장음표시 사용
191쪽
ARISTOTELIS PROBLEMATUM SECTIO IV.
De H ad rem venerem pertisunt, THEODORO GAZA Interpreter
Qiram ob caussam qui concumbit, & qui moritur oculos attollit: qui autem dormit submittit 3 An quod de parte sui periore calor exiens, eodem oculos vertit, quo se destexerit:per seminam aut tem deorsum se colligit,itaque codem conuertit.Clauduntur vero propterea loculi, quia humiduas deficit. .
In veneris usu,in morte, & in somino, oculi ab eo situ dimouentur, quem prids obtinebant , alio tamen inter se,atqueacleo contrario modo; nam in coitu, & in morte, sursum, in somno autem deorsum submittuntur. Eius rei caussam quaerit hoc loco Aristoteles: di scit autem ideo fieri, quoniam in concubitu calor, M spiritus nostri corporis, qui totus eo tempore commouetur, ad superiora vergit: quo autem vergit calor & spiritus, eodem traliuntur partes, in quibus calor,& spiritus maximh abundant, tales autem ocuν sunt: ad illos enim plurimum animalem lucidum spuirum e cerebro proficisci scribit Galenus Comm.Iv.in v I. de morbis vulg ribus tex.x xv II Latque etiam vir.de Decretis Hippocr. oc Platonis capite v I. Quinimo nec in ventriculis ipsa tantam animalis spiritus copiam coni meri, ac in oculo eodem loco V I I.de Demetis assimat.In morte similiter,cum ad evi tremum redacta res est, Calor& spiritus, qui antea ad Cor, tanquam ad arcem confugi bant, eo tempore veluti desperata salute, illam deserentes, ad partes supernas, quo natura illis stus est, fugam moliuntur & inde si sum oculi tralaintur. In somno contra calordeonum vergit, nimirum ad corac ad partes internas: quamquam enim primum, in caputi ascendunt vapores somnum arcesserues . inde tamen ad cor reflecti , inim alte homo dormit, Aristotelis sententia fuit, sicuti patet ex libro de somno de vigilia, quem locum adduximus superiori semone ad problema xxvi.Aduersus has rationes obiicit Aponensis, nam lan coitu partes in ores excalfieri necessc est, ut habuimus superiori sectione problemate xxxii .eo lorur nisuebuntur calor & spiritus, quorum beneficio illae partes iudalescunt, in i morte similiter, ad cor tanquam ad arcem confugiunt lora spiritus merito; cor enimi primum vivens, de ultimum moricns est, ut scribitur secundo ae generatione animalium X capite Di by Corale
192쪽
capite iv non igitur sursum, sed deorsum tum in coitu , tum in in oculi nunquiuii tui. Res iidet idem A mensis, Arithotelem de motu caloris 3e spiritus rem conre t i io modo accipere, ac in obieetione is dictum: ex quo totum tempus tum mortis, tumi venereae illius actionis, in duo distinguit, inithim Ac finem, seu tempus quod ad si tem est: nomine autem mortis, non vltimam illam animae disicessio ni intelligit, qtuem ' mento fit, sed tempus etiam ali Fod praecedens, quod latitudincm babet. Igitur inii triactus venerei spiritus& calor vergunt ad inferiora, partesquerissas excalfaciunt, mox vero illinc impetu facto, cum instat seminisexitus, ac iam exit, ad superiora st conuer- I tulit. . Cui rui argumcnto etiam esse possunt, genae M aures, M tota facies, quae ro tempore incalescere, Ec rubescere maxime solet. De morte eodem modo solii itur,declarataque tres et , dum rationem exponetemus, antea nimirum relagi 1 caussa , calorem & spiritum tendere ad cor, at desperata salute, arceque derelict3, alio vergere, &ad superioni, cu- lius rei etiam argumentum esse potest raritas de imbecillitas pulsus, quae in animam agenti- lbus obseruatur , sicuti etiam Miminuis Avicennari δοπ-An quod ripari omne. Adverbium, ἀκουειν, quomignificationem de loco, ut Grammatici loquuntur, habere llet, quomodo etiam vertit Theodorus, libenter sum .'rem11gnis trone per locum,ut non lloeam unda calor egreditur,sed quem trast,& manat,eo intellimemus. κλεαντα δεοι-ciauduntur vera propterea oculi. Haec additamentum quoddam esse videi miris non enim perspicio quid propositi problematis solutioni conserant: sed 3c illud dubium
i virum ad singula propossita membra Concumbentium, morientium,& dorm entium rcs: rantur, an ad Itoc postremum tantum,in omnibus enim claudi oculos verum est. Aponc n-
