장음표시 사용
181쪽
De Teatissima Trinitate potius, quam aliam. V.g. in die Pentecostes dicitur missius
Spiritus Sanctus, non Filius; quia illa signa facta sunt adfignificandum aduentum Spiritus Sancti: U In Mis te
autem inuisibili nunquam mittitur una Persona sine alia; - rita quamuis ratione donorum, quae pertinent ad voluntate , Conet. ιertia, potiuS dicatur mitti Spiritus Sanctus, quam Filius;& ra. tione donorum, quae pertinent ad intellectum, potius Fi--, dbis; h lius, quam Spiritus Sanctus ex S. Thom. a. s. Nam Spiriri posse inuisi- tui Sancto,quia est amor, aptantur dona pertinentia ad ,.-V. ei. Voluntatem, Filio, quia est verbum,dona pertinentia ad
. . De Secundo, Missis inui dis non fit per quaecum
D. Thom s. que dona naturalia , neque per gratias gratis datas , sed AE O per selum donum gratiae sanctificantis, ex D. Thoma. 3. Ratio est, quia per solum donum gratiar sanctificantis dicitur Deus nouo modo in nobis ese, & tanquam in templa, in quo colitur i. Corinth. 3. Templum Dei vos sis: di tanquam cognitum in cosnoscente, dc amatu in amantem; non quomodocunque,sed secundum amorem habitualem, vel actualem eiusmodi,qui stare non posset cum peccato. Est praeterea in nobis ranquam peculiaris prote et in rector quia per gratiam eruimur filij Dei,& amici eius,dignique propterea custodia,& protectione Divina; adeo, ut verissimum sit quod dicitur Ioam Iq.Ad eum v niemus, ct man onem apud eum faciemus. Quod autem' per alia dona non dicatur nobis. mitti Persona Diama, probatur; Quia nec per dona naturae, nec per dona gratiae gratis datae dicitur Deus in nobis simpliciter esse demanere; imo nec per fidem informem: quia haec omnia dona esse potant cum peccato, cum quo non dicitur manereDeus;immo ab homine existere in peccato dicitur Deus fugere.Sapiet. I.Spiritus enim Samu disciplime mgier um. Cum ergo per hec dona non dicatur Deus esse
simpliciter in nobis speciali modo; neque per collatione
182쪽
Liber Seeundus. 67 eorundem donorum dicetur ad nos mitti, sed solum per gratiam gratum facientem,& sanctificantem, S charitatem illi annexam. Dices. In die Pentecostes dicitur Spiritus Sanctus missus Apostolis:& tamen non contulit illis gratiam iustificantem, quia iam habebant, sed solum dona linguarum, & alias gratias gratis datas; ergo per collationem solius gratiae gratis datae dicetur initti Pers na Diuina. Respondeo, Apostolis in die Pentecostes una cum gratia linguarum auctam fuisse gratiam gratum facientem, quae iustificasset illos, si sine illa fuissent: ideo recte dici,illis missumSpiritum Sanctum dat cum huiusmodi dona gratiae gratis datae conferuntur sine infusione gratiae gratum facientis, non dicitur simpIiciter mitti Spiritus Sanctus , sed communicari Spiritus Prophetiae, vel donum miraculorum, aut linguarum, aut quid simile.
