장음표시 사용
141쪽
ActIo Paullana datur ereditoribus adversus quo eumque possessores rerum in fraudem creditorum , alienatarum , ut in eodem statu restituantur eum omni causa (a) . Actio ista a Paulo Praetore pro-eusa vel realis est . vel personalis . Realis datur , ubi suid in fraudem alienatum , postquam ereditores in possessionem missi sunt (bs . Personalis vero competit , ubi alienatio fata sit, creditoribus nondum in possessionem millia (e . Ita si debitor , antequam bona ejus possessa , in fraudis conscium aliquid transtulit , vel bonis iam posse sis obligationes in fraudem creditorum pacto , vel accepti latione remisit, Paulianae actioni locus erit (H In personali Pauliana actione opus est , ut debitor animum fraudandi habuerit ; ut revera ereditores fraudati sint ; ut possessor etiam fraudis conscius fuerit (e e contra ignorantem enim non datur , nisi ex causa lucrativa (D . Postremo inter Praetorias in rem actiones refertur Serviana , & quasi-Serviana . Serviana a Servio Praetore sic dicta datur domino fundi rustici ad per-
- a) i. r. pr. I. Ait Prator Io. s. t s. m. sua ira
(h d. l. 6. s. II. V eod. 13 Quo sane tempore Pauliana actio prodierit, non
adhue liquet . Ciceronis quidem aevo ea non fuerat prodita , sed agebatur de dolo malo et meit I avunculus tuus a P. Vario eum magna pecunia fraudaretur, gere carpit eum eius fratre Caninio Sat=ro is iis r/b- , quas eum doli malo mancipio aerapisse do Vario iuraret . Ad Attic. I. v. I,
142쪽
sequendo fructus fundi, qui tacito pignore tenentur, teterasque res expresso pignote ei obligatas pro mer-eedis securitate (H (i) . De hisce rebus eoioni pignori obligatis praeter actionem Servianam , competit etiam interdictuna Salvianum (b) . Illud autem inter Servianam actionem , & interdictum salvia-
num interest, quod Servianli actio datur etiam conistra tertium possessorem rerum coloni pignori obligatarum ; Salvianum vero interdictum datur tantum
contra fundi conductorem (c . Actio autem quas-Set viana , quae & ut Iis meis(M , & plerumque hyothecaria appellatur (6, ad exemplum Servianae introducta est a JCtis , qui
eam ad omne pignus extenderunt, sive id tacitum
a lege , si qe facto hominum expresse seret constitutum G . Pignus autem , quod ad hypothecariam dictionem , nihil ab hypotheca differte utraque enim vox promiscue accipitur pro re pignoti obligata . Atque hoc eis quod ait ICtus (e pignus ab hypotheta non differte , nisi nudo nominis sono , se. quod ad hypothecariae actionis formulam , cuius eadem estio s. q. h. F. tb I. r. IV. is Salviam interdict.
te s. Item Servi ava . l. t. to d. s. '. l. t.
portu,(i Invina illata in praedia urbana tacite pignorati,nt locatori , etiamsi nihil nominatim convenerit : at itidum , & Ilata in praedia rustica non sunt pignori locatoti, nisi ex pacto expressio : satis enim cautum videtur domino fundi restici ex eo , quod fructus, qui ibi nascuntur, tacite intelliguntur pignori essie I. Eo iure m
143쪽
est in utroque vis, & potestas. Ceterum pignus inter,& hypothecam illud discrimen intercedit, quod pignus contrahitur re , & traditione ; hypotheca nuda conventione (a ; pignus in re mobili (ω , hypotheca in rebus soli constituitur ; pignoris possesesio creditori datur, rei vero obligatae possessio apud debitorem manet (e : hypothecarius creditor intra certum tempus experiri cogitur , quo elapso hypotheca decidit at creditori pignorat itio nulla praescriptio nocet (i .
