장음표시 사용
141쪽
- 122Τroglodytis diximus, non demonstratum sed propositum quiddam et postulatum esse dicat, non impediam ἰ modo
idem, si quae ex illo necessario nascantur, Vera eme cognoverit, illud quidem salsum esse non posse concedat. Iam ad historiam ipsam accedere possemus. Ne tamen saepius Orationem interrumpere cogamur. Prius
cori ypti cuiusdam loci emendationem proferamus, qui ad alterum bellum Idumaicum pertinet. Iosaphat una cum Achaho, ut ante dictum est, in- selicem contra Armenios Pugnam pugnaVerat . in qua ille vulneratus, hic in summum capitis discrimen adductus est. Quoniam hostes victores exstiterunt, Pr
habile est, eos, devictis Israelitis, etiam Iudaeis qui subsidio illis fuissent hellum intulisse. Et prolaeto inaltem Paralipomenon libro, Postquam enarratum mi. quemadmodum Iudaeorum rex Achaho impio auxilium praestiterit ac, pastigatione a propheta accepta, Poenitens Se suumque Populum ad deum converterit, bellum exponitur a tribus populis contra eum Susceptum. Ou
rum primi suerunt Moabitae, alteri Ammonitae, tertii qui fuerint, non statim ab initio liquet. At enim e rum nomen omnibus in libris nostris depravatum. Ita enim Scriptum videmus: Post haec congregati sunt filii Moab et silii Ammon et cum eis de Ammonitis ad I saphat, ut pugnarent contra eum i). Quod a s. Hier nymo translatum est, En myri , iddem etiam in D stris lihris exstat. Quod quin corruptum sit, dubium
bitari deliberarique potest. Quare primum quidem Videamus, gens tertia quaenam suerit; deinde . quo D mine appellanda.
142쪽
- 123 Primum igitur, ut de priore loco dicamus. ad Iosaphalem nuntii ita reserunt: Venit contra te mutiitudo magna de his locis, quae trans mare sunt et de Ammenta. 0uibus verbis quum socios helli Moabitas et Aminonitas, qui trans mare habitabant, designant, tum vero auctores Idumaeos Amalecitasque Armenios
nominatim declarant. Erant igitur, qui tertii bellum intulerunt, illi quidem Amalecitae vel Idumaei. Iddem et ex regis verbis et ex hostium faciis apparet. Hic enim deum Precaturus, Nunc igitur. inquit, ecce silii Ammon
et Moab et mons Seir, per quos non concessisti Israel. ut transirent, quando egrediebantur de aegypto. sed declinarunt ab eis et non interfecerunt illos, econ rario agunt et nituntur eiicere nos de possessione etc. Illi autem, hostes dico. Priusquam ad Pugnam ventum eSt.
ita inter se dissident, ut Amonitae et Moabitae inter se coniuncti eos interficerent, a quibus ipsi socii huius helli
erant arcessiti. Qui autem interficiuntur, ei item appellantur habitatores montis Seir. Ouibus ex rebus Pe Spicuum est, tertios, qui helli non adiutores erant sed auctores. eos suisse Idumaeos Amalecitasque, qui pa li in Armeniam partim montem Seir incolebant. lam, ut PrOPOSitum est, quaeramuS. quomodo i cus ille recte emendari possit. Quodsi restituerimus, sententiae quidem omni ex parte satisfecisse videbimur, sed criticorum arti non item. Etenim hoe
Verbum tam vulgare et nolum tamque et ad Sententiarum coniunctionem aptum et discrepans a scriptura
corrupta, si umquam hoc loco scriptum suit, prorsus non intelligitur, quomodo ita immutari ac depravari potuerit. Quihus de causis hac coniectura reiecta. ade mus interpretem Graecum. Is, si non statim ad veritatem , tamen ad vestigium quoddam nos adducet. quod secuti ad illam perveniemus. Reddidit enim ἐκ των Mι-
143쪽
- 12, - ναι-. Ex quo Perspicuum est. eum legisse C a pyra . quod . mutatis litteris duabus simillimis, ortum est exta 'ad 2 h. e. de Sacim. Quod quidem Verbum, quominus usitatum est in libris sacris, eo plures dedit lamquam ansas ad immutandum. Quomodo autem ex eo utraque scriptura, et quam in suis exemplaribus Gra
cus interpres habuit, et quam in nostris nos habemus. nasci Potuerint, per se quidem patet. Bellum igitur intulerunt Moabitae Ammonitae et Idumaei, qui appellantur facim. His interpositis, historiae enarrationem quo reliquimus sugeipiamus.
