De estherae libro et ad eum quae pertinent vaticiniis et psalmis libri tres quos scripsit Ioannes Anselmus Nickes De libro estherae cum excursu de chananaeorum scytharumque deis

71쪽

Assuerum ). Quid vero' quem istud persecisse scribit

Herodotus, nonne eum ipsum vocat Cyaxarem pSed ista nomina paria esse et plane eadem atque ex Bebraico Assuerus Graecum illud Cyaxares quasi nece sitate quadam linguae natum esse, haec sugere. ut a bitror, alios poterunt, ut possum affirmare. homines nostros, quae eorum est in his rebus et industria et sagacitas, certe non potuerunt. Hupseldium enim harum rerum cum primis peritum in eis quas de Herodoto scripsit exercitationibus haec vidisse. haec dixisse gaudeo:

sibi pelit. At enim in Assuero Ihaspero latet ipsius

Faxaris nomen. neque huius solum, sed etiam Xerxis: cuius utriusque nomina eodem redeunt. Namque ille Ahasuerus soΥΥiwINὶ v. Esr. 4, 6. non alius est quam Xerxes, qui in inscriptionibus cuneatis scripIus est ΕΛ-

Pr theticum smaraperis, restat et Viari, quod cum illo quod est sch rachv i. e. Xerxe prope totiam congruit. Ad Graeci nominis formam etiam propius accedit speetes nominis compendio scripti qualis inoenisur libro

72쪽

- 53 Esth. 10. l. um errat, modo Graecam terminationem ηεdissecueris litterasque V et ξ inter se permutatas memis

pertinent. sin autem Mocem spectes, simul ad Cyaxarem.

Ouine Persicum nomen Κsdrsu in inscriptionibus o riis, ut dialectorum ratio fert. Marias exhibet formas. e quibus una in inscriptione quae dicitur Assyriaca reperis hanc : Κhschs-e-sch-- sch- TAEAPΗΣ, quipere dicendus est Eυαξαρνες, peluti Xisuthrus nominari debebat Maeuthrus Haec Ηupseldius, ut dixi. pra clare . . Sed quoniam rationibus quum ex litteris sacris tum ex arte grammaticorum sumptis id effecimus, quod iamdiu suspicabamur, nomina illa quidem inter se non di serre omnino: non dubitamus eumdem dicere hominem, quem Hebraei nominare Assuerum solebant, et eum quem Graeci CFaxarem. Postquam de lactis, de loco, de nominibus disputatum est; restat, ut de tempore accuratius dicatur. Iam supra a nobis tempus ad illum finem definitum est, ut Assueri aetas eo intervallo, quum Iudaei essent in exsilio Babylonico, tamquam circumscriptione quadam contineretur. 0ua quidem ex re necessario conclu- Sum est, eum ex tribus unum, aut Phraortem fuisse

aut Craxarem aut Astyagem. lam vero eos qui ad Estherae Mardochaeique aetatem pertinent locos si adhibuerimus: primo eum intelligemus nisi alterutrum aut CF xarem aut Astyagem suisse non Posse, post Vero nisi

unum CFaxarem.

73쪽

- 54 Erat enim haud ita magno spatio post tertium Assueri annum, quum in Puellarum domum Esthera primum introivit. Annus erat autem septimus, quum ad regem vocata in matrimoniumque ab eo ducta est i). Quae quum ita se habeant; quum Assuerus septimum annum imperium obtinuit, Iudaeos iam lum fuisse in exsilio, nemo certe potest non concedere. At Phraortes, quum annum illum septimum regnavit, patria isti quidem nondum erant expulsi. Etenim cum certissimis litterarum monumentis haec quidem exstent, Phraortem

usque ad annum Vicesimum secundum regnum reti-

is annum regnavit duodecimum δὶ: necessaria mathematicorum ratione sequitur, ut hic tum annum regnaverit

undecimum, quum ille primum. Primus autem illius annus erat ipse, ex quo, ut alio in libro diximus β), incepit Iudaeorum exsilium. Quem illius annum regno suo Phraortes decem annis integris antecessit. Quoniam igitur, hic quum undecimum annum regnavit, primi tum demum ex Iudaeis Babylonem migrarunt: Esthera septimo iam huius anno non potuit Susis adesse. Ergo Assuerus si quaeritur, de Phraorte quidem cogitari nequit. Quemadmodum, uno litat Estherae loco cognito, de Phraorte iam recessimus: sic aliam temporis in eodem libro significationem si recte intellexerimus, de Astyage

etiam recedendum existimabimus. Est autem ea his Verbis expressa: Erat pis Iudaeus in Susan cisitate pocabulo Mardochaeus. filius Iair, silii Semei. Flii Cis.

