De cantv et mvsica sacra a prima ecclesiae aetate vsqve ad praesens tempus

191쪽

ET OFFICII DIVINI PARTIBUS. G. III. I 6 I

si gratia ago, quia vos ad audiendas lectiones divinas video ad ecclesiamsi fideliter currere; sed si profectum vestrum, inaudium nostrum con se plere ad integrum vultis, maturius convenire debetis ... Et ideo Oh g VOS, Ut mmaturius conveniatis .cum veneritis, magis orare, Vel, psallere, quam otiosis vos, vel forcularibus studeatis fabulis occupare. Sermone sequenti impense sibi gratulatur de prospero successu, quod attinet hanc populi ad officium divinum frequentiam, Si ad concentum in ossici diVi , nom). De S GERMANO Paroten si iam superius retuli, quod de eo Canit OR Logiuisi.

Ponti scis meritis , Clarus , plebs fallit 'infans.

Quam vero sedulus hic fuerit populus, etiam in pervigilibus noctibus, declarat Elagranti studio populum domus irri at mirem Certatimque monent, qui prior ire valet. Perviiles noctes ad prima crepuscula iuηχθημConstruit angelicos turba Perenda hor0S. In celebri psalterio apud S. GERMANUM de pratis Parisiis servato, quod vetus traditio nos docet, teste P. ASSI , auctore OV tractatu diplomati T. I I p. I

ci usui fuisse S. GERMANO, Episcopo Parbiensi, qui mortuus est 28. Maii Sedi. IV. c. a. an. 76 Ad oram pe occurritin transfigunt linea horigontali quodq/ν - ' λ 3 laudato auctori significari videtur, versum ei respondentem antiphonam esse, quam populus repetere debeat. Reperiuntur illi non pauci psalmi, qui illam notam non habent, alii vero sunt, qui duplicem habent. uod inde est, quia mutabatur antiphona vel responsorium. Itaque Ie istud transfixum notare vult resp0nsorium Signum istud bis comparet in psalmo misereatur ad versum: Confidantor tibi populi, DEUS. Conflecti tur tibi populi omnes Scriptor repetierit e quia idem versus, qui revera responsuritis erat, repetitus invenitur. Psalterium istud diu in thesauro inter reliquias fuit custoditum, postea in gratiam

Q se Gaudium exorditur quod inihi mominus is civitatibus psallebatur taliter CLUS prae

dae vestra sancta, fideli devotionae concessit, paravit animum vestrum, ut 0' etiam meliUS, verbis non valeo explicare. Ilii res etaim erant adiuvat ite Doniin compleat s Quid nunc inter anni, quod de hac re aestuabat animus meus, in ipsa gaudia nostra agere convenit, nisi ut totis tota cordis intentione desulerabam, ut istam psal viribus Domino supplicentus ut quomodo delendi consuetudinem vobis pius Dominus inspira dit initium, etiam cons uni nationem dare digne ret Unde benedic Dominum meum, quan tur quibus tam an tarn psallendi conrulittas pol fima iugiter gratias ago , qui dignatus est devotionem , etiam felicissimam perseverantiana implere desiderium meum. tu enim vos ego pro sua pietatae concedat. ita psallere desulerarem , quom0d in aliis vici-

192쪽

L. I. CANTUM ALIIS IN LOCI s

tiam litteratorum in bibliothecam translatum ubi a me est visum. Sacrolla

S GERMANI de Pratis an I 269 in catalogo reliquiarum suae custodiae concreditarum , psalterium S. GERMANI recenset.

Diuin, Mesa XII. MaXime autem semper fili psalmodiae apud personas DEO, di-

modia, seu vinoque servitio consecratas perennis Occupatio a prima origine. Cum au-.1.ssia est tem psilinus, Ut ObsesVa BELLOT in Observ. in ritus Luti nenses, Graecis hi in cisti idem sit, quod Latinis cantus in psallare idem , ac psalmum cunere, nulli xyi η , dubium fuerit, psalmos olim apud veteres cantari solitos. eluti magnust *R3 Afrosius instituit monasteria plena choris psallentium. Olus etiam , ut iam memini, ad corpus S. PAULI remitae pro consuetudine falmos cantavit, teste S. HIERONYMo in eius vita Et in vita ALCA idem testatur, MALCHUM Capti Vum abductuna , psalmos , prout in monasterio didicerat, cum gregem Domini sui pasceret, cantare non destitisse. IACno Mius regulam , modumque psallendi acceperat ab Angelo. In regula . Ac4R11 P. I. p. et hoc breviter inculcatur apud HoLsΤΕΝ1UM Cursum mona teri superjmnia dili as, Cursum nimirum rationum , De psalmorum seu dudum statutum δε ' 37 est ut habetur in regula atrum apud eundem Ass1 AN Us copiose de

