장음표시 사용
461쪽
ἡ extri lateris in cubitu vapores nocturni eb derivetur ac consuat ii enectute vero magis siccescit culus dexter, ac Inor hepatis humores, qui visi ni adminiculantur depopulatur: si nisi crati teli midior est, nec in eo facile vel spiritus extenuatur aut humores arescunt. Cum autem cor vitae fons , ἡ οὐ, primum anim ri incipiat, aut vitale issici, tum postrem , moritur, ac diu etiam corpori exemptum, , uia ηr.
animentibus palpitat: Oculi vero qui postremo ortilit, iis sirci fici creduntur prim indempta mobilitate, morinoriuntur. tis argumenta proserunt, atque prae caeteris emoriuntur, qu bd spiritus ingruente morte extinguatur, atquecuanescant,uci ab oculis ad Cerebrum mouendi videndique principium resiliant ac retrahantur. Caeterum de causis colorum qui in o ilis se proseritiar, nonnihil huic argumento insere coloris ne dum. Emergunt ij ex circumsusis num oribus quo torum dis rum qualitas, copia, desectus, tenuitas, crassicies, ii mistura, varias diuersasque in oculis colorum spe meo. cies ac discrimina pariunt, nempe nigri cantes, ta . . . ruleos, caesios, glaucos squcaprinos, ius os, flavos, sui uos, pallido i, puniceos, luteos,virides, rubicula dos,igneos, flammantes, sanguineos, purpurascentes, croccos, aureos, lactcos, albescentes. Proueni ut
autem nigro colore perfusi oculi, qu Oxum aspς- cultim ea. tus gratiὸsam Venustatem, modb supercilia pari 'pigmento tincta sunt, homini conciliant) si qua- . do spiritus visibilis debilis est, humor vero copiosus, densus, subobscurus, Vmbrosus ita ut astantis ciem ob humoris abundantiam ac prosunaitate , nos transmittat, aut penetrare patiatur : nihil enim luminis, quod ex oculis nostris emanat, in illi svisum, qui nobis ex aduerso consistit insertur, sed radii velut repercussa ac retorii restiui. Sic in son . tibus ac cisternis altisque ac pi os undis puteis, a. in is L
462쪽
i stat.retorta, aci ae densitatem, oculorum acie orati m)- α in se rursus deflexa: repellit inim visum nostrii, qua 'vidἡudi euriique nobis remittit. Sunt autem nigri cantes o risinuale. culi eius conditionis & naturae, ur interdiu acutE. ccrnat,quoniam meridiana lux subobscuris a t*r i umbrosis oculis se ingerat, ac spiritus agitat, illos i lumine perfundit. Noctu verbobtuse minus P acute videndi munere fungutur,qui externo lum Oculi caesii ne destituti si in , quo humores ac spiritu Sinou exi v de et q: in debent, ut visas acuatur. uibus vero hutnor, qui Dre ii r. i oculis subest transi aerens quide est. dc pollucidus, s sed una cum spiritu,paucus, exilis, debilis, iis caesi oculi seu glauci conspiciuntur, hoc est, excetruleo minae cor- d albo codem perati, quali colore sunt laminae cor πα neae transitici det, ex qmbus laternarii conspicilia μω c conficiuntur,tum noctuq&quorunda animalium oculi. Qui autem huiusmodi colore oculos habetiri signitos, interatu debiliter & confuse cernunt, quia diurna lux ac solis splendor, spiritus visorios minus firmos dissoluit ac disIipat noctu ver quo niam videndi org. na, genuina insitaque luce illu, ultio di κο- strantur, coacto oc conglobato spiritu, obuia qiid - . Mesecis lat. que dilucide vident. Scintillantenina in tenebris . huiusmodi 'culi, ac collucent, tum velut astra rui- : . cantia, radijs coruscant, ita ut praeter homines multa animalia, non ta Venandi sagacitate, quam videndi facultate instructa, ex nocturnis tenebris nihil sentiant incommodi, aut ulla sui parte Assici antias, cum diurna lux illis officiat,ac visio item of . ' suscet, quod in noctuis . ny corace, vesperti one , . . selibus, soricibus, muribus, gliribus obseratari po- 'rest. quibus lux meridi .ina videndi functionem ρ tenebrae exacuunt, argum to, iubd si faces cadetas, ac funalia illis noctu ob--:iicias,obcaecantur. Quocirca nautae nothiurnis naia ,