6. I l. De Idumaeorum Amalecitarumque rebus gestis Haraele Benadade altero et Rasine regibus .
Roboame quintum annum regnante. Adad Idumae rum rex vel eius filius Genubath Aegyptiorum regem Sesach amicum et necessarium contra Iudaeos socium et adiutorem sibi adscivit. Ille cum magno Curruum numero ingentique equitatu in Iudaeam prosectus. Hierosolyma expugna it, Publicum sacrumque aerarium SP liavit, clypeos aureos a Salomone consectos abstulit. regem satrapam constituit. Quo facto, in Aegyptum recessit i).Ηac parta victoria, Idumaei, qui in finibus suis r mans uni. Per longum temporis spatium hello abstinuerunt. Postea autem non sua sponte. sed ab aliis incitati inimicilias renovarunt. Armenii enim, cum Iosaphatem Achahi socium ulcisci vellent. his persuaserunt. ut sibi auxilium praestarent. Quod quum ab eis impetrassent. ac uoahilas Ammonitasque sibi arcessivissent, in Iudaeo-
144쪽
rum fines exercitum duxerunt. Qua re cognita, Iosaphat ad deum suum confugere, multis precibus auxilium rogare, omnem Spem in eo collocare coepit. Suos, ut
iddem facerent, adhortatur; ieiunium Omni Populo su plicationesque publicas imperat. Quae quum religiosissime Peracta essent, Iahagiel divino spiritu afflatus omnium animos mirifice confirmat. Ne hosIium pel fortitudinem
pel multitudinem pertimescerent. admonet. Quae de eisdem Amalecitis. iubente deo, Moyses dixerit, non esse Iudaeorum contra eos pugnam, sed dei, in memoriam revocat. Crastino die contra eos cum exercitu proscisci. a Proelio Iamen omnino abstinere iubet. Deum enim fore eι Propugnatorem et pictorem. Iosaphat, ut erat
ei imperatum a Propheta, cum exercitu per desertum Tecuam proscctus, ubi hostes haud procul abesse sentit. in primis ordinibus cantores collocat, eosque Consona voce carmen illud: Confitemini dicere iubet. Dum ita canentes deumque suum laudantes Iudaei accedunt. in hostium exercitu rebellione orta, Moabitae et Amm nitae primum quidem inter se coniuncti Amalecitas atque Idumaeos, Postea vero inter he dissidentes alteri alleros interficiunt. Iudaei propius adgressi, terram omnem Sanguine ac hostilibus cadaveribus Opertam, dispersam omnium rerum copiam. hostium superstilem nullum rein periunt. Ita laetam atque incruentam victoriam adepti, deo adiutori ac victori gratias agentes, locum illum vel Benedictionis vel Iosaphatis vallem appellarunt ij. Hanc gloriosam victoriam Iosaphat sine sudore et sanguine nactus, Idumaeam in provinciae formam redegit , neque novum regem pro eo, qui videtur esse in
145쪽
- 126 Paucis tamen Post annis. Iosaphale mortuo, ab eius silio Iorame deficientes regem sibi creant. Ab illo autem primo quidem ad montem Seir devicti . Postea Vero. ut videtur, ab Arabibus Palaestinensibusque adtuli non solum pares Iudaeis sed superiores esse coeperunt. Vna cum sociis istis sortissimis illorum fines populantur. umbem expugnant ac diripiunt, regis filios praeter unum omnes occidunt ij. Regum igitur in Idumaea series quum
paucis annis interrupta esset, tunc denuo continuari
Benadadem, ut supra dictum, in Armenia secutus est Hazael. Ιs, homo sortis et crudelis, ut per homicidium sibi viam ad regnum patefecit, sic cruentis victoriis sanguine et maleficiis ad summam militarem gloriam
tetendit. 'Primum quidem pi bellum item coortum est de Galaadilarum urbe Ramoth. Eam eo minus tradere Voluit, quod Idumaei et antiquissimis ante Moysem temporibus
eam incoluerant, et tum a regibus suis recuPeratam lenebant. Galaaditae autem eam cum per longum temporis spatium possedissent, suam esse dicentes per vim ab Armeniis repetendam statuerunt. Ea quidem urbS. quamquam in Israelitarum finibus esset, tamen propter loci vicinitatem firmitatemque etiam Iudaeorum multum interfuit . utrum in hostium , an in consanguineorum testate esset. Itaque Ochorias Iudaeorum et Ioram Isra litarum rex, unitis viribus Hagaelem adgredi conantur. Sed, proelio facto, alter vulneratus. utrique Victi P cedere coguntur ). Armenii, ut ex hac victoria quam
plurimum utilitatis caperent, primum in Israelitarum
146쪽
- 127 fines incursionem laciunt, agros vastant, urbes Oppida aedificia diripiunt ij. Deinde Geth, oppidum in Iudaeorum finibus copiosissimum, adorti expugnant ac cum victore exercitu Hierosolyma ire contendunt. Sed quantum in regis templique aerario pecuniae fuit, quum a Ioa rege accepissent, intersectis Principibus omnibus.
