장음표시 사용
41쪽
iaceret, id Ferdinandus I. gloriosae memoriae anno I 68. Patribus Societatis Jssu tradidit. Elapsis centum & septem annis Viennam denuo reduces anno videlicet I 661. domos quasdam coemerunt, &Monasterium hoc, cum S
Templo ad quod primum Augustus Romanorum Rex Josephus I lapidem contulit, aedifica
In Widen RR.PP. Ord. Minorum D.Francisci de Paula Templum cum Monasterio elegante retinent, hi a Friderico Rom. Imp. in Germaniam vocati, & in Superiore Austria in VRria Coenobia primum divisi sunt, verum ubi ingruente haeresi Monasteria eorum diruerentur, & centeni prope eorundem Patrum occiderentur, iis anno 162 . a Ferdinando II. Rom. Imp. hoc in loco Monasterium aedificandi concessa potestas fuit, ad quod magnum subsidium contulit ipse Augustissimus ille Imperator, qui etiam anno 163o. fundamentalem lapidem te
in Via Regia RR. ΡP. ex Ord. D. Augustili ni Erumitarum pretiosium Templum est, & Monasterium, quod anno I 2. a Ferdinando III. in honorem SS. Sebastiani & Rochi aedificari coeptum est. Templum hoc anno I 6 6. in cineres redactum longe siplendidius post ultimam
Viennensem obsidionem est erectum. Claudit Templorum suburbanorum ag-l men tempellum quoddam minus, quod in Aluatariorum platea extra Stubensem anno
42쪽
1673. in honorem S. Margarethae a loci illius communitate est erectum. Haec solidae sunt pietatis Monumenta, quibus Urbs nostra quasi in monte, & super Candelabrum posita lucet omnibus, impiis quidem ad inVidiam, probis ad aedificationem , Orbi in gloriam Universo ;Haec inquam sunt Aultriacae Domus, & ipsius Urbis nostrae sulcra, & Columnae, quibus sui
fulta videntur tam firmiter, ut nullo contrario impetu, nullis ventorum turbi nibus , nullis terrarum quantumviS tremendis concussionibus loco moVeri, aut Vel minimam gloriae suae iacturam amittere possint, aut posse videantur. Haec tandem sunt permansurae felicitatis certiLsima argumenta, quibus deincepS in futura stempora magis, ac magiS felicitate floreat, e que suum protendat Imperium Austria, ut de illa, quod saepius validico fuit prolatum spiritu, certo praedici queat: Austria erit in orbe uia
Atignifica Palatia, Diversoria Ru
blica, ur tot berae. Non V nu scriptores extollunt Romam
Veterem, eamque a suis tam splendore, quam magnificentia insignibus laudant
aedificiis, tot Caesiarum jactant amphitheatra,
43쪽
tot auro, cedroque laqueata commendant pala-
2 ut vel ex iis Romam urbium imita Princi
pem non immerito fatearis , neque nos Ure
lilii, quem habuit, &etiamnum possidet sipiendorem, invidemus, neque nostram praeserre illi mens est, illud tamen non sine Veritate prontemur Viennam decore suo, & aedificiorum mole, ac venustate nobilissimis etiam orbis civitatibus posse comparari: tot enim in ea superbae sumptibus moles, tot Vasta &immensis opibus exstructa atria, tot prope quot domus, palatia nu merantur, ut inter venustissimas, o populotuli-mas Urbes non unius Europae, sed Orbis propemodum uni Versi reseratur; Et quamVis pro incolarum copia, quOS ultra 6OOOOO. comple ctitur, paucae sortassis Videri domuS pomni s nam non nisi mille ducentas triginta & tres, ex quibus Civicae 93o Liberae 2 8. Monasteria I 8. Templa 29. Sacella non annexa 8.) continet, tantae tamen sunt magnitudinis, ut plures etiam familiae eandem incolere commode valeant,& inhabitare. Nam quot sipectantur aedeS Vastissimae, quas aulas nominant, quot diversoria,
quot ingentia Principum, & Dominorum Palatia, quorum singula suo in districtu minores
aliorum locorum eiVitates aut aequare, aut superare posse videantur: finem dictioni non facerem, si recenserem singulas, possem autem omnes, easque secundum meritum suum dilaudarem, unde ut brevitati & consuetae scribendi rationi morem geram, aliquas, easquz pm'
44쪽
irissimas, quae eaeteris aut mola, aut pulchritudia lne, aut magnificentia antςlarri possint , placuiti
Et ut ab Augustissimarum Majestatum Re- Ha initium faciamus, sita est haec adi portam ab . Aula dictam, solem Occidentalem ver SUS; sipecialis a, propugnaculis, &custodia defensa, opus S magnitudine & venustate insigne, treS. in se continens distinctas Aulas, qURrum unam Augustissimus Imperator, AugustuS alteram, tertiam Serenissimus Archidux, cum numerosRi Ministrorum suorum manu incolit, aedifipium formi quadrata erectum, amplum includit atrium quatuor Portis, tam pompae, quam si necessitas cogeret, militum aliquot millibus opportunum, contignationeS in altum numerat ternas, quarum medias occupant coronati vertices, reliquae illis in usum, qui ab obsequiis pendent Principum, reservantur.
