장음표시 사용
181쪽
A tori. cui S sertia Comes Sanctaeflorae, regijs Italicae nationis copijs praesectus, adiungebatur. Postremam aciem, quae a tergo nauigans e XXX. constabat triremibus, regebat Alvarus Baganus, Marchio Sanctae Cr cis , agmenque claudebat, huc, & illuc opem allaturus, prout casus, &incursus hostium poposcisset. modicum interuallum mediam aciem a
cornibus diuidebat. subsidia suis quaeque locis assignantur . Austriacu Ludovicus Requesensius, eius Legatus, suis triremibus munitus sequebatur. Genuensium praetoria, in qua Alexander Farnesius, Hectore Spi- nola duce, xchebatur, Columnam suffulciebat . Ducis Allobrogum praetoria, in qua erat Vrbini Princeps, Andreae Prouanae Lini j Comitis ductu , post Venerium in subsidijs constituitur. Qua media acies a sini-B stro cornu dirimebatur, Petri Baptistae Lumellini piaetoria, quam Paulus
Iordanus Vrsinus regebat, sublidio futura nauigabat. Poth cornu dextrum Petrus Iustinianus, Melitensium triremium praefectus, erat constitutus. Antonius Canalis, ic Marcus Quirinus, Venetae classis Legati, laeuum ille, hic dextrum cornu sequebantur. Ioanni Cacdonae decem Sicularum triremium duci, qui in agmine erat Auriae, cornuque dextrii ad Regiam claudebat. erat imperatum, ut cum suis triremibus ad decem millia passuum continenter praecederet, & simul atque hostilem clallem prospiceret, suum in locum revectus, classiarios de rebus omnibus admoneret : suasque triremes ita diuideret, ut quaternae quidem singulas utriusque cornu praetorias, reliquae vero duae imperatoriam praemuni- C rent. Ad cornua porro singula, & ad mediam aciem binae maiores triremes remulco trahebantur. in diemque pugnae condixerant, ut simul ac vexillum magnum a P l O Pont milliam ad Regiae puppim extentum conspexissent, colligerent sese omnes, atque acies instruerent, & ordinarent, agminibus ita diltributis, ut unam frontem omnes obij cerent hosti,
tam in acie media , quam in utroque cornu. Ac maiores triremes quisque suas ad milliarium ante nauigare iuberent, quae singulae tanto inter se interuallo ditiungerentur, ut uniuersam Christianae clastis ad quinque milliaria late patentis frontem aequarent, eique propugnaculo essent; de copiosa, quam secum deuehebant, aeneorum tormentorum vi primae cum hol te congressae, quanta possent maxima in eum inferrent damna, D aciesque illius, uti Here, dis ijcerent, ac perturbarent . Distribuerant praeterea quingentenos milites in illas maiores triremes singulas minoribus tormentis instructos, qui de operto loco tuti hostem glandium procella verberarent. erant enim ea praealta, amplaque nauigia,veluti munitissima propugnacula. Praetoria vero quaeque,diuersa, ac diuersis affixa locis vexilla gestabat, &, quae praetorias sequebantur, triremes cum illis eiusdem pariter coloris ferebant signa. Triremes non constipatae, sed modico interuallo inter se distantes collocantur. ut ad emittendos tormentorum globos, ubi tempus posceret, spatium relinqueretur. Ponti
182쪽
sciae, Regiae, Venerat triremes intermiscentur. ut aequata omnibus com- Amodi, incommodiue condicio maiorem auxili j mutui curam singulis imjceret. Quin etiam inter firmas infirmae distributae . quae tamquam alis meliorum protectae hosti sertius obsisterent. sed de milites ipsi non
omnes separatim per nationes, verum ad mutuam concordiam, opemq. seuendam, prout opportunius videretur, tota classe distincti. Et cum nonnullae Venetae triremes minori, quam oporteret, militum numero
viderentur instructae, ijs supplendis quattuor Hispanorum millia,& mille Italici generis Austriacus tribuit. Per hunc modum instructa classi ad aggrediendum hostem progrediens, per Varios casus ,& pericula ,
