognitionem steri hujus essectus, non tamen appeteret illud signum sibi adhiberi propter incertitudinem signi respectu eri signati ergo

talem essectum signari per signum practicum certum et emcax fuit congruum, ut et homo ex tali signo essectum cognoscat, et in tali signo effectum ardenter quaerat. Νec tamen congruit signum illud esse certum certitudine demonstrativa, sed quasi ut in pluribus. Sicut enim in speculabilibus aliquod signum est certum, et necessarium aliquod, ut in pluribus,

primo Posteriorum, Sic posset signum practicum habere certitudinem quasi neces Sariam, si ipsum universaliter et quasi necessario concomitaretur teri effectus, Vel certitudinem ut in pluribus, si ip- Sum concomitaretur essectus, ut in pluribus. on fuit autem congruum esse signum aliquod certum sensibile primo modo, qui cum

illud signum sensibile debeat adhiberi ab homine, sequeretur quod in potestatu hominis esset signum

Congruit institui

signum praeticum

certum, ut

in pluribus, invisibilis

gratiae.

140쪽

124 LIB. lV. SENTENTIARUM aliquod, ad quod Deus universaliter causaret illum effectum invisibilem, quod auferret a suscipiente debitam piae parationem sufficeret enim sibi, quod qualitercumque indispositus illud signum susciperet. Congruit igitur effectum talem invisibilem significari per signum sensibile practicum certum certitudine ut in pluribus, deSt, Semper, nisi indispositio suscipientis impediat, et hoc signo naturaliter praecedente sieri signati ut sic su

sceptio signi sit quasi dispositio

ad signatum. Has autem omnes conditiones, quod scilicet sit practicum certum, ut in pluribus, et praecedens natu

raliter rei signati, intelligo per

hanc conditionem emcaae tale autem signum non potest esse aliquod sensibile significans naturaliter, quia nudum sensibile habet efficaciam naturalem ad effectum invisibilem ergo congruit, quod sit signum institutum, siV imp O situm. Sic ergo habetur Secundum

oongruit totam rationem Sacramenti, quod

'ς ' '' oongruuin suit Sacramentum insti' μδ φ ' tui propter cognitionem et deside

rium causandum in Viatore, respectu effectus invisibilis. Et haec est ratio, quam tangit agister in

littera, scilicet, propter eruditionem alias duas rationes tangit, propter scilicet exercitationem et humiliationem . quam expositi O-nem tangit in littera, et istas tres

rationes concludunt rationem institutionis Sacramenti e parte cujuscumque personae priVatae.

uuini Est etiam alia ratio, quas tangit δ' Lζ. illam congruitatem ex parte totiuS

'p' ommunitatis. Congruum est enim omnibus viatoribus unius Sectae, aliquibus signis exterioribus communicare et conVenire, per quae etiam ab aliis alterius sectae distinguantur. am ex talibus signis noscit homo quis est suae sectae, et quis alterius hoc autem expedit, quia qui sciunt se ejusdem sectae,juVant se mutuo ad observationem ejus; et qui sciunt se dissimilis sectae, vitant se mutuo tanquam mutuo se impedientes. Tale autem Signum unitiVum eorum, qui sunt ejusdem sectae, et distinctivum ab aliis, expedit esse practicum, reSpectu alicujus effectus invisibilis pertinentis ad observationem Sectae. Sic ergo patet, quod necessitas probari non potest, sed congruitas

probatur per rationem. Factum autem probatur per auctoritatem, ut tangetur in quarto articulo, quia auctoritates non loquuntur de Sacramento in communi sumpto,

sicut hic adhuc tractatur Bed loquuntur in sp0ciali de tali et tali Sacramento talis vel talis legis. c0MMENTARIUS.

a me quatuor sunt videnda, etc. Quaestio praesens absolvitur quatuor articulis Primus est, de convenientia institutionis Sacramenti. Secundus, a quo institui potuit. Tertius, an pro tempore omnis legis et status viae; et hic respondet quaestioni uuarius de distinctione Sacramenti pro statu diversae legis. Circa primum articulum potiora quae notanda erant superiori quaestione dicta sunt dicit primo quod neque a priori, neque a posteriori probari possit necessita Sacramenti ejusve intitutionis agit de probatione necessaria, et ex causa aut

Divisio quaestionis in .

probatur ratione a priori.

SEARCH

MENU NAVIGATION