De cantv et mvsica sacra a prima ecclesiae aetate vsqve ad praesens tempus

561쪽

IN PRECIPUIS SOLEMNITATIBUS. C. VI S 29

cium quadragesimale incipiunt sabbato 1i ἀνομε carni rivii , quod nuper C. 91R1NUs edidit e antiquissimo codice Barberino, nec ultra do minicam tertiam ieiunii progreditur, prout ob longitudinem divini ossicii, copiamque odarum plures eiusmodi sunt libri, quandoque integri pro unico festo Praeter ossicium magni canonis ANDRER Cretensis, quod canitur fer. V. hebd. V. Quadrages celebris imprimis est apud Graecos mαδςος Woo in laudem . Virg. ob urbem a Persarum Barbarorumque furore iulius ope ter servatam, Conditus, ut passim narratur Idem postea sub a CoNsΤANΤ1N Pog ovato, itertium sub LEONE I auro, infestantibus Marsuis, factum, festumque institutum, ac hymnus sabbato quintae hebdomadis Quadragesimae in perpetuum decantandus ἀκάθιος, quoi se pone carens, iactus, inquit Triodium ac die quod totus populus tota nocte fando omnum

De ara concinuerit, quodque cum in omnibus aliis adibit ex more sedere liceat , in istis disinae matris erecti omnes sanies auscultamus Narrat O-Dhine. Obr. DlNUs, e quatuor vigiliis, quae quotanni in palatio celebrari solebant, se- c. XV. S. io.

cundam fuisse τῆς ἀκαιθια ἡ aYtat hoc officium in horologio saepe edito, in cod. Bibl. Vindob theol. 23 I. Mymni huius originem describit an onymus apud COMBEFIS. Auctar. T. II. p. Os b Respondet sabbato in palmis bsabbatum hebdomadae quintae, qua in Occidente ossicium ecclesiasticum magis compositum est ad tristitiam e memoria passionis dominicae. Ritu Mo-zarabico id iam dominica quarta inchoatur, quam Vocant vicessimam, de qua in cod. Veronen si si Incipiunt orationes de responsoriis, sive de antia se phonis psalmographi de traditione, quae cantantur quotidie extra dies do- , minicos a secunda seria post vicesimam usque in fabbato de ramos palma-- rum Ritu Romano dominica quinta, quae de passione dicta est, peculiaris incipit memoria dominicae passionis, olim mediana dicta, computo producto usque in octavas paschae, ut habet titulus in Ordine Romano primo. si quo die ut ibidem habetur Lusque in vigiliam sanctae domini Caro p. Ir. Ig. si surrectionis in nullo responsorio decantatur, laria, nec in Venite, a Cenasi vero Domini nec in psalmis nec in ullo loco decantatur Glaria usque se in pascha Quod hactenus servatur, ut in ordine XI. BENED. canonici

explicatius legitur si Ab isto die usque in sabbato sancto in nullo responso

a se Obsessa urbe regia imperante HERACLI ex insignem de hostibus victoriam reportavit. Un-

una parte a numeroso exercitu sub SARBARO de populus totam noctem absqtie ulla intermis. CAos RO regis Perfarmn duce, ex altera a sone hymnum pro gratiarum actione Deiparae CHAGAΝ Ο tha . SERGIUM patriarcha ima decantavit in ginem Deiparae Virginis non manufactam ruinis

incessanter fecit; quo facto HERACLIUS MOX CODINI l. c. acumerem G. 3.