de stirpe Iemini. Oui translatus fuerat de Ierusalem

74쪽

- 55 eo tempore quo Iechoniam regem Iuda Nabuchodonosor rex Babylonis transtulerat. Qui fuit nutritius filiae fratris sui Edissae, quae altero nomine Mocabatur Esther i). Quae verba incredibile est a quibus viris quamdiu et quam prave sint vel intellecta vel explicata. Nam quum essent . qui, his Verbis vere Proprieque acceptis. tueri suam se sententiam diutius posse desperarent: haec quidem vertere et contorquere quam de illa recedere maluerunt.

Posila est autem omnis controversia in relativo:

qui translatus fuerat , ad Mardochaeumne illud quidem an ad aliud quoddam nomen pertineat. Qui modo commemorati sunt, ad Mardochaeum negant, aiunt ad Cis: cuius nomen ultimo loco positum proxime praecedere dicunt. At vero istos quidem eodem tempore et corPO-ris et mentis oculis lapsos esse miror. Neque enim Pr xime Cis a pronomine abest sed Iemini. Si igitur normam eam esse Volunt, ut relativum reseratur ad id

quod proximum est; sibi habeant normam praeclaram sane et hellam; pronomen relativum: qui translatus fumrat . ad Iemini, et alterum illud: qui fuit ninrisius,

ad Nahuchodonosorem reserant. Sed ut serio agamus. aut Iemini cum Iechonia Babylonem abductum, aut Estheram a Νahuchodonosore esse educatam, quis non videt, quantum a veritale abhorreat 3 At vero si ea quam sibi finxerunt norma recipienda est: relativum, quo iure cum Verho. Cis, eodem licebit vel cum Semei vel cum Iair coniugere. Sed ne diutius in resulanda istorum OPinione Versemur, Mardochaeum relativum sibi vindicare utrumque,

Plana et PerSpicua res est. Primum enim illud: silius

75쪽

Iair silii Semei filii Cis de stirpe Iemini, nihil aliud

est quam quod grammatici dicunt vel appositum vel

appositionem. Quare necesse est relativum reseratur aut ad verbum appositum h. e. filius, aut . quod iddem est. ad id cui istud appositum est. h. e. Mardochaeus. Deinde vero sana interpretandi ratio postulat, ut relativum utrumque ei: qui translatus fuerat, et: qui fuisnutritius. quum sint pari loco posita, eodem reserantur. Spectat autem alterum illud aperie ad uard chaeum. Quem in filiae locum Estheram adoptasse nutrivisse educasse certo scimus i). Ergo ne alterum quidem: qui translatus fuerat . alio spectare Potest. - Accedit eo. quod nullam prorsus de hac re dubitationem n que haec Graecorum Verba relinquunt: et homo erat Iudaeus in Susis urbe . et nomen eius Mardochaeus, silitis Iairi Semei Cisaei em tribu Beniamin. qui erat captisus ex Hierosolymis. quam urbem captam duxit Nabuchodonosor rex Bablonis. Et erat huic i. e. qui

erat captivus in infans alumna. silia Aminadab fratris

uidit Mardoehaeus. filius Iairi Semei Cisaei ex tribu Beniamin . homo Iudaeus habitans in Susis urbe, homo

magnus, serpiens in atrio regis. Erat autem ex ea

captioseate, quam cutivam duxit Nabuchodonosor rex Babylonis et Hierosolymis cum Iechonia rege Iudaeae δὶ .

