장음표시 사용
91쪽
- aqua.& terra non mam fierent, hisnumque elamenta a calore extenti rentur in naturam aeris ignis; sic euin humidam cum Uinina fiunt ne seiungi omini , nisi magna v1 . Alioqui ex humido, sicco compositio tantum fiet et non mistio, ut latum ex aqua &tes ramae facile seiun Mn fur, aqua n vapore manescente, terra in glebam iriabili metra seunte . . Frigiditas autem non mistionem cis cled eondensat tantum non solum quae permissionem in unum conuenerunr, Vt putrem,& lateres, sed &heterog
cs fit is in coagulatione, dique fictione vario modo se ira
bea At. Quae enim a PH a sunt , non coagulantur, nis ab eX- cessu frigo DRquantur autem modico te . be My gjacis 'I. Quae Vero terr ea lunt , non coagulantur a fri te, nisi prius
ab igne mollescant ut later. Emollescunt autem ab igne nota omnia , sed quae humiditatem aliquam habent insistam, cu-iri beneficio aliquando excessit ignis liquantur , Ut fluant, ut lapis molaris horimachus . Testae, ut tradit Arist. q.
Me eo cap. 6. Later Ustur crudus tanquam gleba est terrae, cuius 'rtes non hae rent pertinaciter, sediscite in puluerem di1 luuntur . In igne autem valido parte emollitae uniuntur-, haec enim est natura humidi inuicem glutinari abla dente autem gne, eaedem relinquuntur induratae quae coagulatio est ab utroque facta igne scilicet, &stigore . Haec autem non liquantur ni excesi. ignis, coa gulatitur Rutem vel modico frigore , iudicit enim, si ignis paulum remitratur opposito modo quam Glacies. In quIbus autem nulla humiditas remanet insita a solo igne omnem humidi a tem aduentitiam absumente coagulantur, ut sales idcirco ab aqua tantum Aluuntur , humor qui perditus C: it , restitutor quod nequeunt eficere 4n quibus msta est humiditas coagulata a frigore. Vel quia pori per quos ignis LX luit, angustiores iunt 'quam ut aquaingi edi possit: vi inquit Arino' reles vel quia in existens humiditas coagulata relauit alienam humiditatem quam edit atad ahaz, claden, non tamen. Dj0jtjgod by
92쪽
ab ea remollitur, quia in existens humiditas coagulata non liquat Hr ab humido, sed ab igne. Quae igitur laoc pacto coagulata fuere, merito insolubilia 'nuntur ab Aristotele ν , cum nec hiamore bluantur, Ut sales, nec ab igne, ut Met4;-la . Pater quoque in his dominari terram haec enim prohj-bet quo minus ab igne licuentor: nam neq ab excessu ignis quidam liquarentur, nisi aliqua humiditas insita in ipsis esset. Pro faciliori autem, difficiliori liquatione, quae ab
igne fili, mensura colligitur aquze, terrae. Vt inter Metalla Ferram maYimae terreibre est, quia ad liquationem eget excessu ignis Plumbum, istannum maxime hiauuda, quia facillime liqua utur. Si igitur Gemmae perspicue neque ab humido liquantur, neque ab igne, nisi brte ab excessu stpatet eXperientia , non sunt aqueae naturae, ut Albestia putatiit, sed terrea dominantis. Earum quoque coagulationem , non blum a frigore facta cile dicendum cst , sed etiam a celido humiorem terram attenuant , commilcen C, ae superfluam humiditatem ablumente . Hoc enim modo disteriaqnae, luti coagulatio in glacitam ab in lub lumco astulatione Glacies enim fit educto solum calido uniuerso Sales educto uniuerso humido Insolubilia autem partim educto humido supei suo, partim calido, ideo ab utris , coagulata fuere. Relinquitur ut obiecta Cluamus.
