De cantv et mvsica sacra a prima ecclesiae aetate vsqve ad praesens tempus

251쪽

Ss. PATRIBUS USITATUS. G. IV. 22 I

apud Hor sΤENIUM caventur. Iter tria Ver audiendus est S. NICETI Us eo- pretidem libro de Psalmodiae bono . . ita status inter alia Et nos utique α φοι, mnes quasi X uno re eundem p dmoruin sinum, eandemque Vocis o si dulationem et qualiter proferamus. Qui autem aequare se non potest Caesi teris, melius est ei tacere, aut lenta voce psallere , quam Clamosa VOC O-

, mnibus perstrepere. Sic enim ministerii implebit officium humili- si ter fallenti fraternitati non facit offendiculum. Si ergo nostra omnium si vo fuerit inoffensa vel consona labiorum cymbalis bene sonantibus, .nos, delectabit audientes aedificabit DEO nostro suavis erit tota laud

si tio. Gravis habetur canon Prusianus, qui omnia complectitur in Cantulo. s. ecclesiastico vitanda : 9s, qui tu ecclesin ad psallendum accedunt, T9lumus, ne inordinati Doriferationibus ti naturam ad Clamorem Πλαθλ nec

aliquid P0rum, quae C lesti conveniunt, apta lon sunt, adsciscere sed cum ma ira attentione X compunt tione psalmodias DEO, qui ui occultorum in- spedior, o ferre. Pios enim sancto fore lios IsRAE L suorum docuit oraculum.

Quos hic notet canon, LONARAs X spiscat, commentans in hunc canonem si utiles sunt infracti illi modorum soni, argutaeque cantilationes, atque ad sce- mi Os meretriciosque ritu nimi Mevirata modulatio , quibus praecipue hoc si tempore in templis canentium cura impenditur. Atque hoc est , quod semper magis magi Sque ingravatum est malum, universimque iam suo tempore de in ca BoΕΤitis est conquestus smoit musca graditatem V vir L. I. c. I. tutis modum , ac pene in turpitudinem prolapsa minimum utiquam speciem servat Sapientes quique agnoverunt, quantum mus Cain Vitam, Animo S, AC mores hominum valeat quantum adeo curandum, ut vel maxime in sacris rite servetur sentior enim Ρ ΑΤΟΝ , ait CicΕRo , nihil tym facile in a I. T delaginimos teneros atque mulles in ere , quam Parios canendi sonos quorum di ''o vix potui, quantabit vis in utramque partem. VI. Hoc tanto magis studiose est attendendum ab homine christiano Qualisque Est ere0, ait CLE 'EN Alexandriniis, attino enda tisii a ad mores ornandos, si ς'At

V componendos Vetus ille locum hic meretur apologuS, NUem GREGORIUS L. II si M. Naaianaenus laudat seni, inquit, olim ac hirundines aiebant, i non mul D. L. tum , nec apud multos Cavimus, it illud certe in nobis pulcherrimum es, quod mullum in canendo tenemus Ita fit, ut musica ac Cantus suum ad quem est institutus , sortiatur finem , a quo uspiam minus, quam in Eccle-1ia deviare , vel ipsi flagitat religio , ob quem a DEO haec nobis in suo servitio permittitur delectatio. Etenim inquit S. Bas1L1us ubi Spiritus Sara H N. Tu. I. si clus genus hominum perspexit, ad Xcolendam virtutem adduci vi pos- si se a nobis ob nostram in voluptatem propensionem iam rectam On-E temni,

252쪽

si temni, quid agit 3 Dogmatis immiscuit harmoniae dulcedinem, ut rerum

si auditarum iucunditate ac dulcedine eloquiorum utilitatem nescientes per-- ciperemus haud aliter atque sapiente medici, qui nauseantibus potionem si amariorem daturi, 3epius calicem melle circumliniunt. Hac ergo sua vitate utendum est, ut virtutis in nobis ardor incendatur, affectus ih DEUM inflammetur, non sui socetur reverentia divini officii attendenda est, idque agendum , quod agitur , ut commode S CHRYSO STOMUS monet, hortatu que fideles, ut in publico psalmorum cantu non boatu aliquo perstrepant, sed Oderarentur , componerentque vocem a Iure merito S. AMBRos I Us

in libro primo de Ossiciis pertractans , quae potissimum sacrae militiae, ΕΙ-que servitio addictos spectant, primam hic verecundia disciplinam eX postu

lat, qua habitum decentem , ac vocis modum requirit, muneri, actioni convenientem , ad rite placandum , adorandumque umen. Denique. ii

