Iulij Guastavinij patricij Genuensis, ... Commentarij in priores decem Aristotelis problematum sectiones numquam antehac visi, ..

201쪽

COMMENT. IN IV. SECT. PROBLEM.

fine priueriir, qui ab si mento asseratur, scribit idem Aristoteles libro primo de gener

tione animalium capite X v III.

Sed cur plurimum homo emittit 3 An quod minus cibum is conscit, &

omnium maxime animantium humidus natura, &calidus est: quarum rerum altera seminis copiam reddit, altera naturae vim essicit ad semen creandum : semen enim tale est, quandiu seruatur.

A seperiori dependere hoc problema satis manifestum est, tum ex particula .n, tum ex ipis sensu. Quinimis Antiquus interpres, & eum securus Aponensis, unum solum ex his duobus conficiunt. Quaerit autem rationem eius rei Aristoteles, quae modo pro solutione proximi problematis at sumpta ostaeur homo plurimum seminis emittat: duas autem affert caussas, alteram ductam a materia ex qua semen confieitur, alteram ab agentc ; quae varique cum maximὲ apparatae sint ad seminis copiosum prouentum gignendum , iure copiosum oritur. Est igitur materia seminis alimentum ipsum e semcn cnim, ut habe mus apud eundem Arubriclem libro primo de generatione animalium capite decimo octavo, ad finem, excrementum est alimenti utilis, atque ultimi: ubi igitur copiosum fit alimentum, copiosum etiam utilis alimenti excrementum fieri necesse est; hoc ipsum am, tem semen est. Fit autem copio m Munentum , quum ex cibis facilε gignitur, quod homini contingit: ille enim minimum cibos elaborat , hoc est minimum laborat in eibis conficiendis: sunt enim cibi quibus utitur faciles ad concoquendum, bc arte ipsa ac pr. paratione, assando, elixando, comminuendo faciliores adhuc redduntur. Theodorus autem qui vertit :q-dmini sti arista scis, nescio rariun ad hunc sensum intenderit. Si enim fortasse putauit, ideo copiosius homini semen gigni,quod minus concocto cibo,pli rimum excrementi gignatur, ac inde seminis, ne non fessa purauerit vehementer dubito. λι-e Θερεωμ μ ν οωι , o ορ--n max-ὸ ---ι- L-ulus μι- , ct ea inest. Moetam rationem ab agente proponit. Homo est animal natura omnium niaxime calidum & humidum: tale etiam natura est semen,facit E igitur a simili simile gignitur:quod autem dicitur homine omnium maxime esse calidum & humidum, coniunctim accipienda utraque qualitas est: calidiora enim homine reperiuntur animalia, ut leo, humidiora itidem vi su calidiora de humidiora simul, nulla ; ex quo vitae hominis longaeuitas, ve habetur in libro de longitudine & breuitate vitae. Sed Aponensis rem aliter declarat, & larem distinguens, quemadmodum in puero & iliuene faciunt medici, ac similiter humidum ,alivdaereum dicens, beninue commixtum, ac rumperatum aliis elamentis, quo abundant homines, aliudaqueum, non recte naturis aliorum elementorum proportion tum, quo abundant reliqua animalia; evam visunctim veram propositionem esse vult. Homo igitur ob duas caussas propositas plurimum habet seminis: prioris enim rationς contingit, ut quantitas seminis multa esse possit: alterius autem ut seminis natura indoc tur, quae est caliditas&humiditas. Semen autem calidum & humidum esse multis locis habetur apud Aristotelem in libris de generatione animalium: unum tameti adduxisse sat. erit, in quo seminis natura plene explicatur: is autem legitur secundo de generatione animal. capites undo his verbis: Em de em semen νη- exis ,-n u . o HA- ex calore-λ- est misitum e mem spiritum ea a me seae e essum , ubi calor expirauit, ct aer refugeratin est, humidum ni undiqueeaiaue remanet enim aqua , os paruum quiddam terre e ramis αν, senti in piluua, ita etiam infremue exsisc tum. Semen igitur commune est spiram, Ap-: irim AEMem , ais eat in s : quam is re naturi humaum es, quoniam

ex aqua coritas. - το--. - mia. v. Z--m altera seminu copiam.reddit, HINra Haec nos retulimus ad duas priores caussas, ut primum. prior caussam a materia sumptam denotaret,alterum alteram ab agetialiud adiicimus,sabiisse etiam, posse vit

i que ad ultima de proxime petopositamcamam relerri, quq duas panes cotine idicitur enimi homo ac calidus 5e humidus:duobus igitur nominibus i laec caussa gignedo semini prodest:

202쪽

qui 1 unam homo humidus, piam seminis secile. gignit, haec seminis conditio, qua lhomini conuenit,& quia calidus Vim & naturam facile potest imprimere, calore enim se- lminis vis consistit. Quae porro Theodorus reddit: altern natura vim enicit' semen erraniadum, ad vcrbum reddantur: altera naturam seminale acιι, hoc est ut ego intcrpretor, l iurana 3 semim requiratur, facerepotest: quod autem ait Aristotellas, semen tale cst, quan-l diu seruatur, hoc vult, quandiu naturam suam intinuerit : si enim corrumpatur, iam non erit amplius tale,sed vel frigi4um, vel siccum, SI alio modo affectum.