562쪽

s3Ο i. II. P.M.' CANTUM ECCLESIASTIC Us

si ri in nullo Venite Introitu cantatii Gloria Patri ratio do dis osse tempore RUPERTI Tuitim si necdum ubique receptum fuit: Nam inquit L. V. - si de responsoriis Gloria Patri subtrahimus, apud quosdam admissas quoque is cum Introitu ossicii non dicitus Siquidem brevis licet versiculus, quia sanctae si Trinitatis magis Ypressa, magisque propria laus est, bene capitis nostri si solitudinem atque silentium non palam ambulantis, dum non dicitur, 1, gnificat Cantum etiam humilemis submissiorem in signum doloris De utit steri tristitiae usque ad pascha praescribit ordinarium Uticens apud Α ΤΕNiu M. Vfς ς λ' Idemque incitin liturg. D. de Mor Eo p. 67. notatur de ecclesia S.IOANNIS Lu d. a dominica passionis usque ad sabbatum S. Xcepta dominica palmarum , qua laetiori cantu ecclesia ingressum triumphalem Salvatoris nostri in Ierusalem celebrat De quo qui S ADHELMus lib. de Vir init. si lactentes evangelici consona vocis harmonia psallentes concorditer cecine- si runt Benedictus qui enit in nomine Domini. Cuius rei regulam nostra si quoque mediocritas lauthentica veterum auctoritate subnixi in sacrosancta si palmarum solemnitate binis classibus canora Voce concrepans, geminis si concentibus farina persultans cum iucunda iubilationis melodia concele- si brat si Auctor de div. Ic sub nomine ALCUINI c. I 4. processionem huius diei describens, versuum seu hymni meminit, qui tribuuntur passim Tugo Dur pH, Aurelianens sub LUDOVIC demum i , nonymux Vero . euarἀ qui ViXit tempore HILIΡPI Au . Franc Regis AEE IN ALD Lingonens, qui ut ait fecit hymnum, modulatis vocibus decantavit cum pueris in ra- mis palmarum, scilicet Gloria Laus. uod alios vero huius luctuosi temporis cantus attinet, ut tempori congruerent, hos auctorem antiphonarii studio De Ord a, ii Consectatum fuisse, AMALARI Us meminit: In duabus inquit hebdomadibus phW - --3 si ante pascha Domini undecunque potuit colligere compositor antiphonarii, sermones convenientes pactioni Domini, super eos fecit sonum cantus ha- si bilem ad id tempus, id est, lugubrem iuXta numerum necessariorum re- si sponsoriorum antiphonarum.

n. T ldii. IV. Multo id magis usuvenit ipsis postremis passionis dominicae diebus.

ante Pascha is Plerisque inquit RUPER aeus Tuitieus; moris est , ut X tinctis luminari- Diu in ipsi teneori lugubres toni, praecinentibus cantoribus, choro respondente, flebili modulatione decantentur incipientibus a dirie Dison. Agit deversibus illis, in tribus noctibus ante pascha ad finem Laudum cantari solitis a Et postea quaestionem attingit, cur horae minores his diebus etiam omnino sine

a se IESU Christe qui passurum advenisti propter mors tua o mors. serie L sita in ligno mo- nos Mrie Dison. Christe elemon Drie elaia ritu , infernus, morsu dispoliatur 'rie I. fmi Domine miserere nobis. Qui expansis in Christus Dominus factus est obediens usque ad cruce tiani huc traxisti omni ad te saecula mortem. Ut leguntur in cod. Sun AEanero. Ediri eis in Qui prophetice promisisti saec. X. cum totis musicis.

564쪽

s lintei 'ophe . a Leeractam .

iv crimino o messo lactin's plena

si tributo nexas horaris lorioivo si

565쪽

sine cantu recitentur : si Quod inquit non solum campanarum clan-α α. si gor silescit , sed regularium quoque concentum horarum noster omni-

, no chorus abscondit, illud significat, quod apostoli Christi non solum

si pr3edicare cessaverunt, ut soliti fuerant circuire per castella evangeligantes si curantes ubique, sed α nocte hac, postquana hymno dicto Xierunt cum si illo in montem Olivarum , diffugientes' opprelli tristitia cuncti a laude si communi Conticuerunt. Idcirco autem a completorio profundum hoc si incipitur silentium, quia circa hanc horam cum digisset discipulis: Ecce si appropinqua Pit, qui me tradet, ipsi graves esse coeperunt c. ec immerito quoerit postea si Cur cum diurnas hora triste silentium operiat 11O- α ga. si turnas Vigilias vel laudes intecta melodia depromat EX Guino Nis Farf. disic L. I. c. BERNARDI Ord me Cluniae constat, monachos Farsenses Cluniacenses rimam discalceatos, reliquas horas, sicut Vesperas Cona P. Ira c. I λpletorium sub silentio unumquemque per se recitasse. Apud Tuo ΜΑs1υ ζ δ Opp. Primum , Tertium , Sextum nam i qite ad pascha secreto diacimus, smiliter vesperum Parascesen. De vespera Parasceves sic praescribitur in missati Barberino sec. XIII. vel XIV. si sic universis expletis post paululum, Unu Squisque Vesperam dicat privatim sine antiphona sed in fine Christis si factus c. secrete dicatur. Nihilominus iuxta IOANN. brin ensem de Offic. p. 3. In die Coenae psalmi in omnibus horis absque completorio alta, VOCe, cum Ono cantentur. In cod. San-Emeranens stac. . repertur tu etiam cum notis musicis versus, in coena Domini ad refectorium canendi:

