장음표시 사용
151쪽
COMMENT. IN III. sEC T. PROBLEM. ias
. odsi in muli, Saleis ealiis, o umo tuo, set ad alteram maiorem flammam admos ru, tuneqvioque minorem flammam marcessere videbis i νη iam exteri r flamma , ut quae praepotentiorsit. Maxat arque Aspremi minorem. Neque vero in cura est, qu)υ ea fabeliam, Me est movens. squi Am miai te hoc feceris,augebis suem --ἀue ossolues M fabis. De etiam et entos magni-itissim flammae respondere oportet, quid eis3 set mento conferre debuerit: qui verὸ malare, μαι, quam illa quealsustinere dispergent,no labet abutit.Ex quo manifestam', qtadflamma quidem
inito reddit Tlieodoriis,qui solos logos morbos exprimit, & ut intestigamus facit: m etiacolliquantcs qui breui tepore corrumpunt calorem icuti lethales quin alui fluxus, sebres ardentcs quae colliquatiuae proprio a medicis dicundiar, b Aristotele simul significentur: cuius verba ita sonant. Et ex mortis Om,ct GSquantes.Dua idem igitur sententiam oportet Liρυδρίης-η M ρψμM . I υ ποῦ τρο ista limen to seque delet oves extenuato caloris Ostedit, quia ablationem, defectium lc absumptumem nini menti, aut etiam extinctionem caloris dixit,no praecia accipiendum de toto, sed de parteuic illis nominibus iiii minutione etiam nobis inteIligenda, το Θερώμ. sortium humore alitur. Ostendit quomodo minuatur tu in senibus,tum in morbis,qui dicti sunt,atque tande deficiat calor natiuusma hic mitriatur laumido tuu gatu apud medicos Ac Philosophos est,non tamen humidia qualibet copia, de cuicuimodi qualitate est aptum nutrimentu, sed tum proportionata lquantitate,ac mensura,tu apta qualitate ac Mnere; sicuti hoc loco sequitur ad ostendendii, de non p. iucis etia explicat libro de longitudine εc breuitate vitae cap.v. vlta seniliter doco, litimidii hoc quo calor nutritur tale cne debere quod non facile siccescat:atque citam non exiguunale autem est primi nium,SI quod ab ortu naturae nobis insitum est: quamquam iron in omni mimgt nec in singulis codem modo. Quod vero ex inmto cibo identidem reficitur humidum,no tale est,nam pro leni,de pingui At hila dicitur, acre dc squallidum fit, nec ca copia rcfici aut augeri potest,qua antea erat 1 sed assidite aliquid deperdatur necesse est alioquin enim immortae fieri posset animai,ut habemus a Galeno tum in lib.primo de tuenda valetudine, tum in libro de Marcore. Depascente igitur subinde calore, humidum
tum copia imminuitur, tum quod rei mutur, alteratur,x δetemus fit;vnde corruptio tandem sequitim in senectute quidem longioris temporis tractu si nihil interueniat, quod a celoret : brc uioris vcro s quidpiam rate contingat, cuiusmodi sunt morbi dicti ,3c vini immoderatus liaustus de quo propositum cst problema. - - ἄλ-ξη m λυτοῖς - ποφα
-is inuisumn est. Non assequor quid voluerit Theodorus significare verbo, vis eων, nec ab eo partem hanc bene fuisse redditam cxistimo: nam nec exprimuntiar Gm , ut quidem ea nos in excitiis habemus, dc quod magis molestum est, non sunt congrua sententiael verba,sed contraria potius. Quomodo enim instillato aliquo nutritio humori aut alimem l t.rtio humido iis lii ob marcorcin evita abeunt, niin vicorum virtus vitieturZ idquel per hunc modum illius resolutionis lignum est , quae proponituri An legendum in Latinis
Theodori codicibus virtus reuaiisetur, ant, reerietur fita enim congrua sentciuiae verba: at
quomodo Consentanea Graecis Vodi enim, vinis, γα Graeca respondet 'at fuerit addita a Theodoro sensa mita, ut sit mriimui mitem restaurari, quod Graece dicitur προ-ν-
rq id est illos denub referri fle remi verba profecto illa δεγέο ν ἀπιών quibus a Theodoro exprimuntiir Em est shaec ab eo nost agnosci video. Quis cnim forte putet illa ab eo optimi per vocetitui 1 qua praecidissus quod ideo dico quoniam si recipienda haec
152쪽
sunt auibus caruisse cicissimo exe in quo Theculavus vllas cst, at aeuda .patum praemdentibus, Militerpunmonem post vocem mistimc colloc an daIn, Yt sit --μα---ν, Minos quomodo locum accipere Udcthir Tlicodorus. tamen in praenentia antiquus interpres, S cx co I pQ nsis reddit intellisit, 'μctum;cum iamcn vox illa proprie,visia aut per μιλώ,icu vim habens videdi denotet,vt. dicimus neruos opticos Existunaui aliquando legendii per η,quae vox sensit torrcndiliat id ignota omnino citi sed agetidi potius quam patiendi sigius catione,ctim hic patiendi magis requiri videaturised de Henr. Sic plianust Eimis; postus dicendu nputat.Cogitabam etiam se se legendii ni in aut alsum, id cli,exsccatum,hoc sensu. Argu- meto est ob luimidi desectum dc exsiccatione dissolutionem S intcritum illum gigni, sitiui nihil latis litimidis alimentariis, restauretur quod erat assun -cxii ccatlim, bc rellituantur voti:quo eodem seris v,licet etiam accipere m. di astectam interpretemur, hoc modo:argumento Ein ob humidi defectu de exsiccationem gigni interitum illum, quando inllillato