am ob caussam cum ratio concumbendi calore contineatur,timor au-

tein de mors refrigerandi vim habcant, plerissique tamen cum ab his ipsis te-l nentur affectibus, semen e curriti An quod cum loca quaedam corporis re-l frigerantur,alia quaedam intepescunt, cum & suum calorem habeant,& pul-lsum de locis refrigeratis, illum ipse suscipiant. Quam ob rem frigentibus i quidem id euenit, verum non quia frigent, sed quia calent. Constat hoc

i etiam ipso aspectuὶ partes cnim superiorcs timentium sanguine priuantur, inferiores autem humescunt, maluus suluitur, S: vesica. Calor igitur cum siei per timorem deorsum,per mortem sursum deuius agitat, inadi Mare, & seminis caecitare profluuium potest. i

Cum Veneris opus bentacio caloris constet,sicuti habuimus superius sectione III. problemate xxx t. timor autem ac mors refiigorantes affectus stat,mre quaerit Aristotelcs,cur timentibus,& momentibus plerisque,seminis contingat excretio. Pro solutione autem d i cet Aristoteles; quamquam illis refrigerati accidit, motum tamen Chun seminis, non a re , seigeratione per se: sed per accidens fieri, per se autem a calore: nam loca sine aliqua in ilia lis tririgerantur: aliqua tamen imagis incalescunt a nam qui calor loca nonnulla deserit,l nimirum cxtrema ad alia, nimirum interiora, M ad centru progreditur, quae idcirco dupli: et calore incalescetiaac sud Ec illo qui adhicnit, calidiora proptorea sunt,seminasque emini sio iure contingit.Verterim autentili latius; ineri scint, quam interisset, ut facit Theodo-i l rus ritia enim videtur requirere sententiae ratio:ncc vero verbum quo uti-l tur Aristoteles, aded si tentiari Mennat: quamquam lcgeriau.hlWntius elus καινοντα , Ut habetur scistione praecedenti problemate xxxt. si Iustinianiri, pro reponit xx quorum utrumlibet magis anticit Piam μονον qm,d necatum agnoscituri ad leodoto ostendit intime ibi is fieri caloris migrationem ex unal pa ad aliam, quoactiam euenit morientibus,ex quo fieri mos dit, ut humore itidem l ad candem partem coiissuente ς seminis effusio concingar. Dieic aurem illud constare ex ipso aspeliis, nurnrum Tequae ad aspectum pprtinet, quaeque oculorum sensim sub-l licitur: nam timentium partes speriores s Magainc prixiantur, atque ideo calore qui cum eo discedit: unde albesciant, M pallescinit, quodoculorum acie prespicitur deorumdems autem partes inferiores humectantur, quod edico prael, quia vente illis soluitur. &vesica, sicuti etiam scripsit problemate x K vi. sectionis secundae , co nimiriam una cum calore transsaris humidis , 'in quibus ipse calor re11det. Concludit igitur Aristoteles, clim in timore deorsum, hocin ad viscera, dc interiores, ac iniuriores partes, nimirum . ad centrum vergat calor ; in Me similiter ex partibus quae deorsit ira sunt, ad superi ra, hoc est ad dem viscera. , t ac panes internas , ω ad centrum ι locis illist magi, ex

calfissis, magisque humectatis, seminis fiet emissionem. Porro quae I codor vertit: Ar gitur eΛm se ter umorem dorsim, per mortem sus- -- η -ππ-Uraiae'. minis excitare posuuiumpotest: fideli Pude ad sensum magis accommodist tardaeemcisS

In timore

203쪽

COMMENT. IN IV. SECT. PROBLEM.

in ιι-Meam reaior βω- ροπα inferiores,in mine aute-- 'inibus mst cir sursum repari, Onacmmeatauate hamefaciens. mu exuammiauor. Videtur aut hoc locσΑrnioteles genitalium sede tum sursu rum deorsum costituer modo superioribus, modo inferioribus partibus adiungere cum in timore dicat calore deorsum uergCre,ac ita scmen citarcuri morte aure sursum,ac ide etaicere:cum Igatur tum in timore,tum in morte semc ex eodem loco moueatur,idem locus dicetur sursum & deorsum. Nihil vero absurdum dicit Aristotelest genitalium enim sedes vere in inferioribus loci ς& deorsum est. Scintcnim inferi ra ex eodem Aristotele libro de iuuentute, senectute, vim re morte, partes per quas primum excrementum deiicimr, nimirum sedes, aut anus, Cui cragione locantur gcnitalia; ad hunc igitur locum descendente calore de humore, iure ad inferiora descendere dicuntur : in morte autem ex partibus inferioribus ad supcriora vcrgere dicuntur, licet adcm,aut proximus locus girificetur, quia partes extreme respiciuntur a quibus in morientibus calor ptimum decedere incipit, laoc eth, pcdes & Crura, unde refugiens calor, supernaq; perem, hoc est, thoracis partes, genitaliaque attingeras pedibus superiora, tute sistim vergere dicatur. Illud etiam nobis in praesentia adnotandum est. ioc de caloriςmigratione dictum, non itidem valere, nec ad ea accommodari posse, quae proponebantur problematcquinto, pedum nuditatem rei Venereae obest C, quia aliquis fortasse existimare posscti ibi enim sola pedum nuditas aut frigiditas intelligebatur, absque alio caloris id genus regressui aut migratione ad alias partes, nam Cuin pedum nudatate migratio illa, de regrestus non semper iaccessario Conlatagitur. Aponensis tutius eii1sdem esse s O quo in problemate, rationcm etiam aliam proponit: nimirum fieri posse ut in morientibus coniiuisio quaedam instrumentorum seminis cinissioni destinatorum contingat, atque ita extrudatur semen, aut potius si inalis illa materies, verc enim semen non est, nec tale existimari debet. Sed S possumus etiam caussam referre ad contentricis facultatis imbecillitatem: deficiente enim natura, seu calore in to, facultates omnos deficiunt: laxatis itaque partibus in strumentu illis quae ad semeia continendum petriment, materici illius Muxio contingit.

