장음표시 사용
201쪽
it torum sacere unum per modum actu et
ineat potentiae, jam inveniat nobis modum, quo Sacramenti sorma per modum actus Sit materiae, ut potentiae cum qua componit, et sic facilis erit solutio sui argumenti ex propriiS. Interim dicimus de ratione signi practici esse, ut erificet suum signatum circa subjectum, et hoc modo applicari formam sacramentalem Verbalem circa subjectum, in quo operatur essectum, non percontactum physicum, Sed ex V verborum, et sic applicatur forma consecrationis circa materiam Eucharistiae; quomodo autem cum hoc erit dispositio necessitans . rax Respondetur esse dispositionem, non
cessitans per modum materialis, ut toto suo argu- eonfremit ment alludit praelatus auctor ses esse
'' dispositionem respective ad causam principalem, nempe Deum, per quam applicatur du8 Voluntas posterior et executiva ad causandum effectum Sacramenti in eo, cui applicatur sive per actionem sensibilem, Sive per modum significandi verborum con notantium ipsum subjectum in quo Vel materiam circa quam, ut contingit in consecratione' quae voluntas continetur virtute in ipso Sacramento, ut habet annexam promissionem, Iactum et institutionem sui per modum signi sensibilis practici.
Nam, ut bene Doctor, causa prioriS, M. non m cauSa posterioris, nisi medium sit priori, aliquo modo causa posterioris dispositio ' auri autem neceSSitan ad formam eatenus ne- p '' cessitat, quatenus per eam positam, n0n solum subjectum fit capax sublato impedimento, ut recipiat Ormam poSteriorem, Forma quia sic praeci Se non SSet necessitans.
torminat Sed quantum est determ matio quaedam prinoipa agentis, ut ponat Ormam ad quam disponit. Quando enim agens agit cum subordinatione ad diversas sormas, et cum Ordine, nunquam est in potentia proxima agendi, respectu formae posterioris, donec ponatur forma prior in esse, et Sic per formam priorem positam, determinatur active, ut p0nat OSteriorem. Sic in proposito Deus alligavit virtutem Suam activam Sacramentis ea instituendo, ut certa Signa gratiae positis requisitis his ergo applicatis determinatur ad cauSandam gratiam, et hoc modo intelligit Doctor Sacramenta esse dispositionem necessitantem ad gratiam. Ex hoc solo patet ad reliqua omnia quae praelatus auctor congerit. Nam quod addit de applicatione, Sic Ocari posse causam per se, Sicut Sacramentum, reSpondetur naturam causa per se definiri debere juxta materiam Subjectam, aliter autem sumitur cauSa in materia morali et Theologia, aliter in materia physica, et ubique pro eo quod insuit esse in essectum. Applicatio in physicis non dicitur causa, quia spectat ad actum primum, et non per modum principii, sed per modum conditionis in rigore physico; in moralibus autem per solam applicationem, quandoque communicatur esse morale macramenta autem continent essectum ex sui institutione modo dicto moraliter, et applicant divinam Voluntatem. Unde ipse Suare in fine admittit, quod id quod physice est conditio, aut causa
per accidens moraliter, possit SSe causa per Se nos autem aliter dicimus nullo modo Sacramento dici causas per accidens, Sed eavSa per Se . Unde notandum est, quod Sacramentum, aut actio physica Sacramenti, ex institutione etiam divina possit supponi ad creationem gratiae in anima duobus modis. Primo modo, ut Semper praeeXigeretur, ita ut aliter Deus non causaret, nisi illo SuppoSito, quamviS non determinaret Deus Semper et certo, posita actione physica,
Explicatur. Responsio Rureliqua. Causa per Θdonnitur duxta materiam subjectam.
202쪽
verbi gratia, ablutionis baptismalis et prolationis formae producere gratiam, Sed tantum eam non producere nisi illis prae-8uptiositis; et hoc modo institutio illa magis proprie tribueret Sacramento esse
conditionis Sine qua non, quam Verse cau
Exeniplum. Exemplum S in consensu adulti prae- requisito ad receptionem Baptismi, qui licet semper praeexigatur, non Si caUSaper Se gratiae, sed conditio etiam ex institutione divina. Et ratio est quia licet praerequiratur, non tamen habet efficaciam inserendi essectus. Secundo modo institutio Sacramenti prout contingit de facto, est, et habet Voluntatem determinatam et elficacem producendae gratiae annexam, quantum eS ex natura institutionis, et determinatione causae principalis et Sic non solum est conditio, sed ratione talis et institutionis virtute continet essectum, quantum est ex se, et positum in debita applicatione illum infert. Ex quo patet ad instantiam de creatione Λngeli ad locationem Petri, quia Spectandus est modus quo Deu Supponeret locationem Petri ad talem creationem, ut casus declaretur Secundum principia posita. Distinctio praemissa quantum ad secundum membrum est Octoris, a d qtιoestionem secundam, ubi dicit veritatem Sacramenti esse veritatem ejus practicam, seu consormitatem ad Signatum; et responsione ad primum et Secundum, ibidem.
