장음표시 사용
181쪽
COMMENT. IN UI. SECT. PROBLEM.
II calor, aut marcore, aut extinctu, extinctu quidem a contrariis, hoc cli frigido atqhie humido: marcore autem vel indigentia nutrimenti, ut lucerna cum fomite aut oleo carct: vclab alieno calore, ut ignis in Sole, & lucerna sapud ignem.Igitur qui ex frigore rigent,caloris extinctu obtremunt.Ex quo etiam ii t, ut aqua oliuia calida horror exoriatur. Frigus enim, cum intus includitur, atquc circuriobstitit,pilos crigit: dAin sebrivim quoque accestione rigor ille eueniens, simili de caussa venit. In senectute autem calor alimento deficiente en arcescit lata mor enim alimentu caloris est,senectus autem sicca est Ebrios vero & si qui ita affecti sunt alij, suo prorsus,cmarcescente calore obtremiscunt: scd non modo eodem quo senes, sed tertio corrum Indi modo, ut proposuimus. QRod enim vino Vtuntur nimio, calor aduentilius 1 u-lperans aut extinguit, aut debilitat proprium calorem,quo valemus. Fit enim stum tremor, cum mouenS quicquam rsm nequit stiperare, quam mouet: Vt cum lignum quis longum, crassumque obtinere firmaraene non pollet,lrc- 'mit extremui quod ideo fit:quoniam aut suscepta resnsaior est,aut minor, iquae mouet. Ergo tremor, cum calor extinguitur, accidit: hic cnim dum in-lteger, inuictios hiemanet, causse animantibus cise videtur, cur mouere scvaleant. Indicium aulcm,cbriosos,senesque ob frigiditatem affectos sic esse, s
quod tremor his fieri sine ullo rigore solitus est . . l
Iterat proble quintum, quare ebriosi, A qui vini amore ducuntur, in tremoros inci- ldant, esim vinum excalfaciat, tremor autem a stigore oriatur: probicinatis autem eandem quam anica, cilliacmiluo nixam fundamcntis solutioncm proponit, licet in orationis stric nonnulla fuerint immutata : quam ob rem explanatione egere illa milii visa lsunt, omissis tamen quae antea fucre propolata. - -Θλ2 M , ut h-ines comprimentes ast omnes miserent. In problcmare quinto lcgitur sed M ibi censere nos Theodorum similirer in illius loci cxpositione diximus. . vers cum eo ipso agerent modo, perfractionequeer earnibus iis cibo uterentari Ex ebrietate oriri ircinorem propositum est in problemate, quam rem confirma-iuit tum problcmare quinto, tum hoc loco , cxemplo eortim qui tremore adducti, com- primentes homines a se reiicerenti sed hoc loco praetcrea exemplo quarundim aegritat di- lnum stigidarum, cum tremore acccdentium, quae similiter ex usu vini oriuntur, illud comprobat. Dicit enim nonnullos suis id qui eodem modo viventes, hoc cst ut priores illi copioso mero utentes,& Dictionibus praetcrca, & in cibo carnibus, inciderunt in alsectiones apoplecticas,ob cibi nimirum copiam humores adaugentem,S frictiones quae cosdem commouerunt, B colliquarunt: ita enim ad oerebri ventriculos S neruorum initia delati, lcosque obitruentcssecim dc moliam tollunt, quae apoplexia est: hoc tamen loco,non Ve- ira nec absoluta intelligi potest apoplcxia, quod paullo post apparebit. -- ἀνυi- immνη Θυ. quos tremo rutaem mitrus,silices ob immobilitatem.Iii iis qui ita uiuentcs ita asticiu- lrit , remoreS minus contingunt, aut mitius, ut reddit Tlaeodorus, quam in illis aliis quos dixerat, quia motus in eisdem maxime imminutus est ; tremor autem est motus depraua i lius: labor tamen M dolor vehemens contingit, neque illi requi crem habere possunt; non lentin sensus in illis resolutus aut obstupefamis fuit: hinc autem dicendum esse apparet lAristotclem per ἰποτακοῦ civi σαρρως , lioc est apoplecticas assectiones non intelligere ve- iram apoplexiam, Ut paullo antc admonui,sed morbos apoplexiae similes S finitimos, S il-I u natutam sapientes rob quam etiam rationem non apoplexias dixisse ex iis mo sed asse- ictiones apoplccticas in quibus sensus & motu non amittitur; in illis enim dolor locum habet, minime vero in tar cha & absoluta apoplexia,in qua motus 5 sensus omnino abla- ltus cst; possunt veris morbi illi vari) S multiplices csse. De eadem re Macrobius septimos lsaturnalium : quaecunque nimium algciatibus, eadem contingunt ebriis:fiunt enim ircmul li graues,pallidi,de saltu tumultuantis spiritus ortus suos,& membra quatiuntur.Idem comi l poris torpor ambobus; eadcin linguae titubatior multis autem S morbus ille, quem l l l Graeci vocant, hic nimio vino, ut multo algore contingit. ἔπιω--άιτία . tremoris .
