장음표시 사용
301쪽
- 282 erat cum Arabibus coniunctus: Si pidi solem cum Diageret et lunam incedentem clare et laetatum est in amscondiso cor meum et Osculatus sum manum meam ora
quod nomen compositum est ex π PN, n N et significatque lumen dei. Apud Hebraeos autem solis nomen proprium erat, cui respondet, mutata littera ei in P, sorma altera n δ). Ahiecta vero syllaba ultima, duo alia nata sunt nomina et 7 Nn, , quorum utrumque in libris sacris exstat. Sed solem Iudaei non modo tamquam Dionysum sed etiam ipsum per se coluerunt atque ad raverunt. Vt ea tantum asseram quae sunt recentioris memoriae, reges eorum huic deo et altaria dedicavere
tur praeterea viri impii, qui ad orientem versus solem venerarentur . et mulieres, quae sedentes eOnVersaeque ad septentrionem lugentesque eumdem deum planx runt, quod auctumnali hiemalique tempore deminui atque omnino extingui videretur δ). Sed haec quidem satis scita sunt; accedamus ad alia quae minus inter omnes
Νomina de quibus diximus praeter unum huic deo omnia data sunt, propterea quod solis propriam Vim ac
significationem habebant. Est autem magna aliorum nominum Varietas, quae, etsi aliquantulum inter se disserant . tamen ut ex una radice orta sunt, sic unum id-demque valent. Significant aulem ea quidem Omnia vel
302쪽
- 283 spoliatorem vel etiam penatorem bellatorem inter et rem 'Aπολλων ). Radix vero Omnium una est, quod dico invadendi vel spoliandi verbum ' a vel ma vel rm, quibus exoletum quoddam verbum a I adiungendum puto vel subiicjendum. Nata sunt autem ex his D
mina antiquissima a a et Tm, γωγ γογγ) et δε .
Ex quibus Ortae sunt sormae quattuor, una littera vel
dempta vel addita: duae quidem a P et 'N O
et e ; alterae autem a IN et viri. ἀγαγ et ἀδαe . Reliquae sunt duae horum nominum consormationes 'a etari, γαδ et δαγ. Sunt ergo nomina octo. quorum illud Agag ut arbitror, unum de homine. reliqua omnia de
Exordiendum igitur potissimum est a deo Gad, Propterea quod multae Et discrepantes etiam doctissimorum hominum de eo sunt sententiae. Sed eas omnes uberius asserre longum est. Nam dicere vera quam resulare salsa salius existimo. ΝOmen igitur na, quin a ver Ina ducendum sit vimque spoliatoris habeat. dubitari nullo modo potest. Sed quod philologicis rationibus constat. id historicis videtur confirmari, quum S. Hieronymus significare hoc verbum latrunculum testatur ij. Qui autem et ipse spoliator et spoliatorum deus fuit. idem illis etiam spolia. praedam sori unamque concessit. Etenim spolia invenire et prospera fortuna uti apud Hebrae unum sonabat. Quod autem veteres uno loco hoc nomen τυχη vel fortuna interpretantur, ex eo non continuo S quitur, ut hic deus sit fortuna ipsa; sed ex eo potius coniectura facienda est, eum humanam sortem solitum regere. Venatoribus militibusque praedam ac sortunam tribuere. Sed iam apud Chaldaeos deus Gad magna in
303쪽
veneratione erat. Sed oritur hoc loco quaestio, de qua multum disceptatum est, ad solem verbum Gad an ad aliud quid vere reseratur. Verba quidem illa Iesaiae dubitationi de hac re nihil videntur dare loci. Et vos, qui ponitis mensam Gadi et Meni consecratis libamina i).
quod huic deae vel opponi vel anteponi possit nisi sol Quum igitur verborum collocatio, tum deorum ordo h mines doctos ad veram de hoc deo sententiam perducer debebat. Quid vero, quod Gadi Iudaei posuisse mensam dicuntur 7 Hoc quid aliud indicat, nisi solem eum esse
deumque venatorem, cui animalia Venando capta sacra erant 7 Quid aliud declarat, quam eumdem esse ipsum atque eum, cui Variis mensam assis exstructam posuerunt
Aethiopes δ)7 Sed de hac re nihil relinquunt dubitationis
septuaginta interpretes, modo ne Alexandrinos fuisse eos Aegyptiorumque dicendi genus secutos ignoremus. Illorum autem quae fuerit ratio dicendi, plane et dilucido exposuit Macrobius: Δαίμονα inquit, et τυχην Aegyptii solem ac lunam intelligi polint, quod sol auctor viaritus caloris ac luminis humanae pisae genisor ac custos est; et ideo nascenIis daemon l. E. deus creditur.
