장음표시 사용
171쪽
A nolle enim se cum tam seris gentibus sibi quicquam esse commercij. cum praesertim ex alijs olim illuc misiis legationibus nullos, quod ad religi nem attinet, inde pietatis fructus adhuc perceptos esse intelligeret.
Foedus cum Poloniae Rege iungi curatur.
V N C vero quid per Cardinalem Commendonum in Polonia de seciali isdere PIVS egerit, paucis c
prehendamus. Hunc enim, uti iam saepe diximus, ad Poloniae Regem Legatum destinauerat, cum Ut nulla in re suam in tanto negotio desiderari diligentiam pateretur; tum eriam ut Regem ipsum, misio
non solum Internunciosed Legato quoque Apost lico, ad ineundam hanc belli cietatem facilius inclinaret. In Poloniam igitur ille profectus ipsi Resi denunciauit,eius regni,ac regiς existimati
nis rationes in primis exposcere, Turcis, ut ipse bellum inferret, seq. Christianis cum Principibus foedere copularet. Secus enim gravia, inde accidere illi incommoda posse:iamq. noua,nec leuia pericula ab Turcis intendi, quae non mediocrem eis rei bene gerendae spem asserebant. ad deuastandum, nam Poloniam urcae Tartaros olim Scythas appellatos euo-C cauerant. Ips Turcae in Podolia ad stumen Tyram Histrum vocant incolae praesidia constituerant, ibiq. loca suapte natura tuta magnis operibus communierant. At si Turca ad occupandas Christianorum ditiones curas conuerteret, Poloniae Regnum, quod apte, commodeque Turci coimperio adiaceret, post tergum non relicturum. Si vero ad stabiliendam utriusque Uallachiae ditionem, pellendo'. ex Transiluania Valuodas, qui Christianam colerent religionem,animum Selymus adiecisset, non dubitandum videti,quin Polonis illico bellum inserret. Danos,& Suetio mari Sarmatico disiunctos,remotiores esse,qua vi subsidio venire posient. Rex igitur,ut Legati rationibus aliquid dare videretur, scedus cum secijs Principibus inire se velleiostendit; modo condiciones quaedam squae durae ad- D modum erant, atque difficiles) seruarentur. Quarum haec summa erat. Vt secum Caesar, Germaniq. Principes, eode tempore collatis armis, Tureis bellum infirrent. a pellendis Chersinesso Turcis bellum ordirentur. vi quicquid iuris in Prusiam se habere Caesar obtenderet, sibi cederetur. idem praestaret, Danimarchae Regem nihil contra Polonos moliturum.
caueretq.ne mari Sarmatico merces in Moselios deueherentu Barth, Ros
saniq. ditiones in Italia, quas sui iuris esse praetenderet, sibi redderentur. Pecunia, quae bello gerendo sibi deesset, a taderatis conserretur. Sed Legatus responsa Regis ita interpretabatur, ut eum non aequitatem condio cionum Disitired by Corale
172쪽
cionuin quaerere,sed aperte iscietatem abnuere existimaret . itaque obla- Atas Syradiensis Palatini condiciones accipiendas esse constituit . qui pro iure in Vallachiae regiones suo sperabat, si exterarum gentium ope iuuaretur, ad finitimarum nationum animos, ac tumultus excitandos ducenta se militum millia,quibus Turcam bello vexare posset,collecturum. Osten debatq. se habere litteras super ea re per certos nuncios ad se missos ab illis populis, qui una secum tam sancti Pontiscis Legatum conuenire decreuerant. Maesi namq. Zisae,Triballi, qui nunc Servi j, Circassi, & Bulgari appellantur, ad famam belli, S: spem rerum nouarum erecti, litteras ac nuncios ad Legatum miserant, quibus se consiliorum participes, M periculorum socios sere pollicebantur, si Rex in Turcas bellum suscepisset. Quibus cum nuncijs Legatus collocutus, eorum in animis auxit desiderium Barma capiendi,quoties per Vallachiam traij ceretur exercitus. quae via dubio procul tutior putabatur,ac certior ad intimas Turcarum opes euertendas. At enim grauis Regis inualetudo, ex qua paulo post cessit e vivis, veconsilia irrita essent, effecit. de qua quidem aegrotatione PIVS admonitus,id grauiter tulit. Cum enim Sigilmundus nullam virilem prolem relinqueret, eiu . obitu inclytae gentis I agellanae nomen, quae CC. annos in Polonia regni sceptra tenuerat, extingueretur, verebatur P IV S, ne comitijs habitis, haereticus aliquis ussiceretur. itaque Legato iussit, ne inde discederet, sed, si quid Regi humanitus accidisset,omni studio contendens,ut Catholicus quispiam sublegeretur, interesset electioni.
