Leuini Lemnii ... De occultis naturae miraculis, ac variis rerum documentis, probabili, ratione atque artificiosa coniectura explicatis, libri 4. ..

411쪽

. MIRACULIs LIB. III. . δ. renis una cum gam maris ac minutis pisciculis .a--tarullisque purgamentis subducitur. phycos Vero aut . sucus inaruitus Algae assinis est, illique forma at- , , . : que effectu par, ut Aristoteles sentit &illo postriri or Plinius. Muscus autem aliud ab iis statui de ibet: Quorum una species non ibium littoribus,mor am- . sed etiaris rostratis nauibus adnascitur, ubi ex longa peregrinatione in portum sunt delatae, quibus . . . non tam muscus& Alga, quam testacea quaeque, tum Echineis pisciculus adhaerescit, quae nauigia remorantur , accursum retardant: ob id nostrates scopis asperioribus des ricant, & ferramentis uncis. atque incuruis deradunt, quo carina uncta ac iquore perpolita seratur concitatius,totaque u Iificatio perficiatur celerius. Est aut cm vulgare . hoc musci genus in Oceano Belgico copiosissimii, Mus colore virescente atque herbaceo, quod tamen in rinin frutia flavum aut subliueum elanguescat, ut aestate dcs co a concrenente vitis pampini aut arborum folia nulla radi in 'ce fultum aut subnixum, tenacitate tamen quadam solo, cui incumbit, assigitur, Vel extremis lita torum oris ac marginibus, expansum, emergente, mari attollitur, ac Hibsidcnte demittitur. C terum . muscus maris, qui a Diqscoride describitur, ab hoc prorsus diuersus; siquidem ea herba censeri de ei. . aut fruticosa concretio,ac vilosa congerieS, tenui- ibus sestucis,cauliculis exilibus, ima pλrte lignosis. solliculis capillaceis, crispis accirratis, colore inca

no ac cinericeo, Venustate rubicundo, odore ut Abrotano, aut Absynthio marino, cum grauita- .. .

te iucundo, verminosis, de qui lumbricis infe flantur cfficax & praesellian ea, redacta in pulue 'rem herba eaque denarii aut drachmae pondere ex lvino exhibita; est enim pari effectu cum ab smin o Seriphio seu marino, illique amnis & cognata. ubi primum emergit atque emicat, si numerosa.-

412쪽

Grassiua a solita, ac fruticantes cauliculo , si cincinatas cir rustiam- ratasque simbrias spectes, Corallinam circumforatis herba nei vocant quoniam Corallo,qui in maxi Ligusti co alijsque littoribus retibus subducitur,adna re. z λdo Mastat atqki inplicata sit. Sunt autem apud Zelandos mici dicti a Belgarum extremos, quos Maliacos Tacitus voca Dcialico. a sociali concordia,ut paulo post explicabo fissius, eo inta. longe lateque exporrectae planicies,atque ab agge- rum descensu, uberrima pecori saginando pascua, in quibus se proserunt variae herbarii species, Enu . . Petrum Crithum Kali seu Sedum marinum, Atri- plex, Portulaca, Brassica marina, Halimus, Ononis seu resta bouis . flore purpureo ac ramusculi aculeatis atterendis calculis accommoda. Alga Coras

tritae. lina fruticulus. Rhamnus verba renosis dumosisque collibus familiaris est tricubi tali altitudine, quibusdam locis arborescens, ut paliurus, qu* mi pus

foecunda, ramis rigis ac frangi contumacibus,oleqsoliis, dedangustioribus superne viridibus: imas

parte, qua terram spectat, albicantibus, baccis seu acinis rotunditate ac magnitudine myrti aut pisa: Romanensis, in se numerosa congerie racematina compactis, ac ramis arcte implicat is assixisque per exiguo petioli appendice, colore flavescente ac tu

leo, maturitate crocato, sapore acido ac peracerbo,

quici; affatim saliui elicit, ac febricitantibus sitim .

compescit, unico intus nucleo aut Vinaceo, non la- pidoso, ut corno aut Oxyachante, hoc est , spinae illi acutae, quae mense Maio, ubi omnia florescunt, sp . ctabilis en dc odorata,aut Crespino,quae Vulgo Ber beris dicitur. sed qui delibus facile at erat tir: quod vero dumetis atque arenosis locis peculiaris, Zelandis vocantur: Adornantur autem apud nos hoc virgulto coenacula ac triclinia ineunte at

tumno, quo baccae luteo calore suffundi incipiut, . . atque in multam hyemem spectaculo sunt, ocu iosque

