De cantv et mvsica sacra a prima ecclesiae aetate vsqve ad praesens tempus

521쪽

DIVINI OFFICI PARTIBUS. G. V. 489

XI. Graci ordinarium habent officium , quen ορhον, seu mati tin m Mutina Vocant. Ubi post Praxapo stoli lectionem, bene precante sacerdote , auspi yyy 'ςβ cantur Hexapsuhnum , seu continuationem se psalmorum post duodecim rationes magnamque collectam , eXclamationemque Deus D0λninus, sequuntur καθίσματα , seu cantica, quae sedendo persolvuntur, ut cantoribus aliquid levaminis concedatur, teste RAYAE , continuatore BoLLANDI. Se T IT AHiiquuntur alii psalmi etiam graduales cum antiphonis, canones tres item cum hirmis , seu canendi modulis , quales assignantur singulis odis, cum suis etiam tonis authentis plagalibus, ut adeo in cantuum varietate multo hic Vincantur occidentales ab orientalibus. In laudato ordine sacri ministerii idem officium diluculi, seu matutinum etiam X plicatur, quod O matutina laudes vocamus. Apud Graecos οὐνοι laudes memorantur in eodem officio του ρhου, matutini. Ita nempe, Xplicante OARIO p. 4 dicuntur psalmi Dazidici 148. I 9. I o. propter repetitam in iis vocem ινει :& in ecclesiasticis eorum libris passim occurrunt. Ad Laudes, ut habet Dpicum ις τῆς σοι νους, omni spiritu recitamus Persus quatuor , S psallimus versus similares tono secundo ubi vo ἐυφημιων, concentum notat. Eodem tono sequitur OXologia minor , ac maior, nimirum Gloria in excelsis cum appendicibus is fit dimissio. Celebratur autem minori solemnitate, quod cum matutino coniungatur, quemadmodum in Ambrosiano, aut Maarabico officio matutinae laudes cum vigiliis nocturnis ubi etiam commiscentur, ac pro una eademque re habentur , incipiuntque a Cantico veteri aut novi testamenti, Magniscat in festis B. V. Benedictus autem in solo festo S. Io ΑΝ-vis Baptisae. Absoluto cantico, recitataque antiphona, dicto Dominus sit semper vobiscum, dicitur alia antiphona ante psalmum , Benedictus es Dumine Deus patrum nostrorum e ad haec dicitur sonus, Malia antiphona ante psalmum Laudate Dominum de coelis quo decantato, sequitur prophetia quaedam, quam Xcipiunt hymnus, supplicatio, capitulum , Pater Uer, laus, 4enedictio, sicque finis Laudibus imponitur Succedit his laus quaedam, iratio loco suffragiorum , ut in vespertinis precibus, Nompletorio ; idque tantum fieri solet in festis duorum pluvialium , aut novem lectionum, quae simplicium appellationem sortiuntur. Haec o ALEs1 Us invita XIMENII Card. c. s. Ritus Humanus in Laudibus magis conspirat cum

antiqua etiam monastica disciplina in Oriente, ut libro primo X CAss1ΑNo

tur . . . Verum stans ille sacer los detecto ca- rior vel ita iussus . monachus psalmum prooepitu es sacrarum forium aegione stola ornatus Iniacum recitat currenti voce sine cantu exclamat Benedictus Deus noter Uo. Et supe- facetilos clueernarii irati tines perilalvit.

