M. Tullii Ciceronis Orationum pars 1. 3.. Cum correctionibus Pauli Manutii

발행: 1554년

분량: 710페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

121쪽

PRO SEX. ROSCIO A M. q6 P hoe indignum putas, quod aestitum sedere in iudicio uides, quem tu e pa trimonio tanquam e naufragio nusdum expulisti quasi uero nescias hunc et ali, et uestiri

si Caecilia Balearici filia, Nepoti, sorore, stectatissima

foemina: quae cum patrem clarissimum, amplissimos patruos, ornatissimum fratrem haberet, tamen, cum esset m lilia, uirtute perfecit, ut, quanto honore ipse ex illorum dignitate asticeretur, non minora illis ornaramenta ex sua laude redderet. An,quia diligenter defenditur, id tibi indignum facinus uidetur ' mihi crede, si pro patris eius bos'itiis, gratia uellent omnes huius hostile, adesse, et auderent libere defender satis copiosse defenderetur: sin autem pro magnitudine iniuriae,rs pro s eo, quod summa re . in huius periculo tentatur, haec omnes uindicarent ; consistere mehercule uobis istor Ut in loco non liceret. nunc ita defenditur, non sine ut mo τ' Ieste ferre aduersiris debeant, neque ut si potentia supe j rari putent. quae domi gerenda sunt, ea per Caeciliam si transiguntur. fori iudiciis rationem Messicta,ut uideat,*l tis iudices, suscepit. qui si iam satis aetatis atque robo ris is haberet, se pro Sex. Roscio diceret. quonia ad dicendum ira impedimento est aetas,et pudor, qui omat aetatem i cant i sum m ibi tradidit, quem sua causa cupere dc debere ina, tel ebat. ipse assiduitate, considio, auectoritat diligenu tia perfecit,ut Sex. Rosciij usta erepta de manibus sectoarum ententiis iudicum permitteretur. nimirum iudices,s pro hac nobilitate pars maxima ciuitatis in armis fuit: , ρ baee acta res est, uti nobiles restituerentur in ciuitatem,

E q i hoc facerent, quod facere Messallam uidetis, qui capra innocentis defenderent, qui iniuris refisterent,q3b

122쪽

CRATIO quantum pGnt,insalute alterius, qu am in exilio, dinallent ostendere. Olliod si omnes, qui eodem loco natisunt, facerent . et res . ex idis, et ipsi ex inuidia minus laboraxent. Rerum si ά Chosogono latices non impetramus, Mi pecunia nostra contentus sit, uitam nepetat; si ideadduci non potest, ut, cum adem emit nobis omnia, quae nostra erant propria, ne lucem quoque hanc, quae communis est, eripere cupiat ; si non satis habet auaritiam suam pecunia explere, nisi etiam crudelitate saminis perlitus sit: unum perfugium iudices, una stes reliqua est Sex. Roscio, eadem quaere . uestra pristina bonitas, et misericordia. quae si manet, sesui etiam nunc esse possumus. sin ea crudelitas, quae hoc tepore in rep. uersatant, uestros quoque animos, id quod feri profecto non potest, duriores acerbioress reddidit: actum est iudices: inter feras satius est aetatem degere,qu;m in hac tanta

immanitate uersari. ad ea ne rem is os reseruati estis , ad eam ne rem delecti, ut eos condemnaretis,qtios sectoares, sicarii iugulare non potuissent φ solent hoc boni Imperatoresfacere, cum proelium committunt,lit in eo

ιμο, quo fugam hostium fore arbitrentur, milites collocent, in quos , si qui ex acie fugerint, de improuiso incidunt. nimirumsimiliter arbitrantur isti bonorum em αptores, uos hic tales uiros sedere, qui excipiatis eos qui de suis manibus effugerint. dij prohibeant iudices, ut hoc, quod maiores consilium publicu uocari uoluerunt, proe lsidium sectorum existimetur. an uero iudices uos non lintelligitis,, nihil aliud agi, nisi ut proscriptorum liberi quavis ratione tollantur et eius rei initium in uestro iureiurando atque in Sex. Roscii periculo quaeri dubium est, ad quem maleficium pertineat cum uitiatis ex alte