413쪽

los, e reficiunt, atque acido sapore nauseanti ac fastidiose palato gratificantur. Me mihil huius fri licis David, qui multis locis appositissimas simili- ' udines ad persuasionem proteri in religionis ne

otio ex natura rebus concinne petitas: Antectuam1pinae 3 estrae, inquit,adoleverint, atq; obduretcant in Rhamnum conteret ac conuellet vos Dominus, Dauidis α&liquescere faciet, ut limacem ac partum aborti- cusiuim. Quo designat improborum factiones, tyran-ιμ nidem, minas, potentiam, conatus, molimina irrita fore atq; inualida, nec ad inferenda, in comoda, xllis viribus instructa a Rhamno desupta similitudine frutice vbyadoleuit, aculeis infesto, ita ineutexere tener est,mollis, tractabilis ac min' noxius. Sutaurin locis hisce ma ritimis coplures herbae,ac stri rices, quoru nonnullae a littoribus remotiores auram quidem marinam concipi ut, at salo non per funduntur: aliae subinde irrigantur,maris aspergi ne, siquando exundat Oceanus, ut hibernis men- . . sibus assolet Luna vel plena,vel primum inchoata . . quo fit, ut omnes stirpes maritimae squallido colore, atque incano, tum minus,quam hortenses, με ' floridae, nec virore tam grato atquσamabili: quarum tamen monnullae tron satae, ac cultu edomitae, spectatiserescit adunt, ac frodescunt virentque

speciosius. Simile quiddam perspicinans in cel 40--o si Laiibiis pistoribus,qui furno adstant,carbonarijs, sabris ferrari is, aurificibus, qui argentum inaurant, quod argento vivo perficitur, in iis, qui stannum,

aes, cuprum, plumbum cudunt, qui omnes suo se colore produnt, ac non natiuum, sed ex emanan-h imi,u- ibus vaporibus, ac circumsuso aere alienum atq; a scititium exhibent, ita ut plerique eorum colore

buxeo, mustelino, lurido, gilvo, susto fuliginoso conspiciantur: qui si aliud vitae genus asciscant, ac deserto plebeio,patritio more Vivere inceptet, coim i

414쪽

s6r DE OCCULT. NATURAE

festim alius oris decor, ac species, alia in facie aevultu, totoqile corporis habitu dignitas Hucere incipit, tamet si sere quidam referant veteris opifi- 'cis vestigia, quibus olim erant assueti: quod ipsum etiam in seruis, ancillis , rusticis obseruamus.' i

415쪽

vi efectuque Lunae, cultu motu impellitur Oceaniti, σquiamoribun ac morbo δε- ploratis obuenire soleat, ubi cum morte luctantur,atque evitaemgrare incipiunt, ex

accesse recessitque Oceani, ac Lunae decursu,

cuius vires escacius, quam temperciplutatqu: experiuntur maritimi.

P. I. IV A vi polleat sydus hoc

nocti illustrandae attri butum, nobis ' ac proximum, cuius Vis animaliu corporibus in- cumbit, atque humores agitat, superius demonstrarum est. Verum cum

mire sit essicax non soli1 Lumeris in concitandis ciendisq; quos movi tempestatibus, ac fiuctibus marinis, sed etiam in acuaninserendis exasperandisque morbis, nepe apopi xia,lethargo,stupore epilepsia paralys, hydropisi, 'catharris,ac pituitae fluxionibus,paulo accuratius Ide huius natura disserendum, eoque magis quoa Oceani accolq eius vim essicacius percipiat. ii quam . -

416쪽

' quam qui ab illo sunt remotiores: cum eni pro - , xim E consistant, illoque sydere in Occidentem in-' clinato, propius illustfentur, nec ulla obstent, vel

nemora, Vel montes: manifeste vim Lunae conci

piunt, ac humidis illius radiis affluentius made- ωrr scunt atque irrigantur. Nam ut Plinius ait, Luna foemineum ac molle, nocturnumque sydus , humorem inodet quid erit: at ut Sol, non attrahit,ia F cunctaque humifico spiritu implet,ac turgida ef5- :: cit, quo fit, Vt qui regiones humidas frigidasque occupant, excrementis ac pituita scateant, ac sub-. inde tussi, raucedini, cori fae,multisque alijs fluximi nibus ac catharris obnoxij sint ac insinentur,pr

sertim otiosi, isnaui, sedentarii, qui rarius exercitationi aut labori insistunt, in quos propter l,

. - , morum redundantiam Luna potentius vim suam

Uuρμ ω r Vt isti eaeteris eius motibus effectibusque sint expositi. Nam baiuli,nautae, Vectores, assectibiis agricol compluresque alii laboribus assiseti,qui

