De cantv et mvsica sacra a prima ecclesiae aetate vsqve ad praesens tempus

241쪽

de variis instrumentis musicis in templo psalmorum cantu habentur. Qtremadmodum pallim alii S. Patres, qui in psalmos Commentantur, studiose quidem inter psalmos distinguunt, qui cum instrumentis Cani sunt soliti; at quando ad morem antiquum in christianis conventibus deveniunt, vertunt stilum. Sic UsEB1 Us , qui in psalmum LX accurate O initio haec post OgiogNEM distinxit Nec contrarium e eodem EUSEBIO Oncludi potest, ubi in psalmum XCI. instrumentorum etiam meminit, in psalmo memoratorum Ut inquit in uni In congregati ea, que psalmus si indicat, peragantur. Eorum autem primΠm est confiteri Domino; se-

ΠΠdum , Cum musicis instrumentis fallere nomini eiu ς tertium, ma- si tutinis horis annuntiare misericordiam eius; IsartΠm, nocturni tempo- ribu enarrare Veritatem eius haec non modo labiis, voce, sed etsi iam per musicorum instrumentorum pulsationem agere: nam ait, in il

se cach0rd psalterio, cum Cantico tu cithara. Agit enim de Sabbati seriatione ac deinceps, urn, quῖ Christiani ad eius imitationem in conventibus Dominicae diei canant, exponit, dicit Christianos vivente salterio, cithara animata, spiritualibusque canticis hymnum effundere a . Haud absimili modo laudatus . CLEMEN Alexandrinis loquitur b). S. HILARI Us in prooemio in psalmos sedulo disquirit de psalmo, cautio psalmi, psalmi canti 0 o quoad instrumentorum usum Oncentum. At quoad nostram utilitatem deinceps in sensum allegoricum sumit, de fidelium cantu sonituque agens hymnorum, solarum meminit vocum. Idem de S. BΑs1L1 dicendum quem unacum S HILAR 1 hic pro instrumentis musicis in veteri Ecclesia Michael P θΕTopius in syntagmate musco citat is deS CARYsos To Mo, qui eXpressis Verbis in postremo psalmo S commentanS, qui P. I. P. IT

bus variorum instrumentorum fit mentio, infirmitati Iudaeormi id concessum dicit.

a se Olim quidem inquit hi d. p. o8. cum populi ex citcumcisione per symb0la figuras DEUM e0lerent, non incongruum erat, per psalteria D citharas hymnos Eo emittere , idque die sabbati praestare , otium nempe sol VenteS, in hoc legem sabbati transgredientes. Nos vero Lud eum in abscondit servantes secundum illud Apostoli dictum : Non enim, qui in manifesto didus est o viventi salterio, cithara nimata , spiritualibusque canticis hymnum L fundimus e. b se Divinum autem inquit Paedag. L. II. c. IV.)ministerium separans psallit spiritus : Laudate eum in fono cibae. In sono enim tubae suscitabit mortu0s Lumlute eum a fulterio, qu0niam lingua est psalterium Domini. Et in Libur tu date eum. Per citharam os intelligatur , quoci spiritu tanquam plectro pulsatur. In 0mpuno N choro laudate time Didit cclesiiam , quae resurrectisnem carnis meditari solet in pelle resianante. In hordis Amorguus laudate eum organum dicit corpus nostrum, chorda eius nervos por quos almerose concinne intenditur, c spiritu pulsatum v0ces edit urnanas Lundate tim in Ombulis iubia lationis oris cymbalum dicit inguam, quae pulsatis labris resonat. Et de humanae natUrae colamavit Omnis spiritus laudet Domitium quoniam omnis spiritus, quem fecit, curam gessit. Vere enim pacificum instrumentum homo