De Tertio. Circa Missionem Visibilem, quaeri solet An sisna, sub quibus vili biliter missio est Spiritus Sanctus, fuerint res verae, an apparentes tanthm. Quatuor
sunt hae Missiones: duae ad Apostolos. Prima, sub specie satus Ioan. 2 o. Insufflauit, O dixit: Accipite Spiritum
Sanctum. Hic fiatus, veru ac realis fuit: de quo nemo dubitat. Secunda, Sub specie linguarum ignearum in die Pentecostes, Act. a. Hae linguae non fuerunt verae lingue, nec ignis ille erat verus ignis, sed tantum apparens, ex communi Doctorum sententia; & ideo dicitur in textu
tanquam ignis Duae aliae Missiones fuerunt ad Christum
Dominum: Una Matth. 17. sub specie nubis: Ecce nubes lucida obumbrauit eos. Et hanc fuisse veram nubem, omnes fere sentiunr; quid enim impedit Altera fuit sub specie columbae, Luc. 3. 'Descendit Spiritussanctus corporali speciesicut columbam ipsum. De hac autem columba, Uaria est sententia. S. Greg.Nadanet. Orat 39.6c S. mbrostib. I.De Sacramentis cap. D dicunt fuisse tantum apparen Ii a tzm s
183쪽
ε8 De Beatissima Trinitaterem; quod indicari videtur illo verbulo minio eodem
modo loan. c. i. Vidi Spiritum Sanctum descendente quasi eolumbam. At S. Augus.M. De . one Chrotiano cap. 22.& S. om. 3φ.q 39. a. 7. putant fuisse veram columbam. Utrumque sine periculo defendi potest. An autem hae apparitiones visit biles factae Christo Domino dici possint omissones Spiritus Sancti, merito dubitatur: nam diximus, non mitti Spiritum Sanctum, nisi per infusionem gratiae sanctificantis. at Christo Domino nihil gratiae sanctificantis additum est ab instanti conceptionis, in quo plenissimus fuit gratia di veritate. Respondetur, De ratione Missionis vi ibilis Spiritus Sancti, esse processionem Spiritus Sancti aeternam cum productione
temporali externi signi, quod significet internam speci lem praesentiam Spiritus Sancti in illo, ad quem fieri debet Missis siue illa specialis prς sentia tuc primo incipiat
Per vi bilem missionem tunc factam; siue augeatur tantu, Vt in Apostolis; liue diu ante permanserit, di tunc solum conseruetur,& declaretur, ut in Christo Domino. Quare Leo Magnus Sermon. s. de Natiuit. definit, Missionem haevi bilem Diuinae Persisne esse manifestatione illius: quasi
hoc solum sit de ratione Missionis visibilis, ut per illam manifestetur interior specialis prς sentia, & existetia Per-λnς Diu in q, que mitti dicitur, in eo, ad quem mittitur: secundum quam rationem etiam si aucta non fuisset gratia gratum faciens Apostolis in die Pentecostes,dici posset missus Spiritus Sanctus ad illos ,' quia per illa externa
signa tunc missa manifestabatur interior hospes Spiritus Sanctus, & gratia gratum faciens, quam possidebant. De modo loquendi in hae materia.
ADuertendum vItimo, vaIde cante Ioquedum, in Dμsputatione de Trinitate ; quia, ut scribit S. Hierom
184쪽
Liber Secundus. esscitatus a Magistrod. I r. O a S.I o. p. I. q. 3I.ά I. Ex veriabis inordinate prolatis incurritur haeresis: nullibi autem periculosius erratur, inquit August. lib. I. de Trinit. cap. 3. in bae materia. Tria ergo sunt genera nominum,
quibus utimur in hoc mysterio: Quaedam significant distinctionem Personarum: Qusdam unitatem essentis: Qusdam denique actiones illas, quibus una Persona procedit ab alia. Quod attinet ad Nomina primi generis , Distin clionem Personarum exprimimus aliquando per V ees , differentiam indicantes: aliquando per Relati uaraliquando per terminos Numerales. Modi significantes Distinctionem, sunt isti. Primus. Una Persona dissert ab alia. Secundus. Diuersa es ab alia. Tertius. Separatur ab alia. Quartus. Diuiditur ab alia. Quintus. Distinguitur ab alia. Hic ultimus loquendi modus nullam habet disticultatem;& admittitur plane ab omnibus. Priores autem iblos quatuor non probat S. Tho. ρ II. ἀ2. Primus tamen modus admittitur a Magiuro r. d. et . & usurpatur ἀ N
etiann. Orat. D. O d Damasci lib. I. de Fide cap. io. Te
tius etiam videtur admitti posse in bono sensit. Quia C eu Lateran. in Cap.Firmiter, dicis Personas aeruinas e discretas intorse. Quarto etiam modo utitur Lactantius Id. . c. s. Cur autem sobrie admitti possint hi tres modi; eadem est ratio: nam indicant quidem distinctionem at quam in forma, sed in forma Personali, non in Essentiali. Quare cum secundus modus videatur omnino significare distinctionem in forma Essentialis ea enim communiter dicimus esse diuersa, quς habent diuersam essentiam. ymerito reijcitur ab omnibus. Ob Hilaris q. de Trin. ab
Uus.lib. 7 de Trin.c.vltimo,ὼ S. Tho. aliis. Relativa diuersitatis sunt hςc: citius, ct Asia: EAlter, o Altera. Et hcc usurpari possunt vel absolute, vel addita alia voce: si addatur aliquid , iudicium ferri debet ex additor
185쪽
additor nam si dicas. Filius es alius Teus, vel alter Deus a Patre, est falsa locutio; si vero dicas: es Alia Persona, vel aliudsuppositum d Patre, est vera: at si proferatur ab solute, tunc in masculino,tuto dici posset: Filius es alius, vel alter a Patre: Sic loquitur Hilar I. a.de Trin. at in neu tro dici non potest, Filium esse aliud, vel alterum ἀ Patre; quia hoc modo loquendi significaretur esse alterius Es
sentiae, ut notat Concilium Toletanum I. 92.in Confessione ei, ct Augusin.lib. ia. de Civitat. v. I I.
