장음표시 사용
431쪽
portumque inibi insignen4, ac clari 'mam nauiu fitationem exteris exhibet, deinde paulo longius progressius, bipartito cursu Brabantiam ac di iam a Zelandia discriminat, siquidem sinistra .
Austriina contortus ac d cflexus, Flandriae oras ac littora persequitur,alioque nomine insigni tu , . . . Non te a latratu ac fremitu vocatur, quo per Zuyx
beuelandia ac Uitala chria in Oceanum talem patet aditus, ac rursus in has oras accς iis . novi di dextra vero relictis Brabantiae finibus continuato cursu,seruatoq; veteri alueo per Scaldiae insulae littora violento vastoq; gurgite in Oceanu deuolui tur,atque ex Vctusta appellatione Scaldis nomina tur Belgis usitato nomine chat, Gallice te scauit, b. D.
unde insula lis e Scaldia denominata, vulgo Schou csimmen .rre. Cuius fluuii precipuit alueu profundum i; gur item coaei nauis vocant que naues consectari
ebent, ne vadis inhqreant, ac sisti cotingar, etiam hac tepestate indigene cxactis lime exploratu lia bent, suoque illii nomine designat, comonstrato loco, a quo ante multos annos Oceani ostia iubare solet, ac fluctib. marinis immergi, ita ut qui de nocte nostrates naut ab hoc desectant, aut in diuersum rapiatur, ut aliqua do usuuenire solet elificandi imperitis, insigni mercium ac Vino
rum detrimento. Exaudiuntur aut hisce loς id si irini uiriugores ac strepitus horrendi, vel subsidente in 'denuiuisti
fluctu vel ubi rursus situs adixentare incipit,ac vetorum violentia exasperatus Oceanus illiuio ob
nititur, quod ipsum potissime usu uenire solet, ubi post Aquil 5es, Austrini stat' ingrii ut, ita ut accolae percepta plusquam miliaris interuallo Oceani ac Scaldae fremitu. tempestatem j mminere ante triduum pronuncient. Cum aut angustiora olim essent oceat ostia, minusq; vasti ac patet es in cotinentu aditus, cospectivi in mare Scal serebatur,
432쪽
Datua siquidem incrudescente quotannis aestu marini culis, quibuι ostia laucesq; dilatari contingat ac sinus laxiores . fauces dua- effici, ut gulosis assistet qui immodico potu se pro ii muri iuunt quo fit, ut flume hoc assiuentiori salo obruatur,nec facile decursiis eius, quo in Oceanum est: . i funditur,conspici queat. Non desunt qui nominis assinitate decepti. eam speciem Aselli piscis, qui mihi aliquando Plinii visu st Callarias, ex hoc
fluuio nomen obtineri credant, atque a S Mel sita ui ob denominari,quod in Oceani ostijs,in qu flum istis ηδε men hoc se exonerat. vel hamo, vel retibus subd de mori reatur: cum a squamis potius, vulgo Stassens nam Melpentestaceis attribuuntur, non piscibus in appel-' latum non censeam, quibus densius contectus Ota iductusq; est,ac velut lorica munitus. eoque fit, uncum elixadus est, nam torreri recusat) cultro doradi debeat ac desquamari,secus qua Aseli', Vulgo erus pissis Obbesi tu laeuore perpolitus, cuted; molli nec squamosa, nec etiam in ipsis Oceani faucibus, quas in fluit,capitur, sed in alto longeq; remoto mari. . d etsi non ignorem pelagios aliquot pisces aliquam do fluminis ostia subire.dulcis aquet illecebra, qu mire pinguescunt, ut Salomones, qui ex Britanni- co Scoticoque sinu, aduerso amne in Rhenum ac Mosam penetrant, ut etiam Triissio, allosae, lacciae Vulgo mugiles Harder accipenser vel sturio. Angualde Vero contra, quam marini pisces,salsam aquam appetunt,qua gustata mire agiles efficinn-tur, minusci; lubrici,atque esui salubriores,quo fit Ut circa Catarhastas nostri'Uen vocant a claude-do in quae apertis .valuis aquam, qua hibernis mei sibus agri opprimuntur , violento impetu in mare profundunt, inusitatae magnitudinis anguillae seriaisis ac sagenis eximantur: verum de his aliquan do uberius,ubi Conrardo Getaero Viro cuprimis