173쪽
. PII V, PONT, MAX.Liber Quintin.
Clades hoc bello nostris a Turcis illatae obiter
memorantur, Christianae classes
AEC dum parantur auxilia, ac rebus cadentibus opportune succurrere nondu satis instructi, vel inter sede re gerenda concordes nostri cunctantiir, magnas interea clades Turcae Chrillianis intulere. Tantum scilicet ubique, sed praecipue bellicis in rebus m mentum habet celeritas, Hue concordia. Nam an no superiore, cum ingentem exercitum, quo C C. sere militum millia contineri ferebantur, ad occupandam Cyprum terra , marique Selymus emisisset, Mustati, primarius eius Dynasta, rei temrestri praesectus, ad eius insulae portus classe delatus, mente Iulio, facile copias suas praedabundus exposuit. ac Nicosiam primum celeberrimam, di munitis limam urbem mediterraneam, regni caput , quod ante memorauimus, oblidere, atque expugnare aggressiis, magna Christian rum edita strage, eam Vl. Idus Septembras eiusdem anni, tandem obtinuit . Deinde Famagultam, Salaminam olim appellatam, maritimam D urbem, pariter an signem, atque instructissimam, acti, diuturnaque ob
sutione vexare, & oppugnare insistens, eam per deditionem, quod di lius hosti resistere non posset, ineunte Augusto huius anni M. D. LXXI. itidem occupauit. deditionis condicionibus perfide violatis . ac Marco Antonio Bragadeno urbis praesecto, Nestori Baleonis, silmmo belli duce , Laurentio Teu polo, Ioanne Antonio Quirino, Aloisio Martinen-go, aliisque primarijs viris per summam perfidiam, & impietatem vario suppliciorum genere peremptis. Itaque uniuersa illa nobilis lima insula in Turcarum potestatem redacta, non modo Venet sed fere omni ChrisO L stianae
174쪽
stianae reipub. grauissimum vulnus, paremq. dolorem attulit. A Turcica vero clasiis interea, ne Veneti, vel alij Cyprijs opem ferrent, atque ut quam maximis posset Christianos damnis afficeret, silmmis viaribus obnitens, Corcyram, Cretam, Cephalentam, Zacynthum, Cytheram, de alias mediterranei maris insulas, & oras infestat, ac deposulatur. quin Cestriam Epiri urbem, cui Soppoto vulgo nomen est, quam paulo ante Sebastianus Venerius, dum Corcyrae praeesset, e Turcica seruitute' vindicauerat, Vcnetaeque ditioni adiecerat, recepit. Atque in Adri, licum sinum ingressa, Olcinio, Doctaeaq. nouo nomine Antibario, Dalmatiae oppidis in potestatem redactis, Butua, ac Pharia devastatis incendio , Curetola insula, quae olim Corcyra nigra dicebatur, Viatoq. oppido tentato quod licet haud bene munitum, diffugientibus prae timore B viris, mirabili propugnantium feminarum virtute protectum est θ Rhizonicum sinum erat aggressa. Atque ex lus locis omnibus, grandi coacta praeda, captiua duxerat amplius XV. millia Christianorum. maioraque intulisset detrimenta, nisi Christiana classis hosti pro viribus pas, sim obstitiiset. Sed ne has calamitates prorsius arceret, hostemq. prosigaret, multa saepius eam praepediuerunt. Dum enim in stativis ad Iaderam in Dalmatia sociorum praestolatur auxilia, pestilentia, fameque laborans , plurimis ducibus, ac militibus absumptis, haud mediocriter deformatur. mox variis agitata procellis, ancipitibusque ducum distracta consilijs, quod nondum unius capitis imperio regeretur, cum hostep tentissimo congredi minus expedire iudicabat. Sed haec alij. Nos ve- Cro, quibus longius ab instituto digredi minime propositum est, ad Pontificem redeamuS.
