장음표시 사용
121쪽
rion; indignum tanto viro est asserere specula eodem pacto ad domum pertinere , atque ad 1 cyphos crustas , quae iisdem vasis ita affictae sunt , ut sine eorum detrimento evelli non possint, cum verae partes sint; contra vero specula, quae parietibus ornamento erant, & appendebantur, alioque facile deducebantur sine ulla cubiculorum noxa , horum partes fuisse nullus dixerit. Hic te aliquantulum resistere jubeo, ut noscites vicem hujus voculae forte appositae, vel abrasae exscribentium genio; si enim auctor syn- opsecus eam haut adjecit, Salmasius contra in laudata leg. II. de suo ad scripsit, viae hist. Aug. toea. sys. col. r. quam tanto viro in recitandis auctorum testimoniis fidem tipe desideramus. Scio verba Vopisci de Firmo p.6αρ Salmasio aeternae memoriae viro imposuisse , ut specula partes domus fuisse crederet : De huius Firmi divitiis multa dicuntur : nam ct υἱrreis quadraturis bitumine, alii vemericamentis infertis domum induxisse perhibetur . Et quidem Firmianae vitreae quadraturae non ex genere speculorum erant, sed ad luxum &ornatum domus , qui pro crustis marmoreis , uti tunc mos vigebat , parietibus vitreas adglutinavit; specula vero & orbiculata erant , & metalli-- , nec unquam legas ex vitro , neque tectorio ullis medicamentis bituminosis inserebantur, sed suspendebantur, ac prominebant; vadem do Vitruvium lib. 7. cap. 3. Ipsaque rectoria abacorum, speculorum dissei nibus inter se prominentes habent e respoues . Porro id genus vitreas quadraturas muris efferruminatas Iaberi posse pro partibus domus nullus nego , sicuti sunt emblemata pars stuphorum, nam illae quidem maximo aedificii, isthaec vasorum detrimento divellerentur; non autem specula, vel pictas tabulas dicas esse partes domus, quae sine ulla prorsus cubiculi labe amoverentur. Sed satis Celsi responsum excussum a me est, legitimis harum rerum arbitris admodum securus causam committo , qui rectene , an secus id accipiant, Θεων εν γουνασιν. In isthaec autem παροραρυκτα ma num
Salmasium ostendisse dicas , eo quod artem εμ ταtτικήν ab εαελσm κ' minime discrevit , & utramque confudit . Demum monitum te volo , si ovis τε forte servandum esse obstrepet, non cortex insuendum, me lubentem dare, cum haud negem unis,& fortasse aequis conjectationibus indulsisse.
sane illam celebratissimam apud veteres suisse & ex Athenaeo, Sc ex Ciceronis loco laudatissimo, aliisque, quos brevitatis ergo missos feci ; quare haud immerito illam in caelaturis principem appellandam edico: secundas dabo arti ε rουσικῆ , qua regium atramentarium compactum vides, scilicet, quando aurum , aut argentum quibusvis inferioris notae metallis glutine , vel medicamentis efferruminabatur , neque imagunculae emin bant, sed cum ipsius vasis lacie aequabantur , parumque in metallum descendebant. Huius artis ante nostram tempestatem neque elegantius mon
mentum , neque quid cognitionis , ni praeceps sim , inerat , quod nunc primum nacti sumus , cum lucem vidit hoc vasculum , quod E e e etiam
122쪽
LIB. II. CAP. IV. DE TRIPLICI METALLA
