장음표시 사용
101쪽
num rationes,ac modi, neconani homini una ope ratio, unaque intentio, ut animantibus, 'quorum actiones a sola natura hientur,quae in omnibus pari ratione decurrit. Atrationalis actus,qui proprie humanae mentis est, singulis diuersus, ac pro an mae conditione alius alij. Vnde emergit tanta iii hominum animis opinionum varietas. Vt itaque ex Pauli sententia: Unicuique datur manifestatio 'iritus ad id, quod expedit, ac variae hominibus Rint delegarae itinctiones,ac munia,quae Deus prosito arbitrio cuique distribuit, diuidens sutinaspi ritum cuique, ut vult ita sita cuique propria ac peculiaris anima, quae ab uno opifice profectasst, sed non pari dignitate praedita, non eadcm intelli gentia, ac rerum cognitione imbuta, sic tamen ut Virtutum, vitiorumque sit capax, atque insita vi optima quaeque amplecti possct, ac vitare noxia, licet invalide ea perficiat, ubi diuino praesidio sit destituta. Quapropter non absurda mihi. vidcturilla Aristotclis comparatio, qua mentem hominis assimilem facit tabulae rasae, nullisque expolitae . picturis,sed quae accommoda est,aptaque Vt quid uis in ea adumbrari possir, ac delineari,aut vitioruscilicet monilia, aut virtutum simulachra. Q spectat illud Diui Pauli, ut in opulenta magnifica que domu non solum vasi aurea dc argentea sunt, versim & lignea, & testacea, quorum illa honesto usui destinantur, ista sordido, parumque honesto:
Sic Deus 4n hoc mundi theatrum varias corpo q, ac animorum differetias produxit, Varijsque personis illas induit ac diuersis instruxit ornamentis, non tamen sine spe excellentioris muneris as ea quendi, Neque enim cuiquam ademptus est cona
tus, aut industria, qua eniti posset ad praestatissima& consectari optima: imb ad illa huic adminicii latur remunerator, ac cunctatem imp llit. Sic qui sua
102쪽
tia culpa λrdescit, ac vitiorum coeno obductiis mimo cui est,expolire se potest,abstersisque ibrdibus cilici vas m Dea i
honorificum, atque usibus praeclaris accommo IV dum Assignauit siquidem Deus Opi Maxi. cuique peculiarem corporis habitum, suaeq; naturae comgruentem animam,tamen multis modis immutari sint apta. Desciscit enim nonnunquam homo, ac degenerat ab integritate, suique piaestantia: seu corpus, seu animam spectes: atq; originis suae oblitus, sordibus,tutoque vitiorum inuo luitur: nonnunquam vero latenter a Deo instigatus ex malis, quibus erat deuinctus,eluctatur,atque ad virtute,
ad probitatem,ad honesta qua qui titur. Cuius rei documenta sumere licet in filio prodigo ac de
coctore,&Saule. Omnibus itaque sua mens, suaq; anima obtigit,sed quae diuino mimere,ciusque a flatu multiplices dotes, variaq; cha rismata, concipit: licet non aeque valenter omnium mentes :spiritus diuinus impleat. Accipiunt quidem omnes de uberrimo eius sonte, sed alius alio atquem tius. QuPd taletorum distributio nobis inculcat, ρμ' qua in obeunda negotiatione salutis nostrae dili gentiam, industriam nostra licet inualidam acuit atque extimulat, & Dei dotes amplificandas', ait 'gendasci; praecipit. Vni enim quinque, alteri duo, tertio Vnum partitus est,cuique pro ingenii sui ca. ytu, vique operis huius Chorago pecure, atque
ociusiique esse visum est, expensi, acceptiquera tionem suo tempore exacturo. Sic Paulus Timo- r. cap. titheum commonefacit, omnibusque eius nomine aurem vellicat, ut functionena suam curaelia
