장음표시 사용
111쪽
6 Cardinalem Commendo num iterum legat ad Caesarem contra Augustanam haereticorum
T. C dum ita curantur, magnum interea periculum Catholicae religioni in Germania creari, PIO renunciatur. Scilicet Maximilianum Caesarem,ut grauiora vitaret incommodamus facere se non posse profitentem,binis ordinibus, hoc est proceribus, ac nobilibus Archiducatus Austriaci,& alijs praeterea ditionibus hereditarijs, ut Au. gustanam confestionem, hoc est, Lutheranae impietatis profissionem sectarentur,vel indulsisse,vel certe ut indulgeret,spem illis iniectam suisse: idque ut fama crat,ob ingentem pecuniaria vim, quas ijde Caesari pensitabant: quamqua id de tali,ac tam Catholico Principς apud bonos incredibile fere videbatur. Quicquid esset, id PIVS aegerrime ferens, nulla interiecta mora,Cardinalem Commendonum,Veronae considentem,Legatu ad Caesarem missit,ut si in tempore fieri potuisset,la nefariu facinus impediret. vlρο- te quod errores ex erroribus serens exitioso ceteris gentibus futurum erat exe-plo vel certe aeostolica auctoritate illi denuciaret,Pontifice omnibus execrationibus,ccclesiastici R. enis in eum animaduersurum, ipsumq. priuaturum imperatoria maiestate; atque Catholicis Princi Pibus in eum conuocatis,noua Imperatorem creaturu,nisi eiusmodi decretu, si factum esset,illico rescidisset. Qua de re statim PIVS ad Principes viros quoquoversum nuncios dimisit; in primisque ad Hispaniaruin Regem, cum ad hortans ad agendu eo de negotio cum ipso Caesare,ac docendu,qua certa inde pernicies immineret,&qua gramuis Catholicae religioni,quam ille ceteroqui tutari deberet, inferretur iniuria . Rex vero quinas litteras,eas'. longissimas super ea re manu sua scripsit ad Caesare,& ad Augusta sororem tuam. quibus litteris admonebat, praeterqua quod summi ponderis momenta rem agerentur, illi etia cauendu esse, ne Austriaca familia, quae Catholicae veritatis semper fuerat retinentissima, per eu hanc nota subiretaeu praesertim Rex ipse,si nulla superstite haberet prol alique ex Caesaris domo sibi in succetare adoptare statuisset. Ceteru Legatus cu Primu a dientia sibi facta fuisset,Catholici Regis litteris nodum allatis,firmissimis,efὶ cacissimisque rationibus infregit, atque retudit quicquid Caesar enarrauerat,
excusans ,se ad id cocedenda induci posse,ut ceteras haereticoru factiones omnes extingueret.subi jciente Legato,id nequaquam futuru; immo ea fore viam,rua illae maiore in modum augerentur,ilabile .ac tutae sic efficerentur,ut ime certit,extremuq. rerum excidium esset extimescendum. Veru Caesare causisas,quibus non nulloru suasiti id sibi licere arbitrabatur, iterum obi j ciente, Cardinalis, postremis admotis remedijs, minis,atque terroribus,eu ita cosutare, ob
oculos . illi quibus laborabat, ponere pericula institit,ut ea Confisionem, haud quaqua vel permisisse, vel permissuru profiteretur. Sed velle se omnino esse in auctoritate Romani Pontificis, a quo perterrefactu se esse dicebat, Lega
112쪽
to reserente. na visum sibi videre sese cora PIO sagellum manu tenente consi Astere,cuius opera scilicet, ac studio factu esset,ut id enunciaretur;eoque Ptincipes Catholici omnes couerterent oculos.Caesar itaq.statim prouinciales suos, qui ob eiusmodi religionis caussam frequentes couenerant,omnes dimisit:h'. Salijs, qui conuenturi esse serebantur,significauit,ne amplius eadem de causa conueniret.Legatoq.pol licitus est,se quosdam haereticos cocionatores vicinis
evillis expulsuru.Quibus rebus PIVS auditis,fumopere laetatus est. humanissianis q. litteris, quas vidimus,ad Caesare datis,eius pietate, & erga sacro incham Sede A post. studium c6mendans,illum,ut quae adCatholicae fidei patrociniu,& ad S. R Ecclesiae dignitatem conseruanda pertinent,pro munere suo praestare numqua desisteret,acrius incitauit. Atque ita fuit ab Ecclesia depulsum tagraue periculum. Quin ex hoc ipse iacto tribus post annis reiectum consilium Bel ,atque petitio quorundam Archiduci Carolo subiectorum eamdem Consessionem ab ipsis Archi duce deposcentium.
