장음표시 사용
211쪽
quia Filium, & spiritum sanctum inter creaturas numerabat. Certum est secundo quod pertinet ad modum loquendi magis proprie dici,productionem Spiritus Sancti esse volunta-
riam, quam productionem Filije ratio est, quia voluntarium proprie est, quod elicitur a voluntate, aut certe imperatur ab
illa; hoc est, quod a voluntate proficiscitur tanquam a principio proximo vel remotor at productio Spiritus Sancti proxime
di immediate elicitur a voluntate, cum Spiritus Sanctus procedat proxime per actum voluntatis, ergo est proxime voluntariar Productio vero Eliij non elicitur proxime a voluntate, sed ab intellectu; neque imperatura voluntate; quia in Patre, nec ratione quidem, praecedit actus Voluntatis generationem Fili j, ut mox dicemus; ergo non potest dici voluntaria, nisi voluntate concomitante, ut docet LTbom. quia nimirum sibi Pater complacet de productione FiliJ, sicut etiam complacet fi-biipsit de sua Deitate. Hs politis, notanda sunt duo. Primum, Quid in duobus Co-cilijs habeatur de hac re. Secundum, Quid sit controuersum inter Scholasticos. Quod pertinet ad Primum, in Concilio
Sirmiensi Can. 28. dicitur: Patrent neque coacte, neqne naturali necessitate, sed mox, ut voluit,genuise Fιltum. Refertur ab Hιlar. in lib. de Uuodis. Sed constat, hoc Concilium non fuisse legitime congregatum, sed Arianum, ut notat Baronius, Bellar minus, Sc alij. In concilio autem Toletano I I. in Confessione Fidei sic habetur. Filius 'Dei, natura eri Filius, non adoptione: qxem Deus Pater neque voluntarie, neque necessitate genuisse crede dus es; quia neque ulla ia Deum necessitas cadit, neque voluntas sapientiam praeuenit, sed natura . Hic aperte docet Concilium , Filium a Patre fui ite genitum naturaliter, non coacte, nec volutarie. Sed quid
intelligat per vocem illam voluntarie8 Quidam, idem quod libere. Alijsumunt pro voluntate, dicet non libera, quae tamen generationem prmesierat: hoc enim significare videntur illa verba: P eque voluntassa cηtiam praeuenit: quam voluntate negat Concilium piaecessisse generationem Fili j. Quare id, quod habet Concilium Laod. cense relatum ab Hilurio intib. de Onο-ἀrs, Patremn consilio ct voluntate genuse Filium debet de voluntate, ieci concomitante,&. ut dicunt, complacentia in generatione Fili j. Generat enim Pilium non coactus:immo& vult,& approbat, &summopere sibi in ea geueratione complacet. Haec ex Concilijs. Quod
212쪽
ad moriam. . st Quod pertinet ad Seeundum, dubium est Inter Seholasticos,
Num voluntas illa, qua Pater vult generationem Pili j,sit prior
ratione geaeratione ipsa, an vero posteriorinam seeundu rem certum est, in Trinitate nihil esse prius, aut posterius. ut dicitur in Symbolo: quare line detrimento, inquit Ualentia, potuliSet omitti haec Quaestio; quia tion agitur in ea de aliqua re Diuma, sed de ordine, quem seruat intes lectus noster in concipiendo a quid nimirum concipiat prius, Patrem generantem, an volentem generare. Idem non raro quaeritur in alijs Quaestionibus
huius materiae. licet videantur else quaestiones de re, notus ergo in I. d. I. Caiet. p. p. dicunt, voluntatem illam, priorem esse generatione secundum rationem. At S. Thom. de Potentia q. 2.
ne ratione Fili 1,ait: Respectu illius non es voluntas praecedens, neque tempore, neque ioteluctu,sed sola voluntas concomItans. Idem constat ex exemplo, quod asseri, p. p 3T. a. Σ. altenim, Patrem
velle generationem Filij eo modo, quo quilibet homo vult se esse hominem: at constat, hanc voluntatem in homine esse PO- steriorem ipso homine; ergo. Fundamenta prioris senten tiae sunt haec.
