Vienna gloriosa, id est, Peraccurata & ordinata descriptio toto orbe celeberrimae caesareae nec non archiducalis residentiae Viennae

51쪽

uas victrices de hostibus Duces magnifica

Kmapa inVeheret, & gl riosisS aquilas laetabunsis Quiritibus ostentaret: quam gloriam ne si i concederet Vienna Romae, amplas & ipsa per

urbem plateas, ampla adornaVie compita, e que quasi semper triumphatrix raro sp ctaculo ardentibus per noctem LichniS instraxit, ut tot in iis arderent accensae Lampades, quot coelum dera exornarent, ut vel in hoc Romano i

stui excitaret invidiam, &quod Urbi illi festiuVum erat, huic fieret quotidianum. Dividitur autem Urbs in partes quatuor, quae potissimum a praecipuis Viennenus Civitatis portis suum sunt nomen sortitae, in his plateae numerantur plurimae, sora tam majora, quam minora non pauca, quae pleraque a rebus inibi venalibus, situ, novitate, aut domo quapiam sunt appellata: partibus singulis, singuli praesunt praesecti, quorum ossicium est, hostiles impetu si incendia, aliaque incommoda avertere, & partium suarum commodum, & utilitatem promovere, quam ob causiam Centuriones stibi habent adiunctos, qui per milites suos noctibus, aeque ac dimbus servent vigilias, lustrent plateaS, liteS ominnes, & rixas componant, ex quibus Pantum, quem Videmus ordinem, & optimam urbis compositionem oriri est necesse. Ut autem squod titulo isto promittimuS exequamur partes singulas, in quas urbs tota divisaeit, ordine debito perstringemui,

52쪽

Pars prima a porta sibi cognomine Stuben.

sis dicitur, ac plateas continet, Ordine, quo referimus, sequenteS: a rubra turri ad domum

Pragensem, quam salinariae rei Praefectus inc lit, catorum est semita, hinc ad sorum aliuni Judaeorum Plateola a copia habitantium olim inibi Hebraeorum Micta extenditur, a soro alto ad lanionum ossicinas via lucida Qt eg I sequitur hanc coquorum usique ad crucem auream. Mercatorum usque acl cellarium a mulsoriuncupatum, e regione Lanionum, in uibroeg locus dicitur, ubi equi conductitii reperiuntur, hinc descendendo ad anserem a reum forum lini a venali lino dictum ingredimur, post quod suo ordine venit platea auis de ii tetig vocata, quae ad rubram turrim excurrit, ad domum mercatoriam quam ab acri angulo sui a Qchavsteir: nominant, extenditur, quam Stubensis excipit, Pistorum anterior dicitur ea , in qua domus ab olente ve me visitur, inferior verb, quae ad Collegium ΡP. Societ. protenditur, ad S. Crucem parva, & angusta plateola est, quae ab hic ipsis aula nomen silium desiumpsit : excipit hane ab albo bove platea inajor, forum vetus Lanionum appellatum, ex parte altera , a domo quadam Ci-Vitatis in praefato foro posita ad nigram aquilam usque protrahitur platea, quae vulgo porcorum

barae platea penes Caesareum Convictorum

Collegium angusta est , major illa, in qua cete bre

53쪽

bre est RR. PP. ex ordine S. Dominici Praedicatorum Coenobium, quae idcirco sorum Praedicatorum appellatur : claudit tandem partem hanc plateola figulorum , quae ad nigriam aquilam longitudine sua eXcurrit.. Altera pars a Carinthia Ca porta nomen , traxit, hasque quaS subnectemus, sub se plateas Continet: sumit autem initium a Gallinarum plateola penes sorum altum , ubi cancri venale S exponuntur, & in nominata proprio vocabulo Nugev terminatur, quas inter numerandae Veni Unt, marsupiorum platea svulgo Eusa da, pel penes viam lucidam,

a laeva fori alti venduntur hic omnia ea, quae quotidiano inserviunt usui Tu chlauben, Cae- meterium S. Petri; ubi alatnia vicini9 ex provinciis advecta, summa in copia distrahuntur, sorum Rusticum, sic a rebus rusticis, quae ibi divenduntur, appellatum. Corona Regia s Land Cron) Monctaria platea, ad Caeruleum Dominum DEUM, i quod a combustis olim sedibus servavit nomen, plate Ola ad rubram Crucem , & Scholastica a dextris,

bum parva plateola, Lorariorum, cum quadam

minore sibi conjuncta Sulν nasset in Platea a

cantando nuncupata, ex utraque parte proten sa ad viridem anchoram, lactea platea, Cinme-terium S. Stephani, in vetere toro equorum, ubi lignea vasa venduntur a laeva, uti & Carinthiaca a sinistris ad portam usque, meici eiu

