장음표시 사용
121쪽
dum g=mnicorum certaminum athletae facile prima leuentes, exercitationem contemnunt aliis Vero nominibus vocabantur,
quando aut in amphitheatris circis ad oblectandum populum peragebantur aut in gymnasiis, vel aliis publicis locis cxercitationis gratia dumtaxat fiebant, nomen hoc tamen omnes secundum Iulii Pollucis sententiam , hujuscemo il m. di certatores commune habuisse reperiuntur, quod athleta: utplurimum vocati sunt simplici nomine vel a fine, qui θλον, sive praemium erat, cui operam navabant, vel P αθλου, id est, a certamine nisi potius quod maluit Galcnus dica a. mus nomen illud ' ἔ άθλω, sive - - θλιο fm deductum , ad significandam hujusce generis hominum incredibilem miseriam, quod tamen non est necesse credere. Dixi quoscumque exercitatores tales gratia praemii certantes sun-plici nomine athletas appellatos, quoniam Plato etiam in gymnasticae benica professoribus interdum eo nomine, sed non simplici uritur, immo fere semper aliquid apponit, sicuti in 111. de Repubi ubi athletas veros a bellicis distinguens ita
quadam exercitatione, inquam ego, athletis bellicis opin es, quos tanquam vigiles canes esse necessarium est. rursum septimo de
Repubi et αρια δ' ὀινοω λέγων .... κθληταὶ μεντοι λέ/λου φοι ab G τους ἀνακαῆον ἀνο νεου οντ in id est, hoc autem inter dicendum mihi in
mentem venit. Nonne belli athletas juυenes se debere dirimm 'Atque alibi imiliter. Ex quibus omnibus apparet, quod ubi Plato athletas appellat gymnastica bellicae exercitatorcs, semper apponit, λερουις, Vel λεμου , vel aliud , ut in fine scptimi de Legibus, et si him ἀθλητως, non ob aliam rationem, nisi ut eos ab athletis veris distinguat. Quare concludens dico, primae & secunda gymnasticae prose res nunquam proprie athletas vocari, sed tantum professores tertiae, quo nomine vcre proprie palaestritas, pugiles, pancratiasta ceteros, gratia praemii certanteS, minus proprie vocatos fuisse confitetur Galenus primo calimentorum facultatibus libro,qui palaestritae, reliqui, cum id Dium propositum haberent, ut ad certamina se compararcnt,
122쪽
io HIERONYMI MERCURIALI scogebantur, iccirco cibo indigebant corruptu evaporatu disesicili, cujusmodi est cibus ex suillis carnibus, quibus soli veri athletae vescebantur, atque tales erant, qui in ludis, in amphitheatris, istiam in aliis locis ob praemium & gloriam certabant, in hoc a ceteris diversi, quod solum vincere, coronam assequi studerent, cum alii vel bono habitui corporis acquirendo, ianitati tuendae vel militari fortitudini in peritiae acquirendae intenderent,quos simpliciter gymnasticoso exercitatos, vel athletas bellicos nuncupari invenio, ex quo colligitur alium esse simpliciter athletam, alium simpliciter gymnasticum, necnon tres fuisse artes in exercitationibus Versantes, communi nomme Imna sic Vocatas, quarum medica omnibus magis proprie ita dicta fuit, altera nempe bellica apud medicos loquor, quod alii forsan hanc primariam effecerint minus; tertia
omnium minime, nimirum, quae a praedictis degenerans, vitiosa appellata sit : quaeve robori, non sanitati operam daret: robur enim diversum habitum a sanitate cXigere, testis est Aristoteles VIII sect problem VI quo in loco 'nguem habitum raseret, Iamiati ero rarum convenire scribit. A IV.