522쪽

9 L. II. P. I. CANTUS IN RELIQUI s

intellegimus, min Occidente in . BENEDIC Τ aliis regulis sub ma-ς 3 tutini nomine praescribitur veluti in regula Magistri Ρsalmi namque si matutini dici debent omni tempores se X, responsorium unum , Versum, si lectionem apostoli, in evangelii, quae semper abbas dicit V rogus Dei. Canticum Benedictus , sicut in vesperis magniscat, a S. BENEDICTO praescriptum est, cum antiphona dicendum Veluti etiam quinque psalmi, ut abeatur idem numerus antiphonarum senarius, qualis in regula Magistri praescribitur : si Matutini salini cum antiphonis semper psallantur id est quatuor si dici debent sine delata , post hos quatuor, duo cum alleluia: in domini-hca vero cum alleluia usque in Epiphaniam ut fiant eXtra versum lectiones si octo impositiones cum evangeli sed matutini eXtra quinquagesimum psalsi tam Laudes de canticis fiant. Dominica vero , vel aliis festis diebus, A vel si aliquis fuerit natalis Sanctorum, benedictiones dici oportet qui- si bus dictis per dominicas genua non flectantur usque ad nocturnos Oh mnes antiphonae vel responsoria in ipso die a benedici ionibus dictis cum si alleluia dicantur , usque ad secunda feriae futuros nocturnos Qui X superioribus recollegerit, laudes dici salmos tres ultimos, Laudate Domi- mim de coelis XC. Benedictiones autem hymnum trium puerorum Benedicite, intelliget, haec satis cum ritu moderno convenire Quodsi per impostionem, cantus, qui per cantorem fit, a choro modulandi ingressum, intelligas, octonas habebis in se antiphonis , responsori evangelio, impositiones , per evangelium intellecto evangelico cantico , quod semper singulari aliqua solemnitate sicuti in vesperis, ita etiam in Laudibus fuit decantatum Laudes etiam, quod vel ipsa VOX sonat, prae nocturno officio celebriores fuerunt habitae in cantu. In vetustissimo ordine Cameracen si & strepatensis ecclesiae, quem Petrus ΡITHOE Us edidit, id habetur, praescribiturque iuXtaritum Γ0mana ecclesiae si Matutinate officium tractim decantandum est al- si ius tamen ipsi psalmi, quam nocturnales. Sic enim fit in Romana eccle- Prop. X. sima. RADULPHU I vrensis Vesperas, Laudes, ac Vigilias noctis ceu tres a principale horas , pro more nolito, celebrat a .

si Quinque inquit horae minores servari debent sub una psalmorum antipho-

, Iaa. Q Sciendum inquit quod tres horae principales debet intiphona Antiphonae enim pertinent scilicet vigiliae noctis I audes Vesperae ad isalinos decantandos. Et ita beatus GRE- magis Tolemniteri sunt decantanda: quinque GORIUS ad singulos psalmos dictarum horariun vero parvae horae humiliter sunt faciendae In antiph0nas ordinavit Sed aliqui aliquando inde est , quod secundum ordinem Gomantini in Laudibus aliquando in Vesperii hunes decο- psalmis in dictis loris, quoties laus sanis hae Tri rem pervertunt, de riu posterius dicemus nitatis Gloria Patri cantatur. Temper sequi

523쪽

DIVINI OFFICIL PARTIBUS. C. V. ψ9Ι

si a. Imo in Ambrofano officio non habent antiphonas. Et BENEDIC Tussi in minoribus congregationibus concedit, in illis psalmos dici directanee, sine antiphona. Et debent antiphonae imponi ante inchoationem psalmosi rum. Et hoc observetur, etiamsi qui privatim dicat horas, ut servant, Romani, o Ambrosani. Otat hoc, quod cum impossitio antiphona sit norma toni in psalmo imponendo, Videri posset supervacaneum in privato ossicio psalmis praeponere initium antiphonae, nisi id conirmitas suaderet, ut officium divinum privatim iuXta publicam formam institueretur. Alienum hoc est ab usu Gallicans avito , quod tamen ad nos nihil attinet, qui de publice decantandis horis canonicis nunc agimus: quo maXime pertinent quoad horas minores, quae idem postea dicit RADULPA Us Tung revises a . Proh MILEt propositione sequenti postquam egisset de responsorio brevi, quod sis brosam in ossicium habet ad singulas horas secus ac ordo enedictinis de eadem iterum re quoad singula minores Oras, si Dictae quoque inquio, quinque parvae horae deberent observari sub humilitate , Vigiliae, Lausi des, Missa, Vesperae magis eleganter. Unde magis solemne est, ut lila, mni parvarum horarum in eorum nota facili non mutentur. Et in An si br0 an ossicio quas omnes hymni facilem habent notam. Quoad psalamos vero Ambro auum cum Γ0maH convenire dicit, etiam quoad numerum,

qui ternus ubique sicut in antiquis regulis monasticis praescribitur huius aevi medii ut etiam primae aetatis, ut vidimus veluti in regula S COLUMBA- Ni S. Is 1 DOR 1i . Nihil illic deprima forte iuXta primaevam institutionem Orientis, a qua quoad horas minores in hoc abitum est , quod non recitentur privatim, sed publice conventus fiat. In alia eius temporis cuiusdam

regula apud HoLsΤΕΝ1UM diurni pariter ac nocturni praestituuntur treS COI P. II. Od.