Primum. Essentialia in Deo sunt priora Notionalibus, ex
rationem Filij,&sibi in ea coplacet,est Essentialisiergo prior. Ad hoc argumentum varia est solutio. Canari ensis respondet Uno modo, Zumel & Molina alio. Consule ipsos. Respo-deo breuiter ad Maiorem. Elsentialia in Deo cosiderari posse dupliciter. Primo abstrahendo a Personis, di conferendo tantum Essentialia cum Personalibus in Deo, Vt faciunt qui conserunt species cum generibus; & tunc priora ratione sunt EN sentialia, quam Notionalia. Ratio est, quia de essentia Personalium sunt Essentialia, non e conuersor at quod est de essentia alterius & consti tui t, est prius ratione quam sit constitutum ;ergo. Secundo. Essentialia& Personalia considerari possunt,
ut sunt in hac vel illa Persona, in Patre, vel Filio; & tune Personalia sunt priora ratione Essentialibus. Ratio est; quia nihil esse potest in Patre ante qua Pater intelligatur esse; sed Pater, Vt Pater, constituitur per aliquod Personale, nimirum per P ternitatem; ergo in Patre, ut Pater est, priora sunt Personalia,
quam Essentialia. Hinc sequitur, verbi generatione dici posse
213쪽
Notationes breues volitam a Deo &a Patre. A Deo voluntate Essentiali, α
quodammodo antecedete; quia sic priora sunt Essentialia, qua Pesionali ara Patre autem voluntate concomitante, &, secundum modum concipiendi nostrum, consequente. Dices. in ipso Patre priorem esse actum Essentialem, quam sit Notionalis. Respondeo, non ita esset quia in Patre intelligere, & velle eo ipso quod sunt coniuncta Paternitati,sunt Notionalia, non Essentialia. Quare actus vel concipiuntur ut distincti a Paternitate,&sic non sunt Patris: vel ut sunt coniumcti Paternitati, & sic non sunt actus Essentiales, sed Notionales: nam ut diximus, Actus Etantialis non differt a Notionali, ut actus ab actu, sed actus Essentialis coniunctus Paternitati est Notionalis. Secundum argumentum pro hac sententia. Pater prius ratione quam generet, est Deus, & perfecte beatus ; ergo prius ratione quam generet, habet actum intellectus & voluntatis Essentialem: in his enim actibus Essentialibus proprie consistit beatitudo: sed voluntas illa, qua vult Pater generationem, Malias omnes perfectiones Diuinas, est Voluntas Essentia Iis, communis Personis omnibus omnes enim Personae volunt ne cessario perfectionem cuiuslibet Diuinae Personae ergo haec Voluntas praecedit ratione generationem Fili j. Respondetur. Patrem in nullo priori signo rationis intelligi posse beatum,& non generantem. Ratio est,quia actus ille e gnitionis, quo Pater redditur beatus, non potest reddere illum beatum, antequam sit in illor at si sit in Patre, generatio est; nam cognitio Essentialis coniuncta Paternitati est generatio. Quare in Patre, ut ratione pnelntelligitur generationi, Comi Pitur tantum Natura Diuina, ut natura est, cum suis Potentissintellectus&voluntatis ad modum actus primi a quo denominatur Deus r cum Primum vero concipimus in illo actum secundum cognitionis,concipimus in illo generationem,quia cognitio in Patre generatio est, quae reddit illum simul beatum,
Tertium Argumentum. Haec voluntas est communis ominnibus Personis; ergo communieatur Filio a Patre per gener tionem; quicquid enim commune cum omnibus Personis habet Filius, id accipit a Patre per generationem; ergo haec V Iunias necessario intelligi debet in Patre ante generationem; alioquin
214쪽
. ad Theoriam. 93clioquin quomodo posset per generatione comunieari Filio
Respondetur. Primo. Argumentum non concludere:quia Filius accipit a Patre per generationem etiam actum spirandi;& tamen actus spirandi in Patre non Praecedit generationem. Secundo, negatur Vltima Consequentia; & ratio est, quia generatio Patris est naturalis quaedam communicatio non respiciens modum concipiendi nostrum. In hac autem naturali comunicatione communicat Pater Filio quicquid illi non repugnat. Quare cum in re haec volutas, de qua loquimur, sit simul cum Natura Diuina, cum voluntate & cum actu cognitionis Effentialis,qui in Patre habet rationem generationis,illam Pa. ter per generationem comunicat Filio. Tertio Respondetur. Hunc actum esse idem adaequale cum Natura & voluntate Diuina. Et prout intelligitur actus Diuinae voluntatis secundum se,non considerando illam,Vt modificatam Paternitate, praecedit ratione nostra generationem. Et Ideo Pater communicans Filio naturam Sc voluntatem Diuinam secvadum se sumptam,& non ut modificatam Paternitate, optime intelligitur communicat e simul Filio praedictum actum voluntatis, quo Filius sibi complacet de generatione Patria.