humido alimcntario, a spinthus corum restauretur, reficiaturque. Animaduertcsidum autem est, licri interpretemur sicuti facit antiquus interpres, non tam nat texendam cana vocem subsequUitibus proximc Mite γ 5 collocata interpunctione, si cuti etiam diccbamus palillo ante mcque reserendum ad verbum ἰωκεναι quod sequitur,ut
similitudo dicatur de ipsb aspectu, ad id quod ex dissolutione ob defectum luimoris tale est: iatra enim hoc non est illi simili, sed idem; quod dicis 3r ab Aristotele: coque modo collocata interpina stione, particalia θ post .ania quem habebit locum 3 Igitur ante nutauiterpungenduin, quod iacit Theodorus , iuxta cundem Theodorum, Dira conuertendum ein v tur, hoc scilicet se in Haec igitur caulla iis similiter cit, qui mero minio
utuntur: quam rem 1 equitur ad ostendentana, docens calorem extraneum additum calyri natilio, viatica proruptilis ins umere; totus igitur locus, ias qui Graece nos ii mi ita por nos pingui mine ma conuertatur. autem destirum a suasum quae ita adhibentu qui lis marrarem e vita abeunetis emis quq iam institit inis nutritia hum , dena. refici continisi quod inusis eras exsiccasum. Aut iuxta alteram interpretationem tam li quam talu humaris desed facta restauime. ι ιιι ursitur νι qvi merum bibunt, Dane esse caus l
qui Ox primogς iiij humidi desectu nativi caloris corruptione, alioni ucid de adsciti tib abluidamia otiuntur. Sunt aulcm lii, aqua intercus, distillationis &icntris fluxiones: hydropem enim scit aquam inter cutem ab l pMis frigiditate, sicuti destillationes a capite in . thoracem, seu ad alias partes ab eiusdem capitis frigiditate magnam parterin pcndere, no- tum apud medicos est: fluxiones itidem alui fieri quotlcs crii di succi ad eas partcs dccumbunt. Quod igitur Theodorus vertit ina xis, dithillationcs fiunt quas diximus,dc quodl Aba deiectio, ventris fluxiones, quo nomine tum ventriculi, tum inferioris alui ratione cxcitati fluxus compraehen Amturulla porro, pleraque alta vitia Gu em alat, a Theodoro de suo addita sunt, non enim exstant apud Aristotelem in no,iris quidem emplaribus ino si -τά Nam es reliqui humores acerbi, ιnepique remanent. Ostendit quomodo ob natiui caloris inopiam, ex mori liberaliori haustii proticincntein, praedictit morbi contingant. Iis cnim quibus a vini calorc nimio innatum humidum maxime ab
1 sumptum est, humores qui adhuc sunt reliqui, nonmissos cium adhuc cisu necc sic est,alii ter enim vita non constarct, illi sunt θυμας vi ctiam appes lauit paullo ante, hoc .est Au bi, Fabriles de ν, mini lenes de pingura, S qua extri 'secus aduencrunt, hoc est, per cibum S potum, molles liquidi & fluidi qui sunt, ob caloris innati dcbilitatem non possunt C gin incrinari; non enim ut par cli ct colu κluuntur, cimis coctionis beneficio, CrassitMS ipsis pararetur. Ex quo fit ut facile ad varias partcs fluant, praedictos morbos gignant. In hydropccnam fluentes adrides, cosui tumor m attollimi, sicuti ctiam veni crem, dc alias partcs ad quas decumbunt. - calor autem i imbeci propterea m α.Caussam asteri .lcbilitatis calori qui id corpore rem uulix scruatur donec penitus extinctus siti id autem fieri dicu ex debilitate inateriae qua nutritur . nimirum ipsius humidi: nam ctim assiduo alteretur, ut paullo ante dixit, deterius dc debilius fit, quam cisci ab ortu naturae. q. τί- .H---α - - ---s mauria quae contineri
adhue potes imbecilia est. Ad verbum. χροι- materia in qua adhuc se atur, talu '. S quitur autem ad Ostoriandum hanc debilitatem etiam a similitudine, sumpta a congcs nere, nimirum ab igne: nam cum subinde calor corum qumidiim ingurgitant imminu, li tur, qui in eis reliquus adhu seruaxur, non enim totus illico absumitur, illo similis est igni l
153쪽
COMMENT. IN III. SECT. PROBLEM. ta
ex arundinc accenso, hic enim ob raritatem ac tenuitatem materiae ex qua ortum habet, ldebilior est,quam qui ex crassiori, sarmiori,S magis Compacta materia, ut est lignum, a conditur. autem non det Uu' eat quod stipulam significat, sed απα quod arundinem, derivatum esse auctor est Petriis Victorius variarum lectionum libro xxxHI. capite primo. Atqui ad sensum, hoc quidem non illo melius est
Cur vinolenti, cuna vinum calidum sit,rigcre tamen solent, citissimcq; laterum dolore,caetcratq; lauiuscemodi vitiis excipitatur 3 Anquisd multi ina hu- inadum, cum refrigeratum ei in multum frigidum sc c5 uertit,ita ut caloremi superet naturale inaequq autem iunt humidiora,eadem omnia nMurae calidio-l ra occurrunt. Argumentu quod rebas cxternis calescimus, non tur escimus. Veritin si minus calida, quam humida sint,acci dct profectὐ ut suam caliditatatem potius quam humiditatem amatrant. Humore igitur frigido remanente, non sine caussa vinolenti amplius rigent, & vitia rigoris propria patiuntur.
