Memoria Heusdii

81쪽

dam pulcri bonique altiore, ut una cui virinio ipsuna diligamus philosophum et quicumque et illum et viri

tem diligunt. 3 Verumtamen quantacumque ea commendatio erat, non tanta erat, ut ad alior vi duceret scriptorum neglectionem. Horum enim publico explicare eum consuevisse diversissimos, Ordines Lectionum

proluuit, et, ne privatim quidem unum lectum suisis Platonem, modo indicavi quo etiam hiaetum, ut a sinu, Meveriana doles'. ad scholionianam de Demosthene

variae, suasore Heusdio, do variis scriptoribus antiquis sariisque historiae locis conscripta sint Disputationes.

Sed hoc e superioribus, et mo tacente, intelligeretur, si e Platonem illo sive alium nobisum interpretaretur seriplarem, si e gentium historiam enari aret, sive o teras haberet scholiui Meraiiesto et Platonicas phillas phiae vim in opinionunis ejus magnam , in docendi vero

me illosio insignem suisse. Discere et docere quid e Erasint, inde ad assequendum proseoit, quoque uittaertu liud μ- εις την φιλοσοφiora ψυχῆς, - εροοεῶν - ἄ-- καὶ - ν ἐνδεται φιδιων per pexerat, eo magis io ορρον ν illo, si V m Murara, is aenaeudo et instruendo rein omnem verti iudicavit. Quid mirum .serme dixerim, si μαιωτιχῆν plenissimo aliquando disesetissinioque defleri P u. Do bono praeceptor tacilius est colloqui cum condiscipulis quam narrare iis, qui eum haud noverunt. illis pnnio intelligeris; si quid mittis, praesto mi,

82쪽

75 qui suppleat, qui aninium nunc huc nunc illuc coim

vertat; et in sentiendi communione quantum est, quod memorabile videtur, cujus tamen momentum aliis ivlloniodo probes Apud hos autem mullis indiges verbis de quibus semper dubitas satisne perspicue ac digne Omnia declarent, talesque lectores verbis hisce vim umgoremque addere nequeunt, vel credere tibi, non, diciorum veritatem persensire possunt. Haec emitatio saepe aninium meum subiti inlatiorem adumbrantis

Heusdiatiae institutinuis Ormam, eamque Premere nolui, ut omnes viderent, quam Parum credam, me cui Cta

attulisse, quorum praestantissimi sodalas summo jure recordentur. Verumtamen hoc opto ut e mea qualicumque iandem narratione palmi, liminii methodum ob pertinuisse torum, non vi discipuli intelligere tantummodo praeceptoris aliorumque doctorum virorum otii in Ones, sed ut a duce suo, sine duce, per se ipsi, pro suis quisque facultatibus progredi suamque ipsi viam pergere discerent. Id autem qua in remetisdius iis discendum arbitrabatura rimarium omnino instituit ni huiusce consilium qualessuli 3 In Academiis , eruditionis sedibus, principia eroditionis et accuratae scientiae alumnis comImranda esso communis eusdio erat cum an quovis sententia, et ipse eadem sedulo dispergere conabatur Ingenium: venile ut doctrina ornaretur, ut disciplinae quisque suae devinciretur, hanc per Diam vitam diligeret, eieras magni saceret, in votis erat. Sed haec ita maxime se

83쪽

ia re, ui maxime 'ruditae scholae haberentur , uniquani credidit; contra, quarum haec praecipua laus et conminiis datio esset, eas citius ducere opinatus est ad magistrorum admirationem quam ad amorem disciplinarum. Et humtan En Volebat Constantem, progressus disciplitiarum asserentem, ipsi non ignotum, tanto ardore magnos viros

incendentem, si ut pro literis, pro artibus , pro doctrinis, tamquam pro amorium suis et deliciis, nil non suscipiant libenter ei acile perficiant, imo ultro exquirant novas di cultates, quo de iis melius etiam praeclariusque merea iur. vel ideo scintillae, quas in discipulis latentes

