장음표시 사용
211쪽
COMMENT. IN IV. SECT. PROBLEM. . t
tum autem minoris loco subdit l, aetatis tempore dicto incoctos esse humores, ex quibus facilis colligitur Conclusio, iure eo tempore peiores esse odores. Maiorem autem propolitionem probat inductione, gra1tiorum saporum generibus in medium adductis: acidiores cnim, salsiores , & amariores tales esse , quia incocti et tales etiam odores foetidiores. E contrario coctare matur sapores aut dulces,aut minus amaros, dotesque aut suaviores, aut minus insuaves praestare : id luc mani sellii inesse est,tum in plantis tum in animalibus:
fructus sane qui e plantis percipiuntur, maturos odoratiores este mulibet manifestum est: quod similiter de animalium partibus, aut excrementis quibusdam odoratis dicendum est. Porto nobis hoc loco de saporum propositorum natura accuratius agendum non est,quippe verborum, alit sententiae pro itae declarationi haud necessarium. Copiose aurum de tota saporum & odorum natura agit tum Plato in Timaeo, tum Aristoteles in libro de sensu & sensili, qui Platoni diuersa affert: atque etiam Theopluestus libro de odoribus, Ec va. de caussis plantarum; ut medicos omittam. Illud de odoris natura dixisse susticiat hoc lo- lco , ex Aristotelis libro quem adduximus de sensu δί sensili, odorem affectionem esse sa- lporosae siccitatis in humido. Fit igitur sapor mixtione sicci cum humido , quae mixtio li-lcati varie contingit, ita etiam contingit variari sapores & odores. Sanh maior ab Aristo tele proposita enunciatio, Theophrasti etiam verbis confirmari potest, quae lcguntur in i tio libri de odoribus in hunc modum, Turnebo interprete: Intur, ne multa ,suaveolentia sunt lomnor, quae sunm a ,subtia' minime ι errena, cum praesertim in has tu sitast omnis Odor, ma- :tiolentia coxi Aia. Tum Arctoteles probat minorem propositionem illis verbis: lτων-ν , τῶ - αλ . detram autem qua matura concoctaque sunt , ca-ltera cruda resisquantar. Tcmpore nimirum pubertatis vult abscedere cocta , rclinqui M labundare cruda de incocta: llaec autem amara de insuauia sunt, sicuti docet exemplo cineris , qui relinquitur ex lignis, Combusto A consumpto dulci, leni, SI aereo, quod ipsis inerat: de exemplo sudoris, quem salsum ob cruditatem fieri,secunda particula abunde vitidi miis:quomodo autem pubritatis tempore abscedant cocta ,-relinquantur cruda viterius ostendit Arithoteles, nempe id fieri ob seminis e corpore exitum 1 semen enim etsi quantitate exiguum sit, est virtute maximum, continet enim in se calorem natiuum, ex quo coquitur, 'uique etiam alia omnia Concoquit, facultatumque omnium dux & moderator est: diciturque etiam nativus spiritus, reste Galeno v. de simpl. medicam. facultatibus : ex eo autem praeclara habemus apud eundem Aristotelem lib. secundo de generat. animal. Cap. III. quo loco cum dicit respondere elemento stellarum: pluriminue itidem
apud Galenum punibus in locis. Post quos, egregie admodumqui illius mos est de eodem pertrachiuit Ioannes Femelnis tum in libello ei rei dicato, de spiritibus δc innato calido, tum criam libro II. de abditis rerum caussis, Cuius libri capite iii. propositam Aristotelis sententiam explicans, coelestem, de diuinum illum esse ostendit. Licet igitur exigua sit
illius quantitas, multum tamen posset, quia ex multo constituta est,nimirum tum alimenti copia, Vt mox problemate XXII. tum virtute caloris. Avicennas quod ad hunc locum pertinet, libro III. de Natura animalium cap. Ir I. seminis ad sanguinem qui illius materia est proportionem tradens, ita scribit: Et quando de homine exit Ierma, malum distoloratures debiliιaiursum corpus. mas quamst quaisams exiret de sera in res Pu tantus: quoniam
Φerma est res habilitara ad transean um in mea :θ ωm exis aufertur nasurale nusrimentum membra. Cum igitur in seminis emissione res decedat adeo inicaci, & praestanti virtute praedita, iure fit ut exsoluamur, dubilitemur, ac refrigeremur, humoresque nothri corporis in- costi reddantur: aereo enim, leni Λ dulci emita, cui ficile patet exitus extra, quod ob semini vexcretionem incalescente, de rarefacto corpore patefiant me uus; siccum, durum, terrenum, interminatum, & crudum intus ici inquitur, ex quo illa graveolentia, ut sub
ianesit, nam in puerili aetate. Tlieodorus, ut ex ipsius tralatione constare pote locum hunc legit cum particula ii ante οἰ r -δων, sicuti ctiam nos excudendum curauimus: ramen inioculam adisibit in margine Iusti manus. Est autem haee conclusio totius syllogismi;quod indicat particula σά quam apponit Aristoteles, lichi canon fuerit a Theodoro expressa: sed nos locum ita ad verbiuri reddimus: Ialliores igitur seseliaures dores quam quipuerorum fant , ob eradu tem. Absque vocula autem si, sensus quem exprimit Theodorus non con- stet: sed omnino contrarius, reique M sententiae repositae aduersus, niimirum: salsiores il l
212쪽
igitur osaetiaram ob era Memsent puerorum quomodo accepit Aponensis, tralatio nem antiqui interpretis secutias, qui locum absque ea particula legit, vi ctiam in excusis omnibus legitur. Possit veto sortasse aliquis etiam sensus, probi mali non omnino ineptus, absque illa particula non tamen sine vi clici: sed quando tam manifesta lux ex ea litterula affulgeat, quid tenebras consecramur non video. e ins-γιαυτη η-ζ-. seri forte talis natura sis. Corollarium, quo ea quae diei a sunt, magis illustiantur. Adscribit enim ubi illa magis locum hiscant,munde nobis magis innotescere possint, nimirum in iis in quibus sudoris i πη- ς ex natura foetida est: expono autem sudoris hypostasin, seu partem subsidentem sudoris, ut cranstialit Theodorus, hoc est partem illum humoris,quae sublidendo, bc secreta ab alia humoris parte in sudorem Conuersa est, nimirum, stidorem ipsum: ita enim illum dicendi modum accipior huiusmodi autem, magis quam alij, este solent, qui sunt praediti temperamento Calido de humido: hos enim tum Galenus foetere dicit, tum vero Avicennas foetidum habere sudorem, urinam, Si foeces: In his igitur magis rus innotescere potest, quoniam in cisdem magis locumla et cruditas, seu putredo, quas res in pnesentia minime distinguimus: sicuti ctiam in illis locis in quibus eadem cruditas praecipue viget, cuiusmodi alae sunt, SI alij loci , de conclusi, minimeque respirantes: unde Catullus in Rufum, de alis:
Laeditte quaedam maia abula, qua tibi ferturmae sub alarum trux habitare caper.