Labentis ergo rei Christianae calamitatem P I U S aegerrime ferens, hostiumq. potentiam, pariter & ferociam in dies augesccre perspiciens,
simul ac foedus sancitum est, ut quam celerrime sociorum classes coniungerentur , hostemque inuaderent, ac debellarent, undequaque sollicitus urgebat. Itaque M. Antonium Columnam pontificiae classis praesectiuncum M. D. militibus, qui Honorato Caetano, Sermonem Duci, parebant c praeter alios plurimos, quos undique in hanc expeditionem eu cabat in & cum duodecim triremibus, quas a Magno Etruriae Duce pontificijs ornatas & conductas stipendi js acceperat, laceratis ijs, quas anno Dsuperiore Venetijs Anconam missas bene instrui nimia celeritas non si uerat, Messanam conuenire iubet: ibique Ioannem Austriacum, summum belli ducem, ex Hispania proficiscentem exspectare. Messanam enim propter celeberrimi portus, ac situs ad res omnes opportunitatem secialis belli duces, ut inibi commeatum commode compararent, ac deshmma rerum consilia caperent, conuenire foederatorum Principum iussu constituerant. Ceterum Ioannis tardiorem aduentum, quod exacto iam sere mense Iulio, nondum in Italiam transisset, PI V S moleste Duiliaco by Corale
175쪽
Α ste ferens, rem ut ille maturaret, summum studium adhibuit, ad eum' sollicitandum in Hispaniam crebras litteras, ac nuncios misit. Ille demum sub Kal. Augusti cum XL. triremium classe Genuam deuectus,
dum inde Neapolim properat, Ferdinandum Carrillum, Plegi Comitem, domus suae praesectum ad Pontificem legat. qui quod sibi per tempus facere non liceret, sacros illius pedes osculatus, rebusque feliciter gerendis per eum diuinam opem implorans, mone suae cauilas exponeret. Caussae vero potissimum erant, quod Alvarus Baranus, Marciuo sanctae Crucis, Neapolitanarum triremium praefectus,ad Pinnonem Mauritaniae arcem maiore praesidio communiendam ab R ege Philippo missus, Barcinonem cum triremibus, ut illi praescriptum erat, citius redire non pinB tuisset; dc Rodulso, Ernestoque Maximiliani Caesaris filijs,Madriti male
valentibus, atque in Italiam una cum ipsis Austriaco transire , indeque in Germaniam reuerti cogitantibus prς stolari oportuisset . Carrillum benigne PIVS audiuit, acceptaque tardioris aduentus excusatione, ei grauiter edixit, ut quamprimum ad Ioannem reuerius eum sitis verbis admoneret, ut quo parente natus esset, bene memor, neque sibi, neque t pori deesiet. Sed aduersus hostem ire ne cunctaretur . diuino fretus a xilio , fore, ut gloriosam victoriam reportaret. Idem vero Marco Antonio Columnae, idem alijs belli ducibus, ac militibus, idem se cris viris in hanc militiam proficiscentibus PI VS disertis verbis denunciabat Ioannes interea Neapoli ab Antonio Cardinali Granuellano. Neapolit C ni Regni per id tempus Prorege, honorifice acceptus, ibi in aede S. Cl die de ipsius Cardinalis manibus inter sacrorum solemnia sceptrum, V xillumque dati honoris insignia,a PIO Poni. missa, singulari religione , ac caeremonia suscepit. Quo quidem in vexillo IE S u Christi affixi
cruci imago mire auro, dc amento adumbrata erati sub qua locata in in
dio Ponti si cis Maximi, a dextera Philippi Regis, a laeua Senatus Veneti, atque ex ijs quibusdam annexa catenalis ipsius Ioannis pendebant insignia . is vero paucis post diebus, relicto Neapoli Baetano, qui cum XXX. triremibus inam Granuellanus XX. prioribus X. adieceraυ & IX. onerarijs nauibus milites, arma, commeatumque portaret, secundo vento cum XXIV. triremium classe Messanam tenuit. ubi a Marco Antonio