hac re libro II. III. Insilui agit Et lib. I. quidem Conitionum inter alia

refert ISAACI verba , quantum mulcedine ista abripi mens debuerit, amoris, ac devotionis igniculis eliquata Nonnunquam etenim Isalmi cuiuscui si que Versiculus Occasionem orationis ignitae decantantibus nobis i ebuit. Interdum canora fraternae vocis modulatione ad intentam supplicationem

si stupentium animos Xcitavit. Novimus quoque distinctionem , gravita- A temque psallentis, astantibus plurimum contulisse fervoris Nihil adeo acerbe habuit S. GREGORIUM a G. Cpoli valedicentem, quam Nazarae0rum chori, salmodiarum concentus, stationes nocturnae CARYsosΤOMUs in homiliis ad popul una Antioch non potest satis depraedicare divinam hanc monachorum harmoniam , uti iam in superioribus vidimus An vero idcircolio in ilibe in epistolam ad IIIo ΤΗΕUM Antiochiae potius habita dici debeant, ut o ΝΤFAUCONI Us contra ILLE MoΝΤ1UM sentit, vel ob id, quod ex ΝΑ-ZIAN ZENO retuli, nolim arbitrari. Inde coniici potest, poli etiam causam estea potuisse S CHRYSosio M AEX tollendi przesertim cantus illam suavitatem a).

postquam si irrexere, stant Tmnos canentes pro-plaeti eos cum multo suavi concentu melodia. Non cithara , non fistulae, non instrumen

tum alitu mulicum talem emittit sonum, qualem istic audire est, in profluuia quiete in s01itudine canentibus sanctis illis Hae porro cantica utilia sunt, opportuna , atque amore DEI plena. . In uocsibus inquito extollite mantis est, as ad DEUM D. Cantica quoque Davidica, multos lacrymariun fontes moventia, cum canit ilicens : Laboravi in gemitu meo c. Qilando item cum Angelis canunt; nam inn- geli tune canunt Lamdate Dominum de coelis defc.

193쪽

S HIERONYMUs in epistola ad Rus11 CUM Dion; psalmum in ordine tiso. Et alibi tana de coenobilica quam privata ascesi erapto Verba faciens, E se et . tam Virorum, quam mulierum hanc primariam occupationem memorat PotTirorum una erium, quod viris tradiderat gube undum, plures Vir ines, quis e diTPrs provinciis con regarat, tam nobiles, quum medii, X in mi generis, in tres turma monstiteriaque dii si ita duntaxat tit in opere ξ'

cibo separatae, psalmodii M operationibus iun erentur Ad LlgTAM scribens de educatione fili se sysues set, inquit, ad oratiunes X psalmos, n0cPH 0u- fur ere, manere Tertia , SeXta, Non fare in acie, tuus hellutricem

H MI accensaque lucerna reddere Sucris tum vespertinum. Et de monasterio S. ΡΑULAE Mane hora Tertia , Se X ta , Ona , Vespere, noctis Iu E s. medio, per ordinem psalterium decantabant; nec licebat Ei um sororum . iiiit e