242쪽

dicit. De Christianis vero agens, eodem modo, ac superiores interpretes, accipit a). S. AMARos 1 Us de ELIA usum instrumentorum profanum sacrae

opponit hymno diae: Non immerito inquit Vae illis, qui mane ebrieta

, tis potum requirunt, quo conveniebat Eo laude referre prsevenire u si em, vacare orationi, Occurrere Oli iustitiae, qui nos visitat, Xur, git nobis. Sic nos CHRISTO, non in .sicerae surgamus Hymni disi cuntur,o tu citharam tenes 3 saliam canuntur, ou salterium sinas, si aut tympanum Merito Vae, qui salutem negligis, mortem eligis. Auctor epist ad DARDANUM, inter epistolas S. EI IERONYMI, diversa generamusicorum instrumentorum , quae in lalmi memorantur, describens, ad O- dum quidem etiam, formam instrumentorum musicorum sui arvi respicere videtur, sed nihil de usu eorundem in sacris christianis dicit ). ropius ad rem sunt, quae leguntur in auctore qu9estionum responssionum ad Orthodo Xos, qui ad saec. IV. vel V. refertur a monachis S MAURI, edutoribus . IUSΤ1N M. sub cuius nomine venerunt uselliones illae, ubi id in qu estionem inducitur de Christianis, quomodo in ecclessis more eorum, qui sub lege fuerunt, parvulorum canticis utantur. Si quaerit ab si infidelibus ad seductionem inventa carmina, iis autem, qui sub lege fue- se runt , ob animi imbecillitatem concessa; qui sub gratia sunt Si perfecta, si atque ab iis, quo diXi, moribus aliena accepere instituta, quom Od mes ecclesii

a se Cecinit inquit in Ρs CXLV. aliquando DA-v1 in psalmis nos laeum Avi hodie ille citharam habuit ex animatis nervis ;Εcelestia citharam habet ex animatis nervis intentam Linguae nostrae nervi citharae sunt, diversum qui clem senum , sed concocilem pietatem emittentes : nam daeminae viri, Tenes , iuvenes discernuntur quidem secundum aetatem; non discernuntur tamen lac dum rati0nem modulationis hymnorum. Alibi: si Hic in Ps. XLI. a. a. non est pus cithara, neque nervis X tensis, neqU Plectro, nec arte, nec ullis instrumentis; sed si velis, teipsum esset e citharam, cum carnis membra mortificaveris, cum Orpore pulchrum concentum effeceris. Et in salin. CL se Illa autem instrumenta tunc illis permissa fuerant , propter eorum imbecillitatem, qu0d eos in charitate, concordia contemperarent, mentem eorum Xeitarent, ut lubenter facerent, quae eis erant utilia quod per talem animi delectati0nem vellet eos ad malui studium revocare.

M C0g0r inquit T. IX. d. Antra. p. IIa a te, ut tibi DARDAN de aliquibus generibus musta

corum nistrumentor Mysidus res docet , vel Visione , vel auditu brevi sermone respondeam. Alia enim ad lucidum proferre non possum qilia unaquzeque res secundum ingenium eius est , quae autem p0ssunt enarrari, libenter e plicabuntur. Primum omnium ad organum, eo quod maius esse his in lanitu fortitudine nimia computantur , clamores veniam : de duabus elephantorum pellibus concavum coniungitur per du0decim fabrorum lassiatoria comprensatur per quindecim cicutas aereas in sonitum nimium, quos in modum tonitrui 0ncitat ita ut per mille asprium spatia sine dubio sensibiliter utique amplius audiatur si apud Hebraeos de organis, quae ab Hierusalem usque ad montem Oliseli, amplius sonitu audiuntur , comprobatur. Duo genera organia plerisque esse dicuntur. Primum est, quod praedia imus aliud , quod de peregrinatione Israelitio populi apud ablonios inscribitur: Super fumina ablonis No. Hoc totum figuraliter ac spiritualiter significat evangelium christi c.

243쪽

, ecclesiis more eorum, qui sub lege fuerunt, parvulorum canticis utansitur 7 Resp. Non canere simpliciter parvulis convenit, sed tam inania si mi instrumentis canere, cum saltatione is crotalis quare in ecclesiisse resecatur e Canticis usus eiusmodi instrumentorum, atque aliorum par- Uli Convenientium ac simple relictus est cantus. BoXHORN1us in

epistola quadam ad Coni tantinum HusEN1UΜ, qui singularem librum de musicorum in Loclesia instrumentorum usu scripsit, inter alios hunc profert O-