quae, nc longiores simus, reccnsere praetermittimus, Vl I. Kal. Octob. in Corcyram, inde in Ceyhaleniam peruenit. I nterea cum Turcicam B classem in Corinthiacum sinum se recepisse constaret, inde in Petalam Acarnaniae portum, Echinadis insulis, quae nunc CurZolares appella tur, obiectium, nauigationem intendunt. eo consilio, ut ad fauces C rinthiaci sinus prouecti, hostem ad pugnam elicerent. Sed resantibus ventis, iterum, tertioque retenti, in Vallisque Alexandriae portum, qui in Cephaleniae ora situs cst, revecti, donec mare conquiesceret, sebst, tere . hinc nondum lenita vi ventorum ad Echinadas mouentibus, lugubris de capta Famagusta, cum id nondum rescivissent, nuncius allatus est . qui non modo non fregit animos, sed ira, dolor, indignitas praeliabundis tantos stimulos adiecit, ut pugnandi cupiditate, ac delendae maculae studio vehementius exarserint. CEodem tempore T urcae post famam appulsae Christianae classis, comuocato concilio, quid agendum videretur, varias in sententias distracti consultant. Mahemetes Syrochus, Alexandriae Praeses,aetate,rerum use,& auctoritate grauis, aliique nonnulli Turcarum primores sui exinde nostri captiuorum relatione cognoueruntὶ minime negligendum esse
hostem dicebant, qui ultro lacessitum veniret & clasi em,cui Regis Philippi frater cum florentissimis totius Christianae reip. Principibus praeesset. non nisi optime instructam adueniste . neque cum stipendiarijs militibus , sed cum honorarijs ducibus Praeliandum esse. intra sinus Cori thiaci claustra in omni rerum copia se tutis limos sere. Quare summam
rerum, nulla cogente necessitate, martis temeritati committendam non Deile. cum praesertim classem infirmiorem haberent, si orum plutimis,aut morbo consumptis, aut longa nauigatione debilitatis. Christianorum vero classem, aut ducum dissensionibus dissoluendam, aut aliqua tempestate, si his locis hoc anni tempore perstiterit, disi jciendam. igitur stadendo se plane victuros. In hac sententia erat etiam Portaus, alter sum. mus belli dux, rei terrestri praefectias, vir pariter aetate grauis, & bellicis artibus insignis. qui licet pugnae consilium priuatim abnueret, tamen ut se culpς exortem ostenderet,neque Selym decreto repugnare videretur,
183쪽
A quod hostes pugnae potestatem non ficturos existimaret, in contrariam sententiam pertractus est; quae erat Ali Bassae collegae sui, totius classis praesecti, de Luciali j archipiratae navalium certaminum peritissimi. qui turpe ducebant semper alias victorem Turcam intra sitos fines a Christiano aratis prouocari. magnamq ignominiae notam Turcico nomini ex ignauia dcinetu, si pugnam detrectassent,inuri. nec se de victoria quicquam dubitare. nam dc numero nauium , & militum robore, atque ex
multis secundis praeliis comparata experientia, se omnino praestare.denique satis superlcompertum habere, quid valeat nauali praelio Christianus. quem olim Solimanus Selymi parens,alijq Turcarum Reges ac duces saepe filiciter debellassent. Itaque secundisumorum praeliorum me, B mores, forti, dc alacri animo in hostem incurrerent, quicquid esset Christianarum virium uno certamine profligaturi. nam hanc unam victoria adeptos, perpetuo terra, mari q. victores sore. Sed nulla re magis ad id sentiendum mouebantur,quam quod Tyranni Selymi,omnino praeliandum elle iubentis, voluntatem exploratam haberent; eam q. pro orac lo duceret ac memini Gnt,anno superiore Pialim, Turcicae classis ducem, eo quod Christianam classem non profligasset, loco motum, Selymi gratiam, ac dignitatem amisisse. Pugnandi consilium adiuvabat Caracossa archipirata , vir acerrimus, bellorumq. naualium scientissimus. qui ad explorandas Christianorum vires prosectus, sex nostrorum maiores triremes grauitate sere immobiles nulli ustii futuras retulerat. reliquas vero C agili, ερ nautico instrumento aptas C L X. numerum non explere quod
eas bene dinumerare non potuisset) per errorem confirmauerat. Hac igitur approbata sententia, et urcarum duces triremes nouo remigum delectu fit manisaiq. maiore militum numero, quos ex proximis Acthai
Aetoliae, de Peloponnesi praesidiss collegerant, tumultuose supplent, est totis viribus ad pugnam comparant.