a , Ad rimam autem inquit Tertiam. Sex divi cliin hymnum festivitatis, nec auctoritatem

tam , Ω Ν0nam hymni consueti more Romano habent, nec exemplum , sed limium futui non mutantur, in minori congregatione sub tur Ideo illos sequi non debetis sed in hu- facili tones servari debent Nam hoe genera mili congregationae vestra . humillimes decan-liter constituendum est , ut quinque parvae ho late. rae sub inmilitate ferventur tres maiores a se sed docet regula S COLUMBANI . . quia o stivius celebrentur Ad quod accedit auctoritas rationum canonicariam noscendus est modus, iii beati BENEDICTI qui in minore congrega quo omne. simul orante horis conveniant si tionae psalinor in parvis inoris directanee dici tutis quibusque absolutis unusquisque cu- permittit Aliquorum autem AE0ngregatio au biculo suo irare debet , per diurnas terni psalcis temporibus illoc J0rarum hymnos cantat mi horas pro operum interpositione statu i sunt sub tono festivitatis, ultimo versu variato it a senioribus nostris cum versiculorum augmen- aliquorum usus ad Primain, Tertiam , SeXtam, to intervenientium. Et regula S.ISI DORI . . Nonam tempore natalis Domini labet hy se In Tertia. Sexta, Non tres psalmi dicendimnum Aguo foret, qui in hymnariis Romanis sunt, . responsorium unum, lectiones eX Veteri no- reperitur Sed qui quotidie in festivitati s hy voque testamento duae : deinde Laudes, hymnus,mnos consuetos mittunt ad easdem horas atque oratio.

524쪽

492 L. II. . Ι CANTUS IN MELIQUI s

a ventus taeter rimam a . Regula Magistri pleniter rem declarat de modo

α s. psalmorum, eorumque numero in die b) Otandum est sequens in eo dem argumento apud HOLSTENIUM cap. 4O prima Tertia , SeXta, No-D ' δ' sina cum psallitur, sed tertius psalmus, absque ab Epiphania cum alleluia, semper imponatur , Currente semper psalterio. Nisi textus sub mendo cubet, sensus est Videtur, cum horae istae minores falluntur, neque directane tantum dicuntur, tertium psalmum cum allamia semper imponi, nisi post Epiphaniam , quando nimirum a Septuagesima alleluia deponitur , alias etiamnum in horis minoribus saltem in dominicis tempore paschali ad Dia pro antiphon habetur. De qua re RADULPHUs differentiam quandam p ιν XV. nota saeculo decim qUarto , quan hodie uspiam reperio si e responsi sortis inquit is versibus ad Tertiam , eXtam monam omnes usus conis cordant. Sed in antiphonis dominicalibus ad Primam, Tertiam , extam ἡ Nonam , ubi in Romano laus Dei agitur per tria alleluia, aliae nationes si illam agunt per antiphonam sanctae Trinitatis. Graci in horis minoritibus , quas easdem ac nos habent , frequentant alleluia etiam in Quadragesima, quidem ter post psalmos, Se Gloria inter μεσωρια, seu medias quasdam h0ras , quas partim in ecclesia concinunt, partim privatim. Nonae ve-Tu Imri r subiungunt typica, quae recitantur tantum sine cantu primam vero vini βρι VJ Laudibus iungunt una Matutinis computantes. Tarabes contra inter

