Institutiones juris romani privati...

291쪽

mula v. c. si qui lcgaverit do, ego legalum adimitur nondo, lego. Quod si sactum sucrit, ipso jure legatum sublatum cst. Fideicommissa nuda voluntato adimuntur; si legatum ita adimatur, doli mali exceptione cres legatarium repelle si . Iuro novissimo cum legala sulcicommissis sint aequiparata, nihil interest, quibus modis adempti fiat dummodo voluntas iesiaioris, legatum adimere volentis, constet. S. I 8. Spectatur autem tam in dandis quam adimendi lcgatis ac fideico minissis semper novissima voluntas, Cum nemo

sibi eam legom ponere possit, ut a prior voluntate ei recedere non liceat et). demptio igitur non solum vertiis , sed etiam robus ipsis et sactis fieri potest, veluti si testator legatum induxerii 3ὶ vel si rem legatam destruxerit vel in aliam formam mutaverit ut ad pristinani speciem reduci nequeati in item si testator vivus alii vem donaverit 5). Si vendiderit rem , videndum

an legatum adimcndi animo eum alienaverit hoc autem secisse Pi Suniitur, si non propter, essitatem rei familiaris sed nuda voluntate vendidit 6ὶ Colligitur etiam legata adimendi voluntas ex his , si inimicitia capitales inter testatorem et legatarium iniercessorint, vel si testator postrema cliptura quapiam ratione motus conviciis prosecutus sit legatarium Item si onus, sub

292쪽

quo relictum est, a testator revocatum sit iij. Divortium doni in dissolvit togatum uxori vclictum sal. S. Tl9. Translatio legati sit quatuor modis aut citim a Persona in Personηm transfertur, aut ab eo, qui dare jussus est, transscrtur, iit alius dot aut cum ros pro re datur, ut Pro su iacto decem aurci aut quod pure datum est, transfertur sub Oirilitione 3 . Qua a persona in iersonali sit ranslatio legati, tacitam adornptioncm conlinci inde , licet transferatur legatu in inciam, cui cuin testatore testamentis actio non ost nec illi tamen obo.tur, cui suevit ademptum S. 220. Sunt et aliae causae, ex quibus, togatum intercidit voluit si ea persona, cui legatum est, anto dium cedentcincinoriatur, aula lamentisactionum liaboro desinat 5; vel cum deficiatis, a quo relictum est togatum v c sidcico inutissum , De Onus ad coheredum vel ad collegatarium jure adcrescendi transeat ΝJ. Item rei legatae inlcritu si quidcin res sinc sacto horodis perieriti in ne tum rei interemiae aestimatio debetur imino Dei: acccssiones quidem praestandae sunt, si auto diem cedentem vos ipsa interiit. 8

et uxor.

um est auecessor ejus debetur. r. 56 m. 3t.

293쪽

S. 72l. Deniquesct ut indignis legal ariseruntur, et non recte relicia pro non scriptis liabentur ij voluti turpia legata, quae magis denotandi logalatii gratia scribuntur odio testatoris a

vel uriae in eam causam crucia errant, a qua incipere non os

stino 34, vel si quis ipse sibi in testamento legatum adsci visit sc . Τir. VI DE LEQR FALcini A. 5)T22. Minu unicii legata alicui relicta per legem Palei diamsi lieres ita Doratus ost, ii stimi arta pars hereditariae suae Portionis libera tonsit Ilibo enim lex : non plus quain dodrantomtotiti patrimonii logari tit omnino quadrans integer pridhorodes omnia ni Imrequo rassit in favorem testantium ; quia aril Oam heredos si legatis nimium cinerali essent, pro nullo vel mininio ita ro horcili talom diro ocusnharit 6ὶ. . 23. Anio hanc legem Ial erat lex Furia , qua exceptis quibusdam porsoriis caeteris phis mille assibus legatorum Domino mortisve causa capere permissiim non erat. Sed haec lex non perfeci , Hod volti ita qui enim v. g. ri in quo millium aeris patrimoni iam habebat potora quinque hominibus singulis mi-lonos assos logando lotum patrimonium crogare. Ideo postea lata est lex Voconia AEna caulum ost De cui Plia legatorum noli incia Ortisve causa caper licoret quam heredes capetent. Ex qua lege plane quidcm liquid habeto heredes videbantur sed tam risere vilium simile nascebatur : nam in multas logalariorum personas distributo patrimonio , poterat adeo credi minimum

6 Logis verba continet tr. t pr. D. h. t. r. I. Od.

294쪽

relinquero testatur, ut non expediret heredi , lirius lucri gratia

totius hereditatis onera sustinere.