etiam hac ratione longe commendandum ; atque ex hujus eos is tκου oplis.ficii ignoratione factum est, ut viri vel maximi nominis cum ε ὀληrra', ut supra dictum est, confuderint, & tenebricosas interpretationes tot Gra cis, Latinisque Scriptoribus appinxerint. Hinc facile colliges, praeter bene multa exempla hujus artificii ab Athenaeo superne exprompta, eodem τι κω opere Firmi. minusculi Tyranni, ut loquitur Vopiscus, cap. 3. p. 6ρ3. instructam ese vitreis quadraturis bitumine parieti inductis atque Insertis , quae nec prominebant ,& serreo glutine tectoriis inhaerebant. Tertiae partes tribuendae tunt arti si , inaurandi , quae adeo trita erat & sollemnis, ut etiam boum cornua auro superinducta ubique. Scriptorum legas; mihi sat est Homerus Od. γ. v. ῖ6. Nε ωρ χρυσον οδ' επειτα χαλκεύς Mos κερασιν τε γευεν '& pleni sunt poetarum, ac historicorum libri iis vocibus, auro perfusa patina, &c. auro jugare, velare, auro perfundere, aureo colore superinducere, illinere, e. imo iὸ genus artuficii adeo vulgare evaserat Aureliani tempore, ut Vopiscus cap. 4 s. pag. s 7. edicto illud vetasse imperatorem testatum reliquerit: in μι- .mo s Aurelianus , ut aurum neque in cameras, neque in tunicas, neque in pelles , neque in argentum mitteretur , dicens plus auri esse in rerum natura, quam argenti,sed aurum per varios bractearum, florum, Iiquationum usus perire, argentum autem in suo u u manere. Ne autem hanc inaurandi artem prae duabus minoris ducas , pr latis paucis exemplis ex bene multis v quae collegeram, honestabo . Ab Homero vatum Iove semper incipiendum est,& quanti aestimatum sit hoc opificium, ex ternis divinis ejus carminibus advertis Od. U. 232.
Alcibiades gestabat in bello ασπἰδα διαχρυσον, quod opportune vertunt Icurum Plutar. in Alcita pag. ρo. Paris. I 624. etenim si ex auro solido fuisset , Sc longe ponderosum , & ictibus hostilibus haud tam securum, utpote molle metallum; praeterea dixisset , ut moris est Plutarchi . Contra de arte εαπασι κν intelligenda ejusdem verba in vita Caesaris pag. 72I. Πομους θυρεους μἐν α γυρω, κεκο εὐνους ' Obst rum tamen, cui arti tribuas illa Iustini litaret .cap.τ. de Alexandro alentis: Arma militum argento induxit , exercitumque Iuum ab 'argenteis cly Wis arraraspidas appellavit . Si autem sanequam multa de eodem arti ficio veterum Scriptorum dicta poscas , ea collegit Bumannus in Ovid. de Arte lib.3. v. 232. vide etiam Hist. Aug. tom. a. p. 2 3. ipse enim, quae mihi domi nascuntur , solummodo profero. Vellem , ut oblecteris io ga lectione magnificentissimae post homines natos pompae Ptolemaei, quam γ upimur τις, & latissime lib. s. pag. 3ς s.&-Athenaeus describit, ubi in innumerabilia vasa ad το χω σοῦσθα, atque ἀρνυμθαι pertinent, osten-d meque non parvo onere levabis; & nunc memini clarissimum Η
123쪽
vercam pium in dissertat. de Alex. M. numism. pag. Is . turbas frustra ci re, quid valeat in Athenaei loco laud. κε--& κερας sibique plaudit contra Dalecham pium ; verum piget me non tanti negotii lites componere , cum ex iis , quae dicta sunt , facile vim eorum
vocabulorum quisque noscitet. Praeterea in animi mentem revoces id genus artifices salutatos bractearios, & Graece ' vide hanc vocem in Brisibn. & Calvin. qui ad juris σωλαπι provocant , R Uolis etym. In Grutero habes bracteariorum inauratorum collegium p. Io7 . I 2. Iulius Firmicus appellat bracteatores lib.8. cap. 25. pag. χs4. Basileae Is 33. Cur vocitentur etiam barbaricarii , consulas laudata iuris lex ica. Porro Plinius nos docet, quo pacto bracteis auri metalla inducerentur lib. 34. H. N. c. 8. inaurari argeuto viis , aut certe Ddram ro , quod sterum exhalatur igni , urpsit domitum inductas accipere bracteas pquod in more nunc etiam est. olim hae bracteae non ad ultimam exilitatem tundebanturiae parabantur quare testatum reliquit Plinius lib. 33. cap.8. Auri Muciae in septingenas, vel quinquagenas bracteas quatenium utroque digitorum spargantu plure igitur furunculi a statuis bracteolas hasce eradebant , de quibus longe
conqueritur Iuvenalis lat. I 3. v. Iso. . . . minor exstat sacrilegus, qui