Ecclesiam Tridentinam defendit. Cap. VII.
ER. eadem tempora, ne umqua cum principibus viris pro re ecclesiastica cotendendi PIO deesset occasio, Archi)ux Ferdinandus Austriacus in Ecclesiae Tridetinae ciuilem ditione nescio quid iuris sibi esse ratus,quorumda ei male cosulentiu impulsit cotra vetere centu annorum & amplius
consiletudine, ad id quasi per vim obtinendum i a Tride- Ctum cohortes emiserat. praesidiarijsq. eius urbis militibus ex illius Eccl. fructibus stipedia solui statuerat Quibus cognitis P IVS, acrae Videlicet iurisdictionis ut custos summus,ita propugnator egregius,primu quidem
omni adhibita moderatione ullum ab eo cosilio reuocare dein cu & cohortationibus. & precibus locus no relinqueretur,sacras in eum detestationes intentandas esse constituit. Atque ut id ipsum cotestati denunciarent,Cardinali Comendono Lesato, Melchiorique Billio Internuncio,pro Sede A postolica in aula Caesarea comoratibus imperauit.Mox etia ea de re Scipionem Lacellotum Rom. Rotae XII. vim, qui postea sacrae purpurae honorem est adeptus,ad Ludovicum Cardinalem Madrutium Trid.Episcopum, illiu' Ecclesiae sacerdotum Collegium,ad Bauariae Ducem,& ipsum Archiducem cum litteris missit. Dquibus quidem litteris singillatim omnes admonebat,uti Ferdinadi conatibus opponerent sesemeque paterentur,ut Ecclesia quicqua caperet detrimenti. Eidem praeterea litteras ad Caesarem dedit,quibus intelligeret, Archiducem de suscepto cosilio sibi deducendu;cueoq.expostuladu uti secit, de discrimine, in quod se, Maiestatemq.Caesarea,atque adeo tota ea domum ille coni jciebat. denota rursus,quae sibi inureretur, si a PIO fuisset Catholicorum communione submotus: de malo exemplo,quod ad imitandum obij ciebat haereticis, Germanicas Ecclesias omnes occupare conantibus, maximo suo, totiusq Austriacae familiae dedecore, ac detrimen ita Illud porro etiam,atque etiam videndum. quo
113쪽
A quo maiore se iure niti in ea eaussa putaret, eo minus per vim quidpiam
sibi elle moliendum. Itaque induceret animum, ut pri mo quoque tepore ab urbe Tridento milites subduceret,conimuersiam q. vel interpolito
iapromisse vel ex iure dirimi permitteret.offensiiq.placaret PIVM ipsi merito sebiratum.interim Christophorus Madrutius Cardinalis Tridetinus appellatus, magnae vir auctoritatis, di eius Collega Ludovicus, eiuldu ciuitatis Episcopus, uti ferenda anathematis sententia supersed rei PIO iupplicauere nam fore breui id quod fuit, ut eius rei absq. Eccle. siae damno componendae ratio,consiliumq.caperetur.Itaque de ili ius Ecclesiae iure cum nihil decetisset,eam PIVS graui periculo liberauit.
B Catholicam religione in Scotia lapsam restituere, Mariamq.Regiirum,di regnum Varijs haereticorum seditionibus oppressum liberare contendit. Cap. VIII.
