Compendiaria metaphysicae institutio quam in vsum auditorum philosophiae elucubratus est Paulus Mako e S.I

발행: 1766년

분량: 435페이지

출처: archive.org

분류: 철학

381쪽

A lis ad cernendum non egeremus. Vt qui, tan-- quam inuoluti. quiescerent. Latent praetereaia viil Iter. et excelsis undique partibus sepiuntur. ., Primum enim superiora. superciliis obducta, A sudorem a capite. Et fronte defluentem repel- A lunt. Genae deinde ab inferiore parte tutantur. - leuiterque eminentes. Nasus ita locatus est.., ut quasi murus oculis interiectus esse videatur. .. Auditus autem semper patet; eius enim sensuia etiam dormientes egemus: a quo cum sonus - est acceptus. etiam e somno excitamur. Fle-- xuosum iter habet . ne quid intrare possit. si

is simplex. et directum paterete prouisum Etiam, - vi. siqua minima bestiola conaretur irrumpere. in sordibus aurium. tanquam in vimo inhaere- sceret. Extra autem eminent, quae adpellan-- tur aures, et tegendi Caussa factae, tutandique A sensust et ne adiectae voces laberentur. atque se errarent, priusquam sensus ab his pulsus esset. si Sed duros et quasi corneolos harent introitus; o multisque Cum fibibus. quod ius naturis relata uis amplificatur sonus. Quocirca et in fidibus is teitudine resonatur, aut Cornur et ex tortuosis A lOCis. Et inclutis referuntur ampliores. Simiis D ter nares. quae semper Propter necessarias utiis litates patent, Contractiores habent introitus.., ne quid in eas possit peruadere. quod nomateis humoremque habent, ad pulverem, multaque se alia depellenda non inutilem. Gustatus prae-,, Clare septus est: ore enim Continetur . et ad unam apte. et ad incolumitatis custodiam Lib. a. de Nat. Deor. Haec est rudis quaedam, ut rauci erant tempora. humanae formae descriptio: at quanto sunt alia

nobiliora, maioreque calliditate fabricata, quaethodie corpora hominum veluti distilentes empirboi detexerunt 8 Quis . amabo, hune hominem dixerit, qui eum tam ratos membrorum ordines. tamque omnia inter se Connexa, et apta viderit. neget haeci ratione essecta, eaque Caiu Coaluilio

dicat, quae quanto Consilio sint distributa. nullo consilio astequi possumus

382쪽

De Attributis Dei Vniverse. .

astet. rheum naturam esse absolute ne- ouae nesas cessariam in superioribus di 'n'rum ctum est (.8 Essentia autem eiu dem in eadem illa exsistendi necessitate reponenda omnino esse videtur i est enim ea necessitas, sicuti iam videbimus, omnium Dei proprietatum veluti radix, et

fundamentum. 8 d. Attributa Dei vocamus eas Proprietates, Vel praedicata, quae Deo Coin . ueniunt, atque ex eius fellentia necessario dimanant.

Seholion. Attributa Dei ab ipsius essentia redistincta non sunt i quidquid enim in natura illa simplice, atque indiuidua inest. iis omne Deus ipse est. Cogitatione tamen nostra tum: a Dei eo sentia, tum uater se differunt; Cum enim mens nostra angustis admodum conclusa limitibus. diuinitatem uno obtutu comprehendere non possit. Cogitur eas proprietates veluti distrahere, ac seorum singulas contemplari.d83. Dei attributa his fere generbbus Iubiiciuntur. Ib Alia positiua sunt, quae sine ulla negantia concipimus; ut sanistitas, bonitas, iustitia: alia xeratissa,

383쪽

36 aDE Tn Eo LOGIA non quod negationem aliquam in Deo significent, sed quod ob ingenii nostri imbecillitatem in iis comprehendendis ideis negantibus Vti cogamur , ut cum Dei infinitatem, immensitatem cogitamus. a Ea, quae positiva sunt, rursus Vela oluta dicuntur, quod scilicet sine ulla

ad res alias comparatione intelligantur, Vt aeternitas, immortalitas: Vel comyarativa, quod ad res creatas referantur, ut iustitia, misericordia. g Alia denique adpellantur m P Tu, seu efficientiam non habentia, ut simplicitas: alia. DEPTηTiem, seu actuosa, quorum notio , operationem aliquam adiunctam habet, ut omnipotentia. Iam genera singula paucis expendemus./86. Deus est ens a se. Est enim Deus enS absolute necessarium ( 8i ): quod autem tale est, a se ipso exsistit, siue est ens a se (16S : Deus ergo estens a se.