Et de loco ob personarum frequentiani concluso Horatius: Sedmanis arcta premunt'hdae conurma caprae. De quo etiam alarum tore proprium habemus eiusdem Aristot.probLocta. ι'.x I ri. Porro non omiserim adluic, illa τῆς γαις adnotam Iiistinianum abfuisse a codice unde Iectionum varietatem dcpromebat. Et sane tantum abest, ut sensui necess)ria sint, licet ea videatur agnoscere Theodorus,Vt eum potiuS Conturbet t.
Cur si ex nostro semine procreatum animal est,prolem id nostram appellare solemus: sed si ex aliquo alio nostro vel excremento, vel parte prodiit, nostrum id esse nunquam satemur multa enim semine putrescente proueniunt. Qii id igitur caussae sit, ut si quales nos sumus, tale fuerit, nostrum id sit: sin diuersulti, id alienum sit: aut enim omnia nostra esse oportet, aut nulla. An primum, quoniam quod ex semine nostro prodiit, id ex nostrol est: quod secus id ex alieno, scilicet quae purgamentis, excrementisquC Cnascuntur, Denique nihil ex omnibus, quae animanti tribuimus, gignere animantem potest, nisi scinen genitale. Quod autem nocet, quodque Imaluinest,id
213쪽
COMMENT. IN IV. SECT. PROBLEM. 18sest, id suum nullius est: nec quod alienum est, id seu ira esse potest. Haud enim i Rem illa significant, suum esse, it alienum esse, vel diuersum,vel ma
lum. Excrementa autem, S putredines, non nostra sed diuersa: alienaque sunt a natura nostra, non enim quaecunque in corpore extiterunt, corporis
haec ei se putandum. Nam & papulae saepe erumpunt, quas tollimus, atque
cxcidimus: Omnino quae praeter naturam constiterint, haec aliena omnia sunt: multa autem praeter naturam , vcl rebus coniuncta naturalibus prodeunt. Quὁd si expcbiis nustris solo semine natum animans sit, recte quod ita prouencrit, prolem id esse nostram tantum putabimus: ex seminc ucro ipsos quid extitit aliud, ut vermis, ubi vel foris putruit, vel corruptum in utero est, ut qu. ae monstra appellamus, prolem id esse nostram haud quaquam dicendum est. Cum enim corrupto creetur semine, non insuper ex nostro creatur,sed alieno:quemadmodum quod cxcrementis constiterit, ut quod ex stercore. Omnia vero huiuscemodi ex corrupto creari seminc hinc indigatur, quod ex non corrupto creari tale natura statuit, qtrale illud est, de
quo semen genitale prodierit. Excmpli gratia, s de equo equus,sii de homine homo: nec semen magnificimus ipsum,ncc aliquid quod inter generandum
confici solitum est. Tunc enim humor, Sc corpulentia quaedam,& caro consistunt quorum nihil nobile est, quoniam nondum natura obtinent destinatam: sed eatenuS naturam attingunt, quatenus ita se habeant, ut ex illis tale Creari possit, quale nos sumus, modo seruentur. Corruptis autem nihil talec naici potest. Causia est haec, cur nec alia ex re nostri corporis, nec ex semine ipso corrupto, aut imperfecto, prolem nostram oriri arbitremur.