Termini Numerales sunt duplices ἰ quidam sunt quasi collectivir viasinitas: quidam vero divisim sitnificant: vsiduo, tres, . De his posterioribus non est dissi- . cultas: nam Pater,& Filius simpliciter dicuntur esse duo. Hic tamen obseruandum quod dixi supra de masculinodi neutro . Nam licet Pater, Filius , & Spiritus San cius recte dicantur esse tres, in neutro tamen non dicuntur esse tria plures, non plura; βuod monet S. Lernard. Epist. iso.ne significari videatur diuersitas naturau quan do autem usurpantur hi termini in masculino , ct additur aliquid, locutio iudicetur ex addito; Nam si di ea se Pater , ct Filius. O Spiritus Sanctu unt plures Diamel tres Θj, falsa locutio:Sunt plures Personae , velρω- res relationes in Deo , recte dicitur. Quoad nomina collectiva, Trinitas est nomen receptissimum,& proprie accommodatur numero Personarum
ut videre est ex p fatione Ecclesiae in festo Trinitatis ' Sed in unius Trinitatesub anti sic dicitur Catholice
Deus trinus, & non Deus triplex, ex S. Thom ques 3 i. a .3 a. ut constat ex communi usu loquendi: neque, Deus multipis au ne videamur multiplicare Diuinitatem: sed si AE oja, s , dicamus: In Deo es triplex relatis , duplex proeesio
....is,. Quod attinet ad secundum nominum genus,quo ex primimus unitatem Essentiae; Loqui possumus de his nomini.
186쪽
minibus in uniuersum,& speciatim: si loquamur in communi, dicendum est, nominum quaedam esse adiectiva,& quaedam substantiva ; adiectiva tribui posse Deo in plurali sine praeiudicio unius Essentiae. Ratio huius est, quia haec nomina significant formam per modum adiacentis alteri, quare licet forma sit una, si tamen supposita sint multa, quibus adiacet forma, uti possumus his nominibus' in plurali r sic dicimus , esse tres dominantes, idest, potestatem dominandi adiacere tribus suppositis, siue haberi a tribus suppositis; tres etiam creantes, idest, creationem prodire.a tribus Pcrsonis; duos etiam is rantes, idest spirativam virtutem haberi a duobus, licet forma sit una . At nomina substantiva tribui non possunt g rio. Deo in plurali sine praeiudicio unius Essentiae Ratio hurus est, quia substantivum nomen non significat for- mam per modum adiacentis alteri, sed significat illam ad modum per se stantis : ideo licet talis forma sit in Asis multis suppositis, haec tamen supposita significantur per μην- Mamillam,solum, ut habent unitatem in tali forma; ideo non ποῦ Αί. multiplicantur haec substantiva nomina, licet plura sint 3-αι.