Coroll. Virtute ergo sua exsistit. neque ab VI-la alia natura pendet .

'i' Sp. Deus est aeternus. Quod enim absolute necessarium est, id aeternum sit

cub Sapienter Sophocles apud Clem. Alex. L s.

384쪽

Seholion. Multa inter philosophos de Dei aeternitate, et valde obseure. et valdo inutiliter disputantur: nobis unum id commonuisse satis sit. aeternitatem Dei minime conflari e temporis diuidui momentis, veluti continenter fluentibus i sed esse interminatae vitae totam simul. et perfectam possessionem. vi loquitur Bottius: nihil proinde in ea esse antecedens, nihil consequens . nihil Iraeteritum, nihil futurum; comparate ad nos istaicuntur; Deus cuncta habet sibi praesentissima verbo aeternitas illa est perpetua , immutabilis. ac

perfectissima ipsius Dei vita (α,d88. Deus est simplex. Est enim simplamens absolute necessarium ( SI ; quod autem absolute necessarium, id simplex est (i63 : simplex igitur Deus. Valent huc ea omnia, quae de mentis hu

manae simplicitate dicta sunt ( 36).

Coro . Non ergo hahet magnitudinem, aut figuram; non implet spatium; non potest dirimi. ac in partes distrahir nequit internis motibus agitari e cuncta denique in Deum Cadunt. quae de ente simplici in Outologia generatim dicta sunt. Scholion. vel una hac astertione Iuculente rinfellitur absurdissima Stoicorum opinio. qui πα A- .ethost defendunt, totamquo hanc rerum uniuersita-lcm Deum esse contendunt. Quamquam validissima contra hanc sententiam suppetunt argumenta, tum ex iis, quae de mundi origine, et aduersus

e G Rogatus quondam Thales,

quid esset Deus.

jDiuiti sed by Cooste

385쪽

Infinitus.

Spinoetam alias diluta ulnius: tum ex superioribus, ubi exllam Deum demonstrauimus. Ex hoc m-dem fonto conuelli poteli eorum error . qui Ueum seu humana figura esse opi-uantur. Audiamus Tullium L. I. Tum. qu. C. R T. A Net vero Deus ipse. inquit. qui intelligitur ais nobis alio modo intelligi potest. nisi mons so-- Iuta quaedam. et libera, segregata ab Omni con-- Cretione mortali. omnia sentiens, et mouens, - iptaque praedita motu sempitemo Ridet idem Leorum formas a praetis . et pactoribus inductas in L. I. de Nat. Deor. Vbi C. EI. sic loquitur. .. Quis tam Caicus in ContemplRndis rebus unquam fuit. a vi non videret species istas hominum collatas in si Deos, aut Consilio quodam sapientum. quo faci-,, lius animos imperitorum ad eorum cultum a vitae, , Prauitate Conuerterent: aut superstitione. ut eo D sent simulacra. quae venerantes Deos ipsos se si adire Crederenti Auxerunt autem haec eadem ,. poetae. pictores. OpifiCes,,. Iis autem, qui ad has ineptias librorum sacrorum autoritate abis utuntur. paucis sed acutis verbis respondet Thoodoretus in quaest. et O. in Gen. si Stolidi, inquit, non animaduerterunt Dominum Deum Por ho- mines hominibus loquentem audientium infirmi,. rati sermones accommodare Si quid ergo in Iibris illis de Deo ἀ, , coxon aec dictum est. id erit accipiendum.

8s. Deus est ens infinitum. Quidquid enim absolute necessarium, id etiam infinitum est ( IZI)r Deus autem ens est absolute necessarium ( SI : ergo infinitum.

Coroli Hinc vero facile essicitur inesse in Deo omnes possibiles perfectiones . et quidem absque gradu vllo. et limitibus i nec quidquam maius Deo de concipi. Cons. S. Erg. i .

