장음표시 사용
191쪽
menta jam sustus deduximus contra alioS, quae perinde concludunt de quacumque virtute physica, sive innata sit, SiVe Superaddita. Causani Tertio, causant Sucramenta in virtute Vietuis sperum Christi ergo ab ipso participant Ghh- Virtutem causandi et efficaciam, sed Ἀρ- queunt ab ipso participare aut recipere quidpiam, quod ipsis essentialiter, aut per modum proprietatis cinest realiter,
cum non it creator, qua homo est, sed remmuni causa meritori ergo neque communicathotizesis. Sic enitialem, Virtutem, aut actionem se-
8. Dices, Christum meruisse ut Deus con--huzz curreret Speciali concursu cum potentia ' obedientiali Sacramentorum. Contra hanc
solutionem in aliis reprobat riuareZ et quidquid sit de ejus veritate, inde Sequeretur quod Sacramenta causarent non in valore opero Christi, ut instrumenta, et causam Subordinatae ejus, sed si virtute propria. Probatur sequela, quia Christus meruit nobis omnem gratiam et adjutoria specialia, sine quibus non contingeret ensectus, sed neque gratia specialis, neque voluntas, et intellectus noster dicitur in virtute Christi operari, sicut inStrumenta ejus, eo modo quo dicuntur Sacramenta
Trid.hi Patet minor ex Tridentino sess. 6. cap. 1. ubi in prima vocatione et conversione hominis ad fidam, distinguit is quod est
gratiae, et id quod nostrum est; et canone . definit expresse liberum arburium
eoagere Deo eaecitanti, assentiendo Ocationi, Me disponfre et praestarare, etc.
Quam actionem supponit esse ex propriis liberi arbitrii quamvis praerequirat Ocationem et influxum specialem Dei praevenientis per vocationem. Unde nullibi asserit aut insinuat hanc cooperationem provenire a libero arbitrio tanquam instrumento Christi, sed contrarium esse, nempe tanquam ex virtute propria actionem, et ab ipso supposita vocatione definitenim liberum arbitrium esse potentiam activam, non passivam, et libere coagere assentiendo, quamvis dissentire posset, quibus exprimitur modus connaturalis
agendi liberi arbitrii, sive in naturalibus,
sive in supernaturalibus, scilicet cum O- Sacramen
minio pleno sui actus Sacramenta autem non
non ita dicuntur agere in virtute propria ' hohhi,' sed in virtute participata a Christo, an 'γ'ν quam instrumenta ejus separata ergo aliter subordinantur Christo, et ejus me ritis in agendo, quam liberum arbitrium, quod salsum esset si agerent per potentiam innatam obedientialem. Hic non ago de intellectu et Voluntate, ssu Subordinantur causae primae, et gratias 'eu'
ejus, an sic agant ut potentis obedien loci. tiales, quod infra resolvemus contra modernos, in materia de Beatitudine. Quidquid enim sic in hac quaestione dicendum, 'altem non dicuntur instrumenta Christi, ut causae meritoriae, licet gratia et concursus Dei specialis, quibus disponuntur et adjuvantur sit ex meritis
Christi quod perinde de Sacramentis a
sortiori dicendum esset, si agerent mediante potentia obedientiali.
Et confirmatur, quia ille concursu Spe clanis-cialis Dei exhibitus potentiae bedientiali, ouati sit vel est aliquod complementum ejus in 'Iv v v ractu primo, et per virtutem superadditam, vel certe per modum actionis simultaneae. Non primum, juxta principia hujus auctoris, quia alioquin non esset singenda potentia bedientialis, si necessario superaddi deberet aliqua virtus per modum principii, quia potius actio deberetroduci in illam virtutem, ut cauSam tota Non silem et quia sic persectius 83lVaretur a da .rvi tio instrumenti in Sacramento et quid in quid repugnaret virtuti superadditae, ut causae totali, perinde repugnat virtuti pa
192쪽
in virtute propria, quam voluntatosxcitata. Modus causandi
conditione colligitur. Romisi quaestiomain alium
tiali superadditae, applicando inconvenientia, sive quae idem auctor contra Sententiam antiquorum proponit, Sive quae alii. Si dicatur esse ratio simultanea in tantum erit coiicursus specialis, inquantum Deus non coagit de potentia et lege ordinaria potentis obedientiali, quod cessat in proposito, supposita institutione Sacramentorum, quibuscum concurrit de lege ordinaria sequitur ergo illum concursum esse in sua entitate generalem, non
specialem, quia potentia obedientialis in
Suo genere Si completa, cum illi ei superaddatur per modum virtutis. Sed liberum arbitrium in ordine ad actus Supernaturales non sic est completum, quia praeter actionem Dei simultaneam, exigit aliquid per modum actus primi ergo magis competit Sacramento mediante potentia obedientiali agere in virtute propria quam libero arbitrio ac proinde minus subordinatur Christo, ut causae meritoriae, tanquam instrumentum quam eidem subjiciatur liberum arbitrium ut excitatur per gratiam Cliristi. Deinde materia et forma, ut componunt
Sacramentum, causant essectum Sacramentalem inter illas autem, aut causant essectum communem, Sufficit secundum eumdem et alios propinquitas quaedam moralis, et non requiritur simultaneae existentiae in omni rigore, sed Successionis, et quasi continuatae actionis; sedem ut causent, dependent ab intentione Ministri, sed conditiones causandi sunt ejusdem generis cum ipsa causalitate ergo causalitas tantum erit moralis, sicut et conditiones causandi.
