장음표시 사용
51쪽
oaliis. Axe subviduntur in marina, ob maris trali in portu dependenda: in via tua , navigantibus per flumina persolvenda: & in riparica pro fluminum de r. pa ad ripam transitu praestanda. Germ. --: de quibus videatur Besoldi thes pract. sub L. E. Ierae Dia rursus dispescuntur in quae pedites & equites numerant ; in vectoria, quae accipiuntur vel a domino promercibus currui impolitii, vel ab auriga, pro rhedis, cur ribus, di iumentis: qualia frequentia sunt in Italia &gio; ut adeo hic nemini curru vehere licear, nisi qui pro hac licentia Magistratui certum vectigal annuatim editolinvat, vulgo Ruffchen3oli 0 ia iterum sunt vel insaeorsic dicta, ex rebus, solo quae vehuntur, provenientiaὰ vel postvegia , quae ab iis exiguntur, qui pontes permeant.
XLIX. Distinguuntur ICtis vectigalia haec rectissi m Eerri
HS , tum personarum, quibus illorum pensio incumbit, tum rerum ratione, propter quas ea sustineri debet. Tribata a solis persolvuntur subditis ob tutam rerum & m bilium & immobilium possessionem. At mectigalia nona subditis modo, sed peregrinis etiam praestantur, solarum mobilium rerum evectionis gratia, quatenus nimirum illae in emptionis venditionis, aut permutationis veniunt
Deinde lini distinctionem inter ax--& tribaraa
. subditis pendenda faciunt; ita ut annovae in speciebus consistant, veluti frumento, vino , oleo, pane, carne, Linmelle, &c. tribu a autem in corporibus, veluti fundis. auro, argento, aere, equiS, vestibus, &c. quam quoque nostro Postbae usui reservamus 'cum edim utraque tam
52쪽
species, qu m eorpora IIIa aracli materiam re cte inglediposse anterius sit comprobatum , di non nihil restet dicere de modis, quibus aerarium in enarratu matericbus constitui & augeri oporteat, haud disconvenienter singula s orsam pertractari videntur. In quam considerationem citra ulteriorem moram pleno nunc incedamus gradu, dc-que tributis exordium faciamus.
Praemittenda vero quaedam adhuc sunt ;quibus quas adjuti eo felicius possimus progredi. Re in , inquit Cicero I. O ., quae tractantur in vita, modum queηdam adstabem ei es ordinem, honestarem O decus conservab mus. Quem admodum enim in fidicinum collegi obis vivendam ea uvisa , ne forae quid discrepra: vel maiso ratam magis, quo melior actionum civilium , quam se rum coticentus eae . Mentem ine,ndem loquens videatur Aristoteles P. M. M. q. c.M. Tullisus quoque libro eodem i. O . alio simili id ipsum eleganter illustrat. Ita vero infit: V pulcritudo corporis apta eo ossi oue membroram mover oculos delectar hoc ipso, quod interseomvespa in ea cum qu .dam lepore consonan/: sis decorum ρ ρ
elucer invita,move approbationemeorum,quibus cum vivi ur,observato ordine, ct constantia, moderatione dictorum omnium ars
factorum. Adhibendu e II igitur quaedam reveremia adveris Misises, se optimi cujubque es reliq*orum: nam negligere, θοι de se quis questurio, non selum arrogantis e Ii , sed e iam omis diis Ari. Hanc autem reverentiam ex justitia vel aequitate & verecundia conflare censet; istiusque partes esset, non. violare homines, sed suum cuique tribuere ; hujus vero
non ostendere. Quam decori vim, si in ullo alio civili Negotio, certe in hoc nostro perspici , di bono Principe attendi debere judicamus.
