장음표시 사용
241쪽
Ad Sanctisi. D. N. Paulum V. Dei vicarium. H
Loci duo Cantici Canticorum, alter primae pari.σ. alter Jear. I a. proponuntur: ibi haLienus in Graecis L. - 1 tin que codicibim , non integri mersus repraesentan
tur , quemadmodum in prototypu Hebraeu leguntur. e positi ue ambobus locis, suis repetitionibus , cui
in carmine habentur m ara': de runa duntaxat
Chresti Domini no iri Sponsi, cum Sponsa Ecclesiis,
242쪽
VAE res dignae animaduersione duae temper visiesunt iis, qui aliorum luculente Icripta de lugua, in qua nata erant,in aliam conueuorunt: satis quidem a nobis sui arbitror) Deo propitio, in nostris Graecis Latinisque priscarum sacrarum scriptionum versionibus curatae sunt. Nam . :n eo primum vigilarunt curae & cogitationes meae, ut in omnibus locis,sic verterem de lingua in alias,ut exponerem id , ouod positum erat,alus aliarum linguarum vocabulis, quae idem valerem: ut rebus non mut s, linguam immutarem. Ac simul cistim studiosissini E&diligentissime operam dedi: ut silc ubique Graecὸ & Latinξ, de He
quodammodo atque imperfecta repraesentaretur. Quemadmodum oppido in Cantico Salomonis fecimu , in quo, tum vertendo Latinis Graecisque verbis usit iis , & propriE demonstrantibus ea, quae Hebraea locutio significa magnopere elaboraui:tum ne quid, in nostris versionibus, eorum, quae in textu Hebraeo habentur: deesset accurate aduerti. Actum praeterea interpretando explayand6que te obseuras, quae seb eius cortice verborum latent, secundum donum nobis a Deo datum,nisius sum.Quare eo loco primae partis Cantici, ubi cum choro Sponsa conqueritur, de asperis durisique temporia
nique & oppressionem, mortemque siuorum passa est: quamobrem tum propter luctum & moerorem, ac propter tristitiam piritus:vnde exsiccantur ostia, vultusque pallescit: tum propter habitationem hecolorauit me Sol. paLI. s. ' . o. Alij matris meae pugnauerunt contra me. 'Posuerunt me cuiadem Vinearum. . Post haec igitur. Ibi . . . . :
gzn i m in equendam, collarium erat:Wperitionem istorum verborum. qu mira in rixtu Hebram, repetitio est:quam ha ctenus verte ites omiserunt : in nostris tribus versionibus posuimus
243쪽
Id est, quemadmodum nos vertimus. Vineam meam, quae.mea, non custodivi. αμπελωνα μου, νε εμῶ λι εφυλαὶ α. sponsae versus est, e genxibus conuersie: peccatum scilicet moerentis, ob vineae gentilitatis culturam , ex sacrificiis nimirum gentilitiis ab idolatris contractum. Cum populi gentiles,qui unum Deum adorare debebant, eique soli hostias immolare, solemnisque & statuta sacrificia facere,atque ad eum corda contrita erigere: secundum traditiones Patriarcharum & Propherarum, legem Moyses, doctrinamque Euangelica:, veri & unius Dei omnipotentis,eiusdemque rectoris & Domini,creatorisque coeli de terrae desciscentes latria,creaturas adorauerunt. Alij quidem homines, alij sydera, alij terrenas bestias alij aquatiles, alij oscines & alites, alij nocturnos lemures, alijsutiles Deos vanosque simulachrsque ex auro & argento, & alia materia,attis & humani commenti signa:ipsumque diabolum varietate idolatriae, coluerunt. Dum quilibet populus Deum suum diuersum ab aliis colebat, contra praecepta legis.
Non facies sibi sculptile, neque omnem si titudinem, eorum
quae in coelo teriaque o aquis. . i 2 sn facies Deos argenteos, neque aureos. . Non adorabis, neque coles ea.
Vineam meam, quae mea, non m diuti Dum sanὸ Sponsa suum peccatum accusat,quis non intelligit quod
Vineam meam, quae mea, non custodivi. Vehementer esse solicitam,& in commutat errato,praecipuo quodam dolore, se angi ostendit λ Tam usi sic flens lamentaretur. En quomodo quaeso irgines lapsa sum quae caetrax Vincae constituta,eius cultionem non colui 3 quae 'ossicium , quod nocte debui praetermisi quae munus pensumque mihi assignatum mon praestiti 3 sed ab unius Dei vivi religi P declinaui ὶ Quae proscctb consessio, lamentati θ-que errati, ad quemlibet etiam nauseagum accommodari potest:cum post bapti sinum, in hoc immenso mari, undique occasione reccandi agitato,naui fiam,secundam tabulam arripit. Altera
244쪽
VINEA. xor Altera eadem relativi & pronominis repetitio est parte Octaua Cantici: quam similiter vulgata Latina editio missam facit. Vbi de
eadem met Vinea,cuius cultionem,supra prima parte sponsa non e lume dolebat, δρομαψάnoo Propheta agens, sic Spons in canentem inducit.