433쪽
Mngium de piscium triuialibus nomenclaturis it ii dedicatum absoluero. Caeterum sume hoc quai parte Scald oras attingit, atque hinc in Oceanu, 'illabitur, Orientales regionis huius insulas ab Otacident ibus discriminat, quaru quae ad ortu spectant, D.οeste cheis indigenis vocantur: quae Vero Austro ac Flandriae obuersae stini, Semesterschel
quasi superiorem ac inferiorem, aut citeriorem ata . -- . que ulteriorem dicas, quorum alii cis Scaldam, a hi trans Scaldam consistunt. Designantiir autem
his nomini b. duae insignes inaestur , quibus prptoria etiam dignitas, ac dictaturae potestas attributa est, sic ut harum praesectis ius,acias sit tota pacsin regione s praeter ciuitatum municipia , quae consultum tutelae ac praesidio subsunt) Regio do
minatu facinorossis coercere, vagos ac palantes corripere, nebulones ac mendicos validos, sicarios oppretares in vincula coni j cere, ac tormentis c
ploratos in iudicio capitis arcessere,qub omnia passim quieta sin t dc pacata, & ne quis inter ingressus aliquid hostile metuat. Obiuit hoc munus multis annis inculpate , eoque praeclarri ac magna laudefunctus est nullius ostensione Illustrissimus virHi eron. a Serosketha equestris ordinis Ileros, multi que aliis nominibus suspiciendus. Adauget vero . soceri decus & amplitudinem pari generis splendore ac nobilitate magnificus vir Iudocus a V ver D ' λuia, rei agrariae in insulae nostrae ambitu praefectus non sine maxima amplissimarum dignitatum expectatione. Excitauit clapsis aliquot retro saeculis sviiij hic decursus inter Zelandos, qui in eodem
sunt cum Batavis comitatu,& Fladios, acerrimaseontentiones ac cruentas pugnas.Appellat autem - atque veneratur utraque natio suos Principes Co
mitis nomine, adiectis aliquot speciosis titulis: qui Donuuati s hinc emersit, qudd praecipue nobilit
434쪽
bilitatis viri Imperatores ac C sares in adeunisi periculis comitarentur,suam i; operam sedulo illis praesta re ni , vulgo G aeu. Quae potestas ac nominis amplitudo tu iani tempore primu ' in oleuit, eamq; appellationem cosequuta in. De inde sub Berengario & Otthone competitoribus ad posteros derivata, proximum apud' Imperato. . rem consessum,ac comitatum obtinuit: Anno aut
Domini 863. imperante Carolo Callio, apud Bata uos illisq; amnes Zelandos hic principatus primu constitui coepit, ac Comitatus nomine designari, ι primus 4; Comitis nomine inauguratus Theodoricus filius Sigis berti. Principis Aquiranis, qui an- nos octo de triginta in eo dominatu versatus, suc- cesib rem Theodoricum secundum herilem filium constituit,a quo ad nostra usque tempora liqc ire gia potestas longa herorum serie ad inuictissimuallipaniariim Regem Philippum deuoluta Comi latus nomine censetur, eiusque proui nciq prinae Duces vlide pes Comites appellantur. Sic qui apud Brabantos nomen sortia ac pler'sq; alios potestate regia existunt, Duces voti. catur a deducendo in hostile agrum exercitu, viil go quasi dicas exercitus ductores. Cum ιido Dam atii Flandri Comes Guido Dampetra proferendet petra Elan- ditionis esset auidus,ad occupandas aliquot Zela driae comes. diae insulas animum induxit, itaque primo Vitala, chriam sibi subi j cere, ac vectigalem facere medita ratur, inductoque in hanc ditionem exercitu nafacillimus erat traiectus ) illam incursionibus, in , . cendio,igni, ferro depopulatur ac vastat, tandem
admodum paratos prompti,scis sentit ciuium ani. mos admotis arietibus, factoque uno aut altero' insultu ciuitatem expugnat. Cuilicimus Batauorum ac delandiae Comes eius nominis tertius,
435쪽
