장음표시 사용
341쪽
l COMMENT. IN IX. SECT. PROBLEM. 3ri
ea vox, quam sanE recipit Theodorus, de ea, quae leui consistentia est praedita erit accii piendus locus. Et sanE Crito in compositionibus quas recitat Galanus libro quinto delcompositione medicamentorum secundum locos capite primo, ad suggillata tollanda viii tur famia. Plinius etiam libro xv II. capite via. leucargilli, seu leucargionis speciein quan dam secundo loco numerat,quae subrufa est,ta vocatur capiata margos,quam leuitate,quam i caeterae dimidio minore esse dicit ; unde de Dalecham pius se habcre manu scriptum excita-ll plar testatur, in quo non, cunumarma ed caunum re ἰegatur, quasi laxa, de rara. De hac ligitur,& ei similibus si locus accipiatur,omni carebit disti cultate .. Fabameia Fa-- lia suggillata recipitin in multis compositionibus veterum medicorum quas recitat Ga- lenus libro quintoΨe Compositione mcdicamentorum s ccundum locos capite primo. Am chigenes enim utitur faba fresa, eaque cruda, Ut cxponit clatenus in cataplasiniare nec mi-lnus eadem commanducata cum melle, & impolita; atqu-tiam cum cerussa, & argentilspuma ad cerati formam Vino quoque ma rata, donec tenera fiat, &trita spicini modo imposita. Apollonius etiam utitur cadem. fresa, δά fracta in cataplasmate. Crito similiter libro terito de Ornatu ad eandem rem utitur farina fabacea aliis multis immixta. Quin&
Dioscorides libro secundo candem cum melle de farina fenu greci scribit suggillata dissol- luere. Et Plinius libro xxII. capite xxv. eam dicit livoribus mederi. 0 α& hunc etiam ad tollenda suggillata adlaibuisse medicos, se antiquiores refert Galenus loco quem modδ adduxi; Archigenes enim porci pulmonem calidum imponendum dixi ti& Crito ex Aristarcho pulmone caprino usto vita cum aliis permultis utitur. Et code criam seu caprino, seu agnino similiter usto cum aliis multis ex cerato rosiaceo exceptis. ψ η αιγι- ct a a. Crito utebatur Lamia terra una cum tordyllio, exceptis aceto,dc mellis exiguo ad suggillationes, quae prosuladae crant. ετερος.Gete quest dacta. Hoc cstret
diculum,seu raphanum, SI alia, quae nomine haud exprestit, de argillam ipsam ii superius omissa fuerit. Raphano porse,nimirum eius radice ad suggillata uti medicos eosdem, quo superius ex Galeno nominaui, Archigenem, Apollonium,& Critonem,ex ipsorum compositionibus a Galeno recitatis eodem loco videre licet. Dioscorides etiam libro seeundo capite cxxxvri .radiculam cum melle suggillata toller c scribit Porro autem quomodo singuiala ex dictis suggillatis medeantur non explicat ubique Galenus: genus, &qualitatem medicamenti ei initio satis est proposuisse, quo affectus tollatur. Haec enim mitio statim libri
quinti cum de suggillatorum curatione ageret apposuerat verba: , ferito adeurati nemiatim fumant medici, pn quam rimgres/M ,hopam medendi habenses, ut Iarim discuto mur, eam fiant id quod ingrumos coierit exsanguine aegerrame discutiposse. Cum vero tumeula venartim, ex quibus sanguu exitii rumpatur arum quiddam ex adstringentIbus adiuscutientia a spetiar.
Si enim ex prismplici faculiate discussoria pharmacum a prancipio adhibeatur, nonseiam, qaod effUm est , usi tira , sed opis Aseras aliquid attrahet G sean me: in ton sis venis contento. Post
quam vero in sua o naturam red erant venulae ad risiussoria pia aca citra Marmentium admi
Itionem opportune transis, Et paullo post Porrui vos eorum, quam hbris desimplicium pharma- eorum facultare didicibis, memores fueritis facile discernere poteritis, quas riam seris simiones fladfussione digerere oporteat. absique adstraιtione, in quibus admisere conueniat quippiam ex parate ari ringentitas. αinno ex inis disiusmis imbecilliora primum adhibenda esse manimum si
fortiora vero inueteratio, o ringratis admouenda. η το An ultimum quidem. Quae- istioni respondet. Ea dicens, quael roposita sunt,&cissimilia, parti in quidem cadem sacvl- ltare,partim autem non eadem effectus illos inducere. Si cium extremam illam actionem, de operationcm, qua ab eis rcs cffecta redditur, consideremus, illa eadcm eth in omnibus, lterminus ille nimirum ultimus a*ionis a facultate prodcvmtis,a quo curatio absque medio perficitur. Hic autem nec ab Aristotele exprimitur, nec proprio nomine exprimi potest; lnam quae vi sua immutant, quae attrahunt, quae cxtenuant, quae adstringunt, liaec tandem in curatione absoluenda qua vibices tollunt, ad cima terminum perueniunt, qui in omnibus idem eae Sed nomine caret ; eandem aut rem in aliis medicaanentis, quae eundem es etiam gignunt,extremo assectionis termino considor to astirmare nillil prohibet Si autem consideremus ea, quae praecedunt, nituitum operationes, seu apparatus praecedentes extremum terminum actionis, illa nihil prohibet elle diuerta, quod confirmatur a maiori: per illa si tauran ατ γις, multa enim eidem estuctui producendo apparatus ra-ltione idonea, contruria sunt inter se,sicuti calidum, de frigidum; igitur diuersa. At liaec ea- idem seu eorum actio cum in eo iam res est ab iis producenda, ut ab hiatur, tunc in idem tredeunt ex Aristotelis sentcntia. Non ignorandum autem liaec extrema, quae confimrationem continere diximus, i siderari in Latina Theodori tralatione, habia tamen tum in l A L codicibus