ignorare fa nos nun de scripturis quotidie aliquid dispere Die Dominica ad ecclesiam procedebant, e cuius habitabant latere, coetu etiammonialium. Nec dubium est, quin pro more in publicis etiam conventibus eiusmodi diebus estis voces suas ecclesiae uia Xerint, quae aliis diebus suavem hunc concentum privatim in oratorii DEO reddebant veluti etiam . Au-GusT1Nus moniales instituit In oratori nemo aliud Pat, is ad qu0d est M. 69. . factum, unde V nomen aecepit. Psalmis V omnis cum orati DLUI dit. h0 Persetur in c0rde, quod profertur in Doce X nolite cantare, is quod PDitis obe cantandum quod autem non ita scriptum es, ut Cantetur, Jucantetur EX regula S AURELIAN pro monialibus iam audivimus cursum diurnum nocturnum ordinarie in Basilica implesse. An il e in ecclesia psallerent, non liquet, an cum publico conventu; sicut dudum ante de monachis memini Sidoniis APOLLINAR1s, quod id alternis cum Clericis egerint L. V. p. I7. Cultu, inquit, peract et liliarum, tia alternante mulco in Monachi, Clericique fulmicines concelebrazerant, quisque in dii ersa secessimus, non pr0cul tamen, utpote ad tertiam praeso futuri, tim Sacerdotibus res divina fa cienda. Ex eodem mo laudavimus ΑΓ sΤUM Re iensem, precum peritum infulanarum, quas nempe de palaestra congregationis eremitidis cellulanorum in urbem transtulerit. Ita paulatim a monasteriis etiam ad ecclesias fuit

perducia psalmodia horarum canonicarum. ΤΠ fissim, inquit AIARTE NIUS, Te ibid. o. a.

post redditam coles pacem in hasticis etiam cathedralibi satim invaluit mos

omnes incit divini canonicas horas quotidie solemniter decantandi. Refert deinde e GREGOR 1 Turon. lib. X. historis Francorum, Xemplum INIURIOS Turonensis Episcopi, qui instituit Tertiam . Sextum in Ecclesia dici. De psalmodia Cleri Parisens FORTUNA1us sic canit: et Cessa,

194쪽

Celsa Astis 1 Ac Cleri reverentia pollens,

Curs us Usiduis dulae revolsit opus. Inde Sacerdotes, esiticus hinc micat ordo: Illa canities, hos sola pulchra igit. Id iam senio, tamen hi bene vestibus albent: Ut placeat summo picta corona DEO In medii GERMANU adegi Anti stes honore, si re it in iuvenes, subri it inde senes.. . 46s In Concilio Venetico Clero civitatens haec obligatio graviter fuit imposita:

tau i Clericis quem intra muros civitatis fise manere c0n iteri matutinis

innis sine probabili excusatione Britudinis inventus fuerit defuisse, septem

diebus a communione habeatur extraneti quia tu mini strum sacrorum eo

tempore, quo non potes ab spicio su ulla horresu necesitus occupare, fas non est a sabbri devoti0ne cessure Vicus erat territorii Luri Palensis , ubi de

duo is Presbteris sustentibus etiam post mortem cum choro Clericorum ina auditam rem S. GREGORI Us tiron narrat a). In Concilio pa0nensi can. s. ' S,7 statutum habemus, ne reliquiae in oratorio ponantur, ubi psallendi munus qui obirent, non adessent Clerici Sanctorum reliquia in oratoriis villaribus non ponantur , ni, forsan Clericos cuiuscunque parochiae sicinos essse contin at, qui cineribus madendi frequentia famulantur Fuerit ne hic cursus Gasti anus, de quo, etiam in ritanniam, Scutiam translato, Ussg-RI Us ex Sc. nongentorum annorum insigne testina Onium profert, affirmate dicere non licet, nisi eo fundamento , quo e naonastica psalmodiae ratione etiam ecclesiasticum cursum formam accepisse , constat. Ita vero Brittav. ecl. Labet Sc. illud apud USSERIUM: si ordinem cursus Gasiorum beati stimus UM2, 2 3ψῖ ssi Asus, qui Lirinens monasterio . HONORATUM habuit comparem,

si post ipsum B HONORATU primus Abbas ESARI Us piscopus. si qui fuit in relate, ΡORCHER1U Abbas qui in ipso monasterio uit, si ipsum

a De glor. Confess. i. 47. Unius eorum sepul- alius vero 'lterius vocis modulamine convale-chrum a parte Austri, alterius habetur ad Aqui scit Tantaeque est suavitatis huius concentus,lonem. Igitur cum ad implendum Teium Cle ut audienti uin saepe mulceat adtentos auditus erici sallentium coeperunt Xercere choris probantur cum his pleraque indulgeri benea se factis Domino turba can0ra c0ncinere, mi ficta , si fidelis oratio praemittatur Agitur at scetur publica vox utriusque psallentis unus en hoc in id modo Itioens qui dein ch0rus unius vocis adiititori adiuvatur,

