장음표시 사용
391쪽
Sinenses . Turcas. qui omnes unum supremum Deum venerantur. Insita demum animis mortalium videtur opinio unius Dei; omnes enim velut natura ipsa praeeunte huc deducimur. ut in subitis Periculis unum Deum maximum optimum inuocoemus. Audio vulgus . inquit Minutius e Cum ad Coelum manus tendunt. nihil aliud. quam Deum diciunt et ei. Deus magnus este et, Deus verus est r. et . si Deus dederit. Idem sapientissimos philosol horum constanter in ea luisse sententia inde a Thae Milesio exorsus, eruditissime ostendit. Neque illuc ego quidem adduci possum, ut vel ab uno subsellii nobilioris philosophoi turbam illam dedirum ex animo probatam putem. Neci est, quod scrupulum cuiquam iniiciant diuersa illa veterum diui- nandi genera e quid enim ea de re viri cordati senserint . tum Ciciero in libro secundo de Divinati,. ne . tum Physicus ille apud Pacuuium satis declarat , quum ait ediam istis . qui lingitam auium intelligunt. Plusque ex alieno iecore Iapiunt, quam ex suos Magis audien um, quam auscultandum Censeo.
De iis, quae ad Ptellectum Dei pertinent.
Dou, in M. cly2. us intellectu est praeditus.
Iectii est. Omnes enim perfectiones
P ' μμ '' actu inesso in Deo debent ( Sy cor ) ; atqui intellectus, siue facultas res distincte percipiendi. sine dubio est persectio: inesse igitur in Deo debet.
392쪽
Seholion. Vel ex admirabili huius uniuersi Comstitutioue luculenter adparet in eiusdem essectore Deo praestanti stiniam inesse vim intelligendi. Si enim. vi Cicero disputat. Cum maChinatione moueri aliquid videmus. ut sphaeram, ut horas . ut alia permulta, non dubitamus. quin illa opera sint rationis : quomodo dubitamus, quum impetum coeli admirabili cum Celeritate moueri. UE tique videamus . constantissime Conficientem vicillitudines anniuersarias cum summa salute . et i Conseruatione rerum Omnium, quin ea non solum ratione fiant. sed etiam excellenti quadam, et diuina ratione 2 Cons. Sch. I. 82.
dyg. Deus omnia, quae sunt, et esse omnia B-
possunt, distinctissime, ad unico aetii intelligit. Cum enim infinitus sit, et perfectissimus ( 8s , omnes qualitates inter
se non pugnantes, ae absolute perfectas, simul, et uno actu in se comprehendit(a So cor. . cognoscere autem Vno actu distinetissime omnia, quae sunt, quaeque esse posIunt, Vtique absolute perfictum . est, et cum immutabili Dei natura optime congruit: huiusmodi ergo intelligemtia Deo omnino tribuenda est.
Coroll. Quod si intellectus Dei distinctissimo Eius intelis Omnia Comprehendit . facile adparet. in eius ideis lect*d Pu-nsnil este confusionis i ac proinde eundem esse '
Seholion. Cognitionem earum quoque rerum . . quae esse duntaxat pollunt. a Ddio submoueri non Posse manifeltimi est. Cum enim ille suas agyndi vires intime Comprehendat, hae autem ad omnia, quae esse Possunt, pertineant. fieri nequit, ut uou
393쪽
omnia illa cognoscate secus posset effetere aliquid, quod se posse ignoraret. Cons. Sehol. s. st B. N. I.
Perfecti-- dy . Intellectus Dei est persectissimus. Illud enim perfectissimum dicimus, cui nihil perfectionis addi possit: talis autem est intellectus diuinus. Si enim accipere incrementum posset, id situm esset vel in idearum numero, vel in gradu distinctionis, ve in actu repraesentandi: at
neque numero omnia continente alius mP
ior, neque distinctissimo aliud distinctius, neque actu simul omnia complectente alter latius pertinens esse potest et est igitur
intellectus Dei perfectissimus ( praee. .
Deus pol- Corost Eadem quoque conclusionis ratione fa- et ratione. cile essicitur, pollere Deum summa. et perfectissima ratione.
dyS. Deus est sapientissimus. Cum
enim diuina mens unica cogitatione di
stinctissime omnia pervideat (ds3 , fi
nes quoque rerum optimos, aptissima iis consequendis subsidia, singulorum finium, ac subsidiorum ordinem, quo omnia inter se consentiant, atque ad communer scopum contendant, plenissime norit, oportet. Hac autem tanta sapientia praestantior ne cogitari quidem potest ulla. Noli sentit, os 6. Deus non sentit. Sensus enim
requirit pulsiones impressas in organa
394쪽
DE THEOLOGIA IIS sensuum ( gdo et seq. : cum ergo Deus
omni membrorum concretione deuitutus
sit ( 88), palam est, sensui in illo non
Oroae r. Et quia omnis imaginatio ex ante- Non imagi cedonte sensione pendet cass). Coulaqueus est natur. Deum phantasia Carere. roli a. Cumque memoria sit facultas instau- Non membrandi idem . quam mens aliquando Conceperit nit.(sG8 . Deus autem unica notione Cuncta linmicomprehendat ( sa , patet memoriam Deo non Poste attribui.
sp. Non cadit in Deum abstractio. Non abstra.