It crat problema primum, pro cuius dissolutione cum multarrirsus adducantur, qua antea allata sunt, nonnulla ad finem proponuntur Pue solutionem clariorem efficiunt. Nos autem quae antea explicata sunt omittentes, reliqua explicabimus. σαω A uino me ilias γαν. αν autem μυ --diora ,eadem etiam naturae eatidum occurrant. In facili biis verbis locus valde dissicilis: S qui si ita legatur, nullam sane, quam ego qui lcm videam , aptam sententiam ad propositam rem contineat Mire autem in eo red- dodo lapsus est Theodorus, quippe qui sensum nitilla tenus percepit.Primum igitur sciendum cst, Iullinianiam pro Θερ- rao reposuisse : quod ideo propono,non quδdea lectio mihi satisfaciat, aut scrupulum de animo tollat, sed partim ut cogitandi praebeam occasionem, partim ut mendi suspicionem cofirmem; locu autem legi ita posse mitem , πω A. 3 ι eme i me rrus aut, o Mem ' si , τοι - v si modo articulus Si non omnino seulum quem dico, exprimere polse videtur; atque ita conuertiamus. Omma autem haec hum Hora quameabio sunt. Hoc autcm modo dissi cilc non erit, sciuentiam ad propolitam rum accommodare. Propositum enim est Aristotch, ostendet e vim in relicta caliditate quam habet, frigiditatcm inducere, unde conse i taneum sit, affectus illos frigidos oriri. Ait igitur quod haec fiuc talia, nimiriim quae paul-l lis ante memorata sunt, scilicet humida, quibus vlinuri annumeratur, sunt ex nazura sual magis humida quam calida, hoc est niagis ingenita & insita est illis a natura luimiditas qu.uia caliditas: quam rem signo seu effectu quodam comprobat 1 legerim autem libentius etiam τι-G, quam nisi sit,ue pro-quod tamen videtur duriuscii- si γου. in 'umentumqu)dνebus ememue scimus nonia mescimin I ocum cxpono non quemadmodum reddit Theodorus: sed quemadmodum dixi putare me accipiendum csic. Probat igitur Aristotcles quod paullo ante proposuit. Nam vinum quemadmodula etiam aliae res humidae Ciusdem generis, ab externis seu cxtra corpus calefiunt quidem,at non humectantur, caliditatem enim maiorem quam ha bcant , recipere possunt, humiditatem autem non possunt: ex hoc aulcm colligitur sum-m uti illis & maiorcm quam Caliditatem, inesse a natura humiditatcm, cum altera augeri possit, altera non possit. De ea aurem Caliditate non tantum intelligenda cst sententia, quae actia in vinum introducitur ex igne, aut alia re calefaciente, sed de vini facilitate calida, ea enim aug ror in ipso; nam ob vetustatem vina potentiora fiunt, & magis calida, minime vero magis humida, sed potitus sicca. In his aurem reddendis foede, ut dicebam, lapsus cst Theodorus, quippe scillum nullo modo percepit, qui cnim Vcrum est, nos rebus externis calescere non humescere aut eiusmodi sententia quid ad rem propositam facit ει - ουρη , , ε -λtimi, o F m. Uerum si minus eal a quam hum sint. Haec
154쪽
verba perspicue comprobant, loci quam paullo ante proposuimus emendationem. Conuerterim autem libentius. Non enim aduersandi, sed inferendi potius sensu, ponitur hoc loco panicula b. Ait autem Aristoteles: Cum huiusmodi sint mianus calida quam humida, minusque a natura sit illis insita caliditas, quam humiditas; m l nifestum est quod facilius relinquentur a caliditate, quae est magis aduentitia, quam abi humiditate quae magis naturalis est: ex quo sequitur quod colligit, ut abeunte ediditate, remaneat frigiditas cum humiditate ; ex humiὸis autem stigidis rigere ebrios, dc rigores morbosos pati, consentaneum est, sicuti uberius problemate primo ostendimus. m οἰ - παῖδες ονος ου-ἐιm; Σκυλμ 3 ψ οἰ-οἰ-οντες, φορινοι; ηοποι λοπις, 6-η - G ανινος εἴς γιαλη. οἰ γ -δες , μου il ει ι Nηπιάα ιον-υκοῦ τως. . ἔν κωλυὶ λ --ς ψ τους πιεῖλκ. ενδιιιιμ πις'
Cur pueri cum natura sint calida, vinosi non sint, cilin Scythas & viros robustos, qui certe omncs habiru simi calidiori, coni et esse vinosis 3 An
quod viri non calidi solum, sed etiam sicci sunt: virilis etenim habitus talis est: pueri calidi sunt&humidi. Vinostras autem humoris cuiusdam libido est, itaque humiditas facit ut pueri mintas sitiant. Cupiditas quippe non nisi indigentia siue desiderium quoddam est.
Quod proponitur es admodum manifestum. Intelligit autem pueros Vsque ad eam aetatem, qua liccitas incipit esse maior humiditate, ut ex solutione problcmatis apparet; illud autem variis natas temporibus, pro temperamentorum variet te fieri accidit. on
οἱ --οντες. An quὸd viri non calid sum Ita etiamflui Ex hac siccitatis seu humiditatis aut exsuperantia aut defectu, pueritiae M virilitatis terminum accipi par est. Facilis autem ad intelligendum quaestionis distatutio. Ideo enim pueri non ita vinum appetunt ac viri robusti, δc Scythae, quoniam pueri humidi sol, illi vero sicci: untiiquitque autem illud appetit cuius indigentiam sentit : bibendi autem amor quomodo appositio sime in Latinum verti potest λ -α, non in aliud quam dosiderium humidi alicuius. Nam Sc libro secundo de anima sitis definitur appetitus frigidi de humidi Porro autem habitum, hoc cst tempteramentum seu naturam puerorum esse hutnidam, virorum siccam, cum utraque sit calida, docet Galenus pluribus locis : sed praecipue secundo de temporamentis capite secundo, II primo aphorismorum x IIII. Vinum autem natura humi dum esse, dixit idem Aristoteles hae eadem sectione problemate, x v i. non est tamen facilis & citra controuersam opinio. Nam vetus Be generosum de quo superioribus problematis locuti sumus exsiiccat, sicuti ostendit Iracas horius in libello de vini temperamento capite septimo. Vel igitur dicendum intelligi tenue Λ: aquosum, non vinosum: vel admodum dilutum: seu quod verius puto, humiditatem vini intelligi actitatem, quam percipiunt dc appetunt qui desiderio bibendi tenentur.& bibunt: illi enim qui sicci sunt, licet ex potu vini generosi magis ilendidem exsiccentur,cum tamen illud hauriunt, praesentem quandam madet actionem de humo lationem percipiunt,qua eo tempore magnopere gaudent. V nde Sc Arithoteles cum antea dixisset est, vini amatorcs, utitur delude voce, quae bibendi amorem signific. it , tamquam humectatio exponi primum,