od ex semine nostro genitiun est animal, id prolem nostram appellare nos solemus: existimaturque a nobis illa progenies nostra ; de liberi nostri qui ita nati sunt: si vero ex aliqua alia re, quae in nobis sit, ut parte aut excrementis; Cuiusmodi. Exempli gratia, vermes νsunt,illud ncc ita appellamus, nec nostrum a nobis habetur. Quid ita fiat quaerit Aristoteles:mcrit ite se dubitarc ostci inclina illud interim contingere possit,ut ex semine etiam nostro quaed.im oriantur, quae prolem noriam minime dicimus, ut ex semine orta putrescente: quidni igitur nostra etiam non dicantur, quum ex rebus nostris, haec similiter ortum trahant: unde aut omnia nostra dicenda sint, aut nullum; minime vero quod nos focimus , qtuod tale est, qualcs nos sumus, nostrum dicere, quod a nobis diuersum nequaquam. Solutionem quaestionis incri Aristoteles. Illam vero primum hac in re constituere videtur, quod illud quod aliter quam ex non corrupto semine oritur, non oritur ex re nostrat tum vero qu5d naturam nostram non habet, alec tale est, quales nos sumus, nempe
formam aut figuram nostram non liabet: non oriri autem ex re nostra probat: nam quae creantur de excrementis aut purgamentis, aut semine corrupto, ea ex alieno nascuntur,
qtiae autem ex alieno,illa sane ex nostro haud nascuntur. Hax fere problematis selatio, cuius tamen probandae caussa, climalia ab Aristotele afferantur, alia quaedam etiam expla-tiationis caussa attingere Opcrae pretium est, ipsis Aristotelis verbis nonnullis in locis examinatis, Theodorus enim mirum qui saepe longius distedat. γίνεταν ζ en seminepat emepreM-u. Theodorum omnino puto legis-6e, si πυ- ηναῖκι - ἔ-t haec enim ab eo conuerti vidcntur: sensum au-lcm continere puto, quem paulld ante expressi: at vulgati codices habent, si mi πο- ad verbum ita sonante Fiant emm ex putrescentsin multa. femine. Haec vero duobus modis expono. Primum ut dicat non solum ex semine, sed Ctiam ex aliis quae in nostro corpore sunt, dum ea putrescunt multa fieri, his lue ostendi, quod in problemate modo sumptum cst, praetcrquam ex semine, ex aliis etiam in nostroi corpore existentibus, generationcm quorundam esse. Altero vero modo hic sensus est. Multa enim Corum quae putrCicunt,sunt etiam ex semine,scilicet eo corrupto, quod mox lapparebit. His vero conficinariu problematis occasior Cur non igitur prolem nostram ea dicamus 3 atque hic sensus illi videtur proximus, quem cxpressit Theodorus in tralatione:
214쪽
mihi tamen ningis prior arridet; quamquam sit perius Theodoti tralationem tautus, est ri magis adli eli. iii. -ον, sin diuersum, id alienum est. Ad verbum iso aemersium, li nequaquam. e ἔλως - ν ν - ζωου Gον γ α. DeniqMmhil ex omm-qaa ammanti trita j - , gignere animanum potest. Solutionem proponens dixit, quaecunque aliter gignunturi quam ex semine, ex alieno esse non ex nostro, quae scilicet de purgamentis, & excrementis enascunturi hanc rem pluribus declarat. Et primum quoniam ex rebus quaecunque imisimi in corpore an in alis, nihil onurino animal gignere potes , praeterquam semen: haec nimirum propria, & intima animali res est, citiusmoch si forent illa, animal Vipsa gigne-Xent, nunc atate in quando non gignunt, aliena sunt. Tum vero eandem rem probat,quia singulta praeter semen, vel sunt rcs noxiae, vel alienae ; neutro autem modo alicuius proprIa ldici possunt, quia in potius defectum, & priuationem ostendant: Et quomodo propria ali- lcuius dicantur, quae sunt ab eo aliena, & sua unicuiqtie, quae aduersa ipsi λ lioc genere' sunt excrementa, & putredines: illa enim non propria corporis, sed diuersa & aliena sunt
a natura nostra: non enim omnia quae in corpore apparet, illius propria sunt, sed multa in leo conspiciun ur praeter naturam, ut papulae, de alia plura morborum genera: haec autem illi quidem insunt, non tamen illius propria sunt. Vnde probationem generatim conclu-ldens Aristotcles, inquit, omnino quaecunque praeter naturam sunt, illa omnia aliena sunt, quamquam rebus naturalibus coniuncta, vel ab initio ortus prodi crint, cuiusmodi multa visiuntur, ut exempli gratia sextus digitus,&similia. ει - ἐκ κριου τουτουτ υ--. γιγ0l si norvsito femine narum avim uis sit. Iam ex iis quae ollens a sitiat collii sit quod probam satagebat, ex rebus quaecunque in nobis sunt, sola quae ex semine pro-l delint, ex rebus nostris oriri. Libenter autem quod Theodorus, quodp ex rebin nosiris, red- iderem ad verbum,si igitur ex rebus nostru. ut ex vocula, gitur, conchisio magis CXPrimatur.
Vix enim dici potest quam liuiusmodi particillae apud graues auctorcs saepe faciant ad sen-ltentiarum, Sc verborum vim declarandam. At quoniam ex scmine oriri etiam possunt quae nostra non dicimus,scilicet ipso corrupto, ut vermes cx ipso extra corpii licui dicit Tiaco - ldorus, aut molae, & varia alia monstrorum genera in corporibus mulierum ; haec itidem neque ex rebus nostris oriri ostendit, quando ex eorrupto semine oriuntur: corruptum enim semen non nostra res est, sed aliena, sicuti excremcntum: quod probat; nam si non esset res corrupta, Maliena, iam ex eo fieret tale quale illud est ex quo prodiit, ut ex ho mine homo,ex equo equus: ciim vero tale haud quaquam oriatur, scincta esse,aut rem no- . stram minime dicendum est. Porro illa do verme, fras putruit. a. co exemplari absunt, addita a Theodoro, qui ita sententiam accipicbat: at cogitandiam