Memoria Heusdii

191쪽

de opero suo ne dius sic iudieabat, ut haec secraticae Platonicaeque phalosophiae principia e linois

illustrales, omnibus quidem putaret cujuscumque scholae philosophis nonnihil prodesse posse, modo Socraticorum maximeque Platonis scriptorum haud imperiti essent;

sed idem statueret, in linguis, locupletissimis illis phialosophiae thesauris, explorandis hic nequaquam in sistendum esse. Quemadmodum ipse inchoata ab aliis

persequi studuerat, sic sua credebat extendenda esso et Inagis naagisque perficienda. Conlmelula ha indagationem interiorem et mnorem indagationis amplitudinem: proserendos esse fines illas, quibus ipse Graeeam lai rum, Latinam, Germanicam, Francicam linguam abiendens in primisque utierrimum emnonem patriuineonteinplans, circumscriptus erat quum alias isti,

vero Orientis linguas, quarum inscientiam aegre ser bat, adeundas, quaeque inde ducerentur, cum ipsius iuventis diligenter comparanda esse, quo non solum certius de hisce constaret, verum etiam numerus augeretur initonum ex ipsa natura haustarum, inriseresque delegerentur philosophiae colendae stri. . a Meum ess censui haec superioribus addere, ut, si qui forte ad talia perseqlti, da non inepti, hane inspicerent Scriptionem, viderent, quo ipsos summopero incitavisset Heusdius.

in BerI. A. et . Apr. 183 p. 296. Hae relatio in nostrium in-nem Vera Exstat in As A. en atterδ. I 839, D. I, p. 331.1 Prael. Heusdii praemissa versioni Germanicae voluminis tertii,

192쪽

larum lasciculus ruri et vero amini recreandi causatum scriptarum, quunt Irt vibus Heusdiana domus angehatur curis. Sunt illae, e madore copia lectae, numero octo,

. iudiumque philosophiae, habita praesertim patriae ac imporum nostrorum ratione, iungunti in Forma epistolamim numquam non grata viro, scribere conanti ut loquebatur, gratissima procul dubio eo tempore erat,

quo scribentis animum erigere minus e torun quorumvis quam amici cogitatio poterat, cui sensus saltem suos

liberius pleniusque aperiret. Quis dilectissimorum ain, eorum ei obversatus menti uerit, dicitur isquam,

indicatur sic, ut Terium signiscari potuisse putes. 'Est autem Mec opusculi ratio, ii illud philosophi

studium Merlandimi indoli in primis congruere eumseatur, quod cum iusta velerum lectione maxini equo cum lectione et perspicientia Platonicorum scriptorum

arctissime cohaeret et vitae, quam dicunt, sapientiam plurimum p movetis Animadvertitur scholariun me taphrsicanii auctores, quales Germania ivli mulios , in patria nostra non exstitisse, horumque systemata,

qtiam tamet ita recepta fuisse, qui pregrinam prod rent riginem: neque tamen nobis propterea negligenda esse, quae alibi in hoc studiorum genere exo

193쪽

186guentar, sed dendum, tuid dirasci ad res mula

Marissimas provehendas possit ei in spectanduatque iccipiendo, quod con lucere videatur, gulisista mus, peran Plaeterea noliis dandam esse ostenditur

ut, quum metaphJrim primum in schola Socratica rit ouistitui porteat, nos et exemplo et, rei, scriptis dolusio philosophiae studio vim apud alios , nanciscantur, si mimis ad philosopaliae colendae rationein saltem ad initia eius commendanda, unite ullium non sit, quin

hoc praesertim tempore plurianum pendeat 3 InclinIum omnium explicatIone, tu aetatis nostrae eum parentum Revo comparatione multa sunt lectu digua alia opportune memoris nil servui opinionum in majorirum operi rus hehilus ' ut par mi; ex .iuinum, luti' Socraticae luto ophiae omnis alio et indolis