D Columna, de Sebastiano Venerio Venetae classis praesecto, atque alijs ducibus, ac militibus longo desiderio exspectatus, magnaque alacritate, echonore acceptus, ingentes Pontifici Maximo, Venetoque Senatui gratias
egit, a quibus totius belli princeps eleetiis esset; seque pmbo,ac fideli animo cuncta administraturum recepit. Eodem sere tempore Marcus Quirinus N Antonius Canalis, Venetae classis Legati, qui Famagustanis opem serebant Inondum enim de capta Famagulta tristis nuncius erat allat 9 ex Creta Senatus Veneti iussu reuocati, Kal. Septembris cum LX. triremibus citato cursu Messanam appulere. Adsunt etiam Aluarus B Ο a Zanus Disili do by COOste
176쪽
tanus Neapoli, & Panormo Ioannes Cataona, Sicularum triremium Apraefectus. Et Ioannes Andreas Auria cum X l. triremibus , dc IX. onerarijs nauibus, quibus duo millia militum sub Sigismundo Gonraga, dc tria Germanorum millia sub Alberico Lodronio ducens Genua prosectus. Adfuere &alij ex omni fere Italia, Gallia , Hispania, Germania selecti duces, ac milites, qui summa voluntate huic bello, quo Christianae rei p. salus agebatur, Plo cohortante, ut pios Ecclesiae filios decet,
nomen dederunt. Quorum plerique genere, aetate, opibu'. florentes, nullam aliam laborum, periculorumque mercedem quaerebant, nisi ut Christianae reipub. prodessent, nomenque suum memorabili aliqua victoria nobilitarent. In ijs praeter memoratos duces eminebant, Alexander Farnesius, Parmae Princeps; Francisicus Maria Ruuereu Vrbini D, B cis filius; ambo semimae spei adolescentes: Pomerius Columna,Zagaroli Dux ,oc Prosper eius stater: Paulus Iordanus Vrsinus,Braciani Dux Antonius Carasa, Dux Montisdraconis: Pompeius Lanota, Sulmonae Primcipis frater: Vincentius cibo, Marchio Carrariae: Ludovicus Requesentius, Maior Castellae Praeceptor: Silania Comes Sanctaeflorae, & Paulus eius frater: Uincentius Tutauilla,Sarni Comes: Andreas Prouana, Lini j C mes ; Bernardinus Cardenas; Ascanius Corneus, Castrorum Magister: Octauius Gonetaga; Franciscus I barra; Horatius, de Virginius Vrsint, ocalij quamplurimi veterani duces, ac milites, generis nobilitate, & bellica virtute inlignes, quorum nomina, meritaque recensere longum esset. Sed eos infra suo loco, prout res tulerit, absque personarum acceptione Cmemorabimus. Interim AEgidius Andrada Ierosolymitam ordinis m,les egregius, e Corcyra, quo ad res hostiles explorandas cum duabus tria remibus Hispana altera, altera Veneta ab Austriaco missus suerat, reue titur, ac magnam Corcyrae vastitatem Turcas intulisse, atque inde se Butrotum transtulisse nunciat. habere vero classem, ut a Graecis acceperat n m hostem ipse non viderat, qui selum ad S. Angeli Castrum applicuit . quod in aduersa Corcyrae parte, quae Italiam respicit, situm est
numero nauium C C C. quarum triremes C X C. reliquae biremes, ae breuiora nauigia . quamquam longe maior numerus erat . quippe triremes C C X X U. biremes XXXV. praeter alias plurimas minores naues, Turcicam classem habere, postea cognitum est. D
177쪽
AIoannes Paulus Odescalcus ad Io. Austriacum, α ad alios belli duces legatur de nauali pugna cum Turcis committenda : Christiana classis cum humanis, tum diuinis praesidijs instruitur.