sis ad postremum referre videtur: tum illud adhuc dissicilius, quod fatis pcrspicue verba sonant, humiditatis defectu claudi oculos: nam in oculis eorum qui multum pota ucrunt, ivt dicit Aponensis, non deficit, sed abundat humiditast atqui illis de claudunttir oculi, M ipsi multum dormiunt. Praeterea qui naturaliter oculos habent humidos, somniculosbs a lPhilosopho iudicari idem Apontilius scribit: significat autem . vii cxistimo, Aristotelis llibrum de physiognomia, in quo tamen cum somniculosorum alia tradat inescia,hoc sanh, in illis quidem quibus ego utor Aristotelis exemplaribus, non extae. Sed addamus ex Galeno vi. Aphoris. MI. siccitatem adeo non essic re ut palpebrae claudantur, ut potius contrarium operetur, Zc ne perfecte chiudantur essiciat, sicuti exsiccata coria dissiculter e tendi videmus, quemadmodum scribit epto Galmius. Praeterea in catocho,quod symptoma oritur a siccitate Galeno ipso teste, aegri habent oculos apertos ac telasbs, ut scribitii militer Galenus comment. ii. in primum Prorrheticorii m. Obiectioni rcspon&t Aponensis, nomine humiditatis non intelligere Aristotelem humiditatem quamlibet: sed certam quandam, cui calor innititur,quaque evanescente, calor qui palpebras extendit, se
lecti im cui innitatur non habet: hanc autem esse humiditatem tcnuem, qua luc promprccxtendatur, non viscidam, &crassam, illa autem carere vinolentos: ncc vcro eand mcxsiccari oportere, iam enim oculos apertos detineat, scuti fit in catocho, S: sicuti cui
tam adurendi febre vexato accidisse scribit Aponensis, ciu ob exsiccantem calorcm,ailchcorrugatae sunt palpebrae, ut in posterum illas nunquam clauserit, scd perpetub tanquam lapus oculis apertis dormierit. Igitur huius lium iditatis defectu, in sonatio oculi clauὰi di. Cuntur : eo enim tempore illa una cum calore , deorsum Ze ad partes infernas descenditunt morte autem, S per veneris res, si ad hanc etiam illa verba referenda sunt, humor sanhi cum calore haud deorsum vergit: sed e trario modo,sicuti die tam est in illis eciam idem humor cum calore abit. humiditatisque defectus itidem contingit. Porro autem huius eiusdem accidentis caussam, siue dormientes, siue morientes, seo concumbenses spectes, potest etiam ad imbecillitatem reseret, ad quam Galenus vi. Asioris. eorundem ocul rum aprationem refert: qua enim imbecillitas mouentis facultatis non potest deorsum palpebras demittere, unde apertio r eadem similiter non potest illos sursum attollere, unde obseratio: porro tamen haec imbecillitaxi calori absentia fit, ut iam sese eodem reuoluamur. Sed & proprie in coitu, ratione sumniae voluptatis, ne ab obiectis diltrahamur,l fieri ut oculi claudantur, de clausi detineantur, probabili ratione puto etiam nos posse
193쪽
Cur iis qui rem veneream immodice agunt, oculi, S: clunes manifesto subsident, partes, cluarum alterae prope, alterae procul a genitalibus absenti Vtrum quod in i plo etiam coitu partes hae perspicue collaborant, cum rem studiosius ipsae persequantur, & se cogant, ni tanturque in femine emittendo. Itaque quantum alimenti facile liquescere poteli, id pressum cxtruditur. An quὁd obcalefactae praecipue contabescunt. Concubitus autem caloris agitur facultate, eaque maxime sentiunt calorem,quae in agcndo commouentur. Oculi autem partesque sedi proximae perspicue collaborant.
Haud enim fieri potest ut semen profluat, nisi partes cogantur illae, nisiq;
oculi demittantur: quippe cum partibus his coeuntibus humor quasi manu , cx Vesica prematur, oculisque coactis cerebrum sua dimittat. Ocillos vero & locum his proximum, Vim ad procreationem maximam obtinere, docent illinimenta, quae mulieres tam steriles, quam foecundae experiuntur, ut pote eum vis aὸ semen transmitti hinc debeat. Sunt autem & oculi, α renes omnium pingues, atque obesii: erso quod partes hae rem veneream essteacius adiuuant, caloris participes sunt,cuius tabifica vi extenuan
tur, multumque sui succi ad semen excerni patiuntur. Calor enim s si corpus
vel pingue non est, vel f pingue quidem, ted non tamen laborat in aeque li
quefacere nequit, ut late in ventre patet. Renes tamen omnium maxime
sentiunt, quia in vicino positi sunt. Et ipse quoque scininis transitus, cdmper ea loca perspicue agatur, extenuare procul dubio potest: adimit enim, non addit per suam istam propinquitatem.
Cum oculi Ze clunes partes lint inter se admodum distantes, nec ulla assinitate codiunctae alteraeque prope, alterat autem procul ab ea parte ablint, cuius opera venus mercetur; iure quaerit Aristoteles, euris praecipue ab eadem re, nimio scilicet veneris usu fatiscant,& collabanturi quam rem habemus etiam apud eundem Aristotelem libro II. de gener tione animalium cap. Vir. ad finem, ubi&caum reddit: cuius verba paullo poli adducemus. Hoc autem loco eius rei duas affert rationes: Primum enim illud fieri scribit,qu niam paries hae utraeque in coitu perspicue,5 maxime laborant, te defatigantur: dum enim in illo munere ad seminis excretionem moliendam concurrunt : illis crenim eo in opere ob compressionem seu nixum qui in eisdem partibus accidit, fit expressio alimenti , quantum sane liquari potest: hax autem ratio melius declarabitur paullo post. PorrbΤheodorus eum illa scribit, iam rems iasis ina postumuur, se cogam, mramurque i mine emineia iam non Aristotelis orationem conuertit: sed paraphrasi eam cxplanat, uni eo enim verbo illa Aristoteles complexus est, cuius oratio ita habet : I q-niam in ipse ua pers M M talia ram, eo in opere adstminu presectionem eoMurrentes ' Sicuti vero hoc loco abundauit Theodoriis, ita defecit paulld post duas voces omittcndo ianin Anc , quae ad sensiim non parum faciebant ; itaque addendae sunt, poterimusque ita locum conueneret Itaque Hioc maxime ob eo refunem exprimur, Pantum numenti facile liquari potest. Haec nuem omita ad formam syllogisticam redacta ita melius patere poterunt. ρομ. i