quit, in ipso canendi genere prima disciplina erecundia est imo etiam hi omni usu loquendi, ut sensem quis ais psallere aut canere aut postremo laqui incipiat, ut erecunda principia commendent processum Istud usque

ad invidiam adversariorum schismaticorum, Donati larum nimirum, Observabat tempore S AUGUsΤIN florentissima tunc Africana ecclesia Ita in- ,.s s. n. 34. D Uit S AUGUSTINUS ut Donati a nos reprehendant, quod sobrie psallisi mus in ecclesia divina cantica Prophetarum cum ipsi ebrietates suas ad se Canticum psalmorum humano ingenio compositorum , quasi ad tubas X- si hortationis inflamment. Notat tamen etiam defectum quemdam in alte- να ra extrema parte: si De hac re inquit tam utili ad movendum pie animum, si Maccendendum divinae dilectionis affectum , varia consuetudo est ple- si aque in Africa ecclesiae membra pigriora sunt. Expertus fuerat ad finem Vitae adhuc gravius aliquid ex irruptione Vandalorum in Afrisam, quod teste possis 1 in eius vita, eum vehementer afflixit. si Cernebat etiam inci . . si quit hymnos DEI laudes de ecclesiis deperiisse. Ipse vero saepe contestatur , quam commendatum habuerit, quantumve OVeri se Contigerit. L. X. Mi si si Non Cantu inquit , sed rebus qua cantantur , cum liquida voces con-V SQ venientissima modulatione cantantur, magnain instituti huius utilitatem rur-Dsus

O , Qtiid autem est ait hom. I. in illiui : Vidi

Dominuus quod linitur, quodque a nobis reposcitur 3 ut dum divinos hymn0 emittimus, multo tremore contracti, multaque religione ornati, ita demum eos 1 feramus. Nam si intquidam inter eos , qui hic adsunt, quos ne Vestrae quidem caritati arbitror esse ignotos , qui contemnente DEUM, ac Spiritus loquia pro vulgaribus ac profanis ducentes, incompositas Voces emittunt, nihiloque melius se gerunt, quam lymphati toto c0rpore tumultuantes ac circiunia aesti, moresque praeseserentes a spirituali stati ο- ne alien0s. Miser, infelici oportebat te cum

tremore ac reverentia angelieam gl0rificationem emittere, eumque terrore confessi0nem reddere conditori , ac per trane delictorum veniam postulare ora vero mimorum saltatorum mores huc inducis, dum indecenter manus iactas, pedibus subsultas , totoque circumageri cor

pore.

253쪽

SS. PATRIBUS USITATUS. G. IV.

hius agnosco a). Aliquando ei negotium fuit cum monachis, qui Oti fere a huic pio alioquin sancto psallendi operi dare operam volebant. si Quid si enim agant inquit de opere monachorum qui Operari corporaliter no- clunt, Cui rei vacent, scire desidero. Orationibus, inquiunt, psalmis, si Iectioni, verbo DEI. Sancta plane vita CHRIs Τ suavitate lausi dabilis sed si ab his avocandi non sumus, nec manducandum est , nec se ipse escae quotidie praeparandae, ut possint apponi lassumi. Si autem ad cista vacare servo DF certis intervallis temporum ipsius infirmitatis necesse sitas cogit, cur non apostolicis praeceptis Observandis aliquas partes, temporum deputamus 3 Citius enim Xauditur una Obedientis oratio, is quam decem millia contemtoris Cantica vero divina Cantare etiam ma-

si nibus operantes facile possunt, ipsum laborem tanquam divino celeu, male consolari.

VII. Cantum, ac musicam ecclesiisticam recte ordinasse, laudi semper fuit Ab illis, qui datum, a pietati adscriptum. S. AMBRO si Us, cum id sibi crimini daretur ab Ata di tyim ζ-riauis, neutiquam id a se amolitur, quod hymni suis 6pulum S. Trinitati h h ohe docuerit fidem. Qui, cum esset nihil minus, quam delicatus, remissioni a riuit. Vens, hoc tamen delectationis genus libenter fidelibus indulsit, ordinavit. Idem de S. BAsi Lio dicendum. Hostes suos provocat viriliter, praeter aliaquzedam religionis pietatis studia magnis vociferationibus melodiae modum, a consuetudine alienum, qua in apud se invaluisse di rebant, cavillantes.

ui, inquit, etiam si omnia mensum quibus folia cudunt, somnia V visa Tm t. o .