Radit inaurati femur Herculis, o faciem tuam
Neptuni, qui bracteolam de Castore ducat. Nec obliviscendus Martialis in facetissimo epigrammate 33. V.7. lib.8. An magis amiti derasa es tingue minisset
Bractea, de fulcro quod reor esse ) tuo 'Neque credas cum quibusdam interpretibus bracteas a lectis Caligulae de tractas a servo , quem statim enecandum jusserat hic princeps , sed Imminam amenteam, uti vocat Suetonius cap. 32. non enim dicit erasam,
sed detractain. Artem autem inaurandi ubique vetustissimarum gentium floruille teneo ab Mose, atque Homero: ignoro siquidem, cur illam in Asia antiquistimis temporibus adstruat viguisse Caryophilus in libr. de veticlyp. recitatque Hom. Odyss . q. licet in recitandis versibus oberret, sunt
enim 426. & 437. in qua quidem lapissime sontem reperi ; &miror doctissimum virum non vidisse Homerum in Od. 3. illud inaurandi artificium non Asianis, sed Graecis tribuere. Demum haud culpa carerem , nisi propalam facerem Regem in Herculaneo statuam mammoream Minervae reperisse , quae quidem tum habitu , tum ingenio a tificis , quicunque is fuerit, vera granditate animum spectatoris tangit, eumque statim erigit, magnisque cogitationibus mentem implet; utinam ab custode tantarum opum exprimere hujus signi exemplar quivissem, quo hic apponerem; scias autem hanc , cui inest vivax gratia , statuam extractam fuisse in quibusdam partibus auro bracteatam, sed vecordes quidam marmoris candorem potius curantes sanEus illas auri reliquias er E e e 2 serunt,
124쪽
LIB. II. CAP. IV. DE TRIPLICI METALLA
serunt , ab eaque grati e non parum decessit. Atque haec satis , 3c seditasse praeter taedii noxam de triplici committendi metalla opificio. X. Optabam autem, ut, sicuti ab Graecorum, ac Latialium Scriptorum ope tum hanc triplicem artem distinxeram , tum vocabula arripueram, ita ab sanctis Hebraeorum membranis idipsum consequi quivissem; verum ob linguae paupertatem, veterum interpretum inconstantiam, & dod illimorum virorum, qui in sancta volumina aeternos commentarios intexuere, ea de re taciturnitatem, animum prorsus despondi; δc quanquam, si otio longiori fruerer, sortasse ternum hoc argentariorum, atque aurificum opificium ab sanctis libris etiam extunderem, tamen nunc id curae prae meo ράσι doctioribus, & laboris tolerantioribus, quique magis lentum negotium sunt, relinquam. Interea id scio viros sere temper peculiari, i διω hujus artis verbo mill usos lego, nimirum, cum ei ldem sermo sit de metallis supra metalla imponendis, quod ρῆuae Hebraeum haud facile dicas, quando ad artem K ρυσῆσθαι , vel ad εαπαιτικην , vel ad εμῆλητικήν , ut superne probe distinximus, pertineat. Neque quid certi ab Lxx. seniubus exspectes, hi etenim nescio qua mentis levitate ac mutabilitate privum hujus artificii verbum .' dg tam varium ac discrepans Graece reddidere, scit. καταχ ρυεῶν in omni sere cap. as. & 26. &36. Sc 3 . Exodi, ubi sermo est de arca tabernaculi : mox cap. 27. a. Sc 38. 2. legere est
καλιατειν' saepe etiam versum est- τε γεγειν, σθα, πεταλον, quae quina ρημα m in uno cap. 6. Reg. 3. invenies, ubi templi fabrica,& partes describuntur: praeterea 2. Paralip. 3. 6. tranS- fuderunt : si de argento sermo instituatur , idem verbum mix redditum est πι t υρουν, vid. Isa. o. 22. Contra vero Latialis interpres in hujus
vocis Hebraeae notione nihil haesit , sed ab ea brevi se expedivit , dum ubique reposuit texit 3c cooperuit , de triplici committendi metalla metallis modo & artificio minime sollicitus ; quare sadium est , ut ρῆακ 2A magis ac magis obnubilum , & penitus tenebris nobis oblitum sit.