De zitiosa Gymnastica sue Athletica. Postquam de bellica gymnastica, atque etiam de gymnastica simplici, quantum ad praesens negotium spectabat, satis disieruimus, jam opportunum crit de athletica sermo Insu,s , ne habere qua quoniam temporibus a Galeni, atque etiam ho x ς-ῖ uperioribus maximam auctoritatem sibi vendicaverat ideo ei Opus fuit, ut eam longissima oratione, atque impurissimis contumeliosis imisque verbis insectaretur quod quam sapienter simul ac juste fecerit, ex his, quae de illius professorum moribuS, aliisque conditionibus dicturus sum, facillime clarum futurum lib. . e. ,6 spero. Ut a princIpio exordiar, Plinius auctor est D mnasti-σos ludos a Lycaone athleticam ab Hercule ob ae inventam fui fle ut tota haec ars duos parentes habuerit, qui tametsi insignes fuerint, atque artem illustrem, admiratione dignam primo condiderint, illa tamen longo postea temporis intervallo, atque
123쪽
DE ARTE GYMNASTICA Lib. I. Ioratque pravis hominum moribus ita corrupta, ac adulterata est, ut Verius κακset χνίοις, quam artis nomen ei conveniste dixerit Galenus, si1quidem illius exercitatores dum spe victoriae&praemu quorum gratia qui certabant omnes, artileta. 'Ocatos proprie docuimus corpori incras and , roborique comparando nimium incumbebant, mentem etiam crassam, sensusque omnes hebetes, torpidos ac segnes reddebant unde non immerito si Plato athletas somnolentos segnes, erit de
ignavos, desides, vertiginosos, tandemque morbosis nuncupavit Hippocratem medicum secutus, qui habitus ath- 'p' in letarum velivi periculosos, maximisque aegritudinibus obnoxios ubique detestatus est, sic ut . Plutarchus eos saxis, in lib. de atque gymnasiorum columnis similes effecit, alias item conafestiis quod Graecis nihil aliud mollitiem, atque servitutena invexerit, nisi haec gymnastica vitiosa, cujus opera torpentes atque relanguescentes ab armis delapsi sunt, contenti pro strenuis atque fortibus militibus seipsos bonos palaestritas&athletas dici Casiodorus lib. V. Variarum cap. XLII. Ο-quens de solemnibus ludis, qui ab athletis exercebantur eos ab Atheniensibus in honorem Diana primum inductos tradit ubi etiam longa satis Oratione, ut fierent, qua arte, quibusque instrumentis adversus immanis imas feras decertarent, morteque praemia consequerentur diserte docet. Porro hanc rem ita est enemo sane dubitabit, si totam ejus naturam brevissima Cratione a 4 Aristotele explicatam perpenderit cis enim in primo e ci Rhetoricorum lib. de agonistica sit etiam athleticam appellatam superius diximus haec scripta reliquit A γωνιε in 1 5 σωμα-
id est Agonistica autem corporis virtus ex magnitudine, robore, si celeritate componitur nam celer fortis es qui enim quodammodo cruraprojicere, e velociter ac longe moverepotest, cursor; qui vero comprimere continere, luctator; qui percussione impellere, pugil qui autem utrisque his, pancratiastes; qui vero Ommbu hIs, quinquertio s.utrum autem vox ταχους in Aristo t. sit retinenda,
124쪽
io HIERONYMI MERCURIALI san vero τέχνης scribendum dubitari posset ob verba sequentia, quibus innuit robur esse suapte natura conjunctum cum
pernicitate; verumtamen, ut non inficior etiam Vocem τεχνης id est, artis, quadrare, cum ars maxime valeat in athletica,
in qua eam robori magnitudini primum omnium addidisse Tire1hum testatur Pausanias in Acticis, sic non video cur a robore quoque celeritas separari nequeat, cum res ipsa doceat plerosque viribus Ognopere valere, qui tamen in agendo tardi potius, quam celeres sunt. Sed utcumque sit clare patet athletarum omnium institutionem , atque disciplinam huc tantum spectasse, ut corporis magnitudinem, robur, atque celeritatem compararent, quibus soli ceteros antagonistas superare, praemi honoreque potiri valerent id quod licet
pluribus certaminum generibus contenderent, quinque tamen
praecipua crant, in quibus vel semper, vel plerumque tam in sacris certaminibus, quam in ludis, amphitheatris, iublicis spectaculis, sed praesertim in stadio, quod fere solis athletis proprie destinatum erat, certabant, uisa 'gilatus, cur ,s tm,' discus unde luctatores pugiles cursores, saltatores, discoboli nuncupabantur, qui separatim in singulis ponerent, sicuti pancratias dicebatur, qui in lucta iugi latu valebat: qui vero in cunctis quinque, pentath ,- vocabulo Romano quinquertim vocabatur, ut docet Pestu. cissi quinquertiones apud Livium Andronicum athletas significare scribat idem Festus, apud quem etiam periodon vicissse dicebatur is, qui Pythia, Isthmia, Nemea, Olympia vicisset, nomine a circuitu
