장음표시 사용
131쪽
Petigini pri- in prouetitorem aetatem peruenit Ecclesia, & per se utrGq. pladium exerere possit: quid mirum, si in contumaces p
in rems. ν testatein illam exercet, quam cumuIate & plene accepit a
Dis ct --, ' Ou isto λ quamque non pro diuinis tantum, sed pro hum τοῦ 'sinis , nis etiam legibus omnes pij legum custodes & uindices semH-- tq per cxercere consueuerunt Z Qui superbierit, nolens obedi- α'. ih. re sacerdotis imperio, qui eo tempore ministrat domino Iliarum leuamc Deo tuo, ex decreto iudicis moriatur, inquit diuinus ille Ie- dator. In promptu habentes ulcisci omnem inobedientia, iis ait Apostolus. Haeresis uelut quaedam hydra fabularum uuti P - neribus suis creuit,& dum saepe reciditur, pullulauit. Igni debite incendioq. peritura, assirmat diuus Ambrosius. H. D -- i' reticorum genus per Imperatoriam curam corrigi debere, non uno in loco asserit diuus Augustinus. Quod etiam sem
Hr stantinum Imperatorem in Arrium: Theodosium maiorem c. niasis. in Manichaeos: Valentinianum & Martianu, & caeteros om-Vs' nes catholicos Caesares & principes in sui temporis Haereticos secisse, literis proditum est. Et merito quidem . nam si εὐῶ-. Reoij numismatis adulteratores seuerissime picet utur: quato seuerius diuinae legis deprauatores puniendi sunt qui tanta cum animarum iactura, sanctissimum Christi regnum euacuant: & impiam Sathanae tyrannidem fovent. Mea pri-D. Os .rἰp. mituS erat sententia, ait diuus Augustinus ad Vincentium 4s. V ο--.Roratianae Haereseos desensorem, neminem ad uni tem iovgmi esse cogendum ruerbo esse agendum, disputatione pugnandum, ratione uincendum, ne fictos catholicos haberemus, quos apertos Haereticos noueramus . Sed haec opinio mea non contradicentium uerbis, sed demonstrantium
superabatur exemplis. Nam primo mihi opponebatur ciuitas mea, quae cim tota esset in parte Donnistarum, ad unutatem catholicam timore legum Imperialium conuersa est :quam nunc videmus ita huius perniciem detestari, ut in ea nunquam suisse credatur. Ita & aliae multae, quae mihi nominatim commemorabantur, ut ipsis rebus agnoscerem, etiam
132쪽
LIBER II. 'stin hac cause recte posse intelligi quod scriptum est: Da P--bs.
pienti occasionem, & sapientior erit. Et idem diuus Augustinus in libro contra epistolam Parmeniani, explicans mentem Christi dicentis r Sinite utraque simul crescere usque ad messem, ait, haec uerba in eo tantum casu seruanda esse, quando EiZania sine extirpatione tritici extirpari non pos.sent, id est, quando Haeretici occidi & extingui nequeunt,nis etiam cum eis catholici trucidentur: sed caen metus
iste non subest, & crimen eorum notum est,& execrabile, nec tales habent defensores, per quos possit schisma contino, .ngere, tunc aduersus eos seueritas exercenda est. Nam si I
peratores puniunt furta & homicidia, cur non punient ha reses, & sacrilegia Θ Haec Augustinus. Quibus etiam prae- W-- -. clara illa uetustatis exempla addi possent. Nam si Socrates ώβ. r. v uir innocentissimus philosophiae parens, &philosophorum ερο 'princeps, Atheniensium iussu ueneno extinctus est, quod nouae cuiusdam religionis author esse uidebatur. Praeterea si Atheniensium Senatus Phidiam sculptorem praeclarissimum