Nauale praelium, quo omnium iaculorum maxime memorabilis victoria de Turcis reportatur. CUJ V.
N T E R EI A nostri de hostium apparatu certiores
iacti, pridie Nonas Octobris, hora tertia noctis, s uente caelo ac Luna, e Cephalenia mouent. ac postera die, quae dies erat Dominica, ad Echin, das insulas primae luce deuecti, Ioannem Caia nam cum octo triremibus ad portus naturam perspiciendum emittunt. subinde classis ad aquan.
184쪽
dum sensim progrediebatur ad amnem Acheloum, qui Aetoliam ab AEAcarnania diuidens late tortuosus in mare deuoluitur. Praecedebant dextri cornu triremes, quae praetoriam Auriae sequebantur. qui ut pri inum ex illis in selis euehi coepit, sub alteram lucis horam, Turcicam classem circiter quindecim millia passuum distantem prospectans , id continuo significauit Austriaco: qui etiam ex Regia trireme, albescente caelo, aduentantem hostem prospexerat. Neque inde triremes admodum accelerandas esse ratus, ne qua illis in aciem dirigendis confusio nasceretur, culparum indulgentiam, quam uniuersis depugnantibus pro potestate P I V S liberalissime concesserat, iubet promulgari, pugnae lignum extolli , dc omnes se ad dimicandum comparare. Sacerdotes a Pontifice misit, triremes omnes obibant, militum errata breuem per B consessionem expiantes; Christiq. de cruce pendentis effigies per naues
circumferentes, praeclare hortabantur omnes, uti bono essent animo; nec dubitarent,Christum Deum , pro cuius sanctissimo nomine dimicaturi essent, e caelo ipsis opem allaturum. mox Austriacus cum in celo. cem descendisset , idemq. Columnam,& Requese uin facere mandauisset, illum ad sinistrum, hunc ad dextrum cornu circumspiciendum, classiariosq. ad pugnam adhortandos emisit. ipse vero mediam aciem circumvectus, suum quemq. locum tenere iussit. atque omnium antimos ad certamen pie, ac sortiter ineundum optimis rationibus acuebat.
Nam praeclare cum illis agi putandum, siue silperelsent, siue mortem oppeterent. Superstites quidem, quod sibi tam felici certamini inter- Cesse contigisset; demortui vero, quod pro Christi nomine , Christi,naeq . Reipub. salute sertiter occumbentes se per amplissimam peccatorum expiationem cum beatissimis mentibus feliciter consociare potuissent. Neque vero esse de victoria dubitandum: praesertim tam Sancto Pontifice pro ipsis apud Deum, cuius res ageretur, intercedente. Ad haec autem respondebant milites, ne, quicquam de illorum virtute dubitaret, facturos se, quod Artes viros deceret, Columna quoque, &Venerius, alij q. duces optime confirmabant seos . nec quicquam e rum omittebant, quae adipiscendae victoriae opportuna sere viilerentur. quae res ingentem Austriaco laetitiam attulerunt.quo ad Imperatoriam suam reuerse,tympanis, tubis,& id genus alijs instrumentis magis etiam Derecti de accensi sunt militum animi; altaq. voce Deus omnipotens, trinus & unus inuocatus est, S: ipsa quoque sanctissima Virgo Christi mater, ut quae plurimum possit apud filium Gum squod illis praeseripierat PIV S) reuerenter salutata. His igitur cum humanis tum diuinis munita praesidi js Christiana classis procedebat in hostem. qui nostros prospectan e vestigio se ipse qumque ad pugnam accingites, in hunc modum acies instruxerat. Medio agmine, Diuitiaco by Corale