Praeter actiones in rem Praetorias , quas enarravimus , etiam actiones in personam proposuit edicto Praetor . Earum aliae sunt rei persecutoriae , aliae poenales . Rei persecutorias Praetorias actiones tres exhibet Tribonianus , actionem ni m. consitura pecu via , actionem de peculio , & actionem ex Iureiurando . Actio constitutae pecuniae nascitur ex pacto de solvenda certo die pecunia a se , vel ab alio debita . Constituere enim hete nihil aliud est, quam nudo pacto sine stipulatione creditori promittere , se certa die soluturum , quod iam a te , vel ab alio debetur (U . Inde liquet , constitutum sine causa , i. e. nisi debitum praecedat, non valere se
scribit hypothecam adversus creditorem praesentem decennio , adversus absentem vicennio I. a. C. s advers. ereditor primer. titulo destitutus praucribit triginta annis I. Cum novissimi . C. de Praescripi. go. vel cooannor. Debitor vero, eiusque heres praescribunt annis quadraginta l. a. s. i. C. de Anna . praescript.
144쪽
De ASIIon suae. - T IConstitutum autem obligationem non novat , sed ei accedit (a . Proinde constitutae pecuniae reus comparatur fideiussori ; ut propterea beneficium divisionis ex epistola D. Hadriani fideiussoribus datum locum habeat in reis constitutae pecuniae (b . In hoc autem a fideiussore differt constitutae pecuniae reus , quod ille per stipulationem alienae obligationi accedit (H; hic nudo pacto constituit. Cum vero apud nos nudo pacto fidei uberi soleat, constitutum a fi-
.deiussione vix quidquam differt (i (H-Quod ad actionem Praetoriam personalem rei persecutoriam de peculio , ea datur adversus patrem , vel dominum , ut solvat , quatenus est in peculio filiis , vel servi, quocum contractus est initus. Jure quidem civili nemo ex alterius contractu obligatur, nec pater pro filio solvit; sed Praetori sufficit , quod pater permittit filios. in peculio negotiari , & commoda inde percipit ; ut ipse pater quasi contrahere videatur ,& conveniatur ex praesumta voluntate . Iniqum enim est, ut creditores , qui cum filios. contraxerunt , decipiantur . Actio autem de peculio neque in castrensi , nec in qua fi-castrensi , nec in adventitio peculio locum habet, sed
(a I. Dem. illa i8. s. - . F. eod. b I. ult. C. eod.ic I. Blanditus Iet. C. de Fideiussor. σ) l. i. pr. V. de Pec. constit.(i) Actioni constitutae pecuniae similis erat rereptilia actio , quae dabatur tantum contra argentarios , seu mensarios , qui pecuniam , vel alias res quaslibet se soluturos certa die constituerant l. Ree titia 2. C. de Const. Fe. cuius rei vestigium extat in I. 6. S. Rationem V de Edend. Sed Iustinianus receptitiam actionem sustulit, eamque in actionem constitutae pecuniae tinnsfudit d. t. a. C. de Cons. Pec.
145쪽
3 E Lib. IV. Tit. VI. tantum in profectitio. Cum enim proiectitium diis cultum in bonis patris su , eiusque administratici
dumtaxat filio sit credita, aequum est, ex econtract
filii patrem obligari , quatenus est in peculio . Cererium peculium , dedue o, quod patri , vel domino debetur , computandum esse , respondit Vlpianus et pater enim , & dominus praevenisse , dc cum filio . vel servo egisse creditur ta . Aetio porro in factum ex iureiuranda datur et , qui, ad ver io deferente iuramentum, iuravit, sibi
rem deberi . In hac actione non quaeritus amplius utrum pecunia debeatur sed an iuratum sit (b . Ideo autem Praetor hanc actionem edicto proposuit, quia iusiurandum sive delatum, seu relatum specientransactionis continet ; & maiorem vim habet , Suam res iudicat , ut ait JCrus (e) : qui enim Iusjurandum defert , vel refert advertario , eum i a causa sua iudicem facit (H (r) . Ceterum adeo. verum est , iusiurandum vim transactionis, & rei iudicatae habere , ut ob nova reperta instrumenta causa, de qua iuratum , retractari uost possit et quol
O I. Iusiurandum. 2. V. eod. di pri. F. suar.. rer. as.. Non datis ci) Jusiurandum triplex vulgo agnoscunt Interpretes. voluntatium , necessarium, & iudiciale .. Voluntarium. Praestari aiunt ex conventione partium etiam extra iu- Cicium ; necessarium ini re dubia judicem deserre. dicunt iudiciale vero alterum alteri deferre , vel reserre in iudicio contendunt. Sedi reolus fortasse Ser. Nood, Hein eccius , aliique Graecos secuti necessarium iusiurandum definiunt , quod refert ut ab eo. , cui delatum est
iudi ciale vero quod iudex in re dubia ob inopiam Pr . havio uis desert I. Admonendi gr. S. de Iureiur. l. s. i. c. de Rab. credit.