, oh Ad intellectum hujus, sciendum
quod instrumentum, etc. Hic Octor Varias acceptiones instrumenti assignat, deinde subjungit dubium de instrumento artis, an sit activum. Cujus probatio est clara ex littera, quia neque durities, neque sorma, aut figura instrumenti artificiati Sunt activa. Deinde accommodando ad
propositum, explicat quomodo Sacramentum sit instrumentum hoc modo, licet non agat physice, sed praesupponitur ad gratiam in suo esse physico et morali, tanquam essectus prior, ut provenit a VO-luntate divina instituente, et a miniStro applicante ex quo patet ad illud, quod Suare deinceps opponit ex natura instrumenti quod debet esse activum, hoc enim negatur, loquendo de actione physica. Minus urget quod arguit idem auctor quasi ad hominem male, Scotum negare dari posse instrumentum respectu creationis, aut termini ejus, si instrumentum non est activum. Respondetur, Scotum non negare dari instrumentum morale, quia id concedit de Sacramento, Sed negat dari instrumentum ex natura rei dispositiVum, aut quod certe attingeret ipsum essectum creationis. Circa illam propositionem Doctoris: Ubi est formalis incompossibilitas in creatura, unum illorum non eaepellit aliud active, sed tantum Or aliter, etc. Contro- Versia est Philosophica, quidam enim dicunt active formas contrarias se expellerea Subjecto, sed melius Octor, quia una sorma non expellit aliam, nisi propter incompatibilitatem in eodem subjecto, qua larm liter subjectum est, ideo specificatur eorum oppositio in ordine ad subjectum commune. Sicut ergo formae, qua Ormae Sunt, comparantur ad subjectum per modum actus ad potentiam, Sic quod illis competit in ordine ad subjectum, competit ipsis quatenus sunt sormae et actus subjecti, ac proinde formaliter, et sic etiam omnis alia oppositio attenditur formaliter, ut privativa, contradictoria, et etiam relativa
Aliud ergo est considerare hanc. expulsionem, ut reducitur ad agens mediante forma, ut Suo effectu, qua sic ab ipso est mediante actione e termin ejuS, ac prO
203쪽
inde active, quia quidquid est ab agente,
est ab ipso active, et qua est agens Aliud vero loqui de eadem expulsione, ut est a forma ex incompatibilitate, quia non virtualiter includit talem incompatibilitatem, sed competit ei ratione sui esse formaliS, et per disserentiam specificam, quae ex Seprimo est talis, non participatione ab alio formaliter, unde perinde eidem conveniret talis incompatibilitas, etiamsi esset im- producta. Hinc Doctor, variis in locis, dicit agentia virtualiter opponi ratione esse-ctuum, effectus ipsos, Seu formas opponi formaliter. Si comparetur forma in ratione essectus, et ut subest virtuti efficientis ad aliam formam, sic dici potest aliquo modo essective se habere, sed ut comparatur in esse causae Ormalis, sor- maliter expellit. Aliud superest dubium on corpora circa idem, ubi opponantur sormaliter, vel virtualiter Quod intra commodiori loco tractabitur in nateria de Beatitudine et ejus dotibus, et de impenetrabilitate dist. 44. SCHOUUM.
Ad secundam quaestionem Θspondet Onsequenter, nullam Virtutem physicam nendam tu Sacramento, propto rationes allatas. Sumendo tamon virtut- pro ultimo potentiae signi practici, admittenda est in Sacramentis, quia tantum est signincare emcaciter, id est, praevis et certo. Solvit argumenta pro D. Thom adducta num. . et principaliari. 5.