uigationibur non adeo incensum Lun; splend'xo
463쪽
ii exoptant, sed sublustre coelum, modicisque ac xa- vis nubist iis obductuna. Sic enim longius sel porri git oculo tum acies, ac raὸij a luminose obiecto
minus disi i pantur, aut evanesciuat. Caeruleus Vcro in oculis color ex albo, de viridi .conctatus, caetea s ilium idior est, sed minus nitidus tersus perpolitus. V ' ἴ- ' .Quio fit ut ob erassiorem humiditate qua per susus est,atque exiguos spiritus, minus acuta visione sic affecti polleant, in aere praesertim lucido, quo cum primis offenduntur. Q d si humor, & spiritus te octili via
perie quada inser se moderata existant, color inter svi moderata albedine dc nigrore clarius esucet, qu0 exaltissim h constitu:ui. vidcndi munus perficitur. Variantur aut e pro qtatis ratione oculoru colores: pro humorum, ac spi statis; sim carituum crassicie, tenuitate, copia, defectu: quo alia ror aries psum etiam in stirpium sol js perspictium est, quae Vitarcii h. ivbi prim si emergunt, saucscunt, deinde maturita griuit r. J . te virore concipiunt: rurissis senescente stirpe,in cqruleum ac luteum demutantur. dic infantibus in lucemyrimu editis caesii sunt oculi, glauci, caemia Simile ἀ stiri lci, virescentes: artatis accessu ad ni uredinem diuer pibita in ocu- sunt: seiicctute vero ut crines albesciat, vel ad sub lorum colori. glaucum degerferant. 11edicamentis etiam diuer si,s colores oculis induci, Dioscorides, ex aliorum sententia Edidit. Vsia cnim auellanaria putamina Libini . cap. atq; in cineris specie redacta,cesorum oculorum pupillas infantib. denigrant, ex oleo sincipiti infusa atque iniuncta Ventus quoq; , a Cris auraeq; con- Q. sit tutio, rogio, morbi, assectus ac perturbationes o Alartim coanimi, immoderata rinus, inedia, somnus Jc vigi inedis Ita immodica, crapula, oculoru clim .colores, tum spiriti an atq; humor i qualitates immutat. Quocirca moderata victus vitaeq; ratio instituenda, ne
videndi organum quo nihil nobis ab opifice at UlismisHibutum prΨstantius aliquo incomodo is ciatur. Quod i
464쪽
did si ex humorum desti tu atque ariditate eurbis iugo ligare oculos, ac caecutire c'ntingat, vel spiritus ut tuaesiis Visorii inedia oerore animi fletu,vigilia, lassitu ' obstruanda dine, senio,immodico concubitu,intempestiua linis oculis cubratione exhausti sint,&attenuati: quae vires in Mendis. staurant, atque oculis sementa ministrant, adi, , benda: vi sunt oua recentia, vina dulcia,vuae passi amygdalae dulces, pistacea, castaniae, vel elixatae . , Vel molliter tostae, rapae, quarum .is ob flatusco cerebrum assurgit , ac mirifice spiritus -- visorios evanidos reficit: quod ipsiimetia pr stant' . alitum cerebella, quae se volatu exercent, ut sunt passerculi, miliari ,frigilli inconsulte faciunt,qui citra delectum, nulloque adhibito discrjmine, Ru tam, Chelidoniam,vulturum, milvorum, accipi trum sel, quae mordaci sunt & adurenti facultate. oculis adbibent:depopulantur siquidem, ac depa. scunt spiritus dc humores,quibus visio perficiturii ' . cum ista non incommode admoueri possint, qui ibus ex humorum redundantia oculi caligine sunt tum quibus sitisusiones, & glaucomata 'i-hά- sum eripiunt atque oculos deformant. Dis tulit, . t enim concretos,crassos ciue humores, qui spiritus cerebro eo deserri prohibent:ita omnia quae abster, gant,atque extenuant, huic rei perficiendi accomaisbis es inoda vi sunt raphanus,seu vulgaris radicula, ius Vactis, appetentiam acuit.seniculi semen, & folia, radix. exi fragia,stechas,dc qu cunque cerebrum a crassis - vaporibus expurgant Qu9circa studiosis,qui os u riuri esse lorum adminicuso suas lucubrationes perficiunt, uae 'iraca allium, caepae,porrum,&qu cunque graui odore iuvi,neris imbuta sunt,atque halitu viroso obuios iri iunt. atque infesta sunt,sedui deuitent. Officiunt enim. haec oculis,ac memori , omnibusque sensibus de triment*adferunt. Qiij. vero laboribus induresciit