185쪽
A agmine , quod X C VI. fere cum triremibus, tum biremibus constabat, Alis, & Portatis, summi duces procedebant. Dextrum cornu , quo L VI. triremes vellebantur, regebant Syrochus, Cauraliusq. archipira tae. Sinistrum vero XC V. cum triremium, tum biremium constans numero, ductabat Lucialius . a quo non nihil remotae XII. triremes remigabant.biremes vero XXX. quibus praeerat Amurates Dragutes, o alia minora nauigia cogebant agmen . Caracolla magno cum leuiorum nauigiorum numero alios antecedcbat. His omnibus archipiratae plurimi, ijdemq. sortissimi, qui luminum insignia praeferebant, adiutores accesserant. Constabat Turcica clastis triremibus ducentis de octo; quadraginta & septem biremibus, praeter alia multa minora nauigia. Iam B vero hostes insati animis, ac velis propius aduecti, sinuosa fronte in modum lemiplenae Lunae, acie compositi, mare latius occupabant . quippe qui Christianos prius aduersos, mox eos praetervecti, auersos ctiam aggredi,atque ita perstringere cogitarent, ut ne unum quidem eorum et lugere nauigium pollet. Nam quoniam Christiana clatiis diuersis erat subieci.i Principibus, putabant sore, ut capta fuga sibi consuleret. praeteritisq. victorijs elati, nihil minus, quam nostros superiores fore existim, bant. minorem enim credebant classem Christianorum, quam re vera
esset. Itaque ad pugnam se se expediunt. pollicentur duces militi gratiam sui Tyranni, spoliaq. amplis lima . mox praeli abundi displos bmagno tormento conserendae manus signum edidere. quibus pari signo C DOitri respondere, pugnam nihil detrectantes . Gq. praeli j denunciatio
eodem tormentorum strepitu, iterum ac tertio, ultro citroq. repetita est. Collatis inde signis, principio, sex illas maiores triremes, quae no stram anteccdebant classem , Turcae obuias habuerunt. quae multis, ac validis tormentorum ictibus eminus eos percutientes, illos varias in Partessus os dispulerunt. corvinq. acies ita perturbarunt, ut ingentem suorum stragem intuentes, timore correpti, ordines seruare non possent:
Quae res Turcis eo magis improuisa fuit, ac terribilis, quod nulla tor menta in eiusmodi triremium lateribus disposita elle, speculatores retulissent; neque ipsi se ad id genus certaminis antea numquam visi praeparare potuit sent. sed id ut initium calamitatis illis attulit, ita maxi- D mo nostris adiumento ad victoriam fuit. Affulsere hoc loco Christianis nonnulla praesentis auxilij diuini, eorumq. conatus feliciter Prouehentis, indicia non obscura. Primum ventus, qui in eam usque horam Suerat Turcis, restauit illico, mareq. prorsus conquieuit; dc omnem
se ad praelium componendi, de in pugna consistendi sustulit dissiculi
rem . Dein Sol, qui nostris aduersius incurrebat in oculos , prospectumq. impediebat, transmissa media caeli regione, radijs sitis hostium offendebat obtutum. simulq. aura quaedam ab occasis leniter spirans,H--,que tot tormentoru excitabat tonitrua,a nostris in Turcas deferebat.