Haec ex praesenti instituto. Alii sustus ad impugnationem illius sententiae multa congerunt; sed hic non est locus singula tractandi, sulficit nobis quod per eam
non salvetur commode opinio contraria.
Fundamenta autem hujus sententia infra
Solvemus cum Doctore, respondendo ad argumenta contraria.
Interim ut prosequamur quod reliquum est, ratio illa minoris, quam supponit Octor communem omnibus antiquis, nempe gratiam produci per creationem proprie dictam, ac proinde non posse attingi physice a Sacramento, patitur Scrupulum. Hanc rationem impugnant quidam moderni, ut Vasque 1. Mart. Om. . disp. 144. . . Suare dis s. de aeram.
ιOm. 3. in . parte, et alii, qui putant educi gratiam de potentia animae quidam vero cum Crietano dicunt concreari, non creari simpliciter. 0ppositum supponunt omnes antiqui Scholastici, et noster Doctor hic, et alias saepe, ut m 3. dist. 13. inra dist. 23. 26. infra dist. 22 et dist.21. Vide alios citatos apud Vasque Supra. Caeterum videtur Vasque insinuare ibidem undamentum rivolum pro hac
sententia, qtias omnes antiqui in eo es-Sent errore, ut puturent, si gratia educeretur de potentia subjecti naturali convenire cum errore Pelagii, quod rivolum esset dictu, et notaret in ipsis magnam
ignorantiam neque cohaeret cum eorum
principiis, quia quidam admittunt potentiam obedientialem tantum respectu gratiae, et non nuturalem alii Vero, ut noster Doctor ut supra est insinuatum quorat.1. dicunt esse potentiam naturalem passivam in anima respectu gratiae. Quod ergo per actionem Deo propriam, educeretur
gratia ex potentia subjecti, nihil saceret ad errorem Pelagii.
Unde recte noster Doctor in 1. dist. 17. quoest. 2. Contra istam conclusionem, etc. impugnans opinionem quae imponitur Magistro, argument ex Secunda via desumpto, ex natura actus meritorii, aliter declarat errorem Pelagii, ita habet cum operatio meritoria sit volunιatis, vel hominis per voluntatem perantis, sequi-
193쪽
tur quod illud quo meritorie agit, si forma ejus hoc autem quo meritorie agit, non potest esse pura natura, quia tunc eae solis naturalibus posset meritorie assere,
quod videtur error Pelagii igitur requiritur aliquid supernaturale, etc. QuibuSVerbis supponit errorem, quem Pelagius docuit de viribus liberii arbitrii, et actu bono seu meritorio, ad quem nihil facit modus producendi gratiam, sive per creationem, SiVe per eductionem ex Subjecto. Quod autem quidam verba Scripturae, in quibus gratia dicitur infundi et creari, Patribus infra confirmabitur ergo peractionem propriam Dei producitur illa autem est creatio, patet con Sequentia, quia sit a Deo, ut auctore simpliciter
Supernaturali ergo sine concursu alicujus creaturae. Dices esse accidens, ac proinde potuiS Responsio. se educi de potentia subjecti, neque constare ita non sieri, imo magi congruum eSSe, ut educatur de potentia subjecti, quia Sic magis servatur Odu connaturalis producendi ipsam, et modus Ordinarius agendi, quem meu Servat. Contra, Impugna-L M.' reserant ad creationem ejus impliciter, licet ita fieri cssit absolute, tamen coni' a. '' non ita intelligi debent, quasi similis
Drma Verborum non comprehendat etiam actu Supernaturales, qui educuntur ex
potentia subjecti, sed magis secundum subjectam materiam, ut id in rigore intelligi debeat de gratia habituali. De aliis ver quatenus speciali Dei dono fiunt et reducuntur ad gratiam, Vel actu, Vel potentia, vel secundum directionem, finem et imperium, denotando impotentiam liberi arbitrii, ut denudatur gratia, vel auxiliis sequi valentibus, quibus suppletur ejus activitas Magis enim convenit interpretari Doctores ex suis principiis alibi, quam notare de absurda intelligentia Scripturiae, quam ipsi non admitterent, quasi infusionis, aut creationis Vocabulum univerSaliter de creatione in rigore dicta intelligantur.