beat,ut donum si iritus tanquam ignem sopitum, . iamque evanescentem exuscirent, ut exculta vec terno delegatum munus sedulo exequi studeant. μέρης' Hoc enim a suis exigit Deus ut quisque suam spartam exornet,ut minam concreditam adaugeat,
103쪽
cum foenore refundat. Et quoniam non patituro tiosos esse nos, nec intermittere indust riam, sed contineter excubias agere, atque indefesso labore
insistere nundinationi. Negotiam in s i liquit donec veniant. Quod cum organum electionis Pau
lus sedulo inculcaret alijs, id ipse omnibus modis praestare studuit , sic ut in legatione sibi commis a caeteris magis seruidus fuerit, atque in Apostolici muneris functione obeunda alacrior, vividior M. Vt itaque in gemmis, animantibus, herbis, sideri bus discrimen est, ac flos alius alio odo ratior, ac gemma alia rutilantior: ita an animis hominum uenit, quae peculiari quadam vi, ac facestate in structis, varias operationes, diuersosque effectus proserunt. Qu madmodum enim ut Paulus ait)suo cuique semini vis insita, atque alia caro pecua dum, alia hominum, aliaq; species, ac decor cor poribus coelestibus, alia terrenis: alius Solis fulgor, alius Lunae, alius alterius sideris splendor: ita cor pus hominum aliud alio praestantius, habituque magis generoso, ipsaque anima clim in hac statio ne,vitaeque huius decursu, tum in resurrectione
pro sua serte, ac meritis que quisque ad Deum re ferre debet, nulla philautia suique fiducia ) di nita tale,& conditione potior, gloriaque superior. Maiagna siquide cum in prisenti falculo, tum in futuro inter,pbos improbosq; disparitas, ac dissimilitii do, multumque diuersa conditio. Impij enim in me dio iustor si non subsistent: sed ut quisquiliae, aliaci;
venti ludibria dissipabuntur. Itaque Paulua ex natura rerum multa oculis nostris obiicit, quorum intuitu atq; obserpatione, arcana diuinitatis no bis innotesi unt. Sic in negotio Christi ab odore, ac fragrantia rerum corporalium sina ilitudinen desumit. Vt enim effluxus atque expiratio stir
104쪽
vel ossendit: sic anima ex qua emanat salubris halitus,aut insalubris, Christu vel suauiter assicit, vel penitus offendit. Mus est equidem Hor, E caeli vi origo AemAs.
Sed ut ignis alius alio calidio ac pro nutrinaento, Siniae ab cibiectoque somite urentior: ex oleo siquidem,pi rentibin re ce,sulphure, bitumine, naphta quam peti oleum vocat inflammescit ardentius ; ita anima pro sua
facultate ac viribus, proque acceptis dotibus vim suam in corpus exerit, est 4; in proserendis achionibus vel agilior, vel remissior. sic tamen,Vt corporis habitus,ac constitutio,quam Graeci vocant, eiusque organa animae subserviant. Par est Genim amratio in malis Geniis , quorum alius alio nocen tior, hominique magis infestus. Sic in Evangelio Beelzebub princeps D moniorum denominatur, tanquam in malis infercndis praepotens, ac magnarum virium. Sic Euangelicae narrationis tales malos genios nocendi studio ac malignitate di Maribuo. scernit. Is enim,qui minus virium obtinebat ad perturbandam conuellendamque hominis memtem, adsciscit sibi septem deteriores se, accolla tis viribus ita illam occupant, ut sublata sit omnis emqndatioris vitae spes, omnisque ademptus ad saniorem mentem reditus. Q dii fas sit corpq Sisilearea conferre incorporeis, ut stannum, plumbum, metiaris.