nostrae descriptio: a quaedam denique de ex te Iiorum philosophiae colendae ratione i OhIs laud convenient dubites inmu vera censeas, saltem, quid in his ilicis lasso a nostrasibus possit, diligentius, γε mitias in Molis eo eoena videatur, expςriundum esse maeda'; quod ipsum Hemdivinci 1ssum esse noxio sed ad ultimum pergimus, quod ipsi scriptori edero colitigit, opus t hoc complectitur a taphysicam INon ita licet abie diana huiusce argumenti explica tione nequaquam separari debeat Prodiit autem a. 183s hoc titulo Charseuronia prinMI-- Philosephorum vetarum, Greutis, Platonia, Aristotelia D illo uinius ad viros ruditissimos, classi tertia Inat suti Remi Neerlandio adscriptos, de his ad doctiSSi

194쪽

politisorum Quin se dissereniem Anduxit. Audiis libri

titulo erani, qui eo citius illum inspicere vellent, quo ma gis algumentiam mirabatitur. Ecquid novi Hebant de illis triumviris proserendum Ne diu habuit, qui in prioribus scriptis nec Socratem obiter amnemoravit, u

que omisit Aristotelem, Platonis autem interpressuit Ad de ii roque illo milius erat quaerentibus iisfacere. Nam Aristotelς adhuc Platonis potissimum causa in

partes Vocatus suerat, Socratis explicita disciplina, ingenium vero, indoles, mores, ipse omnino SD milles

non e ploratus fuerat; sin Platonem quod attinet, Iat hat, Iniato in scriptorem dei sibi inim ea e illius philosophi m no mi, sati di uineu V, Utquinyisse ino in I sitis qua eum sique i id om ino uenium augendum Platonicae philosophis Marcister inum; et

praeterea in illo responso erat quidem aliquid, non Ter omnia Quum enim verba titulo addita corii team philo/ophandi m iomem commmaundum is Iesia

iuisiti ad Mecticismum tendit, ut in omnes omnis aerioum philosophos, tum sectas, tum doctrinarum formulas inqii ira Inus; quihu i xploratis diligenter satisque cognitis, optima inde quaeque eligamus,nuitarum reliqua. Ugoum philo op in propositum; sed praecedere eck'ctis risinum criticiamus, alvo critica philosophandi messio ii, debet. J am, anteaquam eligas, crinis rerum dis' virile opu est quam ni in titueris, in syncreusinum

195쪽

delabantur necesse est, quo nihil esse germalitie pMιμ sophiae perniciosius potest, quippe quo misceantur

obscurentur milia .n Scilicet a iis eus diu sistis sovidetur, qui eclecta cismum, in Franeia praesertini se pluribus tunc commendantem, firmius criticismo fulcie

dum esse statuebant. Huc ille hortaturus, laudatos philosophos non modo se rim, sed adhibito in primis eorum apud posteros' momento, contemplandos rambet, criticisque suis disquisitionibus alterum ab altero distinguens et suurn singulis os,um tribuens, id agit, ut, prius quam eligant , ad principia germanae philosophiae plene spectanda se convertant electici et sic a temere eligendo caveant. Ac primis quidem critica adhibetur explorandori crati, viro non unice propter Aristophaneas Ν - -

gnitu disscili, de quo lonolo idcirco suscipit ut disputatio, itum et e diversis aequalium iudiciis et e sentientia posteritatis et ex ipsius Socratis dictis lactisque in Grae

emit historia atque historia philosophiae obviis, erua tur ei tolligantur, quaecumque saeiani ad perspiciendum . qualis illa vir qualisque philosophus sierit. In his i dagandis orcthammeri in Meratem libellum' Η-idio

obversatum esse ultro patet, quamquam eum in diverso scribendi consilio non diserte resutat, verum si ipse

disserit, ut credas assirmanti, se illo libello adeo non a proposita scriptione abductum. suisse, ut eonii lecto eodem accuratius etiam diligentiusque socratis naturam atque indolem explorare instituerit i Ex hac autem investigandi diligentia eam produe si utat Socratis imaginem,

