장음표시 사용
91쪽
d eo mitions distineta, et proprio Ratiothm
gnoscuntur confuse aut distincte. Ratio Doctoris procedit de cognitione distincta rerum in proprio genere, et supponit quodlibet horum objectorum esse per Se proprium motivum intellectionis Angelicae, quod sacile a Theologo admitteretur sed non admitteret Philosophus intellectionem novam esse in Angelo, quia diceret intellectionem esse de substantia Angeli, unde ratio superius facta
contra Durandum, etsi probet secundum Theologos et ex creditis, non probat contra Philosophos. Doctor enim in quod citato, dicit quod Philosophus assereret intellectionem esse de substantia n- geli. Unde ad confirmationem hujus rationis
e supradictorum, supponendum est, Philosophum non dicere Intelligentias alias a prima esse infinitas formaliter, ut male sentit Henricus quodlib. 8 . . et ultima, sed finitas et causatas a prima Intelligentia, nempe a Deo, ab eoque dependere,
quod ex variis locis Philosophi probat
Doctor quodlib. . et in 1 d. . quorat. 5. ut patet'. Physicorum eaei com . . ubi ostendit quod movens infinitae virtutis non potest immediate movere coelum, Sed mediante motore finita, quae est Intelli-gen Iis, ut patet ex Commentatore 2. Metaphys com . l. ergo supponit Intelligentiam proxime motricem esse finitae virtutis et entitatis 12 Metaph. ι ι, eom. 5 . concludit unitatem universi ex unitate finis ergo unus est finis omnium secundum ipsum, sed ubi unus finis, ibi unum effleiens primum, quia finis non est causa, niSi in quantum movet efficiensa esse finis, ut amatuS. Hunc spectant ejus demonstrationes de primo motore et primo efficiente, ad quod reducitur ordo causarum inseriorum esse talis Has rationes optime deducit Doctor 1. dist. 2. quoest. 2. et ΑVerroeS
DIST. I. QUAESTIO I. 75 hanc intentionem Philosophi declarat,
lib. de substantia orbis, cap. 3. ubi dicit quod Corpus coeleste non tantum indiget
virtute movente in loco, sed etiam virtute largiente esse et siιbstantiam et permanentiam internam, etc. Et postea : Diaee
runt quidam ipsum supple. Aristotelem)
no u dicere causam agentem coelum, Sed tantum causam moventem, et illud fuit valde absurdum, etc. ergo licet caelum suerit aeque necessarium, ex Sententia Aristotelis, quam Intelligenti M. OVenteS, quia posuit omne empiternum eSSe neceSsarium, . Metaph. cap. I. et 12.
Avicenna supra docet expresse Intelligentia esse causatas, et Aristoteles 2. -- taph. sempiternorum principia semper esse verissima, ubi supponit sempiterna habere principia, et . Metaph. Cay. de Necessario nihil prohibet necessariorum quorumdam altera raSeia MaS, etc.
Et, ut bene Doctor quodl. q. dicit hoc esse demonstrabile, quia repugnat dari duas naturas intellectuales simpliciter infinitas. Videantur rationes, quibus probat unitatem Dei dist. . quoest . . quae in
ordine resolutionis est Secunda. Bene ergo Veri Oes 3 de anima com14. dicit nullam Intelligentium esse liberatam a potentia praeter primam, quod ideo esse verum probat D. Thomas 1. . . bom. q. . art. . . . art. . quia quaelibet est composita ex potentia et actu, Ssentia et SSe, seu participante et participato.
Sed melius Doctor in 1. d. . . . ubi Triplox adstruit triplex genus compositionis. Pri P'δyu'ma est ex entitate et privatione alicujus gradus et persectionis, cuju capax estentitas absolute sumpta, licet quoad gradum specificum creaturae ipsi repugnet. Ad istam consequitur compositio ex actu
92쪽
et potentia objectiva quidquid enim estens, et caret aliqua persectione elatis est simpliciter possibile, et terminu potentiae simpliciter, cujus terminus non potest esse en simpliciter infinitum. Tertia compositio est subjecti cum accidente, ut Angeli cum sua intellectione et volitione, quae sunt accidentia, etc. se ultima compositio supponit secundam, quia quod non habet ex se esse, sed ab alio, non habet etiam persectionem essendi accidentalem quoad actum secundum, nisi in
virtute alterius dantis esse simul cum actu secundo, vel virtutem respectu actus secundi. Si primum, actus secundus, Vel est idem suae substantiae, et producitur simul cum sua substantia eadem productione;
vel ut aliquid superadditum, et realiter distinctum, ut est calor in igne, ut quidam volunt a generante ignem vel ut probabiliter sustineri potest, secundum Doctorem in proedicto quodlib. intellectio sui in Angelo, quae est ipsi connaturalis, est a Deo concreata ipsi et sic S. Αugustinus variis in locis, docet Angelum et primum hominem creatos fuisse in bona voluntate, ut haec denotat actum secundum.