t uiaque eaussastigii est.Sileseaurius , ετ ut habent vulgata exemplaria, cxistimetur merito i i
182쪽
l haec noua ratio, quae talis non apparet: ssed Iustinianus reponit ηδε , S: Theodorus liabet' ll melius est igitur ut dicamus, Aristotclem collige ie& concludere ex dictis, ac dubi- li nationem propositam denuo insinuare; quomodo ab ebrietate oriri pollit tremor, cum ltremor a frigore sit, a vino autem calor:tremorem vero a frigore esse, iterum coiirmat pro- li posito exemplo, thi in rigentium, tum sic nectitiis, quarum alterum cit affectio mor sa, alterum autem frigida U- ναντιωμ quocirc contrarius quidam. Dubitatione propoli
tam maxime attingit. Morbi s igidi, aetas stigida faciunt tremores. quia nimirum faciunt li frigus, vinum igitur quod cur calidam, eis quadautenus contrarium, non cundem, scd li affectum alium illis qua dant enus contrarium iure pariat, a contrariis en in contraria pr l ficisci, merito existimemus. - ουθεν An nihil rohι ι remean ldema rontrari effra. Iam quaeitionem incipit dissolucre, 6c rationem reddcre illius quod lpropositum est: hactenus enim vel in eius confirmatione laborauit, vcl aliquid in contrariam partem disputauit. Primum autem illud docet,quod tamquam absurdum illatum cit, la contrariis eundem prouenire cffcchium, minis E esse absurdum, S: nihil prohibere illud li fieri, dummodo ea contraria non finriti modo agant, quam rem gelu dc caloris exemplo l
auctus urere potest, quod etiam dixit Virgilius illis verbis quae in I. Georgicorum lcguntur: l penetrabile fram uririt. lao 3 ύς laetam του da sedis re, se 13 odo quodam ab eodem non nisi Hem producitur. Qui cisectus a contrariis idem nascitur, non omnino a contrariis est, illa enim non eodem modo agunt: lsed alio atque alio; quare quodammodo a Contrariis sunt , quia a prima caussa contraria, lquodammodo ab eodem quia ratione modi agendi, seu etiam caus, pro imioris, ab co- idem; nimirum mediate ut in scholis loquimur, a contrario, immediato non a contrario. οβ Aδαι. Tremor autem ob inopiam excitaIu calori/. Postquam in uniuersum ostendit, non esse absurdum ab radem caussa oriri Se caloram Sc Digus, ut obiectioni propositae satisfaceret,quomodo fieri posset ut a vino oriretur fiigus, cum sit naturae excal- lfacientis, nimirum fieri posse ut utrumque gigneret; progreditur ad ostendendum qu modo ab eo gignatur frigus: verum antea generalius de caloris desectia, Zc fiigoris gen il ratione nonnulla proponit; sed hac de re quoniam nos, vcl nimium plura verba fecimus lin commentariis ad problema v. nulla de ealbic praeterea addemus ed alia quaeda tantummodo ad particulari u liuius problematis locorum explicationc pertinentia tangemus. οι θβ γ ο,ειαι-Ebra vero, se si qui ita assecusent. Proposuit varios modos quibus calor corrupitur,seu stigiis generatur,eosq; tum cxcmplis declarauit, tu nonnullo qui a frigore gignuntur asscinis, ad quem cx propolitis reduceretur ollcndit: iam vero ad id quod problcmatis scopus est ostendendum acccdit, quomodo cx nimii Vini v lii in ebriis pignatur frigus ac tremor: hos autem ideo tremere' dicit, quia marces Cn- te propria caliditate frigus superuenit, SI inde tremor, ri paullo post ostendit: quomodo vero ob vini usum i inmoderatum marcescat propria caliditas, melius explicat paullb post. - ε; πνες ιι ι -- ' Φ Ουον. Et si ita sectι sent al3. Haec non cxpono quo sent se reddit Theodorus, qui alios quosdam ebriosis adiungit, cundem alfectu pati cnzes,quos ad eandem caussam reserat incongruus enim sensiis: sed de ille verba haec, qs τ οιτον, quael in omnibus cxcmplaribus leguntur, nulla-tcnus agnoscit: iuverba nobis recipiuntur, Mi Verba exponimus quomodo facit Thcodonis, neces lectit ita diceret ebrios et ero est si quiu-Ueci sunt ab ob vinum,s prorsus , &c. Verum quinam illi sunt qui eundcm tremoris
. ffectum patiuntur ob vinum,& non sunt εινοφλυγι, aut ebriosi Exibi imo igitur verba illa, το Γυν,dependere a superioribus, μαιευ ης-ci , ebrisse tremunt ma semie propraa ealia uase ob sinam, καν Π id est,ses ab etiam qui ebriost nonsent, eundem tremo is affectum pasiposimi, nimirum ob aliam caussam, quant ob vinum, Ut contingit senibus. Vel, custat etiampraeterebriosos hoe pati possint; nimirum illum s nati LV caliditatis marcorem aut co umptionem, qui sunt iidem senes, lices alio modo int eis contingat: nam in senibus mare scit calidum ob defectum humidi, quod illius est inil trimetatum; in ebriosis vero ob tertium modum qui dictus esti cum a calore alieno pro- priUS corrumpitur: corrulapi autem dicit, quia calor alienus suu aduentilius extinguit,aut . debilitat calorem proprium de hallinam. Porro hic refrigerationis modus ad quem ex propositis reducatur, S quomodo illis congruat, quae dicuntur tum problamare v.riim in li-bCllo iuuentute& senectute copiose cxplicatum est ad problema quintum, dc verbum
183쪽
COMMENT. IN III. SECT. PROBLEM.
lioc loco non sit addendum ο ν--τοῦ Fit enim tum tremor cum moueinquuquam.