hiis, ut Benadad urbis moenia, sic Harael domum P lentissimo rege dignam exstruxit ). Armenii eis rebus allecli, quarum maximam coPiam in prima illa incursione ceperant. Per annoS Sedecim. quos regnavit Ioachag. continuas praedationes rapinasque secerunt. Ex his perpetuis hellis Israelitarum P tentia ita diminuta est, ut praeter quinquaginta equites, decem currus et milia peditum decem regi omnino nihil
Su remet. Quare quum verendum esset, ne, exercitu
deleto, etiam regnum omnino interiret; Ioas qui IoachaZem in imperio secutus est Elisaeum prophetam adivit suppliciterque locutus flens divinum ab eo auxilium petiit. Ab illo aulem per senestram Orientalem Sagittas iacere i ussus. ex arcu emissis tribus, iaciendi finem fecit. Quo sacto a propheta vaticinium ei editum est: Ss Ioas
Percussisset terram quinquies pel sexies pel smiles . fuisse eum Armeniam percussurum usque ad Consummationem ς nunc autem futurum esse. ut Percutereι
eam tribus picibus εὶ. Interim, Haraele mortuo, ad regni gubernalionum accessit eius filius Benadad. Tribus hic proeliis a Ioa
147쪽
rege Superatus, urbes quas pater eripuerat Israelitis restituere cogitur i). eouum Israelitae vincunt Armenios, eodem tempore Iudaei gloriosam victoriam de Idumaeis reportant. Amasias enim, qui tunc regnum obtinebat, ex Iudaea conscripsit milia hominum triginta, ex Samaria autem ellercitum mercede conduxit ad numerum centum milium. Rebus omnibus quae ad bellum usui erant comparatis, cum iam in eo esset, ut contra hostes proficisceretur, a propheta quodam admonitus, ut victoriae spem in deo solo collocaret, mercenarios milites omnes dimittit. Cum reliquo exercitu contra Idumaeos egressus, Pugna
Occidit, parem numerum in proelio captum de saxo praecipitari iubet. Sed hac victoria elatus divinique auxilii immemor, adeo in impietatem delapsus est, ut non sinium Idumaeorum deos Hierosolyma transferret Pylli nique δὶ delubrum dedicaret, sed etiam ad ipsum impuritatis sontem prosectus in urbe Bethsamys sacrificia offerret in . Interim Benadad a Ioa rege primum victus POSt Vero victor Israelitarum regnum in extremum periculum adduxit. Sed quum iam haud procul ab eo abesset, quin illud penitus tolleret, e vita excessit h). Huius mors Isra litis salutem, Armeniis perniciem attulisse videtur. Mira
enim eam Omnium rerum Consecuta commutatio est.
Rasin, qui post eum regnum suscepit, aut non nimis sortis aut admodum adolescens fuit. Accessit eo.