PErspicuitas si propria esset humido: Umi corporum, Ut qu dam putant non inesset quctou clam alibus, qui ab
Omnibus conceduntur terrae esse nec lapidi speculiari, Quod in igne non liquatum, sed in Gypsum continertit I , UCQ Cathma Xime terreum. At Omnia elementa Um alba sitiar, Votin libro de coloribus habetur, perspicua II nec si e cu vi in Peripateticis quaesitionibus explicauimus. Quod auteniaci ἴ-bit aliqv ido Aristoteles cryta alium fieri eae aqua Cmoto uniuersalire calido, de olacie intellio it, non de Cemma,
93쪽
quamuis haec ob similitudinem Crystallas dicatur. Et si
Plinio concedatur lapidem hunc hyberno gelu concrescere , non tamen ex hoc sequitur glaciem esse Nam i a frigore humidum quoque educi potest cum calido,unde remanet siccum substantiam lapideam constituens. Quod autem aqua pluuia in montibus Pyreneis virtute loci condentetur in lapidem, idem accidit, quod calci Postquam enim aqua calcem seluerit, quod solutum est cerum coit in lapidem, abscedefite aqua. Videtur autem aqua in lapidem densari
cum gutta in aedifici cadentes in stirias concreicunt: cum enim calcis substantia soluta in aqua fuerit, fluit ut aquatas, non tamen concrescit aqua, sed terreum quod latet in aqua cum separatur ab ea. Idem pater in puluere puteolano, hic enim si decidat in mare, lapidescit, idem iacit si aspergatur aqua maris salsed enim iuuat ad eius concrctionem. At Gypsum quacunque aqua affusa concrescit in duritiem lapideam. Caeterum sine aqua non coirent in unum. Quod enim siccum est, non glutinatur , sed parriculae separat in manent in proprijs terminis. Postquam Veri part 'Shum resuperueniente glutinatae inuicem fuerint, non egent humore aliquo ut constentesimo saepe humor impedimento est, nisi enim tacentur non constant. Hic succus lapidescensa quibusdam vocatus est, tanquam noua materia ad lapidum generationem. Est autem terrena substantia ab igne valde attenuata, ideo soluitur in aqua, Vis ales, calX unde succus ille conficitur. Nam Talis montes imbribus, solibus in apideam substantiam durcscunt similiter iitrum, ut loco proprio explicat iam sit. Nec mirum ti huiusmodi succus lapides cens aliena corpora , quae ili Una biberint , in lapidem
conuertat, Vten in sale condita, Ut se,ccharo in omnem, partem succo permeante, concresciant in eorum naturam, sic apidescente succo carcera lapidici tanti quae in eo maduerint.
Non igitur alia nateria ponenda cie lapidum illiquabilium , quarta terrea iubitari a praedo: Dinan S. Cum a Glen terra in sui natura ncquacita Lian adescat,neque la,neque
94쪽
humors coniuncta ob causas dictas, idcirco necesse est prius in naturam exhalationis conuerti ab igne aut a sole, seu matrum lublata exhalatione, seu inclusa intra terram,ut patet in corporibus combustis retinetur enim EmIDyreuma in c1nermus calce, quae est portio exhalationis igni ae. Quod igitur supra terram sublimatum in aeris regionem ascenderit, efficit impressiones , ouae in primIolibro Meteorologi
corum explicantur, ut fiammas, aut impetum Ventorum,
donec exhalatio diffusa in immensum aut dii pereat conuersa in ambientem aerem,aut decidat ita tenuem puluisculum, qui ab aqua pluuia solutus in fine aestatis aquas reddit u salsas. Non possunt autem lapides in hoc loco fieri, quia e halatio non cogitur in angustum nisi forte aliquando in densa nube id contingat, ut quidam referunt excalapides cecidisse. Quod autem inclumm intra terram fuerit , ob loci angustiam, compingi in substantiam lapideam potes , aut in reliqua corpora fossilia Hinc patet quam leues in dubitat ones a duersus Aristotelem allatae: non lacri e exhalatione ignita lapides, quia sicca non cahaerent lane humore: non decidunt lapides ex aere: in incendijs sub erraneis non videmus egredi nisi pulverem 4 Pumices. Patet enim ex dictis , qua ratione humidum . siccum unum fiant , 'uomodo inuicem glutinentur partes siccae, tu in aere non coeant in unum. In incendij autem subterranei comburuntur corpora, Vt in cinerem redigantur aut in Pumices, quae ignis excrementa sunt absumpta omni lubstantia scombustibili Quod autem dicit Aristotcles exhalationem ignita fossilia omnia parere,iignificat non combulcam ted ab igne praeparatam. Nam sulphure,Bitumen inter bifilia r