Ad ii aestionem ni Secundam, patet per idem quod nec manifeste
possibile, nec nece SSarium est ponere illam Virtutem, quae sit forma realis in Sacramento . Ut quid enim toties generaretur et corrumperetur me per illam, si poneretur, aliquid causaretur in anima, nec causaretur ipsa regulari-
tei', nisi ex pacti On divina cum Ecclesia, et sic sine to superfluis in aqua et anima intermediis, O ltest salvari quod pactio divina sit
immediata respectu effectu conserendi et recipiendi Sacramenta. Si tamen fiat altercatio pr0pter
auctoritates de isto Vocabulo virtus, potest dici, quod virtus uno m0do est ultimum in potentia, primo Coeli et mundi. Ultimum autem et .ii 116
signisse et emcaciter, hoc est, prae h vi et cortitudinaliter: nam non posset signo, inquantum tracti-
cum St, competere major potentia. amen talis virtus pote Si concedi esse in Sacramento sed ista non es aliqua forma bsoluta, Sed tantum relatio consorinitatis signia signatum it sive ista pertineat ad essentiam Sacramenti, et tunc oporteret, quod Sacramentum non tantum includat rationem signi, cum rauis disserentiis sed etiam aliquam rationem tonsorinitatis ad signatum, quae dicitur veritasim signo; et patet quod istarum relationum una accidit alteri, et qua Si posterior fundatur in alia priori conformitas enim in signo fundatui', et posset esse signum sine ea sive ista non pertineat ad rationem Sacramenti, sed sit accidens cone Omitans, ut in pluribus,
saltem ista ratio est illud ultimum de potentia signi practivi, et sic
Ad primum n autem dico, quod n.
aqua abluit cor, id est, animam, non quidem causando dispositionem mediam inter ipsam et gra-
204쪽
I88 LIB. IV. SENTENTIARUM tiam abluentem, sed abluit tanquam dispositi proxima et immediata ad gratiam, eo modo UOdicitur quod meritum inducit beatitudinem, vel quod sectio, siVealia hujusmodi praeparatio inducit sanitatem. Si enim causaret dispositionem ad gratiam, et sic diceretur abluere, adhuc oportet illam dispositionem immediatius abluere, Sicut Rrgutum est supra, de ordine causarum respectu tertii. Ad secundum dico, quod agi ster in definitione Sacramenti, per hoc quod addit, et eausa eristit, nihil aliud intelligit, nisi quod est signum efficax, per quod intendit quod sit practicum certum et Verum, et praeVium naturaliter ad
Adra Per idem dic ad illud de distin-
Sacram tione Sacramentorum novae legisn is log et Veteri S non enim distinguuntur tautando per iliud, quod neutri illorum po-g x 'm test convenire, scilicet active agere ad aliquid spirituale in anima:
sed ista novae legis gratiam causant, tanquam signum emcax illa autem Veteris legis non loquendod Sacramentis, id est, de caeremoniis illius legis. De hoc patebit insequenti quaestione.
Ada ad aliud dico, quod si motio
serrae esset dispositi proxima ad inductionem inlicujus dormae, et non ex natura alicujus motionis, sed ex dispositione alicujus agentis simul cooperantis, OSSet rationabiliter peti ab illo ingente, quod illa motio perficeret id quod continet, hoc est dictu, quod sicut contino illud tanquam dispositio praeVia sic perlicia, illud, modest, ad ipsam immediate sequatur
illud. Hoc modo est in proposito Ad illa quas adducuntur in prima is opinione, patet ex Sti aera .i e... mentum enim non est tantum au Sa per accidens, sicut nec ipse
poneret ornatum Vel characterem esse causam per accidens respectu
gratiae, imo sicut poneret illud
causatum a Sacramento esse per
se dispositionem ad gratiam, ita dico, quod Sacramentum, Vel ejus Susceptio est dispositio proxima ad gratiam. Et per hoc patet, quomodo ponitur in desinitione ejus, et quomodo pertinet ad artem tractantium de Sacramentis. Si enim aliquis consideraret incisionem, vel aliquid hujusmodi, inquantum ordinatur ad sanitatem humanam, definiret ipsam et disserentiam assignaret per ipsum ordinem, licet ipse ordo accideret natura rei in se. Hoc modo Sancti et Doctores, non curantes de Baptismali ablutione, quantum ad naturam in se, non magis quam de natura balneationis cujuscumque per Se considerant illud inquantum ex institutione divina habet ordinem ad gratiam, et ideo sic definiunt, et disserentias assignant. Ad primum argumentum Secundae quaestionis, patet quod Virtus illa est emcacia signi respectu signati, quae emcacia non est sorma realis, maxime absoluta, sed est veritas signi Virtualiter praecedentis signatum. Ad secundum, si sanitRS non OS-set nisi ab agente voluntario induci, et ab ipso institueretur aliquod signum, quod esset efficax, seu dispositio necessitans ipsum ad inducendum sanitatem, illud si-
205쪽
gnum esset medicina Virtuosa non tamen per aliquam formam absolutam quae esset principium sanandi, sed tantum per ordinem emcacem ad sanitatem.