nil I Iin ivl filii at, perlaellio sit sellandae et movendae ei

videbatitur, flammam hinc cupienti, quae se ipsa aleret. Verum propterea non putabat, nihil ultra esse quod spectarei. Imo amorem illum eo vehementi is exesiam studebat, quo arcitus eum consilio uo prima, rio necti posse iudicabat Hoc autem idem erat, quod

et sibianet ipsi sitaem bonoriam posuit, ut discipuli ab alii-mo pariter atque ab ingenio excolerentur. Eximium,

si quid video, consilium, quo utinam omnis ubique referretur Academica institutio Iuliae sunt muliorum de nostra aetate querelae. Quora τέ- loquuntur, levitatem, inexplebilem auri ei honorum famem. Desiderant sdem ei pietatem. Malas aries tum in rationum publicarum necessitudinibus tum in privatis civium

84쪽

77 negotiis grassari et florem civitatum in industria potius

quati in moribus quaeri contendulit. Neque eusdius altero alite obituIn lino a morum bonitate Europam

nostram valde laudavit, et dein Godo redus er- mannus in tempora haecce acerrime invectus fuit. At horum inqui plerique sunt laudatores emporis acti l si essent, plus tamen emolumenii afferrent, quam assidui isti nostrae virtutis ei gloriae praecones, qui,

quum aegrotos in persuasionem sanitatis ducant, viam ad sartitatem p rthini, liri hint . quidem minime assirmo, neminem supra verum queri; sed hoc tamen plurimum

negligi opinor, quum nos aequo animo atque ingenio homines simus, non alterutrum, misso allem, verum virumque pariter excoli oportere. Utriusque autem dissensio malorum, quaecumque tandem publice et privatim gliscunt, sons est praecipuus. Quid itim, si ex

vero nostri amantes sumus, extra quaerimus, quod

in nostra ipsorum conditione positum est Facultates nostras arctissimo vinculo iunxit Providentia Dirina;

hoc numquam sine dispendi suo rumpit homo et quemadmodum ingeni vel parum vel partim excutio, non eum ille prodit rigorem, ut nihil pusilli, nihil

superi titiosi, nihil denique a ratione alieni adhaereat: ita igniculis irtutum non diligentissimo suscitatis, se cogitat unum, suusque sibi Deus fit, atque ad se quiadem eo magis omnia reseri, quo in ingenii excellentia

85쪽

78 ei limi, quom lanei amplitudi , phratiora in eviditatibiis obsequendi praesidia. Sed bini malorum so

tem claudere, unum omnium est dissicillimum, et haud scio an salutem unice a iusta periri liceat infititi tinne,

quae in puero jam totum homirae respiciat totumque porro nyementer aetati et facultatibus curandum sua-cipiat, ei in Academi x coeptis nite is, in mini faculi tum concordiam et Onspirationem alere ac roborare pergat. Nam haec seminarium est principum in ciritate

virorum , quibus peIIitus II tu Iniai di totisque ad veritalem convertendit numquam satis perae adhiberi potest.

Hi enim quando meliora ig rant, aut vident tantummodo , nee enis, ut ita dic am, ei medullis infixa' quid reliquos uiuos, quo tandem omnia evasura esse putamus Quantum igitur ad summam salutenigentium con&rre Academiae possunt, si quidem principia veri et Mili et sanet in us II ilibus vigeant et egregiam earum tamquam secundent eruditionis copiam,

si quidem ess o illic sit ad vitae Mudiorumque coniuncti ouem praeni ratio in hanc senientiam Hemdius, ole iis aliquaud pro Madmiae Trajectinae prospe mi Roma, mimcupans, Deum pre batur, si non, ut splenderet Academia, sed ut i litus esset bona uon, ut celebrarent eam exteri, sed , ut digna esset, quae Celetraretur non, ut crebri ad eam undique ouiluerent

discipuli, sed, ut commendarent se duc lumni disce di ardore, progressibus, vitae honestate, pietate. DAtque huc vires intendere sublime vocabat, quin expetensim -- 'rum minius quo nos tantum deis

