장음표시 사용
221쪽
Tertulli n. z3prian. Exienditur ratio. Valet Meo tu lit
nus muliebre non erat capax circumcisionis sic Tertullianus dicit neque Ailam, neque prolem ejus, neque Patriarchas usque ad Abraham suisse circumcisos, sic Cyprianus lib. contra Iudinos simili argument utitur, quo Iustinus et Tertullianus. Ex quibus non licet absolute interre Circumcisionem non justificare, quia neque etiam baptigati fuerunt, cum tamen inde non sequitur Baptismum non justificare. Valet tamen illa consequentia ex suppositione erroris, praedicti, nempe non in sola Circumcisione et seclusa fide Redem litoris, quam implicitam habebat, datam fuisse justitiam ullam per Circumci-Sionem, cujus contrarium Iudaei adstruebant, ut Visum est supra, vel certe fidem nihil sine Circumcisione valere, ut novitii Pharisaei baptigati contendebant. Alii autem ut Hieronymus in cap. 3. ad Galat Damascenus lib. . de orthodoxae, eap. 26. Chrysostomus hom. I. in Genemn, explicant essectum explicitum Circumcisionis, et magi notum, nempe eam datam esse in signum distinctivum generis Abraham, ne commisceretur Gentibus ac proinde illi dicunt, in deserto, ubi haec commixti esse non potuit, quia erant soli Circumcisionem ceSSaSSe. Quod verum est ex speciali Dei indulto, quia alioquin praeceptum erat ut Octavo die Circumcisio fieret, hoc non obstat quin etiam Circumcisi ex institutione Dei fuerit remedium, quia ex fide salvabat, juxta Paulum proderat observanti legem ei credita sunt eloquia Dei habuit ergo alios essectus praeter expressum. Theodoretu dicit Idumaeos Ismaelitas et alios, qui defecerant a fide, circumcisos suisse, nihilque illis prodesse. Hoc quidem recte quantum ad vanitatem Iudaeorum, qui in ipsa gloriabantur; et intelligendum est
erant, si erant ex genere Abraham, quibus sua insidelitas nocuit, et non de insantibus, non inde sequitur non profuisse Iudaeis modo dicto. Alii aliter loquuntur de Circumcisione iasilius.
respective ad Bapti'mum, curus erat ligu Cyrillus.
ra sicut Basilius lib. de Spiritu sancto, cap. 14. Loquitur in genere de legalibus. Epiphanius inres 8. Cyrillus lib. 10 in Ioannem; et sic Circumcisio in comparatione Baptismi quasi nihil erat, sicut figura et umbra respectu veritatis quam Significat, nihil reputatur quod non tollit quin sit utilis. Iam quid sibi vult, dicet aliquis, inquit, Circumcisio ' praemisit de Baptismo in igne et Spiritu respondet:
Bona sane est et utilis, si typus esse credatur rei spiritualis. Ex quibus patet ad undamenta Bellar smini in genere Patet etiam ad undamen I 1 sebumta aliorum, quia negant hanc efficaciam bjecin. Circumcisionis ix proprii institutione, sed ex fide quia si haec reserantur ad Verborum Superficiem, quae ex lauto desumuntur de efficacia fidei, seque concluderet de facto, Sacramenta novae legis non habere efficaciam de facto per se, Sed ratione fidei, quod omnino salsum est. Paulus inim loquitur universaliter, aulus unu
quod sola fides Iesu Christi faciat ad salu tribuit tem, quod perinde Verum est ante et p0St udἡi. Baptismum unde et hunc modum loquendi retinuerunt quidam Patres de Baptismo, per eum salvari insantes in fide aliorum. Iustinus Martyr quaest 56 ad Orthod0δ0 uitiinu, Augustinus lib. 1. de peccatorum meritis Augustie remission cap. 2. lib. de vera et falsa poenitentia, cap. 2. epist. 23 et 107. et
alibi saepe, quod intelligi debet non de fide expliciis ministri aut aliorum, sed qui sthium:'Baptismus est prosessio fidei Christi, ideoque dicitur Sacramentum fidei, ut appel Circumci-lat Tridentinum sess. . cap. q. Per eum tactu lebat dem modum sicut Circumcisi ex dicti Massiae.