194쪽
tes maximE conmmant ad opus vene Im,seminis proiectionem adiuuantes illae maximEl iborant : oculi & clunes sunt huiusmodi, illae igitur maximε laborant. Maior propos tio ex eo probatur, nam quae partes in illo opere maxime concurrunt, seminis proiecti nem adiuuantes, illae id essiciunt nixu 3c expressione alimenti; quae verδ nixa& expressit ne alimenti id essiciunt, illae maxime laborant, quae igitur partes eo iii opere maxime Co currunt seminis proiectionem adiuuantes, illae maxime laborant: minor autem probatur mox, pol quam alteram rationem attulit, quam subdit per ea quae sequuntur. ἡ δm θην mHμνα--M . An quod Acales Ia praecim coma bescunt. Altera ratio, ut dicebam , quae petitur a calore, sicuti modo proposita a nixu Ec expressione. Primum autem lego , sicuti excudendum curaui, non , ut habent vulgata exemplaria: ita enim legisse videtur Theodorus, & reponit Iustinianus: non tamen
putem, participiam hoc intelligi particulatim debere de partibus propositis, stilicet de oculis Se clunibus, sicuti facit Theodorus, qui vertit, , sed absolute enuntiationcm proferri, quae est minor syllogismi propositio: ita enim ratiocinatur Aristoteles
quaecunque maxime incalestunt, illa colliquantur, partes per quas venuS excrcetur, m
ximh incalestunt, illae igitur colliquantur: minorem probat hunc in modum: partes quae
mouentur eo in opere, maximὲ incalcscunt, at illae per quas Vcnus excrcetur, mouentur , illae igitur maxime incalescunt. . a ἀφροδιmασμὼς Θερμὰ - ωncubitus autem caloris artarfacultate. Theodorum puto Iegis non ει--α, sed , quo modo quamuis nos excudendum curauimus , vulgaram tamen lectionem ferri ponia puta mus,sive cnim dicamus, caloris beneficio peragi concubirum, siue ex concubitu creari ac gigni calorcm, ad propositam rationem aequE conducit. οἱ-e - HV - . - . Oculi autem partesque, i una.Iam probat minorem propositionem rationis,quae primo loco adducta est, ut perspicue apparet ex verbis, quae cadem omnino hic repetuntur. Cur vero altera ratione interposita, in hunc locum probationem illius propositionis dis bal erit, fortasse illia caussa sit, quod ad eandem secundam rationem comprobandam, illa etiam conserat,suntque enimuero utrique rationes satis inter se similes:de forte una tantum sunt, corruptusque est leuiter locus ad illa verba, quae initium alterius rationis continere , iden
tur:sed quando exemplaria nillil nos adiuuant, μ' est ut de immutatione aliqua cogit mus. Probat igitur Aristoteles minorem illam propositionem, Ut dicebam, nimirum oculos , de panes sedis proximas mani sestE in coim laborare; non enim fieri potest seminis cmissio, nisi se cogant partes qdae ad sedem attinerit, 3c oculi demittantur, hoe est conre tantur, oc constringantur: id cnim valet hoc loco, it Glaadu ν,Latine demutamur,ut arparet ex illis quae sequuntur , ηοτων ο αλε ν σωναγουμ, quae Theodorus reddit, oculisque coactu ; contractici autem seu coactio haec, non nisi cum labore seri potest: praecedit au-lcm illa motum qui ad superiores partes fit, de quo dictum cst in praecedenti problemate, in quo tamcn illamet vox non eodem prostus modo accepta est. Liquidius autem explicat Aristoteles, quomodo partium illarum defatigatio & nixus, minis cicctioni constrat: nam partibus his quae ad sedem pertinent coeuntibus, de coactis, humidum, quod inibi
est, tanquam manu ex aliqua vesica cxprimitur; dc oculorum coactio seu constrictio, ex
cerebro idem humidum citat.Potia ex cerebro ad maris genitalia defluere semen, filii v tus Philosophorum opinio. Ita sensit idem Aristoteles sectione x. problematum LM. 3ca bi,Plato in Timaeo, de Hippocrates in libro de aere, aquis, δἰ locis, ubi de S this loquens,
qui sibi remedi) gratia utranque venam post aures incidchata dicit ca mcdicatione eos pc dore se ipsos,aut sicuti alij Icgunt, corrumpi scarca. Vetus enim iii ix sectis similitatem imduci: id vero qua ratione eueniat, explicat inlitrio de Genitura his verbis. ulmus que iuxta nures ve secta seunt, hi coeunt quidem se inituram emtuunt,vcri m modic- . o auulem, ae insere dam. Namm rimageniturae pars a capite iuxta aures in spina m media praeeis: Ipse tem transitus ei incinctum instacta eonselidati es. Qi iatri Hippocratis sentcntiam