86쪽

7squalibus en mereri, sed insuper incere liceat, ut

proba nos excipiat et rite exculta progenies. Quod autern illud univerae Proseaaorum munus ocavit, reetissimo id, quod summum est, non ad quarumdam Myeiplinarum doci'res retulit, sed omnium omnino esse ema'

sinit. Quosnam ,πι--liud en-r equis disciplinam, tradit omnis praesidii inopem ad homi mi in homine uisiituendum atque erudiendum Ao justa ooendi

ratio, cui nulla est cum longis de virtute disputationi-hus Commumo nonne illi uni erus leti hel eri more in

cenderadi opportunitate Duumque in fiagranGsimum res dideris, de eo Muiaequam desperandum Fateor, io hoe ingenii animique cultu pr amovendo, eierum inmunime historiae Melarem in minimum certe disciplinis suis iuvari, ipseque Heuinius ita, de sese loquens,

pronuntiavit. Sed iolim tamen illud plus et ni in momenti, quod in disciplina sit, aurificis statera ex minetur, quum, quaruum in doctore sit, rem saepenumero conficiat. Ηe dius igitur disciplinas ad consilium illud idoneas prolas in est an vero Masim acomm ie tradiderit, si lectoribus ex iis, quae disserui, -- ciendum relinquo haud dissicilem, ut opinor, illis di

rimendam relinquo quaestionem. Triginta quinque annos Heus diu Diu Pr suo In Aeademia raeectina e functus est modo, quem pro viri

bus adumbrari Hoc tempori vatio Micri obtigeriuii,

87쪽

-do colligeret, se insuiuenda juvenisi operae pretiviniacere videri. Meminimus hol inritieulti primorum discipulorum de novo Professore audicium. Hoc non di iissime ipsoruin sermonilnis continebatur, sed pro more juveniam, in neutrum profeci pariem de praeceptoribus iacentium, cum pluribus deinceps communicabatur, adeo ut Trajectim cives, quorum alii alias Heuinio docenti ii tererant, esse putarent quod Academiae suae gratularentur. Dehinc continuis doctoris progressibus amarius crescebat. In censuris orationis, qui munus tr sessorium auspicatus fuerat, commemorabatur a nostr tibus singularis ejus eruditio, eximia docendi facultas, augescens in dies celebritas , spes suturae ejus in his literis excellentiae a Soetu aligeri hebatur So te latibus Literariis in patria plerisque apud exteros haud paucis, in quibus Academiam cientiarum Borussicam jam anno 1812 Heuinium, scriptorem I manino is egregi rumque discipulorum praeceptorem, Epistolarum de re

literaria commercio ecum unxisse, lieniora tu dignum videtur Praeterea ille, vix tribus annis docendo e ii set M. a in m. - - --δ. a. ams, B. i. p. 40x e ----σwan m. eniittaniache et ter en diu λα--- , a nos, N. 2, p. 101 et . 4 l . 216 Posteriorum autem censurarum scriptores non magia laudando placere quam animadvertendo pro lega Heusdio iuveni studuig ego acio et satile r dent, quibus a legere placeat Lectu etiam digna sunt, quae, ex ἰου. iter. sit. Erg. BI. 1809, N. 27,

88쪽

8 iactis, in Universitaten Regiam ollandiae, quo nomine tunc ornata a Rege Ludovico Academia Midentis erat,

successor vocabatur Luzacii, quem exaralescetis die

12 m. Ianuarii a. 180 pulvere pyra oppletum navigium, ad Ares aediuin amici corruentium, oppresserat. Haec autem literam et antiquitatis Graecae r sessio Heusdio ita offerebatur, ui si quando historiae

tradendae provincia ipsi mandaretur, hanc muneris a cessionem ne detrectaret, et annuo rueretur duorum missium et quingentorum florenorum honorario,