si Tellus ac aethera iubilant in st ni coena principis P. Multa luctus signa, ac singulares antiquissimi ritus ad hodiernum usque diem sunt conservati, uti iam in ordine Romano I. praescribuntur si More solito Deris in adiutorium Nox se mem non dicant, nec Glariam , nec Invitatorium sed cantor incipit si in psalmis antiphonam , sicut in antiphonario continetur. Nec presbyter si complet in fine orationem id est, non canit more solito iti tecum No. si sed tacite surgendum est, Hector benedictionem non petat is quando si finit, non dicat et autem di sed e verbis lectionis iubetur facere finem. HABAEI ARDus inter alia id vitio vertit Ciseroiens iis, quod tribus his diebus

Invitatorium, ac doXologiam praeter morem cantent. ' Curatum singulariter est, ut his diebus conformitas cum ritu sismano servaretur ab illis etiam C

tibus , qui alias peculiare habebant officium, veluti Benedictivi. E Gu1Do Nis disciplina Furfens, BERNARDI Ordine Claniar apud P. HERRGOT A I. e. . noscitur, officium Romanum illo triduo peragendo, ad horas tamen hymnum, P ILς- ς- ut quadragesimae reliquo tempore .psalmos regulares retinuisse Farfenses Cluniacenses Quin fuerunt, qui omnino officium Romanum illis diebus pOlthaberent , rati X sic commentario HILDE MARI , sub LUDov1co Pio x x a scri-

566쪽

a scripto, in regulam S. BENEDIcae reser P. HERRGOTT. Quod Conta

f. d. aut cilii quis ranensis citatio hami L DE MAR genuina est, aliud nihil statuitur, monui ditis uuam ut monachi cantum Romanum pleniter ordinabiliter per nocturnalet vel gradate officium peragerent. Debuit ergo aliunde ista divini officii cum Romano conformatio esse P quae fatis aperte non colligitur ex antiquissimo breviario Γ0maus, monastici congregationibus accommodato, nisi quod ibi My . t u PraesCribatur Et in ipsa nocte in Vigilia Parasceven, hoc est seria sexta, non lit. . . i. se canuntur Glaria nec Xyrie elei son nec signum non pulsaverit in sabbato sancto si ad vigilias Vel inde tamen, quod tam pauca de his vigiliis solemnibus memorentur, quis sorte colligat hanc conformitatem, cum de vigiliis qua-Nὸ dragesimalibus multo plura occurrant, in Xpresse statuatur: in sequituris ordo matutinorum, sicut & reliquis dominicis diebus tantum antiphonasse tam de prophetis quam de evangelio canuntur, quinto decimo die si ante pascha lectiones vel responsoria Mantiphonas cum versibus de passioneis Domini incipiunt celebrare Quinta vero feria ante pascha, id est Coena, Domini, ad Missas antiphonae ad Introitum non canuntur apostolus AEVangelium non legitur, ne responsorium cantatur Nec salutat presby-- ter , id est, non dicit Dominus Sobiscum, nec pacem faciunt usque in sab-- bato sancto , sed cum silentio admisi as ingrediuntur latet hinc, in Coena Domini Missas, uti sere nunc in parasceve, fuisse celebratas; at de ossicio diurno vel nocturno nullum verbum Observa MENARDUM, nosque in t ta 'escitur stem ostendemus . feria V vesperas includi solitas in Missa , uti