supposita, in quibus est forma, nisi etiam forma ipsa mul- ζ et
tiplicetur: ob hanc causam non dicuntur treS Persona: qa AE ct . esse tres Ῥ- , sed unus, quia omnipotentia est tantum una in trahus Personis: Pater. & Filius non dicuntur a Siaarax eo. duo , sed unum principium Spiritus sancti: et nusspira tor,
non duo; quia virtus, & forma spirandi in his duabus o ' ἀί--,
Personis est tantum una . - ρων isti
Quamuis autem ad unitatem substantivi nominissus scis, iam s.ficiat unitas formae,licet supposita ipsa sint plura; tamen TMad multiplicanda substantiva nomina utrumque requiritur, & plures formae, & plura supposita: sb2 quare si in riplicarimem
uno homine sint plures artes , non dicuntur esse plures artifices, sed unus tantum ; quia licet formae sint plures, informas, o suppositum tamen est tantum unum. Eadem modo, licet in
187쪽
in Christo Domino sint duae naturae substantia Ies,&realiter inter se distinctae, non dicitur tamen duo, sed unus absolute,quia suppositum est unum. Denique si ab una
Persona Diuina assumerentur simul duae naturae humanae indiuiduae. V. g. natura Petri , ct natura Pauli; sicut nunc vere dicimus Verbum es Iesus propter unum suppositum , ita tunc vere diceremus: Petrus es Paulus r ob eandem rationem ergo tunc Petrus,& Paulus non essent duo homines , sed unus, sicut modo, non duo, sed unus est Christus. Haec de nominibus adiectivis, S substantiuis dicta sint in uniuersu in . Nunc de particularibus nominibus id obseruandum, ut his tantum utamur, quibus nullo modo minui videatur unitas Diuinae Naturae, neq; tamen negati consortium Personarum. Nomina autem, quibus significari solet naturae unitas, haec fere sunt. Primum Idem J Secundum Unicus Tertium Singularis
Quartum Solitarius2 Prima vox in nc utro sumpta, tuta est, in masculino non item; si enim dicam : tres personae sunt idem, in masculino, confundere videor Personas; at si in neutro, significo, unam esse Esiciniam trium Personarumosi vero voci idem addatur aliquid, iudicium ferri debet ex addito. Nam si Personae dicantur esse idem oppossum ; propositio est falsa; si, idem Ῥeus, vera. Ea- dem ratione vera est haec Propositio: Christus es idem I, 2.- Deus cum Patre O Spiritu sancto; haec tamen alia non
3ι.a 4 admittitur. Deus pater es Deus Filius; videmur enim ex via su loquentiu velle dicere, Patrem esse Filium . Secunda . 'mu, vox unicus 2 usurpari potest,si cadat in Deum, seu Deitatem : quare dici potest: Pater,ct Filius es Deus unicus: H. ., '. .. at si cadat in Persona in, non potest admitti, quia tunc sen
unividetur sus esset zPater est cu Ssine consertio altei ius Personae.
6 Idem plane dicendum de voce Singulario ad n it-Ond. i. d. νq tendam videlicet, si intelligatur de Diuina Natura, explo- - Ο R. dendam, si de Personis. Vocem Solitarius Patres om-
188쪽
' Libeν Serundus 3 vis excludunt quasi reiicientemPersonarum societatem, ideo non est recipienda. Pinitur, An dici possit: Per. o
sona unita sunt in Deitate. S. Ber M. lib. F. ad Eugen. Qeus, inquit, mnus es, non unit . 2 lanian tamen aust lib. 6 de Orat. α3. dicit, Essentialia Dei nominaesse unita : tutior si
est modus loquendi S. Bernardi: nam illud FnitaI v,
detur facere distinctionem inter Personas unitas & MLtatem , quae nulla est et si tamen velimus uti hoc modo loquendi, dicamus, Personas esse unitas non in Deitate, vel Deitati, sed Deitate; ut sic non significetur unitas inter Personas & Deitatem, sed indicetur unio inter ipsas Personas. Quantum attinet ad tertium genus nominum, quo exprimimus actus Notionales, Actus isti tribui possunt Deo, significato vel per nomen Notionale, vel per nos
Prima regula. Actus Notionales proprie praedican- . rtur deDeo,significato nomine Notionali in cocreto. V.G recte dicimus. Pater generarripirato piratFilius gener tur Oc.Si quid addatur,illud sit terminus illius actionis. V.G. Pater generat FHiumr Spirator pirat Spiritum Sam ctum: hi enim sunt termini, ad quos tendunt illi actus. De proprietatibus autem Personarum in abstracto non
praedicantur actus Notionalese quare non recte dicimus: e) Paternitas generat. Huius rei ratio est, quia actus
non possunt praedicari nisi aut de suppositis sunt enim M.ti. . t suppositorum aut deformis, quae sunt principia for- rei umalia illorum actuum e ut cum dicimus Voluntas utilii V PIntellectus intelligite at Paternitas in abstracto non significatur ut suppositum, sed ut forma ; & non est principium formale generationis, sed complementum tantum potentiae generativae; ergo de illa non potest praedicari generatio . Dices. Cum Paternitas sit identice idem cuPatre , cur non potest illi tribui generatio, sicut tribuitur
189쪽
De Sratis a Trinitate Patri Respondeo. Verbum substantivum rem recte usii
pari in his, quae idem sunt inter se; ideo hae omnes Propositiones ac amittuntur: Paternitas est Pater: Paternitas es Deitas, vel Deus. 9e. At Verbum Adiectivum significans actionem usurpari non potest nisi respectu illius suppositi, aut formae, a qua formaliter est e itaq; quamuis idem sit iustitia& misericordia in Deo; non licet ramen dicere; misericordia punit ,' sed iustitia r eodem modo, licet paternitas sit pater, paternitas sit potentia senerati 1; non licet tamcn dicere: Paternitas generat a sed et potentia generativa generat ..Secnnda regula. Actus Notionales recte praedica turdeDeo, significato per nomina Essentialia in concreto : at de Deo, significato per nomina abstracta, proprie non prςdicantur. 9 Probatur prima pars, quia recte diacimus et Generat Seus: nana actio haec, quς soli conuenit Patri, restringit vocem 6Deun ad significandum Patre.