mim Ctiam fortasse intus ex corrupto semine vermis aliquis gigni nossit, vi illa addenda non fuerint. e ανγ ἡ-γ-Nee semen magnifatimin imum. Tuntum abest ut quod cx corrupto semine ortum est, nostra proles dicenda sit, ut semen ipsum, ctiam minuN ruptum , quae corporis nostri res sua dicta est, ncc item aliquid aliud cx iis qiue in ho-m1ne gignendo etficitur, aut terminatur, minime honoremus aut magnifacianius, sicuti prolem nostram consuevimus; id autem quoniam sumen, humidum cst, tumor est, caro est ; nimirum naturam nostram non habet ad quam destitiatiir, nec tale est,quales nos su mus : nempe figuram nostram minimh obtinet, tantum vero naturae nostrae habet, Vt dispositum sit ad eam rccipiendamJAtque ex hoc problematis solutio magis apparct, ut initio dicebam. Obseruandum autem quam apth Aristotcles verbis illis, , tumor est, caro est, terminos i Dat, seu gradus per quos natura in homine cstormando procedat: Primo enim semen humiditas quaedam cst, tum quidam tumor, hoc cit volicula, aut bulla, quam Theodorus corpulentiam dixit, & postea cai o: Hae autem res impersecti adhuC sunt, S id tantum persectionis, aut naturae nostrae obtinent, ut ex ipsis heri possit, lodrale sit quales nos sumus, nimirum animal perfectum, S figuram sicuti nos habens, quod proicin nostram dicemus t Et ex his iterum colligit, atque concludit Aristotcles, quae ira Orationis scrae probata sunt. Porro autem quod facere soleo, ne lectori Graecarum litter rum ignaro, fraus aliqua fiat, nonnulla adlluc ad Theodori tralationcm adnotabo. Confici hium es t Theodorus legit quomodo habent exculi: at Iustinianus reponit, πι-
hoe est, tenninari: sensus tamen idem est. ne enim hamo'o corpulentia quaedam-er caro consuunt, quorem nihil nobile est, quoniam nondiam uatura n obtinent d matam. Hae deti suo multa addit Theodorus, quod patebit unicui te si ad verbum lociim reddamus: --l l midam etenim, ac tumor quidam, o caro con v. sane autem tepete ex superioribus, hec hora oraxinus j qui naιuram nondam habet , i a tantummodo luxa filaber J quod ita afficitur, τι ex 's oneresar ιale quales nos seu us. statim sequuntur: modo flementur, abi uiati miti
215쪽
flaniliter a Graeco exemplari. Videntur autem respicere illa quae subnectantur , crem uniuem. At si absint illa, haec referendasunt ad superitis proposita, in quibus de semine corrupto non pauca dicta sunt.
Cur minus in aqua homines concumbere queunt 3 An quod res nulla in
aqua liquescere potest, quae ab igne liquefieri apta est, ceu plumbum, aut
Cera Semen autem hominis igne plane liquescere videmus: haud enim prius fuere incipit, quam per attritum recaleat. Pisces tamen sine attritu coire fa
Quod ait Aristoteles, in aqua minus posse homines concumbere, tum de fiigida, tum de calida intelligendum esse dicit Aponensis: quod si est,non aeque tamen ab utroque ad- Ucnire impedimentum existimandum. Multo enim magis a stigida, quam a calida: a quavi omnino tolli effectiam eum non putem, facit quod astusione calidae non flacccscere, sed attigi penem viderim. Dixit homines Aristoteles nimirum excipiens bruta quaedam, ut pisces ; qui ut in aqua assidue degunt , tanquam loco proprio, ita in eo conriimbunt: quacie re ad finem problematis; excipi elephantes,quod ait Aponensis, coituros cnim ingrediaqffam,ut mas ab ea sustentetur,ne mole corporis foeminam laedat, verum sit, si quae affert vera sunt: illa tamen apud aliquem non memini legere me. Illud memini Aristotele quinto de historia cap.ii scribere: coire eum in solitudinibus, praecipue autem Circa flumina, &qua pasci solitum. Caeterum Aristoteles illam effectius in problemate propositi rationem tradit inusque in aqua homines ideo concumbere posse affirmat, quia in aqua semen limescere non potest; eius autem liquatio in coitu necessariaesh : non posse in aqua liquoscere probat, quia liquescit igne: nihil autem ab ea liquescit, quod ab hoc sit aptum liquefieri,sicuti M& plumbi exemplo docet, cuius ratio ex libro I v. Meteorologicorum discenda est; in quo de liquatione & liquabilibus, deque iis, quae ab humido, & quae a calore
liquantur, exacte dissicrit. Semen autem ab igne liquari eo argumento probat, quia non prius ab homine excidit, quam attritio ipsum cxcalfecerit: attritio nempe ealorem gignit, elimque siccum ignis naturam reserentem. Quod si absque penis attritu excidat, aliquando, Vt in somnis, aut ex osculo, aut attactu, non tamen absque attritione seminis, de qua loquitur Aristotcles, quae si spiritu, commoto aut ex osculo, aut tactit,aut etiam C gitatione seu pliantasia. Sufficit autem ea attritio exundante semine, quod dum illa quiadem fiunt, non possit non exundare. Oi οἰχθυες ἡκ .Pifestamensiae attritu emrefaten- ἀ- est Sine amitra dixit non effundi semen: rcsellebatur piscium exemplo, qui sine attri-rii coeunt; eos itaque esse excipicndos docet Aristotclcs: dc quamquam de hominibus fuerit institutus sermo, de piscibus tamen res quoque erat tradenda, atque docendum cur in aqua illi coire possint: quod enim proposuit, potestate propemodum ita est. Cur hominos in aqua minus cocumbere possunt, pisces possunt Clim ostendisset igitur cur non possint homines; cur liceat piscibus his postremis verbis declarare voluit ; nimirum quia sine attritu coeunt, verum incurrentes seu incidentes citissimh absoluunt, ut habetur libro primo de gonerat. minialium capite sexto.