386쪽

Du TREOLOGIA 363 - so. Deus est immensus, tum quod Imiensiis. ad perfectiones, tum quod ad locum attinet. Facillime utrumque colligitur

ex natura entis absoluta necessitate exib

Coroll. r. Quoniam illa natura actus purus di. Actus p eitur. in qua reapse inest . quidquid inesse potest, xv nemo non videt, cur Deus actus purus, imo purissimus vulgo adpolletur. Coroli. a. Nec minus in aperto est Deum esse Perfectis . perfectissimum. siue perfectione omni possiodi prae- mus. ditum; atque idcirco immutabilem. Cons. Iro

cor.

bolism Dum vereres tanto Consensu Dei Domicilium in coelo Collocant, non iunt iit uitelligendi, quasi putent eum uno Coeli ambitu contineri: id solum volunt, illius maiestatem, atque sapientiam illic imprimis adparere Certe omnium tomporum philosophi existimabant Deum esse naturam per omne uniuersium pertinentem. - Anta vero . inquit Balbus apud Tullium, si domum si magnam, pulchramque videris, non possis in- duci. vi. etiamsi dominum non videas, muriis bus illam, et mustellis aediscatam putes e tanta tum vero ornatum mundi. tantam varietatem, l(ὰb Hoc est quod canit virgilius Georg. g.

quum alti , Deum namque ire per omnes TerraSque . tractusque maris, Coeumque profundum. Et Homerus. Iliad.

387쪽

unicus.

.. pulchritudinemque rerum Coelestium. tantam in vini. et magnitudinem maris. atque terrarum. si in tuum. ac non Deorum immortalium domicilium .. PutES. non Plane desipere videare A L. a. de diat. Deor. C. G. Modum tamen ipsum diuinae immensitatis fatemur intelligenter a nobis explica

ri haud posse.

s I. Deus est unicus. Nequeunt enim duo dari entia absolute necessaria(IIS : cum ergo Deus sit ens absolute necessarium ( 8I : unicus sit necesse

est.

Seholion. Neque debet quemquam mouerela tissime patens apud veteres potissimum et viri enim sapientes eam deorum multitudinem omnibus seculis repudiarunt. tametsi reipublicae Causesa palam retinendam putarent. Egregie sane Cou-tra eam disputat Gotta apud Tullium in L. f. de

Nat. DEOr. C. IV. et seq. eamque disputationem verbis illis concludit: si Omnis igitur talis a. philoso-A Pliua Pellatur error, ut cum de diis immortali-- bus disputemus. dicamus digna dius immortali- bus Dignus est, qui audiatur. poeta philo Iophus aduersus Iouem fulminatorem hunc in modum disputans et Quod si Iupiter, atque alii fulgontia Diui Terrifico quatiunt sonitu Coelestia templa. Et iaciunt ignes, quo cuique est Cunque vo- luptaS.Cur, quibus in cautum scelus adversabile Cunque'st. Non faciunt ictu flammas ut fulguris halent Pectore praefixo documen mortalibus acre gEt potius nulla sibi turpi couscius in re voluitur in flammis innoxius. inque peditur Turbine Coelesti subito correptus. et igni S

Disi ipse brum Cooste

388쪽

Cur etiam loca sola petunt, frustraque Iaborant lAn tum braclita consuescunt. lirmantque Iam Certos In terrasque patris cur . telum perpetiuntur

Obtundi cur ipse sinit. neque parcit in hinsteis Denique Cur nunquam coelo iacit undiqua

puro

Iupiter in terras fulmen, sonitusque Profuu- . dii gAn simul ac nubes Cuccessere. ipsus in aestum Ddicendit, prope ut hinc teli determinet ictus In mare qua porro mittit ratione i quid un-

Arguit, et liquidam molem, Camposque uae tanteis 8Praeterea, si vult caueamus fulminis ictum, Cur dubitat facere, ut possimus Cernere micium qSi nec opinantes autem Vult opprimere igni. Cur tonat ex illa parte, ut vitare queam Cur tenebras ante, et fremitus. et murmura Concit Et simul in multas parteis quis credere possis Mitteret an hoc ausis unquam Contendere

factum

ut fierent ictus uno sub tempore plures At saepe sit numero factum, fierique necesIe t. Vt pluere in multis regionibus, et cadorb im