ponuntur exhalatione tamen constand non comb ία
'plex autem est modus generationis lapidum, unus per ignem fusionis, ut cum ex terra o fornacibus a. pisiit:
95쪽
pis fit: nisi enim aliqua ex parte funderentur aut mollificarentur partes, non cohaererent in substantiam lapideam eodem modo gignitur Vitrum ex harenis, Icorvi metaliorum. Sed horum quae facile ab igne liquantur , reponuntur inter corpora humidiora ut etiam Metalla reliqua pie sic ca&illiquabilia. Alter modus est persolutione a terrae adustae in aqua, ut patet in calce soluta haec enim liccata lapi descit. Similiter exhalatio quaecunque soluta in aqua par tim quidem iri sales transi, partim in lapides Qv autem praepinguedine non soluitur in aqua, concrescit in sulphur,
Bitumen, teliqua eius generis. In corporibu quoq animalium ut in renibus4 vetica hoc modo lapides gignuntur. Ex urina enim continente humorum adusitionem te cernitur crassities, quae in lapidem transit ut patet in matulis postis frigerationem urinae depositum enim sedimentum secreto humore obdurescit m cru1iam: Irc&intra corpus ut plurifinum iecundum crustas lapides coagmentantur, noua materia priori lapidi adhaerente, quod&in multis intra terrana genitis, neri videmus. Ob puritatzm autem materiae, impuritatem, crassitiem, tenuitatem lapides oriuntur no-hiliores ignobiliores , perspicui opaci , duriores ., ωmol-Jiores, alijsque differentijs. Quo enim exhalatio magis attenuata Rierit, iurior: apis gignitur densior id durior ,
magis porspicuiuS, Vt adamaS,oc Gemn praeita DIliares , Quo autem crastior fuerit materia. impurior , eo vilicines
lapides gignuntur minus enim densari possunt, quae crassastant , id coquem: ratis cohaerent partes inuicem : ob impuri tatem autem non simili Sest omnium partium concretio, sed qua danm molliores, quaedam duriores, quaedam pos giosae , &rarae consurgiant. Appres tenduntii quoque Mima corpora in lapidum concretione, quae simul lapidescentia inaequalitate ita faciunt nunc hare Iae sn novari generis lapilli nunc terra unc animalium , aut plantarum partes. Re- per a enim lunt conchilia in Gesura lapidum Praeterea nΘ-
qiliores ignem perpeti magna ex parte vis sunt,ignobi ore3
96쪽
autem nequaquam. Nam aut dissiliunt in igne, aut in calcem ab uar, absumpto Videlicet ad more, qui glutinauit: quod iniuionis imperfecitionem arguit Sunt tamen inter viliores, qui in igne percanes sunt, ut Amian tu S,&ingenere laxi arenarii, quod mortuum vocant, eae quibus forn ces extruuntur. Exivit enim ex ijs id quod ab igne absumi potest quod autem rclinquitur, terra est per se in Aterabilis. Quatuor autem genera summa lapidum traduntur Vulgon ta . Marmora, laxa, Gemmae, lapides Diitant magnitudine, . paruitate, duritie, c mollitie. ngenti mole oriuntur , marmora, saxa nam aliquando montes integri ijs constant: maris scopuli Videtur enim terra postquam aqua maris diu maduerit, siccata lapidescere. Fonteri quoq. Thermarum colles la deos constituunt, ut multis in locis videre licet: Gemmae non nisi in parua mole reperiuntur, sic&qui proprie lapides vocantur Distant autem daritie, ac nitore gemmae a reliquis lapidibus oriri solent in sex rum aut marmorum nbris , aqua praeterlabente eius succi grataida. Scinduntur autem montes lapidei solibus incocti,
in scissuris autem tanquam in venis aquae praeterlabentes, d exhalationes subterraneae varia corpora gignant , lapillos, Metalla , Terras . succo , concretOS. Vt autem Gemmae acinteris lapidibus noni itate, nitore, ac duruie differunt, sic