S. 24. alio autem legis Falcidia haec est, ii salva et ab oneribus libera esse debeat heredi quarta hortorum ei relictorum par unde si plus relictum est, legata minuuntur, in tantum iit quarta es csse possit. Haec quarta Faleidia vocatur si). Si plures sunt heredes, in singulis ratio legis Falcidiae ponenda est sa). Nil autem interos uirum testamentarii an legititii sint herodos. Ipsis legatariis, qui rogali sunt ad aliquid praestandum , hoc beneficium non datur 3ὶ in lorea tamen pro ala partis ex legato illis deli actae, etiam legata, quae ex testatoris dispositione ab ipsis essent praestanda minuuntur 4ὶ. S. 25. Legalariis igitur vel fideicommissa iiis quarta pars vel quod ad eam suppicndam heredi deest, detrahitur , lem iis qui mortis causa aliquid capiunt. Inter vivos donationes ex hac lege minui non possunt S). S. 26. In quarta Falcidia computanda honorum Manlitas

mortis tempore spectatur, et computatio sit deductis utieris impensis et omni aere alieno. Quod post mortem hereditati ad vescit, legatariis non prodest, ct si quo casu hereditas minuitur, id legalariis non noeet: nam heres semper poterat hereditatem ei delatam omittere 6). Computantur autem in quartam partem ea tantum, quae hereditario jure habet, neqii legata vel fideicommissa ei relicta vel donationes in eum collatae 7 .

S. N. Si horodi deficientis heredis portio adcrescit, alio legis Falcidiae tali modo os habenda, ut, si ejus pars , qui heres existit, legatis exhausta sit, adjuventur legatarii per descientem

si C. a , 5. C. h. t. et S. r. I. h. t. r. 7. D. eod. 3 Fr .a 8 pr. r. 47. . . r. 55, S. 2. . eod.

5 C. 2-5 , e . a C. h. t. r. 28. D. 39 de mortis eans donat.

295쪽

partem , quia non est legalis oneratan si vero desecta pars togatis est ex halista perinde in ea ponenda legis Falcidiae ratio , atque si ait eum ipsum pertineret a quo est desecta. Si utraque pars nimis onerata vel exhausta invenitur, in utraque separati in sit legalorum minutio ij. S. 728. Cessat igitur in quibusdam casibus legis Falcidiaeben sicium ; et quidem semper in testamento militis, quippe quod sola voluntate nili lues et . Cessat si heres invenlarium hereditaria rim rerum sacere neglexerit 3ὶ aut si testator expressis verbis indicaverit: se nolle Falcidiam ab herede retineri s in eaque sub conditione credem eum instituerit. Item si heres Iluic beneficio reniantiaverit, aut sciens vel ignorans integrum

legatum legatario praestiterit S . Denique Falcidia cessat in legatis ad pias causas relictis aliisque quibusdam R. ΤiT VI DE FIDEICOMMIssARII HEREDITATIBUS. 7ὶ S. 29. Haec omnia quidem dicta sunt de legatis vel rebus

singulis perfideicommissum relictis sed testatores etiam heredes rogare possunt, ut totam hereditatem, O partem eius alicui restituant qui post faciam restitutionem cros emcitur, ideoque in omne jus destinoli succedit, jusque personam sustinet non minus , ac fiduciarius ante restitutionem. S. M. Antiquo jure talis fideicommissarius heredis loco Dorierat, sed post restitutionem hereditalis ut legalarius partiarius habebatur. Senatusconsulto demum Tlebelliano cautum est, si, r. 8 eod.

296쪽

san. u. c. 8is, Sub Nerone ut actiones restituta hereditate si)contra sileicommissarium darentur. Sed cum nihilominus hereis dos qui rogati erant creditatem restituere, si vel ullum vel minimum tantum lucrum habuissent, saepe rccusarent adire hereditatent, Senatusconsultum Pegasianum successit , quod statuit, ut si heredi restituor rogat , quarta pars libora non essct is cam , uti ex lege Falcidi, relinere ex hereditate posset in eiusmodi vero casu ubi non simplicitor ex Sonatusconsulto Trebelliano, tota hereditas , quantam heres restituero rogatus erat, restituebatur, stipulationes partis et pro parte inter siduciarium et fideicommissarium interponebantur , actionibus contra illum tantum compotctilibus, cum hic legatarii loco haboretur u). Idem Sonatusconsuliti in praecepit, ut heros semper obligatus esset ad suscipiendam hereditatem, quam rustiluere cratrogatus, utque , si eam quasi damnosam adire noluerit, Praetor petento fideicommissario , eum cogere deberet, ad Gam suscipiendam et lotam restituendam , ita , ut ei et in eum , qui recipere hereditatem , actiones darentur , perinde atque si ex Trebelliano Senatusconsulto ca restituta suisset 3J. S. 31. Iustinianus hoc iis omne , exploso Pegasiani senatusconsulti nomine , auctoritali rebelliani Senatusconsulti attribuit, et utrumque Sonatusconsultum in unum conflavit atque transfudit M). Unde hodie heres, si non coactus adit hereditatem, quartam bono rhim partem retinere pol est, codem modo , quo, si ejus portio legatis exhausta esset, quarta Falcidia retineretur vocatur a recentioribus quarta Trebelliani et in ejus computatione caedem regulae observantur , quae m ratione

si leuratius hae en narrantur apud Gaj as 3. b. t. et in Commentariis meis t. x, p. 5o seq.

297쪽

legis Fiscidiae obtinent ij. Fideicommissarius post restitutionem

semper heredis loco est.

S. 32. Qui testari possunt, iidem etiam hereditatem per fideicommissum possunt relinquere , sed ab herede tantum, tanquam rectojure Diali uto vel ab alio herede fideicommissario sa); in ejus vero solummodo favorem, qui testamentisactionem habet cum iis . S. 33. Permittitur testatori , vel pi re vel sub conditionerclinquere fideicommissum . et iam ex certo die quam ad diem certum denique heres rogari Potest, ut post mortem suam hereditatem restituat, quod factum esse intelligitur, si testator heredem integram hereditatem suis quandoque heredibus relinquere rogaverit 3). Non solum de sua sed etiam de aliena hereditate restituenda heres rogari potest 4).

S. δέ. Die fideicommissi veniente, heres duciarius restituere sidcicommissum delint, si fideicommissarius illud non repudiaveril 5ὶ restitutio tam rerum traditione perficitur , quam nulla declaratione heredisci se restitutam velle ieroditatem is, quo facto actiones hereditariae fideicommissario competunt etiam contra fiduciaritim' et ab extraneis in fideicommissarium dantur 6ὶ Legata quoque ex heroditate phaestanda fideicomissarius pro rata rostitulae partis agnoscere dcbet. S. 35. Ante restitutioncm hereditatis fiducialius itutem honorum dominus est, neque vero quidquam alienare polere, quod ad restituendam hereditatem pertinet, nisi ad aes alienum

is a , . a. r. 274 S. t. D. b. t. Aliam esse quarta computationem in hisee east hus multi volunt propter Ioea dissicillima, nimirum D. 86 se si . D. 3, a. e. a . . 3. 36. Dicunt enim in quartam hane e Liam ea assa computanda, quae heredi titulo legati relicta essent.

et Fr. 67. S. 3. D. h. t. f. , , Io, 21. I. h. t. 3 Pr. 7 pr. D. h. t. 4 Comnio litarii mei I. c. p. 523 seq.s5 Quodsi igitur,euto die non jubetur restitutio, statim post aditam hei editatem ea fieri debet. r. 4 , S ult. D. 3a de Iegat. III.

298쪽

solvendum. Quod si nihilominus secerit rem abalienatam nullupraescriptione obstante, deicommissarius post restitutionein vindicare potost. Si heros rogatus esset restituere, quod morte sua ex creditate super futurum crit, quantam partei servare et do ea servanda cavere tenetur ij. Denique liores tenetur

si in rebus ei editariis custodicia dis eam diligentiam non adhibuerit quam suis rebus adhibere solet et . S. 36. Exstinguitur sideicommissum ex iisdem causis quibus legata intercidunt, item fideicommissarii renunciatione et fidei. commissum alicujus familia relictum , si postremus ex familia decesserit 3ὶ.

s. 737. Non raro in praecedentibus capitibus codicillorum mentionem habuimus in eo est, ut de iis accuratius dispiciamus. Voeantur codicilli mentis testati minus solemnis do eo , quod quis post mortem suam sicri velit, qua heres non instituitur 5). Et quidem jus codicillorum ante teinpora Augusti non fuit in usu sed occasione Lucii Lentuli, qui in Africa decedens codicillos scripserat, et ex cujus persona etiam fideicommissa coeperunt , temporibus Augusti prudentium et maxime rebatii auctori late introductum est 6 . Ex eo jus codicillorum coepit

singulare esse , ut quaecunque in iis scriberentur , perinde haberentur , ac si in testamento scripta essent 7ὶ.

5 Ea ergo non in boe eomparata, ut sit Liae amentum , r. 1, 15 A. I. D. h. t.

6 Pr. l. h. t. tabe ei iam eodicillos seeit. 7 Fr a ' a. D. h. t.

299쪽

S. 728. Initio sine ulla solemni late codicilli sebant: omnis

enim epistola , per quam quis lieredem si irim rogaret pro collicillo habebatur ij. Postea Constantini et Coris laniis constitii-tione i ii sancitum est in iis, sicut in voluntatibus testamenti septem testium vel quinque interventum non deesso oportere. Iustinianus autern qui et sine scriptis codicillos ordinare permisit. statuit 3x uino inni ultima voluntate excepi testamento, qui ri- qiae testes vel rogati, vel qui fortuito venerint, in uno eodemque tempore debent ad hi heri, sive in scriptis voluntas conficiatur testibus scilicet quando in scriptis voluntas componit Ur suhno-

talionem suam accommodantibus.

S. 39. Codicillos a re possunt, qui et testari possunt, ut tam unum , quam plures at enim simul omnes admittuntur etiam si sorte testator adjecerit in prioribus, sese alios neque sacere neque valere velle Novissimus codicillus in iis tantum artiatilis prioribus praesertur , in quibus iis derogat aut ad cr- satur 5 . S. 40. Non tantum autem testamento acto quis codicillos sacera potest sed et ab intestato decedens fideicommittere codicillis potest 6ὶ Codicilli ab intestato facti vicem estamenti exhibent, suisque viribus subsistunt o proinde quicunque

intestati staccessor erit etiam postea natus , codicillis relicta praestabit A testato vero facti, sive ante tostanteii lum Si e Post illud sint composili, vires ex testamenio accipiunt, et ius ejus acquuntur 8). Possutit tamen specialiter confirmari codicilli si S. 3, I et 25 h. l. in a C. i , C. h. ab anno 3a6.n

8 Fr. L. f. a. r. i6. D. h. t. e. i , C. h. ι. Indo et quod ad testamentisautionem pertinet, i his odicillia tempus testamen hi tantum

inspicitur. r. 84 S. 3 b. t.

300쪽

a snec refert utrum os praecedat an sequatur confirmatio sil. Inter confirmatos et noti confirmatos codicillos hoc interest,

quod in illis et libertas directo dari potest et tutor constitui sal. S. γέ l. Privilegia quae quibusdam personis in testamentis ordinandis concessa sunt, etiam in codicillis conficiendis iisdem competunt 3 . Codicillis autem hereditas neque dari neque adimi potest, ne confundatiar jus testamentorum et codicillorum et ideo nec exheredatio in iis scribi Ilom cc conditionem heredi institulo adjicere , nec substituere directo quis potest 4).

Valet tamen haec institutio testamento lacla iustus nomen eodμcillia scripsero, illa mihi heres eato, ne si codieilli Sodium heredem acripaero , heros eam 5).

S. 42. Per fideicommissum codicillis hcreditas utiliter relinquitur 6). Inde hereditas testamento inutiliter data , licet non possit codicillia quasi hereditas consi mari, tamen ex sidcicommisso pelitur, scilico a legitimo credes, salva ratione legis

S. 43. Si quis testa montum facere voluit scriptura, quam jure testamenti valere voluit, eamqrio vero aut non persccit, aut non jure secit valebit ea iure codicillo inci si illo complexus sit, ut vim etiam codicillorum scriptura debsa obli

lut. Cum ante testamen Lum saetum eodieilli saeti erant, apinianua putaverat, non aliter eo vires habere , quam si Pectati postea voluntate confirmaerentur. Severus autem et Antonitius rescripserunt ut ex iise ieillis, qui testamentum praecedan , fidei commissum peti Possit, si appareat eum , qui postea testamentum iecit, a volunta a, quam codi-eillia expresserat, non rete isse.