Luna quia comorum Praesul est quae fortuit rum parieἱate iactantur q). Interpretati sunt autem AI xandrini eum de quo dicimus locum hoc modo: ἰ ἐτοιμάζοντες τῶ δαμονιω τμαπεζαν και τη τυχῆ κερασμα. Vt ueni igitur τυχη vel luna est, sic Gad nihil aliud practer daemonem vel solem. Est enim tanta
304쪽
septuaginta virorum auctoritas, ut eorum apud me Verbum unum valeat plus, quam infinitae recentiorum 1, minum disputationeS.
Quum sol. Gad venationibus hellis praedationibus
rebusque fortuitis omnibus praeesset, ConSentaneum erat, huic etiam gubernationem sortium Vaticinationemque tribuere. Quamobrem apud veteres Valuit mos, ut hunc deum quem arcu ornaverant, sagittis vel virgulis commutandis consulerent. Huc reserendum illud Erechielis est: Stetit rex Babylonis in bivio in capite duarumpiarum disinationem quaerens commiscens sagittas i). Apud Amalecitas. quum in Syria regnarent, magnum fuisse hariolorum atque haruspicum numerum, Satis C mitum est. Quare haud mirum, quod etiam in Israelitarum Iudaeorumque fines divinandi artem inferrent. Quam rem propheta iuste queritur: Populus meus in i gno suo interrogavit me et baculus eius annuntiapit ei ). Sed ut fieri solebat, Iudaeorum reges non solum de Amalecitarum ac religiones, sed etiam sacerdotes Vale que inducebant. Eiusmodi vates suit Nathan, qui et rex et eunuchus dicitur, cuius mentio est in Begum libris: Iosias abstulis quoque equos, quos dederant reges Iudae soli, in introitu templi domini iuxta exedram Nathanmelech eunuchi, qui erat in Pharurim, currus autem
solis combussit igni 3ὶ. Haud parva huius Ioci dissicultas posita est in verbo Pharurim Φαρουρειμ, n). Quod quid significaret, ex libro Estherae disci oportebat.
Verbum enim ran vel, ut in libro Estherae scriptum in- Venerunt Septuaginta, ranu Persicum esse salso credidit Gesenius. Ductum enim a radice I tu iddem valet quod
305쪽
- 286 olla, urna. Illud autem habere hanc vim. et ex radice ista cognoscitur et animadvertitur a libri Estherae scriptore: missa est sors in urnam quae Hebraice diciturmur. Amalecitae igitur non ex sortibus hanc artem sed ex ollis Purim Phrurim in nominabant. Quoniam autem Nathan ollarum arti Praefuit, si Amalecitam eum fuisse
censueris, fiane non erraVeris. Quod Vero sedem suam
eo loco. qui soli consecratus erat, constituit. ex eo intelligi debet . sortium superstitionem ad illum deum pertinuisM. Iam vero hariolorum duplex apud Scythas genus erat, quorum Blteri artem Suam ad Venerem coelestem. alteri ut Graeci ad Apollinem reserebant. De posteri rihus apud Herodotum haec . sunt: Vates S Iharum multi sunt. qui multis saligneis piros paticinantur hoc modo. Magnos Mirgarum fasciculos asserum, quos humi depositos explicant. et suster unamquamque Oimam ponentes disinant: dum autem haec dicunt, pirgas rem sus colligunt singillatimque componunt. Haec statria eis paticinatio est. Quod Herodotus de hariolorum mullitudine dicit. Omnino conVenit cum eis. quae ex libris
sacris explorata sunt. Haec eadem autem ex virgis vaticinatio, quam Graeci ραβδομαντειαν dicunt, eis locis indicata est quos supra citavimus. Sequitur. ut de quihusdam huius dei fanis dicendum sit. Antiquissimum sine dubio dei spoliatoris sanum erat Agini. Νam nomen urbis 'V tiN, quod nondum explicatum est, nihil aliud significat quam domus, fanum Dodis i). Illud quidem apud Esdram his, Poenorum
autem in monumentis saepius exfitat. Ducendum est autem a verbo significationemque habet, funda-l Bethdagon sine dubio iddem est quod Asdod.