corum spectaculorum accepto narrat Laertius Democritum
philosophum csse vocatum pentathlum, forsan quod in juventute vicisset. Eranti post 1Dodum halteres, jacula, atque non
nuda alia, quorum quoque certamina athletae obibant, at in publicis ludorum, acrorum certaminum celebrationibus
raro illa peragebantur, una excepta monomachia, quam Graecos sacerdotes a statis tempore in pergam exercere consueViS-a .dear iv se memoriae prodidit Galenus. Quanquam Onomachos,
sive gladiatores apud veteres ab athletis diversos fuisse sciam quod M. Cicero testatum fecit Epist fana lib. viri Epist. I. his verbis : Nam quid ego te athletas putem demerare, qui gladiatores
125쪽
diatores contem em Nisi dicamus quod memoriae prodit timhabetur a Dionysio Halicarnassaeo antiq. I Om. lib. v 11 athletas alios fui se leυiorum, aliosgraviorum certaminum, atque hos posteriores fui se gladiatores. De iis in leg. O I. g. 1 v. f. ad leg. Aquil ab Vlpiano scriptum reperio bi quis in o urifatione telis pancratio, elpugiles dum inter se exercentur, alim alium occis
derit, cessat Aquilia, quia gloriae causa se virtutis, non injuriae
videtur damnum datum unde patere arbitror apud majores hanc athleticam in maxima existimatione habitam cujus ea crat ratio, quod homines semper illas res extollere ac honore dignas emcere solent, a quibus voluptates ac delectationes Obtinere student. Ob quod cum athletica in publicis ludis ceterisque spectaculis maximas voluptates publice afferret, in honore habita, atque a multis expetita fuerit : quando athletis ludos ingredientibin, ut refert Plinius, omne assurgebaut . b 16 4. etiam senaim, iique senatui proxime sedebant, nemo cum a tri , avis paternis, a quibusvis munerabus vacabatat, or ictores in patrias triumphantes invehebantur , immo athletis ingenuOScaedere atque Occidere, quod aliis vetabant leges, non modo licuisse, verum etiam honorificum fuisse auctor est in III. hypot Pyrrhon. Sextus Empiricus. Ne dicam, quod Eusebius in v. de Praeparatione Euangelica multo sermone da innat Veteres, scilicet co superstitionis atque insaniae interdum devenisse, ut pugiles atque athletas in Deorum numerum referrent. Quibus omnibus rationibus fatis clarum es e potest athleticam antiquitus magna auctoritatis fuisse propterea
non temere illam Galenum insectatum esse , dum animadverret, quantum damni ex ea artis athletica reputatione humano generi accederet; siquidem non modo cuncta animi, c-rum etiam corpori bona ita corrumpebantur , ut nihil in Veniri pos et, quod majus hominibus, qui gloriae iraemiorum ratione illam undique ambiebant , detrimentum afferret, quemadmodum Euripides quoque elegantissime testatus fuit sub hisce verbiS.
126쪽
ni mi, innumera per Graeciam serpant Nusium deterius athletarum genere es, uiprimum bene incolere haud discunt,
Neque possunt etiam suo etenim modo uis quis es uia deditus, ventrique insistet, Divitias parabit , ut alat familiam 'Neque item egeni e se, o fortunis inservire
Sciunt e nam in malis diu versati Moribus, non facile mutantur in melius.
Quibus nihil est, me judicio, quod magis athleticae statum
prodat. Neque tamen defuerunt, qui hanc perniciosam artem commentariis celebrare niterentur, quales fuerunt Tryphon, acalaeon Alexandrinus, qui ab athletica, in qua excellobat, cognita ejus pravitate ad gymnasticam tandem descivit. Uneidos. Ne taceam Platonem, quem Servius, si Laertius prodide-- r/- iunt athletam fuisse , ia dimissa ad philosophiam se contulisse. Sed quia athletas praemii gratia certare, atque Vitam mille necis generibus exponere consuevisse non semel dixi, id hoc in loco nequaquam praeterire volo, athletis non eadem quocumque tempore fuisse praemiorum genera proposita, Verum, ut Clemens Alexandrinus II Paedag. cap. III memoriae prodidit, primo fuit δόσις seu donum , secundo plausus , tertio foliorum conjectio, postremo corona. . isi autem apud Clementem, nisi aliquid in ejus vulgato codice desideretur, puto nil aliud quam congiarium significare quo pacto apud Herodianum quoque ea Vox usurpata invenitur nisi potius leve aliquod munusculi mi designet, quod posterioribus omnibus vilius
127쪽
D ARTE GYMNASTICA Lib. I. ros vilius extiterit, quamquam non abnuo posse quoque legi Hλωάλαν, id est, praemiorum Nitionem, ut doctissimus Suetonii interpres proposuit. Atqui de plausu, cujus vox Graeca est
Clementi οἰατεργεμον Varia criticorum doctissimorum invenio sententias, cum aliqui eam interpretentur exercitationem, aliqui scribendum velint arαγκειον, quem dicunt fuisse morem
athletarum colligendi mutiuscula a ingulis spectatoribus.