195쪽

ET OFFICII DIVINI PARTIBUS. C. III. 6 S

is ipsum cursum decantaverunt. Qui B LUPUM B. GERMANUM Ona- , cho in eorum monasterio habuerunt ipsi sub normam regulae ipsum se cursum decantaverunt, postea in Britannus, Vel Scottis pr3rdicaverunt. SHu referri queat antiphonarium monasterii enchorenses, probabilius quidem Hiberniae, unde S COLUMBA Nus prodiit, atque socio S. GALLO etiam si manniam nostram non solum fidei christian3 luce, verum etiam vitae asceticae principiis imbuit. Hinc haud dubie prima apud nos Cursus ecclessiastici, X psalmis, canticis , hymnis, collectis, antiphonis promiscue Compossiti, norma desumta fuit: ita ut collectbe, seu collectiones, ut ibi vocantur, antiphon3 psalmis .canticis familiaribus accommodata sint, quae est ipsa fornia, quam AssIANUM, ab Oriente sumto exemplo, in Gallia induxisse,

verisimillimum est. Concludimus rem UsTINIANI verbis ad AT ARBIUM L. Id tu.

praetori praefectum : Sancimus ut omnes Clerio per sngulus celasias consti- tuti per seipso psallant Nocturna, γ' Matutina Vespertina , ne ex sola ecclesu icurum eri in consumtione Clerici oppareant, numen quidem alentes Cleric0rum, rem autem non implentes Clerici circa liturgiam Domini

XIII. Non abs re psalmodis nomen cursui huic ecclesiastico inditur, K pshlmο- quandoquidem, psallendi munus habet, psalmis potissmum Davidi i 'S'conficitur iisque omne sere divini officii pensum Constat. DIONYsIU Alexandrinus laudat psalmorum cantus multiplices, quibus plerique e fratribus Z VI c. q. delectantur Hic ut cum S. EPHREM. O quar solitudines inhabitat, On AD AUuia si Ciones temperat, rudibus est instructio , proficientibus incrementum, per q

se fectorum firmamentum, vox ecclesiae. Hic festa collustrat, hic dolosi rem secundum DEUM operatur. Etenim psalmus X lapideo etiam corde si lacrymas excutit. Isalmus Angelorum opus est, caeleste munus atque si administratio incensum spirituale Psalmus mentium illuminatio, a Cor-ἡ porum anctificatio. In hoc fratres nunquam exerceri desistamus, in do- si mi extra is viis, dormientes excitati, loquentes nobismetsi ipsis in psalmis, hymnis, in canticis spiritualibus. prolixas eiusmodi

psalmorum commendationes ex S. Patribus superius attulimus Hic vero iterum digitus intendendus est ad celebrem S. ATHANASII ad MARCELLI NUM T. L p. nepistolam, qua distributionem psalmorum amplissimam facit pro singulis ma- D 98 teriis, Occasionibus . ac etiam diebus Psallere vi , inquit, in subbati A. p. 996. E.

habes 'nores iura primum Visuratia st ere dominio die habes si es-mum tertium. Vis secunda Sabbati fullere I die, quae sunt tu non Vesimo quarto Canere is die Parascevet laudem habes in n0na e sim secundo Θ c. Necd a tunc adeo Xacta habebatur divini ossicii distributio, sed, si quod

196쪽

res est, dicere velimus, melior ordo selectus, amplior etiam psalmo- βg 99 rum usus Cum igitur inquit idem psalmi tali ordine dispositi sint, li- si et deinceps legentibus in singulis deprehendere, uti supra diXi, motus, si .constitutionem animae suae, atque singulis in rebus formam, doctrinam, que quidve dicendo placere possit Domino; cuiusmodi verbis sese possitis Corrigere, Dominoque gratia agere ui sub nomine eiusdem S. A1ΠΑ-NAsi habetur liber de Virginitate, iam praeceptum dat ediscendi salterium. p 1 . sum Habeto psalterium, S psalm0s edisce Discimus vero e genuina . A ΤΠΑ-e discemium. NAs I ad orthodoxos epistola, fuisse tunc in manibus fidelium etiam Virginum psalterii librum , qui Arianis Xprobrat, Virginem idi uo salterium prae manitas tenentem publice fag ellari iussam. In vita . MAR1R neptis .