Cur neque concumbere, neque euomere, nec sternuere, neque flatum emittere oportet, nisi res turgente corpore urgeat An quia cum non turgemus , similes terrae stirpibus sumus, quibus euultis, aut alienum conuellitur quippiam, aut aliquid abscissum relioquitur. Quod autem cum extrudi debet, nutum remanserit, dolorem diutius id omne mouebit: &si quid alienum commotum sit, id cum sua sede priuetur, dolorem creabit. Q.: certe iis usu euenient, qui cum non turgent, aliquid faciunt cx iis, quae modo retulimus.

Non de venereis tantummodo, quae crat in hac sectione princeps instituta tractatio:sed consectatione quadam, de vomitu etiam, sternutatione, ac flatus emissione vcrba faciens in hoc problemate Aristotele, , illud quaerit, cur dictis hisce motibus uti non expediat, nisi earum rerum magno desiderio teneatur natura, vel potius impetu concitetur: id cnim est, quod Latini turgere diicunt, Graeci autem an δέ ipsi de vocis significatione, non lsunt Grammaticorum quaercndi libri, quanao Galenus eam admodum diserte explicuit lcommenr. primo ad aptioris. xviii. ita scribens; Lacinh ymenum autem όνα, hoe est turgere, Mansminin eo cubitam averie κιλιι, - ---. Namsuati in flare loco non possunt, qu iam titistatione impalpa, equosau emu υς---res pictamque in mota vehementiore, atque transfluxu a partitio ad partes in morbi principio hominem infestant, moue res , titillantes sequi renonpermittente tami seruo πνοι-ntur, ct 3rans fluant, otisti ione a amolifera. similiterit acie comment. IV. in eosdem libro aphor. primo Ze decimo, ita sitissilitetscribens: liniam oris a me visqMs meiacm tur re, Hippκrates

tran

204쪽

tur adsienisnu excretinum. Hae autem significatione, qua ad animalia refertur dicitur ali- lquando, . pri per se, ut secit Galenus loco primo ex iis quos citauimus, etsi Leoni cerus lin tralatione de suo addiderit vocem, concubitum.Saepius autem additur viri μία, ut ficit lidem Galenus alio loco quem citaui, Ut οχειαν , aut ut alicubi Aristotcles. Vere lenim .eγῆν, est desiderio magno assici,& impetu trahi, cuiuscunque rei ille impetus sindi- citurque etiam aliquando de inanimatis, ut de plantis & de terra, sicuti Grammatici docent ; quorum tamen in hoc loco citare sententias abuti otio est. Solutioncm autem pro blematis ex similitudii te adducit Aristoteles,homines enim quum illo naturi impetu haud incitantur, veluti narurae stirpes esse dicit, similiterque ac illas assici: in iis autem euellen dis,cum nullum ab ipsis nobis praestetur auxilium ad evulsionem illam recte perficiendam, alterutrum ex incommodis his sequitur, ut vel auestatur aliquid quod non deberet auesti, vel abscissum seu abstractum aliquid relinquatur opere non perfecto, utrunque autem ii commodum est, Ss laboriosum. --ανα- νίοις. quibus eustyis. sertaste mcliust ει. - dum euel auri άπω θ . n. autem tam eximis isset. mmutum remausim. Osten dit utrumque ex propositis esse incommodum & molestum: Ac primum id quod secundo loco propositum erat, abscissum seu abstractum aliquid relinqui: quodcunque enim tale est, ut tolli debeat, illud si relinquatur istico, seu missum. Vt interpretatur Theodoriis, hoc est mutilatum, abscissum, opere inchoato, & non persecto, labor gignitur, molestia ac dolor: turbatur enim dc diuexatur natura ex ca commotione 3 quippe inepta materia ad conuestendum nihil narura adiuuat, dolor sane si sensile, & doloris capax sublesbim sit, labor Ac noxa si minime capax, ut arbores Sestirpes. Hac autem in ratione illud ali- lquantisper est molestum quod Aristotcles dicit: quoesumque tolli oporteat, si relinquatur

mutilum, dc abscissum, laborem creare, cum problema fuerit propositum negatiue, 'ni- lmirum, cur non oporteat motus illos ciere qui dicti sunt, nisi ve menter appetente natura : quomodo igirur dicit hoc loco: quod oportet tolli, si non tollatur, sed abscissum seu

distractum relinquatur, laborem crearit cum non de euacuatione molienda, sed de non molienda agatur Respondemus facilla, Aristotelis rationem procedere, quia supponitur haec propositio quae vera est: noxiam omnem materiam euacuandam esse: Aristoteles a tem in problemate agit de tempore dc occasione euacuationis; nimirum non omni tempore esse euacuationem illius moliendam, sed eo tantummodo quod commodum est, de quum appetit natura. Igitur si materia noxia quae tollenda est, commouetur quo tempore non debet , quum scilidit natura non appetit, tunc vel abstrahetur alienum, vel relinquetur discissum de abstrachim, quod laborem creabit. Eam ob rationem praecepit Hippocrates primo libro aphoris. loco quem paullo ante aduximus, coetii esse mouenda non cruda, nisi turge nt, eadem voce qua in Aristoteles utens: cum cnim vel cocta sunt, vel

turgent, natorum habemus adminiculantem: nec commouentur soli im ed perfecte euacuantur humores' -ν τε μ - - ἀ ἀλλοτριον.os quid alieni commotu μ. Alterum incommodum cxplicat: quod enim sede sua, dc proprio loco in nostro corpore situm est,illud quiescit, ncc molestiam exhibet, si vect commoueatur, alienisque sedem acquirat, quod fit cum non opportuno tempore illius euacuatio tentatur, molestiam exhibet multo tempore, nimirum donec aliena sede silerit, nec aut propriam denuo acquisierit, vel o portunius extra corpus fuerit depulsum.