Sabbatori ut se psalmi cum totidem antiphonis, ad Magni at tres

dicerentur. Pulsantur signa , vespertinae canuntur. Et cantor incipit at u tiphonam Calicem. f. Credidi c. ' Ita apud MENARDUM cod. RAΤoLD , in quo haec sequuntur: Et stat unusquisque ad mensam Deinde postis resectionem prandii lavantur pedes. Et dum haec aguntur, canantur harsi antiphonae reciprocis psalmis Mandatum novum, s. eati immaculati 'o. si c. Hymnus de passione Domini. Quem cum notis antiquis ponit. Nota etiam ex IOANNE Abrincen, de Ossic. p. 6. Pot praudium autem

iterum ad eccloiam omnes conveniant, nudantes altaria , cantantes aliquod

a se Sciendum est inquit quod Coena D0minio aliis diebus non transgredimur aegulam in R

Parasceve, Iabbatum sanctum, atque Pascha ad ficiis canendis , nec etiam in istis quatuor die- solemnitate Christi attinent De his quatuor hiis volumus transgredi Nam, sicut mihi vi- diebus definitum est in Concilies Aquisgraneus detur, melius est ut in istis Iu diebus regula- CAROLO M. coacto c. 8o. ut secundum Eo re officium canatur . quam secundum Romanos: manam eclesiam cantetur pleniter, non se eoquod , sicut S. GREGORius dicit, mihi no-cundum regulam monachis verum sunt ent in fide catholica is in bonis moribus con- studiosiores monachi, qui in his IV. diebus no suetudines diverse lunt secim tum Romanam traditionem agere, sed b Uid Lihr. responsat T. III. opp. S. GREG. Μ. secundum regulam pleniter , dicentes: quia in p. 877.

567쪽

IN PRAECIPUIS SOLEMNITATIBUS. C. VI s 33

III de ossicio Coenae Domini notatur : Ipsa ero die schola cum aeteris omne divinum ne or ano canit incium. Si apud THOMASIUM in Vigilia Coenae T. IV. bis Domini Ant Christis factus. Hanc antiphonam cantamus simpliciter tantwη, p. t. Usu oriano. In cod. S. ELIGII a MENARD edito, idem fere ordo, ac hodie tenetur in Parasceve, praescribitur si Subdiaconus ascendit ad DPeΠ- dum. Et post haec cantatur canticum Domine aridivi. Deinde sequitur, altera lectio, post quam sequitur tractus Deus laudem meam. Quo finito, si legitur passio Domini. Ad adorationem Crucis praescribitur : Canitur, semper antiphon : Ecce lineum Crucis. Dicitur psalmus II 8. me pastione Domini legenda haec habet Io ANNE Abrincensis p. 9. More autem I ctionis passo le atur, excepta voce Domini, quae in aliis dicatur. Locum hunc PREIOTIUS in nota p. 36 . sic exponit ex ordinario, duobus libris ossicialibus S S ad usum ecclesiae Rotoma enses, in quibus legitur : Di conus in alba ante altare te ut pulsionem more lectionis, excepta voce Domini, quae more evand elii DPatur. Sic in Burberin codice . 8 3 scripto litteris Long ohardicis, in passione Domini notas musicas solum super verba Christi inveni. In S. autem biblioth, San-Blaf ann. OO in quo notae superscriptae sunt, hae copiosiores apparent, quam in aliis evangeliis super passionem Domini secundum ΑΤΗ AEuri in i m. indid ργItiae seu palmarum, a Xime autem in orbis Heli Heli ama Sabacthau cum syrmate seu neum tum in

ipso conteXtu, cum etiam recentiori manu ad oram. Id non raro in codidicibus antiquis inveni in verbis illis Hi fili Uc veluti in sacramentario c.

X. Vallicellanae bibi Romae, ubi praeterea nullae notae comparent, nisi in parteeXtrema, quae cani solent in tono evangelii. Graci hac seria sexta ex omnibus quatuor evangelistis, quod antiquissimis temporibus etiam in Occidente usitatum fuit, passionem dominicam canunt, praeeuntibus unicuique evangeliotropartis Iectione una X veteri testamento, altera ex apostolo , ut assignantur omnia in antiquissimo codice Chisiano vangeliario Graeco, de quo capite sequenti plura dicemus. atres Onc Tolet. IV. . . redarguunt, qu0d