. biis sit ABRAHAE Eremitae si legitur: Erat autem in medio utriusque celluls se- p. 368 semestra permodica, per quam docebat eam salterium, aliasque scripturas,

si cum ea in laudibus Domini vigilabat, in psalmos nihilominus conciaco. nebat. Iodem pertinet, quod in regula S. BENEDIC 11 praecipitur suod

zer resa pos vi ilias, a fratribus, qui salterii se lectionum aliquid indigent, neditationi inserviatur Usalmos memori 3 ad 4erbum mandari, S. HIERONYMUs passim a teneris annis, tenerisque etiam virgunculis petit.

E is Atque ad RVsTICUM, perfectum monachum laetineans, prἴecipit, iis atur psalterium ad Terbum. Et GAUDENTIO traden regulam No ΡΑCΑΤUL , ex utero per parentes DEO Oblata, Cum Tir ΠΠCIllam septimu annitis exceperit, vult, ut discat memoriter psalterium. In litteris adfusae oculum laudans disciplinam, ac moniales Hiero sol mitani monasterii exstructi, a S. ΡΑUL Romana per ordinem psalterium cantasse dicit tua re non licebat hi-G. quam s0rorum litorare salterium. Et ad LAET AM scribens de Hunnis etiam harbaris catholicam religionem amplecti incipientibus, HUNNI, inquit, discunt psalterium. Cui 1 Lus Scythopolitanus, invita S SABBAE, Commemorat, novitios

monachos non fuisse reliquis iunctos: Donec multerium addiscerent, rLmodiae re idam e Et in vita . THEODO si addiscit salterium , . reliqua divinas scriptifras plura eiusmodi documenta Dert LUPUs in scholio ad canonem II Concilii Nicaeni II quo sancitur , mncm , is ad Episcopatus propehenaeus es radum, onmin nosse multerium ex hoc etiam omnis, qui sub eo silericus, ita moneatur imbuatur Quod ex veteri disciplina est repetitum. Sic GENNAD 1 Us polit Archiepiscopus, illum Sacer istem consecravit, qui non prius fulterium sedulo in ore habuisset, teste

L. XV. e. dia. NICEPHORO Idem in Occidente diu obtinuit, ut nullus ordinaretur psal- . . , . . teri nescius uia nimirrim psalmorum modulatio , iuYt DIONYS1UM , Ῥ-

.. mnibus ferme a erit talibus in feriis iung itur se subsantiae ratione cohoret Quandoquidem 41almorum perpetuus est usus in omnibus ecclesiasticis