222쪽
apud Iudaeos sui prosessio legis ex Paulo, sic etiam includebat idem implicitam
Messiae, quae tum Saltem requirebatur, cujus erat protestatio suo modo, et in
virtute ejus delebat originale ex institutione divina alioquin ex illa non suffiicienter ordinaret ad salutem, cujus incorporatio et professio nihil conferret contra peccatum, deficientibus necesSariis quomodo alioquin salvabantur infantes, quibus nihil in lege succurrere potuit, praeter Circumcisionem et remedium legis naturae.1s. Objiciunt denique Florentinum et Tri-
Florent et dentinum, quae negant efficaciam omnem
.ponsio. Sacramenti Veteri legis, quae praenun- ω.ho uti tiabant gratiam suturam, et non conserebant. Respondetur, errorem suisse Arme-nOrUm, Sacramenta noVae legis esSe nudat8ntum Signa, neque habere aliam efficaciam, quam habuerunt Sacramenta illa veteris legis, quae suerunt nuda tantum signa. Lutheri, si unc errorem assumpsit Lutherus et Sacramentarii, qui efficaciam Sacramentorum novae legis reducunt ad nudam excitationem signi, sicut Sacramenta Veteris legis excitabant ad cognitionem gratiae suturae, non eam causabant. Contra illos processit Florentinum contra trOS-que Tridentinum, retenta eadem definitione Florentini. Per Sacramenta veteris
legis intelligunt illa, quae erant nuda signa et propria legis, non autem Circumcisionem, quae est ex Patribus, et non ex lege. Dices, Concilia comprehendunt
O sotio etiam omnia Sacramenta recepta per legem, et pro tempore riu currentia ergo. Respondetur negando antecedens, nam
in ipsa Scriptura Ioannis 4. negatur Circumcisio data esse a Moyse, et per legem, qui eae Patribus est, quasi vero Concilia haec vellent damnare sententiam expressam Augustini et Patrum sequen-
tium, atque etiam definitionem Ecclesiae in capitulo Majores, de Baptismo, quam amplexi sunt etiam Scholastici quod est praeter stylum Conciliorum revocare in dubium, quod jam definitum est, aut decernere contra Augustinum, Gregorium et alios sequentes, quin etiam contra communem Scholasticorum.
Loquuntur ergo Concilia in stylo et verbis ipsius Augustini in Psalm. 3.
Sacramenta novi estamenti dant salutem, inquit, Sacramenta veteris Testamenti promiserunt Salvatorem, etc. tepistola 19. ad Hieronymum: Cur non dicam princepta illa veterum Sacramen-mentorum nec bona esse, quia eis non justificantur hominet umbro enim sunt praenuntiantes gratiam qua justificamur. Item lib. 19. contra Faustum, cap. 13.
similia habet. Sicut ergo Augustinus ipse loquitur de Sacramentis veteris legis, non comprehendendo Circumcisionem, ita etiam Tridentinum et Florentinum de iisdem agunt, quae erant propria veteris legis, alioquin non recte Circumcisi sub ejusmodi comprehendebatur, quae etiam aliis valebant descendentibus ex genere Abraham, et viventibus extra legem; ergo non sui propria legis, nec sic comprehendi debuit sub propriis Sacramentis ejus secundum rigorem. Alias etiam resolutiones assignat octor infra, quas suo loco tractabimus, et respondent quibusdam objectis, quibus hic supersede
c Sed inquirendum est, an eae isto
Supposito sequatur, etc. Suppositum praemissum est, conclusio Doctoris, nempe, Circumcisionem fuisse remedium contra peccatum Originale . Quaerit, an inde sequatur contulisse necessario gratiam ex occasione pinionis, quae imponitur Magistro, nempe aluisse contra peccatum originale, non tamen contulisse gratiam;
m. Utrum originalor dimitti posset, aino
223쪽
gratis quaerit ergo an de potentia absoluta potuit
remitti originale, aut etiam de facto possit sine collatione gratis insusae et Sanctificantis Item, an de potentia ordinaria
Haec quaestio diversa est ab illa, quam infra tractat dist. 15. et dist. 16. et alibi, an scilicet possit remitti culpa peccatori, sine alia in eo transmutatione per formam novam. Hic autem quaerit de peccato originali determinate, an possit de potentia abSoluta, vel certe ordinaria, remitti a Deo sine infusione gratiae sanctificantis, quamvis illa remissi esset per infusionem alterius formae, verbi gratia, justitia origina
Sontentia assorens repugnaro pecuatum inui sine gratia, quatuor rationibus suadetur.