Ostendit quomodo extincto seu debilitato calore tremor in ebriosis oriatur : ha - lnus enim Ligus solum in cis succcdere dcclarauit. Tunc igitur tremorem fieri dicit, lcum illud quod mouet aliquam rem ipsam non bene compraehendit, nec ipsi absoluto do- lminatur, quod ligni exemplo declarat: siquis cirim lignum longum nragnum ab altera extremitate appraehendat manu, neque illud prae unbccillitate , ne coiitinere, irin arcque possit, extremitatem alteram vibrari ac tremere contingit.Non potcit autem quispiam bene continere firmare, Vel quia quod apprehenditur SI mouetur inatusci , inaiorisquc ponderis, roboris virium, quam illud quod compraehendit ac moueti vel quia quod appLehendit de mouet, minus es , hoc cit minus potest, vinciturque ab co quod mouctur: debilitas igitur mouentasseu robur rei motae haec caussa est: licet igitur tamquam duo proponi videantur, re ipsa tamen una tantum caussa est, duae autum ratione. Ery tremor c.m calorσιιππι-rmctat. Haec est minor syllogismi propositio: maior a m modo proposita est,hunc in modum: Tunc sit tremor cum quod appraehen ditur&commouetur, validius est appraehendente& commouente : cui liibditur minor, extincto autem seu imminuto naturali calore, validius est quod apprehenditur SI commouetur, extincto igitur naturali calore seu debilitato fit tremor: in ebrietate autem hoc contingit, in illa igitur meritis fit tremor. Est autem validius quod continetur & mouetur quM continens&mouens, nimirum vinum quis natura ipsa, seu calor nativus: hinc enim fit ut vinum minime superante natura, eoque liaud concocto, assectiones frigidae ac tremores oriantur, quippe calore haud continente & rigente, nacmbra illa labutitur & tic- mimi. Theodorum autem non recte hunc sensum percepisse cxistimo; non enim hic concitiditur aliquid,nec parricula igitur autpotius ei respondens adest in Graeco excinplari, aut
illa concinne hic locum liabet:sed Theodorus fortasse diuerso, manco usus est codicelioc in loco: non enim etiam video in tralatione cxpressa verba illa , quae sunt in Graecis vulgatis,f---τα quae ad sensum percipiendum mihi necessaria videntur: ut contra illa, dum insem nML seque manet, ut possint quidem subaudiri, iton sunt sanh in Graecis expressa. Locum igitur iuxta vulgatam scripturam vcrbum cx verbo reddentes, ita conuertere possumus: Contingit autem extincto entire hae enim eossa esse a abbus videtur, ut se moueant narara, minimesu rarea n-ο τρεμο ,quod tremor hie ferisne vialo rigore solum est. Si cum tremore ebriosoru &senum coniungeretur rigor,existimare possemus, affectiam aliquo modo a caliditate dependere, rigentes enim quamquam tremunt,
non tamcia semper ob frigiditatem tremunt; vervin qui sine rigore tremor est, ille sempera frigiditate ortum tabet.
Quam ob caussain, qui leuiter a vino tenentur, magis peccant vel delirant, quam qui aut grauiter sese ebriarint, aut sobrij manentὶ An quod sobrius recte iudicat: qui autem penitus vinolentus est, quod sensibus interceptis,onus sustinere non poteli, nihil diiudicat, atque ita non peccat. At Vero, qui leuiter se ebriavit, iudicat quidem, quia non multum nauserit: sed quoniam a vino detentus aliquatenus est, potestatem recte iudicandi amisit, ut peccet necesse est. Queniadmodum quod Satyrus Clazomenius propen-'ssis admodum erat ad maledicendum, eius aures, cὰm accusaretur, penitus obstruxerunt, ut de re ageret, non in contumelias se prouolueret. Postea ta- . men cum cessante iam aduersario reserassent, & pauca dicente adhuc il