Ad 3. Ad tertium potest dici, quod
quoties Sacramentum est BOVUm, toties undamentum est BOVUm, et
tunc non est ibi nova relatio sine mutatione fundamenti; sed illa mutatio non est ad aliquod absolutum in fundamento, sed ad esse fundamenti. Vel aliter dici potest, quod relatio rationis potest esse nova in aliquo, absque omni noVitate absoluti in ipso. sufficit enim noVas iis comparatio absoluti ad alterum aequiei per actum intellectus hoc modo
de novo potest Deus dici Dominus de noVo,
sine noVo absoluto in ipso Vel magis ad propositum potest nummus dici pretium de noVo esse enim pretium non dicit nisi relλ-
tionem rationis, sicut nec esse commutatum pro alio esse enim commutatum non magis dicit relationem realem, quam esse datum datum autem ut manifestum est, cum dicat habitudinem objecti ad voluntatem non dicit nisi rationis relationem in ipso dato, sicut nec intellectum esse in objecto intellecto. COMMENTARIUS.
Muti m Ad quaestionem secundam pate per
qvinis idem, etc. Hic respondet ad quaestionem au . secundam, cujus conclusi est: Nullam virtutem physicam superaddi Sacramento, nee possibilem esse talem, id est, non tendi per rationes, aut auctoritatem illam inesse, et nulla necessitate adstrui,
efficacia enim Sacramenti est ex pactione divina cum Ecclesia. Et si contendatur de Virtute propter auctoritates Sanctorum et Ecclesiae, quae dicit Sacramenta includere virtute suum essectum, potest dici sumendo virtutem cum Philosopho 1. de Coelo et mundo, pro eo quod est ultimum potentiae quod sic virtus Sacramenti est
esse signum efficax gratiae, et aliam virtutem non posse eidem competere. Dicit ergo Sacramentorum consormitatem cum suo signato esse hanc virtutem,
quatenus ut prius naturaliter illum certo significat et insert. Haec omnia clara sunt ex dictis. Dubitat octor, utrum relatio consormitatis Sacramenti ad suum signatum, sit de essentia ejus Respondetur esse disserentiam Sacramenti ex iis, quae supra diximus de definitione Sacramenti, ex ipso Doctore, qui negat potestatem instituendi Sacramenti posse convenire creaturae, et undatur in certitudine significationis Sacramentalis, quae landatur in assistentia divina. Unde quando hic separat a relatione signi etiam practici illam onsormitatem, non loquitur de Sacrament complete sub omni ratione sui, sed tantum sub ratione generim et incompleta. His ergo suppositis circa resolutionem utriusque quaestionis per Doctorem quantum ad efficaciam et virtutem et modum causandi gratiam per Sacramenta, adjicio hanc confirmationem ex sanctis Patribus, ex quorum modo loquendi facilis est, et Verax resolutio Doctoris. Cyprianus, sermo de Baptismo : Remissio peccatorum, sive per Baptismum sive per alia Sacramenta donetur, proprie
Spiritus sancti est, et ipsi hujus efficientiae privilegium manet Verborum solemnitas, et saeri invocatio nominis, et signa institutionibus Apostolicis Sacerdotem ministeriis attributa, visibile celebrant
206쪽
Sacramentum rem vero Sacramenti Spiritus sanetus format et et sicit, et Ome- crationibus visibilibus, invisibiliter manum totius auctor bonitatis apponit, et plenitudinem Gratiin unctionis laiDinoe
pingued sanct cationibus ossicialibus
infundit, et rem Sacramenti consummatet persicit, ite. Ambrosius Ambrosius lib. des Sacramentis, cap. 3. diScernens inter eam is videntur in sacro mysterio Baptismati', et ea quae non videntur Ingressit es, inquit, rudisti aquam, vidisti Sacerdotem, vidisti Levitam; et infra : Vidisti, quo videre potuisti oculis tui corporis, et humanis conspectibus non vidisti illa quo operantur, quia non videntur, cilla multo majora sunt
qui ' Ou videntur quam quom videntur, quoniam, quo videntur temporalia sunt, quae non videntur interna, etc. Per ea
autem quibus uribuit operationem, et non videntur intelligit Spiritum manctum cui tribuit operationem gratiae 4n anima, ut patet cap. I. ubi adducit exemplum Naaman Syri, ejusque purgationis in Iordane alludens ad ea quae visibilia
sunt in Sacramento, et alia quae non Videntur, sicut aqua Iordanis tui visibilis,
et Naaman, sed non virtus Sanativa, qua
mundatus est in lepra Vidisti, inquit,
aquam, Sed non Omnis aqua anat, sed
aqua anat, quo habet gratiam Christi: aliud est elementum, illud con8ecratis, aliud opus, aliud operatio aqua OPUS est, Peratio Spiritus sancti est, etc. Et lib. 3. cap. 2. dicit ad invocationem Sacerdotis infundi Spiritum sanctum baptigato, quae invocati ad genus causae moralis reducitur. 86. Item Austustinus epistola 23 ad Boni-