AGNOS interea motus in Seotia perduellium haer ticorum suo exciverat inclinataq.iares eo spectare videbatur,ut regia stirpe,atq. omni Catholicet veritatis luee prorsus extim taxxitialis erroris renebrae is incta fide labantibus praestringeret oculos,reΓnm poei rentiu haemi e Tenebat per idem tempus regni g C bernacula Maria Iaeota Stuardi eo nomine Quinti Scotoiu Regis fili , caris orbata parentibus,eximiae vinulis femina,Catholicaeq pietatis propugnatrix egregia. Hae primum Francisci I l. Gallorum Regis uxor, mox vidua,ad patri Scottae regni administratione cum reuertillet,rebus ut consuleret suis, principum affiniu suorum suasu,Henrico Stuardo Lenosii Comitis filio nupserat.Sed is per haereticorum fraudes miserabiliter
interemptus reliquit ex ea genitum filiolum,Iacobum nomine quo nucis Anglia,Scot Qq.regnante ope diuina gentes illas olim Catholicae religionis cultu floretissimas ad Apostolicae Sed is obedientia lacrosancta'. Romanae EcCatholicae Ecclesiae gremium reductum iri optant boni omnes,ae staminis votis Deum comprecantur. Iterum ergo vidua Maria, D Iacobi sputis fratris fili haereticotu facile principis regnum pessimis artis buS Occupare conatas, ceterorumq perduellium insidijs undiq.peteretur, in maximas inciderat aerumnas ,ac dissicultates quas hoc loco recensere longum sit, minimeq Opportunum. Inter alia vero erat quod cum a Catholicae fidei professione aueat tentaretur,in assiduovitae discrimine versabatur, in custodiaq. per annu asilina cu inde se fuga pmripuisset, nullo iam loco tuta conquiescere poterat.iacuabat has turbas Elisahetha A SIOruan Impia regina perduelliumq.studia in primis siuebat.tum ut hae. 1 a Ie
114쪽
8 I oo De Vita , & rebus gestis
. reticorum factionem & ipsa haeretica sustineret, tum etiam,vi Mariam, Aut pote regni aemulam, & heredem e medio tolleret. Anglici naque regni sceptra non haereticae Elisabethae, Henrici VIII. Regis incestae filiae, sed ipsi Mariae Catholicae deberi constabat.cuius pater Iacobus matrem habuerat eiusdsi Henrici sororem natu maiorem. His ergo rebus cognitis, PIVS ad rem Christiana vel in remotissimis Orbis partibus di resti . tuenda,& propagandam pro munere suo semper intentus, Mariae Reginae, Scotisq.Catholicis assiictis, quibus posset maximis adminiculis luc- currend si es te existimauit.Itaque ad imploranda opem diuina pijs suis, aliorumq.precibus confugiens, Regem Catholicum Philippum, aliosq. Christianos Principes,ut suppetias quisque suas Scottae ferrent, grauiter hortari,atque inflammare insti ruit. Mox Vincentium Laureum, quem Bsibi post initum si immum Potificatum,ut ostendimus, Ecclesiae Montis- regalis in Subalpinis Episcopum suffecerat, Apostolica auctoritate Ni
ciuin in Scotiam decreuit,quem viginti millibus aureorum splura sine dubio,si tulisset occasio,deinceps erogaturus)ac salutaribus consilijs instruxit quibus ille rebus ad protegendam religionis caussam, Mariamq. - & regnum periculis eximendum uteretur. in etia ad illam manu sea conscriptas stud ij sui,&ardentis pietatis indices eiusmodi litteras dedit. Ex quo,eari a in Chricto filia, tumultur a perduellibus tuis, Udeque
sincerae,in atholicae religionis bobbbus excitatos intelleximus,uo ρraeterm simus,quo minus ex animo cutipar erat,ad Deum tum nostri r,tis aliorum rene osorum seminum precibus confugeremus. c ιbenter tibι omnino Uta,m C
sanguimproprio suppetias attulissemur. omni quidem animi ardore Princia. pes Catbolicos,ut tibi auxilio esse vellent, bortatι siumus. Sostquam vero te tam ingenti periculo diuina ope erepta fulse nouimus, ut graui nos aegritudine leuari sensimus , ita ino quas debebamus, saltem quas 'o viribus
potuimus, Deo gratias egimus. Nunc quoniam ob ingrauescentem ram Eratcnostra, ae tot immensas occupationes,quibus hic pro νnmersa cim ana rep. stinemur,in Scotiam ire nonpossumus, inittendum dummus murium no- Erum, Vincentium montisregalis Episcopum,wru rara ingulaGq. 'ost . modum virtute,doctrina,mprudentia praeditum, quι tibi singubi quibus . . occasionibus inserviat, usi igitur aeque ae nobis sirim in omnibus habetis.. Quod a nos attinet, emtemur certe,atque e ciemus, i uiarum 'quam Dpaterni assidus,stadis osciam a notispos desiderare. - - .