de Mineruae, quam omnium bonarum artium Deam put abant, simulacro faciundo non satis honorifice in curia locutum , ab eorum conspectu magna cum ignominia repuleruta Demum si Locrenses, ut author est Demosthenes, nouain legem , quae omnium ordinum non erat firmata consensu ,
Iegislatoris sanguine abrogandam esse statuerunt: qua igia minia,aut quo supplicio in christiana republica, non afficiendi sunt ij, qui suis perniciosissimis dissensionibus, & nouitatibus, a recta fide, atque a prisca & uera religione Christi λdeles tanto studio, tantaq. impietate remouere conantur Quamobre ea tantum ratione parcendum est Ei Zaniis, qu
usque una cum frumento in agro sunt: aut quia possunt in frumenti statum commutari, aut quia extirpari sine frumenti iactura nequeunt. At si usqueadeo pullulascere, atq. su crescere coeperint, ut stumentum ipsium suffocatura uideatur, & tolli sine seu menti damno possunt,neque ulla spes imest de commutanda in meliorem statum Zizaniorum prau, N a late,
133쪽
tate, dic quaeso,cur parcendum est riganijs 3 cur eadem non sunt extirpanda funditus, atque tollenda & extrahenda radicitus cur non in ignem mittenda & comburenda ξ Ete- U nim quae iniuria insertur rigantis, si illam, quam frumentomachinabantur perniciem, patiunturὶ Et certe non habent, cur de catholicis conquerantur Haeretici, si ab illis caedes &incendia patiuntur, cum illud ipsum Haeretici in Catholicos semper exercere consueuerunt.Quid non moliti sunt Arri, ni in Catholicos, quos per contemptionem & derisium H D. Basili- ad mousianos, &, ut ait diuus Basilius, Coessentialistas appel-s.,ata. ε, labant i quid non Donatistae quid non caeteri Haeretici om' '' 'nes λ qui cum ipsis opportunum fuit, etiam Regum&Impe
Quemadmotam ratorum auxilium aduersus orthodoxos imploraueriit.Hinc H si sim Constantii Imperatoris, Valentis, Eudoxiae, Zenonis, Ana
zz-T ZZ msj, Philippi, Tyberij III. Constantini III. & V. Leonis
in I Gothorum Regis,& aliorum perditorum principum impie-
principum ias & furor, in Haereticorum gratiam aduersus Catholicos
. T. n. exarsit ita ut tot piorum hominum sanguinem effundetes, zι '' innumerabiles sua tyrannide martyres effecerint. Qua lo ge omnium impia, & lauissima rabie, etiam nostri temporis Haeretici non caruerunt: Quemadmodum tot in Apostolicos Patres perfidiorum principum in Germania & Britannia seditiones, & motus bellici ostendunt, testanturq.'tot Regulorum tuorum in Gallia defectiones, & in tuum chriastianis sinum caput, atque sublime decus perniciosissimi tumultus . Quibus ne in minimo quidem cedendum est, Rex Constantissime: quandoquidem uictoria in manibus est, &Drtibus trophaea debentur. Nec ullo pacto de profligand shostibus uerendum est, cum causam habeant perditissima, de sint utriusque humanae videlicet, & diuinae Maiestatis trisae rei, & perduelles . Quodque hac in re caput est, & a
Maiestate tua summopere ani imaduertendum.1 aereticorum
uita, mors Caroli: & latus Caroli, Haereticorum interitus . Non exercet tyrannidem, qui tyrannidem dissoluit. Non
134쪽
agit tyrannum, qui tyrannos dissipat: non est mercenarius, Pulch miniis rased pastor bonus, qui lupos propulsat, aut interficit. Non , a