atque exercitationi sedulo insistunt, nihil horum illi,
465쪽
Illis incommodat .Foris autem quae oculis recreat Visi Πουπιῶ aspectuque grata sunt,obiiciantur, ut sunt Viridial seum . quaeque quorum innumeras species, & discrimi- na campi, si tu , horti, nemora iuppeditant: tala smaragdi apidibus vero Smaragdi viror insatiabilis,di quo oror,
culi exsaturari nequeant, tum Prasius, Topasius, mori in ocul aspis Cyanus seu caeruleus, Eranos Vulgo Turco- sa,&I azurium quibus colliguntur, non evane scutit spiritus vi rij, atque acumen oculorum exacutit. Caeterum quod ex oculorum obtutu, non ut
lia inimi propennonem mentisque indicia elici ut: . non equidem improbo. Sunt enim horum indices ocμβσm
internosque affectus,cogitata, conceptus,etiam lingit cestet ministerium foris proserunt: ita no- nullis comitas, modestia,mansuetudo, pnacabilia tas, clementia, probitas in oculis vultu que elucer, , multa que alia placidae ac sedatae mentis argumen- ., ta se offerunt. Alijs fastus,arrogantia, superbia, fe- . irocia, calliditas, versutia, iracundia, inuicentia,odiuiti,ira indignario,formido, timor, elatio, laetitia, gaudium, moeror,desperatio ex oculorum obtutu Arrsmmea
perspicitur. Medici quoque in morbis studiose o- animi ex
custorum constitutiones contemplantur. Si enim lis.
rubore persusii sunt aut sanguineis si lamentis stria oculari inti ex cerebri inflammatione furore ac phrenesim varia di in indicant. Quod si liuescant, aut plumbeo nigroqim . i .colore perfusi sint, caloris natiui extinctionem vi taeque interitum de nunciant. Instabiles aute, perinictantes,mobiles, inquieti, inconstantes, mentis alienationem & delirium designant. Languidi, humentes, flaccidi, lachrymis perfusi, tenebrosi, tr muli,rigidi, vibrantes tumidi,caui,conditi, obtusi.
c0nniuentcs, praeter diuersos animi affectus, insanis, tum in aegrotis non sine vitae pei nicie, cerebri intemperiem ex humorum copia, vel defectu calia
ditate,aut frigiditate commonstrant. Lusci Vero,
466쪽
fusii uiri parti,strabones, Ic qui obliquo sidere, limisque
nimi conditio culis obtuentur, praeter contortos, atque in div r . m. ' sum conuulsos imus itos, huius naturae errore co- ,
sequuta sunt. 2d vitium quoniam circa ceres iumentis domicilium, vel potius regiam consistit. N a Ut soris nonnihil oculos dcformai :ita animii quo V- .u que quibusdam vitiosis a medii bus imbuit. Sunt e . nim horum plerique, quibus deest educatio, versipel 'les, Vasi subdoli, captiosi, lubrici, ad circumuelii Prouemblam endum astuti, ac miris strophis instructi. Sic Belgae ex oculorsim siquando ullum designant qui ijs notis insignitus οἷ Atuin yta est: Eens,ngusti eou tuose Melistic halch, em boo mcissetiso
vocant, laoccsst, obliquum,distortum, veteratorent
hospitem, cui no tutbpossis fidere, ut qui technis, dolis,fallacijs, captionibus praestigiis, impostiaris,
sucis omnia sua negotia perficiat, alterius dispen-r dio, ac detrimento,suo vero luculento commodo . - Cuius coditi bilis ac naturae sunt participes, quot quot ex praecipua ac primaria corporis parte a liquo vitio sunt implicati,nempe capite,c'rde, he i pate: de quibus in Physiognomia uberius tracta i tum est libri secundi, capite 36.