Itaque Vincentius omnibus,quae ad legationis suae munus obeundum necellaria videbatur,a PIO madatis accepti sub ipso feruentis caniculae aestu longum iter ingressus,prae multis,inc grauibus Scotoru tumultibus. Lutetiae Parisiorum subsistere cogitur: nec potuit in Scotiam trahcere, uti Regina Maria pro maxima sua in Pontificem pietate vehementer optabat. neque enim illa dubitabat, quin prudenti sumis eius consilijs, auctoritateqrux tum Catholicam religionem protegere,ac vindicare,
115쪽
A tum regni incolumitati salutiq. prospicere aliquando posset. Quod si -gina consilijs, quae a Pontifice, prudentiae,fideiq. plena, suggerente Nuncio, proficiscebantur, usa fuisset, ut deinde compertum est .graues calamitates, quas pollea subi jt, euitare proculdubio potuillet. Denique Vincentius tertium se iam mentem Lutetiae detineri,inoramq.huius in odi & Pontificis Maximi, & Legationis suae existimationi parum honorificam videri, Reginae quoque ipsius dignitati haud decoram esse idemtidem expostulans, crebris eam litteris hortabatur, ut quod in se erat, primo quoque tempore praestaret; egregiamq. virilis animi constantiam, ac pietatis ardorem, quem multis, ac variis periculis pro fide Catholica susceptis me.' morabili posteritatis exemplo nuper ostenderat, non modo non extinctu, B sed auctum etiam esse demonstraret. Quocirca Maria Edimburgi, quae urbs primaria totius regni est, omnium ordinum conuentum habuit,ubi duo vix tandem obtinere potuit. alterum, ut quem diximus, flij sui paulo ante nati bapti sinus publice catholico ritu. vii factum est, celebraretur: alterum vero licet promissum, ut nempe Sedis Apostolicae Nuncius, quo par erat, honore in Scotiam admitteretur, haeretici praestare noluerunt. Itaque rebus siue ad Catholicam religionem , siue au regni quietem pertinentibus,omnino desperatis, Vincentius legationis suae munus obire non
posse perspiciens, iubente Pontifice,ad regendam Ecclesiam suam in Italiam remigrauit. Mariam deinde cum alii duis perduellium suorum insi- dijs tentaretur, Elisabetha fingens se algictae condicione miserari, simul C te solabatur; auxiliumq. suum pollicens in A ngliam,vi transcenderet, per fraudem alliciebat. His ergo de haereticorum vexata dolis & perfidus Elisabethae pollicitationibus ducta, immo i educta, in Angliam demigrauit, subsidium inde accepturam se, in Galliamq. ad suos, a quibus benigne inuitabatur, fide publica transituram esse confidens. At vero non hospes ab hospite tuta, naereticorurn perfidiam, Se immanitatem denuo cogitur experiri. Nam ubi Elisabetha Mariam habuit in potestate, siue quod nefarias haereses amplecti recusaret, malletq. pro fice Catholica pati, quam impie regnare; sive quod Anglici regni iura ad Mariam, ut ostendimus, pertinere constaret,eam in vincula coniecit. Quam inde PIVS per litteras saepius est consolatus, de quibuscumq post et auxilijs eam liberare conten-D dit. Sed deinceps per annos ferme duodeuiginti in arcta tenta custodia,
cum nullo aut squalore carceris aut cruciatuum terrore,aut denique blanditijs de firmissimo colendae catholicae religionis proposito, obedientiaq. sacrosanctae Sedi Apostolicae praelianda duaroueri potuisset, impio aptius Elisabethae decreto capitis damnata,a terreni Sc caduci regni miseriis, ad caelestis, ec aeternae selicitatis gaudia, ut pie creditur, seliciter euolauit.