Si secundum hoc dicatur, habetur intentum contra Avicennam, intellectionem non esse substantiam Angeli, sed accidens realiter superadditum et distinctum a substantia realiter, quia forma subsistens nequitesse; si autem ipse Angelus producit suam intellectionem, sequitur idem, quia acti diversa est ad diversum realiter, quod nequit advenire Angelo, nisi per modum accidentis separabilis utraque autem compositi supponit primam, quae sundatur in limitata substantia n- geli dependente et participata a primoente, et causa prima infimita et illimitata. Unde egregie Doctor responsione ad Secundum pro opinione declarat, quid sit esse participatum : Dico, inquit, quod participare est idem quod partem capere, it quod duplicem relaιionem importat, e partis ad totum, et capientis ad aptum. Prima est realis, nec tamen sumitur
ibi pars proprie, pro eo quod est aliquid
rei, sed eaetensive prout omne minus dicitur pars majoris omne autem nitum tale, es simpliciter minusaale, si aliquid tale natum es esse insinitum, quoeιibet autem perfecti simpliciter nata est esse
insinita; ergo ubicumque es sinita, ipsa es minor alia perfectione simili, et ita
pars aetensive, etc. Sumit autem persectionem simpliciter late pro omni infinito
intensive etiam ente, quia eadem ratio currit, et objecti cui respondet, concernit principaliter creaturam Angelicam, ut est participatum et S.
Supponit ergo Doctor hanc doctrinam, quam alias locis citatis tractavit, nempe Angelum esse finitum in esse habere potentiam intellectivam finitam, habere intellectionem finitam et ex hac triplici suppositione procedit ab inconvenienti, quod sequitur : si Angelus per unicam intellectionem cognosceret omnia intelligibilia, etiam infinita et disparata, sequeretur contradictorium primi, secundi et tertii, quae supponunt, et admittunt Philosophi. Primum de intellectionis infinitate probat duplici medio. Primum, quia infinitae intellectiones disparatorum objectorum dicerent persectionem infinitam in genere intellectionis, quia quaelibet superaddit diversam ab ea, quam habet altera formaliter, sicut est diversi objecti formalis ergo si unica intellectione intelligerentur infinita illa distincte, haec includeret eminenter totam collectionem persectionis aliarum, et sic esset infinita
intensive, non extensive'Rntum, quia esset unicuS. Quid sit
87. UrgetuΓratio saeto. supposita doctrinnΡhilosopho- Inrallectio infinitorum eat infinita.
93쪽
Ratio bona, quia sic colligunt Theologi et Patres, in Deo esse omniscientiam, tanquam persectionem sormaliter infinitam, etiam ut extenditur ad objectum se deludi cundum. Hic autem actus unicus intelli
hi gendi bene dicitur a Doctore, eminenter
talassion includere totam collectionem illam infinitarum intellectionum quia sicut Omniscenita Dei non dicitur infinita per additionem gradus ad gradum, sed unitive eminenter includens in simplici entitate expressionem formalem omnium intelligibilium sic etiam ille actus non posset coalescere ex disserentibus gradibus, quia illae intellectiones nequeunt sic sacere unum, cum repugnet unam fieri alteram sicut dispositio transit in ahitum, aut remissalarma in intensam' aut ex omnibus fieri unam . sic illa intellecti unica esset simplex, et altioris ordinis, et altioris objecti, eminenter includentis omnia objecta
s. - Secunda rati ad idem est a sensu con- rario ex determinatione intellectionis finitae ad finitum, aut finita objecta, ultra
quae repugnat eam transcendere mensuram; sed actus ille unicus Angeli, qui
poneretur infinitorum ibrectorum, DOnsies determinaretur ergo transcenderet
genus finitae intellectionis. q) Soeundo probatur eae parte intellea iam eius noetici, etc. Ratio est clara eaque pM- saepius ratitur Doctor allis In locis. Re-2 novis, Spondet clamen af utramque rationem, negando intellectionem esse persectiorem,
eo quod sit plurium, quia intellectio collativi lapidis ad lignum non est persectior, quam sit illa quae est absoluta lapidis, quamvis illa sit plurium uanes im-
Tet majorem persectionem in effectu ad intellectionem autem collativam du-
iri orum, requiritur in memoria, ratio per se intelligendi utriusque, nempe species utri nomusque ad intellectionem absolutam alterius non exigitur, nisi unica tantum pecies ergo illa est persectior. Patet etiam idem, quia posse conserre mollativa unum ad alterum est persecti major in approhs i-tellectus supra sensum, Vel Si detur haec M. ii, potesta etiam phantasiae, est propter per ' sectionis excessum Supra Sensum externum collatio autem intellectus superaddit, quod sit indicativa, quod non convenit illantasiae, ergo etiam haec persectio redundat in actum collativum, ex cujus persectione molligitur excessus potentia. Dices, intellectio alicujus per additum est plurium, Verbi gratia, relationis, ut ea intellecta cointelligantur extrema, quod tamen noli arguit persectionemri ergo. etc. Respondetur negando assumptum, 'εponsio. quia intellectio relationis per ratione cognoscendi extrema fit, ac proinde est persectior in genere intellectio, quam apprehensio alterius extremi absoluta. Dices, intellectus, saltem Separatus, o, potest iiitelligere relationem primo. Respondetur hoc esse salsum, nisi accedant rationes cognoscendi extrema.