Abstrahere quippe ille dicitur , qui
unum absque altero considerat, atque adeo, qui non omnia, quae possit per
cipere, simul percipit (gSo ; id autem cadere in Deum nequit ( fg : ergo
nec abstractio. s8. Nec ratiocinatio. Qui enim ra- Non raticiistiocinatur, Vnum ex altero colligit, et ex duarum idearum ad tertiam comparatione mutuam earundem habitudinem
eruit (Log. ZS : cum vero id fieri nequeat, nisi sensim, et progressu temporis, quod a Deo alienum est ( ds 3 , eui-idens est ratiocinationem in Deum non
cadere. Scholion. Tametsi sensus. phantasia. memoria valiaeque mentis humanae facultates suis limitibua
395쪽
circumsepfah. locum in natura diuina habere ne. queant proprie. eminenter tamen . ut aiunt i in ea' continentur: nam diuinctissima Ilia . et una aeterna cogitatione Comprehensa rerum omnium repraesentatio omnes humanos cognoscendi modos abseque ullis terminis complectitur.
Habet re- qss. Habet Deus cumulatissimam re
quae sunt, et quae esse possunt, una infinita perceptione simul comprehendit
Seholion. Scientiam rerum omnium, utcunque abstructarum, atque a natura inuolutarum. magna consensione Deo tribuebant veteres o. . Tullius. ut alias adnotauimus s et s. Sohol. N. 3. negabat Deum ea futura cognoscere . quorum enectio staestet in nostro arbitratu . quod putaret eam Prae notionem Cum libertate humana non poste Consistere. In eadem opinionis peruersitate fuit Caruea-
ca) Philosophorum vetustissimus Thales Milesius
396쪽
. : dicebat enim . ne Apollinem quidem futura posse dicere , .nili ea. quorum caullas natura ita Contineret, ut Pa fiseri necesse esset. Quid enim. inquiebat. spectans Deus ipso diceret Marcellum. eum. qui ter Consul fuit . in mari esse periturum Erat quidem hoc verum ex aeternitate. sed Caustas id effcientes non habebat: ita ne praeterita quies dem ea, quorum nulla signa. tanquam vestigia ex-ssarent. Apollini nota esse censebat Et sane non Iouis apud theologos est disceptatio . quibulpam in signis lutura eiusmodi Deus videat 2 Vtrum in se ipsis y Vtrum in aeternis suis decretis, sine quibus nihil quidquam euenturum est 2 Nos missa haec quidem facimuS.
De iis, quae ad Voluntatem Dei pertinent. 3oo. eus Voluntate gaudet. CVm Gaudet vos enim haec rerum uniuersi- ' .
tas eius effcacitate sit procreata ( q8I , pluresque fuerint mundi possi biles (u Z , ratio, cur hic prae aliis sit conditus . ab uno Dei arbitratu, atque electione pen- . deat, necesse est: Deus proinde gaudet voluntate ( 21 .
corali. Cumque ea. quae infinita Dei natura continentur, nullis CanCellis. aut limitibus coerreantur ( Sy cor. b. Patet voluntatem Dei esse perfectissimam. .
sol. Voluntas Dei est immutabilis. Imitivi, Cum enim Deus ipse sit immutabilis (nso. hiii Aa a
397쪽
cor. a. , et quidquid in Deo inest, . id omne sit ipse Deus ( 8 d. Sch. omnino
necesse est, Vt Voluntas etiam, qua
praeditus est, sit immutabilis. Soa. Et liberrima. Deus enim bonum, quod deligit, cogitatione distinctis lana sibi repraesentat (ds g): et quando a nullo pendet (q86. cor , nequit vlla vel coactione, vel necessitate ad agendum impelli. Quare ita comparatus est, ut positis omnibus incitamentis possit actione supersedere: libera ergo pollet voluntate ( ap); imo liberrima, cum in eo omnia in sint sine ulla determinatione ( 8s. cor.