186쪽
At vero Turcae, collectis animis ac viribus, pergebant, Ac magnas illas Atriremes vi penetrare conabantur. Sed adeo male tum accepti sunt a nostris, ut bona pars classis eo rum disiecta, fractaq. fluctuaret . nam quominus pollent hostes ictus illos celeri cursu deuitare, a vento mox non nihil aucto retardabantur. qui etiam fumo omni in illos adacto, sere omnem eis videndi facultatem adimebat. Audiebant tunc nostri fragores magnos, ruina' malorum, S triremium,Turcarumqpereuntium stridorem inauditum. Videbant non paucas illorum triremes sammis abscini; alias anusiis gubernatoribus subsistere; plurimorum cadauera , remos, antennas, vasa, diuersi generis arma serri super aquas. Et haec quidem a solis illis magnis triremibuς perpetrabantur. Sed nostes quamuis distractam multis locis classem suam, perturbato'. ordines viderent, diamen furoris quodam cestro perciti, maioresq naues nostras 'praetervecti, non deseruerunt se se. Itaque mox praetoriae, trireme . sere omnes Ita conflixere , ut non iam millitibus, aut tormentis eminus, sed gladijs prope collato pede praestiarentur. nam se prorae inter se iuncta haerebant; dc naues in arcto sic crant constipatae, vix ut telum ullum in mare vanum intercideret. & cum alij in aliorum triremes insilirent,ac ferreis malleis,
militaribus sicis, pugionibus, aliisq. varij generis armis inter se conflige.
rent , tantus fusus cruor est, ut mare sanguineum esse atque ex frequentibus tormentorum ignibus ardere videretur. Ducibus,ac militibus tam
atroci praelio dimicantibus, iam totis classibus pugna conserta erat. Sinistri cornu sociorum triremes , quae vergebant ad Acarnaniam, acriter Cprimae conflixerunt: graum. & longum certamen sustinuerunt. Sed praesecti Barbadici praeliantia, ac reliquorum praeterea Venetorum ducum, ac militum virtus sic enituit, ut ex ea parte victores primum euaserint. At
Barbadico non minus egregi j militis, quam sertissimi ducis partes implenti , ancipitiq praelio strenue dimicanti coniecta sagitta, laeuo essesso
oculo caput traiecit.ipseq. pcaeceps cadensanter manus ablatus est sed extrahi lasittam noluit odonec pugnatum esset. quod illa extracta, pre dolore se illico moriturum cognosceret, optaretq. se victoriae laetitia fruentem emori. absoluto certamine,cuin victores Christianos fuisse intellige. ret e capite figittam elici passu gaudio plenus,elatis in caelum manibus. immortales Deo gratias agens,vir singulari pietate,consilio, eloquentia, Dac militari virtute clarus, aeternaq. memoria dignus e vita excessit . Tan. ti ducis casu in sentit utraq. acies. nam Turcis in turbatam, duce amitso,
praetoriam impigre transilientibus, actum de illa seret, iii Federicus Nanius, de Silvius Portius citato cursu hosti se sertitur obiecissem. horum sebsidio fictum, ut semicapta triremis reciperutur, & atrociore praelis nostri in hostium triremes irruentes, caesi Turcarum robore mixta cuin dolore laetitia, eas obtinerent. Non aliorum vero magis in hoc cornu pugnantium virtus enituit, quam Ioannis Contarent, Ssertiae Comitis Sanctae
187쪽
A Sanctae Florae, Io.Baptistae Benedicti,Cypnj,Marci Quirini, Antoni j C
natu, & Marci Ciconiae. Quorum fortissimorum ducum non minus, quam & aliorum singulari ardore dimicantium, robore, factis hostibus, eorumq. ducibus Syrocho, Caracosia, dc alijs multiplici vulnere confectis, itae Christianis affulgere victoria coepit. Sicuti mox etiam euenit in acie media : ubi Imperatores nostri cunctis sese pugnae peric lis inuictis animis obi jciebant.hostemq. gladio serire, ac clypeis, dc t racibus , quibus insigniter muniti erant, telorum hostilium ictius cominus,eminu'. excipere tanto vitae contemptu non formidabant, ut mortem ultro pro communi salute appetere viderentur. Hoc enim loco inter summos viriu'. classis duces atrocius certamen exarsit: hic pars fir-B mior triremium, hic militantium robora constiterant. Austriacus in Ali Bassae regiam inuectius, ad proram ab eo grauistimi certaminis imp tum sustinuit: ceteris Turcarum triremibus passim suis opem ferentibus; seq. tam pertinaciter desendentibus, ut Hispani vulneribus affecti, graui cum periculo, caedeq. mutua idem idem repellerentur. Interea Columna cum triremem, qua cum diu admirabili contentione dimicauerat, in potestatem redegisset, alia'. vicinas velut tempestis pari virtute disiecisset, quacumq. pergeret, magnam hostium faciebat stragem, ac d mum in Turcarum regiam se se insinuauit. Pontificia vero triremis, cui praeerat Honoratus Getanus, cum insigni Archipirata Caracosia fortissime congrediens, eum oppugnauit. Sed is postea in Ioannis Baptistae C Benedicti Cypri j triremem incidens, cum illo praelians interficitur. quem dum Cyprius exanguem armis expoliat, immisse ab hoste eminus spuculo, dc ipse transfigitur.Ex altera parte Venerius,alioqui senex LXXVI.