Dices. includit rationem entis, quod si,
est objectum intellectus ergo potest o 0 eouo. vere intellectum. Respondetur negando consequentiam, meaponsio.
nisi accedat etiam moti ejusdem per extrema, quia sicut est ad aliud, ita etiam ad aliud intelligitur, quod ipsa relatio non includit in se, meque eminemer, iiii,
neque virtualiter, neque formaliter, cum squit pribsit posterius et dependens ab extremis, movers
tanquam prioribus eSsentialiter, quae nullam dicunt dependentiam a relatione, sed
e contrari quod ergo includit aliud in esse intelligibili per modum objecti, debet modo dicto illud includere. Sed adhuc instabis: intelligere Dei, ut
94쪽
Odoctio est obiectorum secundariorum, non reci
tion pit ab ipsis aliquam persectionem, quam '
secundario Vl Sit nuntiorum possibilium et nito-
μφ' rum aut infinitorum suturorum, ut cogitationum cordium, quae erunt infinita per totam aeternitatem. Item, intellectio. Objectorum secundariorum in Verbo plurium non arguit persectionem actus beatifici ergo intellectionem esse plurium non est persectionis.
Item tertio, non datur possibilitas infinitarum specierum, sed tantum individuorum multiplicatio autem individuorum non arguit persectionem in causa quoadeSSe, quia alia ignis qui posset producere infinita individua esset infinitae virtutis quod est salsum ergo etiam non arguit persectionem intellectionis, eam esse plurium individuorum quia intelligibilitas sequitur SSe. Respondetur scientiam Dei non recipere persectionem ab objectis secundariis, sed
persectio tamen extendi ad secundaria convenit ipsi
ex plenitudine propriae perlectionis et objecti primari quod comprehendit, St-que ratio perfecte repraesentandi secundaria, sic dicitur Deus in se ipso a Patribus cognoscere objecia secundaria: haec Extonditur autem extenSi arguit persectionem in tyis,.ὰ Scientia Unde Sicut si esset aliquod pos- esbouo . ibile, qu0d non contineretur sub objecto omnipotentiae, argueret privationem
S mPinum ejus non quod ex potentia productiva illius coalescat omnipotentia, sed quia infinita potentia debet continere in se quidquid potentia finita, sic etiam si esset
omni,di.n aliquod Scibile, quod nesciret Deus, non eSSet omnisciens, quia scientia infinita ejus debet includere omnem scientiam eminenter, non quod ex scientia hujus et illius coalescat unde quamvis scientia alicujus quod suturum est, Supposito quod non esset suturum, posset non esse in Deo, tamen supposito quod sit futu
rum, et habet illum gradum determinatum intelligibilitatis, nequit non sciri a
Ad secundum respondetur, visionem in Verbo extendi posse, ex persectione Sui, ad objecta secundaria, est persectionis; unde si dari potest aliqua visio Dei, cui repugnaret extendi ad secundaria, ut quidam adstruunt, non accederet ad persectionem prioris, sicut et cognitio abstractiva, quam habuit Angelus in via, non solum quia abstractiva, sed etiam quoad hoc quod est, non extendi ad secundaria distincte, deficit a persectione quam habet visio beata de sacto haec autem, quia lacilis et clara est, et habet objectum persecte applicatum, in quo caetera eminenter continentur, ipsi secundum speciem competit, ut possit extendi ad aliqua se
cundaria indeterminate quidquid dicat
Vasqueet i quod autem actu extendatur contingenter et libere, competit ab Hecto libere movente, et eam extendente; ex persectione etiam entitativa habet una Visi supra aliam, ut poSsit ad plura secundaria simul extendi, quam alia, quia persectio et capacitas extensionis visionis ad objecta secundaria, sequitur mensuram persectionis et intensionis ejusdem, Secundum quam attingit objectum primarium, de quo latius infra in materia de Beatitudine. Unde visio Christi Domini secundum intellectum ejus creatum, sicut intensive excedit visiones aliorum omnium ut quae est summa possibilis respectu objecti beatifici, sic etiam excedit secundum extensionem et capacitatem ejus reliquas. Ex his patet ad objectionem, videre enim plura intra latitudinem capacitatis visionis