Ratio cur1 Dussi mutilis trucisi ac decurtistis muris nascatur,altygeminis quae bredundo ac peruacaneaAm,nec ulli usui inseruiunt. CA F. VII. . N A s C I quosdam gemit iis agnatisq; membri
ne pedigitorsi,pedum, brachioru capitum appen μμος diei bus articulatim nonnunqdistinctis,quotidia
F na exempla demonstrat. Vt aut deformes ac moα strosae species ex vitioso corruptQq; semine, atquς' uteri praua constitutione promanant, astris etiam
pauati de in huiusmodi partus vires suas conferentibus: ta ccx humorum redandantia ac seminalis excremeti ti copia duplicatae corporis partes producuntur.
gignentis imaginatione in tale quiddam elabora do
467쪽
do occupata. Siquando enim is sexus, qui leuissi anis affectibus concutitur, eosque infanti impri-
. amit,aliquid animo, menteque concipit,aut dupla, oculis obuersari imaginatur, ex humorum cocu fu,ac confluuio, qui in eas partes, circa qua ei Ἀ-tur imaginum conceptus, lecumbunt, geminatas; ac superfluentes particulas, aut alterius speciei . amolitur, ac conficit. Istae etiam absurdae imagina- i. tion s in aniliantibus obscruantur. Sic nuper ouicula prodiit, capite phoc ae, seu vituli marini, con-
specta marina bellua. Sic anno superiore ovis, et vitulus gemino capite conspecti sunt,& ego gallina vidi & contrectaui quatuor pedibus de totidem alis. Clim autem sceminis in conceptu, totoque g stationis clecursu variae species, ac rerum simula- . chra, animo concipi soleant,ac nonnunquam dupla se offerre ex su sis classis vaporibus, aut cum nulla uari disti actis ii uulsis que spiritibus, qui in pupillae pu- obaeriamur.etu dirigi debet. di Tndi ac disiecari cernendi acie
contingat, omnis affectio in pullulantem sectum
deuoluitur, ac nonnullis partibus affabre elabora- . . .
tis,secundarias ac sui ruacuas aestigit. Tam ess 'cax enim est imaginandi vis, ut si quando mulier oculos,ac cogitationes in rem quampiam defigat' tota naturae facultas, eaque vis, quae formationi scelus insistit, concursantibus undique humorib. . quia habet obsequentes, conssuit,atque operi perficiendo sed illo est intenta, lubeuenit, Vt non- βnunquam diuersa insolitasque formas, membra pdupli ata, particulas, atque appendices superua-χaneas emoliatur,insuetaque membra corpori af . fgat. Ex desectu Vero huniorum, atque alimentiso mentici; penuria, aut ubi natu niles facultates inci b rim de se laborandis articulis sunt inualidae, suisque viribus minus instruct , imminutis mutilis 3 inebris pro-
uci homine3 coxingit ut quarunda partiti usu ae
468쪽
. ministerio destitutos. Et quanquam natura uberε nonnunquam propagandae sobolis materiam sit nacta, suisque viribus ac facultatibus assatim e istat instructa, illana tamen subin de impediri conatingit, quis minus omnia exaes e perficiat,ac Venu- Molinae stam corporis formam,decentesqne articulos extra primat atque effingat, ita ut infans aliquando in cet ulla. lucem prodeat parte aliqua trunca atque inelaborata: fit enim plerudaque vi yicrum consequatur. angustu splenem induratum ac callosum, coxen
dices eminetes,atque introrsus retortas, aliasque
obices &obstacula quae infantem adolescere prohibent,atque omnibus suis numeris absolui: ten rae siquide corporis partes ob tantas dissicultates atque impedimenta dilatare se ac diffundere ne queunt oblatoque alimento frui sed sisti continia . 'it & cohiberi, quo minus in speciosam atque uti
lem articulorum formam excrescant ac proferan- . tur. Simile enim quiddam liuic rei obuenire men-
'μβ ς', concipio, quod alboribus quae in saxose solo cositae sunt, ita ut radices se undique diffundere ne i queant sed obstaculo impeditae retorquentur, ata '' que incurvescunt, repulsisque resiliunt. Sic in coris ore humano cum infans estingitur vel loci angustia vel alimenti inopia , aut calli cuiusdam obie vetustae ctum obstat, quo minus inebra articulatim distin serraiis. cteque efformari queant. sic puellam vidi non ise .