capitibus suis colli aut , ii sium nobis probrum poterunt ii rere , Cum plures

sint in unaquaque eccosa, qui testimonium dent veritati uod i causam rogentur implacabilis silues, S inexpiabilis belli, psalmos dicunt, θ' melodiae

m0dum a c0usuetudine, quae apud nos indaluit, diversum S. ΑΤΗΑNAsI Uscantum quidem ac musicam imprimis moderare studuit neutiquam vero abolere, quod non nemo , nescio qua fronte sibi colligere visus est e lubro decimo Confestionum . AUGusaei NI qui ipse fatetur, se nonnunquam fallaciam sensuum, delectatione musices ultra rationem facile abeunti LI ,

a Et paulo ante L.X.Confess. n.49. Nun in sonis qu0s animant el0quia tua, cum suavi Martificiosa voce cantantur , fate0r Iiquantulam aci quiesco, non qui item ut haeream, sed ut surgam cum Volo. Attamen cum ipsis sententiis quibus vivunt, ut admittantii ad me quaerunt in corde me nonnullius dignitatis locum vix eis praebeo congruentem. Aliquando enim plus mihi videor honoris eis tribuere , quam decet, dum ipsis Sanetis dicti religiosiuis ardentius senti moveri antinus n0stros in flammam pietatis, cum ita cantantur , tiam si non ita cantarentur omnes affectus spiritus nostri pro fili diversitate habere proprios modos in voce atque canit , qu0rum nescio qua occulta familiaritate excitentur. Sed delectatio carnis meae, cui mentem enervandam non oportet dari, - pe me fallit, dum rationem sensus non ita c0mitatur ut patienter sit posterior; sed tantum quia propter illam mentit admitti, etiam praecurrere ac ducere conatur. Ita in his pecoco n0n sentiens, sed postea sentio. -

254쪽

immoderatius caventem , errare nimia severitate. Aliquando autem Cin a.ae obhi 'iit hanci ipsam fallaciam immoderatiu cavens erro nimia severitate v. o. sed valde interdum , ut melos omne Cantilenarum suavium, quibus Dasia si dicum psalterium frequentatur ab auribus mei removeri velim, atque

si ipsius ecclesiae tutiusque mihi videtur, quod de lex ni in Episcopo AM, THANAs1O saepe naihi dictum commentini, qui tam modico flexu vocis fa- si ciebat sonare lectorem psalmi, ut pronunciant vicinior esset , quam ca- si nenti. An . AUGUsΤ1NUs aliquam moderationem attulerit, quando quiadem Donatistae causam reprehendendi Africa;i0 sumserint, non constat. Otius ipse . AUGUS 11 Νυ ingenio Africanorum pigriori id tribuit Atque ex eodem colligere alibi licet , plus minusve sibi in hac re indulsisse varias

variarum gentium ecclesias Videturque S AMBROSIUM, etsi a S. AUGUS ΤΙ- No ab orientali ecclesia morem mutuasse dicatur , amplius aliquid, quam S. ATHANASIUS, quoad Vocum concentum, in ecclesiam mediola, ensem indu-Xisse, aliarum forte ecclesiarum orientalium , haud dubie Antiochena, quae ad Orientem proprie dictum pertinet, secutus X empla. Nescio autem, qui-AI oh.46. 'US X monumenti antiqui Collegerit BARONI Us, si manum Ecclesiam meta u. a. diam secutam viam , nec simplicitatem Alexandrinum , nec Orientalis ecclesiae suaviori concentu compositos numero in omnibus ampleXatam, si1 temperasse utrumque, ut miram quandam cum suavitate adiunXerit gravitatem. Nisi forte hoc coniiciat ex posteriorum temporum cantu triuSque CCCtesiae, studioque in hac re variorum summorum pontificum GELASII imprimis, post eunti . GREGORII , aut quo alios non parvo numero laudat De ep. eoI A L MUR I in S, si quod ait plenarius officiorum ordo , qui nunc per si S R0ΠIanim Orbem servatur , post antiquitatem multis annis evolutam insitiis tutus ad omnem ei ninentiam sanctae religionis est dilatatus Cre- si scente enim fidelium numero , 49eresum pestilentia multiplicius pacem se maculante Catholicam, necesse erat augeri cultum vera observationis ut clarior religio accedentium ad fidem animos invitaret auctior culsi tus veritatis constantiam Catholicorum adversus inimicos ostenderet In si tantum denique vel cantilen3 vel psalmo dipe memoriter Xercend eis usus erat rarus apud priores , ut de novissimis poetae R0manorum raesuli, bus qui nec ducentis anni nostra tempora praecesserunt, quasi memO- si rabile quiddam .singulare scribatur, si qui in rebus pr9edictis eminentiose res caeteris Viderentur. Dicit hoc , quod antiquis temporibus cantandi Ars, a modi non uti deinceps , regulis ac notis musicis perfecti fuerint, vixque aliquo cantus discrimine constiterint e ipsius sententia : si Solebantis enim psalmos, aeque ut deteras scripturas, partim etiam lectitando suis of

si ficiis inserere. optandum esset, ut haec monumentis idoneis asseruisset,

255쪽

sS PATRIBUS USITATUS. c. IV. 22

patesceret inde , morem S. ΤΠΑNAsi in ecclesia Romana diu substitis e Cum nunc de plerisque principalioribus ecclesiis, flexambina in Ah opto,