76쪽

His rationibus adducti negamus nisi nomen Mard chaei ullum verbum esse usquam, unde Pronomen res tivum pendere possit. Mardochaeum igitur esse dicimus. quem Nabuchodonosor Babylonem una cum Iechonia Iudaeorum rege migrare iussit. Sed priusquam quod investigavimus in usum n strum convertamus: haud alienum puto causam Proserre et ostendere, cur illi, a quihus dissentimus, in err rem incidisse vel in eo perstitisse videantur. Eius interpretationis, quae nobis probata non est, inveniendae princeps ex Germanicis scriptoribus suit Iustius i). Neque enim is, quum Assuerum Xerxem Persarum regem iudicaret, defendere sese ullo pacto potuit, nisi Verbis. de quibus diximus . vel perversis vel remotis. Ea enim, si vere et recte intelliguntur, eiusmodi sunt, quibus haud scio an nihil eius sententiae magis possit esse contrarium. Quod quidem hac ratiocinatione facile perspicietur.

Mardochaeus cum Iechonia Babylonem prosectus est Nabuchodonosoris exeunte anno Octavo γ). Estherae autem parentes iam antea videntur e vita excessisse. Quod si ita est. nata illa quidem est ante annum istum Octavum. Sed illa ut, id quod minime existimamus, du bus annis post nata sit: lamen quum Cyrus regnare coepit. ad aetatis annum PerVenit sexagesimum, quum Xerxes, ad centesimum tricesimum. Esthera igitur, quum a Xerxe, quem illi Assuerum esse volunt, in matrimonium ducta est. puella erat ista quidem CXXXVlI

77쪽

annos nata. Iam, Prolata erroris ansa. Propius accedamus ad id . quod nobis est propositum. Est igitur eo libro quem de ludilha inscripsimus a

nobis expositum. Phraortem Medorum regem esse ab Assyriis occisum anno Νabuchodonosoris duodecimo: ex quo anno Primum quidem Cyaxarem annos regnaSSe quadraginta, post vero Astyagem duodeviginti. Vnde mani-sestum. Νabuchodonosoris annum decimum tertium Cyaxaris suisse primum. Haec si tenuerimus. indagare haud difficile est. Assuerus uter fuerit Astyages an Cyaxares.

Nam si ponimus id quod minus est probabile . Eslli

ram natam esse Νabuchodonosoris anno decimo h. e. duobus annis post quam Mardochaeus Babylonem v nerat: eo anno quem Astyages septimum regnavit, illa iam ad aetatis annum quadragesimum nonum Processit. Quare longius iam tum aetate erat provecta, quam quae

Astyagem seum enim Assueri loco substituimus) amore pulchritudinisque admiratione tenere posset. Astyages igitur, quoniam Estheram coniugem habuisse nequit ne Assuerus quidem iudicari potest. Phraorte et Astyage de Assueri loco reiectis, unus relinquitur Cyaxares, qui iure eum tenere possit. Atqui hic et Esthera mire quam

inter se apti et aetate aequales sunt. Nam si hoc statuerimus. quod ad veritalem quam Proxime videtur accedere, Estheram natam esse Paucis ante annis, quam Mardochaeus Hierosolymis exterminatus est: illa in ipso erat aetatis flore, quum et in puellarum domum recepta et in matrimonium assum-Pta est. Quinio enim anno ante exsilium Mardochaei si in vitam introivit: tertio anno Cyaxaris ad aetatis annum pervenit duodecimum, septimo autem, quum Con iugium regium nacta est . ad decimum sextum. Sive igitur ad res a Medorum regibus gestas, Sive ad urbem totius regni animum convertimus, Sive ad

78쪽

- 59 naturam nominum, sive ad temporis rationem: iddem illud nobis semper vel persuadetur vel etiam inculcatur, ut Cyaxarem Medorum Persarumque regem Assu rum iudicemus atque appellemus.