cim ciuitati subsit diu adsert, Zirisaeis stipatus,qii bus maxime fidebat, duobus uno die pretiis victus is ingi ine madidis vexillis unde emerserunt Ziri r zotae ciuitatis insignia sanguinolento colore per 'cgr r fusa) Zirietaeam qua nulla tunc munitior, aut Principi magis deuota, propere contendit Guido victoria elatus, relicto intra Mettelliburgum p r sidio,in. Ziri etaeos omne belli robur conuertit, quos dum sesquiniensem obsidione premit, maximis dam- . nis assicitur. Siquidem oppidani continua eruptione, magnam stra em Flandris intuleriit, multosque captiuos in ciuitatem adduxerunt tandem impetratis utriusque consensu induciis, concessaque sex hebdomadis belli mora, Guido in Batavos expeditionem molitur. Elapsis inducii 4 Zixi et i col et, Mi in lecto milite, instructaq; classe, in V Vala chriam
confestim traiiciunt caesisque ac profligatis Flan e pugnatum dris, ciuitatem in potestatem redigunt, ac perexi . comisi restinguo accepto incommodo, in sedes suas se recipi inunt. unt .Princeps Batauorum ac Zelandorum Guil elmus eius nominis tertius percepta tam insigni victoria.ciuitatem Zirigaeam maximis honoribusam cit, multisque priuilegis S, congiariis, donata uis muneribus exornat.' Guido vero Flandriae Co
anes re apud Batauos male gesta, acceptoque vul 'nere in Zelandiam secedit, deinde paululum recreatus ad oppugnandos Zirizaeos, a quibus er ptum Metellit, tirgum indi natur, animum intendit Itaque coacto numeroso exercitu tametsi vi tra sesqui mensem bis ab hac esset repulsus, atque infecta re decedere sit coactus, rursus illos lacessit - atque arcti Isima obsidione pressos continenter oppugnare no desinit. Cum aut oppidani in extremis essent constituti, rq in siimma dissicultare, iiii maxima rerum inopia versirentur, nullis tamevel blandimetis, . vel minis ad deditionem impelli
436쪽
potuerunt,tametsi iam septimum mensem praetes' incendia Lique immissas in ciuitatem faces, omni
tormentorum genere, arietibus, catapultis, testi
dinibus,'fundis, ballistis, alijsq; machinis,quarum illo seculo frequens usiis, terra marici; oppugnaxentur. Cum itaque in angusto res essent constitu
tete, omniq; praesidio destituta ciuitas, opportunEi Pro 'ma Galliarum Philippus, cognomento Pulcher. τη 'σπιμβ interposita cunctatione aut mora, Ioannem Payderosum ducem praefectumq; maris, ac Re L. neri uim Grimal dum Genuensem ii structa clan atque adornatis aliquot logis nauibus, quaequba
remis frequentius, quam velis incitantur, triremesns , t Vocantur, Ziri Zlam amandat, vici; obsessis sub si dio adsint ac mature fibueniant, cohortatur: illi nihil cunctati Regis imandato 4bsequuntur, om- Ahiaci; euestigib perficiunt, quos ubi in excubiis costituti e sublimi atque eminente specula, a qua in mare latissimus prospectus, aduentare, nec procul abesse de nunciant, confestim Guillelmus Batauiae ac Zelandiae Princeps, Re3is sororius, conspecta primum naue praetoria, deinde nil merosa longo agmine classe, quas ipse in eum usum instruxerat naues, illis adiunxit, collatisci; copiis atque unita classe Flandros adoriri atque opprimete statuunt, oppidanis etiam re inspirata in spem victoriae erectis, qui redintegratis viribus longa obsidione a tritis, rursum in hostem animantur. Clim autem ' stat in procinctu acies, ac classis omnibus arma metis accurate instructa in hostem incitanda, est,tione moueri incipit: Flandri ut nulli desunt astus militares ac strata gama ta) nauem quandarii sata mentis, fascibus, scanditiis,stramentis, stipulis, a-i Iloc, fomite atque aridis nutrimentis, que cito flamam concipiunt, constratam, oleo, pice, sulphu-
437쪽