QVoniam de athletica pravitate quamplurima egregie
simul ac eloquenter ab Hippocrate Platone atque Galeno disputata sunt, nosque etiam illos imitati nonnulla diximus, jam athletarum eorum, qui proprie vocati sunt pa tritae, vivendi rationem in medium proponere decrevimus, qua perspecta, facile cuivis erit judicare, quod genus hominum, qua V illorum ars foret, quam sapienter illi secerint, qui ipsam explodere, iontumeliosa oratione improbare conati sunt sed, quoniam tota ivendi ratio in sex, sin, quas non naturales appellare medici voluerunt cosiocara est , videlicet cibo potu, somno sedilium , quiete' motu, aere , animi affectionibu , atque excrementorum evacuationibus, quomodo in unoquoque horum genere sese gererent, explicabo. Primum itaque in cibo ac potu quadrupliciter errasse conspiciuntur, qualitate, quantitate, ordine, ac tempore. Qilo ad qualitatem pertinet, variis cibis athletas usos diversis temporibus invenio sitquidem primis illis
antiquioribus vesci caricis praescriptum scribunt Plinius, at tab ζ. eos que si Oribasiius quod, ut pinguescerent, factitasse existimo. P ' Quis vero primuS carnes eiS concesserit, auctores inter se dissentiunt Plinius exercitatorem quendam Pythagoram athletis primum carnem comedendum exhibuisse scribit, Oribasius Pergamenus Goram caricarum usum, antiquam vivendi illorum consuetudinem sustulis , primumque Furamen Samio carnes apposuisse, atque talem vivendi rationem in posteros emanasse tradit utcunque sit, ante Hippocra-
128쪽
1Ο6 HIERONYMI MERCURIALI stis aetatet alari letae carnibus Vescebantur, iraesertim suillis, ut ple de ibi alite plagile refert in V. Epid. . o. Ceteriim neque uno carnium genere semper illi Victitarunt, quoniam interdum caprini vescebantur, quemadmodum Thcbanus quidam athlata, quem Clitomachus Carthaginiensis, novae academiae sectator praeclarus, reliquos sui temporis at 1letas viribus superasse refert, quod caprinas carnes manducaret. Apri gland . Esest 31 las etiam athletis pro cibo fuisse innuit Martialis in libro tertio, ubi Zoili cuiusdam procacitatem, obscoeno mores describens ait: Inter catelias serum exta lambentes
Partitur apri glanduias a tritis.
Attamen illos in frequentiore usu habuisse carnes tum bub las, tum suillas, satis constat ex Galeno, qui ex illis ianc cum
caseo sine fermento confecto , quod obphium vocatum est, victitasse scribit, ut duritie ac alimentorum cras itie, non modo uberius nutrirentur, sed etiam diutius saturi permanorent, quo genere victus cum Biantes pugil λύσορρ immodice uteretur, eos morbos incurrebat, quos refert in quin- . de reme. O Epid. Hippocrates Scribit Plinius si Valerianus vitam ath- istarum cibum absque anetho enitisse, forsan quod crederent ab eo nutrimentum solidum produci, aut quo hujuscemodi
herbae odore alii cibi condirentur, sicque magis ipsis saperent, aut quo somnus illis major provocaretur pro conficie discibis duris anethum enim somnum provocare sciunt m dici. Quantitas cibi athletarum quam fuerit ceteris hominum
mensuris superior, sciri potest ex iis, quae scriptis mandavit Galenus secundo de digno pulsuum, videlicet carnis minas duas paucum cibum athletis fuisse , ut aliqua ex parte fabuloso illi fidem adhibere valeamus, quod de athleta Milone Crotinniata, Meraclide pugile celebratur quorum alterum carnium minas viginti deglutisse, ianis totidem, vini choas persi caste tres, ac aliquando taurum , quem per stadium retento
anhelitu gestarat, solum absumpsisse; alterum prope infiniti cibi ac potus capacem, nullique parem extitisse ferunt; atque hinc ci 1 perspicuum fit, quam ver Aristoteles I v. de gen animalium
129쪽
DE ARTE GYΜNASTICA Lib. I. ro dixerit, saepenumero athletis membra variis formis assici, cum ob multam edacitatem natura haud valet aeque in toto corpore omnescibipartes conficere, confectas aequis ter diffribuere, sicut octa vo Polit cibum eorum, qui exercebantur athletices, modo
tuen vat. δαήδην ad ανα,κην quasi plus quam ferre quanquam scio non defuisse, qui aliter eam vocem apud Aristotelem sint interpretati, possient, edere cogerentur qua etiam ututa Clemens Alexandrinus lib. II. Paedagog c. 1. Ex hoc autem loco corrigendus est Themisti locus in orat. quae silprincipalissima Cirtutum, ubi pro αναγ. φιαμα perperam legitur ε-γυφλαστο Tertullianus etiam lib. LV. de pallio meminit siccae saginationis athletarum, quae ut fieret ab aliquibus dubitatur, ego vero semper putavixerophagiam illam apud Caelium Ioannem Cassianum commemoratam, qua scilicet ficus aridas, nuces, iii coctum, nil humidum sumebant,non placentas, ut ait Arrianus in Epicteto, non frigidum potum, de qua si Plautus in Mo b Actu. .