S Axorum genera partim ex consistentia distineta sunr, ut
Tophus, o Silex mollis enim est I cphiis Silex pr. Hirrus Partim exultavi quadratum quod in aedifici jsqa drari potest ad postes dimina Crustolam quod finditur in
crustas utiles stratis, ac Uctis Saxum calcariuna quod exc qia itur in calcem pro cemento Focate, quo attritu scintillarigni Memittit,forte Pyrimachus apud Anit telem dictus, qaia terentur in Bella ad iuraeua parandum arui a Pyrite L Cutes
97쪽
Cotes allidicti sunt, qui ad acuendam gladiorum acrem e petuntur Smum Harenarium, quod asperum est, veluti ex harenis compactum , ideo lavorem non suscipit: utile is fi- cijs , quia calcem bibit Limosum quod attritu in imurn soluitur quas differentias notant qui aquarum sontes scru tantur Agricolae quoque saxorum quaedam gemera experit mi ut quae eruta selibus , 'luuijs , glacie dissoluuntur . Contra aedificijs commoda,quae peremnia sunt. Fornacibus, quae vim ignis tolerare possunt. Sed nostrum non est sigil a tim ea persequi, quae Varijs artificibus in usu sunt solum. praecipua genera perquirere satis est, praesertim quae in e dicina aliquem sum praestant . Tophi igitur appellantur a pud Graecos Pori , quia porosi sunt alioqui ut plurimum similes marmori Pario candore lauritie apud Theophrastum, sed leuitas inest Pumicis rideo commodisiimi ad re plendas parietum collabentium scissuras , cum prae sua leuitate non premant, glutinent facila extremae. ReperiunturAE nigri, iubentes,& colore terreo . Cum caeduntur e fa erraneis, sypemolles sunt, ut praecidi ligni modo posse sint , serra facile secari, auctore Vitruvio postea duran. tur in aere. Huiusmodi foditur in Urbe veteri Artifices enim qui parietes construunt, ad pKaesecanda quae extu rant, securi utuntur, non malleo , neque scalpello. Est, i genus ophi,quod in speluncis coagulatur in stirias aqui cadentibus, relinquuntur enim inania, quibus aqua continebatur , unde a similitudine cum spongis , spongiones vulgo appestantur. Ad Tophos referuntur qui in articulorum Turnoribus indurantur atque alijs abscessibus puteri 'lapidem concreto, qui in renibus ac vesica oriundu TO
phi a medicis dicti sunt . Tandem apud Plinium Tophus d
98쪽
- sed ad scalpendum ineptus quia dissilit vulneratus serest. Aedifici s quoque minus probatur , quia calcem non bibit,
unde sequitur murorum scissio Color et plurimum fuscus ut Albertus testatur. Plinius nigros rubentes,&nonnumquam albos reperiri tradit, ut circa iacum Volsiniensen . Ex hoc Sitice fuisse putandae sunt Molae vollinae repertae nam hodie inter molas ad farinam parandam, quasdam focales Vocant, quae tenuius atterunt Alias spongias, quae obleuitatem furfur crassum relinquunt, ut syncerior farina e cerni possit . De lapide molari scribit Aristoteles . Meteo. cap.6 feriis igne terra combusta liquari etiam molas , ut suant cum autem id quod fidit , coagulatum fuerit, nigrum fieri, sed simile caui: idest leue, spongiosum enim redditur. Huiusnodi in incendijs ex monte Aethna fluere testantur. Liquatur dilex, quem Aristoteles Pyrim clium Vocat ut eiusdem naturae videatur lapis molaris, ex quo molae focales fiunt. Has videtur intellexissia Galanus et ad Gla. .cum ad Scirroses affectus dissoluendos lapide molari utitur, ubi Pyrites haberi non possit Lapis niger ab Hippocrate Voc tur in insula Nysiro plurimus. Fiunt etiam molae ex lapide calcario spongiose,unde calx optimam ob quanda pinguit dinem,ut Plinius testatur apud eundem Silex nusquam utilior, quam in Italia gignitur: lapisque non saxum est. In squibusdam vero prouincijs omnino non inuenitur.Sunt quia dam in eo genere molliores , qui cote levigantur, Ut procul intuentibus Ophitae videri possint. Neque est aliusn mior, quando lapidisu natura ut lignum similiter imbres, sele'. aut hyemes non patitur. In Stratoniensi sunt quibusne ignis quidem noceat. Idem in monumenta sculpi contra uetustatem incorrupti permanent ex eisque fonze fiunt,