53쪽
LII. Quod si proinde tributorum indictionem ad aeraria uin constituendum suadeat vel utilitas vel necessitas publica cujusmodi casus in Secretis politicisGeorgiiobrech-ti ICti iii. 3. & in Fausti ab asina inburg consi pro arari
Mao. orae δυ. reperias , collectio illa secundum aequitatis normam oportet instituatur 3 aequitas ex bonorum proportione ponderetur &aestimetura proportio singulas civium facultates probEdispiciendo de examinando investigetur. Aristoteles de hinc Rberor. r. c. ψ. verε pronun- 'tiati Eum qui de reibu is dicturus eis ferientiam , primum quiadem nosse decer . quastum ex quaque re civisas capiar, ursi eri r termiratiar, addo ur: si quo minu , quam par es, ex re asi θνη percipi/κr, AEugearari
LIII. plurimum huc adminiculi conseret Cresis, qui nimurum subditorum concernit divitias. Duplex quippe olim extitit, alter admorum emendationem adinventus fuit: de quo Lipsius ob. .. PHD. e. rr. alter in numeri, ae talis , ordinis, conditionis, dignitatum, possessionum aut fortunarum civium aestimatione&descriptione constitit; cujus forma describitur ab Vlpiano l. .st de Cen . Primus hujus census autor apud Romanos fuit servius Tutilius: ita enim loquens introducitur aDiony fio HalicarnaGsaro Antii. R m. ob. . In autem se tribara, qua in aerarium conferuntur , ob qua verea gravanior, o coguntumarrare pec nio Iumera, levius impseram feraris, volo emulam bona
54쪽
saluti rama dicitur tanto fumro imperior ex quo besse paci m. Ha non viri im , ur an e , sed pro habitu pecuniarum serenti Claudio imp. vocatur vin arduum. Σηρd opus, ait, quam arduum A nobis cum maximὴ, quamvis nihil uor quam si publicὸ notae sur facultates Osrae , nimis metην
experimoto cognoscimuη. Clap marius lib. . c. res de Rerum. pubi arcan. appellat eum magnarum rerumpubcanimam. V
ut vero haec sint , quoniam de utilitate agitur publica, nullum certe tributorum colligendorum modum hoc conducibiliorem statuimus, ubi scit. aequaliter, per ara&libram, pro bonorum & obventionum rata, pro viribus singulorum tributa inponuntur ac distribuuntur. sic enim eo facilius ex ipsa aequalitate publicis ossicili paretur. Subscribunt nobis praeter Impp. Dioclet. & Maximin. DLI. C. de anno . ct ιrib. Imperii nostri Recessus, & praeci- .pue quidem Trevirenss & Colon. de Anno ora. g. a. Spi
Ceterum de modi hujus forma si quid amplius seru
iicere attinet, probamus illam , quae hodierno usu pletis que in civitatibus obtinet , dum nimirum singuli cives profiteri tenentur, quantum in bonis habeant , eamque professionem suramenti religione confirmare. Vbi ta .men sufficere poterit, si quis rei suae commune statuat pretium, etiamsi illam propter nimium affectum suu in prorantisto argento nemini alias sit concessurus , Ha l. s. A. ad L.FMoid. Rectissime quoque poena decernetur iis,qui mala fide bona sua astimant, vel omnino non profitem
55쪽
turi id quod etiam docent verbaReeeg. . in li
de Anno M. Dolus quippe malus nulli prodesse debet. Quin Servius Tullius gravissimis fraudulentos hoμce coercuit supplicijs: vel enim vinculorum Sc mortis posnas luerunt, si se LiviHVel secundum Dionys. Halica nasisum publicatis bonis. verberibus probe caesi, sitiit divenditi. De jure Saxonico contra reticentes bona, publicis collectis obnoxia, exercetur actio commissi. At si quis profitetur quidem rem, in fraudem minoris aestimati id tantum quod aestimationem excedit, non tota res incrudit in commissum. Videantur plura hac de re in Besoldidis. Potie. de aerar. pubi. cap. s. naan. uo. At hic tenendum
quoque est, quod pecunia subditorum otiosa, catenae de annuli aurei, lapides pretiosi & alia ornamenta tum viristia, tum muliebria censui Gempta reputentur; quem adsmodum etiam in nostro imperio per Recessum Spirem
Vbicunq; igitur har Constitutiones imperiales vigorem obtinent, ibi recensita aestimari non debent Superflua autem horum abundantia,Ornatum decorum seu congruen rem cuivis statui excedens rectesub censum cadit, nec citra poenae formidinem reticenda, aut just5 minoris aestiuaanda est.Cui sententiae nostrae dicti Recessus non repugnant, sed eodem collimantes, tacite restrictionem hancce inprpeditant. Permagni quippe interestiamum omnium malorum fomitem e republ. exulare. Quae vero poena incen sis istis irrogari quantaque subditorum facultatum portio cedi aerario debeat, aequo cujusque Summae Pote statis Civilis arbitrio ri linquamus. utrumque tamen publicae rei utilitatis ac necessitatis modulo erit metiendum. a1 v. Damnamus ex adverso Tarquinii Superbi Copiori
56쪽
mm qua viritim, singulis personarum capitibus, nutu rerum nec aequitatis ratione habita, proportione Arithmotica non Geometrica servata. tributa indicuntur. Qualis tributi species hodienum Turcis familiaris esse dicitur,dum Christiani domino suo Turcico pro singulis capitibus aureum quotannis Ungaricum tenentur numerare. Quot igitur paterfamilias capita in sua domo aluerit, tot Unga ricos aureos pendere necessum habet. Philip p. Cominaeus IV.f. de M. Neapolit. Quae prosecto durissama servitus, summaque cum injuria est conjuncta, ut ij, qui minus habent, tantundem aequi locupletiores existunt, pei solvant. Pone enim pauperem multa amilia abundantem, & divitem coelibem aut orbum, numne justum foret, pauperem capitatione hac gravari,& divitem degravarit Cicero in. de bb. 4.epist. r. ad Appium Pulchrum , capitis ostioxum trita . tum exactionem vocat acerbi mam. Concinnum de capita tune libellum conscripsit Iohannes Baptista Vice-Comes, ICtus ex. Collegio Mediolani: quo duas recenset Capitatio. nis decies; arteram, quae procedit per viam censendi seu se- stimandi capitis,& hanc capitationem justam appellat; aueteram , quae numerandi, etis pro pecunia in usum publicum colligenda, & hanc appellat capitationem voluntariam, vel pro tributo Principi persolvendo, & erit capitatio imperata. Prior illa considerat caput, uti quid i aestimabile; cujusmodi sunt ager, vinea, servi, equi, & alia hujusmodi
bona. Posteriores tantummodo numerant capita l. e.homines, & a singulis certum quid exigunt. In prima illai
non omnia capita censentur, in his omnia indistincte, sorte tamen eX aetare numerantur. Sic , quod primam atti
net Servio cives Romani in certas distribuebantur classis, ut qui paribus serme divitiis essent, in eadem ponerentur classe , ceu Livius& Halicarnataus citatis locis testan, H tur.
57쪽
tur. Qui veto nihil vel minimum in bonis habebant, mcuti extra censum, ita quoque extra classem constitue, hantur Sequentibus deinde temporibus horum etiam census & classes duae fieri coeptae sunt: quidam enim Prole tari, vocabantur, neque amplius quam mille quinque cen tum aeris in censum deferebant; quidam vero capite Miappellati, plane nullo , aut perquam parvo aereaceimsehantur. Vid. Geli. Nost Att.M. Iri cap. ro. De hac caputatione justa, i. e. secundum justitiam distributivam locutus est Ulp. l. I. j. de Ce b. Secus Constantinus Imp. in Lumc. C. de capitat. civ cos exim qui de secunda species en tiens, i. e. de capitatione imperata, de qua nos lila loqui, mur, voluit plebem urbanam ini civitatibus Lyciae & Pamphyliae a capitationis vectigali immunem esse, i. e. ipsorum capita non numerari cum reliquis provincialibus, eum aΔfinem, ut civitates majore populi numero replerentur.
Male vero hanc Constantini legem de plebe Romana in tellectam a plerisque & cumprimis ab Accursio, pluribus Ostendit sup. memoratus J Clusis de capiti litessi
Sed missis hisce, illam demum Capitationem approbamus. quae aequitate supersti ucta est. Hanc vero pruden tia Politica recte moderabitur, si subditorum tributario rum lacultates ne transgrediatur, sedulo caveat. Possunt igitur, tolerabili tamen modo, ne scit. bonis artibus & industriis bellum indicatur, non tantum filii filiaeque fami lias pro capite redimi, verum etiam servi, ministri, ancil
sere nihil in bonis possident, sed quotidie victum manu quaeritant. Sic capitatio a Maximiliano L in Comitiis vor matiar habitis instituta, utpote cum iustitiae & prudentiae moderamine inj uncta sit, necessitati ore i nec a rati
58쪽
ne naturali, me elvili videtur aliena. Exemplum paritet
temperatae hujusmodi capitationis habetur Exod. cop. so. v. ΦΔ S a. Reg. cap υ. v. ao. De Atheniensibus denique, qui Potideam inhabitarent, pecunia ad bellum indigentia hus, resert Camerarius til. a. oeconom. quod jusserint pro fiteri cunctos censum bonorum, non simul universorum in tribu sua singulos, sed ita, ut quoque loco quicquam possideretur, ut pauperes aestimationem subjicere posiant. Si quis vero prorsus nihil possideret, ejus capitis aestimatio erat minarum duarum. Hinc tributum, quod exigebatura singulis, integrum conserebatur.
Praeterea circa tributorum indictiones provinciarum situs diversitatem accurate tenere , Psincipis Operae pretium erit. Prudenter enim Forstnerus in not. Potit. ad i. . annal. Tac. p. I. observavit: reteres timitanea regnorum loca non tam gravibus tributu atque ea , qua in meditullio regni Masint, orarasse ; metu nimirum defectionu. Cujus rei exempl tum propria, tum aliena experientia collegit, collectaque - - citato loco combinavit. Similiter & aequum & publice utile erit, ut quae loca bellum aliaeque calamitates asilixe runt & exulcerarunt, tributorum aliarumque rerum ini. munitatibus ad tempua iuventur, ne in perpetuum jace ant. sed amissas & dissipatas vires recuperent. Hinc Byzantiis, magnitudine onerum urgente, finem aut modum orantibus, annitente principe Claudio, qui bello recens sessos juvandosque retulit, tributa in quinquennium 4 Rin. Manli sunt temesa. Vid. Tac. ann. . e. o. U. .
e LII X. Denique in Principatu novo, cuae primis eo, quem GM Princeps vel viribus acquisivit proprijs, ve, alienis, dum
59쪽
scilicet collatores sunt potentiores ipso, aut ijs, quorum
opibus ac fortuna unice sub nititur, extraordinarias antoce loris su i tributorum indictiones, quantum commodE fieri poterit, vel amoliri, vel magnam partem diminuete debet, quo mitius imperium speretur, & subditorum ani mi praesentis status reddantur amantiores. Etenim hujusmodi Principatus retentu per sunt dissici Ies, eoque magis, quo remotius abfuerit Pi inceps: sicuti luculentissim)declarat Ampliss Dn. Praeses in Animadvers ad Machiaver. Princip. c. c. 27. Solum autem metum solamque vim infida ad diuturnam possessionem remedia esse, & supra ostendi. mus, & Cicero a. obf. confirmat bis verbis: quod lati e tet . neque ad incolumitatem solym,sed etiam ad opes potentiam valet plurimum, id amplectamur, ut metis allat, caritas rei, Matur. Ita faciassime, quae volumus, S privatis in relin, Sin repull. consequemur: etenim qui se metui volent, a quiἶ smetuuntur, eosdem metuant ipsi necesse est. Dissicultates igitur istius generis Principatibus amnes vix & ne vix quidem sacilius superabit Princeps. quam si nocendi voluntatem subditis adimat, hoc ere, essu sa Elementiὶ eorum benivo lentiam sbi conciliet ; quae Ciceroni ibidem fidelis diatur.
nitatis custos audit. Ista vero parari non potest, nisi ijs re . bus, quae vel honestie sunt, vel amicis suturis aut iucun dae, aut utiles. At nulla unquam utilior jucunditas aut
jucundior utilitas subditis poterit objici. quam si de rebus suis nihil aut parum detrahatur, sed liberrimi ipsi moderatores earum maneant ac arbitri. Stolide se hae in parte
gessit Rex Roboamus, qui ineunte imperio, spretis satu, laribus prudentum seniorum consilius, perniciosissima juniorum approbamns, non modo querulis subditorum precibus de durissimo servitutis iugo sublevando non as levit , verum etiam digitorum storum minutissimam
60쪽
pati s lumbis maiorem sole propalam minitis
tus est. Ex quo decem tribuum Israelis secuta de semo, novique Principis Iehobbamlcooptatio, uti ι. Reg. cap ta. memoriae proditum est. Etiamsi vero juxta essatum Ta eiti ψ. histor. cap. 63. clementia fama novum imperium inchoaurilvi volae utius siti, omnia ibinen etiam ordinaria tributa
tentere abolere, haud erit coiislium. Sic cum Nero, po- 'ulo placere studens, cuncta vectigalia omitti juberet, impetum ejus, multum prius laudata magnitudine animi. attinuere Senatores, dissolutionem imperij docendo, si tructus, quibus respubl. sustineretur, deminuerentur. Tacit. IS. annal. cap. M. Quapropter omnis in eo Principis
novi sta erit prudentia, ut sub ipso citra incommodum publicum melius sibi esse intelligant subditi, quam sub Priori. Tantum de aerarii ex tributis constituendi som
Iam de subditorum annona videamus, quonam scit pacto Principis aerarium ex hac instrui ac constitui debeat. tibi advertendum prius est, quod Aristoteles ri Rhetor. c. subjicit, quanta nimirum retis copia, ω cuisu generis civita tis iciat: t, quae ictic nascatur, quaeque aliunde it portetur. Torstia erus 'enim aὰlis. o. s. annal Taciti: omne, inquit. Priscipis erga suljectos Apopu los incium expietur pestis cura, is sim incorruptua inistratiore S annoxae alundantia. Coninsentit Italorum adagium, quo dicunt, panem in foro, ju stitiam in tribunali, securitatem ubique. boni imperij signa esse. Cosmus superior Medices, cum Ioannem Anniba lisF. Benti volum ad Bononiensem Principatum earestim dum dimitteret, inter cetera Reip. gerendae s raecepta tria hare praecipua dedi sie sertur: annonae curam sedulo ageret. omnibus nullo discrimine ius diceret, ab alienis uxoribus