Deformali termino actionum Notionalium.
M Caαι. q, I a 3. GAM 'Dil'.362. c. oe alij. Status Caret. locis euatis affirmant,terminum sormalem actionum Notionalium csse risentiam. Probatur haec lantentia. Pruno. Quia Arin.2. Pbi. l. I . dicit generationem esse viam ad naturam, id cst, ad formam: at Essentia in Diuinis est,quae habet locum formae. Respo deo. Generationem in rebus creatu proprie esse viam ad nat ram integram, & in omnibus alijs generationibus, excepta generatione hominis, dici potest esse ad formam: in humana vero esse solum ad naturam integram, quae per illa resultat; ad fodimam vero non esse viam, qua productio est, quia anima non
producitur, sed creature dici tamen potest via ad illam, quat nus est coniunctio & vnino quaedam, ut ita dicam, illius cum corpore, ut moX dicam. Na x Pro.
215쪽
Probatur secundo Actiones istae Notionales sunt actiones . Vntu Ucaei ergo formalis illarum terminus est Natura Diuina Probatur Consequentia, quia in actione univoca sormalis teris minus est ille, in quo productum est simile producenti,ut con-ltat inductionerat Filius est Patri similis in Essentia, non in Relatione: ergo. Respondeo,& nego primam Consequentiam. Ad probationem dico, non esse necesse ut id, in quo productu elt limite producenti, sit formalis terminus actionis univocae. ut pro Uuctio est; sed susticit si sit terminus formalis illius, quutenus communicatio est, vel alio fimili modo, si quis sit alius. Constat hoc in generatione hominis, quae est uni uoca:& tame
In ea non producitur forma,sed creatur a Deo,& virtute agentis naturalis Unitur tantum materiae.
P Obatur tertio, Terminus formalis productionis est so ma producti, licet haec per illam actionem, neque producatur, neque inproducatur, sed solum communicetur; ergo Natura Diuina erit terminus formalis processionum, licet non producatur, sed tantum communicetur. Probatur Antecedens in generatione & resurrectione hominis r quarum duarum actio- nun formalis terminus est anima, licet non producatur per illas actiones, sed solum vniatur vel communicetur corpora. Respondeo. Antecedens est falsum, si intelligatur de productione, Ut productio est, terminus enim productionis, ut productio est, aut produci debet, aut cum produci; unde sequitur, Est e tiam Diuinam, quae neque producizur, neque comproduci tur, non esse formalem terminum actionum Notionalium, ut productiones sunt. Ad probationem Respondeo, formalem te minum generationis humanae, ut productio est, esse modum ibIum unionis inter animam & corpus, qui per generationem producitur; animam vero non esse terminum formalem gen rationis huius, nisi quatenus unitio quaedam est animae cu co Pore, & communicatio quaedam illius: Uniendo enim animam Tationalem cum corpore, communicat Illam corpori,unde insurgi t tota na tura composi ta ex anima & corpore, quae est terminus totalis generationis. Et idem dicendum est ad illud de iresurrectione. Ex his constat, Relationem Diuinam, cum sitsormalis terminus productionis, terminari Per se ad Relatio.