in quibus Aera funduntur. Est viridis lapis vehementer igni resistens , sed nusquam copiosus , ibi inuenitur lapis eli , non saxum. Ex reliquis pallidus in emento raro utilis. Globosus contra iniurias fortis, sed ad structuram insdelis , nisi deuinctus multa sussrenatione sit. Nec certior
99쪽
fluviatilis semper veluti anadens . Graeci e lapide duro ac D liceaequo construunt , veluti lateritio parietes , I domos vocant genus striacturae. Haec ex Plinio Existimant quidam confundi apud veteres Siliccm cum marmore , ct caeteris i pidibus cum apcd Varronem legatur silicem Lunensem serra secari quod estgcnus marmoris Mapud Catoncm exsilice caleem fier, scd improbatam ut silicis appellatio transeat ad saxum calcaesium At id nequaquam Verum, nam ex saxo calcario xtilis fit calx tum ad structuram, tum ad tectoria ad utrunque damnatur e flice Si igitur aliquod genus flicis cremetur in calcem , degenerat a naturasticis,& eius ealca caetcris . Silicem praeterea tanquam globum duriosem inter marmora reperiri non est absurdum secantur auteni
serra non denticulata, sed eae aquae, harena silices duriss mi , qui Palpellum re buunt ..
QVadmum apud Alberti et inadrum vocatur, quod scalpello caeditur qualibet isura ad postes, limina ob
arcus , columnaes instar marmoris , sed nitorem non recipitu-m tactu aspero, diarenos constat , ideo inter fixa ii venaria e lapide quadrato constructum fuisse Labyrinthum kbvr Chusi tradit Marcus Varro . Color alijs cinereuS, alijs ad caeruleum vergit, qui praefertur: serenam hanc petram vocant, illam mortuam . Plerisque insunt micae argenteae. In Pctra sancta Actruria monS est, cuiu saxa argenteo Buore splendent , in igne inuici a , fragiliae tamen ob id in pta operi quadrato, ut alia multa, quae aut incrustas spon te findcntur aut cauernosa simi. Ex fissilibus quadrari potest quod Pisis Abaiarum vocant: foditur in Liguria findiatur hoc in latissimas, praetenues Iaminas ad tecta,mensas, Abacos Perpoliri hoc potest vi nitorea ecipiat colore nigro, cum foditur molle est ut facisiime praecidi quacunq; figura pinv lecta aere obduratur , reddituros alpet latafidela
100쪽
SAXum unde calx excoquitur, laviumSQ potest: Di
scorides marmor Fusineum vocat, quasi vile , abi queCbuium . Extat album marmori simile, aliud iustum &durius Exal calx melior quam e duro., structurae ti- licr. Quae ex fistuloso tectorijs, ut Plinius tradit Candidior calx ex albo, nigrior ex altero: candidimma ex fistuloso, qualis e lapide Tiburtino ex quo Romae constructum est templum Diui Petri in Vaticano eligitur e X e calY ad dealbandos parietes Treuertinum vocant, quasi Tiburtinum-Fit quoque calce littoralibus calculis, sed e Vario lapide a improbatur: ideo utilior exestosso. Fieri etiam restis Bu cinoram marinorum tradit Dioscorides breuiori opera: hodie ex relictis testis ostrearum quae alicubii mediterrane
magna copia reperiuntur , calce connciunt candidistimam. Nulla testu arserit , retinet tam vehemens ignis vestigium, Utvrat,&crustas moliatur, quam calx sed progressi intemporis ait illi vires expirantCocculto igne. . Calx Vitia, quae non extinta est, Asbestos Graece dicit nr. Cum ro extim.
ta fuerit,protinus ipsa quoque crustas molitur ed po1idiem unum aut alterum minus id facit, donec progrestu temporis nullam crustam etficiat 1ed calfaciat tantum es carnem liquet. Quod iter lauetur, sine morsa ullo valenter exsiccar, unde ad cicatriees obducendas hodie inutii est unguentum de calce. Quidam calce recenti aceto extincula,&ter lota, mox oleo roface ad immenti formam redacta utuntur ad combusta: non enim permittit bullas eleuari , absque ullo cicatricis vestigio sanat