Nollem, ut mihi molestus sis, quod praeter mi dg reperies I. Paralip. 29. verbum n o, quod deaurare venit Hieronymus: Tria millia talenta avri de auro hir , o tria millia talentorum argenti probatissimi ad deaurandos i mo, parietes : reponam enim LXX. interpretes reddidi isse idest ad oblinendum ἰ sed longe opportunius vertissent κονισθῆ , ad incrustandum , nam ea est potestas verbi mu , atque etiam de marmoribus dici potest, Sc de quavis alia materia ; quare Latinus interpres de suo reposuit ad deaurandos , cum Hebraeus chron logus γενικῶς se habuerit, nimirum incrusandos parietes . Miror etiam magis in psalm. 44. Io. trunsfusum esse in vestim deaurato, cum lon se aliter psalmographus scripserit, nempe ri tue GD a in vesitu ex Ophir,& Graece est Non mihi obliviscendum est in novo scedere bis te habere ρῆμα inaurare, Apocar. I7. 4. γυν- κεχρυσομἐπιν χρυσω ' & ibid. 18. 16. πολis κε μο ομδεη χρυσῆ ' quid autem sit mulier, ct urbs deau-
125쪽
rara auro, ut versum est, juxta cum ignarissimis ignoro, nisi dicas Hebraeam ἐμ ντιν esse , ac peraeque valere, ac atque uis dixissima σμro, ac splendentissima. Concludam igitur, eum Hebraei orium vocem BS pro triplici hoc metallico artificio adhibuerint , doctissimo cuique haud pronum sere unumquodque scrutari, ac secernere, uti in Graecis, at-Que in Latinis a me factum vides: quare subirascor Lxx. viris, qui Hebraeam uictionem, prout lubuit, tantaque varietate reddidere : nec Hieronymo aequiescendum , qui avare nimis unica voce usus est ubique, scit. rexit, cooperuit. Haec λά βραχιιιν ab divinis membranis de limul componen
dis metallis colligere potis sui; licet noverim gentem sanctam triplicem hanc artem , qua de disputamus, probe callui fie , attamen eam in suas partes dispescere , & vocabula secernere frustra mihi ad laboratum est; fortasse jactis his veluti seminibus, quis me sollicitior ac sollertior ea in
re de Hebraeis egregie mereatur : atque indolescendum est a tot recentioribus τοῖς πάνυ interpretibus ia oneris minime susceptum, a queis mihi plurimum opis spoponderam. xl. Pauca admodum addenda supersunt de glutine, quo artifices utebantur in hac πχνν ' miratus enim sum diu , quo pacto lamellae illae argenteae vasculo nostro solummodo illigatae post tot saeculorum vertiginem glebarum madori, ac intemperiei firmae obstiterint, enixeque adhuc adhaerescant , si minuta pauca filamenta excipias , quar ob exilitatem ab ci melio deturbatas vides. Et Plinius, qui artium antiquarum selicitatem , quoad partem bonam servavit , argentariorum , & a rificum ἐμπαιτικον gluten graphice describit, modumaue etiam , quo apparabatur , nos docet to. 2. p.6χχ. edit. Amstet. Chr i ollam er aurifices sbi
vindicant adglutinando auro temperatur autem ea Cypria rerugine, o pueri imbubis urina, addito nitro, teritur C rario aere in C priis mortariis, santernam vocante signumque est, s , addita fanum' nitescit. . E diverso aerosum contrahit se , hebetaturque , O di ulter ferruminatur . Ad id , glutinum M auro septima parte argenti ad supradicta additis, unaque contritis. Nosti jam ex Plinio longe tenacius