342쪽
eodicibus Gnecis excusis, tum etiam in tralatione antiquat sed clim illico, legerentur post illia vcrba --ατυν et vino, nos reiecimus illa ad finem problematist luccnim nobis visa sunt apte confirmationem continere, quam diximus, illic autem nullum omnino jhabere locum. Ita igitur locus conuertatur: An iamnum quidem in his ominin Hem est, quod autem antecedit, nihilprohibet alia, se diuersa esse. Multa enim etiam in bu eontrariasant ,simul leabdam, ostio m. Atqui ex vulgata scriptura ita conuertendum est: An ultimam quidem in his omnibus idem est. Multa enim niseontraria, quemadmodum se calidum , d frigidum , qua autem antecedunt ,nihilprohibent alia is diuersa esse. Iam ad Theodori verba, ut Aristotelica magis fiant perspicua,haec adnoto. ι- ν ά- πιπιε. E cumque res eiusam caussam obtinent.i, Sinnipliciter. αuacum eiusAm rei sunt caussa. v a --τώ οἴ τ λ. an a trio tollit, quoniam rubinem prae se fert, qua pro medica emo acei potest. Simplicitcr: quas quidem, quoniam adsit areto: amg' autem res me amentosa sit.
Cur caeterae cicatrices nigrae, oculi albae consistunt 3 An quod cicatrices colorem contrahunt contrarium parti in qua ossiciuntur. At in parte oculi nigra fieri solent: ergo albae cssiciantur necesse est
Hoc problcma scriptum etiam fuit superius hac eadem sicctione secundum, eoque loco a nobis expolitum: & de cadem materia pertractatum fuit problemate vi atque dcnuo etiam agetur problemate xi. Quare hoc loco alia adducenda non fiant.
Curictus rutae dolorem amplius mouet, quam aliquod duriorum Θ Ita enim deprehendetur, si quis cum verberat, ratione clinsiderat, Cum tamen ictum durioris vehementiorem cssc ratio potior exigit: acrius enim serit, quod durius est. An quod caro non solum cum percutitur, sed etiam cum repercutit, dolet. Igitur a duris percuti tantum potest: cedit enim p pter corum duriticio. At vero a serula Xtrunq; sanc accidit, ut percutiatiir, Z re
percutiat, propter ponderis leuitatem,cum scilicet non cedat, sed renitatur, ita ut ictus pollit duplicari. i
Comparat ictiim ex re dura, ligno puta quercino, aut simili illaturi, cum eo qui ex remolli,ut furitia aut viminca virga infertur. Et caussam quaerit, quata, ob rem ex hoe maior fiat dolor, quam cx illo, si tamen rci.propositae veritas adhibita ratione confideretur, non illico enim patere, quin videri Contrarium, cuma re dura magis rationi consonum Vide tur, maiorem excitari dolorcm, quam a re molli, quia ictus est maior,& maiori iidem ferit. Illa autem ,-δ- μαλλαμ si Hor, ita conuertend3 sunt, si verborum proprias obseruamus significationes: Rationi enim mam honψο--m viaeatur. Ium durioris esse magis dolori πλαν quis ferit vehementius, non qiuomodo rerest Theodorus Satisfacit autem dubitationi Aristoteles,&quaestionem soluit 1 ct illa, qtim se-lquuntur, η-An quod euro non solum. Ideo serula perciissa caro magi doleo, quis are dura quoniam a ferula incussi ictus plures numero sunt, quam a re dura, vn rem ina,& implex ferulae ionis, duplex redditur, quod non contingit in ictu ex re durae 'a quo itarulae ictus omnes duplicantur. Id autem ea ratione fit, quia inim ferula sit res tuis, Plinius enim de ea:Nulli fi uti cum leuitas maior magno pondere ferri non potessiunde caro,cum
343쪽
ab ea percutstur, prae terulae leuitate non cedit,sed contra renititurun renixu . utem verberat ferulam ipsam, & ex co altcr accidit dolor. Id cum in singulis ictibiis contingat, sinstuli ictus,& ex eo singilli dolorcs duplicandur, quod non contingit in ictu ex re dura, quia rei durae caro cedit, nec renixus accidit,aut repcrcussio.Ita maius ad faciendum dolorem mo- lmentum habet iterata pcrcussio, quam limpleX Vehementia, pcrcutiente vi nimirum aeque lvalida existente, tum quae ferulam, tum quae rem duriorem carni incutit, id enim vel ab li initio supponendum cst. . t
Cur thapsia,& cyathus, quae contraria plane inter sic sunt, pariter vibices possint discutere, hic principio, illa pota Cyathus enim frigidus et quod
etiam Poeta inquit Homerus: Et gelido dentes defixit in aere. thapsia vero calida, Z urens: An quod ut animo descientibus aqua, sic cyathus vibicatis occurrit. Obvians enim refrigeratio calorem prohibet educi e sanguine,qui per ictum ad sininaeconfluere corporis, atque concrescere solet, ubi calor decesserit ; fit enim, ut perinde, ac si extra sit, congeletur, cum sub cute est , propeque abest, ut extra sit. At vero cum calori exitus negatur, lnon concrescit, sed se rursum diffundit, Z sedem, unde eiu uxit, repetit. .