a. Quantum d ad primum, Viden- tur aliqui dicere, quod non Et si 6α. rationes concludunt, Videndum est. et .i Prima est talis: non potest de ani- d. y ma peccatum deleri, nisi de immunda sat munda ; sed hoc non potest fleri nisi per aliquam mutationem
factam in anima. Illa autem Utatio erit necessario ad aliquam sormam positiVam repugnantem culpae, et hoc absolutam, quia ad relationem mom est motus meonii. 10 mutatio. 5. Physic. hujusmodi sormam absolutam repugnantem culpas in anima dic gratiam ; ergo,
Secunda ratio talis est In peccato deformitas opponitur gratiae,
ut privatio habitui; sed privatio non potest tolli a subjecto nisi per collationem habitus oppositi:
ergo, etc. Et hoc est, quod Augustinus arguit, quod culpa et gratia opponuntur, sicut tenebrao lux in aere. Tertia ratio : culpa non potest xi a. deleri, nisi toliatur deordinatio ut non imputetur ad poenam si autem de ordinatio ejus maneret, necessari imputaretur ad poenam, quia ipsa manens non potest aliter ordinari, quam per cenam
inflictam irgo culpa dimitti non potest nisi de ordinatio ejus tollatur illa autem non tollitur nisi
per gratiam ; ergo, etc. Quarto, si culpa dimittitur di RRI ' vina ostensa remittitur ergo peccator Deo reconciliatur Pergo per consequens a Deo acceptatur nullus autem a Deo acceptatur sine gratia, ergo, etc. Et confirmatur, quia si non est inimicus, ergo
d Ouantum ad primum, etc. Sententia A i
negativa est Richardi hic art. 6. cuius a negati a.
tione quatuor proponit octor, et infra coham. Solvit. Eamdem tenent alii, ut Occham D 'T m. Ouodlibetora quaest. 4. Idem docent quotquot tenent peccatum non posse remitti per puram condonationem extrinsecam Dei, et ex alia parte justitiam originalem consistere primari in gratia sanctificante, quae est sententia D. Thomae, ut quidam volunt, vel certe in gratia fuisse radicatam, contra quos non est disputatio praesens ex instituto, sed contra Richardum, ut mox declarabitur. SCHOLIUM.
224쪽
naturalis ei repugnat. Nec gratia ei magis Pspugnat post, quam anto lapsum, quia quod
Praecesserit peccatum, non mutat naturam gratiae. Do hoc col. 1. d. 17. . . et . . 37. q. 2. ME ista solui et 3. d. 23. ad arg. et infra d. 15. . . . . sin et d. 16. q. . quibus locis probat ex natura rei non SSerepugnantiam inter occatum et gratiam.
. Contra istam e conclusionem arguo primo sic : Quaeciamque sibi invicem repugnant circa idem, mutuo se excludunt cir a illud: ergo cui plura repugnant circa
aliquod subjectum illud potest per quodlibet illorum excludi ab illo subjecto ; sed culpae originali
repugnat rectitudo in puris naturalibus, itiam sine inratia. it
natur e 'sti uni ponentem hominem a Deo
gratia, . sic conditum Patet ut iam de pos- naturalis, sibili ratione quia si non posset
' a' ' Atura flori octa rectitudine a
iurii turali et sine gratia, tunc gratia νέζ osset naturalis licet non naturast
lapsae tamen naturae in rectitudine propria institutae illud enim est naturale quod consequitur
quitur, quod per solam rectitudinem maturalem, et sine aratia potest culpa expelli. Si dicatur quod rectitudo absolute potuit esse in natura absque gratia, tamen post culpam non potest restitui, nisi collata gratia. Contra istud et simul ad conclusionem principalem, argu Sic Forma non habens esse alterius rationis in subjecto non habet inseparabilitatem aliam a quocumque quia enim est talis sorma et tale esse habens, ideo est
quocumque sed sorma non habet esse alterius rationis in subjecto, ex hoc quod ejus oppositum prae cessit in eo ut patet de frigore et calore circa aquam ergo forma non habet aliam inseparabilitatem is quocumque, per hoc quod ejus oppositum praecessit in subjecto; sed rectitudo naturalis, Si