123쪽

rRo SEX. ROSCIO A M. 67rra parte sectorem, mimicum,sicarrum,eundemq; accusatorem hoc tempore; ex altera egentem,probatum suis

filum,in quo no modo culpa nuda, sed ne susspicio quia dem potuit consistere' nunquid hic aliud uidetis obstare Roscio, nisi quod patris bona venierunt f quod si id uos suscipitis , et eadem in re operam uestram profitemini; se iccirco sedetis , ut ad uos adducantur eorum liberi ,

quorum bona venierunt: cauete per deos et mmortales iudices, ne noua, et multo crudelior per uos proscriptio

instaurata esse uideatur. illam priorem, quae facta est

in eos, qui arma capere potuerunt, tamen senatus suscipere noluit, ne qκid acrius, quam more malore comparatum est, publico consilio factum uideretur. bene uero , quae ad eorum liberos , atque infantium puerorum incunabula pertinet, nisi hoc iudicis a uobis relisitis, et bernamini: uidete per deos immortales, quem in locuremp. peruentκνά putetis. homines sapientes, et ista disetoritate, et potestate praeditos, qua uos estis, ex quibus rebus maxime res'. laborat,ijs maxime mederi couenit. Mestrum nemo est,quin inte stat populum R.qui quondam in hostes lenismus existimabatur, hoc tempore domestica crudilitate laborare. hanc tollite ex civitate iudidices: hanc pati nolite diutius in bac re' uersari: quae non modo id habet in se mali, quod tot ciues atrocissime sustulit, uerum etiam hominibus lenissimis ademit mis

sericordiam con ιetudine inco modorum: nam cti omnis

sus boris aliquid atrociter feri nidemus , aut audimus, etiam qui natura mitissimisumus,assiduitate molestia.

rum sensum Omne humanitatis ex animis amittimus. .

o sit fortasse qμ piam.

124쪽

PRO QERO sc Io COMOEDO, ORATIO III. Multa ,. desunt, et erenda. malitiam naturae, erederetur. is scilicet uir optimus, et

segesari fide praeditus, qui suo iudicio tabulis suis teustibus uti conatur. solent fere dicere qui per tabulas hominis honesti pecuniam expensam tulerunt: ego ne tralem uirum corrumpere potui, ut mea causa fusum in codicem referret expecto, quam mox Cherea hac ora atione utatur . ego ne hanc manum plenam perfidiae, et

hos digitos meos impellere potui, utfalsum perscribearent nomen f quod si ille suas proferet tabulas, pro earet suas quoque Roscius. erit in illius tabulis hoc nodimen: at in huius non erit. cur potius illius, quam buuius credetur 'scripsisset isse, si non iussu huius expenisum tulisset' non scripsisset hic, quod sibi expensum ferri iussisset' nam quemadmodum turpe est scribere, quod non debeatur: sic improbum est non referre, quod

debeas: aeque enim tabulae condemnantur eius, qui uerum non retulit ; et eius, qui fasum perscripsit. sed ego evia et facultate cause confisus, uide,quὀ progrediar. si tabulas C. Fannius accepti et expensi profert suas, in suam rem, suo arbitratu scriptas: quo minus fecunα dum illum iudicetis, non recuso. quis hoc frater fraαtri, quis parens filio tribuit, ut, quodcunque retulisset, id ratum haberet ratum habebit Roscius, profer. 3κod

125쪽

ribisberit persuasum, huic erit persuasum : φιod tibi

fuerit probatum, huic erit probatum. paulo ante a M. Perpenna P. Saturi tabulas poscebamus, nunc tuas C. Fanni cherea solius iastamus: et, quo minus secun adum eas lis detur , non recusamus. quid ita non prora fers non conficit tabulas f immo diligentis e. non refert parua nomina in codices immo omnes summas. leue, et tenue hoc nomen FH ccc IIII sunt' quo modo tibi tanta pecunia extraordinaria iacet ' quo modo HS CCCIDII in codice accepti et expensi non sunt' pia dij immortales, esse ne quenquam tanta audacia praeditum, qui, quod nomen referre in tabulas timeat, id petere audeat quod in codicem iniuratus referre noluit,

id iurare in litem non dubitet quod sibi probare non

possit,id persuadere alteri coneturῖ Nimium cito ait me indignari de tabulis: non babere se hoc nomen in codice accepti expensi relatum confitetur, sed in aduersa, rijs patere contendit . usque eo ne te diligis, et magni ice circunsticis, ut pecuniam non ex tuis tabulis, sed adversariis petas suum codicem testis loco recitare, arrogantiae est: suarum perscriptionum, et liturarum addiversaria proferre, non amentia est' quod si eandem vim, diligentiam, ductoritatem 1; habent aduersaria , quam tabuia : quid attinet codicem instituere, conscribere' ordinem conseruare' memoriae trudere liter aerum

vetustatem sed si,quod aduersariis nihil credimus,lacisco codicem scribere instituimus: quod etiam apud oαmnes leue et infirmum est, id apud iudicem graue πsanctum esse ducetur quid est, quod negligenter scriobamus aduersaria i quid est , quod diligenter consciaα