Id est, quemadmodum nos vertimus.
Vinea fuit pacisco,in vasti multitudinis, Dedis vineam innodibus: Vir asseri de cita eius misie argenteos,
m δὶακόπια τὰ τον κωτον aiam Vbi quamuis duae este Vineae videantur,distinctae personis,interpunctae sermonibus, vita tamen duntaxat Vinea Domini exercituum est: de eadem cum ea, de qua Sponsa canebat parte prima, atque ea dem etiam, de qua apud is a. cap. s. & de qua voi ubi in sacra pagina Vineae mentio facta est. Nam lacut una est arca Noe,una nauis Petri, una spes vocationis, unus Dominus, una fides,unum baptisma,unus Deus
245쪽
ti est salii di ita selisa nihil quicquarborum cotis sitinni uin,& vita Sancta Ecclesia Catholica, extra quam, etiani una est Vinea, Vinea Dei; cuius vitium ligna uam valefit,nisi ad comburendum. Cum caeterarumta,magnos usus afferat ad nauigia facienda,in illeque
alios usus vitae necessarios. Ezech. is. Et haec Vinea , Sponsi vine, profecto est. Ipse etenim Sponsus est filius patris familias, qui eam plantavit. Et si filius, ergo haeres. Et si haeres, ergo Dominus Vineae. Praeter quam quod etiam alia ratione est Sponsus Dominus Vineae: quoniam videlicet simul cum patre es paracleto si ius cana plantauit. Namque opera corum ab extra linat indivisa. Sed & haec Vibea,Sponsae etiam prosecto Vinea est quoniam regni socia cit,Sponsique coniux. Ac propterea uterque Sponsus scilicet, & Sponsa,Vineam suam appellat,ut hac 8.par. Sponsus. Vinea fuit Pacifico in vaste multitudinis. De hac igitur Vinea, quam,iam inde a rerum primordiis, uniuersis mundi accolis Deus Dominus ad culturam tradidit : quamque antequam sua sponte nasceretur Sponsus, ta domus Israel studiose colebat : cacteris omnibus orbis terrarum indigenis, eius culturam deserentibus. De hac igitur sinquam sua Vinea in tertia persona, de se sponsus canit.
Hoc est. Ego Messias cognomento pacificus: quoniam tam bellum esset inter Deum & hominem, ego ooediens patri usque ad mortem. Phili p. a. patri cumulate satisfeci, pro peccatis mundi: pacemque feci εις με πτης Θει- άν θρωπων. Vnus medius interiectus inter Deum &hominem x.Timoth. 2. Sicut de me Isaias verbis iteratis prophetauserat. cap. a quemadmodum in mea natali nocte Deum Angeli laudauerunt.
246쪽
luntatu. Ego igitur Pacificus,Vineam quondam habui.
Videlicet, in valla multitudinis. Id est,in mundo, qui dicitur vallis. sicut Psalm. 8 . cuius, De torcularibus inscriptio. In quo de suppliciis, cruciatibus,torturis, tormentisque regius Propheta agens : quibus in hoc mundo beati premuntur,instar uuarum & olivarum,in torculari:
Nemec habbacha. Id est,ac si Latine dixeris. Vasiem fui. Vel. Conuasiem ploratus.
Sive ut Codices Graecorum habent & Latinorum,uer. 6. Valgem lachrymarum. Κοιλα di τῖ κλαυθμων . Conuallis enim mundus est, hinc atque hinc conuexis Coeli val
Et convallis fletus,ob angorum & amaritudinum redundantiam, nostiirnos diurnosque metus : quibus ab ortu, ad occasiam vitae,in- Delicior homo caeteris animantibus, vexatur. Quippe qui a nouerca potius natura, Im matre,editus in has tenebras,potius quam lucem, corpore & nudo & fragili & infirmo: animo autem anxio ad molestias, humili ad timorem, molli ad labores, pronoque ad omne gen*s peccati: adeo miser atque miserandus est, quod foenum etiam &cinerem est pro esca,atque cyathis fletu miscet. Ps. I O2. IO. Dan. . 3 C. Quippe qui ad vitam immortalem consectuendam, quae bonis piisque post hanc mortalem promittitur: ita semper vivere cogitur, tanquam semper moriturus: ob memoriam enimuerd earum rerum, quae nouissima hominis sunt. Eccl.7. o. Cum caeterae animantes, quarum aliae coriis tectae,aliae villis vestitae,aliae spinis hirsiitae nascuntur:ita semper vivant, tanquam semper victurae. Vnde & insantes pueri, quam mox enixi in has miserias, sandi impotentes, eiulant magnitudine dolorum. Quemadmodum & ipse Sponsus expertus est: qui Deus homo factus, nec Deus esse desinens, ridere visus est nunquam,saepE autem flere.Ob miserrimas enimuerd miserias humanas, quibus iugiter, verus homo amictabatur ,vino perenniter homo miser esset. Quare Propheta Psal. 88. de passione Christi agens, nec non
247쪽
& Sanctorum, ad quos,& eius gloriae,cohaereditas,& Actorum imitatio pertinet: eundem Messiam in sua persona, & shorum membrorum,usque a prima sua actatula perpessum,canentem inducit. .