lo audiuisici, nequaquam continere se potuit, sed evestigio maledicta
184쪽
118 IVLII GUASTAVINIIl effundere incepit, quoniam sentire iam poterat, recte autem iudicare noni poterat.
Iterat problema secundum eiusque eandem affert solutionem, quae & fatis facilis est ideo enim magis ex vino peccant leuiter cbrij, quisn vel sobrij, vel vehementer ebrii quia sobrij recte iudicant, nec peccant, quippe a Vino Iaud impcdici: vehementer autem ebrij, i quod sensibus non valent, eos enim habent impeditos, ac det mos a vini copia, non peciat cant, quia ne agere quidem aliquid in quo peccent amediuntur: parum autem ebrij in i medio positi, sensibus non omnino impeditis, α facere aggrediuntur, &faciunt eda vitano conturbati ; male. -- e G em φ-στα- ema Mium qu)ἀSaιν- meminpropensus a viam erat AEd modicendum Satyri Claram ij exemplo de clarat quod propositum eth ; vehementer ebrios ideo non peccare, quod sensibus impedi tis non aggrediantur facere, leuiter autem ebrios peccare quia aggrediantur. Ait igitur, cum Satyrus hic Clazomenius, qui erat admodum propensus ad maledicendum, accusa tus fuisset, & in iudicium ductus, ne dum accusator aduersus eum orationem habebat, conuiciis a Satyro impeteretur, sed de re, de qua lis erat, Satyro necesse esset agere, ob structas illi suisse aures:cessante aurem aduersario, ablatoque Satyri auribus opercillo,cum paucula quaedam adhuc ab aduersario audiuisset Satyrus, nequaquam se continuit: sed euelligib contumelias iacere coepit; quippe sentibus, nimirum auribus expeditis facere aggressus est, sed male, natura eum huc impellente. Satyro igitur aures reseratas habenti similis est parum ebrius, eidem habenti obstructas, vehementer ebrius, qui interceptos a lvino sensus obtinet. Vt Satyrus igitur obstructis auribus non peccat, reseratis peccat, ita limiter ebrius, M vehementer ebrius. Haec autem uolutio eadem videatur illi quae a Plu tarcho tertio sympos. quaestionum primo loco eiusdem quaestionis proponitur, licet tam
quam alia ab eculem proposita, M a nobis in commentario ad problema secundum relata lsit: ideo enim magis peccare leuiter ebrium, quis vehemenser dicit Plutarchus, quia tu ilius impetibus corpus inmmire potest, quod nondum a vino detentum dc oppressum ut, lhuius non potest, quia concussum dc oppressam a vino corpus illa vi destituitur. --im sexum M poteras. sensibus uti,nimirum sensu audiendi.
Cur vini dulcis, quod suauius est, ebriosuin neminem esse arbitramur3An quod vinum dulce, nullum saporem obtinet proprium vini, sed alienum penitus reddit. Igitur dulcis rei, non vini auidus appellandus est, qui vini
dulcis tenetur desiderio. Quae ad hanc quaestionem pertinent, proposita copiose sunt in commentario ad problema xii. adducto etiam presenti problemate: quare id solum in presentia 'b declaratione problematis dico. Uinum dulce non siccum haber2proprih vinosino, qinxesidus,& caput tentans ebriciatem gignit, sed potivi saporem alienum a vino, quare nec Caput tentat. Et vinum foriasse intelligit Aristoteles non simplex, sed compositum, & adm dum Crassum, quale aptanos ex aromatibus componitur media hyeme, dictum hipocras, tale autem, vini proprium saporem obtinere iure dici non potes .
Cur ebriosi Solis calore gaudere maxime soleant Z An quoniam conco
s monem desiderant , atque etiam quod rcfrigerati admodum sunt, ex quot attoniti,stupidique mox fieri solent a potu.
Quae hic de ebriis propon rur calore Solis gaudentibus, repetuntur problemate su
185쪽
COMMENT. IN III. SECT. PROBLEM.
seqtiemi xxxi. quibus adduntur illi qui iuxin mare habi runt, ex eodem calore non minus iucunditatis Λί fiuctus percipientes. intoniam autem utriusque eadem redditur ratio, tum Itic tum ibi, ne catim frustra bis repetantur, in illum locum reiicimus quae dicen da tui.
Cur vinolentis multa interdum apparet quod unum est An quia conspectus initia intrinsecus a vino movcntur, sicut vel caput totum sis licitari necessse et . At cum initia mouentur, conspectus idem sese applicare non quit, sed quasi partem rei obiectae vis utraque conspiciendi attingit. Merito igitur res una sus Dicionem recipit geminationis: quod idem vel oculo subter oppreta potest euenire. Conspectius enim mouetur initium , ut et coire cum altero non amplius liceat: sed hic motus extrinsecus est: vini autem ille intrinsecus oritur, nec quicquam interest: idem enim sequetur, qualitercumlaspectum commoueris. Superius problemate decimo eandem omnino rem proposuit Aristoteles, δc problemate IX. ac XX. de eadem materia non pauca habuimus a Philosopho: nosque ad ea loca diximus quae occurrebant, quare in praesentia verba quaedam tantummodo explicabimus, rationes enim antea longiori oratione fuerunt expositae. η .m αἰ-τ-ε ψειν. Ane uomam eo LM initia inuin'in a vino mouentu M. In Latinis hinc puto esse Comapta, sunt enim qui legant,scut.Coniunctim, sunt qui,sic ut, diuisim: sed & particula ,omnino abundat, neque adest in Graeco exemplisi, cuius verba admodum perspicuhita si nant : Anquomam principis visioris istin mouentura vino, quemia dam totam eaput i Quae itidem sequuntur. At cum initia mouentin conste , iis est apphcare non quit; vel perperam sunt interpuncta, distinctionisque nota ante vocem, conmavi, collocari debet, hoc modo: At iam initia mouentur, consseam idem sese applicare non quit. scuti nos locum cmendauimus, vel deest particula, ad, ante vocem, id , ut hoc modo legamus. At eam misial mouentur eo DLM , ad idemses applicare non quit, nimirum ipse cons minis: non enim de obiecto, aut de re visa putem dici verbum applicare. Sicuti autem cxpeditior videtur loci correctio, mutata solum distinctionis nota, id sic putem scripsisse Theodorum; ita addita