126쪽

o RATIO mus tabulus p qua de causa ' quia haec sunt men bus, illia sunt aeterme: haec delentur statim, illa seruuntur sancte: haec parui temporis memoriam, idae perpet exi limationis fiderὴ et religionem ampleelantur: bresunt deiedia ictae in ordinem confectae . itaqκe aduersa aria in iudicium protulit nemo: codicem protκlit: tabulas recitauit. tu C. Pilo, tali fide, uirtute, grauitate, auctoritate ornatus, ex aduersiriis pecuniam petere non auderes. ergo, quae clarasunt consuetudine, diutius dicere non debeo: illud uero, quod ad rem uebementer pertinet,qκaero: QSam pridem hoc nomen Fanni in diuersiria retulisti erubescit: quid restondeat, nescit: quid singat extemplo, non babet. sunt duo mensis iam, dices: tamen in codicem acceptum et expensum referri debuit. amplius sunt sex menses: cur tandiu iacet ὁκnomen in aduersariis 'quid, si tandem amplius triens nium est ' quo modo,cu omnes, qui tabulas conficiant, menstruas pene rationes in tabulas transferunt, tu haenomen triennium amplius in aduersirijs iacere pater, utrum caetera nomina in codicem accepti et expensi deesta habes, an non si non, quo modo torulas conficis lsi etiam : quamobrem, cum caetrea nomina in ordinem referebas, hoc nomen triennio amplius, quod erat in primis magnum, in adurestriis relinquebas nolebassciri, debere tibi Roficium: cur scribebas rogatus eras, ne res

ferres: cur in aduersariis scriptum habebas 'sed bae quanquam firma esse uideo: tamen ipsi mihi satisfacere non possum, nisi a C. Fannio ipso testimonium sumo,

hanc pecuniam ei non deberi. magnum est, quod conor:

dissicile est, quod polliceor: nisi eundum et aduersarium,

127쪽

ae i

i ia

s, s

si si, PRO SEX. ROSCIO COM . 'et testem bubuerit Roscius, nolo uincat. Pecunia tibi deesbebatur certa, nunc petitur per iudicem, in quis

legitimae partis stonsio facta est . hic tu si amphitis HS nummo petisti , quam tibi debitum est , causam perdis disti: propterea quod aliud est iudicium, aliud est arsis

trium . iudicium est pecuniae certae, arbitrium incertae . ad iudicium hoc modo uenimus, ut totam litem aut obtineamus, aut amittamus: ad arbitrium hoc animo adiis mus, ut neque nihil, neque tantum , quantum postHauimus, conbequamur . eius rei ipsa uerba formulae testimonio sunt. quid est in iudicio directum, serum, simplex. si peteret HS DII dari ; bic, nisi planum faucit IIII ad libellam sibi deberi, causam perdit.

quid est in i arbitrio ς mite, moderatum , quantum aequius et melius sit dari. ille tamen constetur plus se petere, quam debeatur ; sed satis superq; babere dicit, quod sibi ab arbitro tribuatur. itaque alter causae considit, alter diffidit . quae cum ita sint, quaero abs te, quid ita de huc pecunia, de his ipsis FH IIDI, de tuarum tabularum fide compromissum feceris , arbitrum sum 1 sieris, quantum aequius et melius sit dari repromitti ue; si pateret . quis in hanc rem fuit arbiter utinam is quia deri Romae esset: Romae est . iam utinam adesset in ius dicia: adest . utinam sederet in consilio C. Pisonis: ipse C. Pisio est. eundern ne tu arbitrum, π iudicem 'meabas f eidem infinitum largitionem remittebas ,σeundem in angustissimam formulam stonsionis conscludebas i quis unquam ab arbitrum, quantum petiit, tantum abstulit i nemo': quantum enim aequius esset sibi dari, petiit. de quo nomine ad arbitrum adisti , de

128쪽

ORATIO eo ad iudicem ueni'. caeteri cam adiutam causam Iulefactari animaduertunt, ad arbitrum confugiunt: hic ab arbitro ad iudicem uenise est ausus: qui cum de hac pecunia, de tabularum De arbitrum sumpsit, inidicauit sibi pecuniam non deberi. Iam duae partes causae sunt co Uectae: adnumerasse sese negat: expensum tulisse non dicit,cum tabulas non recitat. reliquum est, Mistipulatum se esse dicat: praeterea enim quemadm dum certam pecuniam petere possit, non reperio. Stipulatus es ubi ' quo die t quo tempore ' quo praesente quis stopondisse me dicit nemo. hic ego si sinem μαciam dicendissatis fidei et diligentiae meae, satis cause et cotrouersiae, satisformulae et Jonsioni, satis etiam iudici fecisse uidear, cur secundum Roscisi iudicari debeat. pecunia petita est certa, cum tertia parte θος οfacta