Pulmina sic vuo fieri flib tempore multa. Postremo cur sancta Deum delubra, suasque Discutit infesto praeclaras fulmine sedes Et benefacta deum frangit simulacra, suisque Demit imaginibus violento vulnere honorem Lucrete L. G. Deos illos veterum amaro passim sale defricat Lucianus. Iam Aegyptios, qui suas omnes Cogita-

389쪽

g68 DE T HEOLOGIA

tiones adeo abiecerunt in res humiles, et Contemtas. Ut Cepas, alliaque Coleront, quam salse ridet Iuvenalis Sat. I S.

o sanctas gentes, quibus haec nascuntur in hortis Numinal Sed nec omnes hi immensam illam multitudinem in

veris Diis habuerunt, qui eam colendam putauerunt. Audiamus Balbum apud. Cic. in L. a. de Nat. D r. C. 23. - Multae autem aliae naturae Deorum ex ma-- gnis beneficiis eorum n, sine Caussa . et a Gradita Ciae sapientibus, et a maioribus nostris constituta tae . nominataeque sunt. Quidquid enim mari Anam utilitatem generi adferret humano, id non uno diuina bonitate erga homines feri arbitra-- bantur. Itaque tum illud. quoa erat a Deo nata tum . ndmine ipsius Dei nuncupabant: tum si autem res ipsa, in qua vis maior inest aliqua, sic se adpellatur, ut ea ipsa vis nominetur Deus. Utta Fides, ut MonS. - - - QuarUm omnium rerum

., quia viserat tanta. ut sine Deo regi non pol et si ipsa res Deorum nomen obtinuit. - Suscepit se autem vita hominum. ConsuetUdoque communis. , ut beneficiis excellentes viros in coelum fama, si Et voluntate tolleret. Hinc Hercules. hinc C

se stor. et Pollux. hinc Aesculapius. hinc Liberta etiam. - - - Alia qUoque ex ratione. et quidemo physiea. magna fluxit multitudo Deorum e qui . Induti specie humana fabulas poetis suppeditata runt, hominum autem vitam superstitione omniis referserunt M. Multis doinde periequitur maiorum Ueorum origines , Saturni. Iouis etc. Vide autem mirabilem forna Cis αποθ istis; sic eam de-icribit Ouidius L. a. Evst. Farra tamen veteres iaciebant, farra metebant . Primitias Cereri farra resecta dabant. Vsibus admoniti nummis torrenda dedere. Multaque pecCato damna tulere suo. Nam modo Verrebant nigras pro farre fauillaS,

Nunc ipsas igni corripuere casaS. Facta

390쪽

Du Tullo LOGIA

Facta ina est fornax : laeti fornace coloni orant, ut fruges temperet illa suas. Futiles id genus ineptias. plenis admetitur horreis eiusdem Metamorphosis , et liber Hesiodi . qui Theogonia inscribitur. ivvid. quod omnes illi. qui plures Deos venerarentur . uni Cum tamen supremum agnouerint 'tQuem quidem Homerus. et Hesiodus pallim τερ:Tα, - τε, si eos re, Ennius Patrem Diuumque . hominumque . Virgilius Divum Patrem. atque hominum regem nuncupabant. Audin' Horatium de Parente Deorum ita modulantem et Qui res hominum , ac Deorum, Qui mare, et terram, variisque mundum Temperat horis. Vnde nil maius generatur ipsorNec viget quidquam umile, aut smundum. L. I, Od. Est Item rQui terram inertem. qui mare temperat Ventosum, et Urbeis, regnaque tristiae Diuosque. mortalesque turmas Imperio regit unus aequo L. 3. Od. g. Idem licet videre. si velis replicare memoriam

temporum illorum. apud Orpheum (α . Sophoclem cis . Xenophanem cub, Euripidem, Platonem, Aristotelem. Seneoam. Plutarchum, aliosque veteres. Adde Idos . Afros, Americanos ,

ca Versus Orphei est apud Clem. Alex. Lib. s.

cly Ibid. Sophocles haec habet r

s Disilia e brum Cooste

SEARCH

MENU NAVIGATION