particula, uia, videntur magis Graecatcserri, quamquam non nego potuisse etiam commodius. Igitur, c- ώς ταγν -ce bas σιν nimirum punctum, seu andem obiecti parrem determinatam , non possunt admoueri, colitici, aud iungi visiones. Eorum quae his continuantur cst etiam consideranda tralatio. Sed quas partem res obiectauu ut que conseicienῶ attingit. Theodorus enim illa iasimeD . accepit de visione ipsa, tamquam iungeretur subsequenti F.ρωμώου, &-patiendi significa tione sumeretur,quod hoc loco fortasse duriusculum sit. Unde aliter & sortasse melius locum etiam accipere possumus, Ut iungatur superiori voci, i m p tiendi significatione sumptum denotet obiectiimipsum, quod tamquam duae partes videtur tri tota laaec oblematis pars ita conueretviam Anquomampnncipis visionis istin m uentar a vino, quemadmodum totum caput f at cum principia mouentur, non iam in idem coniuiam νωφ-es , veluti in vir ruepartem rei visee.Dicit autem, veluti, quia vere res obiecta, diuisa in partes non est, sed ita apparet. ω μηκHi ut ei corre cum altero non amplius liveat. omisit Theodorus illa, εις --, quae sensum non parum adliniant, hoc modo; ut ad idem punctum non possint visionis initia iungi, seu coire, ut postremum hoc verbum vertit Theodorus: hoc autum ad rem quMis vcrE est cernendam, utique necessarium est.
186쪽
Cur vinolcntorum lingi oberrctyVtrum quemadmodum corpus totum in vinolentia titubat, ita etiam lingua labens oberrat, D c Creddere articu
latim vocabula potest. R ia quoniam caro linguae mollis: & instar spongiae
est, ampliatur maducens atquc extollitur: itaque ob molem retardior fit, exprimereque sincere non valet. An quod ut in aqua ob abiciatiana aeris loqui non possumus, ita neque cum nimium in nos humorem indidimus: igitur quod vinolentorum lingua in nimio liuinorc se voluit, idcirco exprimere sincere non potest. An animus quoque Vinolentorum compatiens errat3
At si animus ita affectus est, linguam etiam pariter assici consentaneum cst: inde enim omne, loquendi initium ducitur. Quo fit, ut etiam sine vinolentia , ubi animus quemquam hausit affectum, lingua etiam sentiat, atque
compatiatur, ut in metuentibus patet.
Cur ebriorum linpua inter loquendum Oiscaritat, M vacillet, nec verbae ut voces recte explanare possit, sic balbiitiae. quatuor rationes affert Aristoteles. Prima est a lingua tamquam parte totius corpor , cum enim in ebrietate totum oberret, timbet, NI labat r, pars ab errore dc lapsu ncin debet esse immunis. Secunda ab eadem lingua tamquam instrumento locutionis; la C enim cum spongiosa natura sit, madefacta& imbibita vini humiditate, in tun orem attollitur, quo Impeditur, ne prompte moueri possit, aut loturio rem explanate proferre : arm hς autem pro si sδες reposuimus, ita cnim legit Theod rus, & antiquus interpres, di habet Iustinianus. Tertia ratio citam dio ad locutionem necessario; hic autem aer est, sicuti in omni alto no, ut docemur libro sociando de ani ma inlleucro inobriis non ita se habet, licuti explanatae locutioni opus est. Unde quemadmodum illi qui sub alia si mr, aut qtu aqua os plenum liabent, vocem explanare non possinit, ita nec chr nimirum prae humiditate qua lingua abundat, & repleta est; ita a radante laus i cratio ad proximam refert r. Galenus libro vi. aphorismoriim XXXH.ad eandem lituruditatem , ebriorum balbutium retulit ica scribens: quare F.bris aliquando
bal suιnt , panim xum multa 'quin uar cerebrum ,partim quia itiam ab inim mutitItudine praegrauatur. Et eandem similitor eo loco puerorum balbutiei caussam stati iit. Quarta autem is ima ratio est, ut exponit Aponensi , ab agente principali, nimirum
ab anima, quam etiam reserre possumus ad consensum stagul.irum cotroris patetium cum anima: haec autem in ebrietatibus labitur, Oiscndit S peccativi duiuis enim superius quod delirant, α male tradicant ebriJ, vire igitur cum anima principale agens si , & corpus ab ea actionis huius principium ducat, illi conivntici, atque illa peccant , a peccato non erit immune. δο ὐ-- quo τι eria sine vinolintia. Ab eodem fonte aliut acci dciatis caussam proponit: quia enim anima, principale locution vageos est, vel qΠia lingua animae intcr loquendum consciatit, fit ud impedita de turbata aninia Vlooitio turbetur, Zevitietur: ex quo illi qui timore detinentur, ctiamsi es m liat id sint, balbutiunt e cum enim anima suum ipsius olficium intimore non beneficiatu nec etiam lingua, aut pes, quae illi des eruiunt:haec autem huius a incntis generalis quaedam ratio est propria Ciann dc proxima , cst retractio caloris ad cordis paries inlcmas, tunc enim virtute, & robore destitu ta instrumenta, expedite mouese se non possunt. i
187쪽
COMMENT. IN III. SECT. PROBLEM. 16il Cur ebri j omnes, & qui inari operam dant, libenter Solis tepori sedc-l dunt Θ An quod ebrii concoctionem desiderant, simulque cucnit, ut parte Si corporis quaeda in refrigerentur Θ itaque stupidos, attonitόsque post potum fieri nouimus. Mari tuni autem illi, quoniam in humorc senapcr suam dc-lgunt aetatem, calorem porro desiderant.