' Dicta. In rebus creatis relatio terminatur ad absolutum,
216쪽
quod est fundamentum relationis, non ad relationem ipsam: ergo idem dicendum in Deo. Nego Consequentiam. Ratio est, quia in Deo Relationes istae sunt subsistentes , de praestant id, quod in rebus creatis praestant fundamenta relationum: vnde fit, ut sicut creatae terminantur ad fundamenta relationum, se Diuinae terminentur ad ipsas Relationes; praesertim cum in Deo nihil sit absolutum distinctum realiter a Relationibus. ad quod pollit Relatio terminari,quae temper requirit terminum distinctum realiter, ad quem terminetu
on vi in Deo Relationes aliquae reries.
ών. DΦ.8.q. 3T H. IA. I. per totam. Fer. . contrassentes c. ΙΑ. - dub. . de semitaeqA. Valentia q.2. de Trinit. puncto. I . Non videtur. Primo. Quia Poetinflaba. de Trinisaeap 6. dici in Deo no esse ad aliud. Respondeo. Vul t dieere, in Deo non nsurgere Relationes reales ad res diuersae naturae, neque Per mutationi m aliarum Φerum, Ut explicat cap. 7. Relationes
vero ad intra admittit, dc de illis disputat cap. a L. Istae autem Proprie ex Boetia sententia non sunt ad aliud, idest, ad rem , Rae habeat diuersam naturam; sed sunt ad alium,id est,ad alia ersonam,habetem eandem Naturavi & E flentiam Diuinam. . secundo. Deus est reuera, ει realiter Dominus r di tamerelatio dominu in Deo respectu creaturarum non est realis; e go poterit esse realiter Pater, licet Paternitas non sit realis. Respondeo, Deum diei realiter Dominum, non quia relatio dominii in Deo realis sit; sed quia creaturae habent realem suis hiectionem erga Deum, ει realiter subi jciuntur illi; quod satis est ut Deus dicatur realiter Dominus, id est, si in altero exum morum sit relatio realis. At si Paternum non est realis, nee Fi-tiatio ob eandem rationem erit realis; cum Pater de Filius sint eiusdem ordinine atque ita, si in nullo ex his terminis esset Resatio realis, nulls modo Pater esset re vera de realiter Pater .i capria .d.33 ait Relationes Diuinas esse quidem reales ratione
respectu, ina visunt idem cum Essentia; non tamen ratione respectus ad ut unam Personamdaliam referunt: sumpsit
autem occasionem ita opinandi ex verbis quibusdam. S. Thomsi Α.2. .a. I. quae inin nihil faciunt pro hac sententia, ut o item dunt
217쪽
φο Notationes breues dunt multi. Fallitur ergo Capreolus; quia si Relationes Diu,
nae, ut Relationes sunt, id est, ut referunt, non sunt reales; nihil esset in Deo reale praeter absolutum; quare,cum Omnia ab soluta sint coimnunia tribus Personis, nihil reale haberent Diuinae Personae proprium, per quod possent distingui; ae proi de nec realiter distinguerentur, quod est haeret cum . Confise matur. Quia relationes creatae secundum esse s ad ) sunt reales: alioqui a relatio non esset unum ex Praedicamentis realibus;e go multo magis Relatio Diuina, etiam secundum esse s ad erit realis. v eContra. Omne ens reale in accidentibus respicit subiectum: at relatio, ut relatio, id est secundum esse ad) abstrahita subiecto, & respicit tantum terminum ; ergo secundum esse ad non est realis. Nego Minorem. Quia relatici secundum ultimam rationem suam est sema relativi, ut Paternitas Patris ergo intrinsece secundum ultunam suam rationem respicit norantum terminum, sed etiam subiectum, si re uera subiectum referat, & non tantum per operationem intellectus ad terminum. Quare licet mente possimus concipere respectum ad te
minum sine respectu ad subiectum,& eta ad ) sine esse sin in
re tamen esse sad si re vera referat subiectum, non potest non includere ordinem ad subiectum, quod referti
An quatuo r tantum sint Relationes reales in Deo.