rum non damnari, sed cum saltatione tantum, ac crotalis Dbael PRRTORIUS X e loco triplicem rationem X promendi verbum colligit Una, inquit, si κατὰ τὴν ἐνθυμησιν , Isund ratibne concipitur, F rati0H pr0 T. L. P.M. fertur altera A ἀσμάτων per cantilenas, humana soce expre fas tertia de S HiqΠ δι νάκωσιν per in frumentorum mimicorum impul AGem Res inde dependet, an in te X tu verba, cum inanimis in strumentis canere, ς' cum fastutione X crotalis, disiunctive vel coniunctive sumenda sint Neque Ver Verba graeca dubio locum relinquere videntur, instrumenta simul cum saltatione .choreis coniungi, ab usu ecclesiastico aliena statui ab auctore

nuum, in quadam saltatione hymnos concinentes multa simul intin si ιnabula, uni appensa, OVentes, Visa d caiisa, inquit, a nil in AT HAN Α-sius perpetu cum eis bellum si AUGUsΤ1Nus initio libri ILL de musica, antiquum modum, sonandi cymbala, describit de antiquis symphoniacis agens, qui scabella , O cymbala pedibus feriunt, certis quidem numeris his, qui sibi cum aurium voluptate uir uritur, sed tamen ten0re perpetuo, ita, sibi tibias non audim, tisi mod ibi notare possis, qu0I qtie procurrat 0ΠΠρ-xit pedum X unde rursu ad caput redeatur. Consimile aliquid suis tintinnabulis actitabant Meletiani, quin alia adhibuerint instrumenta. Quae tamen alicubi in festivitatibus christianis, more ab ethnicis adducto , resonabant. S. AURELIUM passim laudat S. AUGUsΤ1NUs, quod a memoria seu ecclesia . CYPRIANI, ubi sacrum eius requiescebat corpus, repulerit, qui nocte ad sonum instrumentorum etiam saltando transigebant, quorum loco vigiliae sacrae sunt institutae Nonne inquit id egit instituti, in nomine CHRI si Euarrat IT si vigiliarum istarum, ut e isto loco citharae pellerentur Et ecce pis V S hientur sonare: C0nflemini Domin in cithara, in psalteri decem choris duritin mullite ei. Nemo convertat cor ad organa theatrica. Proinde ut

d 3 observat

244쪽

2I i. H. CANTUS PRIMA ECCLESIT AETATE

2 ς' , Observat BELLO ΤΕ nequaquam instrumentorum musicorum vitio vertensi dum est, quod posterioribus tantum 32culis usa sit Ecclesia musicis cansitoribus, .musicalibus instrumentis: so quod a gentilibus eiusnaodi mu- si sic instrumenta in turpibus ac sordidis usibus, nimirum in theatris con si viviis, ac sacrificiis consueverint adhiberi S. GREGORI Us Naziana. Orat. 33. Christianum modum celebrandi festa declarans, Id autem inquit si hac demum ratione consequemur, si nec domus limina sertis Oronemus,

si ne Chorea agitem VS, nec Culum pascamuS, nec aurem cantu demulsi eamus. Haec etsi in Ecclesia non fiebant, in gratiam tamen festivitatis agitabantur inter instrumentorum sonum tripudi quae passim incessit S CHRYSO STOMUS, S AUGUsT1NUs sermonibus in Kal. Ian. alibi. S. ΒΑ- Hom. Ig. in SILIUS marituS, inquit, meretrici0 exerces, blitus psalmorum X hyinnorum,