Cur ieiuni celerius concumbunt 3 An uod foraminasorporis ieiuno inaniora , repleto autem plena habentur: itaque impediunt, ne humor seminis genitalis valeat permeare: quod latissime in vesica patet: hac etenim plena,

nunquam celeriter concumbere possumus. Qinerit eur faciliot de expeditior sit veneris usus ieiunis, Mua cibo repletis; nimirum ut tum promptius, tum etiam solus si ii existimo, illi quam hi semen emittant. Ieiunos aut cm intelligit, non diu antea inedia maceratos. illi enim veneri haud sinciunt, sed qui

bene

205쪽

& in semcn sit, Dolo autem existente semine, secilior, & celerior veneris usus est: si a n occlusi lint, ob nimiam ciborum opiam intestam, inimi domu non potest fieri re inisoaec augeris ei et unde actiotardescat, atmihuitur. Idem Aristoteles libro I .dc generat animalium cap. x V I M. nonnullos homines esse ait, qui ubi perhabitum corporis bonum carnulenta aut pinguiores euaserint, minus semen emittant, ininusque rem vene ' exputant,x capite fit bsequenti, pinguia minus seminis liabere, quam macilenta itidem scribit: cuius rei sani: caussam licet eam me dicat, quod materia vi corpulcntiam, dein pingueta mi abeat, cum eo tamen meatuum etiam occlusionum coniungi puto; in pinguibus enimalli sunt admodum angusti. Meatuum igitur reseratio, tum seminas copiam g , tum uod genito sem- dem reddit expulsionem, Ioe is omnibus taminis inu patentibus i occlusio constrio vescae latio repletae exemplo docet; muenim illam repletam lia t. ij in vencreperficiunda, in queemittendo laborant, Mcunc tur, Uica cnim lammis meatus comptinieris,angusta M occludem, illius exitum moratur a qu similiter fieri vult,si aliam ob repletionemviae x mcatus iliacm occludamtiir. αν, Mnνλτ-τνι Hs ue impedi- ου -υ -- sum idem proposuimus exprimunt facilius kl di. quae ita pene ad verbum

e oci ad dem seni ni alimo hoc modo i imperiunt ne bilinor seminis Lenitalis, dest, ex quo semen Mai scia, valeat permine: si modo haec ma Theodori sententia& s , atquc hanc pluris seminis generationem in Aristo lis ν bis agnovi uae rnastis ex ipsius nautione totum p corporis meatus eiusdem seminis iaciliorem l uitum expri-

Cur adolescentuli cum primo c cuiphereincipi uiat, ciuibuscuim sucrint congressi, eas rc peracta, odio hahc iuὶ An quod mutatio tannis extiterit, sequentis uistitiae memores, eam lugiunt tanquam fontem, ad quam se se

Satu matu e in mi Mistotele hoc pra-mate, me mulierem illam, quam primo concumbere erit a s. re venerea.per in di postius dum prosequatur. Quam umi reuite Impilaraque ilia,tetigit et Puintusmon mulierem impii, nec odium, sed coratum M poeniren ' dicenslibro x. p. iacit is vrabis: ---i mum rem tia, au in silvit rutaea'-eia origine. 6 vero difficilis ab Aristote Ait emineo tempore,caque actione, sumniam contingere inadolescente hastatione.Nam ut habuimus iuperitis problemate t v. &lcgitur etiam lib. υς erat animal. viti vox: ---,bimi reddimrur,ainmutanturque meariis semita les.Vc rei erum inra te'mpore potissimumq: adeo ipso vis ham eontingi int De qua etiam iure ui e pubereatis tempore, quo primum coire incipimus, tum viris, tum mulieribus intenim inhemus apud Nexariae libro I. problemate xiii. mulieribus enim ampliarimamnia sed adaugeri coxamin:vitis pectus M. go in rccidi, colam insignem acciperomaPutaidinem, totum Gaiquc corpus iisdem lar ari& dilatari,quod vel mor nun mutationes, . sinitimi A te dicenti Plurimam tamen parte pam eorum usu primo adueni a in reniciosi esse seleta ut ostendunt eni verbam Sabino adducti commentia cinxi epi x xi quae ita leguntur, ut nos Latine coimcnimus: S-- udrin exuo mini-F- -- μι-Meretria. r. Primit mist reinu, obau-ν pere rami muta , My. Minorem Arecentuli aute do quibus nisi inuisitur lama,mutantur etiam circa mis