Quod idem thapsia quoquc pr. aestare potest, quippe quae caloris tui facultate prohibeat, lac sanguis gelascat.
Agit de hypopiis, quae Latine vibices, alit suggilllata dicuntur, de quibu ctiam tracta uerat problemate sexto.Hypopia autem quae sint, nimirum Graece cru :πα cilm, in media in ultima syllaba ut alios auctorcs omittam, manifestc patet ex primis Galeni uc bis libri quinti de compositione medicamcntorum secundum loca, quae ita habent: popion sub ocuia flat, nomen Vsum indicat : idem enim e si vetulisi quo h pophtalmion dicas quod ipsum sub oculissenat.) Est autem ex genere essulonum et hinomatum appellatarum. AZpeliant ita Hippocrates. alij multi meriti. circa cutim assectionem, eum tenuibus in ipsa venis eontusis ,san guis per fissuras munditur nonsane aceruatim in unum situm ; qui enim tua excernitur, statim in pumos eoit: sta quandoper diverissim, ut ipsi dicunt, hoc est,perfilienis, aut exsilienda, esusis ipsa facta est Contingi ane aliquando ,ersita coierit, temporis pro seu taesere, dr denigrari ,pa ins nimirum grumulis coactu e nguine, qui in multas cutis partes dispersu, er disseminatus erat. Haec Galenus ; quae nos Latine paullulum immutauimus ab iis, quae Comarius vetia edidit, seqi uti ctiam lectioncm c raecam vulgata aliquantisper emendatiorem. Sunt igitur Galeno hypopia, suggillata Latine, sub oculis contusiones, temporis progressu nigresccn-rest atqu: etiam generalius de qtialibet corporis parte contusa, & plagis suggillata, sumi ea aliquando, sunt qui affirment auctores. Liuiditatem porro illis sempereste coniunctam, csim ulterius prouecta sunt tempora, patet ex verbis Galent: Antea vero, aut itidem liui dum : ut iii nonruillis contingit, aut cruentum, aut subflauum, aut subpallidum esse colorem dicit idcm Galenus, Arse destriptione satis constare potest. Ucrum dubitationem ali quam parit unus Theopl1raesti lociis libri noni capite vitinio, quem proponit Marcellus Virgilius in commentariis ad caput de illapsia Dioscoridis: ibi enim apud Theophrastiim l
344쪽
moris: se si quis eam cominuerit, tum superius, tum inferius purgat, quini di potes iurares tolti l re, hipvia autem facit, sed candida. Dubitat igitur Marcellus ex hoc loco quomodo thapta faciat hypopia candida, cum ut ille ait, hypopium denotet sanguinis concursum ex ictu, i statuve aut aliqua iniuria alia in aliquam corporis parrcm, integraque cute in eo loco ces santem, & quasi mortuum, indeque nigresccntem cutem, satisfacit dii ficultati idem Matii cellus, rem ad thapsinum colorem reserendo, quem fuisse pallidum ι & eo i olitos faciemi perungi, qui pallidi, de valetudinarij apparero volebant, testis est Nicandri scholiastes in Alexi pharmacis. Vt vocaucrit Theophrastus hypopia candida, pallores ex thapsi, factos. Verum hac in solutione inprimis illud molestum cst; quod te ipse Marcellus proponit,
eum colorem non a thapsia herba, sed a thapso ligno fieri consueui sic, ut omnes auctores testantur,indeque thapsinum colorum dimim.Deinde quod vocis εὐοι , cui virtute particulae-significatio augetur,sicuti in quemadmodum Budaeus ostendit, ut eandidum seu intense album significet, ipse significationem minuit, ut vix album denotet, quale pallidum cst. Tum vero quis a thapsia ciusmodi colore infici curem, . t aut dixit, aut experientia probauii3 quique a Plutarcho in Phocione dicitur thapsinus colori quem etiam adducit Marcellus,talis erat mortuorumque similis, sicuti eodem loco subditi i Plutarchus: Quod si ille erat a rhapsia, male enimuero poterat eodem colore, nocturnisi grassationibus verberatam faciem Nero di Isimulare,quod ait Plinius. Praeterea cum Theo i phrastus hvpopii nomine nil aliud iane intesti re voluerit, qu n morbosam affectionem l sponte,& per se thapsiue facultate genitam, quid enimuero pallores opera nostra productos, somniamus 3 Aut cur nomine tam longinquo, & extranco rem facilem implicare voluit Theophrastus 3 Gaza alitor videtur legisse eum locum: Ita cnim conuertit: thapsia radix
τοὐitoria es, ct si quis con3inuit , iam seperit s. suam inferiis purgat. Ad haec liuida tot re pusilsuppuratIones tamen alias exalbiaeti facit. Videtur igittar legisse inrt α 5 αιῶ nimirum cum, ο; in prima syllaba, & υ in postrema. Huius vcstigia, ut puto sequutus Matthaeolus in commcntariis Italicis ad Dioscoridem ita hunc Theoplirasti locum capite de thapsia Italice conuertit: La tu e una radice .che fa vomisare, e quandosi ratio fa