54쪽

durum lapidem, seu Haud enitein i adferreum pyrum, S. Joannis & S. Annae plateae. Tertia pars in quam Urbs dividitur, quam

ob causam non constat Wubmeriana dicitur,& a sero Coriario, sieu a septem domibus tenet principium, suoque ordine plateas numerat, Tinctorum, sorum Judaeorum a Castaneis ibi venalibus celebre, Aulam a Ducum Austriae Regia, quam olim ibi habebant nominatam ,& a binis per annum, tempore Pentecostes, &D. Catharinae nobilissimis nundinis dilaudatam,

Judaeorum, seu currentium ad larpentem almxeum. SeiZerianam, Schulterianam plateolam. A dextris Brum altum versus ad partem hanc revocantur Wild-erchiana, dc pars infra Tudblauben appellata usque ad SeIZerianam aulam, locu S infra Ephippiarios, sic umbilicarios Θpanglev) fossa profunda, hinc deorsima laeva si ridens chii Fl arcuariorum 6c claviariorum asinistris ad rotulam, turris Paulina: Praeterea huc revocantur plateolae Pater noster, S. Petri e regione aulae SeiZerianae, Coemeterium

S. Petri post aurifabros usque ad aulam Freysin-gerianam, sorum equorum, Rosa rubra penes

Qtos in ueysten I fossa ubi praeter colossum sSS. Trinitatis, de quo alibi, istu dignus est Elephas ille in domo quadam ad coronam auream incisus, quem ob ingentem suam magnitudi- m anno IS a. Maximilianus Bohemiae Rex

55쪽

ex Hispaniis dono accepit, populo sipectandum exhibuit, Ssqpposita tam Latina, quam Ger manieainscriptione huic domui inlaulpi voluit: fabrorum plateola a sorum Carbonarium a laeva ad S. Michaelem, Superior Preineriana, cum inferiore, quam rubram, seu Nothsai ben nuncupant, Platea item ad S. Doro hearn , VetuSPO Oram forum 4 platea speculorum post Sa ctam Dorotheam, Rosiarum a bove aureo ad tres Reges protensa , fundicunt platea Penes tres Reges, in uenen I Garinthiaca a dextris usque ad portam, clindit Partem Banz

Ultima pars Civitatis Scotensis appellαta suo in districtu recenset ieiunarre usque ad ii rum altum a dextris , & ipsum ex eadem parde altum forum usque in aulam montanam abeu

complectitur deinde milumerchianam .a d tris ad pontem altum, una cum ipso hoc ponte, gradus B. V. In arena salinaria vero torum spatium deorsum a loco beym molffen in dex ari

dicto. Aurifabrinam , e regione armamentarii navalis in exilio nominatam, fossae profundae Partem dextram usique ad Vindicias uer uno sic hinc usque ad Balneatorum plateam, aliam praeterea currendo nuncupatam Nemigassen ieiniste &Rosiarum plateas una cum anteriore Schenailiat en a domo Principis Mont cuculi sursum, continet praeterea ansci I ait

56쪽

ramque ΘΦein silvcsset usque ad domum is

Principis de Liechte nilein protr ctum , Coe- meterium ad nigram portam, plateolam Stramineam , & majores aliaS Dominorum, & pata

teas Claviariorum, & irum Carbonarium ad tris usque ad aulam Caesaream , & desinit

Et quoniam partibus his subordinata sunt ipsa Suburbia, aequum esse judicavimus, ut ad titulum hunc, quod parti cuivis respondet, reducamus, aca Stubensi, cujus prima Vice meminimus inchoando, haec sub se continent viam Regiam, Alutarios, inseriorem mouth & Leo-poldinam, ad Carinthiacam resertur cum mi

deti l quidquid torrens Vienna dictus a sinistris alluit; mubmerianae parti subjacet fossa lutea Laimbsicii ben) S quod a dextris Viennae fluvii ii tum cst, Θdγofi V Vicinia ad B. virginem

Auxiliatricem,&Spj telomontium, pitlberg. Reliqua videlicet in monte, & agris Scotensibus sita. Picarum platea, maliringa superior si, morti / Rossavia, Aurigarum, Servitarum , Hortulanorum plateae, uti S illa in qua Iudaeorum est sepultura, ac rivum versus a picis dictum, cum Spitelovia Scotensi Quadranti sunt adscripta.

57쪽

Colossi,s Statuae per Civitatem erectae, 0 prodigisae Imagines Rebila, θ

Solebant .Egyptii, ut immortale sibi apud

posteros nomen compararent excelsio Sperurbium compita Colos S,&Pyramides erigere, in quibus aut fictilia sua adorabant Numina, aut mortuos Reges superstitiosa religione siepelirent. Quem morem imitati populi alii, ut &famam augerent suam, Urbe que suas redderent gloriosias , diversa S per fora Columnas, diversas in Columnis Statuas exstruebant, quae vel in triumphantium Belli ducum aeviternam gloriam, vel in Deorum, Dearumque suarum honorem erigebantur. Vienna ut nobilissimarum quoque Civitatum Vestigia premeret, ae velut apis ex floribus non nisi suavissimum mel colligeret, praeteriti S, aut superstitionis, aut Ethnjcae perfidiae monumentis, iiS ornata triumphat Colossis, & Statuis, quae ex Malatiate, &decore, sumptibus, & impensis famam, & memoriam merentur sempi cernam. Numerat autem Urbs tota non nisi binas,

quas pietate, & cultu, & religione in Superos Gloriosissimus Imperator Leopoldus, Caesare id est Munificentissima liberalitate, & affectu erigi fecit, & aedificari. Prima, quae & ab arte, di magnificentia commendabilis, in sero cui ab