non praecessisset suum oppositum, posset separari a gratia, perteri ergo. Item, qualemcumque Secundum sormam absolutam potest Deus hominem creare, talem et praecise potest reparare post culpam, Secundum formam absOlutam sed in pura rectitudine naturali potest hominem restre ergo, etc. Major probatur, quia culpa non facit naturam esse aliam in se ergo nec quin sit capa ejusdem, cujus sui prius capax. Agens autem diVinum potest illi imprimere quodcumque, cujus est capax, et hoc in quocumque, quod non includitur in ratione illius impressi, et maximo si id non inclusum sit posterius ipsa forma impresSa gratia os hujusmodi respectu justitiae, Vel rectitudinis naturalis,
Si instetur contra majorem Secundum Hieronymum quod Deus non potest de non Virgine lacore Virginem et tamen a principio potest creare Virginem PeSpondeo accipi in majore qualemcumque secundum Ormam absolutam, et Sic non est instantia quia accipiendo quodcumque absolutum importatum per Virginitatem, sive sit persectio in mente,
225쪽
209 sive dispositio in carne, totum potest Deus reparare sed ultra ista virginitas dicit negationem
quamdam actus praeteriti, ut scilicet nunquam cecidisse mente, Vel carne in peccatum carni ex quo enim actus praeteriit, non potest Deus facere, quin praeteriit. Unde ph, tali Philo Sophus 6. Ethicomιm c. 3. Om- ς' non lat dictum Agathonis recte dicentis io sol privatur Deus ingenita facere, quo facta sunt. Et ratio est,
quia nulla actio potest esse non entis, de aliquo non ente, quia maxime extendendo actionem in quaelibet est vel entis de non ente,
Vel non entis de ente. Sicut in an- nihilatione vel entis de ente praeteritum autem non est ens, et ipsum non praeteriisse est aliud
non ΠS; ergo non potest ex praeterito steri, quod non sit praeteri
Si objiciatur, si Deus totum illud absolutum, quod est in virginitate, potest restituere, ergo et aureolam reddere, nam aureola Videtur Orrespondere alicui persectioni absolute in virginitate. Potest dici, quod aureola Virgini est gaudium accidentalo de sua innocentia, id est, de nunquam cecidisse in illud peccatum, ad quod OmmUniter natura prona St. RXime in adolescentia.
Et si objiciatur quod ista negatio non est materia gaudii multum excellentis, Vel speciali, respondeo, sicut asstrinatio est iugibilis seu odibilis, si negatio amabilis; sicut ergo excellens odibile est, fuisse lapsum in tale peccatum, ita ex charitate amabile et delectabile est, nunquam cecidisse. Etsi
ergo gaudium essentiale est de bolio positivo imo maximo, tamen non est inconveniens ultra illud
addi aliquod gaudium accidentale de negatione, cui opponitur asstrinatio odibilis. Multum enim addit de gaudio non cecidisse in culpam ultra id, quod aliquis habet de hoc, quod post culpam surrexit ad
gratiam. Concedo ergo conclusiones ultimarum rationum quod de O-tentia absoluta posset Deus dimittere culpam originalem, non conserendo gratiam, et hoc ma-Xime, cum gratia non opponatursor maliter peccato originali, nec
modo dimittatur illud peccatum per collationem gratiae, nisi quia gratia includit aequivalenter in acceptione divina justitiam originalem, quae formaliter opponitur peccato originali.
praecedente. Ad primum concedo,
munda, munditia opposita, si restituatur justitia originalis, quam privat peccatum originale, siVeillud sit donum superadditum naturae, Sive Sit rectitudo naturalis, scilicet praescindens omnem deformitatem peccati.
Ad secundum patet quod salsa est propositio de oppositione istius culpae ad gratiam, im sic OppOnitur culpa ista justitis originali et non gratiae, nisi quia ipsa in acceptione divina aequivalet justitis originali, sed nullo modo opponitur gratiae ut proprie et praecise priVati ejus. Ad tortium dubium est, utrum possit non imputari ad poenam,
Gratia non opponitur1ormaliter peccato
originali. Ad rationes Richardi adductas
Sumitur justitia non pro dono habituali, sed pro rectitudius debita
opponitur originale, de quora. d. 29. Ad 3.
226쪽
de ordinatione ejus non ablata Sed hoc concesso, opposita de ordinatio ista potest auferri absque collatione gratiae.