argentum,aurum, aes,cuprum,orichalcum,omnisque generis metalla suas sordes concipiut,suamq; lscoriam atque aeruginem contrahunt: Utque
gri inculti, squalore ac situ obducuntur,sisque et Simile ab m--ο ania, ac infelix lolium innascuntur: ita animae citusibilantia sua vitia contrahit, ipsaque exculta splendue re virtutum nitescit: neglecta vero vitio
r fuligine densescit atque obtauratur. Nec est quod
105쪽
quod quisquam opifici suo obib luatur, aut cum
illo expostulet, ut i nauus ille, qui acceptum talen tum defoderat, cum ad omnes odor Serua toris di manet, impressaque sint culcitie Diuinitatis ve- 't esse visiq; sic Vt gentibus etiam a Deo alienis indita. Dbmutat. sit,inscriptaq; naturae lex, cuius instini lii mens it Rom. a. lorum Dei notitiam concipit, ipsi hue conscientia attestatur, ac ratio dictat,quae seisi ii , quae vitare conueniat, quantumque inlaonesti honestique sit discrimen. Sisque itaque efficere curet, ne ianua Nauuinae lex num incassumque hoc munus accepisse videatur, ii eiu ' nec Deo, cuius arbitrio omnia decurrunt, obmutamuret, quod minus praestantem animam sit con
sequutus: sed quam obtinuit, foueat, illique, ta-gro sterili,ac ieiuno culturam adhibeat, sparsoque similia ista Verbi Dei laetamine sementi praeparet. Ipse infir tu ramoni. mis conatibus,promptaeque Voluiitati non est de futurus. Nihil autem animae saltibi ius, magisque Boreatis ad sexigi sexum, quam contineter sacrarum literarum meditationi insistere. Haec siquide ira vitiis mede Lilitam tur, haec morbos expugnat, haec animi moerorem diluit,mentiq; offusam caliginem discutit. Nullum est remedium sanandis, restaurandisque ex hulaceratis mentibus cssicacius, magisque praesciit ncum, nullus morsus tam virulentus, nullum uti nus tam laetate . quod hoc medicamine non sanescat, atque obducatur.
Feruet auaritia, miseraque cupidine pectu 'Hora. libr. i. Sunt verba oces,quibus hunc lenire dolorent
m V magnam morbi d onerepartem. Laudis amore tumessunt certa piacula, quae te Ter pure lectopoterunt recreare libero. Inuidus,iracundus, iners. nolim amator' Nemo adeo ferus est: qui non mitescere posit, Si modo culturae patientem accommodet aurem.
106쪽
na ccommoda praestat Philosophia non humana quidem, ut Horatius existimabat, sed coelestis Adiuina, quae naturam luxatam ac collapsam integritati pristinae restituit, quae fiducia erga Deum reli mi in nobis excitat, illique nos conciliat, quae animistucti es tranquillitatem adfert, mentem a ue firmam ac utiluas. stabilem: tua ni hil homini in hoc turbulento vitae salo optabilius. Quo spectat illud Pauli, quo nul- , viii lus innac palaestra exercitatior: Omnis scriptura 'diuinitas inspirata, utilis est ad doctrinam, ad re dargutionem,ad correctionem, ad institutionem, vae hominem iustum efficit, ut integer sit homo iuinus, ad omnia officia pietatis accommodus.
De anima immortalitate, atque indubitata, certai corporis humani refrrectione I tum qua ratione ac modo id perfici continget:
Denique quanta ex tanto munere mentis Grectio in Drum,quantaque morituro siducia consequendaesalutis.