atque ita ex vino in probremate Conlideretur: haec autem actu in omni vino est. mare male etiam fecit d heodorrus qui eandem vocem conuercid, vinosItas, Cum
lprie sonet ut diximus, bibendi amorem: M dicere vinositatem , sit difficultatem augere. Illud etiam admodum molinum, Ec maxima consideratione dignum est; Scythas ab Aril stotele significari calidos & siccos: quamquam enim haud exprimuntur nominatim tales
in solutione, intelligi tamen quando in propositione nominati sunt, ncccsse sane est. Him pocrates autem in libro de aere aquis Se locis,capite x. ubi de huiusce nationis moribus Mnatura tartractat, pluribus & disertis verbis eos frigidos & humidos esse affirmat, cuius j sunt luec verba. terum reliqui Se hae, quia adsermam attinet, i sibi imiles siunt, aliis dissimι' ια,-- quoque A πιν i interse,praeter quam quod hia vehementi eadare, illi ab intento stigo - re sunt compress. dc paullo post,regionis frigiditate eiusque caussa exposita. Propter quin caus se firma eorum sum ιν se εχ ea uos, iunctura vera humecta es ines aces, ventruub humili
155쪽
COMMENT. IN III. SECT. PROBLEM. Hy
omnes, maximὸ omnium tamen inferior Huin, nequit enim ipse exsiccan in ei mossi se regio M onatura. o temporis conisi tutione. Tum nonnullis interpositis. Magnum autem a*umentum hu--uatis corporaim Scytharum hoc exhibebo: mutos enim ipsorum praeeipue qui Nomades sum,r periti exustos humeros, ae brachra habentes, manuismque inneturas lecti , eoos,est lumbos, nullam lsandatam ob ea iam, ius ob humiduatem natura semossitiem. Ita sonant haec postrema, non ut Cornarius venit, ob hamons, o molliciti natura detractionem. Tibini addit idem Hippocrates. rim Sutharum gens fulvii valde coloris,exiuit propter frigus ingens a non enim vehemens accedit ad eos Sol; afrigore vero albeΗo exuritur, ses ulva. Dc quo Scytharum colore Galenus libro primo de tuenda valetudinc haec habet verba. Est erum essectus secundum naturam tum AEnptiorum nigritia,tum Galloram eandor, tum se harum rufus calor. Αt de humiditatu tem peraturae Comment. tertio in librii in i II. de morbis vulgaribus particula x x x. liac legimus. GMos , or Germanos , qvi plane temperamento Funt humidisre . 'gιdiore vero non eιtra controuersiaran. Equidcm illam ex eodem Galeno distinctionem asterre possumus,quam positit libro II. le temperamentis capite vi Scur harii minaequali, quin imo contrario modo sic liabere corporis partes, externas nimirum ab internis ; unde aliae frigidae, aliae autem calidae merito existimandae sunt: sed prael .u Galeni I cum adscribere,qui ita in Latinis legitur. At uti v Nuparatum temperies est ex una earum pro- lnantiare de toto corpore non licetsed adeundasngula sunt: ritimandumque quo temperamento ventriculas, qu ulmo, quo cerebrum, ac retiquarum persona quaeque seorsum sit. Aique Lee quidem
exstinetravibus noscenda: cum nee manuum contreetatione, nec oculorum inoestione inueuisse rem periem eorumsit. Simul autem pensitandus es continentium ea partium secus est, quarum omnium extrema est cutis. Haec in sum regione , qua virque temper ta est,subiectarum partium nataram
proit, quamquam nec in ens boter loquenti , omnium sed duntaxat earum qu.e similem habent cuti temperiem. Αι in us quas b Vrsa, isses meridissem locis , quoniam quidem earporum quae in Hierosunt , ealor tu alium a cιnundante extrinsecus is vimente frigore esse atus: eorum autem quae sunt in abero, in cutem is ab externo cauore attractas prodiis, non potest ex eo assectu qui in eose cero uur, internarum particalarum temperies clare disiem: quippe corporis temperies in re ovibus iis, qua a temperie recesserunt , inaequalis missur, externi cibera intemis, partibin ad eundem semodam non habentibus. Celsis enim o Germanis, se omni Thracio ac Scythico Deneristisda, hamis que eulis es, idesque etiam moltis se alba,er pilis nuda. Omnis vero naturalis his eaor in vissera una cum san vine confugit: ubi dum utatur,o premitur,or feruet,animosi, audaces, o praecipuis con ' redduntur. Aethiopιbus vero or Arabibus, omnibus denique iis qui ad meridiem inest-lunt, natura emis ex ambientis astu. o naturali calore foru atra. vita, dura sum, o nigra redditur, toto corpore naturalis qusdem caloris exiguam obtinente portionem: sed abemasque assit
tio mcauseme. Euippe id quoque optime ab Arutitele in multis est traditum: estque isti,si Hieri isti, attendendum, ae in gutis corporibus aBimandumsuise opropris, an adfinitio calore incaleant: quae enim putresum omnia, adpιιιιio calore sunt cauda ,proprio 'inni: qui meri sanam platam Incolunt, ad uitio eauresant caussi, proprio frigidi. His vcrbis Galenus satis manifeste concedit Scythas frigidos esse partibus externis,calidos autem intcrnis, quod etiam de humiditato 5 siccitate dicere liceat ; unde-mores etiam ζcmpcramento rcspondet,qui dicitiaturl uacundi,temerar8,6 ad subita consilia praecipites,hoc enim significant quae a Galeno pro-l ponuntur vcrba, θυμώιψει Mῖο, 9 υλροποι ταῖς γνωμως. At non video ibi ui dubitatione. l H ippocraxes enim diserte affirmat, Scythis esse iunctaras, ventriculuin, dc ventrem inse-lriorem humida. Quomodo igitur partibus internis dicuntur sicci, ut vinum ratione hul illiditatis appetere dicantur Augetur difficultas ex Galeni loco quem adduximus com-lmcntario III. in tertium de morbis vulgaribus, in quo ratione temperaturae, pueros Scy-l rhis, Gallis, de Germanis coiuun Pt, quemadmodum etiam non dissimiles moribus sunt: I quod enim de halum nationum hominibus dicitur II .de temperamentis, esse iracundos, i temerarios, de ad subita consilia praecipites, non male etiam in pucros quadrat. Quomodo
i igitur in problemate ab Aristotcle iusiungantur pueri a Scythis, ut iii quidem, potus seu vini amatores cxistant, illi verb nequaquam, idque ratione dissimilitudinis temperamenti, j non possum facile videre, bc de hac re amplius considerandum censeo.