stellaria, ubi adolescens quidam ita loquitur: diu neque industrior de juventute erat Arte g)mnastica, disco, hastis, tia,
Cursu, armis, equo victitabam volupe Par onia ct duritia. Ordinem similiter nullum, aut perpusillum athletas in comedendo servasse, ut aemporis nudam rationem habuisse, satis ex superioribus clarum esse potest, nisi quod refert Galenus eos non aeque mane ac Vespere cibos validissimos accipere consuevisse, sed duntaxat in cena, non modo ratione, Verum- etiam experientia docti cibos in somno , quando calor magis viget intus, facilius confici, alioqui concocto dissicillimos ipsis, cum ob qualitatem eorum valde calori ressistentem, tum ob immensam quantitatem quamvis secus videatur sensisses Plinius, e libi. c. 3. qui scribit athletas malisse semper cibos ambulatione, quam somno perficere rato somnum ad corpulentiam , quam ad firmitatem magis conferre quod si Plutarchus 1 v. Symposiacorum probo.eosaem simplicii imis cibis virilitasse, omnemque arietatem prorsu effugisse tradit, ejus sententiam ita accipere debemuS, Ut a Volue
130쪽
amonail. 4. Geogra. la. lib. I.
1 os HIERONYM MERCURIAL 1s voluerit athletas uno solum carnis uanis genere, quod cumque 'uantumcumque fuerit usos quod neque no nogamus, qui supra diximus frequentissinios eorum cibos fuisse solas bubulas, aut potius suillas carnes Atqui somno vigilia qualem moderationem ceteris vitae eorum partibus respondentem athletae adhibuerint, clarimi me demonstravit Plato, eos ubique somnolentos appellans. In motu quoque quiete nullam mensuram servare Blito athletas testatur Galenus, qui eos modo tota die laborare, quando scilicet exercitium, λειον , sive κατα- cita apud Galenum tertio de tuend. val. II. Vocatum inibant, modo nocte, modo a cibo, modo ante consuevisse narrat quasi propositum in Omnibus tenuerint Hippocratis praecepta haec de sanitate universa contemnere , labores, cibi, potiones, somni, venus, omnia moderata illudque unum sibi proposuerint, immoderate semper, nulla habita regula elaborare quod cum Aristoteles intelligeret caussam quaerens, quare mediocriter insudantes statim ab exercitatione colore amoeno hilarentur, athletae vero pallidi longe cvadant, dixit ideo evenire, qui athletae prorsus nimium laboravi, nimius vero labor colorem cum sudor spiritu extrudit palloremque inducit, scuti mediocri calore, summa corporis r tento leviter colorem provocat ad corporis superficiem invitat. is calefactis, utpud antis accidere solet. Qui igitur sine mensura semper laborabant, athletas minime mirum est Galenum dixisse quinque anni ad summum ἰσηιξ ενεις perdurasse. Jam quoque aeris ipsos nullum discrimen effecisse credere
possima us, quod sub ardenti sole exercerentur, nec Vento rum , aut aliorum boni aeris condicionum udam rationem haberent quamvis, dum se ad futura certamina exercerent,
antiqui curarint , ut illud in salubri aere factitarent, sicuti manifestum est e Xystis, quas ideo fabricatas in gymnasiis scribit Vitruvius, quo athletae in hyeme ad vitandas aeris injurias inibi in salubrior aere commodius exerceri Valerent, quo tempore multas plagas, ut tradit 4 Basilius Magnus, perferebant , ex paedotribis, nec non victum haud jucundum, sed a magistris xercitationum praescriptum sequebantur. Ita etiam apud Strabonem legimus, veteres con eυisse athletas.