116쪽
Catholicis Anglica persecutione vexatis auxiliatur APIUS, . Elisabetham inique regnantem
E. R P E B AT interea maxime in Angliae regno Cauuiniana,&alia multiplex haeretica peltis, manabatq. malum quotidie latius; quoniam haereticos Elisabetha, Anglorum haud legitima Regina,tanta cum pertinacia fouendos susiceperat, ut funestam illam Vererum tyrannorum in Ecclesiam Dei saeuientium Immanitatem resti ens, Catholicos ibi, piosq. omnes B varijs diuexaret modis. Fosentiri iniqui sitimis legibus, ac poenis opprimere , & ipiorum bona vel proscribere, vel diripere, & laicos, dc sacerdotes, insuper ec Episcopos, a lIos carcere, alios exilio, alios nece multare', sacrosanctos Ecclesiae ritus interdicere, & conculcare, atque alia Impietatis plena flagitia patrare sic instituerat, ut per annos quattuor & quadraginta rerum potita,tandem diuino iudicio, hoc anno M. D. CIII. dum naec scriberemus, impiam vitam cum tempiterna morte commutauerit.
Ferebat haec mala ΡΙV S Ponti sex sane molestissime,ac pro munere tuo, ardentiq in Christianam remp studio quemadmodum in Gallia Belgio,
ac Scotia, sic in Anglia foede gliscentis impietatis flammam vel omnino restinguere, Vel certe quoquo modo posset coercere, atque oppressos CD Ctholicos summis mortalis, dc immortalis vitae periculis eximere nitebatur. Quam ad rem dc adiuuandam, de conficiendam, dum Christianos Primcipes, ac Reges per litteras adhortaretur, interim ipse catholicos Anglos siue patria depulses, siue carceribus inclutes, siue etiam alijs in comm dis afflictos, liberali,& opportuno qua pecuniarum subsidio, qua epistolarum solatio recreabat. de una quidem ex parte ipsi Scolorum Reginae, ut iam diximus, opem serre, eamq. omnino liberare, ex altera vero lapsam in Anglia religionem renouare cogitabata simul & illam maloruomnium sentinam, seu, ut appellabat ipse, stagitiorum seruam de medio tollere ; si minus posset ad sanitatem reuocm. Fouebat enim luis Elis bellia studijs Christianorum dissiidia, de impios haereticorum conatus in DGallia praesertim, de Scotia, Belgim. Prouehens, Germanos Protestantes adiuvabat. Quare PIUS nonnullis viris in Anglia mandauit, ut de rebus ερ Catholicorum, de haereticorum omnibus coooscentes cuncta perscriberent ad se . atque ad pristinum sacrorum ritum in ipse regno instaurandum Catholicos incitarent. Sed cum haudquaquam permit' teretur , ut vel Apostolicus Internuntius, vel alius quispiam sacrosanctae Romanae Sedis personam sustinens posset ibi consistere, omni studio faciendum curauit, ut Robertus R odulius nobilis Florentinus, qui per mese
117쪽
A eaturae speciem illo commorabatur in regno, incolarum animos ad Elisabethae perditionem rebellione facta commoueret. Is ergo Pontificis nomine rem diligenter egit non modo cum Catholicis, quorum ibi bonus erat numerus, sed cum multis etiam Protestantibus, qui in id varijs de
causiis pariter conspirabant: alij quidem ob vindicandas priuatas inimicitias, quibus dissidebant ab ijs, qui ad eius regni haereditatem aspirare
conabantur; alij vero maiore spe rerum Innovandaruin excitabantur.