Ad quartum concedo, quod divina offensa placatur, et iste, cui dimittitur peccatum, reconciliatur; sed non sequitur, ergo Si neceptus Deo ista acceptione speciali, qua est acceptus per gratiam. HO-mo enim in puris naturalibus est placitus Deo, non tamen acceptus specialiter, hoc est, dignus ita aeterna pax enim et reconciliatio non dicunt, nisi Deum nolle vindicare culpam istam sed acceptare plus dicit, scilicet istum ordinare tanquam dignum ita aeterna. Pa- tu etiam in nobis, possum enim alicui qui offendit me, placari, ut non sim sibi inimicus, neque velim vindicare commissum, absque iocquod recipiam eum ad amicitiam specialem, Secundum quam ordinetur ad aliquod bonum Speciale. An mus Sed adhuc restat dubium hin dimittam utrum Deus de potentia absoluta oriphae posset dimittore peccatum origi-eolitano nate, absque Ossatione cujuscum
ζOetae' dato puta justitiae originalis, Vel
alicujus hujusmodi. Et videtur
quod non per tres rationes prius
factas de privatione, et mutatio noet de ordinatione et specialiter per hoc, quod homo non habens justitiam originalem, necessario habet carentiam istius justitiae, et etiam dubitum habendi, si est pro agatus ab Adam. Hoc probo, ideo estonim debitor hujus justitiae, quia adeo pit in Adam debitum ab ipso
rentia hujus justitiae cum debito
habendi eam, complet rationem peccati illius originalis ergo Simpliciter necessarium est propagatum ab Adam habere peccatum Originale, si non detur originalis justitia in se, vel in aliquo aequiValenti. Item distinet. 17. primi lib. probatum est charitatem esse in anima
per mutationem illam quae fit injustificatione peccatoris; si autem possit justilicari seu voconciliari
Deo, Sine mutatione ejus, illa media non concluderent ergo dicendo con Sequenter his, quae dicta sunt ibi, necesse est ponere, quod peucator non possit redonciliari Deo, si ne mutatione ad formam absolutam, et illa repugnabit termino quo et per consequens erit gratia, sicut prius est argutum. Primum argumentum requirit
dissicultatem tangendam in serius distinet. 14. an scilicet peccatum possit deleri absque productione formae novas in animas Quod si ponere tui quod sic de originali sicut sorto ibi dicetur de actuali, posset dici ad argumentum, quod non omnis propagatus ab Adam,
quia propagatus in est debito e
justitiae originalis sed cum hoc, qui aDeus Vult talem teneri ad illam justitiam. Potest autem non velle istum teneri ad illam justitiam, absque mutatione aliqua positiva et absoluta in isto, ut tangetur ibi. Ad secundum, juxta hoc conSequenter potest dici, quod in us
tilicatione peccatoris est Una mutatio privativs, qua de inimico sit non inimicus. Est etiam alia positiva, qua de indigno ita aeter-
absquis omni mutations Physicae.
227쪽
Iustitia originalia. Magiat P.
na fit dignus ita aeterna, et de non potente meritorie agere, fit potens agere meritorie. Licet ergo exprima mutatione non possit concludi aliqua forma nova in justist catione, tamen ex Secunda pote St, et sic argutum est ibi dist m primo. Νon enim est nunc dignus domo VoVita aeterna, neque nunc de OVO potest meritorie agere, nisi Ormam aliquam novam habeat, quasi dignus, et qua os Sit agere coMMENTARIUS.
H Gntra istam conclusionem arguitur primo sic etc. Duabus rationibus agit Doctor contra priorem sententiam : Prima est, quod rectitudo naturalis opponitur peccat originali, qua posita deleri potest. Secunda est, sicut Deus potuit primo constituere hominem rectum secundum justitiam originalem, et in rectitudine naturali, sic etiam potest lapsum restaurare in eamdem rectitudinem. Ad evidentiam horum, in genere advertendum est missa sententia modernorum' ustitiam originalem ab antiquis Scholasticis constitui in integritate et rectitudine naturali et habituali naturae, sive illa suerit vigor ipse naturae et liberi arbitrii, ut Magister dist. 24. insinuare videtur, cui superaddit gratiam sine qua
non, non autem dona, aut gratiam Sanctificantem; et ex parte videtur consentire Henricus Ouodlibet 6 quoest. s. eam fuisse rectitudinem VoluntatiS, quae opponitur curvitati, quae est sicut qualitas inquantitate, per quam distinguitur natura instituta a se ipsa post lapsum, sive etiam fuerit donum aliquod superadditum et supernaturale, ordinans hominem ad finem suum naturalem, prout tenet Doctor probabiliter, sequens sententiam antiquorum in . dist. 29. et reducens illam sententiam Henrici ad congruum SenSum. Ita Alensis 2 petri quingi. . m. 1 et 2. D. Bonaventura in . dist. 29. art. 1. quoest. 1 et 2. Richardus quem ex instituto hic Doctor impugnat eadem dist.