156쪽
Cur temulenti aquas salsas, vitiosisquc magis sentimus, sobrij minus 3 An quod suum quodque a suo nihil afficitur, siriniicque indomitum a tuo simili
perlittit. Contraria vero a contrariis potius lentiuntur. Vinolentus itaque, quod dulces intra se continet humores nam vini naturam talem esse videi mus in hinc vitiosi sapori 9 sentiens magis est. Sobrius autem, quod acres, sal-
sbsque habet, saporem eundem percipere non potest. Admisso itaque cibo, cxcrementitis redundant illi, dc Auitant, vidcipsa suis similibus assici ne queant , dc hominem sensus huiusce in odi reddant expertem.
Fbris aut temulenti nunc accipiuntur, non qui omnino ebris sunt: illi cnim si porum differentias non dii ii dicant; sed leuiter ebrii, aut ebriosi, qui nimirii in saepius assii et i sunt inebriari: nomine etiam aquarum non solas aquas intelligo, hocci tuae vulgo de passi inita appellantur: sed liquores omnes, seu vina seu succi illi sint: ita cnim generico hac voce lusus est Arithoteles libro 1 v. MCreor. cum aquae species csse dixit vinum,urinat SI sertim. ,1 ori eta ριαιων Umm i. ρι ω εω An qu)d sevum quodque fiso nihil affutir. Vtrum sen-lsus fieret , similibus,aut a Contrariis,quaestio fuit inter antiquos Philosoplios: nam Parmemenides de Empedocles, S Plato, teste Theophrallo in libello de tensu, ex similibus; Ana- lxagoras autem, Heraclitus ex contrariis fieri arbitrabantur equorei in rationcs & argu lmcnta copiose ibi persequitur idem Theophrastus. Eandem controucri iam proposuit Aristoteles libro primo de generatione SI corruptionc textii x L v I. cuius sunt lin' verba ex antiqua & communi tralatione. De ι . autem facere crpati Liendum concoquerier. Suscep-m lenim aprioribussubcontrarios ad inuis firmoues. Muθι enim concorditer noc dicant, quo imiti
tiirim asimili omne impassibile est,propterea quod no mam actita quampassuum sit noem altera. Et mox. DemocriIus autem ultra atm proprie iuxit se Inquit emm iri mimili esse facienset milens non enim eontin re abera se disserentia patι ab inuite. Quaestionem aute distbluens paullis pol hostendit tum quae illis Plillosophis fuerit deceptionis caussa tu ipsum facere S pati, partim a simili, partim adissimili esse, his verbis ed quonia non quodcums natum es pati ὁ θcere sed quaecumi aut contraria Funt,aut eontrarietate habent. neces est cir patiens o facies nere quidemimile essee,o idem ,1 me autem dismile dr contrarau. In quam sententiam libro quoque
I I. de Anima haec leguntur. Omnia antem patiuntur,cr mouenιur ab activo, Creo quod es ac rest ero δ' quod imiti patitur,estoquod a d/Fimiliscut immas, patitur enim quod est disinite. 8a sum autem iis 6i. ibus consentanea omnino sunt, quae hic pro solutione problematis afferuntur: nam illa accipienda AI intclligend.i sunt, iuxta ea quae ab Aristotcle locis citatis exactius distinguuntur, ς τα-ΩmIleque indomitum a cxsuperiori biis, quae detruo subantes ligenda; nimi rum ἐδεν α - ες, hoc modo Hodsimstiter assectum est, Uuo simili nonpactur. Vct ira. Simile a simiti nonflatitur. vertim ita assectum remanet ac anica crat,hoc est, nullo pacto mouetur, Vt οπιιω,δ Ist μῆον, sit non subicctium, sed praedicatum ; quomodo accipit Theodorus: quamquam ad sensum nihil interiit viro modo accipiatur. Porro Cum cxculi codices Latini haberent suos bra. nos, a suo simili , excudendum curauimus, quae ex sensu videtur, vera lectio A quo modo scriptisse arbitror Theodoriuna: dc simplui, prosimili, fui sic librari;
aut O rarum erratum, cum forte in scriptura cilci, pmsι. quae nota pro I puci, imperit caccepta est . u. δεα ων γλυκ- is ἀψ-Vinolentus itaque quod duhes Intrast contineι humores. Rationem accommodat ad rem propositam; quoniam enim ebrius continet intra sic dulces humores quos paullo ante assumpsit nimirum vinum, quod dulce, hoc est gratum Sc suaue est: atque etiam verum dulcedinis saporem concincti dulcia cnim magnami partem bibebantur illis temporibus vina, quae etiam alicubi molle condi bantur, hinc fit,l ut sapori biis illis dulcibus adhuc linguae linentibus,alios vitio ς postea degustans, magisl pzrcipiat,quia illis, quibus repletus est contrario sunt. . a in Bν-E άλυκως. Sobrius aut ιem quod acres at seque habet aporem eundem percipere nonpotes. Proprie explicat partem al-tcram problematis, cur sobri; saporem illum minus sentiant. Ait aulcm sobrium acres falsos humores intra sic continere, tales elum in quolibet homine , qui vinosus non liti e- pel iuntur, procreati ab excrementis cibi Sc potus, licet in atris magis, in aliis minus, in vin bctia, sed a vini quod assiduElagurgitatur copia,Obruti. ivero huius inoch lumioic
157쪽
COMMENT. IN III. SECT. PROBLEM. Iai