1 P. 5 et 44.

196쪽

in qua una. nobis coniuncta appareani, quibus singulis alii paritor praediti fuerint Si cui credere placeat, Mithris lariasse non defuisse, qui aut Θρ riet, aut --κὰ ti, aut ingenii acumine, disserendi subtilitate, discendi, cognoscendi, quin etiam semet ipsos cognoscendi amoro, aut veritatis et ustitia vindis iidae studio Socrati parum cederent haec igitur opis nanti Muinius is repugnat, sed qui sic, ut ' tu , eomuncias has ingenii animique rum haberet, Mi sic eas, is ille, coriunctim ei vivendo et philos se phando proderet, sic eas item, ut illo, ad humanitatis meliorisque religionis causam provehendam adhiberet, hujusmodi virum, praei' idum , repertum fuisse acti xratur neminem. )Mulium habet inae disquisis perspicuitatis et acie minis, ni Quam iudicandi inturitatem et veri illi μnem, etiamsi omnes omnino, de ipsis adeo Nubibus,

quaestiones ea profligatas esse nolim contendere. Verum eam , utut prae Claram, ad Socratem Ogn Og Ceildum uti

lis unam, ad Heusdii me'tem introspiciendam haud in tuem , gravissimam tamen libri partem nescio m noua essem. Multa alimo, in ceteris partibus e insit , m iuveni magis. Atque huo 'iam sternit peculiaris et superiore valde diversa de Platone et Aristotele diu,

latio. Quum enim perperam nonni Ili utriusque philosophiam ante inter se Comparare et conciliare instituerint, quam data eam opera discrevissent, primum mi

ab He dio singulatim quendunt W, et ille quidem p ponitur ut mimographus et invenior dramatis philosophi,

197쪽

l; stator, pestium philosophiae conditor, novae phil

sophiae auctor hic ver suisse asim advertitur observator naturae, instaurator Oetrinarum, histori us et criticus

novae dialecticae auc*r, metaphysicae conditor Indoelii micterismis, utriusque ducitur et haec potissimum emitur dixersitas, Aristotelem non persecutum esse, quae sive socrates ave plato inchoa isset, sed novaminiisse philosophandi viam, qua expleverit quidem magnant parti ni, quae in philosophia Platonis desiderentur, Verum Caruerit haud paucis, quae in eadem sint eximia. Nam hominem Plato, universum Aristo

telo in primis spectasse dicitur illum homo, inie rior natura nostrae moralis inquisitio ad principis uni paucitasem humo universum, ostinis Hundi externi in

vestigalio ad infinitam rerum varietatem duxisse oste ditur tum Aristotelea disciplina utilior ad inensim fuisse, Platonica meacius a re et mnendum perti

vitisse, altera omnino vitae morumque irinethia'. aurea d irina um ad innem riuun structuosam . n reuin eoesinere censetu . η' Quid tui autem discrinitia, eis. 'inius, judico metisdio, Vestigii eouisne hihi a

philosophia ei, quae ab utroque processit. Quam Ol3rem ipsa peropportune adhibetur, ut magis etiam tamquamo' fructi his arborem cognoscam, - Atque haec Tun

198쪽

eoeutu integra, pq, alteri tribuendo'm,d sit inerim,

perversoque ipsos dissentientes conciliandi studio, ute quo vi sua nativa destituatur. Quae vero apud eos sejuncta fuerunt, haec ita hodie conjungero, ut Duc j o capisit aquili nostra est sane egretum. Et qua

d. piidem minuis philosophia ad excitandum in tu

mitio veritatis virtutis tuo amorean summopere glebat Aristoteles autem ad res cognoscendas recte ac dijudicax,

das, ad veritatem omnino strenue vindicandam ducere con lintur, patet, quo optime modo proficere ab utroque

iractandarunt rationem demum significavit Aristoteles, utilissimus idem ait imis di externi coguilinnent prDmovendam. Nam sic ses res habet. Decet nos mundunt huncce non minus, quam internum, Mimide te Iano