Non videtur. Argumentum primum. si sunt quatuor Relationes propter duas reales productiones 3 ergo etiam qua- . tuor res: quod nullo modo admitti potest. Nego Consequentiam, ut minuit S. Thom.f. 32. a.2. recte enim dicimus, in Deo esse quatuor Relationes reales, non tamen quatuor res. quia licet Paternitas, & Spiratio activa non sint ex natura rei distin inter se; habent tamen terarinos distininos:&quia relati . nes significant ordinem ad terminos, quos includunt, saltem corrnotative; ideo possunt, & debent diei plures propter solam distinctionem ternamuru, licet in ter se distinctae no sint; atque ita recte dicere possumus,esse in Deo quatuor Relationes re les,&duas productiones activas, licet non nisi ratione differat inter
218쪽
inter se. At vero nomen rei non includit in silo eoneeptu ordinem ad aliud: quare si debent dici plures res, necesse est ut ex se,& ex natura rei, non per ordinem ad aliud distinguantur quod cum non habeant praedictae Relationes, non possunt dici plures res, sed una tantum res respectiva, duplicem tamen habens respectum ad terminos realiter distinctos. Lege Suar. lib. s. p.7. Illae autem tres relationes di stinguentes Personas,dicuntur tres res; non quia sunt tres relationes tantum , sed quia sunt tres relationes realiter distinctae inter se, quod non habet Paternitas & Spiratio activa in Patre. Contra. Multiplicato inferiori, multiplicatur superius, ergo, si sunt plures Relationes, sunt plures res . Rei pondeo . Antecedens esse verum, quando multiplicatio in inferiori, lein superiori fit secundum eandem rationem e quod non fit hic νnam hic multiplicantur relationes tantum ratione terminorue si vero multiplicentur res, multiplicari debent, non per ordinem ad terminos,sed in se. Cum ergo varietur ut loquuntur appellatio; ideo admisso Antecedenti, negatur Consequentia. Secundum Argumentum. Omnis Relatio realis in Deo costituit Personam: ergo si quatuor Relationes reales,quatuor etiam Personae. Nego Antecedens. Nam Relatio Spirationis activae neque constituit, neque constituere potest Personam :quia de ratione Perinae eit incommunicabilitas, & Relatio Spirationis communis est Patri & Filio. Cuius rei ratio est, quia incommunicabilitas omnis in Diuinis oritur ex oppositione directa, aut saltem indirecta. Cum ergo Relatio Spirationis activae opponatur solum Spirationi passiuae, solum Spiritui Sancto communicari non Potest: potest autem Patri & Filio. quia eum illis non habet oppositionem. At aliae tres Relationes omnes opponuntur inter se, ideo incommunicabiles sunt: Filiatio opponitur Paternitati, Spiratio passiva seu procellio direcite opis ponitur spirationi activae, indirecte vero Paternitati & Filiationi, quia constituunt Personas spirantes.
An Relatio distinguatur ab Essentia realiter, vel ex
219쪽
Motura .d. q.T. Vult distingui ex natura rei, seu formal, ter ab Essentia.
Probatur primo. Quia de Essentia & Relationibus praedicantur Propositiones contradicentes. dicimus enim, Elaen tia communicatur, Relatio vero non communicatur; ergo, saltem formaliter, debent differre; alioquin de eadem planere verae essent duae Propositiones contradicentes. Respondeo.