annis maior, eximia virtute cum soste congressus victor discesserat . a
ceptuq.vulnus in crure tam diu dili mulauit, donec hostes essent deleti: idq. sic ultus est, ut praetoriam sibi insestam ceperit, atque depresserit. Animaduerseq. periculo, in quo versabatur Austriacus , a puppi Alim aggredi constituit; si terga caederet, fore sperans, ut ancipiti dimicatione distractus vinceretur. Praetoriam eo dirigenti, Portaus alter summus belli dux cum triremium globo tam celeriter sese obijcit, ut cum in fronte se ostendisset, mox in latera pugnam verteret. At Venerius, cu D ius virtute res Veneta nitebatur, suos verbis & factis itidem confirmans, pugnantibusq. se immiscens,optimi ducis,& strenui militis munera non omittit. Pluribus hinc inde peremptis, acrius Turcae pedem inserunt. ducibus, ac militibus nostris non animus, non virtus deerat. sed multis tudine pressi cessissent loco,ni Ioannes Lauretanus, & Catharinus Mari-petrus, Veneti trierarchae militari fortitudine conspicui, periclitantibus succurrissent.qtii dum aliquandiu procedente pugna pari certamine strenue dimicando hostes profligant, glandibus transfixi cecidere. His d cibus amissis, nostri non deflciunt animos. Sed maiore ira succensi P 3 V Diqitig Corale
188쪽
vehementius in hostes irrumpunt. alios'.trucidant alios vulnerant, alios Apropellunt.Paulo Iordano Vrsino duas triremes sortiter oppugnanti, grauiq. in discrimine versenti pr. aesto fuit Comes Sanctaeflorae, cui bene dimicanti brachium duplici glande transfigitur: eius i. ope caesis hostibus, triremes ipsae fractae deprimuntur. Ursinus & ipse in crure saucius, Pontificiorum militum robore munitus, in Portau Bassae praetoriam inumhitur:triremi q. potitus,eum suga elapsum no inuenit. nam ille,ut in Christianos victoriam inclinare prospexit, clam e sua praetoria scapha exceptus, abiectis dignitatis insignibus, euaserat. Tanti fuga ducis, ut Turcis adimere, ita nostris adiicere animos visa est. Tandem Austriacus, MColumna, aliorum ducum ac militum viribus sussulti, cum Λli per tressere horas acerrime dimicantes, singulari virtute hostium Regiam su- Bperarunt, Turcis quamplurimis contrucidatis. Ali dissiliente ligni fragmento ex adacta pila de triremi pontificia, cui praeerat Alsonsius A ppianus, summum caput effringitur; dupliciq. vulnere transfodituraexangui detrahi spolia,caput abscindi,idque in hasta suffixum extolli Austriacus imperauit.Turcarum q. vexillis depressis, ac signo Crucis erecto,captam hostium Imperatoriam post Regiam si iam agebat remulco, Victoriam conclamans . Intersecti hostium Imperatoris cognitum os, & vincentium Chri itianorum clamor illico totis classibus exauditus, ac praecipue salutare Christi signum in hostili praetoria elatum, & nostros alacriores ad victoriam perficiendam fecit, & Turcarum ardorem adeo restinxit, ut capta fuga pleriq. sibi consulerent. Nec fere iam caedendis. sed col- Cligandis hostibus, spolijsq. capiendis victores operam dabant. Multi capti , plures caeli proceres Turcae, militesq. praecipui. non pauci in mare dedere se praecipites, ut vel aquis obruerentur, vel ad continentem enatarent. Complures substitere mortem deprecantes, tum quod euadendi deesset facultas , tum quod de Christianorum clementia bene