Quod sane firmum optimi rerum Caccessus fundamentum esse videbatur. Haec dum occulte tractantur, ecce tibi exorta discordia inter CatholicuRegem, & Elisabelliam Hispanicis de nauigijs, ac pecunijs Londini detentis; quibus Rex exercitui in Belgio stipendia soluere cogitabat. Cumq. B haec eadem una cum Genuensium mercimonijs postulanti Regi nequaquam redderentur; Dux Albanus essecit, ut Anglorum merces Anitier. piae, dc alijs praeterea locis interceptae pariter detinerentur . Quocirca PIV S oblatam occasionem haud contemnendam esse ratus, essiagit
bat ab Rege, ut Anglorum in Elisabetham pie conspirantium studias,
ueret. cum praesertim nulla ratione poli et tutandis Belgicis ditionibus Bis melius consulere, quam ea expugnanda regina, qua dominante regiones
illae perpetuis infestationibus serent assii gendae. Ad haec subi j ciebat debitum tuendae religionis ossicium, quae prima ad eum commouendum ratio esse debebat. Cui quidem consilio libenter acquiestente Rege, illud Plo reliquum erat, ut in idipsum de Gallorum Regem, & Gallos ipses, C qui Catholicis Anglis itidem fauerent, prudenter inclinaret. Id q. PIUS
confestim agere initituit, demonstrans omnino serendam opem elle dc Scotorum Reginae Gallorum Regibus assinitate coniunctae, bc item Brutannis Catholicis, qui Regibus ipsis opem tulerant eo tempore, quo ad Valessiam domum excidendam armata manu venerat Admiratius. Iam vero cum in Anglia res bene constitutae viderentur, Rodulfus negotium eo perduxit, ut pars maior optimatum in Elisabetham conspiraret. dei Ela, sibi coniurationis Principe,Thoma Norselciae Duce, viro Catholico; cui si res seliciter euenisset, Scotorum Reginam, nec inuitam , Ut aiunt, desponderant uxorem. Ad hanc vero coniurationem & augendam , dcconfirmandam, atque adeo ad iam deplorati morbi infringendas vires D extrema remedia PIVS adhibere constituit. Cum igitur videret Elis belliam ipsam supremi Ecclesiae capitis locum, & auctoritatem in omni Anglia sibi arroganter, atque impie vserpasse, sacrosandium Missae sacrificium , ac reliquos ritus catholicos aboleuisse; impia dogmata, & instituta ad Caluini praescriptum a * suscepta, Bd seruata a subiectis etiam libi populis seruari mandauisse, Episeopos, de sacerdotes Catholicos ex ecci 1ijs suis eiecisse; eosdem insuper de carceribus, dc acribus supplici js ad necem usque diuexasse, atque id genus alia complura, quae referre longum esset, quaeque satis iam nimis orbi. cognita sint, exempla impietatis edidisse: Diuili do by COOste
118쪽
disie: cumque eiusdem Elisabethae animum tam pertinaciter obfirmatum Aintelligeret, ut non modo pias Catholicorum Principum de sanitate, ac conuersione preces, adlatonitionesque contelanci et, sed ne Sedis quidem Apotholicae internuncios in Angliam traij cere permitteret; grauillimum edictum promulgauit, atque sententiam, qua ipsam Elisabetham haereticam,& haereticorum adiutricem esse, & una cum ijs, qui ei in eiusmodi flagit ijs adhaesissent, anathematis poenam incurrille declarauit. Ac prae-xerea omni iure regni, ii quod illi erat, omnique dignitatis, S honoris titulo eam spoliatam esse statuens. proceres, de uniuersos illi subiectos ei
praestandae fidelitatis sacramento soluit, anathemate proposito ijs, qui ei deinceps in rebus eiusmodi paruissent. At enim cum hoc edictum in Hispania , Galliaque publicari difficile videretur, ne in illas nationes magis Birritaretur ea pellima femina, idque in Anglia primum euulgandum putaret , eius multa ad Rodulsim misit exempla, ab eo, uti fecit, ibi dille minanda. Cumque unde allata illa suissent, prorsus ignoraretur; quamqplurimi, quod manu sua ea descripsistent, capitis supplicium publice pertulerunt. l n ijs Ioannes Fel tonus, Britannus vir, generis nobilitate satis clarus, & Catholica veritatis consessione multo clarior. Qui verae fidei studio permotus, cum exemplum eiusdem sententiae ad fores aedium