m Quantum autem ad controversiam in ta se, neutra opinio e Scriptura aut ratium isti oti convinci potest, me judicio Caeterum communis Scholasticorum sententia in re obscura et ambigua praeserenda St, ubi nihil in oppositum urget. Et Suadetur primo : gratia est forma ordini Supernaturalis simpliciter, ad quam nihil in natura disponit per Se e natura rei, nequit etiam attingi Virtute cauSae creatae propria, atque a Deo Solo sit, ut ex
trarium hujus docent Doctores neque ratio illa accidentis id convincit, quia species Angelorum suerunt ipsis concreatae, justitia originalis sui concreato primo Aecidontia homini, et utrisque tam homini quam Angelo, sui concreata gratia, quin et bona Voluntas, ut interpretari licet ex Augustino, variis in locis, qui dicit Deum creaS- se tam primum hominem quam Angelum in bona voluntate et recto Secundum intellectum et voluntatem ergo neque ratio accidentis, neque etiam modus ordinarius producendi alias formas convincit gratiam, et quamcumque formam accidentalem educi de potentia subjecti idem dici potest de lumine gloriae, et de lumine prophetico . Confirmatur autem hoc de gratiae pro M.
ductione ex speciali latione, et secun tio dum legem ordinariam, quia conServati congruen-
gratiae subjecta est liber arbitrio, ejusque iratim merito aut demerito ergo etiam ejus in 'M '' inqcepti debet esse per creationem quia de 'hinxi' lege ordinaria inceptio et desitio rei proportionantur. Quod vero desitio ejus sit per anni hila Demerit tionem, Si omnium quotquot dicunt pec 'ditur. catum, et gratiam moraliter tantum, et non ex natura rei opponi, quae est Sententia nostrae Scholae et plurium aliorum, 12Dj0jtigod by
194쪽
quia non est privativa, cum peccatum privative opponatur tantum justitiae actuali, et rectitudini oppositae virtutis. Non contradictorie, quia peccatum consistit in privatione, vel saltem eam includit. Non contrarie, quia non sunt formae maxime distantes sub eodem genere proximo; naenim consistit in habitu, alia in actu, aut quasi actu, sed de hoc infra agemus dist.2. et T. 65 dictis facilis est solutio ad unda
tum mentum Oppositae Sententiae qua dicitur senioniis gratia nobi inhaerere, ex Tridentino sess. 'hu' ' 6. Item, gratia inest per modum acciden-PUMRm tis ergo inhaerentis. Respondetur Concilium ter inhoerentiam intelligere justitiam nostram nobis inesse intrinsece et permanenter, non autem e8Se intrinsecam, ut maeretici docent: non ergo intendit inhoerentiam in sensu Philosophico. Ad d secundum respondetur, si per inhoe-
rentiam intelligas unionem Ormae, con-
notando dependentiam ejus ad subjectum, negatur gratiam Sic inhaerere, quia illa dependenti accidentis ad subjectum, thhibet quando est accidens absolutum suppleri
gr' - potest a Deo solo Supplente concursum subjecti sicut ergo potest separare tale accidens a subjecto, et creare etiam Sepa ratum, Sic etiam creere idem in subjecto, concreando ei inionem AEd subjectum, quae in eo casu exigitur ad communicandum effectum formalem non ad terminandum dependentiam, quod contingit in proposito; 0 dic ergo gratiam frius produci extra subjectum, deinde uniri, ut dicit Scotus sed creari simul et uniri, concreando eidem unionem sui ad subje
sh Neque inde insertur hanc formam exi-0y- ι shere per se, sicut formae substantialeS,
e i. ix per quia quod sic existat, provenit a virtute quamvis causae primae aereantis et praevenientis
dspondis dependentiam ejus ad Objectum, qua quidem posset inesse ex communi et pro apria natura accidentis, et aptitudine inest 'ς ' non actu, quia aptitudinalis dependentia est proprietas aceidentis absoluti actuali vero est ejus accidens et separabile; gratia vero, ex rationibus praemissis, dicit aptitudinalem, non actualem dependentiam, quam dicere posset, Si Deus Vellet sic eam producere, et hoc libenter admitto adversarii S. Unde sic interpretor rationem Doctoris Explieatuet D prima quaestione hujus quando dicit '' ' quod accidens nequit esse principium sor male creandi, quia dependet a subjecto ut intelligatur de aptitudinali, et etiam actuali, quantum est ex se. Et quamvis irtute creatoris non dependeat actu, non inde ipsi virtus creandi communicari potest, quia aptitudine dependet, neque potest habere actionem ad terminum secundum persectiorem modum essendi termini, qui non competit ei naturaliter unde non admitteret Octor accidens Separatum posse producere sormam Separatam a subjecto. i Oualiter aiιtem cum se salvetur frquod Sacramenta sint causa oratim, etc. eounam
Haec est secunda conclusio hujus quae Sacramis si ionis, nempe Sacramenta non SSe cau- esse a Sinnsas per accidens, Sed SSe causa per Se Izitio
gratiae, ut dicunt Sancti Patres. Ex qua u.Tu
primum evacuatur malumni modernorum, qui citant nostrum Octorem, quasi asseret Sacramenta esse causa tantum
per accidens, quorum undamento infra reSpondebimuS, nam ex ipsa conclusione de facili convincitur contrarium. Excluditur etiam duplex modus dicen RHieluistis e
di, alter Nominalium, qui dicunt esse ζ .di
195쪽
FIOrent. Trident. Sacramenta esse Causa. per a et proprie.