N T E R haec quoniam PIV S audierat,inter ipsos belli duces non sitis conuenire de pugna cum hoste conserenda, alijs aliud pro suo quisque sensu, quod
e re publica esse videretur,obijclantibus, Io. Paulum Odesealcum Pinnensium Antistitem cuius ante meminimus, Messanam misit, qui Austriaco, ceteris'. omnibus ediceret, pugnam non modo, si serret occasio, non detrectandam, sed etiam quam primum exquirendam, ac sertiter ineundam. Victoriam enim sere Christianorum . Odescalcus igitur ad Austriacum prosectus, eum D Ii verbis grauillime commonet, unam salutis spem in eo positam esse, si rem acie decerneret et neque occasionem tamdiu optatam negligeret. Si diuinis potius, quam humanis opibus fretus hostem istiter aggrederetur, Deum causis suae non defu- rurum; eumque laeta omnia, ac prosipera portendere. neque vera haec C temere, aut humano consilio, sed nutu, instinctuque diuino, ac multis significationibus ductum haec PIUM denunciare . Nam de selici cerum successu, de in Hispania, de Venetijs, & alibi pijs viria multa, ut serebatur, enunciata esie diuinitus; idemque olim S. Isidorum Hispalensem Antistitem praevidisse, ει pio traditum reliqui M. PIO scripti vaticinij vim, sententiamque ponderanti, & quorsum id pertineret consideranti si quid fide dignum res haberet conlacturam iniici, omnia, quae ea de re praedicta fuerant, in Austriaci perisnam cadere. Deum
igitur ducem sequeretur, magna & prospera omnia speraret . ac memor se Carolo V. patre natum, bellum ita gereret, ut si domesssicas laudes exuperare non posiet, eas pro viribui aequaret. A Carolo parente ei qui-D dem vitam trinitam, sed regnum nullum relictum esse. A PIO cum acta, quae ad dignitarem, & ad commodum pertinerent, in eum prosectura . eumdem qui nomen ex esuritatem parentis sibi sumeret, tu est
cturum, ut opportune, & bene cumulatam gratiam reserret . id tantummodo ab eo postulari, ut se regno dignum ostenderet. Magnam Deo gratiam habendam, quod ei campum aperuisset, in qua ςxcurrere ei virius, cognosciq. potat. Ceterum diuinam opem sibi esse piis precibusim plorandam. eamque assuturam, si militum animos ab estusa licentia ad sanctiora instituta reuocaret; militaremque dia linam tota classe ad Diuitigod by Gorale
178쪽
Christianae hietatis formam componeret. Mixtos ex perdita, & infima Ahominum fece sicarios, exules, latrones, obaeratos ad nomina danda conquere. itaque purgaret ipse exercitum mistionibus flagitiosorum . in primis vero detestabiles , & maxime Deo multas blasphemias interdiceret ; infames ludorum labes, de desidiam, maximas peccandi illecebras arceret: socios,ac milites prohiberet iniuria. denique prius aduersus peccata , quibus irae caelestes prouocautur, dc acuuntur hostium tela, quam
aduersus hostes ipses bellum sibi gerendum putaret. Haec si fecillet, non solum milites osedientiores habiturum, sed victariam quoque haud dubiam breui relaturum . Haec δc id genus alia Pontificis monita tantae se re apud Austriacum auctoritatis, ac fidei, ut has ille voces velut oraculo editas in pectus, animumque demitteret, ac rei bene gerendae maiorem Rin spem ingrederetur. Non ignorare se dicebat, hac de se concitata exspectatione, magnum sibi onus imponi; sed quantum in se estet enisuru, ut quae sanctus Pontifex praecepisset, summo studio, ac pietate praestaret. Itaque denuo aduocato concilio, cui Pontificius Internuncius, belli duces, & alij principes viri, veteranique praecipui