Quod paulidante probleniato xxix. de ebriis quaerebatur, cur Solis catarc gauderent, iterat hoc loco Aristoteles, quibus alios litosdam praeterea adiimgit, nimirum qui circa li mare degunt, ut sunt nautae fis piseatorcs. Duabus autem rationi is fieri tradit, ut Sol lis calor ebriis incundus ac vialis sit: illi cnim cum sint reserti multis S crudis humiditatibus, qua subindc corpori accre uni ob nimiam vini copiam, calorem natiuum debilitantem , c monem desiderant, de ea tutiantur: Sol autem salutari de vivisco calore cor-l pora fouens coctioncm adiuuat. Refrigerationem etiam illi iidem quibusdam partibus pa- ll riuntur, tum ob caloris natiui imbecillitalcm, tum quoniam crudis humiditatibus saepe is a pius frigiditas iungitur ; quod eo signo docet Aristoteles quia frigidis morbis caput prael sertim tentantibus, illi praehcndi solent, citiusmodi sunt stupores, de apoplcxiae: his aurem l lepraehensos, attonitos Latini auctores dixerunt, atque Eodem modo Thcodo q:quam- quam hoc nomine non eam tantum quae ita proprie dicitur, sed omncm capitis morbum li frigidum veternosum puto Aristotclem tignificasse. Qui vero iuxta mare dcgunt, illis
ideo eodem Solis calore gaudent, quia Cum assidue versientur in humido, multa excrCl mcntitia Iri miditate ex maris consuctudine detinentur, hanc autem calore sito Sol exit cat: quamquam enim aqua marina facultate sicca existat, qui tamen allidue in ca vcrsantur, actuali continua humiditate ita repleti sunt ut ex calore Solis cana tollente non parum iuuentur: trahit enim eam Sol ex carnibus de corpore ut dicebat Hippocrates secundo dedieta per haec verba: SoIGr igni Iiscant, propterea quod cum eas μι issicia, humιditarem ex l
Cur vinolenti concumbere nequeante An quod partem corporis quanda in amplius, quam reliquum corpus, incalescere opus est, quod vinolenias contingere prae nimio calore non potest.Calor igitur, qui amotu naturae interno praestatur, obtentu caloris ambientis extinguitur. An quod partes corporis imas recalescere opus est. Vinuin autem in sublime cilerri aptum est: itaque calorem, quemadmodum illic excitat, ita hinc avocat, atque labducit. Post cibum quoque libido veneris minime incitatur. Unde pran-ldere largo, coenare parce praecipiunt. Cibo enim concocto sursum, crudo ldcorsum sertur, & humor, & calor: ortus autem seminis ex his est: & fatiga- ltis idcirco per somnum profluit genitura, quod labor corpus humidii m&calidum reddit. Quod si excrementuinea ui parte substiterit, euenit certe, lut per somnum erumpat Haec cadem caussa est, cur in aduersis quibusdam valctudinibus id eueniat, atque etiam 1'ctuenti, de morienti.
Iterat problema dccimum: & quanaquam verba quae Eliutionem continciat non omni-lno eadcm sun , rationiim tamen momenta eadem app'runt. Nobis igitur pauca crunt l
188쪽
quae dicantur ad hunc locum; non enim repetere ea quae ad decimum sant allata operae lpretium existimo. OG. ealor igitur qai a motu. Haec ratio magis pc ccte tra- lditur problemate decimo : quo loco etiam quaecumque ad illius explicationem mihil pertinere videbantur, in medium allata sunt. --τους An quoὰlparaesimGraeabseere opus es. Haec non habuimus problemate decimo, adducitur autem lhoc loco tamquam noua ratio, vere tamen milcm superiori est, quae etiam fuit proposita lprobi irrite x. nisi quod illa magis generalis, haec autem magis particularis,*proximior lesse videtur. Ait igitur, in coitu partes inferiores,qua nimirum pertinent ad initiumcnta generationi dicata, necesse esse ut excalfiant, in vinolentis autem contrario modo contingere ; in illis enim excalfiunt superioia dc partes capitis,uinum enim Sc suapte natura ad superiora fertur, de eo in loco existens, caliditatem ctiam ex inferioribus partibus abducit, M ad se trahit, unde genitalia loca rosei gescere necesse est,& hinc ad venerem impotentia. e se rix renα. risi emam quoque libido veneris minime incitatar. Haec partim continent rationem illam, quae problemate X. filii secundo loco proposita ex seminis materia, quae es alimentum coctum, partim adiutrant proxiniam rationem de vino, quod ad superiora de ipsum lcndit, de alia trahit. Dicit igitur post cibos reddi homines ad vener m ineptos, ex
quo fieret, quod dixit etiam problemate X. vi concubituris nocte mandaretur , ut large pranderent, parch autem coenarent: oriri autem illam impotentiam ex cruditate hum rum ι istatim enim ab assumpto cibo viget cruditas, atque eodem tempore aperit in cibum calore, vaporum sursum ad caput elatio fit, L partes genitales restigescunt: cocto autem