habet etiam Avicennas libro IrI Feri xx.trin.itii primo, cap.IN.cui quum alia quaedam adtadat , rei propositae non inutilia, operae piet itim duxi cius vcrba reflane, quae ita habent: Et Hippocrates quidem dixis insese intentionibus, quod plurimum mare thprematis essex centra: se qaod defendit ex duabin menis,quae sunt post ambas aures: π propter hac absitandit phlebotomia/Mrumgenerationem, ofaeis incurrere tensitatem Hre neui. earum la Diu, comissat μαι chae, ut non elongentura rerebro, o qua ei uianturisatis longor, quare aliena rure muris fiuinsanguinis. serenuertereturim perueniunt adnuerim, deinde ad renes, postea advenas, Pamnium ad teIticulos, ct Galenus quidem nonsciuit an facias incurrere messo harum duarum v narumperilitatem, an non. Mihi verum videtin, quia non oportet visit stema ex cerebra seto,
195쪽
COMMENT IN IV. SECT. PROBLEM. 16'
, m. oentis mera o istam his fluximum vim ad procreationem max-am obtinere. Sequitur ad
ostendendum plenius, quare ex pinibus capitis oculi precipue in coitu afficiantur. Ollendet autem dc magis distincte paullo post, quare & loca sedi proxima afficiantur etiam. Dicit igitur oculos ita affici ; quoniam ad ge rationem vim maximam illi obtinent, ut ab ipsis in semen virtutem derivare appareat: quam rem probat experimento illo, quod de mulieribus iamitur. Cum enim experiri volunt aliqui, utrum mulieres foecundae, an steriles sint, illinunt oculorum angulos eluctura aliqua, exempli grati croco aquae immixto: qubd si ex ea illinitione oris saliua tingatur, dicunt illam foecundam, sin minus,sterilem. Id vero qua ratione sat, plenius docet libro secundo de generata minialimn cap. VII. quo loco etiam hanc oculorum praecipi iam facultatem ergo semen,pluribus urebis proponit in
hunc modum : Mulures autem probantur mys quae a Mentur,nnmmmflodores exmnsecus a
parte moriora appositi, peraranseant urique μου fritin locum, SI assiciant liali turru ex νι coloribus , qai illinuntur oculis ,si saliuam tingunt, qua in ore se nam Hst haec ita fiant, meatus tam ροωper quos excrementum decedri . confusos, obse os , o obcareatos esse sitnificasar indes enim oculorum maxime omnium locorum capitisseminalis est . quia paret, eumflia ipse per couum ven reum manifeste immutetur, o usu immadiso rei venerea, ocaesi aperte iangueant. or sub eam: caussa est quod natura genuura ius cerebro est, vasa enim materia eius es, calorque adsentiatius. δελοῖ ἡ τυν --.ων ὐ a μων. docem urinimenta qua mulieres tam fleriles, quam fecundis experiuriari Sensus Artitotelis vcrborum est: ex illini mentis probari mulieres, utrum necundae, an steriles sint, velocum cxponentes diximus: quod inanifeste patet ex vorbis adductis ii de generat anImalium. At haec Theodori Latina verba, nisi valde improprie,&praeter Latinorum usum sumpta, magnaque vi illis adhibita, eum sensum exprimere non possitiat. Sed AI eundem II. de gentratione lociam, quod a Theodoro non ita perspi- , eue iuxta illum sensum fuissetconuersus, cum eum modo adduximos,denuis transferre ibbuit, sensum quem diximus, quemque Aristotelis verba manifeste continent, perspicue reddentes. πιονα θάμφοντα ει ιν . Sunm autem o Mati se renes ommumpingues. Theodorum ivitii, α, ut habebant vulgata ex plaria, sed Φιλα legisse pin cereo habeo. Antiquus tamen interpres vulgatain inionem sequutus est, quam Vt retinerem, ipse quoque multa cogitaui: dc sane quod ad hanc sententiam pereinet, illa mihi videbatur, retinendo etiam voccm et tinet, non prorsus incomnicula hic recipi & laeum habcre posse, si ad princedentem n ras vox reserretur: rcliqua etiam procedebant,usque ad illa quae sequuntur, sera si άν -- ωιον 3: luc enim quomodo ad priorem illum sensum accommodari possent, ubi de pingui aliqua re nulla fit mentio, quae fit in his a quibus illa resipiciuntur, aut quomodo superioribus necti possent, ego sane non poteram videre. Adl si igitur libens lectioni doctissimi viri .Cum enim superius Arithoteles docuerit, cx oculis&sede multum' secedere in semen, hinc partes illas valde labefactari, quod erat primum Noblematis ino stitutum 1 ostendit modo, easdem partes conditiones habere, ut quod dictum est contingere facile possit, scilicet ut ex eis multum in semen secedat, ipsin; ut labefactationem recipiant aptae sint:tales autem apparent:nam in omnibus hominibus pingues de obesae sunt: quae autem tales sunt, sic affici possunt ut dichium est: quod liquidius explicat colligens ex
dictis, quia hae partes in concubitu multum operantur, multum etiam easdem incalescere, sicuti superius dictum est; caloris autem vi tum extenuari ι tum eX mi multam materiam , quae in semen abeat: id autem fieri posse, quia pingues sunt, sicuti antea proposuit: nisi enim utraque haec concurrant,ac aut sola defitigatio sit absquc pinguitudine, aut sola pinguitudo absque defatigatione, non similitcr humidi colliquatio, & dissolutio fi
ri poterit; quemadmodum vcntris exemplo docet: hunc enim, qu ia non ita Iaborat, etsi pinguis sit, continet enim omentum, quod totum cst pinguedo, nop potest tamen lique- faccre caliditas: ita vect in coitu non laborare existimandus cst, etsi in multo motu eo tempore constimatur, quia longi iis abest a seminis transitu,quam partes posteriores. Αpone11sis autem aliam etiam huius rei, cur non dissoluatur, S liquescat ventcr, rationem ad hunc locum affert: quia scilicet magis terrestria,& frigida sunt illa ventris pinguia camtamen ego in Aristotelis verbis non agnosco. is τε e οριμ m. est oculi se renes. Vocem choc reddidisse puto Theodorum, renes, Cum proprie, anam, aut mem significci, ni minrum intestinorum initium ex parte inscriori, ut conueniret illis quae sequuntur, μ' οἱ ri φροι,' renes tamen. Atqui Illa, caloris parturpes seunt, melius reddamus, participes fiunt, dc l
196쪽
'ab illis, euiin ta ea vi exunuantur, iure tab eam tollamus, quo nec habet Graecus con--tus , nec elidetat sensus. Post haec leuem quandam stus nonnullorum huius loci verborum immutatioi em quae subiit, proponere volui, quando illisnihi quidem totius locissensum videatur expeditiorem faciliorem reddere: nam ciun viderem illa, αν- ον, longilis abesse quam ut commode respicere possent mο,α superius positum: S partic tam ο- vellem ex proxime dictis inferre aliquid, quod non faciebat, existimaui omnia haec verba, β, oia His συνεργίου Gι-- ἡ ωριώ-M' I, ο ταυτ ,-ψ σ-- κός πολυ ὐή - δε in , illicis collocanda post vocem --: Cum post haec apponenda, quae de octilorum. & renum pinguedine dicuntur, ut locus totus ita legatur:
adsemen tr misit bim debeat. IUM quia partes hae rem venere picaem assiuaant, eadoris participes fiunt, ex eo autem ipsa attenuantur vel attenuatur, scilicet materia J mustumque materia alia stemen excernισαν. Sunt autem ambo, o renes, o omis omnium stmper pingues:
ventre contιngit. M . aeque liquefacere. legendum es, sicilii ex Iullinia reposuimus, non Micii, cui nulla subest notio, tum ex tralatione Theodori, & antiqua,tum ex sensti ipso liquido patet. ἀα' ω--. Miam μά - era νρντ . Renes tamen Ommum maxime sentiunι. Proprie renes affici do t: quam rem de oculis itidem superius secit: rencs autem hic appellat, quod initio problematis paullo anto aominauit, id- qtie ob eam rationem ut puto, quia cum singulis illis nominibus singularis aliqua pars ab Aristotele haud intelligatur: sed communis quaedam ad posteriora spectans, quiae inconcubita laeditur, ideo variis nominibus appellatur. Vnde Sc mox communi etiam nomine illas compraehendit Aristotcles dicens, τους πος- hoc oth, per ea loca. Oniam igitur partes hae labori praecimae sunt: quippe seminis transitus per ca loca fit, sentiunt maximὸ Se assiciuntur ν vicinia enim ac tramitus ille non quidpiam apponere,sed auferre potius potest: ex illis nimirum partibus materia ad semen secedente,sicuti dictum est. Quomodo autem per ea loca fiat seminis transitus, quibMue itincribus ad exitum rueniat, erumpatque semen, ex anatomicorum libris plenius disiccnda res est, presertim ex Galenci libro xiv. de via partium cap. IX. r-Mμνει. extenuare procul dubia rest. Graeca sonant: ma estissime, seu admodum peroicue potest extenuare: quae maiorem adhuc vim hab int, quam . proculdubio: At paullo superius, ubi ,periheu a Theodoro positum est, in illis verbis, ti mper ea loca perstuue Natur. adverbium illud in Gnaeco textu desideraturi
Quam ob rem & qui concumbunt, disi adones, qui re minimc Utuntur Venerea, in acumine oculorum offendunturὶ An quoa alteris ob libidinem, alteris ob excisionem, partes superiores plus iusto exsiccanturi quod pers cuum in iis est, quorum opus exquisitus administratur: aspectu S autem tale est. Humoribus vero deorsum duistis, superiora siccari necesse est. id igitur nimirum concubitu fieri patet. Spadonum autem crura imumescunt, dc alui faciles sunt, utpote cum deorsum se humoris copia seuocet.
Cum illi qui utuntur rebus venereis,& eunuchi qui eisdem non utuntur, laac soldem re admodum dissimiles sint, cur oculorum hebetudine conueniant iure quaerit Aristoteles,l cum dissimili atque adeb contrario modo ex dissimili, atque contraria caussa eos assici pari esset. Caussam igitur proponit Aristoteles , quae vicique communis est, & in qua ambo i conueniunt,nimiru exsiccationem: c autem ab aliis quae contraria sunt,o riginem ducit.
197쪽
TiIta proximh de immediat Erivvaiunt,ab eade caussa est essectus Non proximε auicin & mediate a contrariis eundem ricta io, nillil est absurdinauod alibi etia adnotasse memini. Ait igitur Aristoteles, primis illis ob nimia libidine partes supcriores exliccari: pollerioribus autem his seu cunuchis ob testium excissione Illi enim eunuchi dicuntur, quibus pars illa exsecta est, aut etia qui sino illa nati sun*hoc enim nihil intersit dummodo illa priuentur.Diximus autem summa libidine qua Grice dicit Aristoteles λαγ ια'quia etsi moderam coitum vox illa aliqua lo significet,immoderatum etiam ab illa significari tum ex Hel si lito constat exim etiam ex alais,qui Xenophontis locu proponunt: ac prisertim ex Hen- iraeo Stephano qui Philonis de vita Molis testimonia duo adducit: quare cur lianc signi l ficationem illi voci negaret Mercurialis,caussa nulla crat, a quo etiam ex li loco apparcti non omnino iure fuisse dactum,Theodorum eandem vocem λον ιαν pro immodcra o Co-l itu semper sitisse inter clariura,cum hoc problemate eam, likδnem, reddiderit: quae cane vox coitum immodoratum non necessariό significat est enim dc libido moderata quum ismen, ut puto,ea sigilificatio magis huic loco cocueniret, quam quibusdain aliis quibus ita
conuertille videtur:etsi enim veneris usus omnis exsic do on tamen omnis oculosit aciem hebetati sed qui immodcratus est: sunt enim quorum valde hinudum oculorum rempe tramentiun exit .ando adco non laedat, ut etiam iuuci; qui tamen si eadem venere imm deratius utantur,noxam ir1dem lentiunt. Cum igitur insiccationem patiantur.tima venere utentes, tum eunuchi,videndi autem mitin s magna ex parte in humore coni stadiest enim oculus ex natura aquae sicuti habemus apud Aristotelem in libro de sensu, A sensili ad initium, d alibi,minime autem ex natura ignis sicut lexistimuerunt nonuli ex ptii cis uec imprimis ipse Timariis, cuius opinionem habemus apud Platonem in Dialogo ciusdemn minis, ratione fit,ut a re quae eo muneriinc instrumento, quod ex humore totum pene constat, aduersathir,nocumentum percipiat. Nocumenta quidem perciplut alia eunuchi ex eas dem sit periorum partium exliecatione: quidentissimun tamen est in actionibus quae ex-l quishae admodum sunt, mireque exquisita facultate ad ea abseluenda indigcnt,cuiusmodit visio est, quae multos lucidos, aetheresique spiritus ad eam rem desidcrat. Puto autem, Theodotiun non Οαν τὸ εmν , sed- legisse, quo modo novella locuIII accepimus. x -l-3-ham Ain veri deors--Ostendit quomodo tum in eunuchis,
tum in venere Hentibus superiora exsiccentur: quia nimirum humiditates ad partes inseriores trahunturi&anh quod pertinet ad concumbentes. notam esse ait tumiditatem duci ad partes infernas, cum a cerebro ad genitalia descendat: de spadonibus a cm probat nam M illis crura intumc cre videmus, eo nimirum a panibus superioribus translata humiditate, Maluos solui ab eiacm caussa humectatos de laxatos. Atque haec quidem de partium superiorum siccitate in cunuchis ita lib Aristotcle dicuntur, quae tamen non facile dixerim quomodo cum illis conueniant quς scribuntur a Galeno vi.aphorismorum xxviii. eouehis caluitium non accidere propter temperat irae humiditatem, cum caluitium passio capitis sit,& partium superiorum:quibus itidem c5sonant,quae dicuntur ab eodem Galeno Commentiaiian vi.de morbis vulgaribus rex.primo,capitis cutim pueris, mulieribus,& euauchis humidam esse suis autem irrunodice aridam.
Cur homo cum concumbere posse incipit, tunc pubescit, caeterorum autem aut uranti uin, quae pilis teguntur, nullum tunc pubescere incipit Z An quod per aetates mutari animantes in contrarium solent. Vox enim grauis de acuta ossicitur, & nuda quae ante fuerunt, hirta redduntur. Vnde etiam
animantes a primo natali die hirsutas, enudari debere tunc, non gensescere constat, cum semen habere incipiunt: sed ita euenit, quia quae semen etandunt, sicciora fiunt & laxiora: quibus de causis pilus oritur: quod inde sane
198쪽
patet. Pilus enim neque cicatricibus, neque pueris, neque mulieribus exit, cum scilicet cicatrices spio contextu non raro inducantur: pueri mulier es. que corpore humido sint non sicco.
Hoc problema duas liabet partes.Primum cur homo solus ex caeteris animantibus,tunc incipiat pubescere,nimirum pilos circa pubem,aut pectinem emittere, Cum cria concumbere posse incipit; tum cur eam rem nulli animantium alii, quaecunque pilis ves iri solent, accidere videamus: quae enim natura pilis vestiri non solent ι 6 pisces, & serpentes, illa aquaestione excluduntur. Contingit autem hic pubescendi effectus ea aetate, quae eodem etiam quo pars illa nomine,pubes videlicet appellari solet, nimirum mulieribus ad annum duodecimum,viris autem ad decimum quartum. Quaestionis autem solutionem quandam communem primo tradit Aristotcles, deductam a mutationem contrarium statum, quae lsingulis aetatibus in animantibus contingere solet: tum proponit alteram; cst autem com- munis haecmam cum singulae aetates immutare animantia soleant,iure aetas qua seme emitti posse incipit,quae aetatis mutatio est, immutat & ipsa;cum igitur nuda essent, pilosa redduntur. Probat autem ex aliarum etiam qualitatum immutatione, iure eo tempore quoque fieri circa pilos immutationem: nam & vox de acuta fit grauis, citius caussam ha -lmus apud eundem Aristotelem sectione x i .problemate xv i .& quae nuda erant, pilosa fi uti lhaec autem si de homine dicuntur,& asseruntur probationis gratia, iam sit idem eadem re lprobare nisi dicamus haec non intelligi de pilis pubis,sed aliarum quarundam partium quae laetatis huius immutatione alicubi recens oriuntur : sane vero in auibus ob aetatis immutationem oriuntur plumaemon tamen de illis, aut de ea aetatis immutatione crediderim Aristotelem loqui. .id autem si dicamus, tum haec, tum quae de voce acuta in grauem immutata addum sunt, non esse probationem, sed conclusionem ex uniuersali illa ratione ablimmutatione petita scilicet ab aetate immutari animalia, & ex hoc contingere, ut vox de acuta fiat grauis,NI animalia de nudis fiant pilosa, nimirum ea pubescere,quod erat propositum in problemate. ταραγνε ες. ωnde animantes a primo natabie hissatas. Colligens soluit alterum ex membris propositis:apparet autem collectio seu illatio ex particula Aquam Theodorus reddit, unde , euidentius tamen in Graeco textu haec ita sonant. Manifestiam Utur quod illa quae a natiuitate hirsuta sunt, denudentur utique minimε hirsuta reddantur. Et sane huiusmodi particularum usus, quae sensum mirifice adiuuant ac illustrant etinendus utique sit, quod tamen a Theodoro qui sermonis elegantiam diligentius quaesiuit, saepius omissam fuisse video. Soluit igitur Aristoteles alterum ex membris propositis in problemate; pilos enim ea aratis immutatione nulli sane ex aliis animantibus loriri par sit, quum immutatio in contrarium statum deducat, animalia autem illa ab ortulnaturς pilosa sinit nudari igitur potius debeant,quam pilis vestiri,cum ad eam aetatem per-lUCuiunt, qua semen omittunt. Tum propriam rationem proponit Aristoteles,ideo illa aetate qua semen emitti incipit pubescere homines dicens, quia tunc sicciore laxiore comporis textura homines fiunt,quam antea cssent: ita autem cute assccta,facilius promptius exoriuntur pili; cum locus erumpendi pateat fuliginibus, quae piloru materia sunt.Ostendit autem rationis adduistae veritatem, nempe in si1ςcioribus, & rarioribus locis oriri pilum inductione quadam; nonnullaque proponit , in quibus ob earum conditionum defectum pili non oriuntur; nimirum cicatrices, pueros. 'mulieres: in cicatricibus cnim nimiis spissa & coacta caro est,unde sicuti dicitur problemate XIII .sectionis I X.omi es meatus O coecantur, E quibus pili se promouere solor. In pueris autem,& mulieribus superflua abundat huiuiditas. quae cutis meatus silmiliter cludit.Illa porro ad sinem problematis Q -ωμαί quae rationem continent,cur cicatricibus pili non oriantur, quam& nos in expositione modδ attulimus, desiderabantur in omnibus excusis codicibus: illa vero nos ex Iustiniano ad dissimus, quae etiam transtulit Tlieodorus. At verbeius tralatio, praeter haec alia adhuc habet, quae rationem reddunt, cur pueris, & mulieribus iidem pili minimE oriantur, quae crant reliqua ab Aristotele proposita: at haec desiderantur in Iustiniani codice . Caeterum praeter illa quae adhuc attulimus, pauca quaedam praeterea proponenda sunt ad illa verba uis dira ,habet enim dissicultatem, nam editio Aldina antiqua, Ac Basllcnsis, io in Iegunt cum negatione, hoc modo,-θ,cand cinq; negarauata particulam agnoscit antiquus interpres, qui irmassest,mn patiuntur ho illam tamen non agno i scit Theodorus qui venit fides euenit, die. Et Iustinianus eandem notis compungit,quibus' ostendit caruisse ea exempla unde lemonum varietatem depromebat. Nos san. in expol sitione Theodori tralationem secuti sumus, qui tamen quoniam a cἰraxis vcstis longius discessit,
199쪽
COMMENT. IN IV. ς ECT. PROBLE M.
cessit, mri verbum E verbo reddente locum ut script in lectora proponendum existia mauimis ui hunc modum: Imn Ummiguur quia 'ea 1 ninsere busera animaeis μή, δε-
' sis cum negatione, noηρ -- auum Mo 3auali semen enuum im faM, o laxior ex quibin pilis Dinsitur. Dubitare igitur contingit ad quae reserenda sint verba illa quae negotium exhibent. Ego sane in expositione ad homines retuli: ad quos etiam retulisse exi-itimaui Tlieodorum, de quibus problema erat institutum, reddique rationem pri priam putaui, cur in hominibus una cum seminis emittendi facultate, oriretur etiam pubes: quosanh modo absque negatione commodὸ locus lagatur: sed nonnulla sunt quae scrupulum iniici uiui Primum enim longi is inesse videntur haec verba, nec ita pilata, ut commod aut concinnE eo mocli accipi possint; tum particula, lue, oppositioitem quandam videtur indicare aduersus pri Minh dicta, Vt illa quae sequi intur, quia i siemm emittatu, μαμω seM,-laxur , rationem contineant aduMariam proximὸ propolitis, nimiram cur aetatet semini ra, ut ita dicam , animalia a tiarali die hirsuta, livid denudentur: hoc autem mil do ut apparet, iam negat particulae locus sit, Ali sensu: cisi ob aetatis mutationem, cir-l ea pilos etiam mittationum contingere par esset, qvieque pilosa a die natali sent kpilis ni dati eo tempore deberent, non patiuntur tamen hoc, quia cadem malis mutatione, se-l minisque tempore, fiunt sicciora x laxiora, qua ex re pili proueniunt: hae igitur conditio-lnes plus possunt, quam aetatus mutatio, quae uniuersalis quaedam, Madmodum remotat caussa est. Sanh autem hune cunia sensum, etiamsisl negatione retineri posse existimcn
Theodorux ita Mentimi miru contingit ut usiccis . - laxiora,Pαμ re piopreaeniunt, amae ιάdomi mine urimM. Hoc autem moti no erit altera ratio ad quςstione promisitam dii luedam silauti superavi diccbamus. Quid vero si ad utraim; rem illa verba accomm demus nam S: ob siccitat , ac raritatem pubescunt homines de semini se mala tempore , de ob easdem *Ialitates, minimc eadem mate nudantur animalia a primo natali die
hirsuta. Seu igitur cum negatione, seu absquc illa log tur locus,probi latis rati uiden-
Cur nuditas pedum obesse in re venerea potin An quoniam corpus, quod concubiturum sit calidum intus, atque humidum esse debet, quale per semnum potius elle quam per vigiliam solet: ex quo etiam celeriter, ac sine corpori, agitatione semen dorinietitibus profluit, vigilantibiis vero non sine labore prodit. Stimul autem fit ut& reliquum corpus tale existat, essedo hirmidiores fiat, atque calidiores. Indicium quod cum dormimus e-d obtepescere 1qlent, ut qua via cuni internis partibus ita assiciantur. At nuditas pedum e contrario agit: sicut enim, atque refrigerat.Itacuc sue irri- possibile, siue dissicile sit, ut res agatur venerea, nisi pedibus calidis, eam tamen nuditatem in usa concumbendi, incomi odarn esse necesse est.
Quam pedum nuditatem Theodorus in tralatione licit rei venereae ol esse 1 Aristotelis verba propra sonant, non constite. Notat autem Ad nensis, signanter dixisse Aristotelem, non contare, minimE autem, nocere, aut prodesse i quippe qui inpueret, utrum ex pri pos ins semper esse verum, sed verum semper quod proponit Aristoteles, haud mi serre , tanquam medium inter illa duo, hcesveth magis ad alterum ex exciemis declinet fieri enim posse asi quando ut nuditas pedum mitis, quemadmodum si seret quispiam
200쪽
temperamemo adeo calido praedisias in omnibus corroris partibiis,ut ob velim xeau liditatem dissolvereuir goierandi vis,&s immanestaret, ut illinit, hic.sinea dum nuditate, aut refrigerationc ad aliquam medi acritatem deductus, ab ea in re venere a vivaretur: Nimirum vult Aponensis propositionem esse accipiendam linc mi O: Propter quid nuditas pedum semper non consere in re venerea quae vera est propositioi non vera
autem liaec: Propter quid nuditas pedum semper nocet in re venerea 8 Nec itidem altera; propter quid nuditas pedum semper prodest in re venerea 3 At his ut puto supersto sunt; non enim paniculam semper, habet Aristotelesmec vero a nobis illaadiicienda.Sunt mimi quae proponit hoc loco Aristoteles, sicuti alia permulta in hoc libro, & in libris medic
rum , vera ut plurimi mimirum ut plurimumeum praestant cffcctum frustrari tamen ali quando ex aliquo accidenti possunt i nec tamen nunus vera habetur propositio. Dicunt medici rhabarbarum purgue bilem: at est qui cx eo non purgeturi an mi illis veram id circo dicemus propositionem Nutarum respiciunt dici quod optur sim fit, scurespiciunt communem quandam naturam, quae ita asticitur, iuxta quam pronuncnnt. Ita Aristoteles medium quoddam dc commune hominum temperamentum respexit Iloci cor illi autem pedum nuditatem in rc venerea obcile si dicam utra proponimus: nimi rum ut eam vel tollat omnino, vel dissicilem, S incommodam reddat, ut apparet ad finem problematis. Non est igitur ut repraeliendatur Theodorus, quod forte quispiam ex Aponensis obseruatione faccrct,nosque ad ciun finem ho mulimus: alioquin cnim Ap nensis errata, quae N plurima fiant, magnamque partem ex Graxae linguae imperitia ridic ta quis ad retataodum aggrediatur Tradit igitur rationem Aristotelas,cur pedum nuditas, iboc est resti ratio, qhue ad nuditatem sequitur, obesse in rc venerea possit: illa autem est, quia concubituruscalidus de humidus intus ut sit oporteat, fitquc adeo concubitus beni ficio caloris, de humiditatis internae, pedum autem fiigiditas constarium o natur. Pr bat autem concubiturum, calidum dc humidum cile oportere,ex eo quod in lbinno contingit e nain quomam ita illo partes omnes internae calis sunt, ac mam simul pedes, quod
fit praestnim recedente sonino , quo tempore ctiam seminis effvura , aut pollutiones contingunt, ideo acalc dc Ceseritur, de absque eorporis agitationc profluit genitura, non ita vigilantibus, quia interius non aeque calidi, de limissi sunt. Qui iratur pedes liabent calidos similes facit dormientibus, qui frigidos vigilantibus:vt igitur illi a somno iuuantur ad cxcretioncni seminis, hi a vigilia non irum, stat eduntur potius, sica caliditate pedum qui cos liabent calidos, a stigiditate non item qui fiigidos, sed potius laeduntur.E- ,Α ΟΣ e Sictat enην Mqiis resti genu. Podiim nuditatem non solum rinigerare, sed etiam exsiccare dicit: nam qui calor ad eos calanciendos. descendit, uinctam habet humidii lcm ; calidum cnim non esse sine humore liabuimus antea ab eodem Aristotelet desti
autem calore pedes, destituuntur etiam hulmssitate quae cum calore erat:vnde non solum restigerantur,sed etiam exsiccantur: illinc aut m ad totum coctras perulariare affectionena,
experientia potest quilibet didicisse. Vix enim dici potest, Θ.im stigidis pedibus toti ho
rcamus, calidis toti incalcscamus, ex quo ad venerom aDitas 3 promptitudo.
Cur omni uiri maxime animantium homo, postquam Concubuit, disset-uitur, & languescit An cliad semen proportione siti corporis plurimini
emittiti ' . Ex usu veneris hominem plus quis caetera antinalia dissolui de langue ere iatis comm. Pauci enim mariti copiosis gregibus, aut armentas, inas ctiam quotidie incuntes si ictu': homo nec uni quidem ita. I tionem reddit ciristotelas, quia homψ pro setione siri corpor plurimum semini semittit; quod scripsit idem Philosoplius tum libro iii. dehisboria aut liuin capite ultimo, tum intino capite se dido. lnnyik autem semine multi spiritus insunt, quorum distessu vires etiam in illis sita: distedunt. .Atqui αminimo etiam emissis semule sellai rpus, dc imbecillitatem sequi, quasi corpus-