Qua de caussa res omnium suauissima concubitus est:&virum necessitate
216쪽
impellantur ad concumbendum animantes, an rei cuiuspiam gratia genus lhoc libidinis datum eth An suauissime quidem concumbimus, quoniam l
aut toto ex corpore semen profluit, ut aliqui volunt, aut quia, quamuis non toto ex corpore, tamen per eam partem se promit, in quam meatus omnes, venaeq; Omnes applicentur, coeant. Cum igitur voluptas similis in libidine, atque in prurigine sit, efficitur pariter, ut corpus gcstiat uniuersum. Prurigo enim secessio humoris spirituosi, inclusi contra naturam est: dc g cnituram vero scccssionem humoris eiusmodi cssc ad rem naturalom constat. Suavius autem tum ex nccessitate, tum rci cuiuspiam gratia concubitus est. Ex necessitate inqtiam, quod via omnis pertinens ad rem naturalem suauis
est, si modo a sensu percipi queat. Rei vero cuiuspiam gratia est, ut ortus sit
animantium perpetuus: facit enim voluptas, Yt animantes ad coitum ardentius excitentur. Duo proponit Aristoteles in hoc problemate : Primum qua de catissa res omnium sita uissima concubitus est: alterum, utrum insignis haec dulcedo ex necessitat celi, analicii-
ius gratia Inest animalibus: hoc enim est quod secundo loco quaeritur ι lacci Thcodorus lhunc sensium non expresierit, nec de dulcedine, quae in coitu es , sed de coitu ipsb locii macceperit. Verum tum ex verbis ipsis, tum multo magis ex solutione, satis patet Arillotclem proposuisse quod dixi. Verba igitur secutidi membri ita reddantur etiam ex nee tate, an abcmὐ----wρ quaerit igitur Aristotcles virum finis alicii ius stra tia,an ex necesIitate, hoc est,ex materia immensa illa dulcedo oriatur: materiam enam ne
cessitatem, seu quod ex necessitate est, dicit libro primo de partibus animal. capite primo, quo loco copiose tum de aliis, tum de laoc geliere caussae pertractatur, ollenditurque nocessitatem hanc in rebus naturalibus duplicem esse: quae vero nunc proponitur ca est, quae ex silppositione dicitur,ut ex eo loco manifeste apparet. Verba autem ad finem illius capiatis,quae hunc locum maxime cxplanare possi int, ita leguntur, eodem Theodoro interprete t hcet qaia modo dixi ita demonstrare:data ammatibus spiratio ni huim rei gratia: sed ea propter has es ut res neesse est. Haec autem adhuc ita declarantur a Furiano. Animalibus data est spiratio refrigerationis, & resectionis caussat illa autem si esse debet, necessariis instrumentis opus est,quae actione hanc peragant: haec pulmones sunt, qhior hi osticium cit dilatatione
atque contractione spiritum trahere,& emittere.Porro auic in solutione quaestionis ostendet Aristoteles utranque caussam adesse. 6 Ans ut eqeidem contumbamus, quoniam aut ex toto corpore semen pros t. Ad primam partem duas caussas reddit, alteram desumptam ex aliorum de semine opinio te, alteram ex propria, seu ab ea alia. Primum enim ideo rem dulcillimam coitum esse tradit, quia toto ex corpore semei profluit quae erat aliorum Philosophorum opinio; lianc autem affereidem Aristoteles libro ptimo de generat. animal. cap. x v I I .atque etiam dcclarat. Ibi Cnim cum de loco pereractaret, unde desideretur semen, ita legitur, Theodoro intCrprete : Sunt
enim quιώ-I id ex toto corporeprouenire: qω- autem a mentuprobent,ut semen ex unaqu que corporis parte secernata quatuorfere numero sum. Prim m vehemema voluptatumragu enim
suaue es, quod idem ambussit lectus: a uin autem est quod omnibus membris, quam quod aucuVehementia igitur voluptatis in coitu, si ex omnibus tartibus semen decidat, cur fiat ex hoc loco apparet: nempe ita insignem esic, quia uniuerib corpori communicatur, non ita si alicui solum parti esset propria ; hanc autem opinionem quia paullo post refutat, ideo alteram rationem ad propositam quaestionem adducit, nimirum si non ex toto corpore semen decidat,tamen per eam partem se promere, in quam meatus Omnes V narum scse applicant,ut idem essectus ratione consorti, iure possit citcnire: quam sententiam non melius Ego confirmare,& explanare possim quam verbis Hippocratis initio libri de genitura,quae ira leguntur Latine: Habet autem res hoc modo e vena nerui at omni corpore inpudendam vergunt qu1 dum abluamulum teruntur Hr ealesunt, ac implentur,velut ruritus intιδι, Da ex hoe tota corpora moluptas , ae eatidua accedis. Pro eo autem quod Aristotcles habet συπι-i Hippocrates habet legendum fortassest, quomodoctiam vi
l deo reponi in margine editionis eruditissimi Casau boni. Caeterum quae sint hae vcnae, Δ nerui, atque etiam arteriae,quae ad seminis exitum coiacurrant, unde oriantur, quibusquc itincri
217쪽
l itineri is ad ponem desinant, ex anatomicorum libris discenda res est. Non omiserima item ad hunc locum, & ad ea quae ab Arillotele dicuntur facientia, suavissima Lucrethi carmina, quae ita leguntur libro Iv. de rerum natura. Ex homne humanum semen ciet VIa hominu να
Φod simulatque sis eiectum siduus exit:
Per membra tque arim decedit corpore toto . In loca conuemeus neruorum certa,ciisque
continuo partes genitales corporis ipsis.