scribam hic locum ex homilia I S. CHRYSO STOMI de LAZARO , in qua,& proXime antecedent in Kalendm, O maXime argumentum tractat, quod tunc ad anni auspicia in his delinqueretur etiam a Christianis, ut tamen alii abstracti ad divinum cultum in Ecclesia spiritualis symphonia ipsime essent. T. I. p. ros se Ipsi inquit tibi citharaque fuistis Spiritu Sancto: Cumque caeteri ho- si ros ducerent diabolo, vos, eo quod hoc in loco versabamini, praebuistis, Vos ipsi organa Vasaque spiritalia : Xhibuistisque animas vestras ceu musca se instrumenta, quae Spiritus Sanctus pulsaret, in corda vestra gratiam suam, inspiraret. Unde modulatum concentum reddidistis non solum hominem si demulcentem, Verum etiam supernas virtutes delectantem. Sanctus AUGUSTINUS vero serm. H. de Kal. Christianum morem, celebrandi estivos cantus, a tripudiis prosanis egregie distinguit si Admonemus caritatem vestram fratres, quoniam vos quasi solemniter hodie convenisse conspicimus, si ad hunc diem solito frequentius congregatos, ut memineritis, quod Ohio cantastis, ne sit lingua perstrepens corde muto, sed quod sonuistis voce se ad aures invicem Vestras, clametis affectu ad aures EL Hoc enim cantabatis si ulva nos Domine DEUS nofer, Cong rga nos degentibus, At consteamur nominisi functo tuo. Et modo, si solemnitas gentium qu e fit hodierno die in zetitia si saeculi atque carnali, ii strepitu vanissimarum Si turpissimarum cantionum, in si Conviviis, saltationibus turpibus, incelebratione ipsius falsae festivitatis, si ea, Num. - , quae agunt gentes, non Vos delectent, congregabimini e gentibus. BASI LIV laudata mo homilia in ebriosos, in lascivas mulieres acriter invehitur festum Iliphaniae Domini ita profanantes. Servitutis CHRISTIAEXcussi, iugo, Ve- si lamentis honestatis a capite reiectis, contemto DEO, spretis ipsius Ange liS, Virilem Onlneri aspecturia citra pudorem serentes, coma agitantes,

245쪽

si trahentes tunicas, ac pedibus simul ludentes, lascivienti oculo, effiis ri- , fu, ad saltandum quasi quodam furore concitae, omnem iuvenum libidi- si nem in seipsis provocantes, in Martyrum basilicis pro moenibus civitatis si choros constituentes, loca sancta officinam obscenitatis suae effecere. Can- tilenis meretriciis ut aerem conspurcarunt, ita terram tripudiis pulsatam si pedibus immundis foedarunt c. uem locum iisdem fere Verbis Ypressit S. AMBRos 1 Us. Vide quae move S. AUGUSTINO afferemu de chori S. Din. saltantium in Martyrum estis. Vnum addimus e S CARYsos TOMo. Tunc, d Hi

inquit, natura debachatur, qui adfinit ex hominibus bruta sunt, alii ut equi hinniunt; alii ut a lini caloitrant; ma na 43blutio , ad Ha Coi I 0 Hihi S cIst ri t. h. Jirenuum nihil generosum Multa isti diaboli pompa cymbala , tibia, G μη o Hycantica fornicationi X adulterii plena uetuin enim fuerat, ut simul in 'strumenta musica, cantus cum saltibus coniungerentur. Xemplum legitur

A pusculo, inter choraulas, citharas dum circa monasterium a saecularibus S si multo fremitu cantaretur, in sancia duabus testibus perorasset diutius, diis it quaedam monacha sermone ioculari Domina, reco nobi Ham de meis si cauti is a saltantibus praedicari. Cui respondit grande ol, si te delectat cou- ἡ ΗΠctam rellioni, audire i rem saeculi. Adhuc soror pronuntiat Vere D0- si mina, duas M tres hic modo mes canticus audivi, in tenui. Sancta responis dites Iris Deo testor Deum me nihil audisse mod0 siculari de caritico. Un-

si de manifestum est, ut carne licet in saeculo, mente anaen esset in Caelo. Ita inter orandum in DEUM rapta erat, ut nihil perciperet auditu Opportune hic referimus, quod Raphael VOLATERRANUS, ubi de saltationibus m. as. in commentar Urbanis agit atque inter alia ad celebratum . AUGUSTINI locum prOVOcat, egregie dicit, ad nostrorum potissimum temporum corrigendam perversitatem saltandi omnino inquit totum hoc genus, ut si libidinosum , pessimique exempli, non solum a Christianis, sed a gravitate si Γ0mana reiicitur Scipionis inim AEMILIANI verba quaedam orationi S, si quam contra legem iudiciariam T. GRACHI habuit, MACROB1 Us huiussi cemodi ponit Docentur praestigia inhonestas cum cymbalis, sambucis, si psalterioque euntes in ludum histrionum discunt cantare, quae maioressi nostri ingenuos probro ducere voluerunt, euntque in ludum saltatorium, si inter cinaedes Virgines puerique ingenui versantur. CICERO item pro U-