frangit Ieges, qui pro legibus certat, & qui ius suum repe- ratur Regem ut tens bello, legum transgressores persequitur. Deniq. non est impius, qui impios, & superum contemptores exterminat, ιενοι tiara , qtii
disperdit, obtruncat, incendit: atque illos ad sanitatem re- ' L 'dire cogit, qui Pseudoprophetarum mendacijs fascinati, peruerse de fide catholica, & de uera religione sentiebant. comitto Coactum a Christo Pauluin legimus ad ueram fidem, cum supra multos coetaneos suos aemulator existens,paternarum . suarum traditionum mani, & caeco quodam studio nascentem Christi Ecclesiam persequebatur. Et tamen Paulus, qui poena corporis coactus ad Euangelium intrauit , plus illis , omnibus Iaborauit in Evangelio,qui solo uerbo fuerant uocati. Ad magnam coenam suam prius uocari & adduci iussit conuiuas Euangelicus ille pater familias, postea cogi: & tamen ex coactis plures fuerunt electi, quam CX uocatis. Nu D . . ni uitae compulsi a Rege poenitentiam egerunt: & tamen stuctifera&salutaris suit Niniuitarum poenitudo. Coacta, ut Aut in Di . modo dicebamus, Imperatorijs iussis ad unitatem Catholi- Uiης cam rediit Augustini Ciuitas, quae prius mordicus Donatistarum partes tuebatur : & tamen post conuersionem suam, atque post sibi reconciliatam catholicae Ecclesiae gratiam, supra omnes Aphricanas ciuitates, Donatistarum pernicie detestata est. FeIices igitur impulsus, & uis saluberrima, qua cum Deo in gratiam redeunt,qui a Deo auersi, ex illius diuina familia atq. fauore infauste, & misere exciderat: pr sertim clim salutaris seueritas uicerit semper inanem specie clementiae: & in illos maxime, qui ad christianae fidei praecepta teruanda iureiurando in lauacro regenerationis obstricti erant. Nam non semper coacta seruitus est miserabilis, clim semper felix & beata si necessitas illa, quae impellit o .astis; ad bonum. Illi ergo, ut ait diuus Augustinus, qui inueniun- faciAm eap. a Ltur in uijs, & in sepibus, id est, haeresibus, & schismatibus. s e
coguntur intrare, non quia coguntur reprehcdant, ted quo eq.1ν. cogamur
135쪽
cogantur attendant. Nonnullis enim dum coguntur ad salutem praestatur occasio, qui & si uiolenter adductitur ad eua- gelicam coenam, & compelluntur intrare, intus tamen inu niunt unde se Iartentur intrasse.Et quemadmodum Niniuitae poenitentiam non egerunt inviti, quia illam eorum Rege compellente secerunt: ita Deus uolentes facit dum cogit inuitos, & dum nolentibus uim affert, atque dum pioru Principum minis & salutaribus poenis prodigos & auersos filios ad patrem, & ad promissam fidem seruandam redire compellit. Quin etiam si inter beatos numeratur qui uocati sunt ad coenam agni: an non maiorem beatitudinem cosequentur, & longe beatissimi erunt, qui ad eadem diuini agni coe- eoisti cis Itia nam fruendam adductitur, detinentur, coguntur,& ne ab ea T.utans. 4. re discedant, coercentur Catholici, & quotquot in catholica, 'l' Ecclesia renascuntur, sunt beati illi conuiuae, quibus uim aDemiliam cap.MAE serre oportet, ne coenam agni derelinquant: ne discedant aism, P yet is coenaculo Domini: ne tam regio conuiuio se indignos reddant: ne lato patrifamilias, qui eos gratis & tam benigne u cauit, sint iniurij: denique ne uotum, & promissum quo tonebantur interuertant, & ad aliud transferam.