facium, docens peccatum larentum non posse nocere insanti offerentium ipsum idolo non nocere, inquam, quantum ad
culpam, ut qui baptigatus est et purgatus ab Originali, quod contraxit ab Adamo
Nisi quis inquit, renatus fuerit eae aqua et Spiritu sancto, etc. Aqua igitur eaehibens forinsecus Sacramentum gratiae, et Syiritus operans intrinsecus beneflcium
gratiae, solvens vinculum culPae, reconcilians bonum naturin regenerans hominem
Christo, etc. Sacramentum gratiae, id eSt, signum exhibet, aqua forinsecus, beneficium gratiae operatur intrinsecus Spiritus Sanctus, et lib. I de Trinit. cap. 26. negat eadem ratione discipulos Christi dedisse Spiritum sanctum irabant, inquit, ut veniret in eos, quibus manus im- Ponebant. Item, Hieronymus, Isaiae . i. n. tractans illud Matth. . Ego vos baptizo in aqua, etc. Eae hoc, inquit, dicimus quod homo tantum aquam tribuat, Deus autem Spiritum sanctum, etc. Accedunt et Patres Graeci, explicantes
illud Ioannis . Nisi quis renatus fuerite aqua e Spiritu sancto, etc. purgationem a culpa tribuunt Spiritui et quia hο-m compositus est ex anima et corpore,
aquam corpori sanando, Spiritum animae accommodant. yssenus in lib. de Baptismo circa initium : Hoc autem, inquit, benesicium non apua largitur esset enim omni creatura sublimior), sed Dei princeptum, et Spiritus, qui mystice ad nostram
libertatem venit a cessus aqua vero Sub-
servit ad ostendendam purgationem; et infra : Nisi quis renatus fuerit eae aqua et Spiritu sancto, etc. Quare bina illa, et non solus S iritus su siciens eaeistimatus est ad completionem baptismatis Respondet Compositus est homo, et non simpleae ut certo scimus, atque idcirco duplici conjunctoque cognata similiaque elementa ad curationem destinata atque attributa sunt corpori quidem quod αρ-
paret, aqua quin Sub Sengum cadit, animae
vero quod visum effugit, Spiritus qui innapparet, qui de vocatur, qui infallibili-
207쪽
ter accedit, etc. Idem docet Nagia rigenus Oratione in sanctum Baptisma, Cyrillus Hierosolymitanus Cateches 3 Cyrillus Alexandrinus, et Euthymius in Ioannem, Damascenus lib. . fidei orthodoaeae, cap. 10. Tertio denique adduci possunt Omnes expositores in illud Matthoe 9. Marci 2 super illud tuis potes dimit ter peccata, nisi solus Deus ' ubi docent
communiter ex remiSSione peccΗtorum, Christum ostendisse se eSse verum Deum;
ergo ad solum Deum id spectat, physice
loquendo, ad alios autem moraliter, et poteState communicat', quae non excedit moralem, impetratoriam aut ministerialem, aut certe meritoriam, quia variis modis haec potestas communicari potest; et de sacto communicata sui Christo qua homo erat, ut capiti, postolis ut ministris, Sacramentis ut instrumentis, quae non excedunt genus causae moralis, quia si physice, ut ita dicam, communicaretur virtus dandi Spiritum sanctum per satiam et remissionem peccati, quae de sacto annexa est gratiae, videtur argumentum colligendi Deitatem Christi ex ejusmodi peribus, esse Satis ambiguum. Unde Nyssenus dicens aquam Baptismi non largiri hoc beneficium, sed Dei praeceptum, et Spiritum, etc. subjungit rationem esse enim omni creatura sublimior, Supple, aqua, Si daret gratiam, quod intelligi debet physice, si attingeret IO- ductionem gratiae ergo si Christus qua homo habuit potestatem physicam dandi gratiam, unde colligeretur ex hoc effectu
eum SSe Deum, argumento quod est aposteriori, et unquam ab effectu ad causam, et quo utuntur Patres, Sicut non equitur, producit calorem, ergo S ignis, quae est allacia consequentis. Atque idem colligitur recte ex ridentino Supra, SSignando causas per se justificationis, ad Deum solum reducere efficientiam, quod intelligi debet ex sensu concilii et Patrum de efficientia simpliciter physica, nam et Christus quem docet esse causam meritoriam, si loquamur de morali efficientia, est persectior causa efficiens quam Sacramentum, quod in virtute operum Christi et passionis ejus a Crucis, operatur Secundum Patres ergo quod dicatur instrumentali causa, non insertur esse instrumentum ex efficacia physica attingen gratiam immediate, quod perinde concludit Si respondeas, quod etiam Christi humanitas per modum instrumenti physici attingebat opera miraculosa, quia eadem Stdifficultas, et suo loco ex Patribus oppOSi tum probavimus in tractatu de Incarnatione.