, RE mis0briu saltat, ns forte insaniat, neque in solitudine, neque si in convidi m0derat intempsivi convivii, immoderati οὐ eomes es illa si saltatio. PLUΤΑRCΗus ait Sullationem Cori ante Creten sium populas pri- , mum iuvenisse , enm 0minum insanum, atque maleficum AUGUsΤINUS

si quoque noster, ira ut inquit urare e fodere die dominico, quam

246쪽

si chorem ducere Oniores temponat quod Iolum psaltriarum, V in se pudicarum fuerat, cauere videlicet ad oram, ac fudere, uno vii Dinsis, matronalisque pudor christi armn in laudibu ducit, magistrosque eius a L, hibent artis in flore christiano exesse iubebatur non solum in publicis ecclesiasticis conventibus, sed etiam privatis ornibus: Ubi inquit S. Orm 8 si GAUDENΤius Brixiensis lyra si,nat, tibia, ubi olonia postremo genera, musicorum inter cymbala saltantium concrepant. Infelices 1llae domus si sunt, quae nihil discrepant a theatris. Auferantur , quaeso, Universa ista si de taedio. Sit domus christiani, ac baptigati hominis immunis a chorosi diaboli PRUDEN11 Uscisa amari enia Num propter lyricae moti lamina vana uel e

ret 0rumque sonus, consit ala calentis Carmen nequitia , patulus L . addidit aures Idem tamen recte impendi in E laudem posse alibi agnoscit, quidquid

in pothes habetur resonans in musicis instrumentis: uidquid in aere cavo reb0ans tuba Curi a EmHkit,

uidquid casta chelis, quidquid sudo residiat,

or una in paribus calamis quod c0nsona miscent; Amida asorum , quod reddunt scibus antra Christum conoelebrat, Christim sonat, omnia Chrisum, Muta etiam Mibus sanctis animata laquuntur. Neque tamen hinc coniici potest, aliquem tunc in sacris fuisse instrumentorum usum. Est inter epistolas Assio Doti quadragesima libri II sub

THEODORICI Regis ornine de Citharai , quem Re Francorum a THEo-Do Rico postulavit; licet talis iacer usus non commemoretur ait namque

convivii sui fama pellectum Regem rancorum , citharadum expetiisse. tepist sequenti ad ipsum CLODovRUM , qui re manibuSque C07 0Πa 9CP cautauit gloriam es; a potesatis oblectet alius tamen non illaudabilis innuitur. Citharoedum, quem a nobis diximus postulatum , sapientia vestra si eligat prEesenti tempore meliorem facturus aliquid Orphei, cuni dulci sono se gentilium fera corda domuerit. Iste etiam possit esse in sacris effectus L. H. dicio salutari ad elevandum Versus DEUM affectum. Recens et oi ΤυΝΑΤυ in elogio S. GERMAN varia instrumenta musica, ubi de pie ordinato Parisis agit ecclesiastico cursu, quae tamen omnia de disparibus hominum vocibus

intelligi possunt.

247쪽

SS. PATRIBUS USITATUS. G. IV.

Hinc piser ex uis attemperat 1 Pana stΠHis Inde senex lar eam raptat ab ore tubam. Cymbalio soces calamis misCentur Cuthy,

D paribusque tropis Llula dulce sonat.

PFn una rauca senum puerili tibia mulcet, Atque hominum reparant Perba canora bram a . Nota demum notionem vocis psallere inamn fuisse otii in usu ecclesiastico, quam profano apud classicos latinos auctores, qui id nominis distinguendo a cantu, instruuientis musicis peculiariter tribuebant b). Forte alio sensu apud Si bolanium Apos LINAREM accipitur voc ullire, ubi clerici dicuntur Cenerari,& S ri psallere Cum potium, inquit e Mox N in Var fac Sirri ueneraren T II. 74. tur per mercam; una, M ludicri artes sum, O clericorum Ubet cantare, O basiere Dicit vero seros psillere, quia revera Suri Sura mulieres ad tibias organa saltare etiam, Cantare solebant; unde collegia sin- bubaiarum saltantium, cantantium, tibias inissantium. In Ecclesia autem

perpetuus psalmorum Davidicorum usus nomen hoc equentissimum fecit in omni oris os ei pro divinis laudibus concinendis, antequam instrumentorum usus ullus esset in Ecclessia. ac ipse etiam cantus qualiscunque demia in fuisset.