beatae, non arguit excesSum, quia Xtensio actualis ad haec vel illa est ex beneplacito Dei libere moventis habere tamen capacitatem extensionis arguit persecti-
95쪽
Onem ut jam dictum est. Quomodo autem fiat haec extensio suo loco declarabi
Ad tertium respondetur et breviter dico, Risponsio quod in actibus intellectus potest dari in- i. iiii sinita Specierum saltem, et multi nega-' ἐῶ ' rent antecedens abSolute, Sed transeat
Ad assumptum autem, concedo multiplicationem individuorum n in arguere persectionem in causa producente, meque conSequenter in eo requirere specialem Virtutem, quia virtus ejus et potentia ac-j iij iduum iva sumit speciem et persectionem a ter ossi ratur in formali ter se et mo a termino
productio materiali, et per accidens terminus autem per Se potentiae activae et Or-
Inalis est natura, in qua assimilatur agenti, vel sor maliter Vel virtualiter, quod dico propter agens aequi Vocum, quod tale est virtualiter et eminenter, qualis est essectus formaliter Individualitates autem Sunt conditiones agendi et terminandi productionem, non autem rationes
,d formales, ideo per acciden et materiail-
,M.' ter se habent, nam quod non poSSit produci natura creata sine sui multiplicatione impersectionis 't quod autem imperfectionis est, cum procedit ex impotentia agentis, vel ex imperfectione et limitatione termini, non cadit sub intentionem gentis, cum Sit privatio persectionis, ideo neque ad persectionem ejus
Caeterum individua, ut talia formaliter, cadunt sub objectum motivum et terminativum intellectus et intellectionis, quae ad ipsa est non sub ratione naturae tantum; ac proinde multiplicatio eorum respective ad intellectum est multiplicatio objecti formalis, inserens multiplicationem intellectionis formaliter. r 'rιi probatur, etc. Tertium me--m dium, quod est ex parte objecti, probatur ι που Primo, quod una intellectio exigat unam rationem Seu objectum primum Sui, quia
multiplicato objecto multiplicatur intellectio, sicut multiplicata mensura, multiplicatur mensuratum objectum enim est mensura intellectionis quia haec est similitudo per expressionem et imitati0nem Idu.bi 2 Objecti, a quo essentialiter dependet; ergo etiam istius intellectionis unicae Angeli, oporteret dare unum et primum objectum vel dato opposito, oportet ex principio assignato dare plures intellectiones sicut plura objecta prima. Supponit octor hic essentiam Angeli SuppogitioeSse primum Objectum, quo cognoscit seipsum Angelus et id admittit Avicenna, contra quem disserit, asserit enim unam Intelligentiam cognoScendo Se producere alteram inferiorem hoc ergo ipSum communiter Supponitur quoad intellectionem illam, qua cognoscit se ipsam Admittitur etiam a Philosophis, qui dicerent quod cognoscendo se ipsam Intelligentia, cognosceret omnia inferiora tanquam essectus, cognoScit etiam superiora tanquam nisileatus causas sui ipsius cognoscendo se ipsum in sophos. ratione essectus Sic ergo eadem SSentia, ut relata ad diversa, nempe ad inseriora, ut ea caUSat, Superiora ut ab iis cauSatur, est Objectum Unicum, et ratio cognoscendi unius . intellectionis Angelicae. Hunc etiam modum imitatur Durandus inra dist. 3. quoest . . n. q. tu revomi
one ad dubium, ubi dicit, quod omnia naturaliter intelligibilia ab Angelo sub
uno ordine intelligendi ei repraesentantur, nempe in ordine ad suam e8Sentis m, quae talem gradum tenet in entibus. Hoc autem esse salsum probatiocior tum quia eris infinitum cognoscitur persecte ab Intelligentia, ex opinione Philosophorum, contra quo disserit; quomodo autem intelligat Angelus Deum, aut alia. persecte disserit ex propria sententia in . dist. 3. quot. 8 9. 10. et seq. Sed nul-
Durandi sententia. Impugnatur.