Acadentia doctrinarum moralium et politicarum l. 22 m. Iulii a. 837, ejusdemque anni m. Nov. honoris causa Societati Archaeologicas Athenieno e Societati Auring Saxonicas d. 14 m. Marti a. 1339.

quod autem in frequentia relationum, vibiis exteri Heuadii mortem ovi orbe erudiis ommutuearunt, v. o. in Barioth . μά---.

it. Seuet a Minnio ed. mo. 2, p. x -o siegenheecl. l. p. 77. 3 Si Citra lores niv. Reg. oll. in vocationis Epist. d. I m. Marti a. 1807 i hi quo jure illi e dium Luaaria a linque disciplinae alumnum vocarint, equidem ignoro. scholis Luxacti euadius

89쪽

82M est, Trajeciiiiiiiii septingeniis florenis superonis; nam in iis illa in soribus Trajectinis ierat, quia

hiis Curatore superiore anno lautior B Impetraverant

conditionem , ipsius quidem pristino salario excem iis florenis aucto. Et alia euinio stationem eiden sem commendare censetiuitur, et insignis mite aesui erga discipulum benevolentia, studiosissim ad accipiaendam conditionem adhortantis, quin, ubi do popersuatiendi prDpe deculeriit, sic urgere noli lesinentis:

a Tu rem diligenter iterum iterumque perpende, neque commitis, ut in is aliiviando consilii poeniteat. Uiar proxerbio: quidquid agis, midenis agas, ei respice finem concludam inius 1 λενικιος ει γ γα σχεδο α νηι ωου ι φέρειν συ δ'ελom, ori καὶ τῆ πολε καὶ πωιν, sui συν-olσειν ιιέλλει. , Neque Leidana Dram marito parum e lebratura credebatur uxor Chariotta, Maria, Anna Pom-Pura, euius materierae meae, quam illo dies m. Iulii a. 80 duxerat o genio abrogati dicti a Mensis

tempore huc delata, sorores duae selirissimis nuptiis Midae florebant. Licet in re adeo grava proximeque cum mariti salute conduncta tantam sui rationem habere, quanta hac tillorum opinione continebatur, vel tum

alienum a bae semina suturum fuisse arbitrer, si avia mea ex horribili Midensium clade sal, a Masisset atque carissima matre sita rei praesens praesente potuisset. Sed quidquid Leidensem stationem commendare videba-

90쪽

tur, euadio Trajectina multis innititibus in adeo jucunda erat, ut hujus a relinquendae consilio refugeret.

Quod quum , plaudentibus discipulis et magistratu etiam urbano laetitiam insigniter significante, Universitatis Regiae curatoribus scripserat, parum cogitabat, si allia quando rei optio denuo daretur, fore ut ad contrariam tandem partem quodammodo inclinaret. Iam huc ejus sententia inclinasse videtur quadriennio post. Ubi enim ob insperatam illam recusationem vocati suerant primum sebvius Rostochiensis, deinde creMerus eidesber' gensis, alier autem laciam do condition accipienda spem fefellerat, alter eidam jam delatus , valetudinis gratia, quam pri II ium in patriam redierat vocalionis negotium , aliis alio in mentem veniente,' extractum est ad annum usque 18li, quo curatores uocii successorem diutius desiderari non posse intelligebant mme dio se Boschium probare aiebant collegae, ni

do conditionen acceptum ira liqueret. Eo autem hic Ilum dudum perducere conatus erat, honorarium loqueus

quatuor millium no renorum, integrum ritenbachii sa vorem, adhuc discipulum sibi collegam exoptantis, auripi iem sub Napoleonis Academiae Tri cuna sorinnam, aliaque plura urgens, quibus diu amici animum non ita dubium faciebat, quin iterum a iterumque reeipui Ipse in Urat. a. Ib07 habita a persuasit - inquit me hinc abirem Elmuneris suavitas et discipulorum studium et collegarum mnisomnique ne Mutulo et vitae nimiano Ailatio, tanta satis, ut, nisi hac conis 1 --, mererer profisio mulin. vim collosarum benevolentia. o non-