Antiochena in Syria, Caesareen i in Cappadocia, politana in Epiro, fricanis Carthal ine, Hippone is viciniori etiam Romae Mediolanen i in Italia plus

nobi quoad cantus antiqui rationem constet, quam de principe ecclesia i 0-

VIII. Ex primariis autem ecclesiis in suburbicarias, suffraganeasque pro Proha μα-

pagatum eis canendi modum , hasque illis sese confirmasse in hoc, sicut in

aliis disciplinae ecclesiasticae capitibus, eo minus dubium est, quo magi sua fectus. pte allicit suavitas muscae .cantus atque insignes illius effectus passim depraedicarunt scriptores veteres, tum ex ipsius cantus modulatione, adeo profunde in animum illabente, affectusque ciente ; tum etiam e psalanorum, hymnorum, canticorumque spiritualium, praesertim divinitus in scripturis inspiratorum natura virtute mirabili, ad permovendas, eliquandaSque mentes quibus si melodia ipsa accedat, simulque rite concurrat, non potest non insignis fructus mutilitas in fidelium cordibus sperari ut, quemadmo-d una corpore Constamus mente, ad interiores animae recessus meliu penetret, quod per sensus adeo suaviter defert cantus modulatio. EX- si citat enim animam inquit vetustissimus auctor quaestion una responsionum si ad Orthodoxos ad fervens desiderium illius, quod in canticis celebratur suas. 1o7 si sedat X surgentes e carne vitiosos appetitus malas cogitationes repellit, y tof φ, quae nobis iniiciuntur ab invisibilibus hostibus: irrigat animam , ut sera X, sit bonorum divinorum sortes ac generosos ad constantiam in rebus ad- si Versis efficit athletas pietatis omnium vitae molestiarum medicina fit iis

si hominibus. Vocat hoc ΡΛυLusuladium spiritus , quo adversus invisibiles si hostes arma milites pietatis. Verbum enim DEI est, quod cogitatum,

si iantatum, lauditum vim habet pellendorum 3emonum, inu T ad -- nimam in virtutibus pietatis propriis perficiendam conducunt, e Cantici8 si ecclesiasticis pii consequuntur. Ita mentem assici ad pietatem, etiam pers num musices, ac cantus, nec illi etiam , qui e veteribus visi sunt pathiam quandam probare in persecto Christiano , omnibus rerum mundandrum , ac sensuum delectationibus nuntium remittente, inficiati sunt, aut cantum damnarunt , quin contra Commendarunt. Veluti celebris ille EvAGRI Us P0nticus, qui etiam ultra modum pathiam illam affectasse visus est, delectationem illam , quae e psalmis, hymnis, Canticis spiritualibus percipitur, tantum abest, ut vitio verterita , ut potius ad virtutem perΠCien adam pravaque desideria suffocanda idoneam cumprimis iudicarit. Atque in hoc discrimen posuit mundana sacraeque musicae, quod, cum illa praVOS, MART GERBERT DE Usic EccL. L. I. Ff haec

256쪽

haec pios excitet affectus , pravosque sedet. Si pariter . BA si ius : dAbvi. qum autPm, inquit, di Uina musica arm0Hia , VH quae Terba quaedam com 1ῖ, plectitur aures demulcentia, sed c0ercentia, miti antia mali nos spiritus, qui obnoxis iniuriis animi infriant. Quae idem eandem in sentes uiam ha bet in tam una primum , seu potius praefatione in psalmos, optime in sua