Laudes Trimam peculiarem horam habent auroram , ut iam diXi. rimam vero antiphon auspicantur is salutatione : Dominus si semper obi hum statimque dicuntur septem psalmi , ac iteratur antiphona, quam sequiatur responsum unum cum prophetia, unaque epistola laude , quam Omitatur hymnus cum suo versu , OXque dicitur Te Deum laudamus, Gloria is Credo. Id autem observatur , quod diebus dominici Adventus, Quadragesimae, quotiesque in Sacro Gloria non dicitur, non recitatur iniurima Te Deum laudamus , aut Glaria. Tertia ac reliqua horae pariter ab antiphon incipientes quatuor habent psalmos, solumque differunt, quod alii psalmi , hymni c. in singulis horis habeantur. Haec sere ROBLESI Us in Vita 1 MENII Card. C. S. vespe in XIII. Quoad officiuria vespertinum antiquus habetur canon Concilii Em compl*to ritens an 666. Hispania, ubi deinceps Orficium 2U0zarub viguit. Sicut

a se Tribus conventibus diei, totidemque noctis id est , Primam , Tertiam , SeXtam , onam tempore in ecclesia conveniendum tres sal terni diei debent, currente semper psalterio, mi in unoquoque conventu diei canendi sunt singula responsoria , lectionem apostoli, lectio- duodecim vero in noctiirnis conventibus canta nem evangelli , quam semper abbas dicat, authuntur , praeter illam Missam , quae celebratur si absens fuerit, praepositi vicibus dicent, post ortu solis. ipsam rogus Dei. M

D D Psalmi namque per horas supra scriptas diei,

525쪽

, in fide sancta aiunt Patres nostra est unanimitas, ita pro sancto Ebe ais ossicio debet esse intentio summa oportet ergo, ut sicut in aliis ec- si clesiis vespertino tempore post lumen oblatum prius dicitur vespertinum, , quam sonum in diebus festis, ita & a nobis custodiatur. In hoc canone adumbratur ossicium lucernarium cum vespertino Scson in diebus festis, inter se distinguendum sicut totum a suis partibus secus ac nonnullis est visum uti produnt ipsa breviarii Maarabici verba a . Forte dictus est sonus, quia sonora voce decantatus, subiungit Garjias Lois not. in can. merit. Idem T. VT O)Q. putat laudes idem esse in regula S. Is IDOR 1, quod hic sonus quando agit q)h p SI' de ossicio vespertino: In vespertinis officiis inquit primo lucernarium tap. 6 Rex, si deinde psalmi duo responsorius unus claudes, hymnus atque Oratio diis cenda est. Post Vespertinum autem congregatis fratribus oportet vel aliis quid meditari, vel de aliquibus divinae lectionis quaestionibus disputare, si conferendo pie salubriter, tantumque meditando disputandoque immo-- rari, quoadusque Completorii tempus possit occurrere. V De Completorio nihil amplius addit ubi in ossicio I astrabico iterato saepius alleluia, insertisque hymnis occurrunt plures psalmi, quam in aliis ossici divini a tibus. Unde etiam colligit MABILLONI Us ossicium Mozarabidum S.ISI Do Ronon adeo asserte tribui, cum nec in horarum numero conveniat, ut X

dictis constare potest, neque etiam in psalmorum usu, qui Xiguus usus est in ossicio Maarabico, antiphonis magnam partem constante, ac laude,s0n0 atque in ossicio vespertino cantici Magni a solum in festis . . dici soliti locum obtinet laus. At nec FRUCTU os regula in pleriSque convenit cum officio Moetarabico, vel etiam regula S. Is IDORI Primam, duodecimam assignat ille, quas hic praetermittit, duodecimam quidem a vespera distinguit, dum hoc modo ab eo recensentur horae canonicae Te tia, Sexto Mna, duodecima videlicet, atque despera. Regula aBistri, eundem, qui nunc habetur , horarum canonicarum ordinem praescribens, etiam duodecimam nominat. si prima inquit sic dici debet, quomodo du0 e. 34.