NIHIL homini calamitoso, morbisq; ac maia Medytatis Q. lis innumeris exposito, in huius aeui decursu plus teritu i adfert commodi, depulsoque mortis metu plus p ide M. praebet solatii ac fiduciae, quam ut subinde conte pletur alterius vitae beatitudinem, ac felicitatem: eiusque rei potiundae spem certam atque indubi tatam concipiat. Quye consistit in animae i minor talitate ac corporis resurrectione, totius fidei no p se strae basi solida atque inconcussa. Inanis siquidem: hqm foret labor omnis noster, atque irritus conatus: o ' 'mnisque vitae nostrae ratio, cultus, institutum, religio evanida atque impostvrq affinis: si tanto, tamque salutari bono frustrari nos, atqtie ab alterius vitae expectatione decidere contingat. Rus mirari
107쪽
nis,cllia viii rcare homines,quam bruta existimant, quiq; ani extingui, nec a morte quidquam h minis supercsse contendunt. Qui cum in naturae
operibus prorsus caecutiant, atque hallucinentur, Deique potentiam vel non agnoscant, Vel ex rebus conditis non observent, fit ut mens illorii assequi, aut rationem inire nequeat,qui effici possit, ut anuma sit aeterna, ac nunquam interitura, ipsumque corpus rediuiuum sit futurum, si que integritati aliquando restituendum. Clim autem Deus homine immortalem esse, ac perpetuo illum subsistere vota
luit, ad imaginem &similitudinem sui illum codi dit. Qu9d si nomo Dei imuinem refert, eiusq; similitudinem exprimit: necesse est eandem cum origine sua naturam consequi,atque aeternitatis sore Mois mi consortem. Huius muneris dignitatem ac praestan- ὰ ,-- tiam non sunt sortitae I eliquae animantes: cum nul' la in his se proferant Diuinitatis vestigia, nulla
mens vigeat,dcsis ratio, memoria, intellectus,tudicium,artes, disciplinae, rerumque peritia desider . tur,quae hominibus Dei munere affatim sunt attri-
in buta. Quapropter piaculum est id statuere mortale caducum, quod a Dei substantia prodiit, quodque a diuina mente homini est inspiratum.vt
igitur Deus aeternus, omnisque interitus experir ita anima quoque humana tanquam diuinae essientiae particeps, aeterna,atque ab omni corruptione im- meta homi munis. Caeterum cum Deus hominis gratia omnia
niue diuinita- condidit, solus homo Dei causa, atque illi confor- is larii et . mis est creatus eoque effectum est Ut Deus a muniadi exordiis mirifice erga illum assici coeperit, illoque se oblectat e, atque eius familiaritate dccosue rudine perfrui exoptauetit,adeb ut huius causa humanitati uniri sustinuerit, atq; immortalis mortali agglutinari : quo diuina natura humanae coalescar, atque
108쪽
ntque uniatur hiarnana Diuinae. Cuius rei fidem ι ilia suo hoc testinuanto astruit Dei patris sapientia ruries
Christiis,qui hanc nobis salutem peperit:.Dominus tui . possedit me ab initio viarum suarum, antequam firmeta Lquidquam faceret: ab initio atque ab aeterno extiti, Dei amores quando praeparabat caelos, aderam: quando certa propenso e lege, dc gyro vallabat abyssi,' quando aethera fir mabat sursum, & terram deorsum, cum eo eram cuncta componens,&delectabar per singulos dies
ludens cora in eo omni tempore, itidens in orbe terraritio,&delisiae meae est e cum filiis hominum. Quae hoc est, ut Paulus ait, amor ac Πνυῖ ropensio erga homines, hoc effecit, Vt omnia no is per Christum sint comunicata, ut par sit cum illo nostra conditio similis sors aequalis haereditas:
coque, fit ut quidquid in Christo expressum est, in homine quoque sit exprimendum. Ipse ternus est, ac pereniter subsistit: id illius beneficio consequi
tur homo. Ipse primus resurrexit deuicta morte, auctor, princeps, ac primitiae tanti triumphi: illius Virtute caetc. i omnes sunt resuscitandi. Qilamobrenemo sibi tam sit iniquus, aut in tanti muneris auctorem ingratus, ut nominis huius honorem sibi vel inuideat, vel ab se repellat. s enim tam stu Mm pidus, qui se ab interitu vindicare non cupiat, ac perenniter subsistere exotitet liotius, quam tua morte sopori, sublataque omni emergendi spe, in sempiterna mortem deuolui 3 Scio equide non nullis plausibilem videri hanc de animae immortalitate persuasione: ac corpus in eandem sortem retacipi, parique futurum conditione, aut aliquando . revicturum prorsus abnuunt. Verum hi naturam nominis,lsetiusque conficiendi opisci j rationem immortalita no penitus excutiunt,nec in illude figunt oculos, a te homini lucis huius auctor cxtitit, & cuius virtutes' i Vivitae auspicia est cosequutus. Siquide cum anima, F a dc corpus