ῆ . LYRON ex Congr. S. Isauri T. I. de Isingularitees lorique D litterat res p. 42. P. MA-BILLONIUM refutat, quod scripserit, instrumenta fuisse adhibita in ecclesia Parii iens tempore S GERMANI Contra D. IOLU, Cant0 CZ-nonicus ecclesiae Pari elisi , in tractatu historico scholarum episc0palium, eclesiasticanun . III. c. o. p. I. ita de laudati FOR 1 UNA 11 loco disserit: FORΥUNA fait vo i dans es vers ad Clerum Parii ensem ave quelle piete,nombre 'ecclesiastiques, instrumens de Husique se Di it la psalmodie dans cette Eglis en pre- ne de S . Germain, de toti de uis P. THOMAS ita in tractatu de mei divino carmini istius subsequentibus verbis meminit P. I. C. s. g. . , FORTUNA fallant a description de l'Eglise, du clerge de Notre amede Paris laus e Pontificat de St. Germain Eve-que de Paris, 'a pas ubile es orgues, es Rutes, es rompetes, Ges uires Instrumens, qui accompagnoient te chant de pseau-mes. Ioam es etiam FILES AC Theologus

Puri ens , III iuges oboli es lib. II. r. sub titulo Cautus coles putat, musaeam organicam in usu fuisse Parisis saec. I. sub piseopatu S. GERMANI. Qui forte prinuis hoc ita X- posuit, p0testque ex sententia P. YRON , ut diximus , stilo poetico sumi de disparis aetatis dissimilibus vocibUS.

tam delicati non solum amare amari , neqtie cantare psallere , sed etiam sicas vibrare , spargere venena didicerunt. - Et SULTONIUS in I 1TO , Ne musicae quidem rudis , Ut qui cantaret psalleret iucunde , scienterque. μGELLI Us vero id adhue distinistius hunc in modum expressi lib. XIX. c. II. se DesideraviteXhiberi , quos habere eum sciehat, scitissimos utriusque seXus, qui canerent voce qui psallerent. Addidit oce canere quod canendi nomen etiam instrumentis commune esset)ut a fallendo per instrumenta distingueret unde psaltria eadem ac fidicina I secus ac usu ecclesiastico, quo saltes idem ac cantor habetur.

248쪽

dilex ean V. Cautione opus tum fuerat summa, ne labes aliqua e pravis genti- tu , 'φςςβli uiri consuetudinibus sacra sua celebrandi, Christianorum estis diebus, quos s i iii alias in laetitia transfigere ratio postulabat, illaberetur Quam in rem grave L. V. . . est monitum auctoris Constitit apo sol si Si quidem ait neque in dominicis si diebus, qui sunt die Letitiarum, permittimus vobis quicquam inhonestum si aut loqui, aut agere ait enim quodam in loco scriptura: Servite Domisi no in timore exultate ei cum tremore. Oportet igitur , ut exultatiosi ne vestrae cum metu tremore conjuncta sint: Christianus enim, idem, que fidelis , neque AEthnicam Cantilenam neque meretricium canticum

si eloqui debet alioqui continget ei, ut in cantilena diabolica nomina ido, lorum memoret, pro Spiritu Sancto in eum subeat daemon. Universim sibi cavendum ab omni harmonia, ac cantu molli, effoeminato Xi-LII Pidat stimavit Christiana vetustas Sunt enim inquit CLEMEN Alexandrinus ad- si mittendae modestae iudicae harmoniae contra a forti nervosa nostra si cogitatione vere molles menervae harmoniae amandandae quam longissime, si quae improbo flexuum Vocis artificio ad delicatam mignavam vitae agendae si rationem deducunt Graves autem quae ad temperantiam pertinentis modulationes, ebrietati, ac proterviae nuncium remittunt Chromaticae si igitur harmoniae, impudenti in vino proterviae, floribusque redimitae, si meretriciae musicae sunt relinquendae. loquitur de musica domi etiam in T. III. Bibi conviviis adhibita, idemque libro se X to Stromatum repetit Est autem si b pervacanea respuenda , quae frangit an mos, varie afficit, ut quae sit aliis quando quidem lugubris, aliquando vero impudica mincitans ad libidi- si nem, aliquando autem lymphata Minsana. Respicit ad varia antiquorum