Id est, quemadmodum nos vertimus.
nxius ego ct moriens a puero, Susinui populos tuos rorans.
ἐγω eπνZΟ- ακ νεότητο, ηνεγυι τους σου Facit autem loqui Mcssiam humano more. Nam quoniam viuere homines appetunt,mortemque fugiunt,quae est dissolutio naturae:tunc grauius vehementiusque, quam unquam antea anguntur, immo potius angi se putant,cum mortem obeunt. Quasi verb mors malum sit,& non potius e carcere evolatio. Sicut non solum Sancti viri amici Dei iudicauerunt: ut D. Martinus.& plerique alii: sed & inter gentes docti & eruditi literis consignarunt. Vt Orator in Somnio Scipionis,& alij. Inquit igitur Messias. Enimuero pater aeterne, dum usque ab ineunte aetate, huc & illuc rotans, fero populos tuos, gentem insipientem, populum non credentem & contradicentem mihi: sic infi-gniter patior, sic graues dolores tolero, magnisque corporis cruciatibus, animaeque vitam ago, cam compatiens anima corpori repletutinalis: quemadmodum qui e vita discedit. Vel sic. Enimuerb pater aeterne, dum mea Sponsa Ecclesia, quam ego antequam fieret, ab aeterno tempore,vita mea cariorem habui: quamquam tu mihi despondisti, teneris eius unguiculis, ab Abel iust per Abraham,Isaac, Iacob,& Moysem,aliosque Duces: varias oras,partes que terrarum circuens, portat populos tuos incredulos, leues,&inconstantes: eiusnodi sane poenas suffert, cuiusmodi qui letho inte
Sic ergo quemadmodum Psalmographus mundum nuncupat vallem lachrymarum:quoniam insitae illi, vel potius innatae perpetuac aerumnae sunt:sic& Propheta Salomon, nomine quidem dispari, at synonimo tamen , mundum appellat, vallem multitudinis: ob stequentiam, crebritatem, conuentumque populorum, qui uniuersum
mundum incolunt. Nisi sorte mauis lector vertere.
248쪽
. Ranhal hamon. Vasiem tumultus.
Quae cum multitudine & mundo conuenientiam habent,& ομολο-
ut Stoici appellabant in & quae petri hamon significat. Quid
enim aliud profecto mundus est, nisi strepitus &sonitus 3 ipsa sic serente natura, ut extrema ex altera parte grauiter, ex altera acute nent λTerra namque ima sede haerens, semperque immobilis manens: saepe etiam mugitum edit,& strepitum: lepeque maximis atque horribilibus motibus conquastat contremiscens, ni tum reddit. Aqua autem imperiosa, per quam fontes fundunt flumina fluunt, circuuntque maria terram:& murmure strepit, undisque, atque fluctibus fremit Ipse veris aer, qui spiritu ductus,alit & sustentat animantes : dum
oriens ex respiratione aquarum,atque tum fusus & extenuatus sublime fertur tum autem concretus in nubes cogitur,sonum standit.
Sic & ignis etiam, qui omnibus rebus vitalem calorem impertit: dum sursum in coelestem locum, propriam spheram subvolans cietur agitur, perstrepit motu suo. sed quid plura Z Coelum ipsum,quod extremum atque ultimum mundi ei inpulsu & motu suorum orbium, num efficit.. Omncsque bestiae serae & cicures , volucres & pisces, de omnia
animalia,quae in mari coelo de terra nascuntur: quibus datum est, ut se,uitam,corpus, partusque tueamur:omnes Pro incolumitate, libertate,victu,& Aetu tumultuantur. '.' Quod si omnia omnium generum animantia, pennigera, aerea, aquatilia, & terrestria, quibus sensus tantum dati sunt, vi sensa sentiant, ipsa tumultuantur Quod si coelum, & quae absque anima sunt elementa, e quibus, concreta sunt corpora,si nitum edunt,strepuntque. Quanto magis homines perstrepere tumultuari,& senitum edere credendum est: quibus animus compos rationis,pmnium rcru, quae sub intelligentiam cadunt,& particeps datus estZItaque nimirum hoc illud est,quod bella,duella,certamina, praelia, pugnae,dimicationes: tribunalia, subsellia, ra, praetoria, fasces,magistratus. ipsiaque iudicia,omnis exercitus, forensisque acies: omnis congressus, conuictus, societas,omnisque denique humana actio tumulcus sun.& iOLitus. Verum non solum eius generis. sunt tumultus in mundo , quales commemorauimus. : sed alterius: etiam generis, laudabiles tumultus sunt. Q Iles. eorum sunt, qui coloni vineae Sponsi sunt,& aratores.