197쪽

ET OFFICII DIVINI PARTIBUS. G. III. I 67

sticis ossiciis psalmis sunt depromta etiam , Mus succelsu temporum articulatim iuxta festorum dierum diversitatem sunt posita P veluti pica apud Graecos nihil aliud sunt, quam versuum , in psalmis hinc inde congestorum, in ad solemnitatis arcana Xponenda aptiorum ecloga Nihil hic dicam de illo veterum anachoretarum more frequenti per diem, aut per noctem , psalterium integrum , etiam Cum canticis absolventium, uti in vita . PALAEMONI Abbatis legitur rat sero sancti Senis mini sterium s-mil , 0cte cauebat t0tum psalterium , se canti a sine ulla repitu. Eo respexit S. BENED1 Cius in sua regula, distributionem psalmorum relinquCn 2ἰ g. c. I g. ordinandam, si quis melius aliter iudicaverita simum omnimodis id attensi datur, ut omni hebdomada psalterium e integro numero Centum quin-- quaginta salmorum psallatur dominico die semper a capite repeta- si tur ad vigilias. Quia nimis iners devotionis suae servitium ostendunt O nachi, qui minus is alterio cum canticis consuetudinariis ter septimanae si circulum psallunt cum legamus, sanctos atres nostros uno die hoc stre-- nue implevisse , quod nos tepidi utinam septimana integra persolvamus. Hi DEMA Rus in Commentario S. in regulae ho Caput apud P. HERRGOTTphis de ope eos incessit, qui relicto ritu monaitico canonicorum officium secuti sunt diis monoot si Si Romanum ossicium facitis , minus psallitis, quam regulae ossicium con-S si tineat nam in hebdomada Oit Pascha ... Penteco PH . . . totum psalsi terium in officio Roman non canitur. Et tamen praecipit regula, per usi namquamque septimanam totum omnimodo esse canendum cum Canticisis suis. RADULplius Tun rens triplicem hic facit ordinem S. AMBROS II, Prop. 1o. DHIERONYMI BENEDIC ΤΙ. Et quamvis ordinem S. H1ΕRONYMI videatur eundem facere cum Romano, in hoc tamen cum S. BENEDICTO Conspirare vult S. H1ERONYMUM, ut singulis hebdomadibus psalterium , licet non eodem ordine , absolvatur , secus ac in ordine Ambro an contingat In aregula S. FERREOLI similiter praescribitur, mi per ordinem psalterium de cap. et Cantetur, prδeter id, quod quisque privata devotione sibi suscipiendum du-Xerit:

servantia.

a se Venerabiles vero viqiuit Patres HIRRONYMUS BENEDICTUS e Sanctorum Patrum observatione consulerantes, totum psalterium X integro qualibet hebdomada persolvi debere, ali ter psalterium distinxerunt. Nam pro aliquibus horis diurnis certis salinis reservatis, resutuos omnes in septem nocturnos distribuerunt , videlicet HIERONYMUS pro Dominica octodecim, BENEDiCTU duodecim ambo vero pro qualibet feriarum similiter duodecim psalmos deputantes. Festivitates autem beatus BEM EDICTU sin numero lsalmorum dominicis adaequavit, ut cap. 33. HIERONYMUS vero illas respectui minicae mediavit: quia illis tantum novem psalmos dedit, si tres salini addantur, qui more Romano in festivitatum vigiliis de sero persolvuntur . . Similiter in festivitatibus ad noctem psalmi duodecim habebuntur. In secunda autem parte salterii distribuenda BENEDICTU discrepat ah AMBROSIo, .HIERONYMO. Eius a Utem divisio e sua regula sciri potest. Utriusque autem divisione , licet alia malia, totum psalterium qualibet septimana , nil festivitas o currat, est complendum.

198쪽

Ι68 L. I. CANTUS ALIIS IN LOCIS

Xerit: Ut omni tempore psalmi usque ad finem psalterii inordine decantensi tur: ibi tamen secretius propter propriam tercedem, XCepto publico psalsi tendi cursu dominico, quantum per singulos dies DEO tamen scienter lau- se de offerat occulta ruminatione. De S. GERMANO Paris se in libello de eius ita a FORTUNA 1 conscripta, id notatur quinqssa inta fulmos, Cel amplius in templa sui pecturi de aut iret. Et postea Tertia noctis hora ing rediens in ecclesiam , nun es e res ius ulterius fallantium ab ordine, donec clarescente die decantatus solemniter cursus nidersus Cui ummaretur ex CI-none. Qualis hic canon fuerit , ut est rata ac fiXa psalmodiae norma, pronum non est decidere id aliunde constat e eodem FORTUNΑΤ de Ciero L. II. e. 1o PariseΠs, X Lazidicis psalmis constitisse cursum Carmine DAVIDico divina poemata paH PIIS,