206쪽

imam, ut mox inparebit Athinfula omnis, Se presettim Aristotelaalim , Galano, res noxia , gratiis,& molesta est, similli vimus temon i .pmble e litae 1 v.id autem quia mutaticio natura Minimum , raeshaam'. teritum: prauinim autem his, quari plurimam corporis vliodebilitantiu&animus elatrauelciae igitur inerra peracta turpi Mistri rata v coma 'parviae, misi me merito 1 se ipsis ita immutati sunt libenter enim --, seu interprcter hoc loco, quam significationem ei mei nonnulli tritatum)- thc dant ianimoque voluentes molestias ac tamdi ux ex illo tempore perserunt, pruritum multum,uc motium ol, seminis salsuginem atque acrimoniam panenm: m inter mala quae coisse incipiombus accidunt, memorat Sabinus loco quem rivio ad imus, amorisque passionibus plutinus cingitati, libi unumque incendiis inflamma quibus nonae h a ea dominari potest ratu, i sed ipsis illi patere coguntur, eam quae talium marrum caussa filii meritis me santur. ac odio prosequuntur. Dicu amni re ve riquia dum instit furiosis illa impetus, ne dum eam auertentur,&-vero os iis de amplexibus iungamur re haerent. si μιπα- ν sitia memem. Haec Theodorus non ita conuenit, ut sensus maemnos explessim iacile pateat: sed ille a verbis nimium discediti Ira igitur Wrbiun verbo redd. ust tantingemis

pio, eorum gentis, atque ideo e-κrtit, ρε ιπι verum non e necesse. P mst enun tiam res se ad aliud participium quodsiis titur, rem πιι, scilicer, recordati posti a de mirati k,N turpituduid peractae, sto molesti irum qiuae: illo peris rur, Ginfumunt cui primδ se se appliciterimi. tamettim Aponentis in commentariis adimi locum, caussasti etiam h contrario reddere conatur emtamina maxime diligit eum virum a quod euirginata, & cui primum venere itinctu est. Dieit autem esse qula foemii rares in ope secta, vir autem persectus, quod ostendit Aristotcles libro I t. dc generatani pate m. N quarto coriandem cap. v l peclinam autem si impe secto apploriar red Atur,sicuti impcrsectam perfecto persectionem acquiriti vhla Se illud ex Aristotctitarno Phrii coriim, matem appetit formam , sicuti tamina marem turpe pulchrum.

Limuerspersp-n5potam quam persectionem, viro accipiat ullamqmprimum commisceris , nisi si dedit Uri .pollut ue eo pote, pulchrum ti m in florerni mimicre, perfectionem acquirere est. Atqui & uotum, quanto studio cundem florem 'odi:n nom-dqlcaiit, aς lugeant , M vi ereptum m Mn severet siquando, sua&eri mihi morte vli istant utram diis, thebana ille in , quae two sese e fugio se etiam imae libereati aeuiseniadem florem praeposti

ab repudinst. vlta ue mortemvitsita. Clitistimasentiri virgines omino, quartaris illius conseruandi 'ratia, saeuissima etiam immanium Urannorun Orim a 6 per sta sunt, quando illae pro coelesti regno,

hrsus M impose silicitur non video eam steoncubitium orirari: aedf-, cuti de antea existere. Otiae asserunmt ex Atis eli libro primo de dilico indi , mar tiam appetere formam vi sivina marem,non de virgine itide,sed de inuiuis muliere priis nuntiantur: nec magis ad om iam ad polinam, Vel adeo

nec ex illis hecessariis eolligi putem, ex conc ibitu, qua rimm re in T rami. aionem adirim si retia enun a Arma aequirit ipsi inessea est , ramentia illast potentia seu priuario, ad actum seu eis me raragi meo estisdem niate laesinu, generante educitur eo grata facta, in prole ita autem fine, iam quaecun paemio inque eongredimitem da . sis Petrus Bembus Asula ituri se monari librotarundo c,11 ni iacit laminem , de mulierum manea Et in Q secta Mna, suum i a re in ritarem quaere , o Platonis conuiuio desi misisdro num domo, minus pinumba nq, Niniam Nieeruie nexas,h6stim mino quoniam pribessiim insem eo timi. Ioue laici in duas parres dissectos , Apollinuque mmistin,

207쪽

COMMENT. IN IV. SECT. PROBLEM. 18 i

. niuscuiuique vultum dc cc micis dimidium iii campanem conuersum, qua sectus esset; quo itacto cum unusquisque sui dimidium desideraret, oiicurrisse notios illos homi ires in tet se, circumactisque brachiis se sc inuicci 1 complcxos esse; sed inaniter: mutato deinde illis a Ioue genitalium loco, molitum eum sui sic hoc modo mutuam intcr se se iurationem: hi licque mutuu innatum csse hominibus amor cin, priscae naturae cociliatorent: qui quς anniteretur unum ex duobus cfficere. Est igitur unusquilque ito strLim,ait ille, homini; collatio, S: quasi dimidium,veluti dii secatus, iliacmadmodum pisciculi illi, qui Pscitae vocantur scisti ex uno enici tur duo. Quaerit vero semper,quisquc sui dimidium. Huic fabula: si respotadendum ell, quam pene piget nac molasse,mirer si non videat quilibet eam non minus facere ad hominum, quam ad mulierum imperfectam personam ostendendam. Si enim ob discalonem vi cm; ex illis impcrisinus,dimidium sui, hoc est persectionem utemque quoit, Cur flaminam magis quam Virum ex mutuo congrcssu perfici dicimus 3 estrue magis ex illo acquisitae perfectionis ergo, suemitra marem, quam mas foeminam adamabit3 quae res adhuc ctiam magis,ex plurimis quae apud Platonem co loco leguimir, ac liquidiussi opus est, tota parescit: cum Plato, dc quare ex viris alla sint in muliercs admodum proni, alij in mares,dc foeminae ita iam cur aliae foeminas, aliae viros appetant,singulis nimirum sui dimidium quaerentibus, cx bac fabella rationem reddat. Ego vcriorem propositae, quaestionis rationem non prilis inquiram, quam ex mulierum pluribus, veridicisqlic responsioni bus,rem ita cile certius didicero.