fuisse glurinum, quippe auri, argentique partibus firmabiatur, quibus m tallis Ianterna destituebatur, quae minoris constabat, & annorum edacitati magis obnoxia; quare ne dubites, quin glutino, non vero santerna icunculae sint atramentario nostro serruminatae. Plinii interpretes fanternam a glutino minime distinxere, & Dioscoridis verba quae ad Plinianum locum illustrandum exscribunt, ad primum is κομῆσθα modum solummodo pertinent, Diosc. lib. s. cap. 93. E ι δἐ τὶς νς υπου τυν- ιος διάθυ ας, δοιδικος iam,as , ετ δε ἔρου παιδιου , - τοItaque mens Plinii est aurifices praeparare sta duplex genus chrysocollae,
sanxernam unum, glutinum alterum genus; primum minoris impendii, secundum auri, atque argenti partem complectitur, hinc pretiosius erat, ac
tenacius. Ex Plinio duplex glutinum facile nosces, si mst ad id, quod est
126쪽
praeterea, in apponas, alias ατύντικτος esset Iocus, si legas. Ad id glutinum fit, auro septi a parte argenti ad jupradicta ad itis , unaque contrixis. Et quis non miretur Arduinum Plinianae doctrinae promumcondum id non advertiise ρ & chrysocoliam esse nomen γενικον , quod & janternam, & glutinum concludit ΦVestigandum nunc mihi est , ut nihil post habeatur , ad augendum pretium & decus cimelii , quod quanquam nigerrimi coloris receptaculum sit, omni luce, qua dignum eli, non careat, quinam hujus chrys collae auctor fuerit ; & gratiae habendae Herodoto, qui nomen a longissimi temporis injuria servavit: is quidam fuit olympiade as. Glaucus S
mius , vel , ut aliis placet, Chius . O ς tiam δὴ παντων ανθρώπων πιδηρουκόλλησιν Hesychius idem adstruit: Γλαύκου ' παροιμία λι πινραδ ς κατεργαζορον- . Διονυσιδωρος δε αν - σιδήρου κομητιν . Γλαύκος γαρ Xιει σιδήρου κο 1τιν εὐρεν. Idem iisdem refert verbis Suidas in αὐξιππα ι. De proverbio, Γλαύκου ἡχνη, vide, quod in Euseb. adnotavit Sc
liger. Optassem, quo optima dus aer, ut Casaubonus in Athenaeum, qui hujus Glauci meminit pag. aro. de hac παροιαία e penu sua ditissima quaedam exprompsisset, verum ne verbum quidem ; itaque tanti pretii fuit haec κομήτεως inventio, ut in honorem proverbium abierit. Ne, rogo, mihi molestus sis Glaucum σιδηροκολλουσιν invenisse, non vero gluten nobiliorum metallorum; nam tibi reponam, laudari artifices ex difficilioris artis opificio, uti est serrum serro adglutinare, longe vero proclivius est aurum argento adligare, quam aeri, vel serramentis ipsis ; praeterea disces Petronium cap 32. aurum serro commissum appellasse serruminatum; Habebat . . . annulum . . . . totum aureum sed plane ferreis veluti sellis ferruminatum I ita ut κολλως sive ex santerna , sive ex glutino Pliniano fuerit , de quocumque metallo diceretur , & apud veteres audiret γενικῶς ferruminatio: imo, si quamlibet rem conjungas, hac voce uti pol ris: notum enim est illud I. 27. D. de acquiri reri dom. Si tuum s phum alieno plumbo plumbaveris , alienove argento ferruminaveris, non dubiratur sophum tuum esse . Plinius lib. 36. c. 28. V trum sulphuri 7ncoctum ferruminatur in lapides. Et Plautus in Mil. 4. 8. v. et s. comica liberi te inquit : Labra labellis ferruminant , acre malum . Demum Maz chius noster sanctioris Latinitatis mystes, cum insulae ob limum ab pr ximis rupibus decidentem terrae continenti consolidantur , ferruminationis vocabulo utitur in schediata. de Corcyrae nominibus pag. XI. col. I. Antequam autem ab arte ἰαπατικῆ, ejusque glutine discedam, adnotandum est Latinos hujus opificii diictione carere, nisi adoptes ferruminatio, quae paullo πινικοπρια est, & glutinum , & artem ipsam complectitur: neque cum Tiberio etiam indolescas Suet. c. I. quod pleraeque voces a Graecis extorquendae sint ; scuti fas est dicere artem emblematum, ita etiam emmesticam , quo rem ipsam ad vivum exprimas; & nunc temporis hac ρστει indigemus , cum hoc artificium ubique 'gentium Egregie