Episcopi Londinen sis affixisset, deinde comprehensius acerbissimo genere mortis affectus est; constanter at severans, se recte fecisse. atque ad idem denuo praestandum paratum esie . illas enim P Il V. Pontificis Maximi litteras merito sibi venerandas videri . teque agnoscere illum esse I E S V CChristi Vicarium in terris. Quae res indigenarum animos ita permovit, ut non amplius Elisabethae parendum esse publice vociferarentur. Quod si per eos dies aliorum te ducem aliquis praebuisset proculdubio rebus 1Λ-bito motu subuertendis, atque adeo melius conformandis populi animos adiecissent. Quamobrem Elisabetha metu perculsa, quippe quae optima
tum coniurationem praesensisset, armare sese, atque parare instituit. cum ut se ipsa tueretur, tum etiam, ut in eius coniurationis participes acerbe
Interea Thomas Northumbriae, re Carolus Vestemeriandiae Comites Catholici, veriti ne in ditionibus suis ex improuiso ab haereticis deprehenderentur, coniurationis locijs, externis' haud expectatis auxilijs, duode- Dcim hominum millibus sustulti, cum edixissent, se eo potillimum nomi ne arma capere, ut Catholicam religionem resarcirent, avitasq pietatis leges in Anglia restituerent, bellicas vires suas ad expugnandam Ohsa tham contulerunt. Verumtamen illi pecuniarum inopia pressi, cum rerum gerendarum sumptus diu sustinere non possent, in Scotiam tandem recepti, nihil profecere. Sed illius, ut aiunt, caussa fuerunt incommodi, vi Elisabetha suspicionibus ducta, ac ne coniugium Scotorum Reginae succederet, valde sollicita, Notiolcium Ducem, aliosque praeterea mul
119쪽
tos, quo in numero Rodulsus erat, in vinculis iusserit detineri. Uervinctam latentia coniuratorum consalia restire illa non possci, captiuos omnes piaeter Ducem dimisit. Interea PIVS aureorum nummum centum
quinquaginta millia Rodulse curaueratimatoremque semmam ad eam expeditionem parabat in dies. quo tamen ille subsidio ex carcere praepeditus Catholicis locijs subuenire no potuit. Is vero postea illis dinumer uit ceriam eius pecuniae partem,qua munitis in locis, ac propugnaculis sustentare sese ipsi, tutari q. possent.aliam inde partem Nolselcio Duci, aliam vero alijs coniuratis occultis, ut in sententia persisterent, impedit. At cum idemtidem obstreperetur in regno, Elisabetha quosda in regia per multiplicem simulationem aduocauit nihil tamen aula tumultumn ex circ. qui quidem abnuentes eo conuenire .palam profitebantur, se nequaquam illi obtemperaturos;vigente scilicet edicto Pontificio. quod tamen illa graue sibi vile dictabat, non tam ob rem ipsam per se, quam quod id factu ellet a PIO,cuius δc admirabile ad Pontificatu assumpti
na,&vitai megerrirna ipsa praedicabat Ceterum ut optimis qilibu .fundamentis ea niteretur coniuratio; Roduthim cu madatis coniurati lega' runt ad Potificem cui omnia,quod in ipsis erat,coparata elle renuci arct,
ut & vindicadae religionis negotiu & suam in sedem restituendae Scoto- ru Reginae caussa susceptum conficeretur; eaque ipsi Norioicio Duci in matrimonium collocaretur. Ac Pio suggereret incitadum esse Regem. Catholicum,adea,quae poscebant,conferenda subsidia. At PIVS re-- rum serie optime perspecta eademque probata; Rodulsum per caussam offerendae de isdem pactionis ad Hispaniae,& ad Lusitaniae Reges cum litteris misit.Quo tempore ad NorBlcium captiuum P IVS etiam perscripsit,uti bono esset animo; ac certo sciret, se nulla in re illi umquam defuturum Rodulsus Catholico Regi litteras reddens eidem retulit PII cons illum,ad tam egregium aggrediendum facinus dadaque illico postulata sublidia eum cohortantis. Quam ad rem Pontisex se non modo quicquid posset collaturum auxilij,sed etiam, si opus fidisset, vi optime