58쪽

aula antiqua nomen , e regione faciei Ecclesiae Domus Professae erevia est, tota ex aere fuso, & deauraeto posita anno I667 immaculatae Dei Genitricis statua ex Metallo eodem conspicua. Sollant hic in festorum Magnae Matris Vigiliis, festisque diebus coronati vertices non modicassii in Virginem illibatam amoris comestatione, aedificatione populi, haereticorum consternatiO- . ne, costa , & genua flectere, cantatis interesse Litaniis & precibus, & publicas decorare hanc. ad col umnam ProcessioneS.. Altera, quam idem Augustissimus Imperator Leopollus magnis exstruxit impendiis in foro a sola dicto consipicitur.. Opus est omnium judicio Romanorum dignum imperatore.. Columna per modum, pyramidis prominentihus undique artificiose nubium globis, & superimposita cuspidi fulgentibus auro radiis SSS. Triade in signum gratit udinis ob depuliam gravem luem, quae Viennensium Urbem anno praeteriti saeculi 79. graViter corripuit, , in honorem unius , & Trini Numinis est erecta. Posuit Augustissimus ipse3o. Julii 168 a. magna solem nitate fundamentalem lapidem, cui anno post decimo, nempe I69a. moleS tota quam: artificiosissimus omniam libo tempore statuariuS ela horaverat, ipso Festo SSS. Triadis d3 ei nnu mero populi admiramis, Mobstupestentis aecursu, coniuncta, ritu solemni a Roverendi stimo Viennensium Episicopo ter uni Numini est consecrata. Ardentes circum lampades, & con

stam

59쪽

stans alternantium militum Custodia, operis non modice augent Majestatem. Subnectimus his binos Colossos alios, qui binis in sentibus positi magnam viciniae suae conciliant venustatem. FonS unus e regione Cervi aurei in foro, cui a sessa nomen, posituS, & mole, & gratia est insignis, profluit e quatuor Leoninis capitibus in suppositam Concham aqua: in supremitate S. Christi Nutritium eleganti in statua continet, dextra Lilium, sinistra cor tenentem , & quasi per aquarum prost Vium , gratiae rivos effundentem: fons alter penes Coronam auream in D Lis eadem ex octo lapideis capitibuῆ, & quatuor Delphinis aquam in excavatam Concham pro trudit i statua D. Leopoldi dextra Ecclesiam, laeva vexillum sustentantis est insignis. Sed habet Viennensis Urbs praeter dicta pietatis Caesareae Monumenta plurima tam intra, quam extra Ci Vitatis muros Palladia, quibus non tam defendi, quam ornari Urbem necesse est, non multa templa reperies, quae pro digiosis non abundent Dei, Divorumque imaginibus, in quibus coelum suam ostendit virtutem, potentiam exhibet copiosis: quas si enumerare Vellemus, templa fere singula recensiere foret necesse, eas solum adseremus ; quae magis per Urbem, & Provinciam celebres freq aentiori hominum concursu, & devotione colun

turo

60쪽

Ad S. Stephanum miraculose servatur Dei parae imago, quam a loco, unde allata Beatae Virgini, in BoeZ nominamus, multis imago haec post fusa S lacrymas clara prodigiis, ingenui hominum copia quotidie visitur, ac solemni quotidie Sacro, & Litaniis, saepius etiam tubarum, tympanorumque clangore, ac publicis ad eam ex aliis locis Processionibus honoratur. O tendunt id sussicienter sus ensia anathemata, quae sine numero ad ejusdem Aram a Teruntur. Est& alia non minus celebris B. VirginiS in e clem Basilica Imago, cui etiam anno elapso novum ex Marmore est erectum Alt are.

in Aulico RR.PP. Ord S. Augultini Tem plo prodigiosa Dei parae Virginis Lauretanae Imago, & sacellum e it, tam horrore siancto, quam pietate plenum: pendent ante hanc plurimae argenteae lampades, moli S non exiguae, quas multorum in Divam Virginem obtulit asesectu S. Alia Beatissimae Virginis sub titulo Auxi liatricis non modica pietate, & devotione vid tur celebrari in TitubauscujuS cultum promG- Vere strenue adlaborant RR. PP. Ord. Clerio. Reg. D. Pauli, qui inibi residentiam, ut Vocant, habunt, duin quotidianis Sacrificiis, sestis Coi cicinibu , &c. Populi in Patronam suam amor

rem Conservam, inflammam.

In Suburbiis ad S. Udatricum in Templo Paroch ali Deiparae linago plurimis clara mira-Colitur, quam ante elapsios duoS annos in