Ad haec ergo loca et similia, respondent adversae sententiae assertores denotari causam principalem tantum. Sed haec responsio non tollit difficultatem, quia de hoc nemo unquam dubitavit, aut dubitare potuit Deum esse auctorem, et causam principalem salutis ergo quando Patre excludunt a Sacramentis efficientiam, tribuendo eam soli Deo debet intelligi physica simpliciter, cum tribuant effectum Sacramenti Deo tanquam causae et cum colligan divinitatem Christi ex tali esse-ctu, Supponunt non OSSe procedere physice ab alio principio. Confirmari potest ex iisdem Patribus, contra Pelagianos, quia licet tribuant Deo principalem efficientiam, explicando Paulum circa bona opera liberi urbitrii, tamen reservant libero arbitrio suum innuxum vitalem et physicum in eadem opera, ita tamen ut subsit gratiae Dei praevenientiet adjuvanti, disponenti et praeparanti ad
consensum, et operis boni prosecutionem, ut pate novissime ex Tridentino sess. 6. cap. . e 6.
Aliter autem loquuntur de efficientia gratiae per aquam et Spiritum, excluden-
208쪽
te eamdem ab aqua, et tribuente eam
soli Spiritui quod physice intelligi debet;
sic etiam loquuntur de operibus miraculosis, ut pr0cedunt a Sanctis, quibus tantum adscribunt fidem, rationem et impetrationem, et soli Deo operationem physicam miraculi. 8. . Dices hoc argumentum tollere a Sacra-
Impugna menti etiam enicaciam moralem, et lave-
Emeaei, re haereticis. Contra, quia hanc ipsam de- ο -R notant Sancti locis praelatis, cum dicunt Deum ministrato oris Sacramento interius operari, et designant connexionem illam, quae est ex pacto et promiSSione, inter aquam, verbi gratia, et Spiritum in ordine ad sanctificandum hominem, quorum verba satis concordant modo, quo noster Doctor explicat et defendit emcaciam Sacramentorum et de facili concordant ipsi Sancti, quando negant essectum Sacramenti procedere ab eo quod exterius datur intelligi per efficientiam physicam, quia sic est solius Dei proprie quando vero dicunt Sacramenta causare effectum intelligi de efficientia instrumentali et morali. Neque ad defensionem doctrinae Catholicae, advocandae sunt novae difficultates et philosophicae cum idem modus loquendi sit Scripturae, quoad alia, quibus nequit convenire aliud genus efficaciae quamgiso moralis Quoad haereticos autem nihil cap- Ves ' tare possunt, imo magis et facilius con-Vincitur eorum error negant enim dari gratiam per receptionem Sacramentorum, Sed ea esse Signa rememorativa aut excitantia fidem, et nihil conserentia de novo, sive physice illud causarent, SiVe tantum moraliter. Quae controversia omnium conSensu aliena est a quaestione fidei, et versatur circa modum quo Sacramenta causant
gratiam, quam dari per ipsa est de fide. Ex quibus patet resolutio Doctoris in utra
ii Ad primum autem dico, quod aqua
abluit cor, id est, animam, etc. Hic re argumen- spondet octor ad undamenta oppositae Sententiae, nempe D. Thomae, et in primis ad illud Augustini hom. 80 in Ioannem Ouo est ista virtus aquae ut corpus tangat, et cor ablua 'at habetur 1. quoest. 1. capitulo detrahe, etc. His verbis Augustini adjungunt similia loca Patrum moder rident. ni ac tandem Tridentinum geSS. 6. cap. I. ubi numeratur Baptismus inter alias caucas justificationis, sed caeterae sunt cauSaeproprie dicite . ergo et BaptiSinus Addi 8.non. o. tu Senonense Conc cap. 10. ubi tribuit eidem efficaciam reSpectu gratiae. MO' Mogunti guntinum cap. 11. vocat Sacramenta in um strumenta et remedia.