versione RUFINU expressit de psalmorum virtute quatenus hac constant modulatione se Veteribus namque animarum vulneribus novit mederi, sed si recentibus veloci lisimum scit adhibere remedium zitque intacti perseveransi iam salutis adhibereri sed iniversis pariter passionibus subvenire , quae si dominationibus Variis humanas animus agunt. Et hoc sub modulatione si quadam is delectabili canore humanum animum ad pudicitiam provocante. si Quoniam quidem Spiritus Sanctus videns obluctantem, resistentem a virtutis si via humani generis animum, mad delectationes vitae magis declinari, quam si ad virtutis rectum iter erigi delectabilibus modulis cantilens vim suae do- , ctrinae permiscuit, ut dum suavitate carminis mulcetur auditus divini se si monis pariter utilitas inseratur. Eadem iisdem propemodum verbis sanctus Ces Rusos ΤοMUs in psalmum XLL X pressit, ut S. BAsi LIUM prae oculis habuisse videatur. EX naturae nostr 3 propensione ad delectationem X cantus suavitate , licitam hanc voluptatem e sacris cantionibus hauriendam statuit variis etiam usus e communi vita allatis Xemplis infantum, Via torum, agricolarum, nautarum a) S AMBROSIUS ab ovo eri repeten S, argu

O Cum inquit T. V. p. 13a. DEUS vidisset

multos homines esse socordiores, nec ad legenda spiritualia libenter aecedere, nec qui in eo capitur laborem tolerare , volens gratiorem b0rem Scere, eiusque sensum praescindere, admiscuit pr0pheth melodiam, ut omnes cantici modulati ne delectati, cum magna animi alacritate sacros ei hymnos emittant. Nihil enim animam aeque erigit, alatamque quodammodo essicit, atque a terra liberat, exsolvit a vinculis corporis, m0reque sapientiae assicit, hi tres omnes ad hanc Vitam pertinentes irrideat, perfidit, ut cantus modulationis, divinum

canticum numero compositum. Nostra certe na

tura usque de delectatur canticis D carminibus , ut vel infantes ab uberibus e dentes, si fleant, afflictentur ea ratione sopiantur. Nu trices certe, quae eos gestant in ulnis sepe abeuntes redeuntes qu3edam puerilia eis carmina decantantes , supercilia eorum ita sopiunt. Quocirca saepe quoque Viatores meridie agentes iugalia animaIia , se adiunt canentes itineris m0lestiam illis canticis consolantes Nec solum viatores, sed etiam agricolae uvas in torculari caleantes, vindemiantes, vites colentes , qu0dcunque alivi opus faeientes, saepe cantant. Nautae quoque remos impellente hoe faciunt. Iam ver mulieres quoque teXentes, confusa stamina radio discernentes, sepe quidem, per se singulae, saepe etiam omnes concorditer Unam quandam melodiam concinunt. Hoc autem faciunt mulieres , viatores, agricolae, nautae, qui e opere faciendo suseipitur, laborem cantu c0nsolari volentes , utpote cum anima , si carmen D canticum audierit, molesta, dissicilia sit facilius toleratura. Quoniam ergo hoc genus delectationis est nostrae animae valde innatium , ne sem0nes lasciva D meretricia cantica introducentes iannia everterent, psalmo DEUS opposuit, ut X ea re simul caperetur voluptas, utilitas. EX externis enim canticis damnum exitium , multa gravia invehuntur nam , cum quae sunt in his canticis lasciviora D iniqui0ra partibus anima insederin eam imbecilliorem reddunt molliorem LX

psalmis autem spiritualibus clucri quidem pluria

257쪽

mento in lib. psalmorum finem is institutum canendi, praesertim in divitina psalmodia prosequitur S.CARYSos 1 om Us hom in illud: Diligentibus aDeum omnia cooperuntur in bonum. Exemplo S. ΡΑULIM SILAE in carcere media nocte hymnos canentium miram, ac singularem sacrorum hymnorum bdep edicat imi PETRU Chr stilogus in salmo S, CHRYSO STOMUM imitatu S, in

cum eadem pene ex communi vita attuli Te eXempla, quae paulo ante memora RV, 38

vimus, demum DAVIDEM ipsum pulchre inducit DAVID, qui dum fula eois

mum, maXima autem utilitas insignisque sanctificati Omnis philosophiae occasio processerit, cum D verba animam expient . Ω Spiritus sani tus in canentis animam celeriter adv0let.