qui negant Adam fuisse creatum ingratia, sed in sola justitia originali. Quibus adjungi possunt, qui etiam negant
Angelos creatos suisse in gratia, ut Egidius m 2 dist. 4. quoest. l. art. 4. Αrgentina quoest . . art. 2. ccedit Marsilius in 2 quoest. 18. Durandus dist. 20. quaest. 5. Gabriel dist. 30 quoest. 1. Major quaest. 2. et primum universim nostri Doctores, quorum aliqui hanc quaestionem disserunt in . hae dist. ut Bassolius, Rubion, Ilayron. Ab his dissentire videtur . Thomas tantum in eo, quod asserit justitiam Originalem fuisse radicatam ingratia sanctificante. Distinguit enim l. 2. q. 109. intregritatem naturae, et gratiam sanctificantem. Patet etiam ex effectu justitiae originalis, qui sui Ordinatio potentiarum in operando delectabiliter, secundum rectam rationem, et circa rebellionem aut omitem. Hanc ergo Sententium, quae est Richardi, supponit ocior. Quid autem senserint moderni circa Originalem justitiam, non est hujus loci disserere, et an ab iisdem dissentiat noster Doctor ex propria Sententia. Alterum suppositum Doctoris est peccatum originale ex sententia Anselmi lib. de Conceptu virginali, cap. 26. et lib. de peccato originali esse privationem justitiae Originalis, quam sequitur Doctor in ' dist. 31 reliqui Sententiarii dist. 30 Schola D. Thomse 1 2 quorat. 51.art. 5. ad 2 et quaest. 82. . . et . Alensis 2 par t. quoest. 122. quocumque
conaistoro in privatione. D. Thom. Aleniat.
228쪽
ratio. Doclaratur. In puris naturalibus ut sumitur. 24.
modo explicent justitiam originalem. x
his duobus suppositis manifestae Sunt rationes Doctoris, et maxime contra Richardum, quem impugnat. Prima ratio declaratur, quae talis est: Ouineumque sibi invicem repugnans circa idem, mutuo se aecludunt circa illud: ergo, etc. Sed ιιρο oriqinali re'ugnat rectitudo in puris naturalibus etiam sine gratia, etc. intelligit sine ratia sanctificante, de qua Si qumstio, non autem
de dono gratuito supernaturali, in quo constituit justitiam originalem, in . dist. 29. qu est unica per opp0Situm hujus intelligitur m puris naturalibus comprehendendo etiam illud donum, qua
tenu rectissicut naturam ad finem suum naturalem tantum, id est, respectu cujuS-
cumque objecti et operationis persectivae
naturae, Secundum rationem rect3m, quantum ad voluntatem, in qua statuit justitiam originalem primario, quam vi acceS- sorte admittat etiam donum insusum in 3ppetitu sensitivo, quo subdatur persecte voluntati, et distinguit voluntatem in puris naturalibus, a Seipsa, ut elevatur per gratiam sanctificantem ad finem simpliciter Supernatur8lem.
Ex quo obiter admonendi sunt, qui aliis in locis calumniam inserunt octori ex hoc modo loquendi, ut infra dist. 14.quorat. 2. 3 De secundo principali ad 3. ubi dicit quod voluntas existenti in peccat potest cum communi influentia moveri ad poenitentiam, ubi non excludit adjutoria, quae per communem innuentiam comprehendit, sicut ibi latius explicabitur, sed intelligit voluntatem in naturalibus ut excludit charitatem habitualem, et gratiam sanctificantem, eo modo quo hic loquitur de voluntate in puri naturalibus, quamvis comprehendat donum justitiae originalis quod ipse docet esse insusum a Deo, et excludit gratiam sancti-fficantem dumtaxat, quae ordinat ad finem simpliciter supernaturalem. Minorem probat Doctor, tum auctoritate
Magistri, qui posuit hominem a Deo sic creatum, quem sequitur etiam Richardus quem impugnat Doctor ut visum est in notabili supposito, et patet ex argumento Sequenti, quod est ad hominem, ut ipse indicat in fine. Respondet Richardus, quod
rectitudo absolute in natura posset esse sine gratia, nequit tamen restitui sine gratia. Contra arguit Doctor, quia rectitudo naturalis se justitia originalis, quam per rectitudinem intelligit, non habet esse alterius rationis in subjecto, sive praeceS- serit ejus oppositum in subjecto, sive non, ut patet de calore et frigore, qui e formae non variantur in suo esse naturali, sive sibi succedant in eodem subjecto, si-Ve non ergo neque sep*rabilitatem et inseparabilitatem a gratia habet justitia originalis, ex eo quod praecesserit ejus
oppositum, Vel non praece8Serit. Patet consequentia, quia haec competunt formae per suum esse, et ratione
alicujus praedicati intrinseci, per quod dicit connexionem ad aliud, tanquam ad prius vel posterius, si connexio sit intrin-
Seca, et ratione qui esse, vel ex concomitantia causarum utriusque in actu et simul, si connexi est extrinSeca, Ut
contingit in relativis, quae sunt simul
natura et cognitione. Hic non est concursus talis causarum.