dem art. . concL I. Marsilius s. l. art. G. pari. i. Supponit locior ex sanctis Patribus Sacramenta esse causas per se arati se et hoc infra declarat alias autem opiniones et modos modernorum non impugnat, qui tum monsuerunt in usu et quidquid sit de intentiones horum lociorum, modus cloquendi non est proprius, neque cohaeret Sanctis, ad quos se remittit octor. In primis Florentinum et Tridentinian definiunt Sacramenta novae legis continere et causare gratiam quam significant, et in hoc distingui a Sacramentis Veteris legis Tridentinum sess. 6. cap. I numerat Baptismum inter causa per se justificationis sess. I. 13. 14. 24. docet idem tam in genere quam in specie, de omnibus et singulis Sacramentis, tribu ens eis essectum gratis anima, it appellans eas causas illius sine limitatione aut distractione, quae locutio, cum
turalis inventionis thesauri, alias semper ad eam sequeretur velut in plurimum, neque causa a proposito quia non praecessit scientia, aut inventio thesauri in ossore sed Sacramenta dicuntur continere essectum, et semper offerre quantum est ex efficacia Sacramenti, ut Tridentinum
Scis . . an. . dicuntur inStrumenta, Sanare, mundare, nutrire, absolvere a peccatis, etc. sine ulla limitatione aut distractione, quae Sunt notae causae efficientis per Se ergo non Sunt causae tantum per acci
Contra Durandum probatur OnSequentia, quoad alteram ejus partem, quia conditi sine qua non exigitur ex neces8itate cauSae, non ero ex necessitate effectus, quia est determinatio requisita ex parte causae, ut possit exire in actum, non ver principium aliquod per se influens in essectum alias haberet rationem causae, et non conditionis omne enim illud a quo
sit dogmatica, intelligi debet in rigore dependet essectus ut principio est ejus per
et proprietate sermonis ergo Sacramenta non sunt causae per accidens, aut conditiones tantum Antecedens patet et consequentia probatur. Quoad primam partem contra ominales, quia effectus non dicit dependentiam per Se ad causam per accidens, neque in ea continetur virtute, neque causa per accidens semper habet effectum; et si habet illum, habet omnino per acciden S, ut patet . Physicorum. Nam duobus modis dicitur causa per accidens prim ex conjunctione principii ad principium, ut quando musicus dicitur sanare, inquantum medicus per e, ut inquantum musicus denominative Vel secundo ex conjunctione essectus ad essectum sortuita et casuali, ut lassionis cum inventi- Se causa, probatur exemplo approximati causae efficientis ad passum est conditi requisita ex parte ejus ob limitatam Virtutem, quae non potest in quodcumque distans ab hac tamen non dependet essectus absolute, nisi ut est a tali causa, quae ad sphaeram limitatur, quis persectiori causa potest produci idem in majori distantia, et a causa quae est illimitata ad quamcumque Sphaeram poteStubicumque produci sic apprehensio finis est conditi requisita ex parte causae nalis, unio, conditio causarum intrinsecarum et non rati formalis principit. Idem patet in moralibus, in quibus conditio distinguitur a causa Ar Se essectus, Verbi gratia, consensus adulti est conditio materialis in adulto baptigando, ut recipiat
Exemplum. Conditio officientis. Conditio sinalis,
one thesauri quem neque odiens civit essectum Baptismi, non autem requisita neque intendit, licet ex providentia Dei simpliciter ex parte Sacramenti quod essequatur-Unde neque fossio est cauSana sectum communicat insanti sines tali
196쪽
consensu, sed ex regula generali, qua Deus voluit salutem adulti dependere a libero suo arbitrio. Item, praesentia Parochi est conditioreSpectu contrahentium, ut consenSUS teneat matrimonialis, post Tridentinum, ubi saltem est receptum. Item, intentio ministri est conditio requisita, ut Sacramentum subordinetur causae principali
per modum applicationis instrumenti ad effectum licet sit principium in ipso Ministro.