306쪽
- 287 menti, domus, fani ij. Dod vero habet hanc vim, ut deum spoIiatorem indicet. Sed hoc fanum, quum antiquissimum esse a rerum scriptoribus tradatur. a primis certe Philistaeae incolis conditum est. Principio autem eam regionem incolebant Hevaei et cum eis qui coniun-
Dod usitatum fuisse putandum est y . Postea autem . his Superatis. urrem regionemque occupa erunt Cappadoces vel Philistaei. Qui, quum essent Aegyptiis sanguine linguaque coniuncti. solem eodem quo illi nomine appellabant. Quum autem idem deus a victis Dod. a victori-hus On nominaretur, factum est, ut Coniunctum nomen
utrumque Dodon vel Dagon si an in acceperit. Qui hunc
deum partim hominem fuisse partim piscem docent, ei et Dagon nomen salso interpretantur et nimium omnino
deus nihil aliud erat praeter solem. qui agricolis agrorum vinearumque fertilitatem, et idem militihus exuviarum copiam tribuere putabatur. Quare factum est, ut ab aliis Dagon Saturnus νὶ . ab aliis Zευς ἀροτριος Vocaretur q), quum praesertim sol, qui Heliopoli in Aegypto colebatur. Iupiter sit a veteribus nominatus. Sed hic idem sol bellator iudi indus est, duabus de causis, quodet, Samsone capto, Philistaei hostias ei immolarunt Iaetaque egerunt Τ), et quod Saulo occiso, huius caput in eius templo affixerunt h).
307쪽
- 288 Amalecitae, quum in fines Syrorum venirent. cultum apud eos huius dei vel repererunt vel instituerunt. Eam dem enim prorsus huic Syri, quam Arabes et Idumaei. Vim naturamque tribuerunt. Magna cum auctoritato de hac re Macrobius, Accipe. inquit, quod Assyrii de solis
potentia Opinentur. Deum enim, quem summum maxiamumque penerantur. Adad nomen dederunt. Eius no-
lentissimum adorant deum. Sed subiungunt eidem deam nomine Adamatis, omnemque potestatem his duobus attribuunt solem Ierramque inIelligenIes . . . . Simulacrum Adad insigne cernitur radiis inclinatis. quibus monstratur Pim coeli in radiis esse solis, qui dimittuntur in terram. Adamatis simulacrum sursum persum reclinatis radiis insigne est, monstrando, radiorum pisuperne missorum enasci quaecunque terra Progen rat in. Hunc Syrorum deum Adad non alium esse . quam Dod, iam supra exposuimus. De solis autem terraeque coniunctione postea dicturi sumus.
Sed Amalecitae quum deducti in Scythiam essent, pluria ibi huic deo sana dedicaverunt, quorum celeberrimum erat in Chersoneso Taurica . Solem autem spoliatorem coluerunt coniunctum cum luna, quam Graeci vel
Dianam vel Iphigeniam dicebant. Sed ex Scythia quidam eunuchi prosecti et mulieres satidicae Iovis Dodonaei videntur constituisse Oraculum. Nemo enim illud me movet, quod Herodotus se ab A gyptiis Dodonaeisque comperisse dicit. Antiquissima enim ex Aegyptiorum urbe . nebis, translatas a Phoenicibus sacerdotes esse duas, alteram in Libyam . in Epirum alteram et illam Iovis Ammonii, hanc Dodonaei instituisse
308쪽
289 oraculum. Sed nimium haec fabulam redolent et eam
quidem recentioris memoriae. IOVis enim Dodonaei nomen, cullus, ceremoniae nihil habent omnino, unde V
nisse eum ex Aegypto iure possit colligi. At vero oraculi huius auctores Chananaeos fuisse Vel Syros, multa sunt, quae insigniter Ostendant. Sed venisse hos quidem Chananaeos a septentrionibus atque ex Scythia. illud estaPertissimum argumentum, quod Dodonaei et Scythae religionis etiam postea summam inter se societatem coniunctionemque habebant ij. De hac re diligentius quaerere instituam, si prius libere quid, ut natura mea seri, dixero. Sunt enim et ei harum rerum peritissimi, qui deorum in Graecia cultus omnes totamque mythologiam excogitata a Graecis ipsis et inventa esse Volunt. Conc dere ei quidem omnia potius parati sunt, quam illos aharbaris accepisse quidquam. Sed ut deos omnes natos in Graecia educatos excultosque demonstrent, non solum multa et improbabilia postulare sed etiam oppugnare Graecos ipsos et resutare coguntur. Natum est autem mirum illud eorum studium ex ea sententia, quod arbitrantur vel quod Verentur potius, ne de magna Graec rum laude et ab omnibus concessa detrahatur aliquid.