quibus nulla unquam m antiquioribus hac prima artate auctoribus nostris fit mentio , quando de ecclesiastica musica vel cantu agitur etsi quasvis etiam incompositas voces, clamores in Ecclesia, praesertim inter tremenda mysteria non serenda probe norant, studiose vitabant. Quando in unum Do byat. . se ait S CYPRIANUS cum fratribus convenimus , sacrificia divina cum DEIηππ- Sacerdote celebramus , verecundiae disciplinae memores esse debemus: si non passim ventilare prece nostras inconditis Ocibus nec petitionem si modeste commendandam Eo tumultuosa loquacitate iactare quia DEUS si non Vocis, sed cordis auditor est, nec admonendus est Clamoribus, sed

si cogitationes hominum videt. oc Laconi LX BENEDICTU in sua regulam, bis Xprestit A H in mustila θι inquit, sed in purit si cordis, o com- p. LII punctiun D mmarum nos exaudiri sciamus. Et alibi Si alter vult sibi forte se retius orare , simpliciter intret M oret, iron in clamosa doce, sed in lacrymin, Mintentione cordis Abbas ΑMBo cantus modulationem , a intensum

249쪽

SS PATRIBUS USITATUS. G. IV.

tensum clamorem officere compunctioni cordis vult, atque idcirco monachis interdictum, ut eciis, quae p. 2O7. recitavimUS, Verbis Constat. Imprimis S CARYsosa ori Us multus est in hoc carpendo Vitio , quod non potuit non esse frequens, quando promiscua turba populi Oces suas Can-

tui iunXit, ut libe haud dubie prJecipua causa fuerit, cur , saltem ubi id

numerosior Clerus, cantorum a musicorum Choru ferebat, populus XClusus sit a fallendo cantu, etiam in sacrificio, ubi alias maXime Communia omnium sunt vota, sed eo maiori opus est reverentia , religione, quo est sanctius opus a). Alium paulo post eiusdem S. Octoris afferemus a locum ex Hom. I. in illud 'idi Dominum, contra eos, qui incompositas

Voces emittunt, nihiloque melius se gerunt, quam lymphati toto Corpore tumultuantes, ac circumacti , mimorum, saltatorumque more indecenter manus iactando , pedibusque subsultando quae primum audivimus S. AMBONEM graviter incesti se paulo ante X THEODOR ΕΤ intelleXimus, . ΑΤΗ ΑΝΑs1UM in Meletianis damnasse , Cum plausu manuum, saltatione quadam hymnos concinentibus. De turpi in estis saltatione paulo ante gravissimas S. Patrum attulimus sententias. X tat Contra eam rem HILDE BER-Τ Regis constitutio, circa med saec. I. si Noctes pervigiles cum ebrietate, T. V Oovc.

, scurrilitate, vel canticis, etiam in ipsis sacris diebus ascha, atale Do 'hh II si mini, reliquis festivitatibus, vel adveniente die dominica ansatrices per

se villas ambulare. AUGUSTINU sermone in natali S. CYPRIAN M. idem incesti vitium, per totam noctem eam solemnem saltantium, sed ut tamen emendatum sit si iam quidnam inquit in hoc OCO , etsi psalmUS Cantan-5h .a11. A dus est, ab aliquo saltandum est 3 Aliquando ante annos non valde multos si etiam istum locuna invaserat petulantia altatorum. Illum tam sanctum

si locum , ubi iacet tam sancti Martyris corpus, sicut meminerunt multi qui si habent

a semon cogitas inquit hom. I. in illud : Vidi

Dominum, . . angelos huic stupendae assistere mensae , Iamque reverentia hane circumvallares verum tu ista non cogitas, quoniam ea quae in theatris an iuntur, quaeque spectantur, mentem tuam obscurarunt: Mille quae illic geruntur , in Ecclesiae ritus induci ; ideo clam0ribus nihil certe significantibus animum incompositum Vulgas. Quomodo ergo Veniam Ostulabis tu0rum delictorum Z Quomodo ad miseric0rdiam Dominum inflect es, qui usque adeo contemtim Seras precationem 3 Miferere mei Deus, inquis, ac mores a miseric0rdia alien0s declaras. Clamas ferva me, corp0ris speciem a salute alienam exprimis quid ad supplicandum conferunt manus, quae semper in sublimes iactantur indecoroe circumaguntur 3 Quid clamor vehemens, qui cum violent spiritus impulsu strepitum habet nihil certi declarantem 2 Aniatin ista quidem partim mulierum