PRaeter praefatam Regiam, alia: reperiuntur Principum, & Dominorum domicilia opere suo & arte celeberrima, de quorum numero dem libare potius, aut recensiere aliqua, quam descri-here fusius brevitati studentes statuimus, neque illis ista praeferre, aut haec prae aliis negligerenqbis menS fuit, sed quemadmodum.Vel sus e
45쪽
timus ipsi, vel ab aliis aecepimus quaedam non. ingula commemorare, saxius nos facturos judi- antes, si ad ocularem horum experientiam be-.1evulum Le orem inVitemuS, A Principum aulis ordimur, quas inter re rensendae veniunt praeter domum Provinci em ) in qua Austriae Statas de Provinciae nego iis tractaturi conveniunt, sumptibus.& structura insignem, Equitum item ordinis Teuto
nis Melitensium ibidem Principis de Boquoi, utriusque Principis Gundacari, & Leopoldi de Dietrici,stein, quorum primi ad pulchrum sontem, secundi in Dominorum pl/tea. est sita sis.
Principis & Hungariae Palatini ab Esterhasi, Principum Adami de Liechtenstein in platea
Dominorum , & alterius Adami de Liechtenstein penes. domum Provincialem , ac tercii Harim anni de Liechtenstein in foro Rusticano. Principis de Muns se id in alto ponte. Dincipis. Montecuculi post domum Provincialem. Principis de Porcia in platea Dominorum. DucisSaxphiae nunc Episcopi Jaurinensis in alto Ponte. Eugenii Dupis Sabaudiae ad Portam coeli. Principis de Sch argenber' in foro nuvo. Celsissimi Principis ac Episeopy Vienn ensiS, eX CO-mit bus de Harrach eene , S. Steplianum. Quae sinnulae vpi a magnificentia, vel a statuis, picturis , dc Archizectura celebres Civitatem Illustrςm reddunt & exornant.
46쪽
Neque minus adserunt Urbi ornamentum P latia plurima Excellentissimorum, & Il lustriosimorum DD. Comitum per varias Viennae partes, sora, & pIateas dispersia , D Com. Bucellent aulae Cancellarii in novo foro. Comitis Budiani in L Dorotheae. Caprarae in platea dpulchro fonte nuncupata. Carastae in aula Scotensi. Colaido in toro ad aulam dicto. Coloredo in melchpori: Corbelli in S. Ioannis: DD. Comitum Philippi de Dietrichstein penes PRAugustinianos. Funishirchen in platea inferiori Pistorum. Ab Harrach penes Monasterium Scotense. D. Com. ab Hamelthon ad moenia in Elnsali Θtrassen. Comitum de Hojos non procul ab hujus ad moenia protensa D. Com.
de Jorger in platea simplici vulgbΘti D. Com. de Κaunig inista domum sProvincialem. D. Com. Κinski in Coemeterio S. Petri. D. Com. de Lamberg in mainexsCom. de Martiniet in foro Carbonario: D. Com. de Molari in Dominorum platea: Gen. de Obigi penes PP. Augustinianos: Gen. de Palfi non erocul a domo Provinciae. D. Comia de Rabbata in pratea ri Oh deii nuncupata: Com. de Rosienberg in Dominorum platea: D- Com.de Rottalin Cantatorum platea: D. COm. a Saltaburg in S, Joannis. D. Com. de SinZendorirpenes domum Provincialem. Com. Sta-renberg non procul ab eadem D. Corn. de Stratmon ibidem. Com. Strogi non procul a praefatis. D. Com. Tschernini in alto ponte.
47쪽
Com. de Traun in Dominorum platea. D. Co.
de Trauemanstorff in eadem. D. Com. Traut-son i n platea Dominorum, & alteriuS D. Com. de Trauision in platea Breineriana. D. COm. de Vol kerer. Com. de menseta olff. D. Com.
de Wallenstein e regione Monasterii Scotensis. D. Com. de Windisichgraa penes PP. Munoritas, S aliorum quam plurimorum, qu r serre omnia nihil foret aliud, quam volumen implere domibus, & in infinitum excurrere re terendo ; quamobrem privatas aliorum Dominorum sitiens praetereo aedes nobilissimas, quarum Viennensis Urbs tot continet ad sui prope invidiam , quot domus universim, ac proinde eas nune uolum proseremus, quae lingua nostra ob magnitudinem suam, & vastitatem aulae n tivo sermone appellantur postea, de publicis & ad commoditatem omnem instructis diverBriis dicturi, sunt autem aulae hujusmodi per urbem celebriores viginti. Aula Episcopalis penes S. Stephanum νPassaviensis ad gradus B.V. : Claustro-Neobu gicae regione armamentarii Caesiaret, aula ad S. Dorotheam,Gundeliana penes Gammingeriana, aula S. Crucis non procul a
Templo Collegii Soe. Iesu. Ducumburgensis in platea S. Annae, Celleriana vulgb Colli ev=hoii in superiori Pistorum, Campililiensis in
platea melchburgensi: S. Margarethae in foro Vetere Rusticorum: Madisbergensis: Melicen
sia penes Monasterium Scotense, Mariae Cellen'
48쪽
sis, in s. Joannis platea: Ne montana in platea Scbolastica. Ratisbonensis in et Mea Pistorum Scotensis in ipsis Monasterio. SeiZerjana ad portam Pallerianam, Styrensis in Carinthiaca platea, ZWectensis penes B. V. . ad gradus , Z olmeriana in serp antiquo lanionum. Quae
omnes a mole, Vastitate, incolis, & decore clarissimae superbis aliarum urbium aulis, & domiciliis in comparationem Venire posse, eaqud aut
superare, aut aequare non ambigimuS.