S. s.

Mardochaeus Estherae patruus quis et quo tempore fuerit p

Quoniam superioribus locis Assuerum primo quidem regem Medorum. Postea vero Cyaxarem fuisse, expositum et definitum est: supervacaneum forsitan videbitur. quis Mardochaeus et quo tempore fuerit. dicere. Sed non ita se res habet. Νam quae patent per se et

praesto sunt, Mardochaeum et honore secundum post regem et aetate aequalem eius fuisse. ea quidem qua rere certe propositum non est. Sed videndum est, e

quid aliud de eo traditum sit, quod ad rem et argumentationem nostram usui esse posset. Quod quidem pro lactis eius et moribus iuste mihi videor sperare. Mardochaeus enim. qui Iudaeorum populum ex interitu liberaverat, neque solum ad summum in rePublica honorem sed ad regiam dignitatem maiestatemque ascenderat, tanta is certe in omni Asia erat fama, tantanoruit quum apud alios tum apud suos gloria. ut nomen eius tum sere omnibus esset in ore i . Sed gra-

eius laudes litteris celebratae sunt, temporis iniuria interierunt. Neque vero alia de rebus tum gestis vel Gra corum vel Hebraeorum scripta ad nos Pervenerunt, in quibus eius esset memoria. Vnus tamen est liber Esdrae, in quo quum plurimorum praeclarissimorumque Vir

79쪽

- 60 rum nomina inscripta videamus. ium eius mentionem

esse iuste suspicari Possumus. Quoniam enim Mardochaeus Νabuchodonosoris anno octavo iuvenis, talis enim tum temporis suisse videtur, exulavit, sexaginta duobus annis Post h. e. Primo anno Cyri superstes esse Potuit. Si tamen cui in hac quidem re nimius esse videar. Eius animum ad memoriam Danielis revocaverim viri Ha dochaeo aequalis, qui et primo Νabuchodonosoris anno Babylonem prosectus et idem tertio Cyri anno vaticinatus est i). Mardochaeus igitur eo tempore, quum a Cyro libertas Iudaeis optime de eo meritis concessa reditusque quem diu multumque exoptaverant patefactus est. si nondum e vita in alteram patriam migravit: dubium non est, quin cum suis Hierosolyma quam maximis itineribus contenderit. Nam quae in eo erat et pietas in deum et caritas in suos et desiderium in patriam: et omnino erat disiicile non continuo post a ceptam licentiam reverti. Νeque vero de hac re nostra

nos sesellit exspectatio. Sunt enim haec quidem in libro Esdrae verba: Hi sunt autem propinciae fili, qui ascenderunt de cvlipisate quam transtulerat Nabuchod nosor rex Babylonis in Babylonem et repersi sunt in Ierusalem et Iudam, unusquisque in civitatem suam: Oui penerunt cum Zorobabel: Iosue, Nehemia, Saraia. Rahelaia , Mardochai. Belsan, Mesphar. Beguai, Re-

dochaeum autem. qui una cum Zorobabele in patriam redivit, eum Estherae suisse patruum, quum tem riS

ratio testatur, tum vero et ordo virorum illorum et natura nominis confirmat.

80쪽

- 6l De tempore iam a nobis dictum est. Mardochaeum. qui Hierosolyma urbem stantem Viderat, hunc usquoad primum Cyri annum in vita suisse et ad patriam senem revertisse, Probabile est. Deinde vero ex eis, qui cum ZorOhahele erant, C terorum quidem numeri, illorum tamen virorum n

mina asseruntur. Ex quo ut reliqui novem qui nominatim appellati sunt, sic etiam Mardochaeus summa apud suos auctoritate fuisse videntur. Quae quidem huic eo magis tribuenda est, quod primum locum tenet inter eos, qui non erant sacerdotali genere orti. Νam Iosuam Νehemiam Saraiam sacerdotes fuisse certo scimus, Rahelaiam, qui Mardochaeo proximus praecedit, suspicamur. Est igitur Mardochaeus hic et tem re eum V tere illo aptus, et auctoritate conveniens. Quare eumdem hunc dicere atque illum non dubitamus. Hanc argumentationem nostram F. Iosephus locupletissimus testis magnopere confirmat atque illustrat. Exposito enim Iudaeorum numero, qui ex Babylonia in Patriam reverterunt, duces recensitae multiIudinis fui se . ait. Zorobabelem Salatselis silium, ex Daoidis stirpe ex tribu Iudae prognatum, et Iesum Iosedecis Pontia is filium. Praeter eos autem ductores fuisse ex multiaudine secretos et Mardochaeum et Serebaeum . qui contulissent minas auri quidem centum . argenti per

quinque milia i). Mardochaeum, qui regis dignitatem

consecutus ex capitis periculo populum suum libera erat, eum et reducere suos in patriam et ad templum