Respondetur ex dictis illa omnis Verisi rubii uἀcari de Sacramentis tanquam causis o et πralibus, et non physicis Abluit ergo aqua inflirumen--r, quatenus habet annexam assistentiam Spiritus eo Dei pactum. numeratori dentinum causas per se et proprias justificationis, quarum una est BaptiSmus, altera etiam merita Christi, et principalior quam Baptismus, quae non causant physice suum essectum.
Perinde etiam illa loca reteruntur 'd robatio,
quemcumque essectum, qui ex Virtute a Giplieatio cramenti consertur, qualis est gratia actu r*-malis essectus gratide, quem recipit fictus recedente fictione, ex efficacia Sacramenti praeteriti, aut certe characteris, uterque effectus competit Sacramento, ut cauSaemorali. Quando etiam consertur mediante BaptiSmo, Verbi gratia, effectus aliquis miraculosus, ad virtutem Baptismi resertur, quae erit tantum moralis. Superius etiam ostendimus per eamdem formam Verborum in Scriptura exprimi efficaciam fidei, paenitentiae, charitatis, etc. quibuS moralis efficacia competit solum Adducta
209쪽
Sunt etiam alia exempla, quibus sati quadrat auctoritas Bernardi, quam adducit Doctor pro oppOSilo.
Adjicere licet aliquos Patres tribuere
hanc virtutem sanctificandi aquis, ex contactu carnis Christi in Iordane, ut Chrysostomus homilia 25. in Ioan Beda lib. 1 in Lucani, cap. 10. quam Vi tamen nullam virtutem superadditam recepit aqua, Sed designata tantum fuerit materia Baptismi, et inchoate sanctificata per contactum carnis Christi. Praeterea objiciunt proprietatem Verborum servandam SAe, Ormam paenitentiae significare liberationem animae a peccato, quod nequit fieri, nisi Sacerdos conserat gratiam mediante ipsa, ergo phy-Sice. Respondeo, concedo majorem et minorem, et nego conSequentiam, quia verba verificantur juxta materiam subjectam; verba autem nequeunt participare talem virtutem, aut efficaciam phySicam, habent efficaciam per modum actus judicialis, et supponunt auctoritatem absolvendi in Sacerdote, quam tribuit ei Ecclesia, cujus exercitium sunt illa verba Ecclesia autem nequit transferre per 3pprobationem Consessarii in ipsum auctOritatem, quae habeat efficaciam physicam, sed moralem duritaxat consequentia ergo opposita sequitur ex praemi SSis, neque ex vi solius ordinationis sine approbatione Ecclesiae valide absolvit.
Tertio denique objiciunt, quod Christus
Dominus mediante sua humanitate tangendo, et loquendo conserebat physice gratiam, operabatur essectu miraculosos; ergo idem sentiendum de Sacramentis. Respondetur, negando antecedens, qu3ntum ad modum causandi, quia contrarium docent Patres, ut suo loco videri poterit. Ei dato antecedente, negatur On Sequentia primo, quia in Sacramenti S, quae
transeunt, antequam essectu cauSatur,
est repugnantia ex parte subjecti in Ordine ad eam causalitatem, non ita in humanitate Christi, quod fuit subjectum permanens deinde Sacramenta in virtute meritorum Christi, quatenus ea applicant, sunt efficacia, ut patet ex Trid. 3 S. 5. an. . ubi dicit originale remitti, qua meritum Christi applicatur per BaptiSinum,
ac proinde non possunt excedere causalitatem' operum Christi, quae moralis St. Ad reliqua argumenta D. Thomae, Sicut et ad argumenta, quae adducta sunt in oppositum pro utraque quaeStione, responsio Doctoris est clara, et hactenus sufficienter declarata, ulterius proinde non est immorandum. Controversia cum haereticis tangenda erit de Sacramentis in Specie, ne eadem contingat repeti, et
quia in hac quaestione eam non tangit Doctor, supponens fidei principia, de quibus lamen nulla fuit controversia eo tem pore in Ecclesia. Superest tantum ut breviter adjiciam quid nomine ratio sacramentalis cujus mentionem fecimus in Commentario intelligant Doctores. AlenSi 4 part qucrat. 5. . . art. 2. Q. D. Bonaventura dist. 1. quinat . . et Richardus asserunt
gratiam sacramentalem differre ab habituali in ratione essectus, quod illa scilicet detur per hoc aut illud Sacramentum; ad finem specialem Sacramenti, ut per Baptismum per modum regenerationis: per alia Sacramenta eodem modo in ordine ad suos fines neque apud Doctorem invenio aliam mentionem gratiae Sacramentalis, quae ab hac disserat. Paludanus dist. . quoest . . dicit sacramentalem diversam esse ab habituali donis et ornatu, et in quoque Sacramento dari propriam et distinctam ad finem Sacramenti Capreolus eodem modo dicit esse distinctam ab omni alia qualitate intelligere autem videtur qualitatem esse 13
210쪽
diversam et permanentem, quae disponat ad effectum peculiarem Sacramenti. Solus M μ' interpretatur eum intendisse characterem in Sacramentis, quae characterem imprimunt in aliis vero ornatum, de quo supra egimus. oderni autem Thomistiae, ut Suareg. NasqueZ, Aedesina et alii,
Su'rψη asserunt conferri virtute sinuulorum Sa-
actualis quae consistunt in piis impulsibus et inspirationibus datis ad finem cujusque Sacramenti.