Vterque sanc male vocem accepit, si vera sunt, quae paullo ante ex Budaeo retulimus, cum Theodorus Uert crit,exa .re. quae vox licet forma Grecae similis, significatione contraria est,ex, cnim hac voce, sicuti etiam aliis similibus anud Latinos minuit, cum
Graece augcat ; 1latthaeolus a uicin, Franch uie. Deinde quid illud cst, quod Theodorus, ait thapsiam stippurationes facere cxalbidast suppuratoria equidem facultas, liaud inest thapsiae, quae sumine calida, & caultica dicitur ab Ariltotcle: at supputantia, siue pus mouentia, moderate calida, & humida ex Galeno. Matthaeolus fortasse rem accepit de illo thapsiae esse , quem recitat Dioscorides his vcrbis: insuccum coim, flare debet non ob
uersis vento, ut potius tum dies apricus est, ora tolet, quoniam ob haοι- acrimoniam, fae svehementer intumescit , nudaque corpora inuadunt pustula meum rem similiter cx Dioscoridescribit Serapion capitc de thapsia. At durum videtur, quae hie exprimultaru sim s&-quibus tumores,& pustulae, dc bullae, aut vesicae comprehcnduntur, e dem intellis, i pud Theopli rastum voce ista mei, cum ille idem auctor Dioscorides, qui illapsam cssicere tumores,& bullas dixerat,voces proprias usurpando, paullo post eandcinioli cre suggillata, M liuorcs dicat propriis itidem usurpatis vocibus quae sunt Ozτώπ α ; in & eundem thapsiae cirectum memorauerat antea Theophrastus libri noni capim nono eodem verbo ἀιριαμ, quo Dioscorides usus. Plaeterea, quod albedinis vestigium in hisce Dioscoridis verbis, qui videtur praecipuus Theophrasti scopus 3 sed & quae
ex thapsia excitantur bullae, nonne potius coniuntariabori, sicuti apparet ex voee pri/κ νωῶτα ,quae comprehcdi inflammationem dicitur libro de definitionibus medicis3Porro Iacobus Dalecham pius libro sexto de histori, plantarum capite xx et x. hunc de thapsia nodum breuiter inpedire conatus est, Alexandri gladio dissoluens dicit enim apud The phrastum legendum esse εκλεο st. Id est, quo modo, ille sane Marcelli dubitationem si istulit, nodum tame omnem haud omnino dissecuit: quae enim illa sentet tia) .amn liuores tollere potest,insiuggiliasa aba alba reddit 'Q ndo idem sint irata meaeiac si diceret,liuores tollere potest,& liuores alios albos reddit : quod si aliquid interest, generalius utique sit , qutin ,τέ min: --πιον ela in i proprie sumptum, liuiditatem sub oculis cx percussione significat, ut huc recidant illa ver i ba: Mores, tollerepotest,ct liuores alussus orauis aibas reddu reide si coniecturae locus in SI ab isque antiqui exemplaris auctoritate immutare licet, quod sanEaliquando faccre cogimur;
345쪽
COMMENT. IN IX. SECT. PROBLEM.
enimuero potius vocem αμα paullo superius retraherem,& ita legerem: ματαιο e τ' ἄμα
nrisa alba reduis: suggillata nimirum accipientibus nobis, minus uniuersaliter, id est plagarum vestigia liuida iub oculis i tanquam haec praecipue, generaliori nomine, quo antea usus erat, haud contentus, volucrit Theophrastus nominare. -thapsita. P ter loca quae modo adduximus ex Theophrasto, &Dioscoride, ad suggillata utuntur thapsia ali auctores, ut Archigenes, Crito, & Heras, quorum compositiones apud Galenum vidcreticet. 6 6 κυαθ', o vathiu. Hoc nomino significari Vas, seu instrumentum ex aere, praecipue constat ex eo, quem illico citat Aristoteles Homeri versit, atque etiam ex problematibus, quae sequuntur decimo,& duodecimo. Erat autem cyathus vas potorium, quo vinum ex cado hauriebatur,& postmodum fundebatur in calicem, sicuti constat ex Iulio Polluce libro sexto capite secundo, & ex Athenaeo libro decimo. Erant porro ex varia materia:ibi dem enim Athenaeus ex Phercerate in nugis nominat cyathum argenteum, & libro XI. ex Hellanico cyathum ex aere his verbis: In AEnptiorum domibin Apellex est, phiala ex are, e thus ex aere, creis'meo exare. Ataeus in diaer cyathus hoc loco ab Aristotele intelligitur. Quin Δἴ expressiim ab codem iiiisse aes,siispicionem facit vetus tralatio, quae habet:ιIι Ua,cr cyathusam Huiusinodi igitur aeneo vase suggillatis pposito , seu amicto liuidus ille color vulgo tollebatur,sicuti constat ex Aristophanis interprete in Pace, illis stiper verbis:
Quo in loco haec habet intc res: Oxibaphu ex aere eon cantesset Lata . es iant , ut euan si ant . hum odienim re ex plagis ortas vibices eu reflente Aristophanis k,cus citatur etiam ab Athenaeo libro x. his verbis: Huspertinet, quia in hane in pace ait, fugitalae: nam siugiluta compressae artis delentur, ae evanescunt. Huiusmodi igitur remedia genere in . praesentia proposito, rationem ipsius quaerit Aristoteses, Ac simul thapsit , quam hypopiis, aut suggillatis admodum prodesse multorum auctoritate superius confirmauimus, quibus etiam illa ex Plinio adiici potest libro xIII. capite XTH. qui suggillatis, & liuentibus remedio esse thapsiam ex medicorum sententia scriptum reliquit,'clarissimo Ncronis exemplo eo remedio valde feliciter usi auctoritate firmauit. Cum igitur contraria inter se sint Cyathus S thapsia,quomodo Vtraque eundem producanrcliactum disquirit: contraria autem esse ex eo probat, quod cyathus frigidus est, quippe qui ex aero, aes autem frigidum; thapsia autem calidat aes porro frigidum esse probat auctoritate Homeri qui libro quinto I liadis, mortem Pedaei a Megete interfecti doscriben dixit Pcdaeu' dentibus aes frigidum recepisse. Ibi autem Scholiastes,pro aere,ferrum exponit: ex ferro cnim gladij, 3c enses, A lancearum cuspides. At Poeta loco ferri aere ipso cuius etiam usus antiquior, ut ait Lucrctius co carmine:
Et prior eras erat, quam serra coPitus προώ.9uti solet. Aristoteles autem in praesentia aes nominat, Ze de eo loquitur,idque frigidum esse ex Homeri loco dicit. Homericus sanh interpres, aes siue serrum ideo frigidum a Pocta eo loco vocari scribit,seu proprie quod frigidum sit,& saloris expers, seu ab effectu, quia frigiditatcm inducat, nimirum mortem, quae frigida dicitur.Qdod autem scholiastes inquit,
proprie frigidum, non explicat tamen, utrum actu,an facultate tale intelligat. Lucretius etiam,quem modo nominaui libro primo de resem natura aeris frigiditatem,cisique summam ostendisse videtur, Cum cecinit:
Tum glacies aeris flamma devictabiquescit.
Si vera est lectio, quam Lambinus proposuit. Nos sanε in praesentia hanc aeris frigiditatem actu intelligimus, ea enim cst, qua ad suggillata utimur: facultate tamen, seria potentia frigidum etiam dixit illum Galenus libro ix. meth. medendi capite ultimo, Cuius haec sunt verba LatinEi lapia substantia conisans ,flabilisiproptersiccitarem, drstigin est: adeundemmodam aris,erferri, o auri , o uno verbo o nium, qua ex terrasam Aponensis tamen in commentariis ad hunc locum, dixit illum esse calidum, & siccum in tertio gradu nimirum quod de aeris flore sicuti puto, dixit Avicennas libro secundo tractatu secundo ad aes ipsum trahens. Sunt enim se flos aeris, & aerugo, & aeris squamma, dc scoria, M aes combustum, omniat alida,& sicca, aes non item, sicuti ex Galeni loco, quem adduximus, constat,aetis igitur frigiditas in cyatho quo apposito, seu astricato liuores delentur,ea nobist . praecipue
346쪽
praecipue accipienda,quae adhu incit. At hoc modo, iam nihil intersit, an ex aere, an ex se i o hi argenF, aut alio mctallo 'ue etiam lapide lis illud , quod apponitur, dummodo sit ' iactu frigidii, Et ea sanE medicina hoc modo homines Vulgo utuntur, percutiae parti, qui Lipiam frigidum apponentes, qui ita lixiorem illum prohiberi libi persuadeant. Tilapsiam au- ltem calidam esse affirmat etiam Galenus libro vi. simplicium, scribens eam habere acrem, lde vehementem excalfaciendi facultatem. Oa Ie ἀυα. Haec principio, ita post. Galanus libro lquarto de composition medicamentorum secundum loco , hvpopia , aut suggillata alia esse dicit recentia, alia ii victerata Ap llat autem inu Crata quando iam nigrescii ni,quod lfit progressu temporis, nisi contingat aliquando, nonnulla praeuenire, ut statim nigrescant, lhaec onim, licct rccentia, lam pro Vere Ibus habzntur, Icccntia autem dioin tur antequam i
macum a principio adb: beatur, non solum quos fusium est discutiet, sed oper fissis ab aliqMd alia lιrahet ex faneu ne in coniueis venu com nro; Postquam vero In suam naturam redierint venuia ad ldscessoria phaxmaca citra adilringentrum a Gitonem opportune ιυnsiamin. Et paullo poli. Pori tropi υos eorum quae in libru de si lictum pharmacorum facultate didu/ytis. memores fueritu facιυ ldi sic emere poteratu, quas nam pugnitationeinia disinuone d gerere oporteat ab ue adprathone . In quIbus a Ucere conuentat ευπtam ex parte agstr. Ventibus ; quin o ex ipsis dis friti imbecillio a primum adhιbenda esse man/fissum est, fortιονa vero inueteratis, denteratis admouenda.