est.'aec pecunia,necesse est,aut data, aut expensa lata, aut stipulatasit. datum non esse, Fannius confitetur: expensam latam non esse, codices Fanniij consimant: stipulatam non esse, taciturnitas testiam concedit. quuergo est ' quod et reus is est, cui et pecunia leuissima, te

existimatio sanetissima fuit semper; iudex est is,

quem nos non minus bene de nobis existimare, quam secundum nos iudicare uelimus;'aduocatio ea est, quam propter eximium stlendorem,ut iudicem unum, vereri debeamus: perinde acsi in hanc formulin omania iudicia legitima, omnia arbitria honoraria, omnia

sicia domestica conclusa, et comprehensa sint, perinde dicemus. illa 'perior fuit oratio necessaria, haec erit noluntaria: illa adiudicem , haec ad C. Pisonem : ita pro reo, haec pro Roscio: illa uthoris, haec bonae existimatiss

129쪽

PRO SEX. ROSCIO COM. so' nu causa comparata. Pecuniam petis Fanni a Roscio ;quam ἰ dic audacter, et aperte: utrum quae tibi ex βαρη cietate debeatur, an, quae ex liber dilitate huius promis se sit, ostentata ' quorum alterum est trauius, et os 'l' disius: alterum leuius, er facilius. quae ex societate . debeatur' quid ais t hoc iam non leuiter ferendum est, i nriae negligenter defendendum : si qua enim sint privata iudicia summae exillimationis, et pene dicam edapitis, tria haec fiunt, fiduciae, tutela ocietatis : aeque es

' nim perfidiosum nefari m est fidem frangere, quae' continet uitam ; et pupillum fraudare, qui in tutelamito peruenit ; π socium fassere , qui se in negotio coniuna m xit. quae cum ita sint: quisit qui socium fraudarit, et

ei, fefellerit, consideremus: dabit enim nobis iam tacite silet i; ta acta in alterutram partem firmum et graue testimo i i nium. Rosciusῖ quid ais non ne, ut ignis in aqua coniectus continuo restinguitur, er refrigeratur: sile

referuens falsum crimen in purissimam et castissimam

aEt vitam eostatum statim concidit, extinguitur ρ Roscius socium fraudauit ἰ potest hoc homini huic haererelli peccatum' qui mediusfidius audacter dico plus fidei,

quam artis; plus ueritatis, quam disciplinae possidet in aes se et quem populus R. meliorem uirum, quam histrioanem esse arbitratur: qui ita dignis mus est scena prose M pter artificium, ut dignis imus sit curia propter asstis

nentiam . sed quid ego ineptus de Roscio apud Pisonem dico ' ignotum hominem scilicet pluribus uerbis comoes mendo. est ne quisquam omnium mortalium, de Po bl melius existimes tu est ne quisiquam , qui tibi purior, pudentior, bumaenior, of ciosior, libera tior uideatur l

130쪽

ORATIOPid tu saturi , qui contra hunc uenis, exi limes duater nonne, quotiescunque in causa in nomen huius

incidisti, toties hunc π uisum bonum esse dixisti, erhonoris causa appellasti quia nemo nisi aut Mnestissimo, aut amicissimo facere consueuit . qua in re mirahi ridicule es usus esse inconstans, qui eundem deres, laudares ; π uirum optimum , et hominem improbismum esse diceres. eundem tu et honoris causa appellabas, et uirum primarium esse dicebas, et socium fraudasse arguebas. sed, ut opinor, laudem ueritati trictbuebas i crimen gratiae concedebas: de hoc, ut existimas bas, praedicabas , Chereae arbitratu causam agebas. fraudauit Rositus. est hoc quidem auribus, animisi; homianum absurdum. quid, si tandem aliquem timidum deis mentem, diuitem inertem nactus esset, qui experiri non posset ς tamen incredibile esset. ueruntamen, qui fraua

darit, uideamus. C. Fannium Cheream Rosiiκs frauradauit. oro, atque obsecro, uos, qui nostis, uitam inter

se utriusque conferte , qui non nostis, faciem utriusque considerate. non ne ipsum caput, et supercilia illa pentatus abrasa olere malitiam, et clamitare calliditatem uis dentur ' nonne ab imis unguibus usque ad uerticem summum,si quam coniecturam assert hominibus tacita

corporis Dura, ex fraude, fassaciis, mendaciis constare totus videtur ' qui iccirco capite et superciliis semper estrastis, ne ullum pilum urri boni habere dicatur . cuius persionam praeclare Rositus in scena tractare consuevit. neque tamen pro benesicio ei par gratia refertur: nam

Ballionem illum improbissimum, er periurissimum leononem cum agit, agit cheream. persona illa, lutulen α

SEARCH

MENU NAVIGATION