si non suos illi aut proprios sed alienos deos coluisse videantur. Et hoc isti quidem vel errore vel metu liberandi sunt. Nam illud mihi videor iuste posse gloriari,
tantam me concepisse Graecorum gentis existimationem, ut eam eis tribuam et Iaudem humanitatis et litterarum gloriam . qua nemo umquam Possit neque maiorem neque veriorem. Ita enim statuo: Semiticis quidem gentihus divina henevolentia animi firmitatem vitaeque Singularem datam esse constantiam. Iaphethitis vero vel
309쪽
- 290 Indogermanis admirabilem quum intelligendi facilitatem tum animi in rebus privatis publicisque mobilitatem; et
ob eam causam superiores illos deo visos esse dignos, quibus ea dona concederet, quae divina quaeque Supra hominem putanda sunt; POSterioreS Vero, quibus naturalium donorum copiam abundantiamque largiretur. Itaque ex alteris quidem aSSumptos esse Iudaeos, qui quum primo educatorem, Post etiam Praeceptorem deum haherent ipsum. Graecis Omnibusque gentibus doctrinam traderent divinam: ex alteris autem electos esse Graecos. qui quum ad summam humanitatis litterarumque sectionem pervenissent, deinceps Iudaeorum. Roman rum, Germanorum aliarumque gentium de rebus humanis perpetui essent magistri. Quum igitur haec tanta Graecis pro sita a deo esse cognoverim: tantum abest. ut deorum inventionem laudi eis dandam opiner, ut eam rem illis, si iure addicero deberem, in maximo ded core Ponendam Statuerem. Sed Graecorum in vita urbanitatem, in dicendo elegantiam, in Philosophando su lilitatem eo magis adamavi, quo verius esse intellexi, superstitionis et impietalem Omnem et impuritatem inductam in Graeciam esse a harharis. Sed ut propositam ad rem redeat Oratio, nomen Δωδων ex duobus verbis constat, quorum alterum Acita,rim, Semiticum, alterum 'IN, Chananaicum vel A gyptium iudicandum est. Significat autem, ut Supra exposuimus , hoc quidem vel spoliatorem Vel Percussorem. illud vero solem, utrumque igitur deum solem voliatorem. Qui quidem deus vetustissimum sanum habuit Aroti nominatusque sine duhio a Philistaeis est Dodon ab Hebraeis vero Dagon. Nomen igitur certissimo indicio sit, hunc Iovem esse non ab Aegyptiis in Epirum translatum, sed ab Idumaeis et Amorraeis, quos Graeci dicunt Scythas. Omnino autem eiusmodi suit ceremO-
310쪽
- 29 iniarum religionumque ratio, ut aliunde quam a Chananacis illis originem habuisse non Possent. Primum enim constat dei signum quoddam constitutum esse sub Br-horo sacra, quae sagus fuisse traditur. Deinde vero coniunctam cum Dodone colebant deam lunam, qui erat mos Scytharum proprius, Illam autem Graeci vel Διομην appellare solent vel 'Aφροδίτην Διωναιαν i). Semiticum
nomen esse Διων- iam ex nomine Δι--υσος aestimare debemus et Postea confirmabimus. Lunae autem contrariae partes virginis Venerisque Coelestis a Chananaeis tribulae sunt non a Graecis. Quod quomodo fieri potuerit , paullo post explicabimus 'in. Haec igitur omnia
Chanaan demonstrant horum deorum esse Patriam. Sed ne in animis quidquam remaneat dubitationis. huic deae quasi castissimae Originis testes columbae consecratae sunt. Sic enim intelligendum esse puto. quod ex Aegypto Dodonaei dixerunt venisse columbam eamque in sago sedentem imperium edidisse, ut Iovi ibi fieret oraculum. Sed sive veram intelligis columbam ,
sive eam cum Herodoto seminam interpretaris: concedas oportet aut hane avis consecrationem aut illud transferendi genus a Chananaeis esse non a Graecis Prosectum. Do veris autem columbis, non est, quin Pausanianum illud accipiamus: Nam eis, qui terram illam . . . incole
Servius ad Aen. 3, 466: vel Dodonaeos lebetas vocat) quales sunt in templo Dodonaei Iovis. Haec autem regio in sinibus Aetolorum est, ubi Iovi et Veneri templum a veteribus suerat cons ratum. 2ὶ In nummis Epirotarum Dodon et Diona inter se copulati Sunt.