94. Res est incerta, id autem constat, Varios Reη0ivxk0 esse fines Sacramentorum, an autem ad eos
gratia habitualis, circa quam Sacramenta primariam habent efficaciam, sit sufficiens, ut dicunt primi auctores an praeterea dentur haec auxilia actualis gratiae regulariter, certo constare nequit, uniVersaliter loquendo, quamvis in specie sorte magis colligatur in quibusdam Sacramentis Gesua quam in aliis. In primis effectus Baptismi, η' qui est regeneratio hominis, et iranslatio ab eo statu, in quo quis nascitur filius Adam, ad statum adoptionis filiorum Dei, haberi p0test per habitualem gratiam; et de hac solum loquitur Tridentinum, et alia Concilia, quando agunt de effectu hujus Sacramentici de gratia autem actuali non loquuntur, et sorte sufficit character pro dispositione hujus Sacramenti, inquantume't permanens, et quantum eS de Se necessitan ad effectum Sacramenti. An praeterea dentur auxilia ad observandam legem generalia, et professionem Statu S, quem baptigatus assumit, exuens Veterem hominem, et induens novum item ut reddatur homo magis dispositu ad dignam receptionem Sacramentorum, incertum est
ex Conciliis, quamvis de bonitate Dei, et misericordia praesumi possit id autem
constat saltem ratione Baptismi, et characteris, baptizatum acquirere protectionem specialem sui contra diabolum et invisibiles potestateS. Poenitentiae essectus est reconciliatio peccatoris ex Tridentino sess. 14. cap. 3. 5. . quae fit etiam per habitualem, interdum Polin tanti- autem in viris piis et cum devotione hoc Sacramentum percipientibus, inquit Concilium, conscientio pariet serenit , cum vehementi spiritus consolatione, consequi solet, etc. Haec autem retundi potest ingratiam actualem, qui tamen effectus non est regularis in omnibus, saltem in eo gradu perceptibili, quamvis neminem esse putem, qui accedat cum fide et devotione ad Sacramentum, qui in eo acquirat pacem conscientiae. Posset praeterea dici, dari in hoc Sacramento gratia ad opera satisfactionis et mortificationis, quae excitant etiam ad requentem usum ipsius Sacramenti ex affectu satisfactionis, et indicandi in se peccati.
Tridentinum sess. 13. cap. 2. essectum Gratia
Eucharistiae statuit in eo, ut et si eibus '' et 'M
animarum, suo alantur et confortentur viventes vita illius, et sit antidotum a culpis quotidianis, et a peccati mortalibu serventur, etc. Reducendo hunc emsectum praeservationis a mortalibus ad principia communia de gratia Dei, et auxiliis, certum est hunc essectum, quem omnes tribuunt Eucharistiae, provenire agratia actuali praeveniente, quae neceSsa ria etiam est justis et sanctificatis, ut evitent peccata, ex epistola Innocentii 1 ad Concit Carthaginen et alia ejusdem ad '-'t I. Concit ileuitan epistola Caelestini 1 Mileuitan.
Sicano cap. 10 et supponit ridentinum
Idem dicendum videtur a paritate, de κ. Sacramento Confirmationis, Hu effectu confirmat. est tribuere robur et constantiam ad profitendam fidem, et superanda tentationeS,
et pericula seducentia, quod debet fieri
per gratiam perantem, quae est actualis.ltem, res Sacramenti extremae Unctio-Dj0jtigod by