HINC certe magna ratione secrorum Procerum decretis cautum est, non omnibus impune licere, illorum scripta legere, qui suis mendacijs & blasphemiis importune& impie ab hac Dominica coena conuiuas avertere,& reu care conarentur: cuiusmodi quidem sint omnes Haereticorum scriptiones, quae ne uocatis, & electis sint offendiculo, iure magistra catholicae ueritatis Ecclesia illarum lectionem interdixit, & ab omnibus Haereticis scriptis censuit, atque sub anathematis animaduersione iussit omnino abstinedum. Delitescunt enim semper lub Haereticorum scriptis insidiae, quemadmodu aliquando latitat sub melle uenenum. Qiiods Haereticorum lucubrationes uariam multarum rerum eruditionem
136쪽
LIBER D. toaditionem sapiunt, & ad multorum sacrarum Iiterarum locorum intelligentiam non parum conducere videntur: quo factum est, ut a nonnullis etiam grauissimis Ecclesiae Patribus, quandoque lectitatae sint, & in manibus habitae. Vt diui Hie . . .
ronymi, Theophili Alexandriae Epistopi, & Dionysj ma
tyris eiusdem Alexandrinae Ecclesiae antistitis exemplis con- Alcon stat. Hi enim Haereticorum librorum lectionem nunquam
intermiserunt, neque intermittendam putauerunt, ut com- D '. mamrmodius Ecclesiarum praesules essent quemadmodum ait Apostolus probati dispensatores : Non tamen inde neces. ' , iis T sario deducendum est, omnibus sine ullo discrimine,aut de- 7'Iectu datum esse, Haereticorum volumina euoluere. Quod enim a paucis, & illis quidem eruditissimis, & sanctissimis viris, atque non sine magna ratione, &grauissimis causis factum est, idem illud non est continuo ab omnibus usurpan dum,& in communem usum, & consuetudinem reuoca dum: quod Carthaginensis quarta Synodus canone decimo septimo indubie testatum reliquit. Concessit enim haec fancta Synodus, non promiscue & communiter omnibus, sed tantum Episcopis eruditione&fide conspicuis, lectionem Haereticorum voluminum, quo facilius possent illorum insidias agnoscere, & validius confutare. Erant praeterea tunc alia tempora: Etenim si qui olim in Harrcticorum librorum Iectione versabantur, ijdem erant viri praestantes, & unde- quaque eruditi, atque in catholica fide constantissimi, ut Dionysii, Theophili, & Hieronymi exempla demonstrant. Neque ulla vel generalis synodi,vel summorum Pontificum
sanctione, ab Haereticorum librorum lectione arcebantur. Ecclesia praeterea non aeque, ac hodie tot Catholicorum interpretum pijs & doctissimis commentationibus assuebat: M2 et demum Haereticorum placita non erant, ut modo fiunt, nota& peruulgata. Quamobrem quod priscis temporibus sine ulla culpa fieri poterat, idem nunc sine maximo scelere, &sine nota Haereseos fieri non potest, & maxime si id quispia iniussu Maiorum attentare praesumpserit. Nam quandoque
137쪽
summorum Pontificum concessii & potestate, aliqua graui causa huiusmodi munus pijs & eruditis Theologis permitti,
aut demandari solet, quo melius Ecclesiae aduersiariorum calumniae detegantur, & coerceantur: quo casu damnat rum librorum lectione non modo sine crimine, sed magna etiam cum laude, & merito utimur. Caeterum hac ratione sublata, nullo pacto a Catholicis viris Haereticorum commentaria consulenda sunt: sed potius explodenda prorsus,& ut nefariae doctrinae codices,exurenda. Etenim si Diagorae, & Protagorae libri, qui nullos Deos esse docebant, publice ab Atheniensibus combusti sunt: Itidem, si libros Numae in agro Petilij repertos, Romani in ignem proiecerunt,
quod Romanorum Numinum cultus di miluere videbantur: quanto magis rei jcienda & comburenda sunt Haereticorum scripta, ut pote quibus non vana gentilitatis religio, sed verus Dci cultus opinionum prauitate inficitur: & sacra filutaris sapientiae, & catholicae veritatis cognitio prosanis & pollutis quorumdam seditiosorum assertionibus violatur ξ