quia Deus, qui est causa tam gratiae quam justitiae Originalis, agit libere. Supposito ergo priori, nempe inter utramque formam
non esse e natura ipsarum, seu per praedicatum intrinsecum aliquam connexionem inseparabilem, neque etiam illa erit supposito quocumque extrinseco, quod non sit causa ipsarum .ippositum autem justitiae originalis praesupponi in subjecto, non denotat causam, aut causalitatem ejus
229쪽
respectu ipsius justitiae vel gratiae ergo
neque inseparabilitatem ejus a gratia, quin seorsim Sine ipsa possit, supposito etiam peccato, poni in esse, de potentia absoluta. Sed rectitudo naturalis, inquit, si non praecessisset suum oppositum in subjecto, posset a gratia separari per te, id est, qui sequeris sententiam Magistri;
ergo etiam post peccatum. Haec ratio facit etiam ad conclusionem principalem.
Secunda ratio est, quia Deu sicut potuit creare hominem 3cundum justitiam originalem sine gratia, potest etiam de potentia absoluta eumdem restaurare injustitia originali, quia non desiicit potentia
ex parte Dei neque possibilitas ex parte formae, neque capacit' in natura tollitur per peccatum ad eamdem Ormam, cujus prius sui capax ante peccatum, quia peccatum non tacit naturam esse aliam, neque proinde tollit ejus capacitatem Agens autem divinum potest imprimere naturae
omnem formam absolutam, cujus est capax sine omni eo quod non est de ratione formae impressae maxime si sit posterius ipsa, talis est gratia respectu justitiae originalis, nempe in sententia Magistri et Richardi, qui sentiunt hominem fuisse creatum non in gratia, sed in sola justitia Originali, quamvis postea ei uerit collata gratia per ipSos. Subjicit instantiam contra majorem,
quam mox solvit, in littera est plana, X-plicans quare nequit fieri, quin praeteritum sit praeteritum, optimam rationem
a priori subjiciens. Item, quid sit virginitas
et qua ratione possit reStaurari a Deo, et si restauraretur non deberi ipsi aureolam. quae est gaudium de innocentia non temerata, aut Violata et amiSSa. Item, qua ratione possit gaudium esse de negatione excludente imperfectionem, Seu affirmationem odibilis. Aliqui citant octorem, quasi uerit in
eadem sententia cum Magistro, quamplures alii tenent, estque probabilis, sundamentum habet in Cypriano epistola I 4.
ubi intelligit illud Genesis et spiravit in
faciem ej/ι spiraculum itin, etc. de gratia Sanctificante, asserens prius suisse creatum primum hominem, quam acciperet spiritum vitae; et in Augustino 13. de Civit. cap. 21. intelligens prius suisse creatum primum hominem, et per Spiraculum vitae intelligi animam rationalem, quod confirmat verbis Pauli 1, ad Corinth. 15. Factus est primus homo Adam in animam vitrentem, novissi=nus Adam in spiritum vivificantem, sed non prius quod spiritale est, quam quod animale, etc. et lib. 2. de Genesi ad litteram contra Manichae0S, eap. 8. Sequens eamdem interpretationem : Nondum tamen, inquit, Spiritualem hominem debemus intelligere, qui factus est in animam viventem, sed adhuc animalem tunc enim spiritualis elyectus est, cum in Paradiso, hoc est, in beata vita constitutus, princiseium etiam perfectionis acceseit, ut verbo Dei consummaretur, etc. Ε tib H de civit. cap. 13. dicit justum viatorem post lapsum esSebeatiorem Adamo, quantum ad spem Vitae aeternae, quod non esSet verum, Si Α-dam habuisset dona supernaturaliter simul cum justitia originali.