aut sapore refectusci , ille quod expressit Tlicodorus in tralatiotic, noti cxpressit afacinΑNItoteles, laporc eoidem cxterius adueauctues ob rationem dictam minimo percipere potest, γ ἔν-- . Um .Admisso Gia excrement Ity redundam 'cris peram Theodorus ut exiit uno τ κ- άν , reddit, a 4se cibo, cocto enim vertendumsuit: nam ct concoctum significM verbum πιπε ης, de de tes . non de assiimpto aut in sto sentcntia profertur. His autem v rbri perficit rationcm Philosophus, quare salsa M vitiosa aeque non percipiant 1 obris,ac cbri3,& ait. Cum in sobriorum corporibus acres SI cabi humores reperiantur, quoticu cibus coaus est, cxcrementitii illi humores, hoc est salsi Sc acres qui dicti suntδd iuperficicin tendunt,& superiratant, quoniam cibus eos non amplius obruit, quippe qui iam sit attcnuatus, coetus, dc distilbutus. Hoc autem tempore iidem humores assicientes instriimenta gustias ri sapores cosdem impertiunt : vnde si iugeramur alii suntlcs, percipi non pollunt, aut non ita exacth In ebriis autem seu ebriosis id locum non habet: nam ipsi hel fortasse tales humordi non continent, ob multi vini assii duum usiam , vcl si aliquos continent, illi ob eiusdem vini copiam cos obruentad, non quitant: omnia enim vini dulces & senes vapores imbuunt, & suo sapore omnes partes attingunt, unde ficile contraria a sensu percipiuntin
Cur grailiter a vino detentis, omnia circui erri videantur, iamque inter initia ebrietatis res sena otas cernere nequeunt 3 Itaque indicium hinc vinolentiae nonnulli deducunt. An quia cons ectus frequenter a calore vini l compestitur, atque commouetur. Nihil vero interest conspectus moueatur, lan rcs conmectui obuia. Fit cnim rationc viralibet, ut id, quod modo dixi, lVideatur. Et cum propinquis etiam in rebus conspectu in vinolentorum fal-lli eueniat, multo inagis idem in remotis accidiat consentanc uim est: quam
ob rem illas videre pcnitus nequc ut, propinquas auic aspicere quidem p L iiunt, sed non quo sunt posita loco Circunferti aute tantum, non etiam pro-ipe proculq; vicissim agitari videtur,quoniam procul ob circularem ino uen-ldi rationem conspectus nequeat progredi: haud enim facile est, contrarias mul agitari. Appetitio autem, quae profluit ad elongatior vehementiorcth: circularis vero figura, quam nomen ipsuin dcclarat, continetur. Prope lsgitur,ac procul vicissim conspectus deferri ea de causa non potest:et sit ita re ratur, rem tamen eandem contingere non queat, quippe qui vice alrcrutral temporis, eodem in loco rem quam intuetur, relinquat, cumque reliqtieli it, intueri non possit: circulo autem suae figurae caussa videtur. Est enim co-
lmas, cuius basis circulus est, in quo se agitans ipse consipe stus, rem quidemi percipit eandem, quia nuliqua in libi rem subiectam deserit. Fallitur tament in loco, quia non eodem iis tuitu rem contingit: nihil enim interest, viruin
i res ad aspectum an ad rem aspectus inoucatur.
158쪽
Duo quaeruntur in problemate: primum cur iis mi vchementer ebrii sitit, rex o es videantur circulo ferri Alterum cur incipiente ebrietate, quae procul posita stini, tot pici non possint ρ Inferius problemate xx. candem quaestionem proponis Aristoteles, sed pro ., hoc est, conssuti, aut videri, liabet hoc est, numerari. Proibat aut m Ariit teles veritatim alterius, ex quorundam hominum opinione, tunc existiniantium ebrietatem esse, illumque ebriciatis veluti terminum, S metam ponentium, cum quae procul posita sunt, amplius videri non possunt. Aponensis ad hanc rem, utilitarem proponit quorundam in Italia morem, qui utrum aliqui ebri3 sint nec ne experiri volentcs,facete ostensis utriusque manus digitis, mulcem suprapositis atque Cancellatis, numerum eorum interrogant : quod exemplum magis etiam atque melius quadrat, si ut inserius problemate xx. legatur: atque ita sane legisse antiquum interpretem ex aptius tralatione apparet On ibo Q quia consteam sternier a vim eatire. Haee s lutio, M hoc dictum est utrique pro ematis parti commune 'maximε ramen ad primam
pertinet, quoniam ea ad solutionem secundae utitur. Ait igitur, utrosque illos essectus contingercob vini caliditatem, nimirum ob vini calidos vapores qui visionem seu aspectum commouent, hoc est partes A instrumenta ad visionem efficiendam necessarias, ut
non permittant eam firme, valide, pro Veritare essici, sed commotio, atque ex commotione deceptio contingat. Haec autem communis ratio affertur similitur problemate xx. cum ea quae utrobique postea afferuntur, non eadem sint. nιω--ro interest, moniam de re visa quaesiuerat, quare videretur circulo fet ii, moueri autem in solutione dixerat. non rem visam, sed visionem, ideo ad tollendam dubitati nem modo adiungit, nihil refcrre virum moueatur visio, an res visa; idem enim alterutro modo contingit cffectus: es hautem κινοιν pro more Attico: Hanc porro sententiam de visione S re visa, ponit etiam Aristoteles libro m. Meteor. capit : teitio, nihil similiter ad huiusmodi accidentium caussas reddendas referre dicens. μ 3 Q-- -
. σόον ονm, o eumpropinquu etiam in rebus. Alicrum soluit, quare ab cbriis non vidcantur
longius posita, & ait. Quando visionem falli contingit circa ea quae prope si int, cum ea videamur non in loco in quo sunt, sed in girum serri, quaecnim ita vide hrur, non videntur quo loco sunt, cum ea vero non serantur circulo, oihil mirum si fallitur citati irca ea quae longius absunt, atque ea non possint ullo p/cto vidcri, quae Mnc dis potitis visederi possunt. 3-O Uem autem tantum. Locus est admodum dii licitis, ut mihi quidem videtur :& in eo vertendo parum fideliter se gessit Theodorus, nisi si alio