deinde cibo fictaque distributione, calos de humor qui iunctim incedunt,itcrum deorsum reuertuntur, fitque seminis generatio, quae ex his pst, nimirum a calore excocto humore. Eadem igitur ratione ebris advenerem inepti sunt, quippe modo largo pallis non absimi-lcst cliin igitur in his quoque prae copia de cruditate vini fiat ad caput elatio, part qtic genitales refrigescant,quod dicebatur in proxima ratione, N: cum ob cocti alimenti defectum in eidem non adsit seminis copis quod deeimo problemate proponebatur, iure fit ut ebri)ad concumbendum sint inepti. - β, si ei enim concocto sursum, -- do deorsum fertur. Haec Theodori Latina verba omnino contraria Graecis sunt, quibus clare proponitur ab Aristotele, crudo seu inconcocto cibo, lationem caloris Sc humoris ficti
sursum vel ad caput, cocto autem deorsum , ut omnino conuertendum fuerit ita, sicuti Graeca sonant: eruis enim existente cibo, calor o humor flusum feruntur, eonti autem, deorsum. Et nescio quid in mentem venerit Theodoro ut Contrario prorsus modo locum conuerterit, cum praesertim ratio ipsa quam Aristoteles proponit, errorem facile potuisset consideranti manifestare. οι Gmῶν--ct fatigatis idcirco per simnum profuit geniatura. Confirmat quod modo propositum est ex calore, dc humore ad partes genitales con
fluentibus fieri seminis exitum: quando ille per somnum accidat fatigatis, si ad partes illas fiat colliquamenti fluxus, labor enim calefacit re humectat, qua de re, tum nonnulla diximus superius problemate xxv. ex Aristotelis libro de somno dc vigilia, tum verλ quaedam dicentur ad problema xxxi. sectionis quintae, quo in loco huius accidentis proponitur caussa inuestiganda. E ndem autem rem, ex eo etiam confirmari tradit, quod nonnullis aegritudinibus euenire conspicimus, atque etiam metuentibus ac moricntibus, his enim ob calorem M humorem quarundam partium, contingere significat vi essiuat genitura dissed& hac de re uberius agetur ad problema octauum sectionis proxime sequentis, quo loco ea quaestio proponitur.
Cur iuuenes potitis, quam seniores immingant, ubi vino se se ebriavereZi An quoniam iuuenes humidi stat, & calidi multum, idcirco excrementum
humo us confluit in vesicam : exiguum enim a corpore eorum absumitur,
l quam ob rem id essundi necesse est. Senioribus vero,corpus pro sua siccitate
189쪽
COMMENT. IN III. SECT. PROBLEM. i 63l humorem nimium aetrahit, atque imbibit. An quod iuniorum natura adi somnum propensior, quam seniorum est: 'uocirca grauiter iuuenes consol pilos urinae saepe excitatio latet, ut haec prius erumpat quam illi surrexerint.
l Seniores autem latere minimc potest, quemadmodum nec externorum In
tuum quisquam minus ab his percipi, quam ab adolescentibus solet.Constat autem quod modo diximus,quadoquidem iuuenes ipsi tum maxime immin
gunt, cum ariste & grauiter dormiunt.
Inquirit cur illi qui tenella aetate sunt,si inebrietur,magis per somnos immingant, qu imi seniores. Diximus autem tenella aetate quos Theodorus vertit, iuuenes: nam ex ipse pro-l blematis ratione apparet tales intelligi, cum dicantur calidi 8c humidi, cuiusmodi potiust pueri sunt quam iuuenes. Et sine Graeca vox νεοι non farb hac significatione legitur, nam l αἴνε-,M, T νἱων - δεών, hoc est,a teneris annis,a pueritia, frequens apud Platonem lo-l cutio: & Aristoteles quum teneram admodum aetatem intelligeret in libro de memoria &l reminiscentia ad finem dixit: --υ νεοι,pueri a stam tenen, Ac ipsemet Theodorus ad finem problcmatis eandem vocem etiam vertit, adolesentes. Duas porro eius rei affert rationes Arithoteses: Primum enim illud contingere assirmat,quia pueri natura sunt multum calidi 8 humidia cunctas igitur corporis partes & meatus repletos habent humore, tin tumque corpus madidum; ubi igitur vini humiditas superinseritur, illa per corpus hau dispertiri, nec absumi porcst: sed in vescam defertur, fle inde prompte effunditur. Senes contra tum partes corporis siccas habent, tum meatus omnes admodum latos, unde Vinilnimiditates tum a siccitate partium attrahuntur, sicca enim trahuntini ex Hippocrate supcrisis dicebamus,tum partes rarae de vacuae imbibuntur,dc patentes meatus illas facile re cipiunt,nec ad vesicam vidclarantur causia vlla est. Tumalteram rationem ponit Arist