a Laudant inquit Angeli Dominum pisellunt ei

Potestates coelociun ante ipsum initium mundi Cherubim radi Iphim ciuia suavitate canorae vocis suae dicunt Suodim, Sune sis, Sanc . Innumera Angelorum millia af istunt , seniores

turba magna sicut voces aquarum multarum concinunt sileruire. Ipsum axem coeli fert quorumdam sermo , quadam perpetui 0nccntus suavitate versarici ut si fluetiuio permitteret,sianus eius extremis ferrarum partibus tui iretur. Nec id ab ipsiil naturae si alienum videtur quandoquidem v0 emissa gratiore plausu in montilius resultet, I suaviore sono ipsi reddant , qu0d acceperint. In scopulis quoque ipsis lapidibus reperit natura quod clelectaret. Aliorum specula , aliorum usus delectata sit gratia. Ferae ipsae atque aves loci amoeni0ris aut modulatioris vocis delectati0ne mulcentur. Lactantibus quoque parVtilis aut severitas terrori est , aut blanditiae volupi ti. Naturalis igitur delectati est. Unde Ω Av ID sanctus , qui adverterat unde homo, qua esset fraude deiectus iam si tenuis Iet infusam sibi a Domino aeternae illius caelestisque delectationis

gratiam , nec sedularibus captus amisisset illece-hri , nunquam tam miserabilis aerumnae stabilia se iniurias reparare eam studens ac reformdre, planendi munus caelestis nobis instar conversatationis instituit. Etenim licet omni scriptura divina Ei gratiam spiret, praecipue tamen dulcis Ialmor sim liber quandoquidem ipse OYSES , qui plano gesta maiorum sermone descripsit, ubi tamen per mare rubrum popillum patrum memorabili admiratione transduXit, demersum aspiciens regem PHARAONEM cum sus copii in m a ra ingen una attollens suum , quia matura viribus suis fuerat assecutus, canticiun Domino cecinit triumphale. MARI A quoque tympanum sumens, caeteras hortabatur, dicens Cantemus Domino : gloriose enim honor Patris est equum censorem proiecit in mare. Ipse Dianimo Vs Es cum legem Domini legisset, quo eius memoriam pectoribus iugeret audientium, per canticum locutus est, dicens: Atidi coetiim, E loquar pectetur si ut pinet tu eloquium metim docendunt scri ros eterba mea scutimber super gramen , soli nix super frenum. Delectatur igitur cantico DEUS non solum aud ri , sed etiam reconciliari. In te, OVS stline maXime cantico usu est, quando occlum testificabatur, ferram ut salutem suam caelestis fons gratiae concinentem avidius Undit aU-diret sacrae suavitate dulcedini in aeternum legis observantiam mensibus inoleret humanis. Denique legi tabulae priusqii Mn cantico firmarentur, per indignationem Movsi actae c0mminutae sunt. Ubi ver tali signacillo consecratae sunt , humana locum ira non habuit, quia in fificatio eam sacrae suavitatis Xelusit. b se Vide namque ait T. III. p. Isῖ Ις 4. cel

rem efficacem hymnorum vim, inuo pacto cum in carcere versarentur, S alligati ligno essent, atque impostoribus & captivis admixti, non modo nihil pasti sunt detrimenti, sed, hae ratione plendidiores evaserint omnes , qui carceremine0lebant, virtutis suae radiis colluistrarint. uippe illa sacrorum vox hymnorum cum in

animam uniuscuiuῆque captivorum penetrasset, tran mutavit illam propemodum, ac retarmavit: Subito enim , inquit , terrae motis Atm est magiis, ita r/t ui ozereviri; isendamenta carceris, fytatim reperta sunt :nnia ostia , is unise, forum et sucula soluta sunt. Vides hymnorum, qui DEO canuntur, virtutem Z Non illi m0.lo, qui obtulerimit hymn0 , solatium per operi int, sed etianii effecerunt, ut innium vincula solverentur: ut factis ipsis innotesceret, quo pacto DEUM diligentibu omnia cooperentur in bonum.

258쪽

L. IX. c. 6. 7.

carum mulae M oblectat iuposi uir, cantu dura didicitsuperare bell0rtim cantu meruit ductare tipulas ad salutem, cautis aluit vi Caresentes, reducere si illos , fu are daemones, si foli0 ad superni Patris obsequium convocare 1 1 obis sicut heu inet ituus ei Hi m l0diu. AUGUSTINU luculentus est nobis desbis. v. s. se ipso testis, quantum adhuc ηtechi menti rudi in amore ermari tuo, sic DEUM alloqui ur, caperetur clim et weret in illa cum catechumen0ALupio feriatus 1 f. 0 DAVID , cantica si uella, nos pietatis, excluden- Ibid. u. 14. te tur idum spiritum. Quantum deinde baptigatus fleverit in omnis Ucanticis tui; , iterum affatur DEUM , Hazestinantis ocis tui vocibus commotam acriter P0ces id insuebant auribus meis, ' liquabatur periatas in cor meum exae luabut inde Oectus pietatis currebant lacrymae, G bene mihi erat cum eis. Idque initio mo conversionis suae senserat ita subito commutatus delinitus ut alibi reminiscitur 'erun L. X. h. o. tamPH, inquit, Clim reminisc0 LCr ma meas , quas fudi ad unius cole- si iis in primordiis recuperata de mea. Agnoscit omnes affectus spiriatus nostri pro sui diversitate habere proprio modOS in Voce atque Antu, quorum nescio qua occulta familiaritate excitentur. Prodit etiam, non parum, ad maturandam conversionem, pii Me psalmis conceptis motibus se esse exstimulatum Non ab re erit hic afferre ex eodem S. Doctore, dum Iu- L. V. n. 3. LIA' II ela iamim incessit, ude data de Virtute musices, per ΡYTHAGORAM