96쪽
lum finitum potest esse ratio intelligendi infinitum persecte, id est, distincte et sub Nihil est ratione propria, quod recte probat ratio
periscis Sequens, quia mihi potest esse ratio co-φ0g'' 'ν noscendi alia a se persecte et distincte, eonitu ui nisi eminenter eontineat in se omnia illalphvm secundum intelligibilitatem et consequen-
Ru ter secundum entitatem essentia Angeli fi-
nita est, ergo neque Deum, neque alia quae non sic continent, poteSt repraesentare tanquam persecta ratio cognoscendi illa. Videatur locis citatis, ubi hanc maximam saepius applicat et probat reducitur autem ad illud quod intelligere seu intelligibilitas objecti sequitur ejus esse, quod est Philosophi.M. Hanc maximam admittunt etiam Theolo-
'S ' gunt maxime ad cognoscendum meum, propter talem excessum in entitate et intelligibilitate, superaddi diversum lumen supernaturale ut fidei et revelationis, aut gloriae non ex alia ratione, si quaeratur radix, nisi quia ex naturalibus non potest attingi, cum excedat in entitate et intelligibilitate. loquitur autem hic Doctor de Agitur cognitione persecta et distincta Dei, sub
cognition ratione propria. non autem de conceptu
et erus Sub ratione entis inliniti, Ut cauSae
propria primae aut Omnipotentis, et udusmodi,
qui licet sint eo sensu conceptus proprii Dei, ut nulli alteri conveniant, ut objecto, tamen non sunt ejus sub ratione propria Deitatis, et hujus entis, qua tale est, eo modo quo cognoscitur a Beato, vel juxta mentem Doctoris, ab Angelo viatore, per Speciem concreatam, de qua in . dist. 3. quorat. 9. Responsio. Dices sorte Angelum non cognoScere Deum sub ratione propria hoc modo ex opinione Philosophorum, sed priori modo, ut statuunt Theologi eum cognoscere ex sua essentia, ut habet rationem imaginis, vel ut est effectus Dei, cognitione abstractiva, et sic quoad talem cognitionem Njectum primum esse ipsam essentiam Angeli. Contra, Angelus haberet etiam in sententia Philosophorum, aliquam naturalem beatitudinem, in qua persecte quietar tu secundum intellectum, de quo vide Doctorem in 1. dist. 1 quoest. 1 ubi disserit contra sententiam vicennae, quam
hic impugnat, probans late quod non posset Intelligentia creata in alia creata beari, sed nequit potentia quietari in aliquo, nisi in quo includitur ratio sui primi objecti, neque consequenter beari; ergo si essentia Angeli esset suum objectum primum et adsequatum principium intelligendi, sequitur quod in se ipso bearetur, quod salsum esse probat ibi Doctor Minor probatur inductive, quia id patet in omnibus potentiis operativis, experientia in visu, in voluntate, in appetitu patet in omnibus suppositis, ut in Deo, Angelo, homine patet ratione, quia quietati potentiae est, quatenus inclinatio ejus innata est persecte conjuncta suo objecto primo et adsequato, quod est persectivum ejus per se, reliqua autem ratione illius ergo si essentia Angeli
est primum et adsequatum objectum, respectu sui intellectus, in ea persecte quietatur, non Solum secundum intellectum, sed etiam secundum assectum. Dices esse primum motivum in ratione principii, non tamen terminativum.
Instare etiam licet quoad beatitudinem naturalem, quam plerique Theologi admittunt, quidquid dicat Vasque in oppositum quam haberet creatura intellectualis in statu purae naturae, eamque consistere in operationibus circa Deum, ad quas non moveret Deus, licet terminaret in ratione objecti illas operationes ad quas devenirent creaturae per viam effectus, et a posteriori ergo non est
naturalis Intelligentiae. Roaponsio.
97쪽
de ratione objecti beatificantis et quietantis potentiam in determinato statu naturae purae, quem Solum cognoscebant Philosophi, ut moveat potentiam, Vel sit primum objectum, hoc modo. M. Contra repugnat Objectum pure ter-π' minativum in quo non includitur ratio motivi, esse potentis, quietativum, aut etiam persectivum exemplum est in creatura, ut comparata ad divinum intellectum, neque eam perficit, neque quietat. Ratio assignari nequit, nisi quia non in- ωλά ii cludi rationem Objecti motivi, sic etiam tu. - eoae quietat, neque perficit per me quietati beatifice intellectum beati, quia pure terminat, sic etiam objecta materialia non perficiunt, neque specifiant actu in potentiae.