per nonnustus ecclesias in die sextae ferias Nonis Domini clausue hasilicarum foriabus, nec celebrati r incium, nec Pasyla Domini populis praedicatur. In antiq. Od. Veron. p. 99. Feria VI in Parasceve curet mutistinis laudibus , horis diurnis, 'vesperis. Habet tamen prolixum officium pro Dadulentia, ut in laudato canone praescribitur, indu entiam criminum clara doce onmem populum posulare. Quoad diem Parasceves unum adhuc e Ru PER ΤΟΙΗitie;Is notabo ex lib. VI de divinis officiis cap. 9 cuius haec est inscriptio : , Cur ab his, quiis crucem apportant, cantatur Popule meus, Maliae antiphon se is ad singuis las respondetur graece zγιν,- latine Sanctus Deus ores istae antipho--nae, pergit, Popula meus, citia eduxi te, Muid ultra debui, quae appo

568쪽

s 34 L. II. P. I. CANTU ECCLESIASTIC Us

si tando crucem decantantur, sensibus parum aut nihil differentes, verbis si quoque ac modulatione consimiles triplicem significant scripturam tituli senta, sumque eius consonant, qui super Caput Domini hebraice, graece ac latine scrisiptus est Isis Us AZARENUS REX IUDAEORUM CU Paulo post cap. 24.

De noctis paschalis solemni Officio : si Quapropter inquit quotquot

si sacerdotalis aut levitici sumus ordinis, iure pro tanti regis victoria tuba intosi namus salutari iuXta illud his almo : Buccinate in neomenia tuba, in in sti signi dies lemnitatis et Grae. Quis enim dies nocte hac insignior Quae so- si lemnitas hac victoria prgestantior Quae alia nostra est neomenia, nisi illa,

si quae hac nocte in Christo per baptismum renascitur nova ecclesiaci Iure er- serio nunc angelica turba coelorum Xultat, tuba salutari insonat, gaudet telis lus, mater ecclesia 3etatur,o omnis aula divini nominis magnis resultat, populorum Vocibus. ertinent haec ad celebrem imprimis cerei paschalis benedictionem , it e, ut habet BERNARDUs in ord Cluniac apud P. HERRGOΤΤp. 3 I 6 Ctim dulci modulati0ne canitur, quamve omnium frequentissime cum

notis musicis inveni, solis illis quandoque exceptis verbis: O felix culpa. Ocerte necessarium silae peccatum eoquod passim omitterentur. In S. sum herino saec. XIII. vel XIV. post verba his mater eduxit, haec legitur rubrica In modum lectionis Apes caeteris quae subiectae sunt c. In priori sono. O vere beata n0x c. In bibl. Vaticana , Barberina, Cafanatens vidi Otulos, picturis ornatos, e quibus canebat diaconus e ambone, prout

depictum cernere licet in fragmento eiusmodi rotuli nostrae San-Blas bibliothe- p- S cae, quod alibi exhibebimus. EXS GREGORIO M. ad MARINIANUM episc. Olligimus, ab episcopo cantari solitam cerei benedictionem. Ritu veteri s zm rabico canebatur a pluribus diaconis praemissa etiam lucernae benedictione , Cum Venerit episcopus cum presbyteris .clero psallendo ad altare, poni- , tu lucerna a diacono in stillo, dicanturque a clero hi versus , Populus, si qui sedebat, stantes in locum , ubi solent sacrificium canere , cui susciis pitur a clero , qui in choro sinistro iuYta vestibulum adstant Lumen ve- rum. Qua Xpleta caput supradictae antiphonae replicatur Emen Terrim. , Et statim egrediuntur clerici, psallendo veniunt in chorum c. Ut inmissiali Ioastrabico legitur. Ritu Modarabico, pariter ac Rumario antiquissimo

usu lectiones cum solemnibus cantici postea celebrantur Roma conli terlectiones illae non solum, sed etiam ipsa cantica , quae interponuntur, Cant nil Domino P. Sicut cerotis, graece primum, deinde latine canuntur, Ut videre est in antiquissimo ord si apud AB ILL p. s. Nonnulla etiam lectiones peculiari cantu distinctze aliquando reperiuntur in antiquis monumen- 2C. 8; . tis. Sic in missati plenario sic. . vel XI. Larber reperi cum notis muscis lectionem IONAE prophetae, eadeinque in medio post verba, ut ad Diaretur