127쪽
vigead, neque minutum quodvis vasculum , vel thecula elaboretur , inquam non videas opere e Glico argentum, vel potius aurum immissum; imprimis in nostra hac regia Urbe, ubi ad miraculum quodcumque genus vasa ex testudineo cortice fabre fiunt, in quorum omnem superficiem Vel concharum exuviae, vel pretiosiora metalla in i cunculas consormata descendunt,& longe gentium comportantur. Hanc vocem Graecanicam si nollet Paullus Iovius non parvi nominis scriptor, minime importunam dictionem usurpasi et in re , qua de agimus, ni m. ars scu*toria, inquit enim lib. 28. abduxit Buda Solimanus tria inusitatae m enitudinis , o erosque o rificii tormenta , cum passm ad ornamentum insegnia littera m gen-xo scu*toria arte aeri mesus essent admiranda , longe κυώ- dixisset argento arte em' tica aeri incluso. Praeterea quartum opificium in regio vasculo admirationi est, cujus neque Graece, neque Latine nomenclaturam invenire sors mihi fuit, scilicet, cum lamellae illae argenteae atramentariae planae omnino sint, imaguncularum facies, membra, capilli , musculi , &c. acutissima chalybis acie eraso argento, quoad minutas lineolas expressi sunt: id opus caelanὰi ἰδ a m ως dicimus, lavorare a bolino : ita ut artem, quam antehac infimae aetatis ingeniorum felix ευρημα rati sumus, vetustissimam ex hujus atramentarii luce deprehendamus , licet ejus nomen ignoremus . Itaque frustra sibi plaudit Abrahamus Bosse in praefat. p. xir. libelli de Pante de graver, Parisiis II s. Veteres quidem nomisse caelandi artem in semmis , in vitris, in metallis, in ligno, e imagines ἀναγλυα ως eminerent , sue
ἐγγλωττ ius excavarentur; verum caelaturam chabbis acuta acie expressum, 'et aqua forti aes arrodente ad imagines sormandas paucis ab hinc
saeculis inductam, funarem esse 9pographiae : ita Abr. Bosse, licet
Gallico ιδιω-ri . Sed parcendum hujus scriptoris libertati , non enimicunculas vasculi nostri viderat sane si in ejus manus devenissent, hunc exanimi mente errorem deposuili et . Restat adhuc obscurum, an veteres aera ita incisa atramento illeverint, indeque in membranis, papyrisque imagines, uti moris nunc est, expresserint; qua de re videtur addubitare Passerius in protegom. Lucern. mctil. adserens se observasse in subscriptionibus lucernarum litterulas inve fas,3ca linea turbatas, &c. deinde ait: Quae eum ita snt, mirari non δε- smo veteres tam proxime typographicam nrtem attigisse, O illam adeo renuisse, ut integros sensus M compactilibus litteris quandoque excuderint , nec tamen ulter ius progrefos, ut gloriam artis , quam primi R mani invenerunt, Germania sbi vindicaret . Sed fieri poterit, ut mon mentum in lucem extrahatur, nosque certos reddat etiam in hoc opificio veteres valuiste, haud credam, quod difficilius erat , eos noscita ise , quod pronum erat,& consequens, prorsus latuisse: plurima enim vero annis volventibus edocti sumus Graecos, Romanosque scivisse , quae majores nostritas ignorasse edixerunt ; neque pauca in lucem nunc primum tracta iunt,
128쪽
4o5 LIB. II. CAP. IV. DE TRIPLICI METALLA