Qui de sponsi coelestibus factis,diutiusque dictis,& honocate & ho-O d 1 norifice,
249쪽
norifice,& grauiter praedicant:vt gentium animos ad eius cultum, . . vitae prauitate conuertant. De quibus Regius Propheta Psat.19. In quo liberari se petens Propheta a Deo, de manibus Saul: qui domo inclusum,militibus circumsederat, sepseratque, ut eum interficeret. Samuel. i 9. immo potius ut ex lectione patet secundae & tertiae pactis Psalmi j mystice Messiam, in sepulchro constitutum, orantem
patrem,inducens: ut se eriperet de inimicis Iudaeis, qui tumulum militibus munierant,ut eius nomen extinguerent. Postquam enim pro se Messias patrem obsecrauit,immo potius pro sua Vinea: ut eam pater eximeret ex hostibus,ex irruentiolis,exque male agentibus,su que misericordia Vinitoribus obuia n occurrerct: ad Iudaeoru, tum quidemin externorum populorum,qui & ipsi fructum suae passionis is metere,& percipere debent,sermonem conuertens canit.
Id est,quemadmodum nos vertimus.
Conuertentur ad vesseram, multuabuntur ut canis, Et circuibunt ciuitatem. Prophetia est gentium & nationum, quae circa finem mundi, relictis idolis, fidem Sponsi suscipient. Ac tum vero maxime ludaici populi, qui suo errore agnito , in quo perfidi versantur, Messiam praestolantes:tum quidem credent in Dominum nostrum Iesum, verum Christum,filium Dei:qui ab eorum patribus & maioribus, iam plus mille
sexcentis annis, ut vitam nostram sua morte redimeret, in crucem
quemadmodum ipse voluit) actus est. De illis, enim Israel reliquiis
Conuertentur ad vesteram, multuabuntur vi canis, Ei circuibunt ciuitatem. Qis do
250쪽
Quandoquidem adeo vehementer fidem profitebuntur, ade ue ardenter sustinebunt,acriter pro ea se morti offerentes: quod quasi canes,quorum est fida custodia,amans dominorum adulatio , odium in externos, incredibilis odora vis,atque alacritas in venando desiderio suae mei gentis, Iudaeos,toto orbe terrarum,disperses, aliasque barbaras nationes ad fidem conuertendi ciuitates & regiones circuibui, clamando,obsecrando,increpado,arguendo, adulando, latrandoque, atque etiam mordendo nolentes credere Iesum este filium Dei, &Christum in scripturis promi stium,eumque Deum colere. Tametsi & de nostris praedicatoribus prophetiam intelligi deberepid credimus: qui in communibus suggestis populum docent, & e plicant quid faciendum fugiendumque sit. lj enim sunt canes, qui lingendo vulnera sanant: de quibus Pial.68.de clatione Ecclesiae&bonorum,& expugnatione inimicorum eius, agens Propheta, canit
Id est , quemadmodum probe in Graecis Latinis ue exemplaribus
redditus est locus:neque nos immutauimus,cu Psal Lingua canum tuorvm . . , . .
Quoniam cum gentiles essemus,ex infidelibus fideles facti, pura gratia Dei:ex nobis ipsis praedicatores proficiscuntur,manintque latius. Ac dum suo oratorio munere funguntur partim placidὶ ii atόque
admonent: partim irascentes & stomachantes cum peccatoribus, non loquuntur, sed more canum, cum impetum faciunt, tumul
Sed magis equidem apte congruentόrque de Iudaeis Psal 19. intelligendus videtur ob consensum concentuinque loci, qui est apud Micia. cap.L. Vbi cum pleraque sceleri domui Israel Propheta exprobrasset, quae in Samaria & Hierusalem populus patrauit Iacob: adiecissetque poenas, quibus ob ea scelera plectendus erat post seueritatem tunc quidem, quam res ipsa flagitabat, ad lenitatem orationem conuertens: quomodo tandem ea natio circa finem mundi, fidem amplectetur,in haec verba praesagit.