cxemplari, diuersaque lectione usus est. Primum cnim adiicrbium illud , ιantum, atque etiam illa, --entur, non extant in Graecis quae vulgata liabemus. Sed praestat lociam ut nunc Graece habetur, totum Latinc proponere, pingui sane minerua, sed cum fide tamen, hunc ita modum : Ferri autem circulo videntur prope , procia Memam procul ob motionem quae eis si sis. imosibio est ut feratur visera: mutenim contraria facere non Viselli. Est autem ad torvo appetitis vehemens, circulares autem in ea figura quam
nomen significst. Ob ea igitur quae dicta Iunt. longe non fertur: aes Datur prope CT longe, non tamen eadem videat Ex iis igitur quae colligit Aristoteles, videtur signiscari allatam fuisserationem quae probauerit, cur viso non feratur longc,quae erat altera ex duabus propositisqiiqitionibus,cur longinqua videri non possint.Sed quae fuerit natio,dissicile in videre huiusmodi fortasse suerit. Quae seruntur lono, feruntur vellemetritus, visio cbriorum non sertur vehemetius,igitur viso tarioru non fertur logius:maior propositio probatiu ex illis, ad longinqua appetitio est vehemens, motus enim seu appetitus qui ad longinqua stratur,
maiore Vi & imperii egeta luam propositionem exemplo fagritaru probat problemate vigesimo minorent etiam probare videturinam vilio ebrioru sertur circulo, quod autem Dr retroilo,illud est d bilc debilis igitur ebriorum visio: quod autem debile cst, illud non se tur longius;nolienam contraria praestare facile cit.Sunt aulem colitraria prope'pl ocul,&debile ac vehemens, ut si circulo feratur, quod lationi debili coia cingit, quemadmodum ostenditiir problemato xx. non possit sciri ad longinqua. I laec nubi quidem non satisfaciunt,nxia in circulari re ostendenda, circulo alicubi uti visi sumus: sed quando meliora non suppetunt, aliquid volui ait illisse. Illud etiam non siluerim , in codice Iustinianxol in illis g γυ-ura , pth id est, nomen, reponi , hoc cst. Miau,t Sciuiar qui pro , quod verrimus, in Agura. legunt N: ego locum puro cilc Cor-l l ruptum. Quid autem voluerit Theodorus non facile assequor. υ ει-r ei l . amisset ιν prep. cti, e licet etiam concedercmus, inquit Aristoteles quod ficii nonii posse probauimus ; non tamcn res eo modo quo vere est, videri poterit: sed vidcbitur ci
159쪽
COMMENT. IN III. SECT. PROBLEM.
Iuculo, ut sequitur ad probandum: ostendit autem id fieri ob figuram quae visioni sit best hoc
est ob figuram illam cuius medio visio perficitur, sicu ut verbis Aponcnsis utar, seciuidum qua virtus visitia specie visibili assecta spiritu mediante videt ipsum visibiletilla enim conusi est,nimiru figura pyramidatis,cuiusmodi fructus pineae est,qui similiter conus dicitur nami ex re visa specios quae in oculum mittuntur hac figura mittunt hir, aut spiritus seu radia cxl oculo in rem visam eadem figura deseruntur: basis autem, id eli pars latior coni, cit in revila: inde enim liticae discedentes, S assidue magis inuicem appropinquantos, dclinunt tandem se se tangentes in chispidom, ad quam ubi pervencrunt, viso iam descit, ut pes spectivi docent. Basis igitiir haec coni circulus est: contingit autem cum partes in oculo , per quas vilio efficitur, & conus moueantur a vini caliditate, ad basim etiam in re visa perueniat morio: δί quoniam basiiς haec circularis et , apparet res circulo moueri. Apota ensis ad hunc loriam praeter Aristotelica, alia quaedam videtur affcrre,quae rcm magis adhuc perspicuam faciunt: quoniam tamen illa ex Alexandro sunt problemate Lxxii libri secundi , haec satis erit adscripsistic, quod faciemus mox ad finem cxpositionis. I, γατολου-ν ἀυν. nunquamsibi rem siubrectam deserit. mod non contingit in ebrii visone, ut melius videbitur sequenti problemato. fagitur tamen in his, fallitur loco, hoc est, non videt res quo scmper loco striat, cum dum circulo mouentur, lociim subindc immutent. γ iuri et trilia o ιν. quia non eodem intuitu. Via cum visio moueatur, non potest cademmet scmper assigi obiecto, non quia alius sit oculus qui videat , aut alio tempore, sed quia.ob motum Crcberrimum S veluti tremulum, varie, instabilitor, S minime firmo, aut continenter poteli obiectiam inlucri. Iam Alexandri vcr-ha sunt proponenda quae ita Latine habent. Cur hominibus admodum umoismis emanuerti omnia videamuri Plomam copia vim exhalasionem θιritus vaporosi ad cerebrum mittit m l miam, quis uritus cum ingera, atque coUumi nequeat, prius quam temporis statium concoctionem exhibeat.exuum non habens , per cerebrum votatur qu qua versus percurrit, ψque ιta pertu
batus proluit per neruum con euiuum, pupist lare ad res conspectus obuias .factique ut tales via deantur, qualis ipse est. Assectum etenim interiorem seris esse imaginantur: quocirca emitur, ut etiam ea em, or vertigine tamister tententur. Cuius misi, nomen a conuolutione aquarum dedo cum est. Neque vero ex vino tantum oed ex mater,s etiam corporis acetiaere Hud potest: quoties vaporem ad cerebrum iamrum esserant, assecumlue moueant, sua caligo vocata est.