Seholion. Si necessitata aliqua inexsuperabili ad quidpiam effetendum Deus Compelleretur . ea vel a fato quopiam. vel a rebus ipsis emciendis
proueniret. At a fato Certe prouenire non potest. Cum enim rerum omnium ratio suffciens in Dei eo ficientia Contineatur, nulla ante eam Caussarum
constituta series, nullum fatum potest cogitari: id autem, quod nihil est. vim Dei voluntati afferte nequit. Sed neque a rebus ipsis procreandis vlla exsinere. ac in Deum redundare potest parendi necessitudo i non enim in his inest bonitas interis minata . quae sola potest vi inexpugnabili Deum nectere. Sed nodus hic enascitur admodum dissicilis ; quonam pacto Consistat diuinae voluntatis libertas cum eiusdem immutabiIitate 8 Alte scilicet animo insigendum est, quod iam docebimus. Deum cuncta. quae effecerit. Unica. aeterna. atque immutabili voluntate sic decreuisse. ut nihil de iis demutare deinceps valeat, tametsi ut deCernerentur, tu eius potestate vertebatur. Frustra ergo.
398쪽
inquis. vota suscipinius . frustra Deum supplicationibus fatigamus e si enim ea, quae petimus, no his elargiri decreuit. Conferet etiam nou deprecantibus e sin autem negare Constituit. ne orant, hus quidem largietur. Minime id quidem: tametsi enim ex omni aeternitate firmissime constituerit quaedam impertiri nobis, quaedam recusare, id tamen facit adiecta conditione . si preces fuderimus , aut si has neglexerimus i non ergo incassum vota nuncupantur. Verum haeci ad interiorem, magisque reconditam theologiam Frtinent.
Sog. Deus ex omni aeternitate Uni- omnia g. ea Voluntate constituit omnia, quae eue. Ti β''' '
niunt. Cum enim ens infinitum sit (d8s, inest ei semper absque ullo temporis progressu, quidquid inesse potest: noua
ergo decreta, vel consilia suscipere n*quit.
Coroll. Si quando ergo plura in Deo decreta numeramUS , ,ea . quae rebus Copulata sunt. pro vario rerum detretarum discrimine. Cogitationbbus distrahimus. ac veluti multiplicamus. Et quidem decreta 'sitiva dicimus, qtubus bonum vult; permissiua, quibus mala euenire patitur.
- Sod. Deus est omnipotens. Cum Est omniis
enim hunc mundum de nihilo condiderit P' 'μ' ( 8I , gaudet potentia procreandi res, quae ante non fuerunt: et quia haec potentia inesIe in illo dobet sine ullis terminis ( 8s cor. , summa sit, oportet. Omnipotens itaque Deus. ,
399쪽
Seholion. Philosophi veteres quemadmodum unum . ita omnipotentem Deum magna Concordia docuerunt. tametsi theologiam insulsis. ac absurdis fabulis referserint. Vnusin audiamus Virgilium . Cui nomen patris Omnipotentis fuit admodum familiare. Sic igitur canit AEneid. Io. Tum pater omnipotens, rerum Cui summa, potestas. Infit: eo dicente Deum domus alta silescit. Et tremefacta solo tellus. silet arduus aether'. Tum Eephyri posuere: premit placida aequinra pontUS. Finita vero ad Deos minores Oratione Annuit. et totum nutu treme Cit olympum.
Aliorum testimonia licebit videre apud Clementem Alexandr. Psamerum, CudWortum (α . Inca b Homerus mundi procreationem Deo attri
400쪽
sulsa autem est Tliendori Regae argumentatio. negantis Deum elle omnipotentem. qund fusta intecta redderet aut pugnantia efficere nequeat et quasi vero enicacitas omnipotentis hactenus pertinere debeat. ut ea. quae manifeste sunt h ανα, faciat; foret sane haest talis potentia simul impotentia. cum quod absolute repugnat, fieri non repugnans nequeat cas eor. 13.
Sos. Deus vult hominum felicitatem. Imprimis enim felicitatis homo capax est : deinde naturali quadam incitatione
in eam fertur, omnemque miseriam aue satur: quaecunque autem in natura hominis insita sunt, ea autori Deo atque eL istori debentur. Quare cum animis hominum eam appetitionem beatitatis, et declinationem miseriarum ingenuerit, necesse est, ut Velit eorum felicitatem; aliter eos ludificaret , tantoque vellet esse infeliciores , quanto appetentiores beatitudinis prooreauit. Sosi. Deus bonitate summa est. Cum enim felicitatem hominum Velit (praee. ,
sitque sapientissimus ( SS) promtus, ae
paratus est ea elargiri, quae ad illam adipiscendam opportuna sint: promta autem eiusmodi voluntatis comparatio bonitas adpellatur: inest ergo in Deo bonitas. Et quia nihil eorum , quae in Deo sunt, vilis continetur terminis ( 8scor.) patet, summa, ac infinita bonitate gaudere Deum.