Sed quae in subsidijs erant triremes,acriter & ipse dimicates, egregie se
quoq. praestiterunt na& BaZanus,lc Requesensius,& Cardona,& Linius, alis q. praeterea duces,ut quaeq. pars premi,aut laborare videbatur, pro communi fide,qua omnibus de Cat,auxilia impigre submisere. ipsiq. strenue dimicantes,ad victoriam n5 mediocrem opem contulerunt.Eodem tem - Dpore, qui ex Christianis in vinculis apud Turcas durissimam seruitu- rem patiebantur, cum nostros vincere sensistent, alij catenas confringere, alij soluti vinctos soluere, omnesq. raptim captis armis ingentem caedem facere . Dum hostes in acie media, ac dextro cornu strenue caeduntur, in dextro nostrorum cornu minus feliciter pugnatur. Ibi duo clarissimi,ac veterani duces ex utraq. acie inter se aduersi constiterant. Io. Andreas Auria atque Luci alius. ambo strenui, & inter se notissimi,quod
eadem litora saepius obij sient.Sed Auria certaminis initio decem, aut duodecim Diqiligod by Corale
189쪽
A decim triremibus instructus in altum sesebduxit. Sive quod triremes, in quibus dignitatis suae summa periclitabatur, in discrimen non adducere caute statuisset: seu veritus, ne hostis, qui multitudine nauigiorum
longe erat superior, cornu latius extenderet, Christianamq. aciem circumueniret. Id enim potissamum Lucialius agebat, ut nostrorum aciem
cingeret: Auriamq. a latere praetervectus, ad puppim cum illo congre .deretur. Sed id consili j ab Auria fuit anteuersu in: licet in mare se latius extenderit, seriusq. pugnam commiserit. Hinc varias subihi reprehensiones: plerisq. suspicantibus eum in fugam dare se voluisse. Sed illum alij vindicabant a culpa,quod arte cautus artem eludere studuisset. Quoquo modo se res haberet, grauiter hoc loco perculis sunt complures B Christianorum triremes; in primisq. praetoria Melitensis. nam Lucialius nostrorum triremes, quae ab Auria se disiunxerant, nulloq. ordine,& i certo imperio mari serebantur,conspicatus, eas incredibili celeritate comtinenti triremium agmine circumsepsit: ea .aggressus, caesis propugnatoribus,serocissime percussit. In hac pugna Ierosolymitant Ordinis milites, quibus est quasi naturale bellu cumTurcis,ad quinquaginta,& S.Stephani equites Florentini complures, Venetiq.aliquot trierarchae,atq. alij non pauci sertissime dimicantes cecidere . Praetoria Melitensis acriter cum Luci alio congressa, tande in eius venit potestatem . sed mox a nostris recepta est: Petro Iustini no, strenuo duce, saucio e Turcarum faucibus crepto. grauioremq.
C plagam hostes intulissent, nisi Auria, mox Austriacus, Columna, V
nerius, Bazanus, dc Cardona, conspecto periculo, celeriter suppetias attulistent, hostemq. prostigassent. Quos cum Lucialius appropinquam
tes , & Auriam triremes in se obuertentem conspexisset, virtuteq. nostr rum mediam aciem,ac dextrum cornu canum, superatumq. fuisse cognouisset, metu ardorem pugnae remisit. ac relictis, quas ceperat, trir
mibus , quam citatissimo potuit agmine in sugam se coniecit . Eum n stri cum sex,aut septem nauigijs ad promontorium vela facientem insectati, reliquas Turcicas triremes, quae erant ad triginta ad litus allidere compulerunt; easq omnes,una dempta, remulco extractas, sed inanes ,& male multatas receperunt. Luciatio velocissime,ut diximus,effugiente.