Haec Galenus 1 Iuxta quem methodum deinde pharmaca describens a vctustioribus medicis composita, alia alias conuenire, S quae recentioribus, quaeque inuetcratis coueniant, s' distincte docet Aristotcles autem hoc loco de iis recentibus videtur loqui, quando velit . sex propolitis rc mediis impediri sanguinis concretionem, qua non existente, nec inducitur nigredo. Quoniam tamen hoc idem tempus,& iptan latitudine obtinet ut loquuntur, hoc eodem tempore cyathum illico SI ab initio , thapsiam autem pdst, dicit adhiberi solitam. lQuae lito deinde satisfacit Aristotcles per ea, quae sicquuntur. 11 ο An quod τι am- lmo deficientibus De cvatho primo rem longius explanat, tum de thaplia breuissime. Eadem iratione cvat huς, inquit praestat cum csscctum, qui propositus est, ac animo descientes recreat aqua. Illud autem quomodo fiat, uberius ex eo ite frigiditas enim aeris occurrens parti percussae, prohibet, ne exeat calor, qui eth in sanguine contento insuperficie corporis,
qui scilicet ad eam ob percussionem se contulit, quique sanguis ob caloris discessione con-
gelari soler. Docet aut cm, qua ratione congelctur. Nam sicliti congelatur cum extra compus est, scilicet a frigiditate ambientis, codem modo tunc congclatur cum prope est, ut ll cxtra sit, ni miriim si ib cute ipsa aeri ambien ri proxima: si autem ob aeris app6siti frigidi- il talem prohibeatur exire calor, merito, S beneficio ipsius, non concrescat sanguis, sed tum si sus diffunditur. N rc dit ob unde discesscrat, atque ira prohibetur cutis a liuore. Vcrum si l: in percussione sanguis extra venas erumpit, & per inania musculorum spatia filmatur, in si quibus deinde comi plus nigrescit, quomodo postit hic quidem intus in venas, unde di- il scenis, quod ait Aristoteles, denuo redire, digna consideratione res eth Nili dicamus cens suisse Aristotelem, in suggillatis initio, ac statim haud effundi sanguinem extra venas : sed i ex maioribus ad minores, quae sunt sub extima cute detrudi, quo tempore si applicetur lcyathus, fiat repulsio, S possit redire ad priorem locum. Nec vero id fieri non possit qoan- ldo etiam ex Galeni sententia in suggillatis fiat cffusio non statim ,&confertim, sed pau. llatim & per diape&sim. Locum porro nos exposuimus sequuti tralationem Theodori, iqui aliam a vulgatis Graecis codicibus, quos ego quidem viderim, videtur habuisse scripturam . nimirum cum negatione; quod illa expeditior, & rectior videretur hoc modo:κωλυ- η' SNως ζ ἶ-ου ni 3 Q. Lubrica autem fuit mctito ne-g.itiuae pauiculae omisso rudi librario, eadem proxima sγllaba praecedente in voce ,1 5 Θαψια. quia ιdem thum. Quae de cyathc, dicta sunt, eadem breuissimh thapsiae accom- is incidat. Thaplia inquit, idem praestat,quod cyathus, quia calida est, calor autem prohibet, lne sanguis concrescat. Haec igitur proprie &absque medio illud praestat,qiuad cyathus me- ldiate, ac per accidens, ut loquuntur, agebat: Ille enim non nisi reprimendo calorem forast lse agentem sumque cotinendo, haec autem propria calefacto ia virtute.Sed quare athus l
347쪽
initio, thapsia adhibetur post, sicuti in problematis propositione dictum est Quia nimirum , qud ulterius tempora procedunt, maiori, & essicaciori est qpus remedio, at maius, de efficacius est thapsia, quae non per aliud, dc solum proprium retinendo partis calorem, sicuti cyathus, auxilio est sed propria calefactoria virtute, eaque valde insigni. ωα α δν m. e rearia piavi uersesunt. Theodorus, ane, addidit de suo: non benet illa enim non perfectE, ω omnino contraria: sed quodammodo, M vulgi more t cyathi enim frigiditas, actu intelligitur, thapsiae autem iacultate, seu potentia, nec ad actum reducitur, nisi post caloris natiui actionem, Ut omnia medicamenta iacultate calida. Aristoteli tamen in eo scientiae genere, quod problematica doctam profitetur, illa contrarietas, haud erat reiicienda. tam ealm exuin negatur, mis concresiam os aeris' ditatem, illa, ob aemst νῶι tem, quibus carebat Theodori tralatio,suppleuimus e Graeco textu.
Cur aeneis quibusdam admotis, Ut cyathis, alii tae generis eiusdem, vibices reprimi, resoluique possunt Z An quoniam aes natura frigidum est: ergo calorem effuere vetat sanguine, quem ictus collegit. Eo namque per summa corporis exhausto, vibex existit. Itaque celeriter admouendum estante,quam geletur. Et thapsia vero ex melle illita eadem de caussa iuvat:quia enim calida est,sanguinem refrigescere prohibet.