ωας oia ο οπιίαι αἱ Cum igitur voluptas iis in libidine, atque iηρ rigine sit. Voluptatem quae in coitu percipitur, non aliter percipi, quam quae ex pruritu, patet ex Hippocratis verbis modo allatis ; ac etiam ex illis quae habet Aristoteles libro primo degenerat. animalium Cap. XUIII. ubi refellens argumenta eorum, qui semen ex toto
decidere aifirmabant, ratione vehementis voluptatis, quae ad illius secessioncm percipiebatur , scribit caussam summae voluptatis non zmc, qu bd semen ex toto decedat: sed quia prii rigo vehemens est . Ex hac igitur similitudine rationem propositam confirmat Aristo- ltellas: quemadmodum enim in pruritu, scalpinue parte aliqua, per consensum qucm pars illa cum toto corpore liabet, titillatio per uniuersum corpus fit,totumque gestit,ata in coni cumbente, cum per illam p.utem res fiat, cum qua uniuerso corpori per vcnas de arterias
consensus eth Aliam ctiam ratione massicit , qua convcniant tam pruritus, tu in concubitus , ut similem possint gignere voluptatem. Quod autem Theodorus vcnit, prurigo enim secesso humoru est, Graece propriε cli, pruri 3 autem, quod ideo ad noraui, quia fortasse hae cnon siint apta ex supcrioribus. Similitudo autem quam dicebam ollcnditur: nam prurigo dulcis est, quippe exmis Eunudi flatu lenti praeter naturam alicubi conclusi: dicitur auic mi exitus, quias imi tui hoc loco pro effectu , qui ad eam sequitur, nimirum pro marcrici cxcretione, ut apparet ex verbis, atque id o dicitur dulcis: alioquin enim inter dolorifical symptoniata ad sensum tacuis pertinentia reponitur a Galeno in libro de symptom. causial sis, licet decimo tertio de usu partium aliter dicat: genitura itidem eli exitus rei non distit initis, ad id perducens quod est secundis naturum: igitur utraque in re humor conciu-
si1s est qui exit, utrobique cum flatu dc spiritu, Vtrumque naturam onerans S grauans: merito igitur in secretione totum corpus aeque in utroque gestiat. Veneris tamen desiderium non proprie pruritus dicendus est, hae enim proprie pertinet ad sit perficiem corpo ris , ad cutim, licuti habcmus a Galeno libro secundo de locis affecti si unde & ab Hi pocrate dictus est loco quem modo adduximus, Et ita ab Aristotele cum intestigi existimare debemus. Idem Galenus libro xi II. de usu partium capite Ix. non alio melius q iam eiusdcm pruritus exemplo, hanc voluptatis exsuperantiam, licci rei leuis Ac paruae ut ipse dicit, prae magno, S mirabili naturae opere, se demonstrare posse existimauit. V inci tamen pruritum, ac titillationem quae ab humoribus sub cute existentibus, suo. que motu voluptatem asterentibus fit, ab hac quae in vencre cst, eo loco addit, ob longe exactiorem senium, quem his partibus quam cuti natura ad illum usum tribuit.
άνάγκης. ηλ.Su Maurem, umex necesitare. Soluitas eram partem problematis, docetque
in re proposita utranque caustam,tisse; tum quae necessitas dicitur,scit id quod ex necessitate est: i ritin quare dicitiir alicuius gratia, nempe finem: prior autem proposita est etiam paullo ante: nimirum concubitum ideo suauissimum rem esse . quia via est ad id quod est secundum naturam ; tale autem res d licis est od5 a sensi percipi queat: haec vcro operatio non solum a sensu percipitur ; sed vero in parte mcquisitissimo sensu prinlita, ac titillantis ima , ut Iracastorii verbo utar, peragitur, sicuti etiam in odo ex Galeno proposuimus. Porrh autem suave esse ad statum naturalem redire, non probat hoc loco Aristoteses, sed tanquam verum, Sc indubatarum, sicuti est, ponita Habetur id apud Platonem in Timaeo, cuius verba referuntur a Galeno libro primo de symptom. caussis. Sunt autem haec LatinEsi vertas: pMhos stu assema praeter nataram violenter, o a sim imidens dolorem excisat: quia sera ad nMaralem habitam redu , t rursus Uasim , Oblaeaasionem indueit. Omnino enim partes, quum onere aliquo grauantur, quod naturam infestet, silco abiecto, ad priorem statum redeant, maxima voluptate perfianduntur, sis su sint praeditae, illeque motus fiat, quod tum dolori, tum voluptari pariendae requiri, dicit dc Plato de Galenus Hoc autem , Latine unica VOC , Mim, vel, conferrim reddi Jotest. Linacer apud Galenum pluribus reddit, nimirum , ui, mustum, bc celeriuri Haec autem conditio vel maxi-mh ea in actione perspicitur: atque apud Aristotelem hoc loco subaudienda est: unde iure Aa
218쪽
'Οvolaptas maxima ea ratione percipitur. Altera Caussa est finis ipse,nimirum generatio, coius merito animalium speci cs conseruantur, M perpetuantur, qui amor cum omnibus In ximopere inditus siit, efficit ut multo ardentius in vcnerem ruant cuncti animalia. Sancautem lias casdem duas caussas proposuisse etiam videmus Galenum libro xiv. de usu pa tium cap. IX. cum eundem locum tractaret de caussa voluptatis, quae in venereorum usu percipitur ι cuius verba aliquot, quoniam, ut puto,haec illustrare possunt,non putaui omi tenda : ita autem legunturt Catemn curia se partium genitalium voluptas quidem maximast commicta, evuitvi autem inros uiam in omnibusforentibus animalibus usem praecedat, de eps nobis Leendum, non primam adhue, neque principia imam μινσ-meliganti. - dis mus enim amea, naIuram ei nouo omnia fuisse machinatam, quo mus in perpetuum maneret i eorruptum in sed materialem, atque ins mentariam. Non enim ob id tantum, quod di, qui a m ha minxerunt, voluerunt aut immensam venereorum cupiditatem esse ingenitam, aut in mem v talem esse coniunctam, protinas cupiditas au voluptas ammatibus vicesserunt: sed ex ma seria
atque instrumentis ad ea ipsa an τὸ comparatis. Aneria enm: dc reliqua quae apud Ain rem legi possunP.
Cur venus immodica morbis pituitae nonnullis accommoda est An quoniam excrementi quidam cxitus est, ita ut multum vacantis materiae cum semine detrahi possit: pituitam autem excrementum esse,nulli dubium est.