quod si termino Deus aliquid addatur, id esse debet
terminus illius actionis. V. G. Deus generat Filium vel Verbum. Posset etiam dici: Meusgenerat Deum, non ta
men alium Deum , sed alium , qui est idem Deus. υ
Probatur secunda pars , quia non recte dicitur.' Deitas,
vel Essentia generativi definitur in Capite Damnamu de Summa Trinitate: & ratio est, quia generans,& genitum realiter distinguntur: si ergo recte diceretur i. Essentia generat Filium, ergo Essentia realiter distingueretur a Filio: quod est contra fidem. Dices. Recte diciamus : Intellectus intelligit voluntas vult, ut principium quo; ergo eodem modo licebit dicere Essentia generat, saltem ut principium quo. Nego Consequentiam quia inter intellectum & rem intellectam sufficit distinctio rationis; at inter productum & potentiam producentem requiritur distinctio realis, ut diximus supra, M .
genteo de potentia ἰ quq distinctio realis non est inter Essen
190쪽
Estentiam & Filium. cὶ Dicendum ergo erit: Pater es via a Misa sentia gemerat, vel integeritu generat: quod si aliquando inueniantur apud Patres modi quidam loquendi, qui '' 'non videntur conformes huic regulae,pie sunt eX ponendi .V.G. cum dicunt: Filius natus es ex innascibili essentia, id accipiendum est sano modo: nam cum abstracta in Deo per se subsistanti sumuntur interdum pro concreto, ut Deltas, pro Deo, & similia . Tertia regula. Quando actus Notionales vere praedi- eantur de Deo,significato sue per nomen Essentiale, siue Sis s. 5--. per Notionale, no possunt de eodem vere negari. V. G. si β
dicam: Pater generat: nou postum dicere: Pater nonge- ν. Θ omeainerat: quia si prima Propositio est vera, secunda est falsa. Eodem modo si dicam: Deus generat: dici non poterit vere: Deus non generate:ob eandem causam. Contra .rium multi putant: μὰ Quia, inquiunt, in prima Pro- se
positione, Deus supponit pro Patre,dc in secunda pro Fi- sio , ct Spiritu Saxm, qui non generant ; ta en regula assignata optima est, quae affertur a S. Nom.q. a. a. q. Fundamentum huius regulae esto quia in duabus illis Propositionibus est contradictio; ergo si una est vera , altera debet esse falsa : est autem contradictio in illis Propositionibus. Primo , quia iuxta regulam Dialecti Corum termini in assirmativa, & negatiua Propositione supponunt pro eodem: si ergo in priori nomen Deus supponit pro Patre ; ergo etiam in posteriori . fJ Se e. ι, cundo, est contradictio , licet nomen meuo sumeretur d4. indefinite pro hoc Deo, qui est in tribus Personis Inam, ut aliquid de illo vere assirmetur,satis est vi in una Persona illi conueniat; vi autem vere negetur , necesse est
ut in nulla Persona illi conueniat: is γ& ratio huius est ; ω
quia quando de singulari, cuiusmodi est hic Deus , ali- Sie sua ex quid simpliciter negatur, fit sensus distributivus e sicut ergo haec Propositio est haeretica r Deus non es unitus' 'Κ 4 a cares: