장음표시 사용
241쪽
nunc Existentia est Essentia Dei . At niuic Relatio eo tit tiua Personarum est extra Essentiam Dei, ει ideo propriam &Peculiarem Existentia m includit distinctam ratione ab Existe
Secundum Argumentum ducitur ab absurdo,quod sequiture1 haesententia. Nam si sunt tres Existentiae Relativae; ergo& tres aeternitates: nam duratio rei est idem cum existetia rei; ergo tres durationes, ergo tres aeterni, cotra Symbolum Athanaiij. Pon tres aeterni, sed unus aeternus. Duplex est solutio. Pr,ma eorum, qui putant, durationem non distingui ab existetia. Hi dicunt Essentiam Dei, & eius Existentiam mensurari aete nitate: Relationes vero, & earum existentias, ut includunt Ensentiam, eadem menturari aeternitate; secundum vero propria rationem, quam superaddunt, mensurari non aeternitate, sed durationibus tribus infinitis & increatist ideo nCn erunt tres aeternitates, sed una tantum; erunt tamen tres durationes inmnitae & increatae. Huius infinitae durationis non fit metio,cum
agitur de speciebus durationis; quia conuenit solis Diuinis Relationibus, & nulli alteri. Secunda solutio est eorum, qui asmittunt, durationem distingui ab Existentia. Dicunt igitur,
Existentias esse tres, sed aeternitatem & durationem esse unam tantum. Ratio est. Quia in Diuinis multiplicantur quae dicut Oppositionem,&ea tantum, quae relativa sunt: at duratio,etia Relationis, cum non sit respectiva, non debet multiplicari qua-uis multiplicata Relatione; sed omnes Relationes &eam Exsstentiae Relativae mensurari debent eadem qternitate,qua mensuratur Existetia Absoluta Dei. Explico rem hanc alia re similia Quslibet persona creata habet propria prςsentia in loco, quq
propriam existentia consequitur; & tamen in Diuinis certum est, omnes tres personas esse in loco per unam & eandem simplicissimam immensitatem Diumς Nature illis communem , quod est dicere per eandem prεsentiam infinitam. Non tres immensi, sed unus immensus dicitur in Symbolo A thanasij. Et de hos nulla est inter Doctores controuersia: ergo a pari, licet in rebus creatis distinctas existentias consequantur distinctς durationes, quibus res existentes durant,& quasi prς sentes fiunt spatio durationis, aut reali, aut imaginario; in Diuinis tamen tres Existentiae Personales durare intelliguntur per unam simpliacissimam sternitatem Diuing Naturet illis communem : Qui
242쪽
quid enim ex se relatiuum non est. non multiplicitur in Deo. Quare, lieet in humanis tot sint durationes, quot existentiq; hoc tamen non est admittendum in Diuinis. An autem dici debeant in Deo quatuor Existentiae sicut sunt quatuor Relationes reales; vspondeo eodem modo, quo respondimus de
Subsistentijs in superiori Quaestione. n Ziuinae Persona consituantur .
Non videtur. Primo. si Persona esset constituta, Pater dedisset Filio id quod est commune, & sibi reseruasset id quod est proprium: Sed Concibum Lateranense in cap. Damnamus, dicit, Patrem totam Substantiam suam dedisse Filio, non partem dein disse, & partem reseruasse et ergo signum est Patris Personam non esse constitutam. Admissa Maiori, Respondeo ad Min rem, sensum Concilij esse, Patrem dedisse Filio totam Esse tiam, non partem tantum; haec enim absolute Subtantia dieitur, cum est sermo de Diuinis Personis, licet non dederit proprietatem Patris. Ad Consequentiam Nego Cosequentiam. Nam Pater cum sit constitutus exsistentia dc Paternitate , t tam Esientiam, quam Filio dedit sub ratione Essentiae Ablatutae, sibi etiam reseruauit non solum sub ratione Essentiae, sed etiam sub ratione Paternitatis,sub qua ratione non est communieabilis Pilio . . Secundo. Persona est simplicissima: ergo a nullo potest e5. stitui, sed se ipsa est id quod est. Respondeo. Argumentum C cludit, Personam non posse constitui ab aliquo, quod differat ab ipsa realiter, aut ex natura rei; quia tunc non esset simpliacissima; sed nos dicimus, constitui per rationem; quae constit tio rationis non obitat summae simplicitati in re. Habet autem fundamentum intellectus ad hanc constitutionem a quia res iIIa, quae est Persona, licet sit una&simplex a parte rei; aequuualet tamen duabus rebus distinctis, absoluto, & respectivo: ex quibus concipit intellectus constitui Personam.
Tertio. Persona est ita simplex, sicut Euentia; sed Essentia, nullo
243쪽
h nullo consti tuitur; ergo nec Persona. Concedo Maiorem νs sit sermo de simplicitate, quae est in re. Ad Minorem Re
spondeo. In re neque Essentiam constitui neque Personam, ut respondimus ad Argumentum praecedens. Sed si loquamur de constitutione rationis, non est par ratio Essentiae de Pers nae; nam intellectus noster maius fundamentum habet, ut co stituat Perlonam, quam Essentiam; quia in Nersona apprehendit aliquid commune, id est, Et sentiam,& aliquid particulare, id est Relationem; quae in sola essentia non apprehendit. - Quarto. Vbi est constitutio, ibi est compositio ; sed in Deunon cadit compositio; ergo nec constitutio. Ad Maiorem duplex est responsio. Prima concedit in Deo compositionem,sed rationis, quae nihil obeli summae simplicitati in re. Secunda admittit in Deo constitutionem , & negat compositionem. Ratio est: quia, inquit, maior dii tinctio requiritur Inter componentia, quam inter constituentia. Nam Inter extrema constitutionis, 1atis est quae uis distinctio; at inter extrema compositionis requiritur talis distinctio, ut neutrum extremorum includat alterum essentialiter,neque utrumque tertium aliquod singularer ratione primi, Paternitas cum Deitate non facit compositionem; quia Paternitas includit essentialiter Delta rem: ratione secundi, Paternitas & Spiratio activa non faciunt compositionem; quia licet una non Includat alteram essentialiter; quia tamen utraque includit eandem numero Naturam Diuinam,&Ideo sunt unum S. idem inter se , propterea non sunt extrema compositionis. Exemplo sint summa Genera, Substantia, Quantitas, Qualitas &c. quae constitui dicuntur
ex ratione enti, comin uni,& propria ratione generum singulorum .' non tamen dicuntur Pioprie componi: quia rationes propriae singulorum Generum essentialiter includunt communem illam rationem entis. Sic relationis diuinae includut Deitatem .
An cogisutio Dim me Persome diei debeat realis, an rationis.
Iidem iaculbores iisdem locis,bοc disputant. sima selia. Videtur esse realis . primo. Personae Druinae absolute di eu tur constitui ex B senti a& Proprietatibus;ergo constitutio est realis. Probatut Consequentia. Quia nihil dicitur absolute
244쪽
-- ώπων am. a 3 simplieiter habere id, quod habet solum per rationem. Admitto Antecedens. Et nego COsequentiam. Quia eo ipso quod talis constitutio dicitur esse in Persona Diuma, intelligitur esse tantum rationis: nam ad realem requiritur distinctio realis constituentium inter se,&a constituto, vel saltem ex natura rei: quae distinctio non potest cadere in Diumam Personam . Eodem modo, quia pluralitas dicit distinctionem , quae inter Attributa Diuina no potest esse realis; idem est dicere in Deo
esse plura Attributa, ac dicere, esse plura tantum ratione. Secundo. Nemine cogitante Essentia est communis Personis, & proprietates, ex quibus cum Essentia fit constitutio, nosunt communes; ergo constitutio est realis. Confirmatur. Quia in rebus creatis constitutio ex ratione communi & particulari dicitur esse rationis, non realis; quia ratio communis habet esse
commune solum ab intellectu: At Etantia Diuina a parte rei communis est pluribus Personis; ergo constitutio illa ex Esse tia communi & Relatione propria, est realis ex his duobus entibus virtualiter distinctis. Nego Consequentiam. Quia ad rea- Iem constitutionem praeter illud requiritur etiam, ut quod est commune, distinguatur realiter ab eo, quod est proprium, aut ex naturaret: at Essentia non distinguitur realiter a proprietate, neque ex natura rei. Ad Confirmationem. Respondeo, costitutionem illam esse rationis in rebus creatis ex duplici capI- te: & quia habet esse commune solum ab tutellectu: & quia nodistinguitur realiter constituens a constitutor at constitutio Diumae Personae est rationis non propter primum caput , sed soluPropter secundum. Tertio. Proprietates Personales realiter distinguunt unam Personam ab alia; ergo realiter constituunt. Probatur Consequentia. Quia id primo distinguit rem ab ali js, quod illam constituit; ergo eodem modo conitituit, quo distinguit e sed proprietas distinguit realiter; ergo realiter constituit. Respondeo. Admitto Antecedens,& nego Consequentiam. Quia ad hoc ut una Persona Diuina distinguatur ab alia per Proprietatem Relativam, susscit ut proprietatem illam realiter contineat, quae ex se est alteri opposita, & peroppositionem dis linguit: ad hoc autem ut dicatur realiter constitui ex Essentia & proprietate, requiritur praeterea, ut inter haec duo sit realis dii linctior
quae non est hic. Ad probationem consequentiae. Id rem distin
245쪽
I 24 Notationes breues it ab alia, quod illam constitui ; Concedo, si res fit proprie
constitutar Ergo eodem modo distinguit, quo constituit; Nego Consequentiam. Quia,Vt dixi,ad hoc ut realiter distinguat sussicit ut talis proprietas realiter fit in re,& distinguatur realiter a proprietatibus aliarum; at ut realiter constituat, requiri. tur praeterea, ut ab ipso constituto,&abali constituenterea Iiter distinguatur, aut ex natura rei. Dices. Ergo fieri
potest ut aliquid sit prius distinctiuum,quam constitum um in actu. Respondeo. Ita esse in rebus simplicibus, quarum conis stitutio pendet ab intellectur in his enim ad distinctiuu..i satis est, vidistinctiuum sit in re ipsa, quam distinguit, quamuis rationem constituentis actu non statim habeat a principio, sed postea ab intellectu . Exemplo sit Attributum Sapientiae realia
in Deo, quae realiter distinguit Deum ab omni alia re creata , in qua non est talis sapientia,& tamen non proprie constituit Essentiam, nisi ut postea concipitur ab intellectu tanquam aliquid adueniens Essentiae. Ita proprietas realis unius Personae ἡrealiter distinguit ilIam ab alia Persona; ideo solum, quia est in illa; licet non prius achia constituat, quam per intellectum d stinguatur ab E stantia,&concipiatur ut adueniens Essenti de cum Essent a constituens Perlanam.
u Diuinae Per me eonstruantur , O disinguamur Pr prietatibus involatis, an Respectivis.
tiones sunt istae. Prima. Exe.3Ο Proaerb.via quaeriture Quod en meu eius, ct quod nomen Fili, eius, si sti Est sermo de Deci& Filio: ergo Personae non constituuntur Relationibus quia tunc nomina Patris, de Fili' significantia ReIationem , essent proprijssima. Respondent S. Thomas,& Scotus ad hanc authoritatem: quorum solutiones lagere poteris apud ipsos. Respo-
deci ego, non esse ibi sermonem de Filio Dei, sed de Filio h minis r dicit enim Agur. Non habui scientiam de rebus coes stibus a
246쪽
stibus & rationem subdit: Quia nemo hominu in Riu ascendit si quis enim fuit: quis ille fuit Z ex qua gentet ex qua familia fuit quod nomen eius ,& quod nomen filii eius dic mihi.