146쪽
De Actionibus. X aetamen secus in iudiciali iureiurando habet b) . Si quis vero pejeraverit , extra ordinem puniri po
Poenales Praetoriae actiones licet in Pandectis plures memorentur , tres tantum hete proponit Imperator . Prima est actio albi eorrupti , per quam contemta Praetoris majestas vindicatur (d . Ea euivis e populo datur adversus eum , qui album Prae toris dolo malo corrupit ad poenam S O. aureorum
actori applicandam (do (i . Quod si plures album
corruperint, singuli in solidum tenentur, nec unius solutione reliqui liberantur (e . Ubi vero albi corruptor ob inopiam nequeat poenam solvere , torque hi tur . Cum autem doli mali in edicto mentio fiat , si quis per imperitiam, vel rusticitatem , vel ab ipso Praetore iussus , vel denique casu album-corruperit , albi corrupti iudicio non tenetur (e . Actio in factum ex Edicto de in ius vocando datur parenti, vel patrono , aliisque , qui eorumloeo sunt, contra edictum sine venia in ius vocatis, adversus eum, qui vocavit , in poenam quinquastinta aureorum (h . Hoc edictum propositum a Praetore fuit ob reverentiam, quae parentibus , & patronis
(i Poena soo. aureorum gravior visa est Hotomanno: luare in I. I. pr. m. de Iurisd. legit quinquaginta 'ed Basilica, & actoritas Florentina intercedunt . Vid.
147쪽
tronis debetur. Liberi autem in hoc edicto memetrati tantum emancipati l ntelliguntur . Qui enim sunt in potestate , adversus parentem experiri non possunt . Ceterum hodie , ubi iudex decernit ei ta-rion dim , simul veniam concedere videtur,
Postremo actio poenalis , Praetoria, in factum ex edicto , Ne quis eum , qui in ius vocatus est , ut eximat , datur et , qui aliquem in ius vocavit, adversus eum, qui in ius vocatum exemit , aut doloe fecit , ut eximeretur , ut solvat tantum, quanti ab actore aestimata ea res fuerit , de qua controversia
est (o . Sed hodie & qui album eorrupit,& qui ita
ius vocatum dixemit , eorporali poena apud nos coerceri solet,
Prima actionum divisione exposita, de praeiudiciis sermonem subnectit Tribonianus , de quibus dubitatum est, utrum personales, an reales actiones sint. Sane quodcumque huius controversiae sit , quidquiae trius sudicatum sequuturis deinde iudiciis viam ve- uti sternit ad iudicandum, praejudicium. appellatur. Actionum praejudicialium tres heie species exhibentur . Prima est , ubi quaeritur , utrum quis liber sit , an servus . Secunda , cum quaeritur , utrum, quis ingenuus sit , an libertus . Tertia est de partu agnoscendo . Ita fi quis tamquam filius defuncti agat petitione hereditatis. , &- negetu esse filius , prius quaeritur , an sit filius et eae enim causa praeiudicium facit petitioni hereditatis (D . Itidem si Titius testator arguitur servus.fuisse , non prius quaeritur , an testamentum rite conditum si , quam liberalis causa fuerit acta et ea enim expedita, reliquis controversiis resolvendis via
b) i. Si quis V. Is de Heredit. Retit,
148쪽
De Actionitur. I ssternitur (a . Praeiudicio autem de partu agnoscendo
experitur uxor repudiata adversus maritum, ut filium
agnoscat. In hanc rem SC tuns Plane ianum factum est sub Hadriano, quod nobis servavit Ulpianus (b).Jam vero actorem instruit Tribonianus, quibus formulis in actionibus instituendis uti ipsum oporteat (e . Actiones quidem in rem ab actionibus in personam formulis JCtorum opera procusis disserebant (d . Actio , quae personam , non rem convenit , hoc modo concipiebatur: Aio, te mihi dare , facere, oportere. Actio vero in rem , per quam res ipsa convenitUr, quaque actor intendit, rem tuam esse , concipiebatur in fanc formulam e mo, rem ex iure seu iritium meam esse (e . Itaque , qui rem suam esse intendit, non potest petere, eam sibi dari oportere et dandi enim verbum dominii translationem inducit ; nec potest adhiberi in re nostra petenda ; nam , quod semel nostrum est, amplius nostrum fieri nequit G (i .