XII.

Quare qui equitant, assidue libidinosiores evadunt λ An caloris agitationisque caussa eodem afficiuntur modo , quo per coitum. Quocirca aetatis quoque acccssione membra genitalia contrectata , agitataque plenius au- lgentur. Quod igitur semper eo utuntur motu quicquitant, ninc fluentiore corpore, praeparatoque ad concumbendum evadunt.

Ex equitationis usu vcnctis appetitum, & frequentiam incitari, irocinat qu i antea equitationi haud assueti,illud motionis gcnus dcinde frequentius experiuntur. Ratio narci affert hoc loco Aristoteles, eodem modo equitantes affici diccns, ac coitu utcntes: nimirum Utraque in actione mouentur Λ incalcscunt caedem partes s rcncs S coxae presertim. Sicuti igitur qui venere saepius uiuimir palle tie illas agitant, illi magis libidinosi assiduhevadunt: ita cnim fit, ut quo pius cautaris ,1 aepius eadem uti velis: quam rem ab aquila absumpti,5 subinde renascentis iocinoris in Titio exempli antiqui docucre; ita in cqui tantibus contingit; quo enim frequentius equitant, maior veneris insurgit appetitus. Rationem autem explicat adhuc mclius Aristotclest sed antea illa proponit, eho ie τη--ταου διαπιτα γινετ .Quae Theodorus Vertit.Διιο- circa aetatis quoque acinione monDannitalia congrectata, astataeq/repsemus augentur. Ille verbnon videtur agnoscere participium de illa contrectata, a tatque, quae magnum momentum hac in te factu ni, de suo addit, ut sensum quem putabat exprimeret: εί sane veriun fortasse assccutus cst: nimirum apparere posse quod modδ propositum erat, virosioue eodem affici modo; quia procedente aetate utrisque partes hae augentur, & maiores nuntἰratione scilicra motus 3c caloris, quae utrisque accidere eisdem loci ς dicta sunt. Iustinianus pro reponit de fortasse de solis equitantibu et haec inrelliguntur, hoc sensu: quia equitantes ita afficiun- ut coitu vientcs, corum git ut cX equi latione tale genitalia magis augeantur, sicuti nimirum ex coitu fit,etiam in non coeunti bus, quam rem dixit Avicennas ii. Fenit r. canonis his verbis: Vsin veneris confortat humembrum, o faeit ipsem Luenosium,iningressat, dimisso autem liquefatu ipsum, cr Orestit. Tum concludit Aristotcles rationem liquidius explicans.Quoniam igitur aequitantes motu illo assiduo utuntur,qui partes genitales calefacit,ac dilatat,apertis meatibus, lubrico defluentiore corpore, attrax semine augendi libido, viaque facilis de expedita struitur ad

208쪽

inum, ut mox apparebit Aenuit at omnis , de praesinitii si iis, ut luee-l Aristotela tum , Galeno, &molestii est, si titubuimus session tura ipmblemate ii M Iv.i latitem quia mutatus ex natura sua, deves iminatio, vises ad illa lteritum: praesinim alitem lixe, qua H Dirimam corporis vites debilitantiit ut ostedimus, l& animus ela scit . Re igitur venerea peracta,rurpitudinis recordati, quae eo in aetii a paruit, cuiusque merito, se ipsis ita immutati sunt libenter enim Ais,Dv mmdι is seu i lde 1 remit terpreter hoc loco, quam significationem et Unci nonnullimbuum seu in cordante animὁque voluen molestias ac talidi quae ex illo tempore perferunt, pruri- ltum multum ac minitim, ob seminis salsuginem atque acris nonialia patientorquod interlmala quae coisse incipientibus accidunt, memorat Sab nus loco quem mota adduximus, lamorisque passionibus plurimas ς agitati libidinumque incendiis inflammati,quibus non aeqvh ge antea dominari potest rati , i sed ipsis illi patere coguntur; cam talium mal l

rum caussa fuit merithmelsamur. odio prosequuntur. Diuit autem revenerua peracta, , quia dis instat uriosi is a Ille impetias ne dum eam aucti entur, restigian illo veroos --

pio, eontingemit, atque ideo conmertit, verum non est iecesse. Possiima enim ieriam relarie ad aliud participium quo obsequitur; retardam scilicer, recordati posto deformitati , Se remitu sui in perura, sis moleIhiatum iviae in illo perseqymir, eam su- igiunt cui prinad se se applieverimi. Caereti l Aponensis in commetuariis uirili locu in