D qui cum semifractis aliquot nauigijs, quae XXX. serme esse ferebantur,
Mcthonem versus, Constantinopolim properauit, ut ereptum Melite sibus vexillum, captamq. triremem sertitudinis suae signa, Selymo praesentaret . Eum vero, quod iam advesperasset, remige'. fractis viribus de ligati essent, nostri persequi nequiuerunt. Hostibus igitur maxima ex parte caesis, compluribus in vincula, reliquis paucis in fugam coniectis, integra nomini Christiano victoria stetit. Qua peracta, nostri collectis triremibus, ac spolijs, in portum se receperunt.mox saeua exo intempestate, mari q. vehementer perturbato, ne in portu nautagium Disitiros by Corale
190쪽
facerent, nihilq. inde laederentur, qui victoriam dedit, Deus incolumes Aprotexit. Spectaculum visu foedum, miserandum, ac terribile omnino erat, caesorum hominum corpora, cruentatiq. maris foeditatem,arma,
simul & confractaru triremium paries undiq. fluctuantes circumspicere: ipsaq. cadaueru supernatantiu multitudine remorum pulsum praepediri. Erat in Regia Christiana, praeter alios, delecta quadringentorum Hispanorum militum manus.qui seb tabulatis ad longioris pugnae casus, &ad ultimum discrimen reseruabantur.ij nutum Austriaci ad consurgendum exspectantes, ut primum ex condicto editum surgendi signum a diuere,integri vigete . ex improvise exorti, sessis nostris,atque extremoin periculo versantibus successerunt; sublatoq. clamore in lassos hostes strictis gladijs impressionem secerunt. Haec inexspectata acies,improuisat B procella primo confudit,turbauitq .barbaros;mox uasta strage caecidit. Austriacum His ani complures proceres viri,consilio manuq. prompti,pra liando circumstabant. In ijs Ludovicus Requesensius, eius legatus; Be nardinus Cardenas, qui sortiter dimicas morte oppetijt; Lupus Figueroa,
castrorum Magister ; Michael Moncada, Petrus Passilia, & alij pleri
viri summo loco nati. qui strenue pugnantes egregiae virtutis specimen ediderunt. In praetoria vero Pontificia praeter fortissimorum militum cohorte, florentem Romanorum procerum globum Columna secum habebat . In ijs erant Pompeius Columna, Zagaroli Dux, quem illi Pontifex legatum adiunxerat,& Prospereius stater,Troilus Sabellus, Vincentius Vitellius,& alij,quorum virtus,consilium, impigraq. opera hoc bello C spectata in primis est.ex ijs vero Horatius,&Virginius Vrsiini,& Horatius Carata strenue dimicantes inuictis animis occubuerunt. sed hoc praelio Ogregia virtus etiam eluxit Parmae & Vrbini Principum, Lini j Sabaudiensis praetoriae ducis,Francisti Diodi, maiorum triremium praesecti,& Ase,nij Cornei. Nec ijs in hoste caedendo inseriores fuere, Gabriel Sorbellonus,dc Pompeius Specianus, Mediolanenses, & alij genere, & bellica vi tute insignes.Paulus vero Gissetius, PII Pontificis consanguineus, in hoste proterendo nemini secundus, strenue dimicans vulnus in faciem a cepit , trirememq.sibi Insestam,caesiis hostibus, aliorum ope deuictam in potestatem redegit. Michael q. Bonellus, Pontificis sororis nepos, impiger adolescens,acriter pugnans hostes caedebat. Deniq. omnes, & Pontifi- Dciae, & Regiae, & Venetae classis silue duces, siue milites tam egregie se gesserunt, ut ope diuina ingens ille Turcarum exercitus totus fusis, ad internicionem c sus, captusue fuerit. Hunc igitur dies ille, memorabili'. conginus hora coeptus meridi, na selice exitum consequutus est. atque tam breui temporis interuallo,vi, delicet quattuor circiter horarii spatio,placuit Deo, maximam omnium quae in mari post hominum memoriam extiterint, victoriam dare Christianis. quae res eo fuit admirabilior, quo nostri & militum, & nauigi