장음표시 사용
261쪽
non accipit qui non eget. Quis enim dicet ut Christo,in persona pauperis recte dado,supra altare hostias non offeramus 'num marmor Deo
uiuo maiusZQuis item ut Salomone in testimoniis supra citatis,toties iustam atque honestam acqui utionem proponente, meretricem ab hoc excipiamusὶ quae iniuste atque inhoneste acquirit,tametsi iuste Iurisconsultorum sententia certo modo statutam mercedem recipiat: ita quidem, ut nullo casu de eo quod datur a Deo, i m-mo potius de eo quo dat Diabolus accipiat. Secundus ueris gradus Thomae sententia) eorum est, qui ad restitutionem uel dimissionem tur.
pis lucri obligantur: in quibus quid iuris sit,dixi.Et tertius,eorum qui neque restituere,neque
dimittere obligantur : sicut luser sui fert noua introducta ab hominibus consuetudo,quae licitum lucrum hoc ludi lucrum facid quem ea ratione de his eleemosynam facere posse ait: quia sua non aliena tunc fu ni quae tradit, in quo tria mihi occurrunt. Primum, non omnem ludum consuetudine esse approbatum, quin potius &leges multa genera ludorum uetasse: itidem Mpraetores uoce praeconia,ne illis utantur, iugiter prohibere, quae consuetudini ne introducatur resistunt. Secundum, quia si consuetudo introduxit ne eis restituantur, qui pecunias ludendo
amiserui,quado absque fraude luditur, & sui iuris sint: minime introduxit ne pauperibus er
262쪽
pareant, qui prudenter ludi, & persenaequali
tatibus ac quantitate pecuniarum consideratis, animabus poenitenti um consulant.
CVr omni petentis nonne Thobias inquit,
Effunde uinum tuum super sepulchra iustorum,& non dederis peccatori3 Et alibi:Recipe iustum, & ne dederis impio. GA M. Iesus tamen dixit, Omni peteti te tribue. Et Paulus, Operamini bonu ad omnes, maxime ad dom sticos fidei. DIA. Num filiorum panis,canibus dandus 3 C A M. Omni petenti dandum multifariam intelligimus. primum ut non raro sed Φpe fati quotiens,scilicet proximu esuriente videmus: nam assirmativum praeceptum est,pro loco & tempore nos obligans, ut boni dispens tores superfluorum simus. sicut scriptum est ,Foenerare proximo tuo in tempore necessitatis illius:& iteru, Redde proximo in tempore suo. ' 'Secu ndo,ut omni petenti,recte d iuidendo,non autem uni petenti totum detur, quemadmodum paulo pdst dicemus Et tertio,ut non solum
263쪽
remunerati e habet. DE ELEEMos YNA
iustis Christianis,sed peccatoribus,immo & infidelibus eleemosynas largiamur.inter quos prudentia opus est, de qua eodem in loco dicetur: duae namque causae dandi eleemosynam sunt: prima nimirum,quia Dei creatura is qui accipit est:& secunda,quia seruus Dei,quq ambo militant,quando Christiano eleemosyna datur.cum uerb Iudaeo uel pagano elargitur,una sela, scili- 'cet quia creatura Dei: quam bonus Deus, qui omnes pascit, beneficio eleemosynae Christianae, pascendum fore elegit: ita quide ut modo Christianum,modo uerb quasi Christianum propter
Christi nomen recipiamus.unde uel magna,vel . modica,uel nulla remuneratio resultet. 'DI A. Quid istud 3 C A M. Magnam mercedem Is lix Io. .a
bet,qui iusto in nomine iusti,ut ipsum in tabe
nacula aeterna recipiat,eleemosynam dat:mere
dem quoque habet, sed nil rem, is qui operi Dei dat, ut pote infideli propter Deum: nullam quando eleemosyna operi hominis iniusto,non autem operi Dei dat. DIA. Non satis hoc intelligo. C A M. Operi Dei eleemosynam tribuimus,quando peccatori,uel infideli,tanqua creaturae Dei eleemosynam damus: operi nominis largimur,quado ob peccatum in peccatore existes, creaturam diligimus,& propter peccatum e panem damus: empli gratia, cum histrionibus, mimis, caeterisque eiusdem generis hominibus propter peccatu, in quo uiuunt, aliquid absque
264쪽
prudelia damus:quibus summotis, minime daremus. Hoc enim uetant scripturae a te citatae, cum admonent, ne impio demus. Demus emgo omni petenti eleemosynam, ne cui non dederimus, ipse sit Christus, quando cuicunque Vitho. s. in nomine Christi dederimus,ipse est Christus.' Sic enim agendo, quotienseunque manum ex tendimus, Christum cogitamus. omni pe- Eleemosri .cois. tenti,inquam,simul & egenti: ita ut famem peia tentium expellamus, non autem uitia domesti
is ta .. corum augeamus. Siquidem Deus haudquaquam dixit: da filiis, da fratribus, da propinquis diuitibus: quos etia si haberes,iure his Dominus. praeserretur, sed da pauperibus: immo da Chrii sto, qui in pauperibus nutritur. ' semel enim ouod Ezechiel dixit, Panem suum esurienti dederit. minime his dandum esse, qui ructant plenitudine,sed his qui inanitate cruciatur, ad. . ' Omni igitur petenti danda est, etiam
cis mora. ignoto. Sic enim Iob dicebat, se nunquam ιλλι ι i , praetereuntem despexisse: ignotos per hanc uo- ia ,6. ςζm, praetereuntium, commostrans: ' quasi non V. . in lo- cui,sed propter que detur inspicere debeamus. 'ci Gi Π Da igitur, atque manibus propriis omni cum .