Caussan, etiam h contraric, reddine conatur . eurso inamaxitnh diligit eum virum a quo id euirgincta, & eui primum venere iunctii est. ΓMit autem se quia fimina res cst uripe lsccta, vir autem perstabis, quod ostendit Aristoteles libro i r degenerat animal capite III. l& qmfio conandem eap. v t. persemini autem si impersecto applicetur, impc num red- lt citur,sicuti imperiectum perfecto petii lacinem acquiriti vive Se illud ex Aristotciccitat lprimo Physicorum, materia appetit formam, si curis 'mina marem, ac turpe pulchrum. ιEnimuerbmispicere u5 polium tuam perictionem , viro accipiat vir , quae ei primum leoministe es, nisi si dedit sillari. pollut ue eo ore, pulchromti intactumst emami littere, persectionem acquirere est. Atqui & notum, quanto studio cundem florem iesie ciniis i 'qtram amissum dolepsit, ac tu a D, de vi ereptum D. iii sciasm aliquando, sua&eripientium moree vicistamur. Cum Eliasi thebana suecli, quae cartii legitimo nousolum ecti igio. I etiam regno ac libertati, ac x in eundem florem phepositurit Nicano: abrepudiat': vlutiquet ite crista Christi mas eminu ines omitto, quaestoris illius lconfinianai gratia, laeuissima etiam immanium Pyrannorum tomimia vMyptam aerular, de per si e sunt, quando illae pro coelesti regno, aeternaque Matitudinis corona adco im uictis persisterent.. dve quaelibet virgo. vim cui primuineommiscetiar. qina magis hantit, Milbilin si quaen vel devies enixat i si mr non minus II diligat lux quam illa. iQuid ergo, Diu proprmin constituitur 3 Quae ured etiam Iiax poste io,quammilier me mixtione a vim aequilii Ulanh qui is senibus illa mancaest, ac mutila, quibus mast, sus M imperiemis dkitur non uideo eampos concubinim exornarit sed tammam, si cuti di anteaexhinc. asseruntur ex Aristotelis libro primo de Physico audi , mat riam appetere forma ut iuriiuna marem non de virgitis itide ed de quouisnnuicte Πυ- immoturi nec magis ad eamquam ad mlhitam, vel adeo minetricem imine Atqui nec ex illis simularib eolligi putem, ex e clibitu, qua concubitiis est, sueminam a viro per baio item adipisci e materia enim a sema aequirit ipsim esse, sicuri dicimi, quae persectio est Nim enim illa sit tentia seu priuatio, ad actum seu ad esse se x heiaeficio rediis orire, quaeri chas m ni at ximii a generante educitur, ita limina marem appetitio est eo grauida fallia, in prole ita diutius construetur, ac perpet uir, quae perfectio et hi hoc autem fine, iam quaecu explemcumque eongredientem diligat. Illa adhuc memini quae 1 Petrux Bembus Asula iuniscimoliam Hostimodo Gilmis dum facit loquentem, de mulierum manea M it Mecha is a. iam hominem aut virium quaerunt sui dimidium,& in 'pritatem quaerentium, ex Platonis conuiuio desim a rHomitium enim olim fuisse , genu androgynum dictum, manus quatuor babens. t iamque crura, semesuum dum licteti cmuce connexas rh6'ire nines ; ei a iam praestantivis uiribu ariolentes, diis

belltim inferie conati sunt; a Iove fuisse in duas paries disse s , Apollineque ministreia

209쪽

COMMENT. IN IV. SECT. PROBLEM. 18 i

vnius iusque vultum S ceruicis dimidium in campartem conuersum, quascctiis esset: lquo facto cum unusquis iue sui dimidium dclideraret,concurrisse nouos illos li omines in- lter se, circumactisque brachiis sc se inuicci 1 Complexos esse; sed inaniter: mutato deinde illis a Ioue genitalium loco, molitum cuin fuisse hoc modo mutuam inter se generationem 1 hincque mutuli innatum esse hominibus amomin, priscae itaturae cociliatorem: qui que annitcretur unum cx duobus csticem. Est igitur unusquisque laostriim,ait ille, hominis collatio S quasi dimidium, veluti disiccatus, quemadmodum pisciculi illi, qui Psettae vocantur,scissi ex uno cificiuntur duo. Quaerit vero semper,quisque sui dimidium .Huic fabula: si respondendum eis, quam pone piger nac morassc,mirer si non videat quilibet eam non minus sacere ad hominum, quam ad mulierum imperfectam personam oltciuiendam. Si enim ob disiectioncm uterq; ex illis imperfectu dimidium sui, hin: est pei sectionem utemque quaerit, cur foeminam magis quam virum ex mutuo congrcssu perfici dicimus 3 curve magis ex ilIo. acquisitae persectio ius ergo, tamina marem, quam mas sciminam ad amabit quae res adhuc ctiam magis,ex plurimis qtiae apud Platonem eo loco lcguntur, ac liquidiussi opus est, tota patescit: cum Plato, dc qitare ex viris alis sint in muliercs admodum proni, alij in mares,& sa minae tritam cur aliae foeminas, aliae viros appetant,singulis nimirum suit dimidium quaerentibus, cx bac fabella rationem reddat. Ego veriorem propositae quaestio-l nis rationem non prius inquiram, qutin ex Inulierum pluribus, veridicisque rospolisioni-l bus, rem ita ine ccrtius didicero.

XII.

Quare qui equitant, assidue l1bidinosiorcs c dunt Θ An caloris agitation 1sque caussa e ciri assiciuntur modo , quo per coitum. ocirca aetatist quoque accessione membra genitalia contrectata , agitataque plenius augentur. Quod igitur semper eo utuntur motu qui equitant, hinc fluentiore

corpore, praeparatoque ad concumbendum evadunt.