Ηοc clarius patet in Voluntate, quae . inu non quietatur nisi in bono, neque in ali- s. μ' quo uno quietatur ultimate, nisi in eoissimis quod includit totam rationem boni sine impersectione, in cujus possessione et ruitione ceSsat motus sui appetitus ordinati, quia nulla est ratio boni, quae in tali non contineatur persectius, quam in propria Specie, ac proinde neque aliquid quod ordinale ultra illud appeti posset, Sine ordine ad ipsum. iniso, id patet de intellectu a simili, sive ob-inia ela. mium riu Sit enS, Sive verum, illud erit ultimum quietativum ejus, quod includit omnem rationem entis, aut Veri, Sine imperfectione, et cum omni persectione: ergo debet includere rationem motivi. Ρmportio Patet conSequentia, quia, ut patet ex Dο--i. Ctore quaest 2 prologi proportio Objectiata ad intellectum est motivi ad mobile ergo illud cui repugnat movere intellectum, nequit esse quietativum ejus secundum inclinationem naturalem, quia nunquam potest educere ipsam de potentia ad actum Se ipso ac proinde non inclinatur tentia ad ipsum, nisi in virtute sui primi
motivi, quod per se respicit ad pure autem terminativum inclinatur, ut reducitur aliquo modo ad suum motivum. Quia moti objecti respectu intellectus motivum
est naturalis, natura autem primo Inten assimilarodit assimilare sibi passum persecte forma intonoetum liter, si potest virtualiter autem assimi py ψ-lare secundario intendit. Intellectio autem ipsius objecti dormalis motivi ista assimilatio formalis, alterius autem ab ipso est virtualis tantum, sed passi inclinatiosequitur inclinationem activam agentiS, mediante qua reducitur ad actum ergo per se primo inclinatur ad formam, quam Inelinatio
iem est assimilatio formalis, quia omne inclinati0
agens, quod non agit in virtute alterius, activi. nequit habere essectum persectiorem, quam sit per formam in qua magis es- sectus assimilatur ipsi agenti quia nec Deus, neque aliquid aliud potest continere eminenter aliquid, quod excedit pro continoi priam formam; nec virtualiter, qui haec omin6nior continentia convenit illi ratione persecti' ibi lii.honis, quam dicit sormaliter ex Sua propria .dques forma, per quam dicitur sic includere re ormam liqua. Unde sequitur veritas illius maximae, quam adducit octor, quod omne objectum causans cognitionem alterius, debet includere, etc. Asentia autem Angeli non includit omnem rationem en his, neques Angelus
omnem rationem motivi intellectus virtu ineludit
te, aut em menter ergo nequit Sse Objectum primum et adsequatum intellectus Angelici in ratione motivi, ex dictis. Per hoc patet etiam ad instantiam alta 95. tum de beatitudine naturali Angeli, O ad
minis aut anulas Separatae, qui S Sectu dodamus omnia auxilia extrinseca ab hoc yh.iuh.i 'statu quod tamen fieri nequit, ut infra
98쪽
tam salsum assumitur, quia Sic nunquam deveniretur in cognitionem Dei per creaturam, nisi peri viam dependentiae, ex
oc Sion' movet creatura ad cognitionem ejus, nisi ad cogno Occ3Sionative, et tanquam ratio cognOS-
Deum cendi cognita, non autem tanquam ratio
non cognita primo movens ad cognitionem ejus unde non cognosceretur Deus eSSe, nisi cognosceretur dependentia
creaturae ad aliquid, quod excedit totum genus enti creati Neque motum, neque ordinem causarum reduceret Philosophus ad aliquod ultimum, nisi ex cognitione creaturae in qua non invenit aliquid per se ultimum, quod causalitatis et motus dependentiam ultimo terminaret. Et hoc patet etiam ex demonstrationibus, quibus Theologi probant Deum esse, Sive moralibus, sive Physicis et Metaphysicis, quae
incipiunt ex creatura, ut cognita sublato enim ordine essentiali causarum, tam naturalium quam moralium, aufertur medium demonstrandi Deum eSSm ex cognitione ergo creaturae assurgit intellectus per Varia collationes et discursus ad sor-
stafiva mandum conceptum proprium Dei sub ratione entis infiniti, primae causae, Ultimi finis, etc. Habita autem intellactione hac propria Dei, Sicut via naturae investigari potest, Deus ut cognitus habet rationem objecti motivi respectu intellectus et voluntatis in statu naturae, Sicut procedendo ad causam ex effectu, primum devenitur ad cognitionem propriam au Sae, ex hoc autem deinceps proceditur a priori per causam ad essectum. Unde non solum objectum dicitur motivum, quatenus in Se movet immediate vel etiam in sua specie impreSSa, Sed quatenus movet in tactu ad cognitionem sui, vel in Specie expreSSa Sic apprehensiones mau.an cognitionem princi-
pii et cognitio principiorum assensum conclusionis. Dixi, ut movet in Uectu, non quod essectus secundum rationem absolutam eritis causet cognitionem, Sed quatenus ex aliqua conditione essectus, quae redundat in causam, ut dependentia pervenitur ad cognitionem causae, quia sic effectus movet in virtute causae. Si dicas hunc modum sufficere ad beatitudinem Angeli, contra, hic modu cognoscendi est per discursum, quem non admittunt Philosophi in Intelligentia, nec sufficit ad conclusionem inserendam sola apprehensio Dei, ut causae primae, a qua terminatur dependentia Intelligentiae sine aliis principiis Deinde saltem objectum
motivum beatitudinis erit Deus, et Onsequenter distingueretur ab essentia n- geli, eritque causata quod Si intentum. Ad confirmationem dictorum adduco 3-tionem Doctoris tui . . . . . quae e Rauo dictis non est sufficienter declaratου, St-que talis : Quia si intellectio Angeli esset
suum erae, non dependeret ab aliquo objecto, nisi a quo dependeret suum Sse, et ita nihil in serius se, neque etiam Seposset intelligere in genere proprio, Sed tantum in objecto superiore movente, Vel
causa producente imo nihil posset aliqua Intelligenii intelligere, nisi in Deo, Vel per intellectionem productam ab ipso,
Ratio haec supponit, quod intellectio
creaturae dependet ab objecto motivo suo; si ergo intellectio ejus est sua substantia, haec autem producitur a solo Deo a quo solo dependet, sicut substantia ejus, cui est eadem a solo Deo dependet, ergo, etc.
Hic posset de facili impugnari Durandi
sententia cie objecto motivo intellectus Impugnatur Angelici, sed brevitatis gratia id remitti Ducandi. mus in proprium locum Sequeretur enim
quod angelus intelligeret per accidens
99쪽
Ex ordino non sequitur intentum.
praemissa supra probatur contra Misennam Suhstantia tutellectu
ore ordinis ea intelligeret, sicut conceptus Petri inquantum musicus est, est per accidens respectu Petri Si autem dicat, quod ratione hujus ordinis includit reliqua quoad intelligibilitatem, absurdis-Simum est, quia Sic Sequeretur quod quaelibet res cum dicat hunc determinatum Ordinem ad reliquas res universi includeret persecte omnia quoad intelligibilitatem, Verbi gratia, asinus Angelum ergo Si Angelus includat intelligibilitatem omnium, nec se est id reduci in aliam causam diversam ab illo ordine; si autem intelligat Durandus ordinem perseclionis, restat declarandum quomodo Angelus inferior includat superiorem, aut Superior Deum, per modum objecti intelligibilis. Qui voluerit, poterit huc revocare plures rationes Doctoris ex locis citatis. t Tertia propositi est concessa ab Avisenna, etc. Hic tractat tertiam propOsitionem supra praemissam contra vicennam, quae est talis Ad quodcumque producendum eaetra Angelum necessario requiritur intellectio Angeli, etc. hanc concedit vicenna . Metaph. cap. 4. ut visum est supra et probatur, quia natura substantia intellectualis illi producit, nisi per intellectum aut Voluntatem, aut utrumque, patet, quia persona divina nihil producit ad intra vel ad extra, sine intellectu aut voluntate; si enim natura esset principium producendi ad intra daretur aliqua persona prior filio, sicut essentia in esse naturae Stprior intellectu, qui est principium producendi silium ergo prius etiam produceret, et Sic eSSet quaternita personarum in divinis. Λ extra etiam nequit SSe principium immediatum producendi, quia Sic produceret necessario, et non libere, quia nequiret subordinari voluntati et intellectui in producendo, ex ratione dicta. Supposito ergo quod producere sit perse-
ctionis, sicut ponitu sol insaliter in εο, et nequeat convenire essentis infinitae immediate, sed mediantibus attributis et proprietatibus bene sequitur quod nec naturae Angelicse conveniat producere, nisi mediantibus dictis potentiis, earumque actibus necessario praesuppositiS. t Sio elioni ponatur in Angelo, etc. hi Hic tangio illam controversiam. an in in Angelo
Angelo detur potentia executiva seu mo executiva
tiva, saltem de facto di Versa a sua vo- aluntate et intellectu, quamvis ipsi Su Sentontia bordinata. Negat S. Thou quaest. M. D shom. do Malo artra ad l4. Mundi AE art. u et insinuat l. p. quaest. 54. art. . et I9. art. I. ad 3. quem 'equitur Tapreolus in dist. I. quoest . . mervaeus dist. 14. quoest . . . . iurandus in . dist. . quoest. 5. Argent dist. 8 quorat.1 et noster Bassoli dist. 14. quoest. l. Vosque Supra. Contrariam sententiam videtur Supponere Doctor in . dist. 10. quorat. I. in principio, et in . dist. 49. quoest. 14. ubi admittit potentiam motivam in anima Separata, aut communicata corpori glorioso diversam ab organica, quod perinde Tartaret.