Hanc dissicultatem & huic similes oriri ex Mysterio ipso, quod praedicamus. & est incomprehensibile r nam in hoc Mysterio Vest summa Vnitas simul eum Trinitate perfecta; ita tamen, vuneque Trini tas obiit Uni tali, neque Unitas Trinitati. Itaque in Deo sontueret res Re lationes distinctis. quia in Deo est peri cta Trinitas: sed quia Trinitas non obest Unitati, hae tres Rel tiones sunt idem cum Essentia non modo re, sed etiam form liter. itaque ad argumentum, admitto Antecedens, & nego Consequentiam. Et ratio est. Quia licet Essentia & Relatio sint una res, & una omnino formalitas; aequivalet tame illa una formalitas, quae est simul absoluta 6c respectiva, duabus rebus,& formalitatibus diiunctis; ideo praestat ea,quae praestarent dugres, & duae formail tales distinctae. Quare, ut est absoluta,habet rationem Essentiae, ut respectiva, rationem Relationis; ut absoluta, constituit Deum; ut respectiva, Personam Diuinam et neque ad hoc requiritur, ut actu facta sit distinctio a nostro i tellectu: led latis est si possit fieri, ut notat hic Canariens. De est. sussicit distinctio virtualis, vel fundamentum distinctionis r. na n vere ante omnem distinctione a nostro intellectu Deitaseli in Filio, & non Paternitas; illa communicatur, & ista nocicommunicatur. Distinguitur ergo Relatio ab Elaentiare , te ex natura rei, non ablolute, sed virtualiter. Ad probationem dico, Propositiones illas non esse con radicentes; quia dicum tur quidem de eadem re, sed non sub eadem ratione, ut explicatur in Theoria.
Secundo. Si Relatio non differtex natura rei ab Essentiai ergo no magis disseri Relatio ab illa, quam sapietia; ergo sicut no potest communicari Essentia quin communicetur sapietia, ita non potest a Patre communicari Essentia, nisi communice.
220쪽
.' ad Nereiam. 99tur Paternitvr at hoe est falsum,ut constat ergo. Congrmatur Quia si tantum ratione differt Essentia a Relatione; ergo non magis differt a Relatione, quam a se ipsa. quod dici non debet.
Respondeo, concedendo primam Consequentiam. Ad secundam autem Consequentiam dico Relationes non magis distin gui ab Essentia, quam Attributa: sed Relationes non sunt ideadaequa te cum Eisentia, ut sunt Attributa: ideo Essentia communicari non potest sine Attributis; potest tamen communicari sine Relationibus. Non est autem idem adaequate Relatio cum Essentia: quia Relatio habet oppositum terminum, cum quo non potest esse idem: at Essentia , cum sit simpliciter infinita, & nulli opponatur termino relativo, potest esse idem euutroque termino relative opposito. Exempli causa. Essentia, cum non opponatur Paternitati, neque Filiationi, potest este dem cum utraque: at Paternitas,quia opponitur Filiationi,no potest esse idem cum Filiatione,nec reperiri in eadem Persona cum illa. Hinc apparet,Faternitatem non esse idem adaequale eum Essentia,ac proinde posse reperiri in aliqua Persona Essentiam, in qua tamen non sit Paternitas. Addit Ferrar. 2. contra Gentes cap. 19. magis distingui Relationes ab Essentia, quam Attributa: non actualiter quidem, cum tantum ratione disti guantur, sed fundamentaliter: quomodo possunt ea, quae sola
ratione distinguuntur, magis vel minus distingui. Est enim maius fundamentum distinguedi Relatione ab Essentia, quam Attributa absoluta: nam ad haec distinguenda fundamentum est illa plenitudo Diuinae Natura quae aequi ualet infinitis perfectionibus meatue at fundamentum distinguendi Relationes, Praeter plenitudinem illam Diuinae Naturae, est etia realis oppositio,&distinctio ipsarum inter se. Ad Confirmationem Respondeo, Eisentiam differre a seipsa ratione ratiocinantis ,& a
Relatione, ratione ratiocinata.
Tertio. Relationes ex communiori sententia non sunt de Essentia Diuinae Naturae:ergo distinguuntur formaliter, siue ex natura ret ab illa. Tra. .seat Antecedens,sed nego Conseque min. Quia, ut diximus, in hoc Mysterio Trinitas non obest Unitati: Misbelset, si tres Diuinae Relationes distinguerentur larmaliter a Diuina Natura: quia Deus non esset simplicissumus, sed compositus laltem Metaphysice. Quare dicendum
est. unicum ulud ens, quod est simul absolutum&respectriau, Oo habere