Ex equitationis usu veneris appetitum, S frequentiam incitari, norunt qu i antea equi talioni haud a1sueti,illud motionis genus deinde frequentius experiuntur. Rationem mi affert hoc loco Aristoteles, eodem modo equitantes assici dicens, ac coitu utentes: nimirum utraque in actione mouentur SI incalescunt eaedem partes ; rencs &coxae praesertim. Sicuti igitur qui vencre saepitis utuntur,pareosque illas agitant, illi magis libidinosi assidue evadunt: ita enim fit, ut quo sepius ca utaris, saepius eadem uti velis: quam rem ab aquila absumpti,& subinde rc nascentis iccinoris in Titio exempli antiqui docucre ; ita in cqui tantibus contingit; quo enim frequentius Equitant, maior veneris insurgit appetitus. Rationem autem explicat adluic melius Aristoteles: sed antea illa proponit, eho e τη επι-

quoque ae lane membra genitalia contrectata, matque=knuta augentur. Ille verbmon videtur agnoscere participium , ω illa eontrectata, agrataque, quae magnum

momentum hac in re ficiunt, de suo addit, ut senim quem putabat exprimeret: SI sane veriun fortasse assecutus cst: nimirum apparere poste quod modo propositum erat, vir ὁΩque eodem assici modo; quia procedente aetate utrisque partes hae augentur, & maiores fiunt,ratione scilica motus& caloris, quae utrisque accidere citaein locis dicta sunt. Iustinianus pro rcponit fortasse de solis equitantibus liaec intolliguntur, hoc sensu: quia equitantes ita assiciuntur ut coitu vientcs, contingit ut cX cqui latione tale ginitalia magis au autur, sicuti nimirum ex coitu fit,etiam in non coeuntibus, quam rem dixit Auiccianas Ir. Fcn I II. canonis his veneris confortat hoc

membrum, o faeis ipsem lacertosum, o in est, Amisso autem uestis imum, σ rarefacit. Tum concludit Aristotcles rationem liquidius explicans.Quoniam igitur aequitantes motu illo assiduo utuntur,qui partes genitallas calcfacit,ac dissatat,apcrtis mcatibus, lubrico defluentiore corpore, attracto semine alagendi libido, viaque facilis de expedita struitur ad

concumbendum.

210쪽

18, IULII GVASTA INII XIII.

Quare concumbendi facultatem dari per aetatem cum coeptum est, corpora in te olent: prius autem ante pubem non ita olent, nec viri nec mulieres An quoniam quae incocta sunt, tum siporcs laagent deteriores:aut enim acidiores,aut salsiores, aut amariores: tum odores reddunt foetidiores.Con tra quae concocta,' maturaquc sunt, sapores aut dulces, aut minus amaros,& odores suaviores praestant, aut certe minus insuaues. Patet hoc in omnibus tam terrae stirpibus, quam animantibus ipsis. Detractis autem quae matura , concoctaque sunt, caetera cruda relinquunturivi & in cinere, portio- lne dulci consumpta, puluis amarus relinquitur. Et sudor quoque salsus eadem de caussa est. Calor autem naturalis semen genitale concoquit: quod quamquam exiguum est, vim tamen obtinet maximam : quippe quod ex multo admodum, tam exiguum constitutum sit. amobrem ubi id secessit, resoluimur magna ex parte vehementius, atque refrigeramur : itaque humores incoctiores redduntur, patefactis meatibus propter seminis excursum: quo fit, ut sudor ob cruditatem & salsior, S: foetidior tunc sit, quam in puerili aetate. Qui d si cui forte talis natura sit, ut partem subsidentem sudoris habeat foetidam, huic magis, magisque res innotescet, ac praesertinaci ci idem in locis, quibus & caeteris maxime consstit, velut in alis.

Gravis odor de quo in praesenti problemate loquitur Aristoteles, ut a Graecis se ita a Latinis hircus, caper, de capra ditiis ci Fit autem cum primum per aetatem concumbere posse adolescentes incipiunt, scilicet pubertatis tempore, non ante ipsam. Eil autem sicuti s cribit Censorinus libro de die natali capite iv. in secunda hebdomade incipiente tertia:quo tempore etiam illis vox fit crassior,b: inςquabilis. Appellantur autem eo tempore adolesccntcs hirqui talli, & hirquirallire dicuntur, seu a voce, quae non absimilis hircis rimc redditur , ut docet Alexander libro primo problematum cxxIII. in quo huius mutationis vocis caussam reddit,stu a graui hoc odore,de quo propositum cst problema,quod unc corpus hircum olere incipiat, ut ibidem ait Censorinus: id autem a Gnrcis dictum est quod nonnulli LatinE , hircire reddunt. Aristoteles libro vir. de histor. ani malium cap. I. & quinto de generatione cap. vir. a voce verbum deduci arbitratus est non ab odore. Atqui clim uno S eodem tempore haec contingant, ut 5 vox immulctur,& grauis odor halare incipiat, iure ad utrumque reseratur. Cur igitur eo tempore grauis hiCodor apparere incipiat, non ante, quaerit Aristoteles in praesentia.Caussam autem omnem roscri in humorum cruditatem, quae eo tempore, non antea viget. Primum igitur docet, incocta omnia seu cruda, tum sapores habere deteriores, tum etiam odores:quippe odoc

affectio est a sapido proueniens,unde lapides inodori quia insipidi,tigna contra odora quia saporem continent: odores igitur saporibus proportionales; qua omnia leguntur aptaclAristotelem libro de sensui de sensili capite v. scd & apud Theophrastum eadem habemtas libro vI. de caussis plantariam cap. I. cuius haec verba sunt: φ, ν ἀ- τε id ὁ κῆς, eis me; τοις ἐκάraskioccst.ea demst λθ visisse odoris secitio et sed ne