199쪽

192 principia tenentes, Dianio cum ompendis suo ex post riorum philosophorum aliis alia ducent Sed hoc ipsum de eriticismi auctoritate argumentum gravius scriptori videtur, quam ut vel um verse illud altingat vel su rum unice disqui onum exemplo commἐndet Critica veri obrussa non semper adhibita ab electicis uti, propterea sispe in sineretismum lapsis. maximam μυIosophia pestem. Hinc Beusdius sin libri de industria

eriticismi vim et necessitatem persequitur, hoc demum praeeunte futurum glatuens , ut saeculi nostri ratio, quae arctos respuat dogmatum ac systematum limites exspatiarique per omnem omnium sectarum ei orumque

philosophiam eo iur, ut haec igitur a mili ratio tantumn is , quantum plurimum po sit, utilitatis asserat.

Hic autem quaerere aliquem subeat, num eusdius hac eligendi prudelitia innia pilii sigophis conlineri absolvique putarit. Haeccines inquis mostra dehinceri philosophia, collectio quaedam excellentium in Muroruin prudelitissimo cum delectu initique com-γ--,17 Postulat quaestioni, nihmetitum, ei ut plenissime, ibin, adeo aerimoris .inis, respondeatur u cavendum,

ait - omnium Inax iure ab hac opinandi temeritate est, quasi in eclectica criticaque philosophandi methodo procreatrix, quam vocant, desideretur facultas. Non

Oim sunt, quos spectamus, .cleotici criticique phil puerorum i iis, qui in cimiis eum delectu G- .pitini: non illi, hune in modum e philosophorum

veluti campis suavissimas quasque ulcerrimasque se lentias capiunt, quibus scilicet philosophiam ipsi suam ornent. Haec non Socratis, non Platonis, non Aristotel Isratio fuit, quamvis hi, praestantissimis quibusque, qui ipsos praecesserant, philosophis prosecerint. Ut inditam

200쪽

ω mensi suae philosophiam uin exotimui, imo at reni, tum eruum eonsonarent ac com oborarent, hocis clino proposito philos illos quoiqi1ot fuerant excellentes, quinetiani poetas legerunt studi OSISMitie. Plato autem, qui lipo indole et disciplina Socraticus philosophus, hoc maximulaculando, philosophiam in lucem emisit, quas opinan contineret veritatis virtutisque disciplinarii Pariter Ogunt, quos probamus, eclectici ac critici philosophi Tepent

Horatianum illudi doctrina, sed visnpro,nonis naitam et hac spe proficere ex olit ni hu quae exstiterunt pluto SD Phorum placitis nituntur, quo magis vi illa infitia iis

studiis promoist, ipsi et supere discant, eti philosophentur recte, ei , per .philosophiam, prodesse euin civibus Mustum generi humano possuit. Hi) orarimo quotiescumque cum prioribus operi bus, cum nitiis praesertim comparavi, toties mihi haud

exiguam animadvertere visus sum ΙΙjusdu progressionem,

non m eo positam, quod hic Socratie disciplina nobis haud sussicere dicitur: nam contrarium ille num quam contenderat, sicuti et nos dudum vidimus, omnes eueni, qui eius eripit, probe noruni quid rqiuod ves Eneyelopaedi Prari io alia omnia docet, si

quis sorte e pleniore Se lae Socrattea titulo essiciat, eum revocare philosophiam illam universam voluisso et in hac nobis acquiescendum ess putavisses, Sed eam

voli, eusdii progressionem, qua elucet in Platonia γ' ii muni. dijudicandi liberinis. Nam libero de Meraio