Huc pertinent & alia omnia, quae subdit. Quis colligis ventum in pugillis suis idest, quis hominum Z tanquam dicat: Nemo hominum aliquando in coelum ascendit, nemo hominum continuit ventos, nemo stabilivit terminos terrae. Quare licet s.
I homas, & Scotus, qui locum illum intelligunt de Filio Dei,
recte respondeant ad Authores contrariae sententiae, Ie uerata.
men lenius litteratis eo loco est de hominibus & fli1s hominu, non de Filio Dei. Secundo. Probatur. Quia S. August. 7. de Trinit. cap. 6. ait. Personam Diuinam dici ad se, non ad aliud: ergo sentit co
stitui proprietate absoluta, non relativa. Respondeo. Boetius l.de Trimi. quem citat & refert etiam S. Thom p. p. q. 29. a . assi mat. In Ueo omne nomen ad Personas pertinens significare Relationem: at nullum nomen magis pertinet ad Personas, quam nomen ipsum Personae: ergo nomen Personae formaliter significat Relationem. Ad cociliandos ergo hos duos Patres,
dicimus, Personalitates Diuinas materialiter & in particulari esse ipsas Relationes Paternitatis, Filiationis , & Spirationis Passiuae; quod voluit Boetius: Personalitates aute 'formaliter, etiam Diuinas,in communi dicimus non significare formaliter Relationes, sed subsistentias, quibus Diuina Natura subsistit, di abstrahunt ab absoluto & respectivo;& hoc voluit S. AuguR. loc .cit. Ait enim, Personam Diuinam non dici ad aliud, sed ad se, non sicut absolutum, sed sicut abstrahens ab absoluto & respechluo. Constat autem, hoc esse verum: quia tam ij; qui dicunt, Divinas Personas constitui absolutis,quam qui dicu ut costitui respectivis, conueniunt in eadem formali ratione personae in communi, esse scilicet subsistentiam, qua Diuina Natura subsistit; licet deinde discrepent in materiali. Nam aliqui dicunt, hanc rationem subsistendi tribui ab absoluto ente, alij a respectivo; ergo signum ell,rationem formalem Personae abstrahere ab utroque ente, absoluto & respectivo. Tertio. Probatur ex natura Relationis. id enim , quod per Relationem refertur,& Relationem terminat, supponitur Relationi, & non consti tuitur per illam; est enim Relatio forma,
qua aliquod absolutum refertur ad aliud etiam ablolutuin:led
247쪽
i a s Notationes breues id, quod in Diuinis per Relationem refertur, & Relationem
terminat, Suppositum est, non Essentia, haec enim ad aliud norefertur; ergo Supposita Diuina quae Relationibus praeintelli guntur, absolutis proprietatibus constituuntur. Respondeo. Maiorem esse veram, si intelligatur de Relatione accidentali rerum creatarum, non vero de Diuinis Relationibus; quae substantiales eum sint, & increatae, id quod per ipsas refertur,possunt intrinsece constituere. iare falsum est in Universum,Relationem esse formam, qua aliquid absolutum refertur ad aliud absolutum, licet hoc sit uniuersaliter verum in Relationibus creatis; sed est forma, qua aliquid refertur ad aliud, siue illud, quod per illam refertur praecedat Relationem, siue constitu
Quarto. Persona, quae generat, praeintelIigitur generati ni, quae est velut actio illius, & Relationi Paternitatis, quae actum generationis supponit,& in eo quasi fundatur; ergo ne que Origine ipsa, neque Relatione, quae inde quasi resultat, costitui potest Persona Patris,cum utrique Pater praeintelligatur
constitutus, sed proprietate Personali ablatura. Responuo stabit ex sequenti Quaestione . ' Sub qua ratione Relatio constituat Persenas.