148쪽
i 29 quod aetate sua hic in illud ipsum tempus incidit, quo
Iudaei religiosum regem ac pium. Israelitae magnanimum sortemque nacti sunt. Aetarias, qui tunc in Iudaea regnabat. Armeniis statim Post regis mortem Aelam, Idumaeis ac Palaestinensibus Geth Iamniam AZolumque eripuit t). Ieroboam vero, qui regnum in Israelitis o linebat . Armeniis devictis. Emath sibi ac Damascum ipsam ad tempus subegit. Quo iactum est, ut Amalecitas Idumaeosque in Armeniam repelleret imperiumque, restitutis pristinis finibus, ab Emath ad mare deserti pro-
respublica civilibus hellis iactata, summum in periculum delata est. Itaque Rasin , ut ab illis poenam re- Peteret , non modo Damascum recuperavit, sed etiam Samariam sub potestatem suam redegit φ . Interim quum
etiam Ararias mortuus. eumque Ioatham secutus ESSet,
simul cum Phacee Israelitarum rege quotidianas sere in Iudaeam incursiones sacere coepit ε). . Haec quum Ioathame regnante impune lacere P tuisset , maiora conari se posse putat, quum ad Iudaicum regnum Achar homo incredibili et impietate et ignavia accessisset. Tum primum Aelam adgreditur, recipit suisque tradit. Deinde quam maximam potest ex omni Iudaea praedam capit Damascumque deportat. Quibus rebus non contentus, arcessito Phacee Israelitarum
rege, Hierosolyma accedit atque obsidione cingit. Sed urbem optime munitam brevi tempore capere difficile factu erat. liaque Achag temporis quoddam spatium na- eius, quum se regi Assyriorum quam deo confidere
149쪽
- l 30 mallet, ad eum cum magno auri argentique pondere legalos mittit rogatum auxilium. Theglathphalassar, qui imperium tum in Assyriis consecutus erat, hanc OCCasionem arripuit, ut et Iudaeos sibi beneficio obstring ret, et Armeniis, quorum vicinitas polentiaque sibi periculosa esse coepit, iusta de causa bellum indicere posset. Itaque cum magno exercitu in Syriam prosectus. Obsidentes ab Hierosolymis desistere se suaque defendere cogit. Sed proelio victi quum in urbem refugerent, e Sobsideri iubet. Damasco urbe expugnata, Basin regem quem vivum comprehenderat, interficit: populum omnem in Cyrenam transtulit, quae extrema erat imperii pars ultra Cyrum numen Ponto Euxino et mari Caspio interposita ij. Quo facio, Idumaeorum regnum firmum
quidem et Opulentum repentino casu corruit, POStquam in Damascenorum urbe a quinque regibus administratum circiter ducentos triginta annos stetit.
Quum Supra spoliatores, qui in il Ia urbe domicilium
imperiumque constituerunt, Amalecitas fuisse diceremus, hanc sententiam argumentis muniendam putavimus. Iam vero in ipsa historiae enarratione tam multa alia argu
menta accesserunt, ut adiungere noVa suPerVacuneum
videatur. Vnum lamen hoc loco addere licebit. praesertim quum eodem tempore locum quemdam a criticorum vexationibus Itherare possimus. In Regum libro quarto, ubi Basin regem Aelam recuperaSSe eXPOSilum est. haec videmus addita: et eiecit Iudaeos de Ietam, et Idumaei penerunt in Aelam et
haec Verha exstant in s. Hieronymi codicibus optimis δ).
150쪽
-. 13i Cum interprete Latino omnino consentit Graecus. Ver-hum autem Idumaei , quod in suis exemplari-hus horum uterque habuit, etiam nos Scriptum videmus in melioribus lihris Hebraicis. Haec igitur scriptura confirmata est mira quadam omnium lestium conSensione. Quod quamquam ita esset. tamen quidam sese lem rare non Poluerunt, quin scribendum esse coniicerent, quod quidem Verbum Pro omnino nusquam scriptum invenitur. Mirum quidem illis visum est, quod Rasin rex urbem expugnatam Idumaeis incolendam concessit. Sed si tenebimus illud. quod saepius dictum est. Rasin regem Amalecitam, Armenios Idumaeos fuisse . quid mirum. Si hic quam urbem recepit illis h. e. suis tradidit
Alterum Idumaeorum regnum, omni sere exercitu ad viginti milium numerum ab Amasia Occiso, maxime debilitatum erat. Accedebat eo, quod multa, ut vid tur. cum Moabitis bella gesserunt. Quorum unum tam infelix tamque acerbum suit, ut Moabitae victores h stium regis Ossa concremarent ij. AZaria regnante, quid Idumaeis ipsis acciderit, nobis non est traditum: Palaestinensibus autem. Eorum sociis, tria Potentissima oppida erepta sunt. Sed Postea, cum regnabat AchaZ, horum viros Iudaeorum infirmitate ita sunt auctae, ut, quemadmodum consueverant, in illorum fines novas
dem tempore civium numero accessio quaedam 'videtur esse facta ex Amalecitis eis, qui . Damasco urbe capta. ex Armenia transfugerunt. Et a suis in civitatem recepti in Seir monte domicilium sedemque Posuerunt.