Ληλ ii Uigi mr in Concilio Nicamo sancti, &praestam . . itaiae 1 tissimi illi Patres, neq. etiam legi, aut recitari passi sunteer Haereticorum noua Arrianorum figmenta: sed omni prorsus disputatione interdicta, eos exibilatos, explosos, & damnatos, ut publi--ἡMiaia fu/Mi cos sacrae vetustatis, & verae religionis hostes reiecerunt, . ' - - . atque non modo impiam illorum sectam, sed verba etiam profana, & sine Deo nomina, quibus aduersus catholicam fidem utebantur, execrantes publico decreto improbaue-Tb ad risur in ruiat: quod etiam in Chalcedonensi Concilio obseruatum
filisse legimus, in quo nullo pacto permissum est, iterum in decreta Nicaenae synodi inquiri. Quin his vere diuinis vocibus usa est sancta illa synodus: Si quis retractat, anathema sit: si quis super ista inquirit, anathema sit: maledictus qui addit, maledictus qui aufert, maledictus qui innovat. Tan
138쪽
cim apud orthodoxos Patres,& apud recte de christiana fide sentietes valuit semper maiorum suorum veneranda authoritas,in qua vim quandam diuinam,& praecipuam quandam rerum diuinarum intelligentiam repositam esse intelligebant. Siquidem diuino spiritu edocti, sciebant vivas Apostolicarum institutionum aquas, &limpidissimos sacerdotalium & oecumenicorum Conciliorum, atque paternarum traditionum torrentes, quibus ab infantia Ecclesiae ad praesens usque senium perpetuo quodam diuini Numinis ductit, tanta cum caeli & terrae laetitia, & humanarum anim rum salute, uniuersus christianus orbis irrigatus est, & semper quoque usque ad mundi consumptionem, summo Deo fauente, irrigabitur, ex mustica illa petra deserti fluxisse, de qua scriptum est: Percussit petram, fluxerunt aquae, & tomrentes inundauerunt.Et alio in loco: Loquimini ad petram coram eis, & illa dabit vobis aquas. Et certe chin sine scripto verbo euangelico, sed sola traditione tot annos in suis
primordijs Ecclesia floruerit, immo cum nihil scribi praec perit Christus, sed in primis praedicari iusserit, quae nostr
rum est temporum tam misera conditio, ut a nonnullis illud ' avi de lacri codices, & ipsum Euangelium ad eos emanauit, HU Mum AEMu .
tanta pertinacia &impudentia reijciatur Plusquam viginti annos sine scripto Euangelio fuit Ecclesia,& tamen quando magis uiguit Christiana religio non prius literis consigna- I aevi M. 3. tum, & deinde traditum: sed prius traditum , deinde literis in consignatum fuit Euangelium, cuius occulta intelligentia,&declaratio non stati in publicis monumentis, sed vivae vocis oraculo viventi Ecclesiae tradita est: vi non ex literis, sed ex abdita quadam diuina vi , & ex latente quadam sancti Spuritus energia, praesertim regi Ecclesiam pij omnes intellioerent. Nunc autem huiusce tempestatis homines tantorum Ha-----
mysteriorum obliti, omissis atque amita etiam spiritu qui ' σpersi si ritant literam : atque, ut improbi & perfidi debitores pro misiain fidem stangentes, scripturam & chirographum exigunt : quibus ostensis, rursus ad iurgia & calumnias conuero tuntur,
139쪽
tos DE VERO DEI CULTUtuntur, scriptorumque rectam intelligentiam peruertere, aut Iudicis authoritatem & integritatem minuere,aut testes, tametsi graues & incorruptos, ut leues & coniuratoS argu re,& rei jcere conantur. Quo fit ut prope omnia,quae ad voram pietatem attinebant, & pio silentio coli debebant, non modo passim in ore omnium sint, hominumq. perditissim rum inuentis, & cupiditatibus sint exposita: verum etiam eadem ipsa vera religio,& grauissimae illae toties praeiudicatae
Patrum sententiae, tanta cum perturbatione, &euersione omnium rerum denuo in controuersiam re centur .