humilitate da, Paulum ac Barnabam imitando, propriis manibus eleemosynas submini- strabant.
265쪽
Absque mora quoque ipsa eleemosyna elar
gienda est, ut minime dicas,si petierit dabo. DI A. Nonne scriptum est: , omni peWnti te tribue 3 v Α M. Vtique. D IA .Pctitionem igiatur praecedere necesse est. CAM. Cum scriptu ra inquit, Beatus qui intelligit super egenum de pauperem, eum ostendit, qui dum uni petenti dat, alterum non petentem praeuenit. DIA. . ' Qualis quaerendi modusὶ C A M. Esto curiosa, esto prouida, attende unde quisque uiuat: & si unus ad te uenit,ut petat, alium tu praeueni, nepetat: sic enim de primo scriptum est, omni petenti te tribue:de secundo uerὁ,sudet eleemos nain manu tua,donec inuenias iustum,cui eam tradas. DI Α. Quid sudare est 'C A M. Nem--ps aepe ut decimam fructuum nostroru,quam damus,in angulo domus,quasi in Dei rario ponamus:ut inuento iusto indigente,illi quod debemus persetuamus. ' DIA. Decimas & eleemosynas simul 3 C A M. Decimam bonorum' ''meorum do Pharilaus dixit) quem ubi iuxta praeceptum Domini superare uelimus,qui iussit
266쪽
ut iustitia nostra illorum iustitiam superabun-
14 i . omne superfluum adhuc dare obligamur. 'Tacet namque mendictis,intereadum pallor in eius facie loquitur, aut pene lapsus iacet: ad quem pietas festinare iubet, ut ei omni mora posthabita succurramus, ne lapsus homo id ab. nomine petat,pro quo Deu morat, ut ei panem quotidianum det.Haec sane expendit Salomon, quando dixit: Itaque Deum honora de tua sub- statia, & de primitiis omnium frugum tuarum da pauperibus, & implebuntur horrea tua satu-
P .3. ritate,&uino torcularia redundabunt. ' Dei
horrea igitur repleamus, ne eu qui potest benefacere,impediamus:quod esset ubi moram fac remus, in benefaciendo proximo nostro: est enim Deo odiosum,ut dicas amico tuo, Vade,&reuertere,& cras dabo tibi,cum statim possis dare. ' non enim scis quid euenturum sit sequentidie. Audisti praeceptum non differendi, ut in lium sis misericors, Sc ne differendo in te crude- 'Deuerb.do. lissis 3 DI A.Supra mel dulce hoc audire mihi ρη Ιβ C AM Satius ergo praeuenire indigentem existima , quam expectare petentem. Etenim si hoc audire ipsi Deo displicet,cum dicimus: Vade,cras dabo: quam odiosum aliud erit,cum dicimus, non dabo ξ praesertim cum minime de nostro pauperibus elargiamur, sed quod suum est reddamus. ' Sirach audiamus dicentem,Suhraiatincti per humile fortior esto animo,& pro eleemos'
267쪽
na non trahas illum: propter mandatum assume pauperem:&propter inopiam eius, ne dimittas eum uacuum: conclude cleemosynam in corde pauperis,& haec pro te exorabit ab omni malo. ME. 13. Siquidem talem diligentiam a nobis in ipsa e. leemosyna Deus exigit, ut alibi dixerit: oculos tuos ne transuertas a paupere .' quod tunc quoque consummabitur,quando is qui parum habet,se magna dare uelle oculis ostendit, dum in illa paucitate panem frangit. is uerb qui nihil habet,uoluntatem cum Petro exhibet,quando dixit, Aurum & argentu non est mihi,quod autem habeo,tibi do.qui uerb magna,oculos non aue tit, si Paulum audiat dicentem, Non v t aliis stremissio,vobis autem tribulatio: sed ex aequalitate, uestra abundantia illorum inopiam suppleat: ut & illorum abundantia, uesti ae inopiae iit supplementum. 'LO
CAPITIS TERTII Iuta 's. OCTAVUS.
mi Ur prudentiam eleemosynae elargiendae ad didisti 3 C A M. Quoniam propheta sic ait: Dispersit, id est, partitus est: dedit pauperibus,1 non
268쪽
non autem uni pauperi totum quod habet do nauit: iustitia eius manet in seculum seculi. Iesus item: Vade, uende omnia, & da pauperibus. non dixit, da pauperi.jPrudentia pra terra opus est,ut neque ubi neccssitas urget, minus quam facultas tua potest: neque ultra quam 'chi Fuper petens indigeat, eligas dare. co quod neque a- Ais pq ς: uarum te Deus,neque profusum vult:collocaro 'Aut .de δε- te uult quae habes, non proiicere. prudentia i- μω unusquisque quatum praeualet, tantum porrigat.qui habet au ru, let au ru: & qui argetti, argentu: qui uerb non habet pecuniam,cum bono animo frustum panis det: δc si non habet integrum, eum quem habet frangat,& partem e-ἀer mno tribuat. quia scriptum est Si multum tibia,foc . Iuerit,abundanter tribue: li exiguum tibi tuerit,
'Tobia , etiam exiguum libenter impartiri stude. quae uerba pensanda prudenter uint, ut abundans ex parte Gantis atque accipientis, ubi fieri potest, non autem superabundans ipsa eleemosynast,
uel plus quam tu possis,uel alter indigeat. Et denique maxima prudentia in ipse persenarum
desectu egemus, ut potius uni quam alteri demus. DIA. Acceptionem personarum in eleemosynae partitione admittis 'C A M. Cur non, si charitas ordinem habet Z DI A. Propterea ergo Augustinus dixit: 'Omnes homines aeque
diligendi sunt, sed cum omnibus prodesse non possis,his potissimum consilendum est,qui pro
269쪽
locorum & temporum, uel quarumlibet rerum opportunitatibus c5strictus, tibi quasi quadam sorte iungitur. C A M . Male Augustini uerba
intelligendo,quidam contemplari coeperunt,ut . Chroti aequaliter omnes homines diligere obligemur, 'ξ - . nu in genere amico optando,ut pote si beatitudo sit aeterna: si uerb dilectio ipsa propter actu dileetionis consideretur, plus unum quam alterum diligere queamus. DI A. Quid tu sentin C A M. Minime Augustinu dixisse, ut charitas, unum plus altero diligere non possit: nam contrarium pluribus in locis idem Augustinus as
seruit: neque in loco illo misericordiam miser, tioni comparauit: uel ut inter affectu & actum distinguendo, beneficentiam a beneuoletia in modo miseredi distinguere uoluerit:sed hoc di-- . ixit.nepe ut eo modo quo Deusprudentia sua sic omnes diligit, ut uelit omnes saluos fieri, &cuobex in medio ponitur, quidam non autem Omnes saluantur. itidem cliaritas in se omnes scidiligit, ut uere optet omnibus se beneuolam mstendere : uerum quia pler inque impeditur, quibusdam collat,ubi onar ibus consulere non
possit. Deinde uero, post en rrata uerba,ut modum ostedat,quo plus uni quam alteri consulere obligetur,uerba sequentia subiungit: fSicut Gnim si tibi abundaret aliquid, quod dare opo teret ei qui non haberet,nec duobus dari posset, si tibi occurrerent duo, quoru neuter alium uel indigen-
270쪽
indigentia, uel erga te aliqua necessitudine superaret, nil iustius faceres quam ut sorte eligeres, G dandum esset,quod dari utrique no pos set J ubi bαὶ Vides in casu illo Augustinum i qui, quando utrique date uellet, sed ab inopia coactus, unique dare astrictus, sorte huc uel illuetigit: nil penitus intor comemoratas uinutes, quomodo intrinsecus uel extrinsecus operentur
distinguendo. Et paulo sest, ut ab hoc exemplo propositam qu stionem deterna iner,subdit: Sic
in horti inibus, quibus omnibus consulere ne a queas non autem dicit,actu nolis. Verbum hianequeas, obserua, quasi intrinsecus & extrinsecus ex aequo utrumque uelit,sed no possit. Postea sequitum. Pro sorte habendu est, prout quinque tibi colligatius temporaliter adnarrere potueri seriem ipsam coniunctionem, siue amicitiae, siue necessitudinis uocitans: quasi electio
sua non sit,sed Dei qui hac uia illos elegit. quae longe ab his distant, quae alii cx Augustini uerbis hauriundi cuius scopus fuit ostedere, ut charitatis mandatum, quod minime affectu subiquis possit sed opere consummaturi satis impleatur, ubi omnes eos quos diligis,pascere non possis: satis esse putans,ut omnes diligatur,paucis)uero necessitate urgente, eo modo quo dictu est, costulatur Postremo uerb loco in sequentibus uerbis de illo bono communi salutis tractat,quod supra propositum fuit. D I A . Duos