vento secundo in aduersam classem dirigui. Cum aurem nauis flammis corusca hinc inde haererer, ac subinde vadis implicita lente progrederetur. ita ut Oceanus propemodum in summo consisteret. ac iam iam refluxum meditaretur, ecce derepenth quod singulari Dei prouidentia factum credi par est)ventus mutata statione in Aquilonem impellitur,ac remeante maris fluxu flamisera nauis re torta, Flandrorum classcm invadit, omniq; ex parte incendia miscet: complures, ne flammis absumerentur ac concremarent, in mare desiliunt,ac periculum periculo commutant, Vitamque natandi peritia redimunt. Turbatis hac clade Flandro rum rebus , nostratcs rc mis velis que in illos irru unt, illi nihilo facti segniores, restincto, qua licet, incendio, reliquas naues flammis intactas,omne que exercitus robur acriter hosti oppugnunt. Ceriatatum est initio ancipiti dubioque Marte a meri die ad emergentem usque Solem, ita ut ne nox quidem, quae ea parte anni. nempe Idibus Augitasti sublustris est, proelium dirimeret. Nostrates z quo loco constituti, ventoque ab i js auerso ac sub sdente Oceano, igni, ferro, faculis, accensisque sarmentis ac sudibus hostibus terrorem incuti ut, multos que ardentes globos ac saces in hos tu na ues ijs comburendis prouoluunt. Interim oppidani reseratis porris, facta dueerupti se, maximam illis cladem inferunt, ac Flandrorum impetus in nostros retundunt ac reprimur, mulierculis etiam in hostem ita efferatis, ut non minus fortiter & animose,quam viri, se illis opponeret. Tantus in eo c5s ictu fragor, strepitus, clamor, vociferatio, ululatus fui sse perhibetur, ut plerique testati sint, plucquam trium miliarium interuallo, horredos illos clamores fuisse exauditos. Qvd nemini supra fi Mm videri debet, cum in mari editus inus, aut
438쪽
rumsulonia excitatus fremitus incredibili distantia percipia. tus tur, praesertim tacita silenteque nocte. Cum enim eruinditura nihil obstet, vel nemora, vel montes, aut in cfum erecti scopuli: clangor per aequoris planiciem, ve lut patentem atque undique exporrectum campu, loge lateque sevissim dit,ac per aera ,bluitur. Cur autem tota nocte miseranda strages, acc des horribilis sit edita: diluculo rebus desperatis, victi su sci: Flactri in hostium potestatem redigutur. Desiderati in ea pugna Fland rorum octo plus minus milia, capti pretier gregarios milites quorum non ei vio Flau facile numerus iniri potest, Guido Dampetra Fla drorum co- princeps,ac cum illo innumeri proceres Au lici: direpta signa militaria, pelles, tentoria, manu biae, multaci; opima spolia atq; eximiae cum Principe ac captiuis in ciuitatem relata sunt. Tota aut e classis, quae illis numerosa erar, isque armamen
, iis affabre instructa, vel quassata & conuulsa, vel Osopie' μm in eddio absumpta: reliqua in hostium potestatem βωμ/m redacta. Hac itaque memorabili clade assiicti Flandri de componendis rebus,captiuisque redimedis Non inmiden consilia 1 neunt, quae documento Principibus esse dat alismm debent. qui alienae ditionis sunt avidi, ac finitim Hi e . possessioni inhiant, non tentandas bello vicinas regiones, ubi nulla subest legitima causa, aut iusta belli origo: que etiam si existat pr stat omnias potius experiri, nullasque non conditiones pacis admittere, quam arma in manus arripere. Caeterii soluta iam C itatis Ziri et eae obsidione, consecto que bello, quod elienit anno Domini 13o3 Idibus Augusti,qui dies erat Laurentio sacer, ne parta ex tam atroci ac Marcio bello victoria, annorum decuisu obliuione obrueretur, aut ciuium animis eccideret, decretae sunt solennes atque anniuersiriae
. : supplicatio es Deo immortali, easq; Senatus quot annis eode, quo haec peracta sunt, die, ac periculo x exempti
439쪽
exempta ciuitas, in sempiternam rei memoria co- tinuari voluit, quod a posteris nunquam intermis
sum est: Qiun & impuberes, qui scholas publicas ,
frequentant,atque in palaestra literaria versantur, hunc d: em sestu habent, ac feriantur permissa a j studendi licentia: ita rei gestae recordatio posteritati tanquam per manus traditur: quo cuique ciuiu remed. i. innotescat,mcnti 4; fixius inhaereat, inquanta an gustia, vitaeque discrimine versati sint olim pro etenitores, dum pro aris oc socis, pro coniuge ac cla aris liberis acerrime dec criant, sitoq; Principi strenua fidamq; operam praestare conantur. Interim hanc praecipue doctrinam exhibet posteris .epsq; com
nefacit rei huius annua continuatio, ut rebus afflictis ac desperatis, ad Deum op t. max. mentem crigant, atque ab eo salutem, patriam obsidione libe aam, prosperos rerum successus, victoriam incruentam summis votis exoptent quod unice factitasse' leetimus Abrahamum, Mosen Dauidem, Ezechia. I ith, csi plures que allios, qui huiusmodi pressi dijs victoria sunt consequuti. Ceterii cu Scaldia, in eaq; sita Ziria rea frequentius ab exteris lacessita sit, ac bellis quassata, tu insularii nulla minus Stiyibe ueladia, quae a solo Austro opposito sic denominata est, spatiosissimo amoenissimoque versus Fladrie ac μμ ' Brabantiae oras tractu exporrecta taetsi paucis ab hinc annis maxima iacti iram passa, dimido ia sit angustior. Ab hac auulsa est ciuitas non tu obilis Bomersualla, quam nullis exculta agris, nulli β ςX- Rome, siuenornata pomqrijs, Oceanus Vi dici; alluit, ita Vt Vni ciuiiri. ca salis negotiatione subsistat. In Occidentali ve rbinsule parte sita est Ginsa ciuitas, perexiguo qui dem muroru ambitu, at splendide atq; assa bre ex tructa ciuibus morum ciuitate perpolitis. Est prae ter hanc insula quaedam Brabantiae contermina, cxiguo tantum freto discreta. in qua consistit To-
440쪽
letum a vectigali & portoriis ita appellatum,Vetu Mohua stum oppidulum : e quo non procul abest Mart1-
ciuitas. nianus agger, Principis Aurassiensiis municipium, locus amoenus atque arboribus Undique conlitus. in quibus maxima alitum,praesertim ardearum copia nidulatur. Sunt pr terea minui aliquot insulae minusque celebres, Ut Duueladia,a Columbarum frequetia sic denominata, Goereda a sida nauium statione,platessa, tum pleraeque aliae non ita pridem ex mari vindicatae, quarum descriptionibus inlidirere silperuacaneum puto, cum edita nuper Zeladiae Topographia singula exacte exhibeat, quq spectator curiosus per otium oculis poterit demetiri.
QMd vero ad gentis huius originem spectat, coaretiisti uis stans fama est, atque indigenis permanus tradita, . oristo. EGothis ac Danis hanc profluxis te, praefertim ab illa insula Cimbrica,quq in Dania Zelandiae nomizelaudia a - ne inscripta est, in qua spectatur celeberrirnu Empia Dauos. portum Has nia, vulgari nomine conmamhaven, amfnis, portu negotiatoribus frequentata, qui hanc teticonmansba ram cultoribus vacuam , oppositis erectisque a PMη- peribus molibus in insulas redegerunt, atq; extruct s primum casis,minutisq; atque angustis tuguriis, sementi ac pascuis reddidere idoneam.Erat enim Caesaris aetate, o agna terrae huius pars, quae non aliud,quam Bataui appendix est,inculia,nee
vi disra unquam ad serendi usum vomere proscissa, auti φής 'α- fossione subacta. sed aestuariis ac paludibus impΡdita, ita ut etiam nunc Hollandia plurimos undiaque lacus exhibeat,adeb ut pedestria passim i ne ra illis concisa, cymbis omnia transigenda unt: , quod ipsum etiam Zelandis usuuenit in aestuariis, quae nihil aliud sunt,quam loca extra intraque lita est ria tora marinis fluctibus exposita. Siquidem estuso ροψ in ipsa mediterranea salo, aquam aifluenter concipiunt,ita ut hibernis mesibus omnia inviarint,