interfuere, suam singuli sententiam rogati,eamque scripto edere iusti, hostium vires diligentius explorandas prius esse, quam ultimum periculum subeundum nonnulli consulebant. In ijs Ludovicus Requesensus, magnae vir prudentiae, di auctoritatis, qui iuueni Austriaco Legatus, & consiliorum moderator datus erat, quae ferro decernerentur, summo consilio administranda esse praecauebat. errori, quo temere conserto praelio , summa rerum pe- Criclitaretur, haud facile remedium reperiri. Scipionem illum Africanus cite quondam admonuisse, non, nisi magna opportunitate, aut Vrgente necessitate, cum hoste confligendum . Importunum videri, pugnam
quaerere, cum hostis intra sinum Corinthiacum se recepillet sid enim tenebat fama) neque ulla facultas eum inde eliciendi praeberetur. At enim Austriaco, M. Antonio Columnae, Sebastiano Venerio, Augustino Barbadico,tummis belli ducibus, Alexandro Farneso, Gabrieli Sorbellono, Ascanio Corneo, atque alijs, plerisque magnis viris, militarique virtute praecel lentibus, longe alia mens erat. & quam primum fieri posset, rem praelio decernendam esse firmis rationibus demonstrabant. nec committendum, ut consilium, quod animorum magnitudo gloriosum,ac fortu- onatum facere posset, pugnae detrectatio laedum, atque irritum redderet. Ergo iacturam apparatus tanto sumptu, ac labore facti, vastationem finium , hostium insolentiam, nostra, inquiunt, augebit ignauia λ inulti nos Turcae toties lacessent i ostentabimus semper hosti, neque umquam inseremus arma repellimus bellum,non inferimus. Tanto igitur promptius, alacriusque praelium ineundum est,quanto necessitas maior arcen tu periculum, quam inserentis esse debet. Neque vero dubium est, quin hostis ingenita superbia, ac victori;s elatus, occurrentibus nobis, classem
179쪽
Α sit educturus, ac pugnae copiam ficturus. At si nulla alia ratio, dignitas ipla nos ad praelium impellat . an mediocre discrimen existimationis oos lubituros putatis, si inani apparatu contenti, ne leui quidem tentata pugna, ac ne viso quidem Eolle, cum summa nostra, Claristianique nominis ignominia domum redeamus 3 Hostes tacitam hanc, sibique optabilem cedentium deliberationem pro expressa victoria laeti lactabunt. Foederati Principes, & alij, qui animos, & vires in hanc belli curam i tenderant, sic spe sua frustratos , ac nequicquam tot impensis, ac laboriabus fatigatos iure conquerentur. Popusti se iniuria tributis exhaustos co dolebunt . In proximum annum maior,validiorque hostium classis nobis imminebit, quae maius nobis belli negotium faces Iat, omniaque pro-B sternat. Nos vero clasiem aut maiorem, aut validiorem numquam cc parauimus. Quid igitur cunctamur aut cur non Deo duce, elusique Interris Vicario PIO Pont. fausta, ac prospera omnia diuino instinctu pollicente, summisque votis, ac viribus una cum socijs Principibus in id conspirante, hoc praelium inimus, quod non modo utile, sed etiam valde necessarium videatur . Haec & alia in hanc sententiam summi duces quae ceteris quoque & manu promptis, &consilio praestantibus triera chis, & commilitonibus probabantur. Sed complures rei militaris ali qui scientissimi, & auctoritate graues, rerum caussis, & rationibus omiusis, una PII auctoritate contenti, praelium haud disserendum suadebant. Cunctis denique in hanc sententiam discedentibus, tanta spes , C laetitiaque animos incessit, ut quicquid intercederet temporis, id victoriam e manibus eripere videretur.