eo quod singulare hoe atramentarium σκεοῦος e tenebris emersit. El. qu tus quisque erit, qui numerum initurus est rerum, atque artium, quarum cognitio ex Herculanei ruinis ob Regis domini nostri munificentiam nunc primum illuxit λ quot praejudicatas circa veterum pictorum colores, & architecturam , cujus novum genus a Graecanica, & Romana diversum se objecit, opiniones exsuimus Τ Negatum erat veteres ne parum quidem prospe9λα calluisse, ita ut ne nomen quidem antiquum habeamus, at ex Stabiarum, Pompejorum , 3c Herculanei ruderibus plurimas ad persectam ejus artis normam picturas extractas summa animi voluptate cernimus . Si leo de theatri paene solidi , ejusque scalarum structura ad hanc usque aetatem ignota , eadem nunc cuique prostat : mitto m&suras liquorum litis ratas, & sexcenta pondera vel ex aere, vel ex marmore suis numeris distincta , quibuscum facillima ratio iniri nune posset cum nostratibus , cujus rei causa frustra diu a summis viris laboratum est et nec non triremium formam , quae tandiu docta quaeque ingenia torsit , nunc eandem non ex unis picturis fortunatissimi consecuti sumus. Quid memorem quingentos paene codices , quorum ope res bene multas docemur , quae . antea prorsus ignorabamus 8 vide eorundem longiorem descriptionem nostro priori libro adjectam pag.272. &α quorum codicum repertorum seri na, ac fama per Europam omnem litteratissimos viros ad invidiam ex cussit excitavitque. Annus deficeret, si omnes harum eversarum urbium novas garas mini in animo esset enucleandi, quae nos doctiores reddidere, mecum servo, atque in numerato habeo: atque in vasa, in picturata, inscripta saxa, resque ceteras, quae jucundiora scitu sunt,& difficiliora amctorum Graecanicorum adjumento longiusculos commentarios paratos h ' beo: nec quis me magnum promissorem traducat, cum bene multas He culanensis thesauri antiquitates huic atramentario operi opportunas me ἄνευ ξασκανἰας divinasse , ac κυρμοις documentis exornasse ammadverterit. Porro Regium Neapolitanum cimeliarchium nunc temporis grandiorem litterariae rei p. utilitatem creat, qtiun omnia tot Principum , absit ver-
his odium, collecta simul; quis horum enim millenas picturas quovis praegrandi pretio accuraverit rerum omnium, quas vel natura protulit , vel ars invenerit , hilari varietate 'ectabiles λ Id dumtaxat admiramur universi, quo pacto vir unus licet indolis erectissimae , & librorum vi ρωrentissimus tanto oneri res trium urbium eversarum , innumeras picturarum labellas , & veterum mores cognitu difficillimos explicandi se parem praedicet , neque sibi socios immensi laboris ab sapientis limo Rege ex pollulet: cum tantae molis oeus Quirinios, Massejos. Gorios, Passerim, Venutos , Mazochios, &e. ea in re editis jam doctissimis voluminibus claros, ne extra Italiam excurram, simul labori junctos turbaret, &BD
129쪽
LIB. . CAP. V. P. I. DE NERONIS NUMISMATE. o CAPUT V.
Neroniani numismatis occasione oblata ex variis metallis conflati Regii atramentarii instar, ingens Graecolatiale Neapolitanum mar
mor restituitur,& illustratur ; multis post Christum natum saeculis Neapoli Graecanicam linguam , ipsamque Atticam perdurasse , &
nunquam hanc urbem coloniae nomen nactam , ac tuis semper le
gibus vixisse ostenditur; quaedam demum de Gymnasio, quod Pe culiare suisse aedificium negatur.
De Neronis numismater Neapolitanum marmor Graecolatiare a doctissimo metochio resilutum expenditur.