nobilem trianca ac tuberosa manu, tuam cum c6trectandam mihi exhibuislciat parentes, depreti
di digitorum contactu articuloS, qui naturae imi nere erupturii erant, intus conuolutos, atque interetortos, ita ut nullam digitorum csfigiem exhiberent siquidena omnes membri huius partes, tum ossiculorum series & connexus, quibus manus co-plicari vel expiandi sole intro delituisse comperti
469쪽
turae vitium inde contractum pro nunclaui, quod ea Vis ac facultas ,quq fornatationi s tus insisti mnibusque suis partibus consummare homine nititur, aliquo impedimento prohibita sit, lub minus articulos potuerit perficere, atque in speciosam
decentemque manus formam producere: cum ς-nim mater splenis duriciei esset obnoxia,ac f mellae in id latus, nempe sinistrum declinent, exesse luetiis visceris, cui parte illae tanquam scopulo ac cautibus illisae incubuerunt, informem atque indecoram speciem sunt consequuta .
indus Tulo cami ae, tegumenta linteas bricitantibus, mutanda. Et an statim a morbo conκalessentibus barbam radere, aut capisios adimere expediat Tum in quibus mom.
bis pedes abluere constus ni sit. CAI . VII L
SI Q y A N D O in morbis cotagiosis ac pesti-
letibus carbunculi ac bubones, aliae ue, ut a solesi , pustillarum eruptiones in extima corporis partς se proserunt, nunc eminentes ac Verrucos , nunc planae ac ses iles, pro humorum crassitudi ne ac tenuitate: colore modo plumbeo, lurido, nigro, luta ' leo, viridante,versicolore, quae deteriores: modo rubicudo, sorido, albes cente,qu: securiores: quarum omnes species ac disserentias, in morbillis ac variolis, Belgis Pochen σ denominatis, perspicimus: in iis,inquam, omnibus papularum eis Dis generibus lintea, culcitras, puluinaria, tegeticulas ςρ-ris' indusia,tegumenta ,subinde mutanda consulo,ac recentia substituenda, sordidasque corpori exem pias Vestes vento atque aurae statibus identidem exponendas, quis contagio & grauis halituri qui bus ex infecto corpore tegumenta imbui continia
470쪽
git ad contaminam discutiantur. Si quidem quum multi tetri ac perniciosi vapores seu fuligines ex
huiusmodi corporibus emanant, quae veuimenta, uibus aegrotus integitur ac fouetur, concipiunt,t ut decumbentes circumfusum Vndique aerem hauriant, imbibantque,ac singulis momentis noua recentique contagione ac labe inficiantur, votis Dinorabiem tantur enim in sordibus tanquam scropha auia
gmento nihil tulentus sus in volutabro coeni. Quod ipsum eate innovandum nus obseruari Velim . quatenus morbi siduitia mite .scat ac sopiatiir, ipsaque concoctio ac crisis peracta sit, hoc est,certa atque indubitata se salutis indicia
proserant, quae commonstrant vires corporis morbo superiores,ac perexiguas intus residere morbi
reliquias, tunc enim lintea atque indusia soli aut luculento igni exposiv, valetudinariis subij citi beo, aut ea uni ex domesticis falubri corpore bi-
duo induenda praecipio, aut cubili eius insternen da, quo concalescant, nec ab humani corporis calore sint aliena, ipsaque innovatio aliquid incommodi aegroto adferat, aut ulla sui parte morbum exasperet, hac enim ratione aut errore potius efficitur, ut illa,quq consenuisse videbantur,rccrude
scant. Quocirca quum istis, tum alijs, qui mitiori Etitiiοιογνο- bus etiam obnoxii sunt,instanterpricipio,qubc5 H, aerulano sestim assectus ad statum properet,ac primo quoq; icia. tempore insultus sopiatur, ne inquieti sint, iacta bundi,instabiles, tumultuosi, nec aeri locoque se gido si identidem exponant, ut sunt qui in ancipi ii ac periculoso morbo expansis brachijs, divarica tis exporrecti sciue cruribus hinc inde se deuoluunt
ac sudorem, pustulas, apostemata, Vomicas, ab- . scessus, tumores, reliquasque humorum collectio . nes, quae erupturae sunt, repellunt ac referiunt.
Siquidem fixigidus aer corpori circumfusus fluxi nes sista ac reprimit, easque maturescere prohibet: