장음표시 사용
51쪽
ΤIT. II. DE PANDECTI SE DIGESTIs. HS. 4. Praestantissima simulque latissime patens iuris Iustiniane pars Digestorum seu Pandeo artim libri sunt ad veteris iurisprudentia monumenta conservanda compositi ex celeberri. morum iurisconsultorum scriptis. S. 85. Colligi eos jussit Iustinianus , opera VII doctissimorum sua aetatis iurisperitorum , moderante Triboniano a , ex genuinis triginta novem iurisconsultorum , qui ab Augusto praesertim ad Alexandrum Severum inclaruerant , operibus iso maxime consilio is omnibus legibus novoque uri solido essent fundamento, studioque in juris scholis cum Institutionibus inservirent. Unde magnam Digestorum partem in iis explicari aut per discentes ipsos ii recitari , Iustinianus ad studiorum jam prius receptam normam sancivit 3).
S. 6. ordo Digestorum sere idem est qui et in Edicto perpetuo sive in libris servatur quos Ulpianus ad illud scripserat. Distributa autem sunt in septem partes et quinquaginta libros, qui et ipsi in titulos dispertiuntur. Singulis fragmentis
auctoris operisque nomen librique , ex quo desumta sunt, numerus adjectus 5 . S. P. Omnibus jurisconsultis in iis excorpiis par auctoritas data , nulla liabita vel aetatis vel maioris singulorum Dina ratione innumerae controversiae inlci cos olim liabitae decisae ct finitae singularibus aliquando Iustiniani constitutionibus inmodice positis , inter quas quinquaginta praesertim decisiones dis linguun-
si Iustiniani constitutiones diversae de eonceptione et confirmatione
a Const. Tanta , . 9 sorum nomina exhibet. 3 Const. Omnem re . S. 2-6. 4 Earum enuisse fatili invenitur in tonst. Tanta, . .
52쪽
tur ij. Contratrias in Pandectis inter se sententias omnino nullas inveniri quoque statuitur quae sibi adversari viderentur sutatili interpretatione concilianda sancitum ain omnia vero exeonditorum consilio pro illorum temporum ratione Ianitata Sunt, mutilata atque conversa , ut Saepe Statuere vix possimus , quae pura et genuina ex ipsis veteribus libris sint relicta 3 . Quae desuetudine vel legibus erant abrogata omissa sunt praeter ea, quae ex antiquitate aut propter divisionem plenioremve indaginem cum locis receptis conjuncla remansere 4j. S. M. Coeptum Pandectarum opus H Dec. xxx , publi- qatum XVI. Dec. xxx III et xxx ejusdem mensis die vi legis munitum Sancivit simul Iustinianus . nemini licere signis vel nolis hos libros scribere, commentariis illustrare eos x ex ipsis iurisconsultorum scriptis corrigere vel emendare 5 .
S. 89. Contino Codex repetita praelectionis constitutiones Impera lorum ab Hadriano ad Iustinianum usque emissas quae tum de veleri jure statuentes . decreta . interlocutiones . de juro rescripta et epistolae sunt , cum nova sancientes , ad magistratus mandata , vel ad populum edicta. S. 90. Accommodari constitutionum Codicem Institutionibus et Pandectis Iustinianus jussit , reiectis vel mutatis illis quae hisce contraria essent inventa , insertisque quam plurimis novis legibush ab ipso , dum Digesia condebantur , publicalis.
1 Const. de Emendatione Codieis, S. I. et S. s. I. . . a C. Tanta, S. 15.s3 Ibid. S. ro Hum jur Encyclopaedia, Ed. VII, p. 233 Iin. 8. 4 Const. Dedit nobis f. 3. Tanta, S. 4. 5 Const. Tanta, . ar. et et omnem rem. s. .
6 Const. de emendatione Codieis.
53쪽
91. Haec quoque collectio veteris juris si agmenta mutata eorrecta et multis modis conversa habet. Superscripta singulis locis imperatoris , a quo , arurnque Personarum , ad qua ConStitutio quaeque data erat, nomina. q. 2. Constat Code ex duodecim libris in titulos divisis et secundum Digestorum sere seriem ordinalis Multa tamen jus publicum spectantia eo comprehenduntur i). Publicatus est hic Codex xv. Nov. Dxxx IV.
Τiet. IV DE NOVELLIS. S. 3. His variis libris finitis Iustinianus usqus annum
DLxv regnavit, neque nova de jure statuere desiit, plurimasque igitur Nopellas constitutiones emisit. Multa anterioris juris capita novis hisce legibus mutavit, non raro et ipsas Novellas iterum correxit aut revocavit Plurimae earum graece sunt scriptae, barbaro tumidoque orationis genere. Nunquam hae constitutiones priciri Codici insertae aut in singulari volumine collectae sunt. Numerantur Novellae centum et sexaginta oclo quae vero nec omnes Iustinianum auctorem habent, nec omnes legis autoritatem apud nos receperunt et . Graecarum Novellarum interpretatione latina , medio aevo amicta , hodie uti solemus. Τir. V. DE CORPORE IURIS CIVILIS EIUSQUE PARTIUM INTER SE MUTUA RATIONE . a
S. έ. Singula hae.juris romani, a Iustiniano collecti vel
si Lib. I. Lib. IX-XII. a XCVII tantum Novella Iegia uetoritatem habent. vid. . to . Novellae CXL CXLIV. Iustini iunioris CLXI. CLXIII. CLXIV. Tiberis
54쪽
in eo sanciti partes Conpollis ullis civilis nomine notae sunt. Quae ab editoribus huic collectioni adjecta inveniuntur , neque ejus partes sunt habendae, neque legis auctoritatem apud populos
S. 5. Mutua autem ratio inter illas justiniane juris partes haec est, ut Novellae , tanquam postremae leges omni veleri iuri derogent , si quid in illis reperiatur , quod cum hoc conciliari
nequeat. Reliquae partes ex Iustiniani voluntate tanquam unius corporis membra pari inter se auctoritate sunt habendae ij, et ita interpretandae , ut nunquam Codicem integrum aut Institutiones integras in totum Pandectis anteponamus, quando his adversari videantur, sed ut ea tantum cujuslibet operis loca ceteris derogare statuamus , quae nova vetus jus mulantia vel co iis entia continent. Reliqua subtili interpretatione, sicut singula ejusdem operis fragmenta inter se conciliare nos oportebit sa). Quocirca neque recentioris jurisconsulti fragmentum in Pandectis fragmento alius auctoris, ea de causa, praeserendum est quod hic ei anterior fuerit; nec major erit a posteriore imperatore proscctae constitutionis auctoritas , quam ejus , qui prius regnaverat. Caelerum Pandectis accuralius quid desurientibus Institutiones, generaliter aliquid statuentes, cedere debere, naturalis inter
i Const. Tanta , . s. onj. Const. de Emendatione Codiet , S.
a Const. Tanta. S. 5. 3 Ita oneiliari possunt, S. 25. I. a , . sede rer diu Dei se
55쪽
CAPET IV. DE FATIS IURIS ROMANI APUD POPULOS RECENTIORES. 1
ΤIT. I. DE FATIS IURIS IUSTINIANEI IN IMPERIO ROMANO
ORIENTIs sa) . 6. Post Iustinianum juris ejus corpus in romano orientis
imperio usum legisque vim relinebat, et ad normam ab ejus auctore sancitam in juris scholis explicabatur. Superest inde nobis Institutionum justinianearum paraphrasis graeca , quae Theophilum antecessorem, quem in ipso hoc opere componendo intei fuisse vidimus S. 8a , auctorem habere dicitur Iulianus, alius iuris doctor Constantinopolitanus, Novellarum Iustiniani epitomen latinam fecit circa annum Lux ., cujus per medium aevum in occidente maxima erat auctoritas. Fuerunt denique , qui scholia graeca in singula corpori juris loca scribebant, ea ve graece reddebant. . T. Ita sere res usque ad tempora Basilii Macedonis imperatoris , saeculo nono regnantis , duravere, qui eum , lingua latina ex usu recedente, dirucillimum jam esset latinum juris corpus intelligere , graecaeque interpretationes ipsarum legum loco haberentur , necessarium duxit id graece scribi. Componi primum iussit perbreves Institutiones graecas, reliquamque deinde lota in Iustiniani collectionem in graecum sermonem converti, et in x libros , conjunctis Digestorum Codicisque titulis et Novellis idem argumentum spectantibus, omnia dispertiri. Tol Um opus βασιλικα βιβλια appellavit Imperator Leo cognomino philosophus . Basilii opus emendatum edidit anno Dcco.
t COMMENTARIOR,EOR INTRODUCT. cap. 3. a Novissime de his seripsere Biener Themis. t. p. p. 65. Berriat S. Prix ib. t. o. p. sit seq. Mitte in Bbet .musetim , t . u. p. t. a. p. 23 seq. et Iingo Bethtsgesebiclite. d. XI. . t Oa seq.
56쪽
Lxxxvii. ipsiusque filius Constantiolis Porphyrogenet illud denuo sancivit anno DCCCC. Lu Basilicorum libri in manuscriptis Codicibus integri supersunt pars tantum eorum est edita sit. S. 8. Extant etiam synopsis seu Ecloga Basilicorum; item collectiones Novellarum Leonis aliorumque Graecorum principum denique breve juris romani manuale quod armcnopulum secuti xiv ICtum dicitur habere auctorem quo hodieque Graeci utuntur et .
ΤIT. II. DE FATI IURIS ROMARI APUD POPULO EUROPAE
S. θ. In Italia quoque jus a Iustiniano, devictorum Ostrogothorum regno everso introductum anni DLIII-DL. conservabatur , etiam, postquam a DinvIii magna Italiae pars a Longobardis, et tota a Dccvri deinde a Francorum regibus ab orientali imperio erat separata Auctoritas eius eadem fuit, quae in aliis Germanorum regnis juris romanis . 9ὶ ut nempe cives origine Romani et ecclesiastici eo uterentur, dum Longobardiuarbara, ut dicere solitum erat, lege vivebant. Tali modo jus Iustinianeum a quinto usque ad decimum saeculum in illis terrae partibus in usu permansit. Quod quidem eo facilius evenire potuit, quod magistratus et judices, quales a Constantino et Iustiniano instituti erant in municipiis Italiae iisdem ossiciis 1 cingentes, perdurabant. Neque in totum desiisse videtur juris romani studium in Italia, cum iuris schola Romae collocata a Iustiniano et postea extilisse videatur 3).
αὶ id super haeeThemis otiBiblioth. Iurisconsulte v.I. P. 2oo. sqq.s 3 Haee omnia jam hodie extra omne dubium sunt posita vide ele-herr Savigni opus, historiam uris Romani medio aevo amplectens.
57쪽
S. 100. Elapsis aliquot deinde saeculis, postquam ex gentibus,
inter se diversis , Romanis scilicet et Germanis, nova progenies et nova quaedam natio prodierat, vegetumque omnis vitae commercium suerat restitutum , cum artes revocari coepissent, naturaliter evenit, ut et juris studium revivisceret, idque in jure romano indagando poneretur , cuius accuratior cognitio ubique desiderari debuit. Inde jam decimo undecimoque saeculis non desuerunt, qui in jure Romano tam discendo, quam docendo operam sumerent, librosque de eo conscriberent, in quibus recensentur Institutionum compendium, quod corpus legum vel Brachylogum vocant, cujus verum nomen est Summa Noreialariam ; item Petri legum excerptionea, aliaque i). S. 101. Saeculo denique uodecimo alacre iuris romani studium refloruit , cum Bononiae Irnerius quidam i nescio quo lato ductus, libros iuris civilis inter ann. cxv et cxx publice interpretari coepisset, idque summo sui temporis cum applausu,
ut totius sere Europae populis uris scholam landaret. Vocantur autem ut ipse ita ejus discipuli, quos plurimos habuit, Glossatores , a methodo iis propria riuris articulos gloseis sive notulis perbrevibus illustrandi. S. 102. Bononiensis haec schola in plurimis Europae civi lati-hus summam consecuta est auctoritatem , studium ac usum juris
Romano-Iustiniane in illis propagando Undique in Italiam, ubi plura jam aperiebantur jurisprudentiae gymnasia, migrabant: Imperatores Germaniae haec studia fovebant iuris civilis doc-ΗeideIherga i835-I83 . v I vol. 80. Gallice idem opus edidit Guenoux Paris i 829-i83 a. 4 vol. 8'. Ejusque epitomen in Annales de Legislation et de Iurisρ Gnce, Liv. 3-Hi Themis Vol VI p. 26r. Hugo Geseh. Ees Rom. Rechis set Iustinian ed. tertia I 83 o. p. 76 seq. i Vide vom Migur, vol. II, p. aris-a56, 297 sqq. Hugo, . c. p. 93-94. Nova nuper reperta sunt a clar Classio in Italia peregrinante. Sammam Novellarum cum epitomo juris civilis medio duodeeimo saeeulosa ei a publieavit Berotini anno I 829. d. Boevin in niv. Bonnensi duris
58쪽
tores in regum consiliis, in curiis et tribunalibus ubique quaerebantur. Insequentibus saeculis in Gallia xiii in Germania xiu'ὶ et in Belgio xv'j, ad Italorum exemplum , juris romani schol institutae. Inde lactum est, ut juris justiniane corpus praecipuus juris civilis sons et communis civitatum lex apud cultis-mas Europae gentes ad nostra usque tempora ieret, et iurisprudentia romanae studium ubique tanquam optima ad persectam juris doctrinam via atque methodus coleretur. S. 103. Primi iuris romani in Italia doctores ideo quoque notabiles habendi sunt, quod in ipso jure romano ejusque usu
plurima innovabant. Eorum enim interpretationes et opiniones , luce philologica et historica minime illustratae , cum ipso jure romano in soris sunt receptae Ioel glossa vulgari collecta ab A cursio Glossatore saeculo xiii , non notata , legis auctoritatem non obtinuere si in Graecorum vulgalae, ut appellantur , versiones ah illis o tundae , ipsius textus loco habitae librorum juris ordo adeo singulari modo mutatus est Pandecta Digestum dicta , in tres partes , digestum vetus, infortiarum et novum .distinctae, novem priores Codicis libri a reliquis separati , qui cum Novellis parvo, ut dicebatur , volum in continebantur. Novellae authenticari nomine in novem ollatione dispertitae quibus libiti iuris seudalis in Italia conscripti, tanquam decima aliquando addebantur collatio Institutionibus et Codici breves Novellarum epitomae, et ipsae nunc authenticae dictae insertae
Deo non Imperatorum Germanorum quo ruudam novae constitutiones.
S. 104. Inculta permansit juris romani in Europa per plurima saecula institutio , ob methodum dialecticam scholastica philosophiae in ea receptam , barbarior facta. Ipsorum sontium accurata inquisitio, sine philologica interpretatione dissicilior post Glossam compositam , negligi coepit; cum in juris usu magni numeri auc-
Inde prouerbium illud I Quod non agnosti glossa , id non agnos- ei curia.
59쪽
torum recitatorum auctoritas plurimum valeret. Saeculo demum decimo sexto renatis literis antiqui , philosophiae historiaeque studiis, liberalior illoruit juris disciplina Conjunxere uno juris doctores melioris notae juris scientiam cum illis disciplinis, atque historice ius romanum indagantes veram a germanam juris artem , qualis apud veteres soruit . cognoscere et in vitam iterum revocare studuerunt. Inde juris antri ustiniane superstitia monumenta undique conquisita et edita, inde historica et critica Iustiniane juris tractatio. In Gallia haec uris docendi ratio primum noruit, a Batavis recepta , et alibi postea servata hodieque maxime in Germania exculta est. S. 105. Conservatae hac ratione nobis sunt, praeter Iustinianei juris libros, anterioris juris plurimae reliquiae; veluti leges antiquae , plebiscita , senatusconsulta, aliaque documenta r). Librorum quoque juris anteius tiniane varia fragmenta ad nos pervenere , veluti in lege romana Wisigothorum comprehensa Pauli receptarum sententiarum, codicum Gregoriani, Hermogeniani et maxime Theodosiani fragmenta, G i institutiones a Wisigothis reformatae. Alio modo integer sere Theodosianus Codex superest', sicuti plurimae eum sequentes Novellae tituli quidam Regularum Ulpiani praestantissimi libri, et genuini Institutionum Gaii commentarii maximam partem servati et demum anno mccxv in lucem ex Codice rescripto protracti, aliaque fragmenta, nuper Mediolani Taurini et Romae detecta a .
si Indieem eorum exhibent Uauboldi Inst jur Romani iterariae. Vol. a. p. 45 seq. Lipsiae r8o9. Corpora horum monumentorum jam ediderunt Hauboldus et Spangen bergiua scilicet Io Iuria romani Tabula negotiorum solemnium , modo in aere , modo in marmore , modo in charta superstites, ed. E. Spangen berg. Lipsi I 822.4 vol. 8'. a. Atatiquitatis Romanae monumenta legalia extra libros iuris romani sparsa 7 eompos . h. G. Hauboldus, edid. E. pangen berg. Berolini 83o. vol. 8'.
2 Omnes juris antejustiniane reliquias illo tempore notas publieaverat Parisiis 586, J. Cujacius Post eum 835 , demum eae iterum
60쪽
S. 106. Est autem haec hodie juris romani auctoritas , uti quibusdam civitatibus commune jus habeatur, apud alias vero gentes juris subsidiarii et scripti iuris rationis vi in obtineat. In omnibus vero juris scholis bene ordinatis hujus juris studium praecipue colitur et solidioris juris doctrinae sons atque landamentum solet existimari.
CAPIT . DE VI ET AUCTORITATE DIVERSORUM IURIS FONTIUM SECUNDUM PRAELEPTA JURIS JUSTINIANEI. ij
Τrr. I. DE IURE SCRIPTO. . 107. Omne jus vel scriptum est vel non scriptuma illud legibus seu generalibus constitutionibus edictisve a constat. S. 108. Leges autem sunt publici jussus, ab eo , pene quem summa de jure constituendi est potestas, veluti a principe, emissi, qui jus in civitate expressim sanciunt 3ὶ Disserunt
Publieatae sunt Berotini, et vol. 8o sub titulo Ius cisiae ante-Iustinianeum, Partem horum fragmentorum eontinet a Dais IvILI EcIoga rari-aia , 834 terties 80 2 vo . et eomprehenderat Sehuuingi Iurisprudentia anteiristinianea, Lugduni Batav. x t o. Gaj Institutiones a celeb. Niebub Veronae detectae i8is, publieatae Bero in i 8a et iterum I 824 Nova Codiei Theodosiani fragmenta detexere clarissimi, Clossius mediolani et Peyron Taurinia quae et ipsa iam nun i 82 publicata sunt. His a edunt Vaticana Iuris Bomani fragmenta a te l. Maio detecta , Romae Parisiis et Bero in publicata I 823 et 8 24 I. V. . Novum totius juria antejustiniane corpus nitidissime vulgari eceptum est Bonnae apud Adolphum Maicus 183o-r 833.