I. ATDMIs MATis defer prior an sit ex contomiatorum serie, inquisitur puram eo l. postultatur , Ii ab atramentaria re langissima in lucatur παρ ἐκ dem . l .misma ab Neapolitanis euom esse re 6 iura non posthetheudae , licet epigraphe nummi Latialis sit. iit. Maeochii Diades , e tisitie Dyplementum marmoris Neap. per suas partes exstemiitur: ei resipitur , quod titulor , πα-ρ ἀρχιερεύς μεγις o locorurbaverit ; oe de centoris munere inaudita antehae protulerit. Iv. nocem εἰς esse marmori impen tunam luculenter patefit : frustra etiam es , quod de lampadi- eo certamine excultavit. Dictio TEIMHTHΣ eum FI probe scalptum. v. In versu sexto Vesuvii nomen promtis delendum. Rejicitur vox ota bonae ata. tis Scriptoribus , qu.e etiam Galeni nactoritate exploditur , o prisca Ucm.i firmatur. v . Ese Uesuvius afetiiDum nomen dum asserit, nil novi docuit. μου etiam SVIVS eum primo V inelegonditor in lapidibus , et ' in prorsa stratione es poeta rum potius. vir. Dιctio concussionibuς, quam marmori apyoluit idem vir summus, omni es eradenda e qui etiam eontra Strabonis mentem Oύισσάi cum bino shilo feri t. Turpe mendum ab hoe geographo detergitur ,-ρύ. pro. VIII. Vera notis meis κύκλω in X philino, - ἁκρα ab librariis in e dem Scriptore eorrupta , quae non vidit Reimarus. Marruchius frusra utitur Lueretii versu de Vesuvis. Ευmon hujus montis ab , ubi ignis. I x. metochio interceditur edicenti scalptum in marmore interpretamentum Latiare non sub Tito, sed sub Domitiano I 6tis ratio sat tenebricina. Neapolitanorum patrocinium, quod quaedam Graeanica verba Latine non dederint. Maloebianae Latinitatis praecomum. x. Immerito vir summus enormem fugillat charasiterum Latinorum a Graecis disparitatem, er quod A Graecanicum parum diser a Latino, quod factum bene a Neapoliatano scalptore multis Uenditur.
I. QUONIAM caput superius praeter spem longius protractum est , se vavi ci melium variorum metallorum cujus gratia bene multa,
130쪽
o8 LIB. I. CAP. I. P. I. DE NERONIS NUMMO
nescio quo mentis impetu, de antiquis Neapolitanae urbis ornamentis, ac ejuidem rei p. majestate adsuere abripi pallus sum, qua de libertate mox Pacem quaeram . Porro inter monumenta diversis metallis illustria volventi mihi per otium , namque aegre ab Graecorum veterum libris abducor, personas scaenicas Ficoronii, oblatum est numisina, cujus exemplar adjectum videa: Apponam summae fidei studio , quam descriptionem nobis praestitit idem
Ficoronius cap. s. Numisma magni moduli est , in cujus antica facie Neronis caput laureatum cernitur: in postica idem imp. conspicitur triumphali curru, quem quaterni equi habitu ipso, capite arguto, animitque nobiles vectant. Hujus principis vultus aurea persona o tegitur , ejusque brachium lamella argentea vestitur : corona , & palma ambae ex auro : chlamys,& Zona argenteis aureisque laminis lucent. Restae currus ex argento, equorum lora constant fila mentis ex auro due: is, sicuti etiam eorumdem capita, musculi, crines ex eodem principe metallo estidii; verum ob exilitatem, & vetustatis aevum quibusdam excussis, minuti su culi reliqui nunc sunt. Ex hac autem υποτυπωτει quisque novit, quanta similitudine cum nostro vasculo atramentario numismatis opificium contendat, cum utrumque aureis, argenteisque lineolis, laminisque praefulgeant
in aes immissis. Ex quo singularis numismatis caelatura facile quisque colligeret Neroniana tempestate id genus artis in more suisse ; quare thecae
Regiae calamariae antiquitas commendatur.
Hic mihi aliquantulum resistere necesse est: equidem nullus ignoro plerosque omnes mihi obstrepere id genus numismata variis metallis nitentia vulgo dici contorniata, aetatemque ignorari,& posteriora plerumque esse iis principibus, quorum imagines , & gesta praesentant. Contra etiam notum est, praeclaros in nummaria re viros malle haec sub iisdem principibus quorum vides vultus, cula: quare, si utriusque partis studia &rationes excutias, cui adhaereas, certe ampliabis; consulas Havercam pium de nam . contorn. pag 42. 3cc. ubi variantes Patini Sc Morellii opiniones adjicit. Id unum ratum scio adhucdum negotium integrum esse, & pra clara litteratorum capita rem firmare frustra adnisos esse, & meras hariola