Ex quibus colligitur mulias e8Se conditiones, ut applicationem materiae et sormae in Sacramentis, quibus non tribuitur efficacia aut causalitas effectus Sacramentalis, qui dicitur esse ab ipsis Sacramentis tanquam causi per Se ergo non confunduntur cum conditione sine qua non in
Si autem distinguat Durandus conditionem Sine qua non contra causam influentem physice in essectum, abusus erit termini, quia sic excluderetur a ratione cauSaepe Se cauSa quaecumque moralis et artificialis, quod nec Philosophi admittunt, quia
artifex est causa per se meritum est causa per se rades justificat, quae opera- Ad
Chii nuptur per charitatem P mundat a leccato,
erus domus ad Sicut et paenitentia is domo ad intra fit extra cognitio practica est cauSa essectu ; voluntas est cauSa actUS imperati in potentiis inferioribus lames et concupiscentia cauSa peccati, Sicut Suadens, impellens causa effectus, in quem non influit physice causa exemplari Set idea causat ideatum, finis essectum, quamvis non habet influxum proprium distinctum a causalitate efficientis. Solvitur Ex his patet ad rationes in oppositum,
iuni quae undantur m ab usu termini, vel insontantis, sal8 principio, quia vel restringunt causam per se ad rationem Suae speciei, vel ιossunt efficaciam Sacramentorum, quam
statuunt Concilia et Patres. Unde salsum est quod Durandus asserit, nempe Sacra menta a Patribus non vocari causas, sed a Magistro Sententiarum loca enim quae adducit Magister in littera clara Sunt, et proprie intelligenda secundum subjectam materiam, ad quae se remittit noster Do
Quando autem Patre dicunt gratiam a solo Deo produci, non excludunt causam moralem et instrumentalem, ut patet ex Tridentino, sed physice influentem et principalem hinc moderni interpretantur praelatos auctores in re ipsa non dissere anOStra Sententia, sed in modo loquendi et explicandi causalitatem Sacramen
k Dico breviter quod omnis disposseti necessitans etc. Quoniam Sancti et Ecclesia, ut patet ex Tridentino, Sacramenta nunc appellant instrumenta gratiae, nunc causas activas, ideo Doctor id supponens hic docet modum, quo salvari possit. Dicit ergo dispositionem necessitantem ad formam, quae non est ratio receptivi, posse dici quodammodo causa activa et instrumentalis talis est Sacramentum Seu receptio ejuS, eaque immediata, non mediante alia sorma inter ipsum et gratiam ergo, etc. In majori additur, quo non sit rati receptivi, quia talis dispositio, ut quantitas et extensio in materia, reducuntur ad genus causae materialis. Item, ipsum Subjectum et materia, quae supponitur ad sormam, sic est dispositio prior necessitans agens materiale Dicit, quodammodo, id est, Servata, proportione inter Sacramentum, quod moraliter disponit, et non physice, et alia, quae physice disponunt, sicut calor ad ignitionem. Dici in minori susceptionem Sacramenii esse dispositionem immediatam ad gratiam, ut excludat modum qu calor in Obioelio
197쪽
2. Protatio Majorili. Ratio a priori.
igne, et alia quaedam instrumenta physica disponunt, quae non attingunt essectum causae principalis, sed producunt aliquam sormam mediam, quae neceSsitat ad posteriorem. Id autem declarat infra, dicens quod Sacramentum non si dispositio
supple activa, de qua loquitur' per formam intrinsecum supple physicam
cauSantem terminum, sed eae Dei assistentia, qui disposui de potentia et lege
ordinaria suscipienti Sacramentum
supple debit conferre essectum L
Majorem probat exempliS, quae e communi consensu, dicuntur ita reduci ad causam effiicientem, quamvis in se sint dispositiones immediatae. Primum eSt meriti respectu praemii Secundum motus respectu termini. Tertium est ex opinione antiquorum et D. Thomae, qu3m Supra impugnavit estque ratio a priori, quia causa priori non Si cauSa O- sterioris, nisi medium sit causa tertii, et hoc aliquo modo in eodem genere cauSae. Sed causans dispositionem proximam ad
formam, Secundum Doctores citatos causat essective, quia Sic exponunt Sacramenta causare characterem, Ut ornatum,
qui sunt dispositiones necessitante ad gratiam, ac proinde causare gratiam ergo etiam ipsa dispositio in genere causae elficientis, causa gratiam secundum ipsos. Sic etiam in sententia D. Thomae, ut patet ex prima quaestione hujus causa instrumentalis habet ex propria forma actionem praeViam, qua disponit ad formam et essectum causae principalis hinc negat cre3iuram agere posse instrumentaliter
ad effectum creationis, quia nihil suppo-ititur, quod sic disponi potest per instrumentum. Receptum S etiam in schola D. Thomae formam contrariam, inductam ab ageute, expellere aliam, non formaliter,
sed efficienter, ideo Sotus reprehendit
contrarium in nostro Doctore. Sententia ergo Doctori est, Sacramenta, ut hahent institutionem divinam annexam, cauSare gratiam, et patet, quia voluntas, qua Deus instituit Sacramenta, ut Signa practica et certa, includit virtute Voluntatem causativam Signati ergo Sacramenta, ut includunt illam voluntatem, includunt etiam voluntatis sequentis ensectum et actionem ex divina dispositione. Sed Sacramenta, ut habent rationem instrumenti, et ut habent rationem dispositionis necessitantis ad gratiam, includunt illam voluntatem, quia in esse rei talis ensicacia eis non competi ergo recte per hoc explicatur eorum efficacia Ut clarius autem id fiat adducemus impugnationem quorumdam, qui hunc modum explicandi causalitatem Sacramentorum improbant. Vasque disputatione citata ad conclu-Sionem principalem cap. l. objicit quod dispositio consistat in actibus humanis suscipientis, Sacramenta in rebus et e bis consistunt ergo non sunt dispositio. Respondetur nimis stricte sumi dispositi- Onem ab hoc auctore, quamvis illa sit dispositio et praeparatio ad justificationem ut procedit ab operante, non tamen est dis-pοSitio, quae ex opere operato facit ad justificationem. Doctor autem sumit hic dispositionem pro eo quod est prius necessitan ad sormam, quo sensu Philosophi et
auctoreS, quos pro Opposita Sententia adducit, loquuntur. Et certe dispositio illa, quam intendit VasqueZ, est tantum dispositio ex ordinatione divina, quatenus Deus acceptat et ordinaVit, Verbi gratia, paenitentiam adulti antequam ei remitteret peccatum ergo etiam eadem proprietate receptio Sacramenti ex ordinatione divina instituti per modum instrumenti et causae justificationis, vocari potest dispositio, eoque magis quo magis merto infert et
198쪽
necessitat ad effectum, quam dispositio aliqua poenitentis, ut attritio, quae Sine Sacramento est inefficax non ideo enim aliqua forma disponit ad aliam, quia producitur a tali, aut tali causa, sed quia dicit ex se talem connexionem, SiVe ex natura rei, sive ex ordinatione cauSae extrinSecae.
Genorans Videantur quae supra praemisimUS, cir- disponit AE dispositionem miroque modo neces- infusionam Sitatem, atque inde quomodo agens 'δι 'Rδ' creatum necessitat ad intusionem animae rationalis, ex pacto Dei generali, non aliter. Vide Doctorem in . dist. 16 3 Adsecundam, Vers : Respondeo, niιlla dispositio inducta ab agente naturali, etc. necessitatis infusionem animae rationalis.
Quod ergo dispositio, quae consistit in actibus adulti, sit ab ipso, per gratiam Dei, ex ordinatione Dei est, qua voluit ipsi non remittere delictum, nisi poeniteret
i. Huic sundamento demum superaedificat Cenηur dictus Auctor ut tandem colligat hanc con-
Reiorque sequentiam, nempe, frivolum δε recurrere ad dispositionem, ut salvetur enicacitas Sacramenti. Sed ipse male discurrit. quia nec in schola D. Thomae, neque nostra, neque inter Philosophos vocabulum dispositionis necessitantis, de qua hic Doctor, neque dispositionis simplieiter soli poenitentiae, aut caeteris actibus hominis justificati, attribuitur. Et loquendo de necessitante, si sequeretur doctrinam Tridentini a quo modum loquendi mutu-avit de facili inveniret egi. . cap. 5.6. . et potissimum octavo, dispositionem de qua loquitur Concilium, non 8Se necessitantem sine Sacramento, im Sacramentum inducere necessitatem justificationis ex efficacia sua, quia neque des, neque spera, quin ipsam justineationem antecedunt, ipsam justisicationis gratiam promerentur. Inveniret etiam in hac ipsa materia nomen dispositionis, ex communi Theologorum, non accommodari solis actibus suscipientis Sacramentum, Sed et characteri, quae est dispositio necessitans
ad effectum gratio, sacramentalis rece Character
dente fictione, non ex natura rei, Sed ex
divina ordinatione. Item, secundum
principia aliorum et ejusdem alibi, radix libertatis est in intellectu . ita ut quamdiu
manet ciudicium intellectus indisserens
reSpectu mediorum, Verbi gratia, nequeat sequi electio unius determinati medii in voluntate, donec determinetur respectu ejus primum intellectus, et hoc non ObStante audietum actus intellectus per eumdem non innuit Itali.hili, physices in actum Volunt iis, quamVis di,positio actus intellectus necessitet ad electionem 'oe..itans determinati medii stante intentione emcaci finis quomodo autem necessitet, nisi per modum dispositionis necessitantis ΤIdem etiam negat Oluntatem imperare Aeius prior
proprios actus caeterum stante actu pri 'e..u6diu ori Voluntatis, ex suppositione necessita po terioris. iur ad actum posteriorem, quae neceSSita Setiam in Deum cadit, cujus actus Strim producibilis. Item, actus Voluntatis per Aeumdem et alios, non influit physice in imperans
actu aliarum potentiarum, quamvis ad imperati.
cedenM; Sic etiam Supposito amore et prae nis.
sentia objecti, sequitur dilectio necessario quae est actu elicitus voluntatis, juxta placitum scholae D. Thomae, quod ipSerae quitur. Item, quid magis vulgare iii Philosophia, quam Ormam priorem, quae non innuit physice in posteriorem, quae ad eam equitur, ut quando ab eadem causa proveniunt duae formae cum subordinatione actionis, ut prior, inquam, dicatur dispositio neceSSitans. Quid ergo si talis dispositio neceSSitan hreducatur, communi sensu Theologorum Accommin
et Philosophorum, ad genus causae effici ad
199쪽
Suar male interpreta tur elorem.
entis Quid, inquam, absurdi sequitur
appellare Sacramentum, ejusque receptionem dispositionem necessitantem ad gratiam ex divina ordinatione et institutione quae ordinati et institutio est divina voluntas antecedens alligata Sacramento, continens virtute posteriorem, qua ponitur gratia in effectu. Et id mirum est, si id in propria Sententia abnuat, cum doceat nobiscum Sacramentum esse tantum causam moralem gratiae, nam illam Virtus moralis Superaddita Sacramento, quid superaddit praeter id quod Doctor asseriti Reducendo autem
SerVata proportione causam moralem admodum causandi iugo physicae, ut communiter omnes reducunt, Sicut speciem inferiorem ad superiorem, et secundum
quid ad simpliciter eo modo quo ipsumens morale concipitur et intelligitur suo modo ad instar entis physici, vel saltem respective ad ipsum tanquam persectius, in
certe ad nullum genus causae physicae Secundum proportionem imitationis incauSando, magis proprie reducitur hic modus, quo Sacramentum causa gratiam, quam ad illud quod vocatur dispositio necessitans ad effectum. Hinc insurgit Suare 3 pari. Om. 3. disput . . seci . . impugnando tertium modum explicandi causalitatem Sacramentorum, confundens Doctorem nostrum cum Durando in reipsa Quamvis Scotus inquit, modum loquendi dissimulet quem variis, inquit, conjecturis philosophicis et emplis e licat, qua non oportet referre. Duo tantum exempla adducit noster Doctor, alterum Philosophicum de motu, alterum Theologicum et morale demerito adjungit autem rationem, quam dissimulat SuareZ, et recte, quia e Sensu utriusque eSt probanS.
0 icii primo, quod nequit dici disposi
tio, quod ex se nullam habet connexionem cum gratia, supple physicam. Respondetur recte dici dispositionem, quia neceS-sitat ad gratiam ex ordinatione causae producentis gratiam modo dicto, sicut meritum causa hoc modo, et disponit ad praemium Sicut actus adulti, qui antecedunt justificationem vocat Tridentinum dispositionem ad ipsam, quamVi non X natura rei necessitent ad justificationem, sed ex ordinatione divina praesupponi debent in adulto Viderit Suare an recte et proprie loquatur Concilium et Ductores
Theologi universim, qui idem dicunt. Objicit secundo dispositionem recipi in
eodem subjecto, aut supposito, in quo est sorma sed formae, Saltem Sacramentorum, non recipiuntur in eo, cui applicantur Sacramenta, neque cum sit Eucharistia, forma recipitur in pane, aut in corpore Christi. Item, ipsa Eucharistia non recipitur in homine, quando manducatur, ut in subjecto, sed applicatur illi. Haec non sufficiunt ad appellationem dispositionis alias applicati causae ad passum vocari posset dispositio et causa per se. Item, alia Sequeretur, quod quidquid ex divina ordinatione necessarium esset ad aliquem effectum ita ut illo posito statim poneretur essectu S, et non alias posset diei dispositio ultima ad talem essectum, ut si Deus statueret me loquente, creare Angelum hoc autem impropriissime diceretur, Praeterea non minus improprie Scotus vocat Sacramentum inStrumentum perrae, cum nihil influat, nec sit aliud quam conditio requisita ex ordinatione Dei, ad cujus praesentiam Deus producat gratiam. Item, ad hominem reducit argumentum, quia alias male negat Scotus dari posse instrumentum cre3tioniS. Item, non cohaerent inter se Sacramenta esse dispositiones ultimas ad gratiam, et SSe inStrumenta, quia dispositi non habet actionem respectu sormae, instrumenta ero Sic Con-
200쪽
LIB. lv. ΕΝΤΕΝΤΙΑRUM cludit tandem Scotum non loqui in rigore philosophico sed late appellares Sacramenta dispositionem, et instrumenta, hoc est, morali modo.
Respondetur, Doctorem loqui de dispo-
Ad sitione morali, non physica ut patet XDiΑpositio dictis, et Sic appellare Sacramenta dispo- non Sitionem, ut habent annexam institutionem
rhia. Dei Ad primum quod objicitur, respon-
μά. in detur primo negando majorem Semper, supp03iis etiam quoad dispositionem physic' in, quia torma. in communiori opinione Philosophorum, accidenti absoluta non insunt materiae, sed vel formae Vel toti, quo Supposito, dispositi antecedens sormam substantialem, quae dicitur ultima necessitans ad ipsam, neque est in eodem subjecto aut supposito cum forma substantiali sequente. Vix calor, Verbi gratia, est in ligno, larma ignis adveniens est in materia prima, quae deinceps spectat ad suppositum ignis, non autem ligni. Respondetur secundo, transeat major Sseunda quoad dispositionem thysicam, quae se zzz tenet ex parte causae materialis per O-αβP0''in' dum neeqssitantis ad formam negatur de dispositione quae est ex parte cauSae efficientis necessitante ad actionem trans-mesisti,n euDies , Verbi gratia, ignis in stupa set'. quaecumque materia rara, non est disposi.
materiae, et tus ab intrinseco ob dispersionem virtu-
paris tis, ut agat persecte in aquam vel cli innum aut aliud quodcumque sortius resistens in materia tamen densa est dispositus ex collectione Suae Virtutis, ut agat. Loquor de dispositione in sensu adversarii, quatenus est ultima limitatio causae ad actionem, Vel passionem, meque Sola causa materialis dicitur disponi it recipiat, sed intiam causa issiciens, ut agat. Quod maxime Verum est in mora'. s. ' libus, ut omnes latentur in materia de .res, ignorantia et concupiScenti3, ut sunt causae humanorum actuum, et in materia de
gratia et libero arbitrio, quod disponitur
Respondetur tertio, ad majorem discussionem illius propositionis, quam ipse tanquam notam supponit, distinguendo majorem in physicis, tranSeat in Ora libus ei artificialibus negatur inui in judicialibus praemittuntur plures dispositiones et Solemnitates lege praescriptae ante Sententiam, Sic etiam in contractibus, in
artificialibus similiter plures dispositiones
circa conversionem unius materiae in aliam applicando activa passivis. Item dispositio requiritur in forma et figura instrumenti, ut patet, Sacramentum est dispositio moralis. Respondetur quarto, quando ultimate disponens habet rationem sormae, transeat major quando vero est extrinsecum quod applicatur tantum, negatur hujusmodi est Sacramentum. Quinto denique negatur minor in iis Sacramentis, quae consistunt in usu, quia neque materia Sola, neque sola forma causant gratiam in sententia adversarii, sed compositum ex his, nempe Sacramentum integrum, quod aliqua sui parte consistit in actione, quae recipitur in subjecto, cui applicatur, ut 3blutione, unctione, tactu, etc. Sufficit autem ad integram denominationem, ut succeSSivum secundum aliquam sui partem insit, quamvis secundum omnes non insit, sicut et secundum parte existit, et non permanenter, et Vera est haec : Baptismus sit, licet sola ablutio secundum aliquam partem tunc exi Stat.
Quod ergo urget praelatus auctor deforma Sacramenti, si vellemus ad alia ejus principia idem torquere, perinde reSpondere cogitur, quia non magis est de ratione dispositionis inesse eidem subjecto, in quo est forma, quam de ratione formae esse in
materia cum qua componit Suare autem contendit formam et materiam Sacramen-