- ω, ... V o D si adueniente scriptura, traditionem abrog mia. scripmra tam esse quis dixerit, & scripto tantum Dei verbo creσ dendum esse asseuerauerit, longe fallitur: quia Spiritus se cti magisterium,a coetu fidelium aufert, & quid sit vera Ec- βῆμM H - clesia, quodue sit eius praecipuum munus, atque praecipua
'' ' potestas non intelligit. Neque enim de Iege, sed de intelligentia legis controuersia est.Lex enim Dei,& scriptum Dei verbum, omnibus etiam Haereticis, atque Daemonibus csnmunia sunt: illorum autem vera intelligentia & interpretatio non nisi penes Apostolorum successores,& apud cath : . t licam Ecclesiam esse potest. Nam sola catholica & Aposto . lica Ecclesia est incorruptae veritatis sacrarium, ut pote quae non modo a sponso Christo omnem veritatem edocetur,&perenni quodam diuini numinis assiam regitur & gubernatur, sed etiam quia susceptae semel religionis integritate tanta pietate, & constantia tot saeculis sola coluit, & seruauit. Quin non modo superueniens scriptura non abrogauit traditiones, sed etiam firmauit & roborauit: passim enim testatur scriptura, Traditiones arcte accurateque seruandas, atque etiam mordicus tenendas esse. State enim, inquit Apost a.τ Γ ,. lus, &tenete traditiones,quas didicistis siue per sermonem, sue per epistolam nostram.Et Caetera diuinae authoritatis testimonia ,
140쪽
stimonia, quae in eruditissima Cani' Summa uidere poteris. μ' Colligit enim hic Pater uenerabilis, sanctitate & eruditione praestantissimus, uir certe de Christiana republica optime me reprima. ritus, cui apostolica Ecclesia & pii omnes plurimum debet, Colligit,inquam, hic tantus doctor in singulis Ecclesiae dOP iiii Iois omisi matibus, ex ipsis sacrae scripturae, & sanctorum Patrum lim σpidissimis fontibus, firmissimas,&lucidissimas authoritates, i. ''
quibus omnes Haereticorum ambages,& tenebrae, certa quadam methodo apertissime dissiparentur. Opus certe tanto authore dignum. Quamquam, ut ad nostras aurCS peruenit, nunc etiam nonnulli ex codem Societatis Iesu nobilissimo, & ut sacrosancti Concili j Tridentini uerbo utar ) pio m instituto clarissimi Theologi, nescio quid magni pro eadem
ueritate catholica moliantur: quemadmodum semper ijde optimi Patres, &doctrina& moribus per totum fere christianum orbem moliti sunt: ex quo caelitus nobis ad instaurandam, & propagandam labentem Ecclesiam aduenerunt.
PATET igitur ex iis, quae dicta sunt, quod scriptura mi
non abrogat traditionem . Nam quemadmodum ex traditione scriptura emanauit, ita traditio scriptura robor, mtur. Haec enim duo mutuo se uente quia diuina ueritas, diuinae ueritati non aduersatur, & lux luci contraria non est. Praeterea si omnia quae ad Dei cultum, & animarum salute necessaria sunt, scriptura nobis aperte & copiose suppeditaret, traditio utique necessaria non esset. Sed cum nihil a Christo, & pauca admodum ab Apostolis scripta sint, multa uero ex ore in os uiuenti Ecclesiae tradita, idcirco legitia mam abijciendae traditionis causam non uideo. Qui enim traditionem abiicit, depositum non custodit: siquidem stria plura non est uere depositu . Etenim scriptura ab Haereticis quoque usurpatur, & communis est omnibus : quamquamcu usurpatur ab Haereticis, eo modo quo profertur ab eis, O a non