Sunt multi modi dicendi. Quos omnes habes& relatos, S discussos a GR. I79. per septom Capita, o a Suar lib. I. de
Bouauentura I .d. 26.q. s. vult, constitui&distingui Originibus,licet per Relationes melius explicetur & cognoscatur Pensonarum distinctio. Alij dicunt, ex aequo constitui& distingui Relationibus, di Originibus. Probatur. Primo. Quia Patres aliquando dicunt, Patrem distingui a Filio Paternitate; al: quando Generatione. Vnus sit
instar Omnium Damascenus tib I. de Fide cap. I I. Eι es agineν I.d. 26. Vbi ait, Proprietates Per nales esse Generationem, Natiuitatem,&c. quae, inquit, alijs vocabulis Paternitas & Fi-tiatio nuncupantur. Rei pondeo. In Diuinis litteris, & in Cois cilijs Personas fere semper exprimi nominibus Relativis P Mij. & Spiritus yanan, quae nomina mi mali ter non oriagines significant, sed Relauones; ergo signtia est, potius Ret
248쪽
lationibus consti tui, quam Originibus. Quod si quando aliqui
ex Ρatribus promiscue utuntur Relationibus, & Originibus. Id faciunt. Primo, quia Perlonae Diumae licet non constituantur Originibus: diit inguuntur tamen Primo per Relationes, secundario vero etiam per Origines: sicut homo, licet constia tuatur tantum per rationale, distinguitur tamen a brutis primo per rationale, lecunda IO Vero etiam per risibile. Secundo. Id faciunt, ut per Origines a posteriori ostendant nobis constitutionem, & praecipuam distinctionem Perlonarum, quae est per Relationes. Sic Fulgentius D Fide ad Fetrum cap. 2. Quia aliud est. inquit, genuise, quam natum eo, ma festum est quod abus ess Pater, aluis est Filius, Sc. Tertio. Quia a Sanctis Patribus vlurpantur interdum Origines pro Relationibus :& ratio est , quia origines etiam ipsae Relationes includunt, Vt ostendimus Notabili Secundo ;& ptieter Relationes nihil aliud includunt, quod non sit commune omnibus Personis, VidiXimus, &quod polsit ipsas distinguere. Adde, Patres magis laborare In ostendenda Personarum distinctione, quae etiam ex Originibus le-cundario colligitur, quam in explicando, quo proprIe confutuantur Personae; ideo non tam formaliter interdum loquu-tOs:q uam uis raro reperiatu r apud ipsos, Personas constitui oriis inibus, sed tantum distingui' . o ri muSecundo eodem fere modo Videtur loqui Sanctus I nomas. Nam p.p. quis. O. art. . dicit, Paternitatem, ut Relatio est, supponere Generationem; ergo Pater constituitur per Generationem, non per Paternitatem. Respondeo. Relationes Diuinas non habere fundamenta, ut diximus in Theoria, sed iplas Primo conitituere fundamentum Relationum, Ideli, Peri nas, quod non faciunt creatae relationes. Secundo, referre PeNsonas constitutas inter se, ut faciunt etiam creatae relationes. Paternitas ergo, ut refert Patrem ad Filium, est fecundum rationem posterior seipsa, ut constituit Personam Patris. Ex hac solutione soluuntur alia omnia, quae Obi ciuntur in hac Qua Tertio. origo praeintelligitur Relationi: ideo enim est Pa'
ter, & refertur ad Filium, quia genuit non econtra; ergo iam Per Originem intelligitur constitutus Pater e idem dicendum de Filio, di Spiritu Sancto. Huic argumento, quod est mnd
249쪽
ria. Alia duo. qu, sequuntur, soluuntur sere eodem modo.