de Christiana rep. mereretur, praesentem se astuturum, cunctaque Sed is Apostolicae vectigalia,&item sacros calices cruces,atque adeo vestameta sua ob id oppigneraturum pollicebatur. Cumque naec verissima esse constaret, illud satis esse videbatur,si Rex Catholicus ex Gallia Belgica V in Angliam armatas cohortes traiiceret ductore Chiapino Vitellio, ubi Albanus esset impeditus. Id vero cum Rex ipse fieri mandauisset, int ri mque procurante PIO,auroorum ducenta millia in eam rem in Belgis dinumerari iussisset, intercedens Albanus varijs dissicultatibus negotiu,
obstructum esse ut suspicionibus implicita saepe sunt Principii consili irenunciauit.Nam sit eam expeditionem,inscio Gallorum Rese, Cath licus aggrederetur,sere, ut indignati Galli, sua, & Anglica limul arma. in Belgas conuerterent; verentes nimirum,ne Anglia i ' Hispanoru ch-
120쪽
deret potestatem Quod si etia Galli tum intestinis bellis impediti, cum Aprimum pollent, Anglicanam expeditionem per se suscepissent, suspicandum rite Catholico Regi,ne eodem illi regno potirentur. Neque vero Pontifex ipse , quod satis utrisque citer, poterat tuta cuncta polliceri. Haec igitur momenta rerum,impcdimenta' omnia consideranda Regi per litteras A lbanus proponebat Cui du Rex Imperat denuo, ut nulla re impediretur quin iuuandis in Anglia sectis cceptam nauaret opera, ad eum Millo Rodulta cu pecunia in eam rem , interim diuino iudicio crinissum est, ut de rerum serie rota ad Elisabetham reserretur a nonul Galliae regno politice magis quam pie consulentilius,llarusque iure, quod Pi VS diabolicum ius appellare solebat atque vana fiaspicione implicitiς,ne scilicet Anglia recepta,Galliarum Regno potirentur Hispani. a
Quamobrem maiore adhibita diligentia. Norsolciae Ducis litteras Elisa belli intercepit cum aureorum duodecim millibus quae ipse in Scotia , ut copias initruerent,ad locios submittebat.Extemplo Duci in arctius illa constrinxit, aliolque prςterea multos In vincula coniecit. quo in numero fuit is qua ipsi Uuci erat a secretis, qui in quaestionem datus, ubi arbitrariae litterarum notae delitescerent,indicauit. Ex quo Dux conuictus, cuin alijs quoque multis extremo iupplicio fuit actinis Id autem quam ingentem dolorem attulerit Pontifici. verbis explicari vix potest. Rex deinde Catholicus coram Cardinale Alexandrino,in Hismiua, uti dicetur,ad euin Legato,collacrymans aiebat nullum umquam hoc iplo vel praeclarius,vel ianctius compositum stratasema fuisse . neque vero
malorem umquam vitam esse coniuratorum siue concordiam,sive con-
stantiam. Si quidem per tot dies nihil umquam ab ipsis temere unciatum erat, magna que rei bene gerendae'. atq. opportuna sese offerebat occas Sed enim summus ille mundi opIlex, cuius nucii Omnaa gubernan tur seu mortalium peccatis id emerentibus, seu ut ex Anglia, vigente periecutione, plures interim Christi martyre uti deinceps iactum est,in caelum euolarent,lios alioqui pios conatus irritos este permisit.
De rebus in Polonia restitutis. Cap. X.
T vero nec minori periculo, haeretica gliscete perfidia per ide rempus in Polonia res Christiana laborabat Nam cum Pettic ne qugdam aduersus e clesiastica libertatem publice decreta suissent, indosacra violabatur iurisdictio,ac ' terea vereres Ecclesiae ritus, stataeque ceremoniae, plerisq.locis immutatae passim labebantur.Quibus rebus cognitis, HVS primum Iulium Rogerium, Protonotarium A postolicum,eruditu ac Tudentem virum,iam a surriore Pontifice destinatum, Internunciuλpo Diuitiaco by Cooste