dicendum videtur de Angelis, qui m0Ven Α:hhobis
alia corpora a se. Hanc tenet Tartaretus ei rieuη
his mayronis in . dist. 43. quoest . . Placet quibusdam Thomistis cum Aureolo in . dist. . et en rico uodl. 13. quaest. 6. et ratio est, quia actio loco motiva est distincta principio a volitione, quia illa est transiens, haec immanens. Deinde Voluntas, si argumentari libet ex nobis, non agit actione transeunte in actu pOtentiarum, quae in eadem Substantia radicantur ergo etiam neque in materiam externam agit. Angelu autem movet cc rpora, et quidquid statuendum est principium motu aliorum a se est etiam' 'μζζ' 'ν
principium movendi se in Angelo ratem uru niti
tertio, non videtur major determinatio fi-Αsfirmativa. Voluntas creata non agit autu
100쪽
vel voliti efficax motus, sed imperium supponit aliquam potentiam subjectam, cui imperatur volitio efficax motus antecedit motum, et fit sine motu sequente ut in spiritibus, qui detinentur in igne Inserni, datur voluntas intensissima O- vendi se ex illo carcere, sine moturaliquori debet ergo motus provenire ab alia potentia, quae impediri potest, nam si
esset a voluntate videtur sufficere ad eum actu praemissus, inquantum est de se efficaX.
Quidquid de hoc sit, si aliquis statueret in Angelo potentiam executivam di
Versam a Voluntate, subesse voluntati,
principa sicut executiva, et sic non posset sine
actu voluntatis et intellectus aliquid producere. et Stat ratio. praemissa impugnatione responsionis Durandi, ubi probatum est non posse sic dari potentiam creativam mediam. Hic etiam probari potest hac unica a GDormatio
tione, supponendo hanc tertiam proposi ni3.tionem Doctoris, quia nulla potest esse in natura intellectuali et immateriali potentia persectior in esse, quam sit voluntas et intellectus, mediantibus quibus beatur, et quibus reliquae si quae essent, subordinantura sed hae agunt dependenter a Sub rationalea decto, ergo et alia quaecumque umor dam persectimi-
probata est abunde. Consequentia patet, potentiss. quia modus operandi Sequitur modum eS-sendi, et persectio illius redundat ex persectione hujus, sed persectionis est in quocumque principio agendi essectum, agere independenter a materia hoc enim arguit Sed quotiiodo subsistit ratio, Si Suppo ejus persectam actualitatem in essendo, in2In nitur per se actus ille voluntatis solum, 04 uo tanquam principium producendi, vel tanquam actus productivus hic ergo assignas medium inter illa, si daretur aliqua potentia diversa a voluntate, quae SSet creatrix, licet voluntati subjecta sicut executiva, quia actus Voluntati esset applicans et imperans non autem principium sormale producendi, aut actu productivus contra dicta. Respondetur, quod actus voluntatis es- Responsio se principium, in eo casu, producendi, quia applicaret potentiam inferiorem. Deinde Doctor hic tantum intendit probare, dato eo, quod non admittit, neceSSario praesupponi actum voluntatis et intel lectus Angelici in ordine ad quamcumque actionem potentiae ab his diversae, quia tertiam propositionem probat, data etiam potentia executiva diverSa, quae eSSet creatrix hoc autem non praejudicat primae propositioni ejus contra vicennam, qui admittit creari Intelligentiam per actum intellectus, neque probationi, ut patet ex
ergo nequit con Venire potentiae insertor et maioria
dependenti a voluntate, et quae habeat sectiouis.
rationem executivae, et applicabili per eonvonit
voluntatem, cum repugnet ipsi Voluntati. insoriori
Confirmatur, quia Si una potentia An iti
geli agit dependenter a materia, OmneSita agunt ergo nulla in agendo absolvi tatur a materia. Probatur antecedens, quia ψ- actualitas potentiae in essendo est actualitas subjecti, a quo non distinguitur realiter ergo perinde quaelibet habet eamdem actualitatem, eum seque omne identificentur eidem substantiae immateriali, et consequenter si aliqua non absolvitur in agendo a subjecto, Sic etiam nulla absolvitur.
Si autem dicas distingui has potentias realiter a subjecto, idem a sortiori sequitur, quia sic erunt accidentia inhaerentia subjecto, ac proinde nulla in actione absolvi poterit a subjecto Dat itaque quod antecedat actus voluntatis et intelle- eri in voluntate creata quam sit imperium,