Iterat problema proxime scriptum, mutatis sanE verbis aliquot: sed minime sententia. Quaestio ibi proponebatur, nomine cyathi, omita aere, ut quidem habet Theodori tralatio, hic proponitur nomine ari is, omissis cyatho, qui deinde adiungitur ratione exempli
Unde 3c lubdit statim, non a cyathis solum, sed aliis similibus, nimirum vasis ameis di luisuggillata. Vidimus porro Aristophanis interpretem in Verbis, quae superiori problemate adducta sunt, non cyathos dixisse, sed Oribaphos, quod aliud vasis senus est. ἡ Ami ο χαλ- Mi. quoniam as natura stipism es. Theodorus hoc loco magni momenti ve bum, iratura de suo addidit: quod non putem addendumesset non enim aeris naturam di l eit Aristoteles in praesentia: sed eius tantum frigiditatem nominat: illa vect sicuti diximus j ii, commentariis ad problema superius, accipienda est, quae aeri inest assia, de ea enim pro prie loquitur Aristoteles. At vero problemate VI. cilm ab aerediscuti vibices dixit rationet aeruginis, nosque id essicere vi discutaria, cateruiente, de exsiccante exposuimus, iam non de qualitate aeriali, ut loquuntur, sicuti hoc loco, sed de ea, quae potentia est; loques batur Aristoteles. δὲ ψ -a, M. D celeriter μω emium est. Problemate superiori,quodl lite dicit, reserarer, dixit, inui. : declarat autem temporis huiusce terminum, nimirum antes quam sanguis concrescat. ἡ Θωφα 3 Thusia vero ex meri istua Cum cera,St thu i se adhibebat eam Nero teste Plinio. Archigenes cum thure,dc cerato rosaceo,& aliis etiam i modis, Aliis itidem de Crito,& Heras teste Galeno.' μα, . αν , ψ τμνωχλεο-- ζαμ εν , ἡ μίλ-αγν0, - ἐπιπιν
Cur si eodem loco saepius ulcus extiterit, cicatrix atra duceturὶ An quacumque parte ulcus se ostenderit, haec admodum debilitatur,eόque magis, quo ulceratum saepius sit. Debile autem omne frigescit, humorissique plenum . est : quo fit, ut nigrum quoque appareat. Et quidem Vlcera magna ,
348쪽
vetera cicatrice atra obducta videmus. Saepe autem ulcus coepisse,non aliud
test, nisi ulcus diu habuisse.
t Quae silint cicatrices ex ulceribus , eodem loco lapius existentibus , ex illis esse diciti Aristoteles,quae acro colore inducuntur: huius autem rei duas tradit rationes:quarum prii ma proximior est, dc rei caussam continens, altera autem remotior rem aliquo modo declarans. Est autem prima, quod quandocumque alicubi ulcus st,tota illa pars viceris ratione debilis,& infirma redditur quo saepius ulcus extiterit, eo debilior, & infirmior ob eandem rationem redditur identidem:quod autem debile in nostro corporc est,illud etiam frigidum exiistit, atque humiditate repleri solet: sunt enim debiles partes, quae calore natiuo destituunturiNam merito, & beneficio huius naturales omnes actiones obeuntur:hoc autem deficiente frigiditas parti inducitur: repletur etiam superstua, & excrementitia immiditate ob candem rationem: nam cum unaquaeque pars humidum ad se alamentum trahat,quo nutriactia, non possit autem debilis illud concoquere, excrementa multa gignuntur 1 ic cum a sanis partibus, cxcrementa aliqua, itidem humida propellantur, illa ad insi miores decumbunt, atquc hinc humiditatus in illis redundant: Porro autem , frigiditate induci nigredinem, diruim ctiam, dc ostensum est, problemate primo huius sectionis, at que etiam quinto. ει--ελ- e-9--era mann 'vetera Secundal ratio. Lego autem libentius tam coniunctim: hoc est, deinis, ut ostendat hanc esse secunt dam rationem: est aurem lituusmodi: Vlcera magna, & longi temporis nigras habent ci-l catrices, saepius autem ulcus Codem loco habere, est habcre ylcus longi temporis. Nam semel sanatum dentio rcuiuiscere, Shil aliud est quam illud idem ulcus assiduo permanere. Eadem igitur huic accident, quae illi, at illa habent cicatrices nigras,haec igitur easdem habebunt.
. Cur vibicibus cyathos admouere solemus 3 An quod locus, quo icti fuerimus, refrigeratur, calorque inde omnis decessi,cyathus itaque admotus fataeit aeris frigiditate, ne calor abeat.
Repetit problema nonum, ea ex parte, qua cyathi rationem ad suggillata inquirebat, quoniam vcro uberrimc superitis expositum sitit, non est, ut hic alia addamus.
Cur pili cicatricibus nequeunt exoriri Θ An quod omnes meatus obcce- cantur, dc variant, e quibus pili se promouere solentὶ
Hoc quaesitium examinatur etiam sectione sequenti decima,duobus in locis: Hi autem dicit, ex cicatricibus, quae nimirum in homine fiunt, ideo non oriri pilos, quia cum pili exeant meariis Corporis subeuntes,& per illos tanquam per foramina transse tes, in cica- ltricibus meatus cutis obstructi, & obcaecati omnino sunt;est cnim illa cicatricis caro adeh ldensa,& compacta reddita, ut meatus occlusi omnino sint, nec pilis pateat aditus: non lenim possunt prae imbecillitate eam duritiem perforare. Et variant. Et im lmutantum nimirum ab eo statu, quem prius obtinebant. Alexander huius rei eandem si 'militer rationem reddit libro primo problemate CLI. ex qua itidem ostendit, citr equoruml cicatricibus iidem pili oriantur, quia nimirum equorum cutis laxior est, ncc caua foraminat claudi ex toto per cicatricem semini.