j teles, atque ait,ideo pueros se se immingere,quonjam longioribus,3c profundioribus som-l nis detineri solent qu in seniores: cuius rei Gaasiam in libro de somno vigilia dixit esset multum alimentum,quod in illis sursum ad caput fertur. Isitur in logis δὲ asti omnis vri-l na: stimulantis impetus haud percipitur, unde erumpit antequam excitentur: non ita ini senioribus 1 nam quia somni leuiores euiori caussa excitantur, &quia leuiores, urinaestius mulus haud ita urgere potest, quippe experrectis mingere licet. Φ, ' isi τ-νων -
1 man . nec extemorum motuum quiripia m. Confirmat adhuc, facilius a somno: cxcitari senes ; nam externos omnes motus, qui ab animali facultate sunt, non minus ρομὶ cipia senibus quis a pueris possunt; quinimo melius, quod contingit ob motum qui ini pueris est, ratione iugis & multi augmenti: Non sunt autem haec intelligenda de vald i senibus, illi enim etiam ob motum decrementi, idem ac pueri patiunrur, sicuti dicitur inii libro de memoria de reminiscentia ad finem.Hanc rationem immictionis puerorum habe i mus etiam apud Auicennam libro tertio sen x IX.trin.II.nam cum capite XV.ageret de m ini in lecto, ita enim ille loquitur, haec scribite Et paeras quidem a mu ad indi msemnor quum ergo mouetur . expetam ea innavum, droceritanu ita imiia volsint ut Mumat ante Ustrum euscuisnem Aliam tamen proximi cm paulld ante attulerat, quae ut in aegris locum habet ex intemperie morbosa, nimirum mollificationem lacerti,ut ipse loquitur, id citi relaxationem musculi os vesicae claudentis, ita etiam in pueris ob teneritudinem; Mmollitiem corporum. Non igitur hac ratione, quod putauit Aponensis, dicit Aristoteles, ideo pueros sese mingere; quia ob somnos longiores celebrata melius coctione, urinat multa colligatur: non enim de urinae copia verbum ullum hoc quidem loco; sed quia stini mulantis urinae impetus eos latet. Ua: --ροι. An quod iuniorum Mara μυ--l num3repensium Verte libenui . An -lon serpresanatas δε-ri upueri, pra-ρ mores.' οἱ νεοι. Constat autem quia modo dixisnus, quandoquidem ruaenes Vsi. Verita lcm rationis confirmat; nimirum ex profuitilitate semi accidens propositum oriri: nam
quo somni profundiores sunt, eo magis pueri sese immingere videmus: iam igitur ex som- ni profunditate illud proficisci appareat.
190쪽
Cur oleum ad arcendam vinolentiam valet , sod ituinque facultatem
l pra Mat potandi 3 An quod urinam ciere potest, vinόque hausto iter regit.
Inquirit hoc postremo huius sectionis problemate, eur oleum ebibitum ad arcendami ebrietatem conterat, tum mih vini potum ingestium ad eam arcendam, tum ante, ut lar-l gius potandi praebeatur OG io. Caussam autem dicit esse quoniam oleum mouere urinas potesst,qua facultate vini humiditates ad vesicam deducendo, unde foras mittuntur, aue est vapores , rapite, atque ita ebrietatem impedit ut habuimus etiam superius problemate
xviI ex Galeno,unam ex Caussis cur brassica rcsisteret ebrietati esse,quoniam cieret urinas:
atque eadem ratione similiter fieri exis imo, quod Hippocrates seu Auctor libri I v de ratione vietiis in acutis eo libro scripsit, allium ad arcendam ebrietatem valere, quia scilicet diureticum: quamquam diuersa ratione ac allium, hin: enim est proprie tale, quippe acre, calidum, de attenuans ; oleum vero lene, lubricum, dc aereum per angustos etiam meatus se se insinuare potest,unde dixit Avicennas, olea omnia esic diuretica. Oleum igitur quod hoc loco ex oliuis coni une intelligitur, auertit humorem vini a capite, B viam illi praestruit ad partes inferiores, & ad vesicam, unde soras subinde mittitur, ac ita largiori copia affini potest. Cur autem Theodorus venerit, vim iter reeit, quod Graece est ac non potius dixerit iter sternit, viam facit,aut munit, aut prael fruit, quod videtur esse il- flud ipsum ; qua voce nos usi sumus, meliusque ut puto sententiam expressimus, equidem ldiuinare non possum. Caeterum praeterhaee quae in vulgatis codicibus habemus probis Imatis verba, Iustinianus post ultima quae moὸb exposuimus,haec etiam reponit. η s
niam in seversis innatare inum solet,'vini vapores prahibin' Haec autem alteram, S satis manifestam rationem continem propositi essemas:ideo oleum ebrietati resistere, quia cumimiatare soleatine in superficie residere,vino supernatat, illudque tegit lc cooperit: ex quo vaporum qui a vino attolluntur, 3c caput petunt ascensum prohibet, quae ratio tacta etiam fuit ab Aristotele problemate m dum ageret de vino dulci: hae enim in re, vinum dulce oleo non absimile est. EandMque similiter rati ' nem adducit Aponensis in eommentario ad hunc locum: et non sit sertasse abs re cogitare, eam in alia