Videtur etiam tunc congruenter suissedistinctionem inter opera naturae, et operagratiae; et sicut de facto adultus non justificatur sine propria dispositione ita Adam, qui creatus est cum plena libertate, et relictus in manu consilii sui, videtur sine propria dispositione non rece pi8Se gratiam, ut Doctor in simili dicit de Angelorum mora, ut in primo instanti fuerint creati in naturalibus in secundo collata suerit gratia in tertio vero hi meruerint, illi demeriti sint; in quarto sum. Sontentia Magistripatet. Cyprianus. Augusti
28. Congrueniis. In quo statu creati Angeli.
230쪽
erint in termino, et hoc ideo, quo omnem statum Oxperirentur. Vide ipsum in . dist. 3. quoestra et potest sumi standamentum hujus ex Augustino lib. 1. de Gen. ad litteram cap. 4. Hanc ergo dispositionem potuit habere mediantibus adjutoriis gratiae actualis. Quamvis autem Patres frequentius aliter intelligant illa verba Genesis ciamus hominem ad imaginem et similitudinem nostram, etc. per imaginem intelligentes naturam et capacitatem ejus, per similitudinem donum et virtutes, intelligi possunt quoad consummationem operis, quae tunc finem accepti, quando homo recepit gratiam et dona, non quod simul cum natura omnia sint persecta in executione, sed tantum secundum intentionem quae successiVe completa est. Et quamvis Augustinus intelligat hominem creatum fuisse in bona voluntate, et recia 14 de civit. cap. 11 et 27 de corrept. et gratia cap. 10. et frequentius per l, nam voluntatem intelligit charitatem contra Pelagianos. 29. Respondetur, inquam, Augustinum per .i bonam voluntatem et charitatem frequentius intelligere, quemcumque actum bonum virtutis procedentem a gratia et adjutorio Spiritus sancti, sive sit actus charitatis, aut paenitentiae, aut alterius virtutis, qui actus recte dicitur charitas per accommodationem, quatenus procedit ab adju- Actu tori Spiritus sancti, cui appropriatur dieitur charitas et bonitas estque medium et dis-
positi ad charitatem, eo modo quo charitas dicitur plenitudo legis a Paulo. Accedit quod per bonam voluntatem intelligit actualem, non habitualem et adimpletionem legis, cujus praecepta omnia ad charitatem disponunt. Hominam duando autem Scriptura dicit hominem
os utSSe creatum rectum, intelligit sine obli-y' - quitate aut macula, omite, aut ignorant' tia, quae sunt cense peccati, in quibus constituit Augustinus et Concilia, potissimum primi hominis integritatem et rectitudinem, quibus accedente gratia, Sine qua n0n quam sic vocat Augustinus illam, quae data est primo homini et adjutoriis, homo etiam in ordine ad supernaturalia opera constitutus est rectus, et inchoative ad gratiam habitualem ad quam se mediante actuali disponit. Qui ergo sic voluerit nostrum Doctorem in- tolligere, ut tuerit in hac opinione, nihil sequitur incommodi, quia est requentior antiquorum. Caeterum non mihi occurrit Iundamentum, unde dicam eum in ea esse
sententia, quia qui I m hoc Senserit, non sentantia inveni ab eo determinale expreSSum. 4nuas.
Ilic, ut notavi, argumentatur contra
Richardum ex propriis ejus principiis, et supponendo hanc, quam Richardus tenuit cum Magistro inra autem dist. 29. loquitur praecis de justitia originali, ut erat propria illius Status, et
constituebat omnem tranquillitatem in homine operante secundum rectam rationem sine omite; et praecis loquitur de hoc dono, terat in voluntate et appetitu sen- Sitivo, quamvis ad eamdem spectabat etiam donum, quod sui in intellectu, ex cujus privatione in posteris per ipsum sequitur ignorantia et error, quae est doctrina Patrum et Conciliorum. In 2 dist. 5. quaest. s. quamVi problematicus sit circa illud, an Angelus su ejus. erit creatus in pura natura primum, et non in gratia videtur tamen magis inclinatus in eam sententiam, qua dicitur
creatus in gratia, inquirendum de istis, etc. propositione 6. quod perinde de
Adamo, cujus status uniformi erat, quantum ad electionem, dicendum erat. Supponendo ordinem etiam praedeStina ordo pes