349쪽
COMMENT. IN IX. SECT. PROBLEM. 3is
I e e. α πια ραγη ,υς κω ἡ σω - - . lCur ictus tumorem livoremque suscipiam An quod de loco percusso hu-li mores disiecti, in loca proxima ruunt, in quibus offendentes retorquentur. ii Itaque conlutusta, conglutinataque humorum copia, tumor per colle Elionem exurgit,&si quae vcnulae ruptae sint, confluuium id humoris sit bcruen-
I Duo inquirit circa locos, aut partes quae percussonem acceperunt; quare intumescant, ll M quare liuidae fiant Prioris autem rationem reddit hanc, quod ex locis, & per loca.quael icta sunt, humores vi percustionis disiecti, de dispersi ruunt in loca proxima, ibique offen-l dentes retrδ denub pelluntur, pars enim sana,&valida eos innata virtute facit E repelleret potest, illi igitur undique pulsi,ad unum debilem,& percussum locum congr-ntur,& si-l nuit agglutinantur, atque ita tumor exurgit. Addamus ex Galeno, ad totaim percussum vii doloris trahi undique humore eumque tum prae imbecillitate facit E recipere excremental aliorum, tum etiam proprium nutrimentum haud posse concoquere, Bc assimilare; quddob eam rem in excrementum magnam partem abeat, atque haec omnia tumori caussami praebere. εω ο e pM . Etsiquaeve dampta. Alterius accidentis caussam refert; liuidumi nimirum,& subcruentum fieri percussum locum dicen quoties contigerit venulas aliquasi exiguas rumpi, tunc enim sanguis exiens nisi prohibeatur,dc in unum locum confluens,lil uidam facit partem, nimirum ob refrigerationem, ut superius abundE dictum est, quibus
i tamen in locis framarae venarum numquam meminit. - δὲ- ῶ- τ -- ω λε-. An
t εiadis tuo emis, o rei ua. Haec Theodori tralatio usque ad finem probleniatis,l potius expositio, quam tralatio est; quare serε ad verbum ita nobis hanci partem conuertere placuit: An Puper humust Uxima Aea oomisntra resta repetantur. ct ob humo pl ag uimGωnem strumori relligitur. Si autem olvm --tis rumpantur,sab ruenta sis ilia coge M. Di
350쪽
De Naturalibus per compen ms THEODOROGAzA interpreter
Cur in animantiu genere alia tussiunt,alia non Uerbi gratia, homo tussit, bos minime i Utrum quod caeteris maxima ex parte excremcntum aliorsum se vertit: homini autem eo conuerti natura voluit. An quod homo maximum, humidissimumque cerebrum continet:
tussis autem pituita distillante fieri solet.
Inscribitur haec particula μω φυωων, id cst naturalium ' ome, seu, inmugφυσικών,hoc s1 De naturinus comperi .i tatula quidem admodum communi, Sc late patenti; quota enim naturalium pars quae hic percurruntur de animalibus Totum enimuero problematum volumen naturales quaestiones seu physica problemata fuisse inscriptum ex Athenaeo,Αgellio, M Macrobio vidimus in prolegoriaciais: At sane pleraeq; omnes sectiones,ptaeter paucas hoc titulo inscribi non math possint. Sicuti quii alia ab his,&ad modum dioeda argumenta contine libri. Alexander cnim Aphrodisicialis quos natur tam sis timum inscripsit libris, alia omnia ab hisce pertractatae videmus, & Seneca itidem, septem eodem modo inscriptis, sola Metcsologica coprehendit. Equidem de Animalibus titulus, ut sectioni fuisset, sicuti existimo aptior , dccommodior ; ad illa enim quae hic tractantur pertinent omnia,ita seneraliori vocabulo,quae magis specialia sunt comprehendunt, & intclligunt aliquando Auctorcs,vaciaeca secit. Sed enim hunc huius sectionis titulum ab Aristotcle non esse, scuti nec multos alios earundem,quemadmodum nec ordinem,quo ad nos disposita: pcruencrunt, sicuti etiam in Prologomenis diximus ; mihi ficile persuadeo Igitur de naruralibus, hoc est de animalium natura tota est sectio. Et quidem naturae ipsius opcra, & actioncs in animalibus ipsis maxime conspicua sunt. Fortasse autemi epitome dicta et , quoniam plurima, quae hic breuiter pcrcurruntur, illa in libris ipsis de ani malibus uberius pertractata ab eodem sunt: cisi non ignorem problemata in illis libris ci- tari ; Nisi tamen epitomen sibi nominauit, qui ex multis alijs Aristotelis locis sectionem hanc compilauit. Vt ut sit, primum hoc probloma proponit Aristoteles de tussi; quarit, , oir alia iustiant, alia non, nimirum animalia, quod quamquam non cxprimitur, subintel-lligitur