, decima, quae dicitur vespera Nam Prima sic dici debet pungentibus iani

a se Dies sive sit festivalis, sive privata. semper Him . sive non sequitur per hunc modum horae incipiunt a vespertinis ante Hiem prin Primo Vicitur psalmus , sive Vespertinum, quod cipium fit per invocationem IESU Christi ora idem est: quo finito presbyter dicit Dominustione dominica praecedentes submissa voces di si empe obmolim Respondetur P cumcendo 'rie elemon Iris elemon, Drie e spiritu tuo. Statim dicitur sonus, si sit festum :Ieison. Pater uter Et alta voce si nomine eoquod diei ferialis caret sono P nisi tempore Domini nostri IESU Christi lamen cum pace, lino resurrectionis propter solemnitatem dicitur. Haec est lumem oblatum Respondetur circum regula senus est Venite extistemus Domino, iu- stantibus es Deo gratias Et presbyteri dicit: bilemus Deo fututari nostro. Uers. Praeoconpemus

Dominus si fe=uper vobiscum Resp. Et cum faciei, Dei in confessione, in psalmis iubile- Diritu tuo. Et ordo Vesperorum sive sit de mus Deo. Q. M

526쪽

hradiis solis,o vespera adhuc radiis declinantibus eius. Quia quomodo si inchoatur dies in initio in opere DEI, in tali debet e X plerim fine: ut si compleatur scriptura dicens: A 0lis ortu C. In aestivo 'vero tempore

si adhuc altius stante sole lucernaria inchoentur propter breves noctes tua cernaria nihil aliud est quam vespera, Ut prius in recensione septem horarum canonicarum nominarat immediate completorium iungens, uti mox de psalmodia utriusque modum praescribit c. 3 6 Isalmi lucernariae in hieme si dici debent seX, currente semper psalterio, responsorium unum, Versum,

si lectionem apostoli, evangelii , quae semper abbas dicat, post haec si Rogis DLM, ut tarn isti cum responsorio, evangelico novem impositiosi ne psallentium sine versu lectione, quam illae quaterna horarum ipsius si diei impositiones, id est per ipsas horas hoc est rimam Tertiam, SeX- si tam, onam, ternarum antiphonarum responsorii singulis, quae omnes, veniunt sedecim absque versus Iectiones Xplendo, toties psallere viginti si quatuor vicibus c. Hinc firmatur id , quod iam non semel notavi, impositiones pertinere ad modulationem cantus, ut ei sequenti capite patet regulae Magistri Psalmi lucernariae cum antiphonis falli debent in , quibus duo ultimi cum allelisia currente semper psalterio, singula responsi Oria, Versus, lectio apostoli, in evangelii, quod semper abbas dicat sine si allelilia. am omnes antiphonae ipso die benedictionibus dictis cum alle- si uia psallaintur. Colligitur hic solemnior lucernariae seu vesperarum celebratio, quam reliquarum minorum horarum , quod semper fuit factum: ut etiam BENED1c11 Anianensis iussu in monasterii vesperae cum antiphonis, vigiliae cum antiphonisis responsoriis plenissime atque suavis e canebantur Sic tradunt capitula monachorum ad sis iam directa rapud P. HERRGOTT, Congruitque regul3 S. BENEDIC ΤI, a qua nonnihil hic abit regula Vistri in omnibus horis aequalem modulationem prpescribens e iam in Completorio, quod S. BENED1c1 Us semper directane dici voluit sine antiphonis Regula vero Magistri , Psalmi Completorii omni tempore cum' antiphonis psallantur: quia totae septem vices in die, in quibus laudes DEO si dicit, nos debere cum propheta dicere aequali modulatione canuntur, si propter septiformem Spiritum, qui non est in aliqua parte discretus. Apud Graecos την απο δείπνων κο Θιαν ex usu di Xeris Completorium, officium, quod post sumptam coenam decantatur: ac duplex est primum μέγα dictum, quod per totam Quadragesimam psallitur; praesertim XII psalmi ianuntur. Alterum μαρον dicitur, in per reliquum anni tempus celebratur Utrumque extat in Graeorum horologio. Maxima vero apud eosdem solemnitate vesperae maiores celebrari s lent post minores, quae ante solis occasum circa