109쪽
& corpus indiuulse inter se connexa homine con stituant, necesse est,ut totus homo, hoc est, & an ma immortalitate potiatur, & corpus per resurrectionis mysterium eiusdem muneris sit futurum particeps. Neque enim admittet ratio formationis hominis,ut alterum sine altero suo fine, cui destia natum est, potiatur,Vtque dimidiatus homo, aut tera modo pars beatitudinem consequatur: nece se est igitur, conditiq; operis ratio exposcit, Vt corpus aliquando reuiuiscat, ac postliminio coniunctum animae pari sit futurum cum illa conditione,' eiusdemque muneris consors. Cum.enim Deus sori ullum an mando homini esset intentus: Faciamus, inquit, gumentum hominem ad imaginem et similitudinem nos a. resurrectio- Quibus verbis non alteram modo partem desi nauit,sed totum hominem, qui ex corpore & an
ma conflatus est. Haec enim duo Vnita ac congluti nata hominem coficiunt: quaecum sint discreta, ac
diuulia, hominem dissblui contingit, ac nominis huius honore destitui. Quapropter mihi ratio exigere Videtur,Vt Vtra itie pars eundem finem conse
quatur,scilicet ves beatitudinem, si vita innocen ter sit transacta: vel damnationem,si nequiter. Nec proscctb seret rationi consentaneum, ut ab illa stalicitatis spe corpus excidcret, cum huius aeui mo-orm lestias aeque perferat. Siquidem animae. caussa non- mi causas' nunqua flastris scuticisci; subigitur, accipit plagas riclitari. ac cruciat', lolores csicipit, periclitatur, Vitaeq; discrimen subiti sic ut illas animς potentias sentientem ac Vegetantem, quae brutis etiam communis,
pertundi contingat ac dilaniari. In sentet iis enim. dictis persuasionibus, opinionibus, indiciis nonnunquam sito incommodo animae acquiescit, atq; Obsequitur, se in omnibus socium praebet & mi nistrum. Itaque non immerito iniuria assci corpus
VM qm' videretur, nisi eodem beneficio utatur. Est quidem
110쪽
corpus animae instrumentu, quo actiones suas per modo animi scit, ac functiones suas exequitur: sed alia ratione, virum: ηιλ corpore animato ac sensibili utitur anima, quam opifex, aut alchitectus serra, malleo, securi: cum
singula membra aptissime ossicijs suis sint distin
ela,multisq; usibus possint accommodari. Hoc autem discrimen inter corpus & animam statui pocse video,quod inter Solem & Lunam. Ista enim li Elegans tam cet lumen a Sole mutuetur, non tamen omnino paratio a iste propria vi destituta est, fertur enim peculiari mo m luna dω tu, suum que circulum absoluit: lumen autem Es mpia. Sole concipit, ut speculum, utque lebetes,ac pelues Perpolitae ex opposita face spicitorem, nullum ve Si eape volumen exhibet, nisi a sole illustrata, sed tamentiosa censeri nequit, cum menstruum cursum per μ' sciat, suaque coeli spatia nullo solis adminiculo metiatur, Sic anima corpori quidem vires suppeditat, at illi no desunt innis facultates,& potentiqnaturales, quatuor humorum qualitates, quibus efficitur omnium functionum c. apax, atq; ad quiduis exequendum appositum . Et quemadmodum sol sua patitur deliquia,lunae queant eruentu occultatur, similiter & Luna tertie obiectu ἔκλειψιν desectumque percipit: ille cum per lineam cam decurrit in eodem gradiu ista in oppositis: corpus & anima sua percipiunt detrimcnta ac rliquia, ct pars altera alteri nonnunquam Vel pro dest, vel officit. Cum itaque tantus sit in his con sensus tam fida societas, illaque tantisper, dum i
hac vitae statione excubias agunt, mutuas opera, tradiit, par est ut corpus per resurrectione innova tu eiusde muneris sit particeps, atque in eundem cρηβη municipatum admittatur. Qua autem ratione id corporis crperfici c6tingat, si quis, ut Thomas ac Nicodemus anime. ob ingenii tarditatem assequi nequit, ne Deo vel