Actiones in rem Dindicationes proprie appellau- tur , a Di scit. , quia vip dicatio consertis manibus in re praesenti agebatur, & in ea vis quaedam adumbrata , ct imae inaria fiebat, quam civilem , & fi
sueariam appellat Gellius (g . Actiones vero in
vae condicendae, seu recipiendae causa , quae dicitur con--ctio furtiva, estque actio in personam , qua actor intendit, eam rem sibi dari oportere . Sed huia odiaetio instituta est odio furum, quo pluribus ipsi acti nibus teneantur . . Ei, qui furii p. st de Furt.
149쪽
personam condictiones dicuntur (a , quasi denuneiationes sollemniter factae . Sed Arcadius, atque Honorius edixerunt , ut lites , omissis denunciationum
ambagibus, inllituerentur (b . Sectivda onum divisio . . Cliones vel sunt rei persecutoria, vel poenales,
vel mixtae. Rei persecutoriae sunt, quibus se equi mur , quod ex patrimonio nobis abest (e . Hae vel in rem sunt , vel in personam. Itaque rei persecutoriae sunt & reales omnes , & personales, si ex contractu descendant. In hunc censum veniunt vindicatio , condictio certi ex mutuo , actio ex stipulatu , actio commodati , depositi , mandati , pro socio, emti venditi, locati. Mere poenales actiones sunt, quae solam poenam persequuntur . Hujusmodi est actio furti manifesti in quadruplum, & actio
furti non manifesti in duplum et utraque enim datur, salva actione in rem, & condictione furtiva (es Mixtae autem actiones dicuntur, quibus tam Poenam , qua rem ipsam persequimur . Ita mixta cenissetur aetio vi bonorum raptorum in quadruplum, in
quo & poena tripli, & rei persecutio inest . Item mixta est actio legis Aquiliae,& actio ex testamento, quae adversus heredem inficiantem legatum, vel fidei commissum datur in duplum (6. Alio sensu quaedam actiones mixtae dicuntur , quod in illis uterque est , vel esse potest actor , ta
150쪽
D. Actioisilus. I Treus, quae idcireo vocantur iudicia duplieia (a . In his tamen magis placet , eum videri actorem , qui prior ad iudicium provocavit ; & si ambo simul provocaverint, per sortem discernitur, quis sit actor, vive reus (b . Hoc sensu mixta dicuntur iudicia a miliae erciscundae, communi dividundo,& finium
regundorum e quae sane tam in rem sunt, quam in personam ; quia praeter rem , personales praeliationes persequuntur,
Actio porro familiae ereiscundae datur coheredibus de hereditate dividenda . In hoc iudicium veniunt res universae hereditatis . Proinde iudex familiae erciscundae nil debet indivisum relinquere (e . Nomina quoque tam activa , quam passiva veniunt in hoc iudicium, non ut dividantur , quia ipso iure divisa sunt inter coheredes ex ia. tabulis sed ut officio judicis singulis heredibus assignentur (do . Actio autem communi dividundo datur de re communi dividunda inter eos , inter quos communis est . Ab actione pro socio in eo haec actio distat , quod actio pro socio magis ad personales invicem praestationes pertinet; actio autem communi dividundo non solum praestationes personales , sed etiam res persequitur (e . Postremo finium regundorum actio inter eos redditur , qui conterminos agros habent. Ea &in rem est, & in personam. In rem est, quatenus peream meum dominium vindico ; in personam vero, qua-