Cur bu assiduis dulce revulsit pus. Quo etiam innuitur, quod idem in vita . GERMANI declarat, Clero pervices sibi succedenti, assidua psalmodia sanctum pontificem constanter adhaesisse Ut se mutantibus Clerici , ne siesitudine ipse decantandi modi lamiana non miret. ostremo demum id e typic Graecorum est notandum , es fare salterium a mag na feria quinta sque ad Sabbatum Antipaschbe. Quod intelligi potest de ordinaria psalterii prosecutione. Quomodo etiamnum in Occidente illi, qui canonem Onasticum S. BENEDICTI sequuntur , tamen illis diebus ritu se Romano conformant psalmis alia semper sunt accensita canti- Ca, tum Veteris, Cum novi Testamenti, ita ut deinceps hi psalmi maiores ob praestantiam novi Testamenti, illi minores sint dicti. Nota demum frequentem in regula S. BENEDICTI locutionem : psalmum imp9Πere , nimirum Cantando praeire choro. Sic cap. ψ. Reg. Ut fulmum X lectionem, se aliud quihi non praesumat tu oratorio imponere nis iterum Abbas iubeat. Et cap. 63. Ei P0 secundum risines , quos consituerit Abbas sol quos habuerint ipse Fratres , o accedant ad pacem , ad Communion m ad ulmum imponendum, in choro sandum. S. BENEDICTO, ut omni retro antiquitati ecclesiasticae, usitatis lima est vo psallendi, a psalmis dicta, cum, ut postea notabimus alias id nominis instrumentis musicis tribueretur in cap. 8. historia Lausa a PALLAD 1 Us his almum inquit psallit ΑΝΤΟΝ1 Us, quem O- si verat, .cum eum duodecies cecinisset, duodecies oravit, ut in hoc quo, que PAULUM probaret. Ubi vides promiscuum psallendi, canendi vocabulum distinctum ab orando. Sic in OX si Mensa autem rursus apposita, cum rursus cecinisset, oras et, sero vespere sederunt ad iomeden- p- o si dum. Apud eundem Abbas ADoLIU in opera usque ad illud tem, pu , quo Olagregabatur Fraternitas in Oratoriis, in Olizet , in colle Asia

199쪽

, sumtionis, unde ascendit IESUS , perpetuo stabat fallens, morans, se ieiunabat sive luebat, sive grandinabat manebat immobilis Im-

se leto autem tempore Consueto , X citatorio naalleo pulsabat cellas omnium, si eos congregata ad Oratoria in unoquoque oratorio unacum eis psal - lens unum , aut duas antiphonas, unacum eis orans sic die approsi pinquante ibat in cellulam . . . Et cum quievisset usque ad horasn tertiam, si psalmodia eXCitutus, erat ei intentus usque ad vesperam. Ad priorem illam disciplinam reserendum , quod apud Anonymum GraeCum in vitis ΡΡ. de se te Rosis L. V. statur ROMANU monachus in Scithici Et rursus pro calamis cithara, Qq se vel alio music opere, quo delectabar in conviviis meis, dico niihi duo si decim fati nos in die, duodecim in nocte. empe ante conversionem Palatinus nobilillimῖ familia delectabatur musica illa. XIV. Licet autem olim , ut iam diXimus, usitatum plerumque fuerit, ef cantum praeter antiphonum, seu alternum Canendi modum , ut unus quidam sal RE)PON O-mum prῖecineret solemne tamen etiam fuit respondere, qui responsorius vo catur canendi modus cu0d Π Canerit , ut ait S. Si DORUS , chbrtis per)b L. I. D G. nando respondet. Illud S. AMBRosio est respondere psalmum hssi AN Psalmos uno modulant respondere. EUCHERIO Responde P, Cum Isai ius re I . nitur Si S. AT HANAS 1us de se testatur: si Residens in sede prsecepi S. LVIT O, Diaconus salivum legeret populi responderent , sit inium iu reculum . -

si miseri rilia eius. Et Sogo MEN Us de celebri S BABYLJ translatione de fit. si erunt autem , tun, viros, mulieres adolescentes irgines, S AEliqv-Z V-

, sene S, a puero , interea dun urnam traherent, mutuo sese adhortatos se esse , ut toto itinere perseVeranter psallerent, praeteXtu quidem, Ut EbO- brosi L. V. si rem itineris psalmi solarentur , revera autem, ut eo elo voluntate '