pr9est ita, X CICERONE prosequentem Debus sane , inquit, homo eccles sicin ecclesiis lica musca potius, quum Pythag 0rica cummoveri , i id avia dica cithara e erit ibi SAULE, Iland mala spiritu exabatur, X an ente citharam mili tib Pu 0Lsia respirabat. Et quis dubitet cantum, veluti

114 SAUL maligni a spiritum , dura etiam peccatorum emollire pectora, ad salutarem poenitentiam conterere. si e peccatores despicit inquit 1- μὴ ' Oι ἡ ΕΤ ius sed re nedium eis per poenitentiam lacrymosam ingerit Domisimus itaque DEUS noster per Avi servum suum consecit Qtionem, quῖe si dulcis esset gustu per cantationem, .essica ad curanda vulnera pecca, torum per suam virtutem. Suaviter enim pialmus auditur, dum Canitur, si penetrat animum , cum delectat. Quoad eos vero, qui ad DEUM conversi , ei sese totos consecrarunt, tunc, praesertim in solitudine, 9ec una semper fuit voluptas ac delectatio, quae , quo magis rite frequentatur, ipsa sua assiduitate gratiam orationis, sali nodi de comparat, ut S. NILUS e pertus, bene in tractatu pulcherrim de Oratione X pendit. Ac Assio-DOR Us, qui utrumque statum in mundo religione secutus fuit , praefatione in psalmo S, quantum, diu noctuque dum teruntur, a sciant, nobis declarat. Psalmi sunt denique , inquit, qui nubis rutus cs faciunt lilias:

quando

259쪽

SS. PATRIBUS USITATUS. C. IV. 229

quando lenti nocte basientibus ch0ris humana vox erumpit in musicam, vel hi, que arte modulutis ad illum redire facit, a is pro saltsi humani eneris divinum seni eloquiism Cantus qui attres oblectat , O aninis tost; ιιιt stet ox una fusientium, cum an elis Dei, quos audire non fumus, armilum Perha miscemus musices virtute universim insignis eius habetur epistola nomine THEODORICI Regis ad BOETIUM Patricium scriptu UO- L. ILeps. o. modo , quoties ad aures nostra disciplinae suae lege pervenerit, imperet cantuni , mutet animos artifex auditus operosa delectatio, ut ibi loquitur,

iterum divinam celebrans psalmodiam : L0qitamur, inquit, de illa lubo icoelo psalterio, quod in toto orbe cantabilis ita modulatum pro animae s0spitate composuit, ut his Tmnis V mentis et tilnera sanarentur, o Di Dinia tutis, vulari gratia acquiratur. Etiam Joannes CL 1M AC Us in sua cala gradu Io, musicam ponit ut DLUM illunt, ait, ad hilaritatem e di Dianam ditet tisuem , atque ad lacrimas , Et ex mundanis, ex spiritualibus

canticis, ac melotiis excitari s0lent. IX. rava infructuosa foret ista e cantu musica concepta delecta Ad moventio, si sensus tantum denuit cens haereret, nec ulterius tendens animum e 'U Pin Risς-netraret, iis motibus imbuendo, affectionibus in D EUM: ut idem sit musices finis ac orationis, artificiose ad movendum animuna rite composit32. kr o scientiam modulandi, inquit S AUGUSTINUS, iam pr0babile es . 6se L. I. uascientiam bene movendi uod universim de musica dictum , certum, .s assertum de sacra musica haberi debet, ut affectum nostrum in DEUM commoveat prodat Id eli, quod idem S. Doctor alibi dicit cantare ς' - a. madere ne otium esse amantium. tria nimirum, dum voces nostras eX- tollimus cantu DEUM laudando, iam mentis nostrae affectum significamus, e divinis perlectionibus voluptatem n gaudium tota animi, vocis contentione expromendo, minime in delectatione, quae e melodia percipitur, conquiescendo, dum tamen ipse cantu a melodia ita OV et, ac erigit mentem Nihil, inquit S CHRYsosΤoMus, animum aeque eruit st alutam μ' - λα- qilodammodo e it, se a terra liberat, se exsolvit a tu uti corporis, amore sapientiae asscit ξ ut re omnes ad hanc vitam pertinentes irrideat, perscit ut versus modulatus V divinism canticum numer compostum.

S. Aa MANAS 1 Us in saepe laudata ad MARCELLINUM pili Ola pertractat de psal- Num, Dmorum praestantia, quid causae sit, quod eiusmodi sermones cum modulatione, odis psallantur Deincep eodem plane modo, ac paulo ante a

a se Quidam enim respondet inter n0 simpliciu spirata arbitrantur tamen ob soni suavitatem, res , tametsi credunt verba esse divinitus in- voliretatemque aurium, psalmos cani At ne-

260쪽

23O i. I. CANTUS PRIMA ECCLESIIT ET A TE

e S. AUGUsTI Xo retulimus, eo a Culpa mictime XCusat, qui in cantu vel psalmodia oblectationem praecise consectantur Qui igitur inquit hoc si modo divina cantica non legunt, non prudenter psallunt, sed sese oble- si stant, culpandi sane, quia non est speciosa laus in ore peccatoris Qui, autem praedicto modo psallUnt, ita ut Verborum modulatio X aninas ni si meris, Consonantia cum Spiritu proseratur; hi lingua quidem psal, lunt cum iii iente psallant, mon sibi solurn, sed etiam audire se si volentibus magine sunt utilitati. Beatu igitur DAVID, cum eo modo Αυ- , L psalleret, non solum Eo placebat, sedis perturbationem msuro , ri morbum e SAUL E abigebat, parabatque illius anim3 tranquillitatem. si Ita quoque Sacerdotes, dum psallerent , populorum animos ad tranquil- , litatem advocabant in ad concordiam cum is, qui in Caelis choreas agunt. Quod itaque cum modulatione psalmi dicuntur, id non fit ex stiavis concentus studio, sed signum est harmoniae cogitationum anim3e Sequitur hinc, cum intelligentia D attentione mentis elle canendum, at L huc interpre-0- - tantur sancti patres illud AL 1 Cunt into ut entes in cordibus si fris Domino. Sic t tet, scribit S. Hi ERONYMUS in eum locum , sorsu Chri sti, etsi non Vox canentis, sed verba luceant, quae laguntur; ut spiritus malu , qui erat in SAUL Ε, eliciatur ab his, qui militer ab eo o fidentur . non introducati r in eos, is de Pl 0m scenam fecere populorum Vides quantum piaculum sit, si canendo in id non intenditur, quod agitur nec psallimus iuxta Apostolum in cordibus nostris illi es in cordibus es, is

I, N. i. ait S CHRYSO STOMUS Chut intelli Entia iij quit Ut 0n os quidem, inquit, v Terba loquatur, mens alatem extra Tersetur undiqΠe Tagans sed ut in uaa anima audiatur Nimirum ut Cantu mulcedo assiciat animum, atque in id, quod canendo depromitur , intentionem affectionemque mentis sectat.

Iidem etiam S. Patres huc illud salmi sumunt, i sui te sapienter alia

in Reg. rev huiusmodi sepe in psalmis occurrentia. S. BASILIVS ad interrogationem,

et ij quid significet illud, musiste intelli enter Quod est respondet in cibis

T. II. N. A si sensu qualitati cibi cuiuSque, hoc in verbis sacrae scripturae est intelli-p- G si gentia. Num, inquit, fauces cibos gusant; mens vero Derba diiudicat.

Iob XLI. II.

, Si

qua quam cita se res habet non enim voluptatem, it totis viribus tota potestate DEUM dili- aut eloquentiam flectavit scriptura sed id quo gant ccumlo quemadmodum harm0nim tibias te nil animae utilitatem c0nstitutum est inani apte componens mirum concentum efficit; citabus ma Ximes duabus de causis, primo quia de cum in anima varii sint motus . insitque vis c0cuit divinarii scripturam non ibiter , sed fusius git nili, concup scendi. irascendi e quoru in DEUM hymnis celebrare Continua igitur m perm0t 0ne Meinhrorum corporis Operatio Xoratione dicuntur legio Prophitarum verba, nec ritur ratio postillat, hominem secum non ili L non historiae omnes cum novo Telamento fu selitire, nec a semetipso dissidere ut optis ita ut em emeruit ii psalmorum o id ruri ma quiderim cogitet, pessima vero faciat c. canticorum scripta Datque eo Diodo Observabitur,