Iterat problema LI. sectionis primae, in quo etsi verba nonnulla immutentur, ratio tamen & sensus idcm est: ideo conferre concubitum, morbis a pituita, quia in eo excrnilux multum Excrementi pituita autem exc remcntum cst: unde materiae morbificae multa pars emittituri Haec ratio autem magis explicatur sectione prima loco quem adduximus. Illud igitur nobis solii min praesentia faciendum est ut problematis verba fidelius quam The dorus securit conuertamus hunc in modum: ob rem emeukιπι -rbis nonnulia qui sensapum confert' An quoniam exerementiti stam exitio est, unde multum exerementum ulexcernuar pituita amem excrementum es.
Curres Venerea ventrem refrigerat,& siccat 3 An refrigerat quoniam calor in concumbendo excernitur, siccare quidem coitus venereus potest, quippe cum cuaporari, dum calor exis, neccsic sit: exit autem cum refrigeratur. Adde etiam, quod feruor coeundi siccare nimirum potest.
Cur Veneris usus venucm refrigeret,unam affert ratione Arithotellas: cur exsiccet duas. Est aurem refrigerationis causta, critis a corpore dis stior in concumbendo enim semcnCXCernitur, in quo calorem multum, multumque spirimm contincri, saepius antea dierum cst abeunte autem calores frigus inducitur. Siccitatis autem causis duae sunt. Altera quo niam dum lor exit, exit etiam humidum:sit enim evaporatio a venere, in qua simul in que abscedunt: est enim humidum fundamentum caloris,ut habemus libro v.de generatiamuralium his verbis. o λ A-μτειν-m--μιγγ-hoc est, expresse δε humidum expirat. Inde vero corpus exsuccatur exsiccatur. Altera caussa siccitatis ipse calor est. Hic autem in Concubitu gignitur ob motum M agitationem, quae in eo accidunt: a calore autem siccitatem induci &foueri iam rcceptum in. Apparet igitur ex veneris usui tum abire calorem,Vnde rurigeratio sequitur,quod paullo ante dictim est, tum induci ob motum, quod modδ dicitur. Nec vero impossibilis aut absona res est: abit enim spiritus &l calor nativus, qui in semine : inducitur calor ex motu, qui externus calor in. Vt igitur
219쪽
COMMENT. IN IV. SECT. PROBLEM.
I9 Icoeuntes refrigerantur calore innato, ita calescut alis hoc calore: eόsta; excalfieri alibi etiam dictum et praesertim sectione prima problemate V.Incalescunt igitur quemadmodu lcmpore aestatis res accidit, de in se brientibus. Porro autem quoniam problema hoc, optimc etiam fuit declaratum a Ioannitio, et isque vota ad hunc locum retulit etiam A potiensis, illa mihi non filerunt omittenda, ac ita lcguntur: Couin hupraestat corpora: delicem tox pud σmimiit mGuraum virtusem: ιdeque in nodat; m Giem veri ex malia tam ione corpus ealefit pio re quia coitin amplias vemre myri dat, o exsccm Hin parti : ast quomam circa ventrem maxime contusetur adeps, vel sumen recens, tenerrim , quapropter motum or fricat dine mctam in coita nasa est, eliquari or dissolui de Delli: est meruὸr quoniam motinofrictio vehemens in coiis' rina partes vos ris: qua quidem dissoluta venire redditur frigidus c ccm, tum ipsa μιHida is hamida: Et alia est eaussa, quomiampartes ventris seunt circa loca prima di monu, G etiamsteunda qua maxime laeduntur,cr maxime loca prima digestionis Isomathus in coitu, is per eonsiquemfecundae digessionis, quι- lases corpus in frigidatuse defiucatur,o maxime venter, cum in aecipiat a dolitioni 1Lis natumemi. Haec Ioannitius.
Cur salaces hi sunt, ciuibus pili palpebrarum dessu utὶ An ob id ipsi ina quo
etiam calui: suiu enimnaec ambo partes rei eiusdem. micumque autesn expilis congenitis aetate iam prouecta non crescunt, hi omnes decidunt libidinis usu immoderato. Capillus enim de supercilium,& cilium, genere congeniti pili continentur, exq; his supercilia tantum nonnullis aetate prouectis obdensantur. Qifod cur ita sit, alibi rationem attulimus. Reliqua autem utraque genera, eadem illa de caussa deficiunt, quod partes superiores ianguinis parum obtinentes libido refrigerat. Ita enim efficitur, ut locus hic alimentum concoquere non possit, cum autem pili alimento caἰuerint, defluant ncces c cst,
Signum proponit Aristoteles,qtiod in illis apparet,qui venere nimia utunt m. Est autem hoc piloriim casus in palpebris existitutum: cuius rei eandem caussam csse tradit,ob quam etiam fit, ut iidcm nimia venere utentes calvescanti sunt enit loca illa, tum ubi caluities accidit, qui sinciput est, tum palpebrae, partes cliisdem mi, nempe capitis, ut iure hac ratione idem effectus contingere possit. Vetuin antequesti caetera ulterius persequar, quoniam Graeci codicis quem excusium habemus a Latino quem transtulit Theodorus,diuersialectio est e re esse putaui, iuxta Graecum exemplar a quo non dissentit Antiquus interpres, Latine eam partem proponere, quὰ ita habet: Sunt enim hae ambo panes rei eius m. Caussa