Quarto. Si Persona Patris constituitur Relatione, de non Origine, Persona Patris, ac proinde Relatio ad Filium praein telligitur Generationi; quia si generat, iam est Suppositum, actiones enim sunt S uppositorum: dc cum Relativa vel Relationes oppositae sint omnino simul cognitione; sequetur Filiude Filiationem simul cum Relatione Faternitatis praentelligi
etiam Generationi: quod omnino falsum est: nam cum Generatio sit productio Fiiij, qui accipit esse per generationem He- Pugnat omnino, Filium aut Filiationem praelntelligi Gener tioni: ergo potius Origine dicendum est coniti tui Perlonas Diuinas,quam Relatione. Respondeo. Recte concluderet, ii R Iationes oppositae in Diuinis solum a nobis conciperentur per ordinem ad relationes creatas, quae sunt omnino simul etiam cognitione: quia tamen concipiuntur etiam per ordinem ad fundamenta Relationum, in quibus est ordo prioris de posterioris, non concipiuntur ut omnino simul ; sed relatio producentis concipitur prior productione 6c termino producto; sicut fundamentum paternitatis in humanis prius est natura ic cognitione, quam generatio & filius. Quinto. Patrem esse Patrem nihil est aliud, quam habere Filium: si ergo Pater praeintelligitur Generationi, prius ratione quam generet, erit Pater; atque adeo prius ratione, quam generet habebit filium e quod est absurdum . Quorsum enim
Postea intelligitur generare Reri pondetur. In rebus Creatis,
Fatrem esse Patrem nihil aliud esse, quam habere Filium: at in Diuinis ubi Paternitate constituitur ipsum princ pium Generationis, eise Patrem, non solum dicit habere Filium, sed etiam esse principium generandi Filium, ut dictu est in Theo. ria. Finge duas esse Relationes distinctas, A fc B. 6e ab A con. stitui solum Personam Satris; a B referri solum intrem ad Pullum; tunc optime intelligeres, quomodo Relatio A, praeiupponatur Gene rationi Sc Filio, de quomodo relatio B intelligo
tur esse post actum Generationis Concipe nunc, unicam Relationem Faternitatis in Deo praestare hoc ipsum ob suam inmnitatem, quod picultarent hae duae Relationes, oc facile capies, quomodo, ut respondet relationi B. sit simul omnino cum Filiatione S Filio; ut vero respondet Relationi A. praecedat ratione Generationem dc Filium. De
250쪽
De Nomine Principi', O Paetris.
Hoc nomen Principia cum Deo tribuitur, dupliciter sumitur. Primo Essentialiter respectu creaturarum , quarum primcipium est Deus; & tunc est proprietas Dei , non Patris, & est communis tribus Personis. peculiari tamen ratione per attributionem dicitur Filius principium, hoc sensu, quod omnia per ipsum facta sint,& fuerit veluti praecipuus Architectus rerum omnium. Secundo modo nomen principii sumi tur Personaliter, idest, quatenus significat principium & originem alicuius Personae Trinitatis;& sic conuenit Patri & Filio,quia etiam Fulius est principium Spiritus Sancti. Caeterum perattributionem dici solet de solo Patre: quia potissimum,ac maxime est principium: nam Filius est principium unius Personae,& Pater duarum: quam ob causam, LAUM .lib. I. de Trinit. c.LO. vocat mistrem priueipium totius Trinitatis, idest, omnium Personaru, quae procedunt in Trinitate. . ' 'PATRIS nomen tribuitur Deo in ordine ad creaturas. sic dici mus, Pater noster, qui es in eoelis. Tri buitur etiam Patri in o dine ad Filium. Primo modo dicitur Essentialiter, secudo Notionaliter. Dubitatur ergo, an nomen Patris prius dicatur Esi sentialiter, quam Notionaliter. Respondeo. Illud prius s,gnificare Potest. vel Prius tempore, Vel Prius natura, vel prius perfecticiae. Si laquamur de prioritate temporis, prius dicitur Notionaliter, quam Essentialiter; quia illud Deo conuenit ab aeterno, hoc in tempore. Idem & multo magis dicendum est de prioritate naturae, ut constat. Adde, quod ea, quae sunt M. cessaria, sunt priora in Deo, quam ea, quae non sunt necessariae at, Deum esse Patrem ad intra respectu Fiiij, est necessarium resse vero Patrem respectu creaturarum ad extra, non est necessarium, sed liberum. Si vero loquamur de prioritate perfecti nis, idem dicendum; cum ab illa Falernitate omnis paremitas ira caelo ct in terra nominetur, ut dicitur ad obess. Et ratio est,quia
ibi communicatur eadem mmcro natura per Generationem squod i