si moti ostenderent, haud esse Imperatorem perinde , atque ipsi erga DEUM si animatum. Ir3ecinebant autem aliis, qui studio psallendi pr93stabant, si multitudo concentu suo, a voce sonora succinendo sequebatur, millud si sal misi se cantabat Confunduntur omnes, qui adorant sculptilia qui si gloriantur injimulacris. Ita intelligendum est, quod . AMBROSIUS ad D Diapud MARCELLINAM sororem perscribit: si Matutinis horis lectum est , ut memi sicli se istis, fratres, quod summi animi dolore respondimus enertintis gentes in haereditatem tuam. Clare vero S CHRYso STOMU Et is, qui Hom. 76 ium, psallit, solus fallit etiamsi omnes respondendo resonent, tanquam ex uno Vq V h si ore o sertur. Ut iam etiam similes ex S. AUGUST 1 No quosdam locos retulimus Fueruntque deinceps hi vocati psalmi responsorii veluti apud S. GREGORIUM Turonensem legitur de S. NICETIo uodam mane, Cum emtis P. A surrexisset ad matutina sanctus NICET: Us X spectatis duabus antiphonis MART GERBERT DE MUSICA ECCL. LIB. I. Y A egressus

200쪽

si egressus est in sacrarium, ubi dum resideret, Diaconus responsorium psalsi iam canere coepit. occurrit etiam pr3ecissimi responsorii nomen apud

si siculus est proiecerunt me, scut mortuum hominatum sit in s. min. is V. Unde cillud, quod hodie in Isalmi r ponsori decantatum est, si plurimum nostr9 conducit assertioni L pectans exsectaetri Dominum. Adnotant vero SaΠ-Maurenses si sid 9Hjoria proprie dicuntur cantus, qui si singulis lectionibus subiicitur . . Verum , hic non sum eo sensu respou soria , manifestum est cum dicatur non lectionis, sed psalmi responso- si rium. Itaque haud illibenter X istimaremus, post psalmos singulos decan- si tari olim consueviile sim gula resp0nsori praesertim cum GENNADIUD de si Script e Cl. tradat, MUSAEUM Episc. Masil scripsisse responsoria psalmorum. , Et RHABANU lib. L de In fit Chr. c. i. auctor sit, responsoria in usu si longe ante antiphonas in Italia fuisse. At vero eadem posse etiam pro si ipsis psalmi verssiculis usurpari, AMBRosi Us ostendit in psalm XXXVII.,, H. 8. 0l. 8 I. Nam ante resp07 0rium pr0ximum, inquit, versiculus es: si Et proiecerimi me Ubi clarum est , per vocem responsorium intellisi gendum versiculum illum Sed tu ne derelinqlias me se o. ut patebit con-

si sideranti eque vero mirum videri debet, si psalmorum versiculi, alter- se nis choris persoluti responsoria vocitentur cum iam laudatus Card. Bo- Deil;o.UisIm. NA psalmo quoque ob eandem rationem antiphonas posse nominari au-ώ. XVI. g. O si tumet. Confusa nonnihil menti doctissimorum virorum in nota ad hunc locum oberravit antiquioris responsorii cantus notio quae tamen e adductis locis clarior redditur, ad conciliandas varias circa hanc rem sententias. Aile. ue'. L. COTELERIUS Vult vetere Consuevisse, non illud totum, quod a praecen-II Covsu tore audierant, canendo respondere, sed postremas solum voces. in hac de

causa illud Constit ἁν δυο . m. λ. interpretatur Peractis per linos lectionibus, quidam alius DAv1D1 omnos fallat, popidus extrema persumn succinat quasi τὰ κ- is non initia versuum , sed postrema significent.

CoΤΕLER1 ea in re accedit Henr. VALES IUS in Annotati0nibus ad EUsEBIUM, T. IID 484 SOCRAT EM, o ZOMENUM. Hos sequuntur BlNGΗΑMUs, ThomasM N-GE in n0Oil ima editione operum PHILOΝIS, ut adnotavit EZZosius Pras. T. I f. O . Ven. THOMASII , subditque Opinionem, ut minus firmam, Ρatrum documentis dis nam, quum invenisset THOMASIUS, resutandam segressum este At inter tot Ρatrum loca, a COTELERI a legata, unicum potissimum eXpendit, utpote qui affirmanti. chorum succinuisse repetendo integrum illud, quod praecentor Cantaxerat, negotium aliquod facere pot-Z. II se ecci est apud ΡΗ1LONEM , .EUSEBIUM . ubi VOX, οτελευτια, Occurrit. Item-