Cur vinolentis res una plures intcrdum cssie videatur 3 An quia ut dictum est, iam aspectus, clim continoueatur, euenit, ut nullo tempore Idem Vilus in eodem quiescat. Quod autem eodem tempore varie cernitur id serius
ocurrisse videri potest. QMod enim cernitur, non nisi conspectu Stactione sentitur. Fieri autem non potest, ut idem pluribus simul attingatur. Quod cum nullum scia in admittat id tempus, quod interpositum tempori distin
guat, quo rem conspectus attingit, dia quo repetit, cssicitur hinc, ut tempus unum esse videatur, quo attingitur, quoque repetitur. Itaque cum plures aspectus rem eat dem attingant codem tempore, plura esse videtur, quod
unum conspectui subiacet: quoniam ficri non potest, ut res eadem modo
eodem attingatur. Quaestum simile superiori cst, S eadem similiter nititur solutione, quemadmodum
t etiam verbis suis significat Aristoteles. Nam cum ob commotionem quae accidit in oculol ebrii factam ini vaporibus, ni inqiram visio aliquo temporc quicscat in cadem re obi l , nimirum coiuingit haec geminata visio: eodem enim temporis spatio, quo in sobrio
160쪽
unica visio perficitur, comet in ebrio duae fiunt, quia varie res videtur, hoc est non simmh ac stabiliter, fle unico intuitu: sed priori posteriori: unde bis vidct. Probat autem duas esse eo tempore visiones in ebrio, quo unica in sobrio ; nam cum illud quod cernitur, non nisi visionis tactu cernaturmecesse enim est sc sic simul tangere visum δc rem obiectam, ut etiam in aliis sensibus accidit, eadem autem rcs a pluribus simul visionibus tangi non valeat, id enim fieri non potest; sequitur necessario ut visoncs illae quae in ebrio contingunt, sint plures, quamquam tempus idem est. δὲ ιανι του. c.m nultam sensium admittat id te in quod interpsuum tempori distingunt. Haec, vcrbum ex verbo, SI admodum perspicue, ita sonant: Sed cum Insensibi sit te in intermedium, in quo obseciam visio tangit cr repetιt, tempus v-m esse videtur, oc. Ostendit autem quomodo tempus idem S unum sit, visiones autem plures: ad id autem declarandum, pluribus explanat quod superius uno verbo dixcrat, ebriorum Visioncm non quiesccre, quia ficrct varie ; docet enim in ea visione, licet eodem tempore facta quo in sobrio, contingcre reciprocationem, S
iterationem, ut cum mota fuerit antea erga rem obigitam, antequam perfecte complea
tur, reuertatur, & interposito aliquo spatio, sed insensibili iteret; ex quo contingit ut g mina in ebrio sit visio eodem temporis spacto,quo unica in sobrio,quod unum tempus cst:
Nos porrb in textu ex Iustiniani codice suppleuimus vcrba illa, quae post vocem in Graecis vulgatis desiderabantur, αν οῦ ἡ οὐ e-e - ν e, μενον, quae in Theodo-lta tralatiione trabentur ita conireris, quo rem conlpeetus attin to quo repetit. c. mHον υτ του Daque cum pluresuspectus rem eandem attingant. Concludit. Inubriolplures visiones co tempore tangunt rem obieetam, quo unica in sobrio, non tamen simul,
id enim fieri non posse antea affirmauit : sed codcm temporis spacio ob iterationem scualternationem: hinc sequitur quod crat primum problematis propositum,ut plura vidcantur obiecta, nam cum bis idem videatur, interiecto spacio temporis insensibili a sensu ebriis accipitur ac si semel videretur, unde quae duae sunt visiones, duas cxistimat res obiectas.
que superitis dixit, videri me , id est varie seu per alternationem, hic dacit, non secui dium eundem modum,quia nimiru aliter ac aliter a vilione tanguntur, primum iniucndo, sed non completh tum repetendo, fiuntque plures visiones, quae existimantur plura obie-: Hanc quaestioncm proponit iterum Aristoteles hac eadem sectione xxx. quo loco alia quaedam ast cri, quae hic non habentur, ibi a nobis explicanda. Eandem pertractauit similiter Alexander libro primo problemate CXXm. qui eodem sane quo Aristoteles utitur
fundamento, rem tamen adhuc explanat magis. Ideo enim gemina conspici ait, quoniam oculorum radis, smul& eodem tempore eundem locum non at Pingunt, nam Cum vini humore plus minus repleti sint oculorum musculi, atque ideo relaxati, ocillos ipsos deprauant, A contorquent, ac alterum sursum, alterum dcorsum trauatini, ex quo radiis
non in unum S cundom, sed ad duo loca latis, geminata visio fit, duoque apparent quae unum sunt. inam rationem habemus etiam apud Aristotelem probi. Xi. sech. xxxi . cum non de vitio particulatim sed generatim quaercret,cur distracta constructuum socictato res una geminari videretur. Ad eande licet etiam videre Averroem in libro de sensti S scnsato, atque etiam Avicennam in fine tertij tractatus libri vi. naturalium, qui illius cffectus qua tuor uniuersalito attulit caussias, desumptas partim a neritis Flicis,partim a spiritu visitio, i atque etiam ab vuca tunica Nobis autem hoc loco no recen latur;possunt enim legi apud auctorem proprium, & referuntur ab Aponcnsi in commentariis ad hunc locum. Aut ar οἱ αδ αγί μων; on. Mimα γπιμ-τ
Cur vinolenti concumbere nequcant An quoniam pars quaedam magis calcat,quam reliquum corpus oportet, quod in his ficta non potest, ob ni
l mium totius corporis seruorem; extinguitur enim calor motionis internae,
. obtentu caloris occupantis, quoniam multum in his inest, quod humidum,