horam

527쪽

horam decimam iuxta typicum dicuntur sit post Collectam, precesque alucernarias quae propriae apud Graecos λυχνικον, seu lucernarium Vocantur, pars prima τὼ σπεοίνου totius Vespertini ossici solis precibus cum tempus instat lucernae accendendae constans, sequitur cathisma, seu pars vigesima psalterii cum antiphonis, quibus singulis collecta subiicitur respondente choro ante ingressima sacerdotis, ad quem oratio Introitus dicitur NO- si tum sit, diaconum indui debere ut habet GoΑ p. 3. sub tertium psal- , terii antiphonum dummodo sit psalmorum Davidi orum per versus reis citatio si1n vero, dum cantatur prooemiacus. Et postea . . Cantato, lumen iucundum dicit diaconus sttendamus sacerdos, Pax omnibus. , Et iterum diaconus, sapientia, attendamus canitur propositum diei his distichum post lectiones diaconus proligam facit orationem frequenti po- is puli responsione. Et sacerdos elatiore voce succinit id bonus Et, post Xclamationem ut habet GoAR processionis versus canuntur: ψμετοι τήν ἐκφων ησιν ψαλλονται τα ιχηρα τῆς λιτῆς. sit): Fratres autem ca- sementes diaconus incensa de more in versibus terminatis Salva Domine. . si Et cantatur Domine miserere' quadragesies. Post secretam orationem, Tunc fallimus, ut habet typicum, diomela illius sancti, qui e die coliatur, facientes pr0ce si0nem λιτανευοντες in arthece Quod fit ad frequente Variosque tonos ecclessiasticos Hisce absolutis prosequitur typicum cis incipimus stichera verssiculi, psallentes templum ingredimur. Accinensi te etiam verssiculos tali die occurrentes. uae sunt diomela cum variis itidem tonis, seu χοή , veluti etiam dimissiorium post uno dimittis, Trisagion/c. quae canuntur finitis versibus e versiculis Davidicis compositis. Et post Pater no ster, ut habetur apud HILO ΤΗΕUM patriarcham in T. IV. B; Lordine instituendi diaconum, videlicet quomodo ministrat diaconus cum sata P, Huic cerdote in magno vespertino c. Xclamat sacerdos foniam tuum est '

a se Inchoante presbytero Benedictus Deus, λακον ' πρόσχωμεν , ο ρευς. praeside ecclesiae post Venire adoremus psalmum

528쪽

reg num. Et cantatur dimis rium diei. Quodsi est dominicus dies, cantatur illud Deipara Vieto. Si vero magni alicuius sancti recordatio, tro- parium sancti secundo iteratur Deipara ziz semel. Quodsi festum dominicale est, aut DEI matris, ter dicitur. At postquam ultimum dimissbrium cantatum est elata Voce, tamen lente, diaconus benedictione a sacerdote super incenso petita in gyrum ac in modum crucis panem incendit c. Et postquam absolutum est troparium cum horario, quinque panes ostendens dicit Dominum remus o. postquam cantatum estis dictum a fratribus Benedicam Dominum ingreditur sacerdos unacum diacono sanctum suggestum. At fratres psalmum dicunt usque ad non ninuentur omni hono Verum sacerdos intra sanctum suggestum exclamat Benedictio

Domini super os P. Quodsi non sunt vigiliae, post absolutionem X serie versuum secreto ingreditur sanctum suggestum. Et post trisa ion e clamat Quoniam tuum est gnum M potesas, laria is cantatur di

missbrium. Verum diaconus Xtra stans post troparium Xclamat, Benedic,

& sacerdos intus: ιι es benedicitus Dominus DEUS nofer me F semper

es in saecula saecularum, cantant illud Confrma Domine re es, iacem dos dicit voce lenta, Sancto a Deipara sali a nos .fratres cantant Venerationem: rursus sacerdos lente Gloria tibi Deus spes nos; a tibi loria dicunt fratres laries nunc, Domine benedic Et sacerdos aperiens sancta portas.... hanc dimissionem dicit Chris vere DEUS Uer Uo. Ex his patet, celeberrimam hanc esse in Officio grac horam, quae apud nos pariter solemni ritu celebratur, praesertim dum a vigiliis frequentia fidelium abesse coepit atque ideo forte imprimis priores vesperae celebrantur praecipua cantus ac ritus solemnitate, quod suo tempore A MALARI Us haud probavit a). Imprimis notabile est, quod dicit de antiphonis psalmis propriis secundum festa, vel communibus ferialibus. Qua de re iterum audiendus est RADU LPMus prop. X. id Alamannis laudi tribuens. quod ubi so sunt, se tenent ada Quando inquit iuvenis fui, vidi cantores