P excitato auctoq; calore natiuo excrementa, si quae acciuata sitnt, conficiunt, minus huius syderis imcommodo assiciuntur, nec magnopere illius Vim Percipiunt. Caeterum, ut quae longo a me usu atq; perientia obseruata sunt, proferam, quam Vim naturae parens, qui usibus nostris omnia accommodat, Lunae attribuit, praeter naturam illam fa- . cem ac clarissimam lucem,quq mutuato a Sole Iu- mine, mortales illustrat, praeter ea, quae cochylijs. ostreis, piscibus, satis, herbis,arboribus incrementa ta confert,obiter indicabo. Plinius ex Aristotelis

tib i. Ust. sententia,Nullum animal in Oceano Gallico, nisi stu recedente expirare aut extingui asserit: cuius' ' sententiam ut non ausim contentiosE improbare aut refellere: ita hoc cuique testatum esse volo,n5 - ., exacte omnia illius opinioni respondere cVm no-

Billos depraehenderim,ex decursu aspectuque Li

417쪽

siae oceani accessu, atque aduentante aestit pira-

re: plerosque in recessu ac subsidente fluxu opprimi. Siquidem in maritimo Belgicq regionis tractu, . Pro humorum redundantia ac desectu, diuersam obseruis emigrandi conditionem ac modum. Alii enim ex Lunae decursu, cuius impulsu sertur O-inaris accedeceanus, intumescente fluctu,alij stibsidete vel in tepen ista tereunt, vel conualescunt, humoribus scilicet spi tat. ritibusque motu atque aspectu syderis, vel agita tis, vel sopitis. Sic in pronuncianda Crisi, hoc est, deserendo iudicio, quod vel mortem, ve salutem

denunciat, omnes, quos morbis tentari obseruo,

. qui in humorum plenitudine consistunt , seu pul

monis inflammatione, pleuritide,angina,apOpi xia, lethai go, morbisque pituitosis, atque inter c laneis, quibus corpus intumescit, atque hydrope suffocatur, Luna plena,atque orbiculata,aestuque exundante extinctum iri prὀnuncio, aut salte plerosque eorum, pro morbi ac corporis conditione e ac natura manifestam alteratione subituros sub sequente subita sudoris, vel sanguinis eruptione, vel ex quavis parte aliqua humoris redundantis , euacuatione ac profluuio. Hecticos Vero, Matabe,marcore, siccitate,nurrimenti desectu ObnO- iis ore i

xios, denique silicem ia, decrepitos ac caput re fluxumo 'senes silenti luna, fluctuque subsidete, interitur Osιur. denuncio. Et quo plenitudinis auid efectus causa maior aut minor in corpore consistit, eis vel serius, vel citius morte sopiuntur. Ita qui aquis distenti sint, qui corpore opimo existunt, atque obeso, si ancipiti dubioque morbo, & qui ex humorum re

dundantia contrahitur, corripiuntur, statim acce dente aestu, ac vergentein plenilunium, aut noui

iunium sydere opprimuntur. donnulli ubi fiuct iam medium obtinent: alij cum in somno consti . . 'terit Oceanus , vitae finem imponunt. Ediuerso,

418쪽

rui sicco sunt aridoque corpore, macilente, si rigo. , s u llidi, exangues, extenuati, subsidente labe teque aestu, atque in Occidentem conuerso sydere 'sensim placideque 'bdo miscunt. Eorum nonulli pro vitium defectu defluaeu medio nonnulli extre Ino, portuque Vacuo. Nec solum aegrotorum corpora' ab externis hisce causis assiciuntur, sed et iam qui in culpata sanitate fruuntur, Lunae vires effectusque percipiunt, Verum quo quisque magis ab optima temperie deflexerit , eo pro'aptius do loribus in sellatur, atquc aurae Lunae que mutatio nibus fit obnoxius, praesertim ubi huiusmodi cor poribus vitiosi putridiq; humores subsunt. Si lii na vel inchoata primi , vel plena, atque in orbem

circinata, flanteque vento rigido, masculi, inebra nae,neris, panniculi, tendines rigescunt, accotra acti cotortique doloribus acrius concitantur. Haec de Lunae vi atq; efficacia,motuque Oceani nemo ut Va-

na aut anilia figmenta respuaticu nihil illo certi', in ec veritati magis consei tanea: si quide huic reisdem facit experientia, illici; ratio suffragatur eratam iri ijs, quae inanima sunt & sensus expertia. Napelles cetos' ex vitulo marino seu phoco detracti, rigescunt, ac pili eriguntur accedente maris aestur rursus demittunIur ac staccescunt, eo subsidente, quod Je Plinius non subticuit. Tale quid dan etia :interrestribus quadrupedibus obseruamus, quar uni pleraeque in arboribus victum venantur: nana Sebellinae atque Armelinae pelles si in imo arca, reponantur, illasque vestibus impositis oneres, post triduum plus minus in summum emersis. vi debis praesertirii Sebellinas, vulgo Suber. Cum ea

nim animal id agile sit & inquietum: non dissimi lis sere mobilitas tegmini detracto inhaeret , prae sertim ubi Aquilonio flatu, hibernisque siccita tibus ac gelu rigido auulsum est. Nam si ulli ani- . mantium