Succedunt his ordinet & dignitate sua copiosissima diversoria, hQspitia publica, tam civibus quam exteris & e locis dissitis adventantibus poropportuna , in qμibus quidquid Vel ad necessitatem, Vel ad commoditat*m exigitur, dato ad id pretio comparatur. Ad aquilam nigram , ad aqyllam flavam
peneS tψrrjm rubram, ad aquilam auream in novo foro, ad anatem auream, ad arborem viridum.pones Cancellariam Imperialem , ad arborem viridem ubi lupus anseribus praedicat, ad Angelum aureum, ad ansierem aureum e regione rubrae turris, ad agnellum aureum in alto Ponte, item .ad agnellum aureum in platea Cl VigerorVm, ad Znguem aureum vulgbΘtindismirth l ad bovem album in sero Vetere vulgo. , ad botrum aureum in Bro is, aula dicto,ad crucem auream penes rubram tur Tim. Ad 3. coronaS aureas ibidem. Ad Crates non procul ab armamqntario navali. Ad cygnum in Carinthiaca, ad Cetum inder Suu
49쪽
geriirassent ad cervum aureum penes rubram turrim in aula Dempnngeriana, in aula Doctoris I Zen , ad Elephantem nigrum e regione rubrae turri S, in aula a pisicibus vulgo sis in diosis dicta, ad gryphem aureum in Garinthiaca. Ad Gallum album in fossa profunda, ad globum aureum in foro aulae. Ad Hircum coetu-leum penes portam Stubensem , ad Euclionem
alias Hui senippenning ad rubram turrim. Ad
tres lepores in Carinthiaca, ad Leonem aur eum
ibidem, ad Leonem album in Salggvleg t ad lupum Candidum in foro veteri vulgo Sseiph;
nurva I in aula Mais chakeriana. Ad pavo nem aureum in Carinthiaca, ad portam nigram penes domum Provincialem, ad pomum aureum in platea angulus porcorum dicta , ad rosiam albam in platea pistorum, ad rosiam auream in S Joannis, ad stivam auream in platea Clavigerorum , ad stolem aureum e regione rubrae turris, ad stellam albam penes p. libros , ad tres secures penes Monasterium Scotensis, ad Satyrum in Carinthiaca. Ad SS. Trinitatem in plataea Iudaeorum. Ad ursum aureum in foro lanionum vetere. Ad ursum nigrum auis deni Liidroeg l ad venatorum cornu aureum peneSSanctam Dorotheam. Sunt quidem plura adhuc Viennae di versioria, quia tamen praefatis &commoditate & celebritate non paria, hic illis enumerandis supersedemus. Et quoniam de domibus illis, in quibus sanis aliouuin, & bene Valentibus prospicimus corporibus, disserui
50쪽
muri restat, ut & illas recenseamus, in quibus aegrota refocillan ur, aut restituantur, quem in finem varia per urbem necessariis omnibus pro morborum diversitate instructa, erecta sunt pharmocopoeia, seu Apothecae, & quidem praeter illas, quas suis in Collegiis, aut Monasteriis Religiosi, propriis in domibus Domini alii in usum proprium eonservant, aut in aliorum commodum instituerunt, praecipuae magis, & notae numerantur sequendeS. Ad nigram aquilam penes aulam Imperatoris. Ad Angelum album non procul a porta Palleriana. Ad AEthiopem e regione domus Justitiae, quam Schronam nuncupant. Ad cancrum rubeum in soro alto. Ad Coronam auream in fossa. Ad cervum aureum ibidem. Ad Ciconiam candidam in Coemeterio S. Petri. Ad Gryphem aureum e regione Aulae Episicopalis. Ad Leonem aureum e regione S. Stephani. Ad
S. Spiritum in Hospitali Civico. Ad Tygridem in Carinthiaca. Ad Ursum nigrum in Dibroeg
ΤITULUS V. Urbis Llateae, ου quae in iis Ἀμ-
TRiψmph bat olim vetus Roma , qu bd
tot, S tanta complexa siti suo in gremio sora, & compita, tot vias, ac plδteδε, per quas