pr cellentem vespertinalem synaxim ante diem alicuius solemnitatis celebriore cantu gloriosiore celebrare , quam sequentem vesperam diei festivitatis in tantum, ut aliquoties in praece dente Vespera celebraretur cantus de festivitatibus Sanctorum, Min sequente de feriis communibus. Habuimus tamen scriptum in antiphonariis de die nativitatis Domini, natallitiis apostolorum ΡΕΤRI, PAULI , atque ANDREAE antiphonas aptas D congruas mem0rati diebus in vespere sequente ea die, quando issa de natalitiis AE0rum celebratur, cibi cecinimus eas, sicut adhuc facimus. Ego imbutus prisca consuetudine coepi cogitare , quare non essent memoratae antiphonae de natalitiis Sanctorum in praecedentibus Vesperis constitutae, in quibus audiebam per caeteras festivitates Sanctorum gloriosiorem sonum, videbam maiorem conventum O-Pulorum , atque celebrius ossicium luminum, quam in sequentibus. Inveni, Deo miserante, rationabilius inventum esse cultum solemnitatum vespertinalium apud scriptores antiquoS, qui antiphonas scripserunt, quam apud cantores

529쪽

DIVINI OFFICII PARTIBUS. C. V. 497

ad feriales fataona At secus hoc nunc fieri apud nos comperimus Ve a

tus vero observantia integra est in ritu ecclesiastico , quo vesperae laudibus assimilantur quemadmodum aliae aliis minoribus horis, iXceptis vigiliis, ut observat RADULPHUS: Vigiliae autem sunt canonic3 horde per se, non pyop. XLV., habentes cum aliis parilitatem: sed laudes, vesperae inter se, item ri- si Completorium inter se Tertia, Sexta, Non inter se ha- si bent parilitatem, similem officiandi ordinem atque modum pa- si rilitate Tertiae, SeXtae, monae satis evidens est de aliarum parilitate si videamus. Quod autem laude vespera simili modo debeant officiari,

si habemus duo iura posita in decretis a dist. c. ult. Et de consecratione, dist. s. cap. 0ΠUenit. Primam postea Completorio aequiparat, ubi praeterea carpit, ordineri in multi perverti, Varia in variis horis praeter avitum ordinem Γ amim addendo, subtrahendo transponendo b). XIV. Pauca haec e monumentis medii huius aevi de singulis horis Iugis usus in canonicis ad meum collegi institutum de cantu ac musica ecclesiastica multa QDVRV'm t 1 tarhen adhuc alia occurrunt, sui plerumque tituli digesta, apud auctores o,his illius temporis qui de ossiciis divinis articulatim scripserunt Quatenus eorum S. si inquit ex illis A MALARI Us in prooemio libri quarti de ecclesiasticis ossi P VIR si ciis considerato ordine compositionis, numero Isalmorum o le- si tionum ac responsoriorum OnVenienti quibusque temporibus dulcius a si que compunctius E assistatur in ecclesia, in rogetur atque recorde, tu tam pro se, qui rogat, quam pro illis, quibus necessaria est deprec

a se Psalmi quoque vespertini quotidie ad salse trahendo, ut qui in laudibus aliquando nullum

rii complementum continuari lebent salvo quod habent Imnum , seu aliquando decurtatum. de nativitate Domini, de apostoli , de sancto Et isti manifeste offendunt dictum Concilium. STEPHAN in antiphonario psalmi cum anti Romanum , Benedictinum, Ambrosicutim T-phonis propriis habentur. Et quando domini cium, quodlibet semper habet hymnum. Trans- cales in hebdomada paschae pentecostes, ponendo, ut qui alio ordine dicunt hi innum in die ascensionis persolvuntur. In festivitati in uno, quam in altero. Additi tolerari pot-bu quoque ad secundas vespera Fratrum mi , est , subtractio autem oranspositio videnturnorum usus ponit psalmos dominicales, ultimo vitiosae. Completorium vero Trima fere simi secundum festivitatem mutato Galli vero in lem habent Sciationem e. Et quia sicut maioribus festivitatibus per psalmos Laudate so caeter horae parvae solam debent habere an lemni gant; sed Alemanni ubi possunt se tenent liphonam ideo excellentiori usu salmi Com- ad Heriales.' pletorii directanei sunt cum Peluia, ad cania b se Addendo ut qui laudibus versiculum sacer licum antiphona collocatur c. Et sciendum, dotalem praeponunt ad vesperas in certis quod Ambrinano, Benediciano, Romano more cantibus responsorium antant, quorum utrum Completorium per totum annum si uniforme, que Romani nunquam faciunt. Sed utriusque nec aliqua mutantur, nisi propter tempus ali- generalis consuetudo contraria praevaluit, cuius qua subtrahantur Q. rationem ponunt Rationalia divinorum Suh-