419쪽

MIRACULIs LIB. III. 36

antium pelles arili uis mens bus detraxeris,cunt t', culis, pantheris, scopardis, lyncibus, hyenis, seli

bus, vulpeculis, sciuris, multelis, di quas viverras vocant dc fornas, tum plerisque aliis, ex V μ' quibus=n hibernos usus tegumenta conficimus, magna ex parte pili defluunt, quoniam illorum radices non fixe inhaerescunt, hiante scilicet laxa-

que cute, quo fit, ut huiusmodi pellibus sussultae ε. estes a blattis ac tineis citius infestentur, quod intempestive, nec opportuna anni parte a corporibus exemptae detractaeque sint. 4ocirca inconsultὶ faciunt, qui aestiuis mensibus, flanteque Austro vel Africo, culcitras, lodices, tegeticulas, aulaea ac tapetas, vestesque cultiores in seriarum sesiorumq; dierum usum repositas,ac decore asse uatas, quas nuptiales Matthaeus vocat, Austi alipotius aurae, quam Aquilonari ventilandas expo-irunt,eeri si, humido obiici ut, cui rigorzac siccita- te coeli obdurescat tegmin , de indumenta quaeqῶ meliorescant:tali siquidc ratione vermiculos,ter dines, tineas, blattas, quae vestimenta depopulan tur, ac vel corrosione vel attritu vitiant, exaresce

se contingit & aboleri. Frigida siquidem dc sicca

assima ndis rebus accommoda , tum crebra con- cuilio ac conquassatio, quae pulverulenta quaeque ac situm mucoremque discutit. Nam quaecun clue immota arcis ac loculis concluduntur, nec per Π

ri contingit,aut flatibus agitari, putent,sordes cur, olida efficiuntur,ac detrimenta concipiunt, atque in dies efficiuntur deteriora. Nec etiam nocturno vin tepore cubili imponi debent, aut lecto admoueri: peues det na sudor, qui ex tepente madidoque per nomirnariorei

quietem corpore emanat, atque expirat,m vcstes atque indumenta, contectasque chlamides astu mitur, sicut tepore quodam ac corporis exhala

420쪽

qualisas concipiant. Calida enim. humida proge'eran 'ermiculos dissbrdidis animalculis idonea, quis fit, ut aestiuis

Fo gignati mensibus, auraque subtepida, conclauia,aedes, oe nacula,triclinia, arcae,cellae, omptuaria,horti l A late aede macibus, cochleis, vermiculis, cimicibus,inuistis, corpora culicibus,eructra,crabronib',Vespis, s arabeis cor- .hestiolusca pora vero pulicibus, ac pediculis lentibusquόsca

teant, quae hibernis mensibus minus conspiciun tur,ahit infesta sunt. Omnes itaque hirsutaei I cri nitae que bestiae tum quae tenera mollique lanugine contectae sunt, ex quibus sumptuosae pelles aetegmina conficiuntur, in frigidis potius,quam calidis regionibus degunt, eoque minus patiuntui' pilorum defluitium, quod contractior sit cutis,ac condensa astrictaq; sei re pellis: quo fit, ut pilos . tenacius amplectatur, nec cito defluant, aut in au zellandiat ras diffusi evanescant. Sic apud Zela sidos in ipso propemodum Oceani aditu immensa conspicia

tur vis cuniculorum, qua tota Brabantia post sol stitium autumnale usque ad veris initium alitur: . nec leporum exiguus numerus magnitudinis ini sitatae , carne non minus salubri, quam suaui, quae ut ridiculi quidam nugantur) non salsescat. oberrant autem in monticuliis ac collibus areno sis nonnullia sui parte Septentrioni,aut Occiden '. . solstitiali,non arte , sed natura oppositis, ita, t ex aeris frigiditate, atque arenae siccitate saluberrimi existant,ac mire agiles, multo magis, quam

in caveis pasti ac saginati,s r sertim si fanguine huciniculi mano alantur, ut Chirurgos quosdam factitasse . η η' θ M audio apud plerasque nationes, qui sanguinem, ης quem hominibus nonnunquam morbidis incisa si ro, vena ad iniunt huiusmodi bestiolis obi jcjunt: quo quidem mi restaginantur dc pinguescunt, sed alti . mento insalubri, atque hominibus noxio. βylii sies itaque,inquieti, exercitati, instabiles, palan-