Itaque statim indicto tridui ieiunio, decernuntur supplicationes. quae in Natalem diem sellum Beatistimet Virginis Dei Matris inciderunt.omnesque per sacram consessionem elutis peccatorum maculis, caelesti pane se communiunt, nacti amplissima Apostolicae indulsentiae praemia, quibus PI VS ornabat eos, qui rite expiati nomen in hanc expediti nem darem. Non pauci inter se discordes, condonatis iniurijs, ex inbmicis amici facti, pacatas, & ad communem rem bene administrandam conspirantes voluntates prae se serre . Mira pro cuiusque ingenio toto exercitu, dc publice, priuatim religio esse. Pontificis iudicio ex varijs
D religiosis Ordinibus delecti, de in hanc militiam dati sacerdotes, pijs c
hortationibus, atque alijs charitatis ossicijs obeundis, omnes in Claristi na distiplina continere. Itaque videres alios ex praescriptis libellis, alios ex calculis in coronam insertis, sacras ad Deum, eiusque Genitricem Virginem Sanctisiimam preces sundere, opemq. diuinam supplices implorare . omnes piacularibus granis,& cereis Agni Dei imaginibus, quarum rerum ingentem vim P IV S eo miserat, iisque singulos milites donari iusserat, tamquam firmis tegumentis communiri: pro cerio habe
res , si quid grauius illis incidisset, se in caelestes sedes excessuros. probro
180쪽
erat, tota mente pietatis officijs non se dedere. ea fuit apud omnes pII 4Pont. auctoritas, dc exemplum. otiosum aut ludo intentum toto exerciatu videres neminem. Qui Deum, Sanctosiue maledictis incesseret, haud serebat impune. Nam duo apud Austriacum eius criminis delati, laqueo staspensi poenas dederunt. idque magnum uniuersae classi terrorem iniecit. His rebus ita constitutis , eductam e portu classem in acies e plicare , atque ordinare instituunt, ac si tum cum hoste congrediendum esset . ut antequam certamen inirent, suo quisque loco allueti, omnes paratiores, & instructiores essent. Triremes erant ad CCI X. quarum Pontificiae XII. Regiae LXXXI. Venetae C VIII. Sabaudiae Ducis II. Reip Genuensis III. Ieroselymitant Ordinis II I. Praeter sex maiores Venetorum trieres, quas vocant Galeatias, quibus Franciscus Dio. βdus, vir intrepidus praeerat, & XXIV. naves onerarias, quas Caesar Aualus, genere, & bellica virtute clarus gubernabat. Sed is cum nauibus ab Austriaco praemissus,tempestate retaidatus iociae clastis cursum tenere.&nauali praelio interesse non potuit. His accedebant celoces sere L X X. Armatorum vero militum numerus erat ad X X. millia praeter remiges,& operas; & item eos, qui huic militiae ultro nomen dederant. quorum III. millia, & amplius itasse traduntur. Eo igitur, quo mox dicemus, ordine, instructa acie, Internuncio Odestalco pontificia auctoritate esaiasarijs bene precante, X V L Kal. Octobris ad Orientem Mesiana lab
Christiana Classis Messana mouens ad pugnam instructa progreditur. Cap. III.
ROVEHEBATUR Christiana classis Corcyram velsus, quo paulo ante magno cuin incolarum damno hostes appulisse serebantur, quattuor in partes ab Austriaco ita distributa, ut mediam aciem, cornua duo, & subsidia constitueret. Medium axmen L X I.triremium ipse ductabat Austriacus. cu- Dius latera cingebant, destrum Pontificia, laeuum Veneta praetoria. illi Marcus Antonius Columna, huic Sebastianus Venerius, s bcialis belli duces cum potestate praeerant. Dextrum cornu,quod erat L IV. triremium, ducebat Ioannes Andreas Auria, iussus, ut ante- Iam iniretur pugna, semper alios antecedens ad sex millia passuum intum procederet; ac sub certamen in locum suum aequa fronte pugnaturus reueheretur. Laeuum cornu, in quo erant pariter triremes Li V. regendum dedit Augustino Barbadico, tinnmo Venetae classis Procur