530쪽

98 L. II. P. I. CANTUS IN RELIQUI s

sitio .recordetur illorum, quorum nobis est utilis recordatio. ertinet huc interpretati psalterii artis cantilenae, Te speciermn svularium, et nominum , qua commem0rantur in psalmis. De qua Om. II. per Ven. Tuo ΜΑ . p. XLIV. Psalmodiae nomen inde ab antiquissimis temporibus man-1. . Q. f. st Psalmodioe, monet S GREGOR O lacrimis horas ita frequentius m

iiitima pende Frequen ea est in omnibu m*numenti ecclesiasticis a potiori de nominatio. Maximam partem sacr32 modulationis psalmi complent, primusque medius, .noviisimus est DAVID , ut hactenus ubique gentium servatur quam diversi caeterum sint ritus Metarabicum si qua dantenus Xcipias quod mirum videatur, quandoquidem a Concilio Bracaremi I dudum e. 1: est cautum: Ut ultra psalmo Vel Canonicarum scripturarum novi & vete- si ris testamenti nihil poetice compositum in ecclesia psallatur, sicut .sanis cli praecipiunt canones. postea quidem P. Conc. IV. Toletani hoc decretum moderantes alios etiam admittendos hymnos Xistirnarunt. riorem rigorem hoc medio evorare dunensiis ecclesia tenere contendit: si Sicut si in diebus ad Missis nonnisi divina generaliter eloquia decantantur: ita si in noctibus ad sacras vigilias exhibendas ea procul dubio lex debeatis observari, ut GOBARDUs de psalmodia divina loquitur, totusque in eo est libro de correctione antiphonarii, demum ita concludens se uatinus si in sacris officiis peragendis . . . una a nobis atque eadem custodiatur formasi orationum, forma lectionum, forma ecclesiasticarum modulationum. ΕXtendit haec etiam ad ipsa responsoria, aut antiphonas, quae solent aliqId composito sono pro libitu, u0n ex canonica scriptura a ssumta canere, quae sunt eius verba e regula S PAULI ΤΕΡ ΗΑNI. Aliud tunc censuit tensis ecclesia, aliaeque tum occidentis, cum Orientis a Xime ecclesiae, quae humano ingenio nimium etiam indulserunt, servando nihilominus in psalmis cum canticis canonicis veteris .novi testamenti ordinem, qualem T IV. Bihi S GERMANus in theoria rerum ecclesiasticarum designat si Sciendum au-

, tem est inquit initio Omnis ossicii matutini vespertini primum ve-

si teris testamenti cantari psalmos, deinde novs gratiae cantica, Veteri nuis mirum praecedente, cuius legislator hic natus extremis diebus oracula

si fudit, ut omnes intelligant, unum meundem DEUM C Dominum esse, si qui has illas leges an civit Christus. Psalmis usidicis ecclesia etiam ubique gentium iunXit semper alia veteris, novi testamenti cantica To in ultimo odi Litorwn Ivlicorum Xhibetur divisio psalmorum Αv1D1 in diurnos nocturnos , unacum cantici quatuordecim , ultimum υμνος ἐωθινος, In quo multa Occurrunt, quae ad verbum in hymno Te Deum laudamus continentur O. rsecipuus tamen semper fuit psalmorum usus. 4a

a Vid. LAMBEC. lib. III. Bibl. Vindobon p. 379. ubi agit ue cantiois psalterio Vindob subnexis.