in triviis meretriciam artem Xercentium, Partim vero eorum , iii in theatris vociferantur,

sunt operes Quomodo igitur audes angelorum DEUM glorificantium hymnis daemonum admiscere Iudicra uom0d autem non reVereris hane vocem , quam illuc profers Seret ite Do-1nino in timore, X exfrustate ei crim tremore. Η0ccine est cum tremore servire, sic diffundi distendique, ut nec ipse scias, quae loquaris in composito uel hoatu 3 Istud vero contemtus est, non timoris , arrogantiae, non humilit

tim istud Iudentium est potius, quam divinas

250쪽

si habent etatem locum, inquam, tam sanctum invaserat pestilentia 4e- si tu lantia saltutorum. Per totam noctem Cantabantur hic nefaria is a can- si tantibus saltabatur. Non hoc utique in ipsis sacris agebatur , sed festis acri occasione , veluti religioni praeteXtu. Unde pro Yime ante haec verba id carpit, quod pronam est e sacris etiam cantibus oriri malum, ut

S. Aug.&ρvi. In fidele nimium OblectentUr Uanto inquit magis delectat, tanto 3 3- - 4- rtius strangulat. Haec dico laudatis mclamatis, lamatis. Responsi et tibi, nota ego , sed sapientia mores Olo , non voces. Sapientiamsi lauda vivendo, non sonando , sed consonando. ene malum istud oblectationis eum permoVerat, ut omnem Ecclesiae ruantum putaret abolen-L. X. 'u' si dum. Ita inquit fluctu inter periculum Voluptatis, experimentum 33 si alubritatis magisque adducor , non quidem irretractabilem sententiam, proferens, cantandi consuetudinem approbari in Ecclesia ut per oblecta-- tionem aurium infirmior an 1mus in affectum pietatis a Turgat. Tamen cum

si mihi accidit, ut me ampli a CantuS, quam 2S, quae Canitur, OVeat, poe- maliter me peccare Confiteor tunc mallem non audire cantantem. Nimirum malum hoc facilius audientes CCupat, quam cantanteS; Cantorubus vero imprimis cavenda est vanitas haec o perversio recti in cantu e clessiastico finis dum venantur ludibria vanae gloriolae si Insipienter inquit auctor sub nomine Rugi Ni , in illud salini XLVI. I adite sapienter

commentans si fallunt, qui laudem humanam e Cantu quaerunt, more fa- si tuarum Virginum. Locum vero . ΡΑULI Q phes V versans sudiant

M , inquit S. Hi ERONYMUS adolescentuli , aradiant hi, quibis psallendi in eoolsa si tum VI, DEO 0n voce , sed corde cantandum nec tu tra indorum nodum guttur, X fauces dulci medicamine P0Piniendas, ut in celsa theatrales modi audiantur, ' cantica; sed in timore , in opere, in scientia scripturarum. Quamvis si aliquis , ut illi solent appellare, κουιοφων ,s bona opera habuerit dulcis apud DLUm cantor Rem eandem carpit

De bono fal. NICETIU simul corrigendi modum ostendit: si onus etiam linquit - 3 si vel melodia consentiens sanctae religioni fallatur , non qu3 tragica dif- si ficultates XClamet, sed quae in vocibus veram christianitatem demonstret; si non quae aliquid theatrale redoleat, sed compunctionem peccatorum fa-ἡ ciat. Sed .vo omnium vel trum non dissona debet es te, sed consona. si Non unus insipienter protrahat, aut unus humiliet, alter vocem X tol si lat; sed innitatur humiliter unusquisque vocem suam intra sonum chori, concinentis includere , non e X trinsecuS Xtsellentes, aut protrahente quasi si ad stultam ostentationem indecenter efferre , neque hominibus placere si velle. Totum enim tanquam in conspectu DEI, non hominibus placen