re hoc flatiuntun caput enimosupercilium, est palpebrae eon nisi piissent: ct ex his sola sivertitam ulluseniori factis rinsescunt. Nos in his postremis pari ebrin, diximus, quod Theodorus, eurum, Graece enim Aristoteles candem vocem habet quam superi is βλιφαρίς, quam eodorus ibidcm redditeius palpebrarum satilis autem,v uto, candem voccm retinuisset, quando immutatio bonum aliquod parere haud poterat. Dieit igitur Aristoteles palpebrarum pilos defluere, quemadmodum pilos sincipitis: sunt enim ex pilis congenitis: hi autem omnes nimio veneris usu defluere solent. Interim autem docet Aristoteles qui sinthi congeniti pili: nempe capilli capitis,supercilia,& palpebrae: hos autem dcscribens etiam paullo ante dixit, non augeri aetate prouecta , hoc est non cile ex illis qui augentur orti eo' tempore, sed nobis pueris congcnitos esse, locaque propria iam tum Conucitim, minimc j verti procedentibus annis, vel non augeri, non sane in longitudinem, quod de pilis capitis manifeste falsum est; sed non multiplicari,aut densari ; quomodo videtur Arat Otcles liner- Aa 2 prctari
220쪽
I9Σpretari illam vocem, cum supercilia excipiens, illa densari tradit. De his autem congenitis pilis,N de post genitis, quando uberiorem doctrinam tradit idem Aristotcles iii. de histor.animal. cap.rii possuntque illa totum hunc locum mirifice illustrare, nobis praeter da non simi: ita aute in Latine leguntur interprete eodem Thodoro: 'ti in homine anima tam omnium um, ρή--simal, partim pinea per aratra si untur. Quod autem hic reddit Theodorus, pani imulgignuntur, idem est ac si diceret, congemit sent, eadem enim voce utitiir Aristoteles, nimirum res φλ.Sequitur Aristoteles: ρι visu, drsupericiliorum cse palpebrarum: postgemti. pubu primum, mox auram, pinremo menti. Lavia enim qui piisprosemant, totidemsunt eongenitis deputasa, quot rist genitis. Deficiunt ae defluunt maxime primi i per aetatemptu capitu, non ιμmen omnes: Ρd tanti mpnom parte nanque posteriore caluin nemo e citur Ergo capitu Luitatem, calvitium nuncupamin: quam rem insuperci saluto a pe&ma . quoad me m vocabulum imueneramin. Neutrum eorum prius quam carpim coisus venerem fit, accidere norimm . Propositam de congenitis, &postgenitis pilis doctrinam habet etiam
Galenus,tum II de temperamentis capite v. tum etiam XI.de Usu partium capite x I v.adli
bita quoque smilitudine, ita enim ait, ut vertit interpres: Craerumpiti qui in capite, supertia hu,o cibis habentiar, etiam pueris nisu innasantur, s quidem generatis is est, non qualis cuti, sed quai irpi , prima rinione a natura conditis, non temperamentam ex nece flare sequentibπι, scuti in libru δε υμ particularum es monstratum. Quomodo autem illi stirpibus, hi herbis an lsimilentur, cleganter ostendit Galenus, loco quem dc ille, & nas paullo ante adduximus lundecimo dc usu partium. δ' M o aiaruis ἄρητα --α-d cur ita sit alibi rationem attu- l m. Paullo ante, intcr congenitos excepit supercilia, quae augentur: rationem modo ait lse adduxisse in aliis libris. Sunt autem duo loca. Primus est tertio de historia capi se x s.cu- lius verba ita leguntur, ut Latine sonant et Nonnuruosupercilia per fenecutem adeo hisutariatantur, vi tondendumsit, quodpropterea eumι. quia cohaesioni apposita sunt Uuum, quaestenescente Hate laxantur, o indepl- humoru trans ιιι patiuntur. Alter est secundo de partibus lcapite xv. atque ita Latine legitur: supercilia in compage fimmposita sunt, eum ob rem compturi senescenti. adeo resunt ut tondendum sit. πι-το αυρο αμφαν --πιν. Reti- qua auIem Urai genera, eadem ista de causa defiunt. Caussam utrique generi, laoc est calui ltio,& palpebrarum nuditati, quam cum Theodoro salitium appellarem, si aliquam appel- llationis huius v idcrem rationcmὶ communem pro solutionc adducit ; nimirum refrigera- ltionem partium superiorum,quam nimius coitus facile essicit.Nam cum partes illae parum sanguinis obtineant,sunt enim osseae te neruose,prompte refrigerantur Usu veneris, cx qua etiam refrigeratione exsiccationem induci ob cuaporationem, proximo problemate di-isctum est: Inducta autem refrigeratione tollitur alimenti coctio: haec enim fit beneficio caloris: destituti igitur pili alimento,quod tale non est,nisi est coctum, iure ex palpebris, scia ex ciliis, utrovis modo appellcmus,defluunt. Hanc de frigiditate rationem videtur confirmam idem Aristoteles v.de generatione animalium capite tertio, ubi cum caluitia causam esse diceret inopiam humoris ciuidi, qui poecipue pinguis est, ita scribit, ut idem
Theodorus reddit: Nemo antequam coire incipiat, ea uesu;sed a venereo coet potius id euemi, scilicet iis quisea natura sint eo propensiores. Cum enim cerebrum Iri dismum omnium corporis parti-sit, tum rei venerae etsus restigerat: calom nanquesinceri, naturali uesecretio es. Sanhaut cm quod pertinet ad id quod in problemate est propositum, de faucibus depilationem illam paticntibus,habemus etiam duo ciusdem Aristotclis loca:quae ambo sunt scripta tertio de historia animalium quem modb adduximus, priorque ita legitur: Pili palpebrarem nunquam plus iusto exeresimv,defluunt nebin venereis incaeptis, eoi mars,quo υμ venerem fuerit
a bor. Quibus paullo post dierum subdit his verbis: Libidinosispiti congenui maturius δε---t: ris semii celerius et mant.
Quam ob caussam qui mingendi desiderio tenentur, concumbere nequeunt 3 An quod meatus implentur. Quod autem plenum humoris est, id nullum praeterea humorem potest suscipere.
Quam ob rem qui mingendi desiderio tenetur, lotioque vesicam plenam habent con l